Inside the mind of a former radical jihadist | Manwar Ali

Tłumaczenie: Hannah 527 Korekta: Beata Wasylkiewicz-Jagoda

Today I stand before you as a man who lives life to the full

Dzisiaj jestem człowiekiem, który żyje pełnią życia

in the here and now.

tu i teraz.

But for a long time,

Ale przez długi czas

I lived for death.

żyłem dla śmierci.

I was a young man who believed

Jako młody człowiek wierzyłem,

that jihad is to be understood in the language of force and violence.

że dżihad to siła i przemoc.

I tried to right wrongs through power and aggression.

Próbowałem naprawiać błędy siłą i agresją.

I had deep concerns for the suffering of others

Głęboko poruszało mnie cierpienie innych,

and a strong desire to help and bring relief to them.

chciałem nieść im pomoc i ulgę.

Sądziłem, że okrutny dżihad jest szlachetny,

I thought violent jihad was noble,

chivalrous

rycerski,

and the best way to help.

że jest najlepszą formą pomocy.

At a time when so many of our people --

W czasach kiedy tak wielu ludzi,

young people especially --

szczególnie młodych,

are at risk of radicalization

jest zagrożonych radykalizacją

through groups like al-Qaeda,

ze strony grup, takich jak Al-Kaida,

Islamic State and others,

Państwo Islamskie i inne,

when these groups are claiming

kiedy grupy te utrzymują,

that their horrific brutality and violence are true jihad,

że ich potworne okrucieństwo i przemoc to prawdziwy dżihad,

I want to say that their idea of jihad is wrong --

chcę powiedzieć, że ich idea dżihadu jest błędna,

completely wrong --

całkowicie,

podobnie jak moja kiedyś.

as was mine, then.

Jihad means to strive to one's utmost.

Dżihad oznacza najwyższe staranie.

It includes exertion and spirituality,

Zawiera w sobie wysiłek i duchowość,

self-purification

samooczyszczenie

i oddanie.

and devotion.

It refers to positive transformation

Odnosi się do pozytywnej przemiany

through learning, wisdom and remembrance of God.

przez naukę, mądrość i pamięć o Bogu.

The word jihad stands for all those meanings as a whole.

Słowo dżihad (jihād) oznacza wszystkie te pojęcia razem.

Jihad may at times take the form of fighting,

Dżihad może przybrać czasem formę walki,

but only sometimes,

ale tylko czasami,

under strict conditions,

pod surowymi warunkami

within rules and limits.

objętymi normami i ograniczeniami.

In Islam,

W Islamie

korzyść z uczynku musi przeważyć powstałą potencjalnie szkodę.

the benefit of an act must outweigh the harm or hardship it entails.

More importantly,

A co więcej

wersy w Koranie, powiązane z dżihadem lub walką,

the verses in the Koran that are connected to jihad or fighting

do not cancel out the verses that talk about forgiveness,

nie znoszą znaczenia tych, poświęconych przebaczeniu,

benevolence

dobrej woli

or patience.

czy cierpliwości.

But now I believe that there are no circumstances on earth

Teraz jednak wierzę, że nie da się już usprawiedliwić

where violent jihad is permissible,

brutalnego dżihadu,

because it will lead to greater harm.

ponieważ on zawsze przynosi większą krzywdę.

But now the idea of jihad has been hijacked.

Obecnie idea dżihadu została zawłaszczona.

It has been perverted to mean violent struggle

Wykrzywiono jej znaczenie w kierunku okrutnej walki,

wherever Muslims are undergoing difficulties,

tam gdzie muzułmanie doświadczają trudności,

and turned into terrorism

i zmieniono w terroryzm

by fascistic Islamists like al-Qaeda,

przez islamskich faszystów, takich jak Al-Kaida,

Islamic State and others.

Państwo Islamskie i inni.

But I have come to understand

Zrozumiałem jednak,

that true jihad means striving to the utmost

że prawdziwy dżihad to najwyższe staranie

to strengthen and live those qualities which God loves:

o umocnienie się i życie zgodnie z wartościami miłymi Bogu,

honesty, trustworthiness,

szczerością, wiarygodnością,

compassion, benevolence,

współczuciem, dobrą wolą,

reliability, respect,

solidnością, szacunkiem,

truthfulness --

prawdomównością...

human values that so many of us share.

Z wartościami ludzkimi, które tak wielu z nas podziela.

I was born in Bangladesh,

Urodziłem się w Bangladeszu,

but grew up mostly in England.

ale dorastałem w Anglii.

And I went to school here.

Tam chodziłem do szkoły.

My father was an academic,

Mój ojciec był nauczycielem akademickim

and we were in the UK through his work.

i z powodu jego pracy mieszkaliśmy w Wielkiej Brytanii.

In 1971 we were in Bangladesh when everything changed.

W 1971 roku byliśmy w Bangladeszu, kiedy wszystko się zmieniło.

The War of Independence impacted upon us terribly,

Wojna o niepodległość bardzo na nas wpłynęła,

pitting family against family,

kierując rodziny i sąsiadów

neighbor against neighbor.

przeciwko sobie.

And at the age of 12 I experienced war,

W wieku 12 lat doświadczyłem wojny,

destitution in my family,

rozpadu rodziny,

the deaths of 22 of my relatives in horrible ways,

potwornej śmierci dwudziestu dwóch moich krewnych

as well as the murder of my elder brother.

oraz morderstwa starszego brata.

Widziałem morderstwa...

I witnessed killing ...

zwierzęta żywiące się trupami na ulicach,

animals feeding on corpses in the streets,

starvation all around me,

głód wokoło,

wanton, horrific violence --

żądze, straszliwą przemoc...

senseless violence.

przemoc pozbawioną sensu.

I was a young man,

Byłem młody,

byłem nastolatkiem zafascynowanym ideami.

teenager, fascinated by ideas.

Chciałem się uczyć,

I wanted to learn,

but I could not go to school for four years.

ale przez cztery lata nie mogłem iść do szkoły.

After the War of Independence,

Po wojnie o niepodległość

mojego ojca aresztowano na dwa i pół roku.

my father was put in prison for two and a half years,

Co tydzień odwiedzałem go w więzieniu,

and I used to visit him every week in prison,

uczyłem się w domu.

and homeschooled myself.

My father was released in 1973

Ojca wypuszczono w 1973,

uciekł do Anglii jako uchodźca,

and he fled to England as a refugee,

and we soon followed him.

wkrótce dołączyliśmy do niego.

I was 17.

Miałem 17 lat.

So these experiences gave me

Zatem te doświadczenia przyniosły

a sharp awareness of the atrocities and injustices in the world.

dojmującą świadomość okropności i niesprawiedliwości świata.

And I had a strong desire --

Głęboko pragnąłem

a very keen, deep desire --

naprawiać błędy

to right wrongs

and help the victims of oppression.

i pomagać ofiarom opresji.

While studying at college in the UK,

Podczas studiów na koledżu w Anglii

I met others who showed me how I could channel that desire

poznałem ludzi, którzy pokazali mi, jak wykorzystać to pragnienie

and help through my religion.

i pomóc innym przez moją religię.

And I was radicalized --

Zradykalizowano mnie wystarczająco,

enough to consider violence correct,

bym uznał przemoc za słuszną,

a nawet za cnotę pod pewnymi warunkami.

even a virtue under certain circumstances.

So I became involved in the jihad in Afghanistan.

Zaangażowałem się w dżihad w Afganistanie.

Chciałem chronić afgańskich muzułmanów przed armią radziecką.

I wanted to protect the Muslim Afghan population against the Soviet army.

And I thought that was jihad:

Myślałem, że to jest dżihad,

my sacred duty,

mój święty obowiązek,

which would be rewarded by God.

który zostanie nagrodzony przez Boga.

I became a preacher.

Zostałem kaznodzieją.

I was one of the pioneers of violent jihad in the UK.

Byłem jednym z pionierów okrutnego dżihadu w Anglii.

Rekrutowałem,

I recruited,

I raised funds, I trained.

zbierałem fundusze, szkoliłem.

I confused true jihad

Pomyliłem prawdziwy dżihad

with this perversion as presented by the fascist Islamists --

z wynaturzeniem krzewionym przez faszystów islamskich,

these people who use the idea of jihad

przez ludzi, którzy używają idei dżihadu,

to justify their lust for power, authority and control on earth:

by usprawiedliwić rządzę władzy, siły i kontroli,

a perversion perpetuated today by fascist Islamist groups

z perwersją szerzona dzisiaj przez grupy faszystowsko-islamskie,

like al-Qaeda, Islamic State and others.

jak Al-Kaida, Państwo Islamskie i inne.

For a period of around 15 years,

W czasie około piętnastu lat

I fought for short periods of time

walczyłem krótko

in Kashmir and Burma,

w Kaszmirze i Birmie,

besides Afghanistan.

oprócz Afganistanu.

Naszym celem było usunięcie intruzów,

Our aim was to remove the invaders,

to bring relief to the oppressed victims

ukojenie dla ofiar prześladowań

and of course to establish an Islamic state,

i oczywiście ustanowienie państwa islamskiego,

a caliphate for God's rule.

kalifatu pod rządami Boga.

And I did this openly.

Czyniłem to otwarcie.

I didn't break any laws.

Nie łamałem prawa.

I was proud and grateful to be British --

Byłem dumny z bycia Brytyjczykiem,

I still am.

nadal jestem.

And I bore no hostility against this, my country,

Nie żywiłem żadnej wrogości wobec mojego kraju

nor enmity towards the non-Muslim citizens,

ani wrogich zamiarów wobec nie-islamskich obywateli.

and I still don't.

Nadal tak jest.

During one battle in Afghanistan,

Podczas walki w Afganistanie

some British men and I formed a special bond

wraz z kilkoma Brytyjczykami zaprzyjaźniłem się

with a 15-year-old Afghani boy,

z piętnastoletnim afgańskim chłopcem

Abdullah,

Abdullahem,

an innocent, loving and lovable kid

niewinnym, kochającym i kochanym dzieciakiem,

who was always eager to please.

zawsze gotowym do pomocy.

He was poor.

Był biedny.

And boys like him did menial tasks in the camp.

A tacy chłopcy w obozie mieli zawsze najgorsze zadania.

And he seemed happy enough,

Ale wydawał się całkiem szczęśliwy

but I couldn't help wonder --

i ciągle myślałem,

his parents must have missed him dearly.

że jego rodzice muszą za nim tęsknić.

And they must have dreamt about a better future for him.

Pewnie chcieli lepszej przyszłości dla niego.

A victim of circumstance caught up in a war,

Ofiara okoliczności,

cruelly thrust upon him

doświadczona przez wojnę,

by the cruel circumstances of the time.

przez okrutne czasy.

One day I picked up this unexploded mortar shell in a trench,

Pewnego dnia w okopie znalazłem niewybuch, łuskę z moździerza.

and I had it deposited in a makeshift mud hut lab.

Odłożyłem ją w prowizorycznym laboratorium w ziemiance

And I went out on a short, pointless skirmish --

i poszedłem na krótką, bezsensowną potyczkę,

always pointless,

one zawsze są bezsensowne.

And I came back a few hours later to discover he was dead.

Wróciłem po kilku godzinach i dowiedziałem się, że chłopiec nie żyje.

He had tried to recover explosives from that shell.

Próbował odzyskać ładunki z tego niewybuchu.

It exploded, and he died a violent death,

Nie udało się i zginął okropną śmiercią,

blown to bits by the very same device that had proved harmless to me.

rozerwany przez ten sam pocisk, który dla mnie okazał się nieszkodliwy.

So I started to question.

Zacząłem zadawać pytania.

How did his death serve any purpose?

Czemu miała służyć ta śmierć?

Why did he die and I lived?

Dlaczego on umarł, a ja żyję?

I carried on.

Działałem dalej.

Walczyłem w Kaszmirze.

I fought in Kashmir.

I also recruited for the Philippines,

Rekrutowałem na Filipinach,

Bosnia and Chechnya.

w Bośni i Czeczenii.

And the questions grew.

Ale pytania mnożyły się.

Later in Burma,

Potem w Birmie

I came across Rohingya fighters,

natrafiłem na wojowników Rohingya,

who were barely teenagers,

ledwie nastoletnich,

born and brought up in the jungle,

urodzonych i wychowanych w dżungli,

carrying machine guns and grenade launchers.

którzy nosili karabiny maszynowe i wyrzutnie granatów.

I met two 13-year-olds with soft manners and gentle voices.

Spotkałem dwóch trzynastolatków, uprzejmych, o miłych głosach.

Looking at me,

Błagali mnie,

they begged me to take them away to England.

żebym ich zabrał do Anglii.

They simply wanted to go to school --

Chcieli po prostu iść do szkoły,

that was their dream.

takie mieli marzenie.

W mojej rodzinie

My family --

my children of the same age --

dzieci w tym samym wieku

were living at home in the UK,

mieszkały w domu w Wielkiej Brytanii,

chodziły do szkoły,

going to school,

living a safe life.

wiodły bezpieczne życie.

And I couldn't help wonder

Ciągle się zastanawiałem,

how much these young boys must have spoken to one another

ile ci chłopcy rozmawiali ze sobą,

about their dreams for such a life.

o marzeniach o takim życiu.

Victims of circumstances:

Ofiary okoliczności,

these two young boys,

ci dwaj chłopcy,

sleeping rough on the ground, looking up at the stars,

sypiający na gołej ziemi patrząc w gwiazdy,

cynically exploited by their leaders

cynicznie wykorzystywani przez dowódców

for their personal lust for glory and power.

z osobistej żądzy władzy i sławy.

I soon witnessed boys like them killing one another

Niedługo potem widziałem takich chłopców, jak zabijali się nawzajem

in conflicts between rival groups.

w utarczkach rywalizujących grup.

And it was the same everywhere ...

Wszędzie było tak samo...

Afghanistan, Kashmir, Burma,

Afganistan, Kaszmir, Birma,

Philippines, Chechnya;

Filipiny, Czeczenia.

petty warlords got the young and vulnerable to kill one another

Małoduszni watażkowie kierowali młodych i słabych

do bratobójczych walk w imię dżihadu.

in the name of jihad.

Muslims against Muslims.

Muzułmanie przeciw muzułmanom.

Not protecting anyone against invaders or occupiers;

Nikogo nie chroniąc przed okupantami,

not bringing relief to the oppressed.

nie nieśli pocieszenia uciskanym.

Children being used,

Dzieci

cynically exploited;

cynicznie wykorzystywane,

people dying in conflicts

ludzie umierający w konfliktach,

which I was supporting in the name of jihad.

które wspierałem w imię dżihadu.

And it still carries on today.

To trwa do dzisiaj.

Realizing that the violent jihad

Gdy zdałem sobie sprawę, że okrutny dżihad,

I had engaged in abroad

w który angażowałem się za granicą,

was so different --

wygląda zupełnie inaczej,

such a chasm between what I had experienced

że istnieje ogromny rozziew między tym, czego doświadczyłem

and what I thought was sacred duty --

i tym, co uważałem za święty obowiązek,

I had to reflect on my activities here in the UK.

musiałem zastanowić się nad swoja działalnością w Anglii.

I had to consider my preaching,

Musiałem uznać moje nauczanie,

recruiting, fund-raising,

rekrutowanie, pomnażanie funduszy,

training,

szkolenia,

but most importantly, radicalizing --

a przede wszystkim radykalizowanie,

sending young people to fight and die

wysyłanie młodych na wojnę i śmierć,

as I was doing --

wszystko, co robiłem,

all totally wrong.

za zupełnie błędne.

So I got involved in violent jihad in the mid '80s,

W okrutny dżihad zaangażowałem się w latach 80.,

starting with Afghanistan.

najpierw w Afganistanie.

And by the time I finished it was in the year 2000.

Zakończyłem w roku 2000.

Poświęciłem się temu bez reszty.

I was completely immersed in it.

All around me people supported,

Wokół ludzie wspierali,

applauded,

chwalili, a nawet celebrowali to,

even celebrated what we were doing in their name.

co robiliśmy w ich imieniu.

Tymczasem kiedy z tym skończyłem,

But by the time I learned to get out,

completely disillusioned in the year 2000,

całkowicie pozbawiony złudzeń, w roku 2000,

15 years had passed.

minęło 15 lat.

So what goes wrong?

Co poszło nie tak?

We were so busy talking about virtue,

Tyle mówiliśmy o cnocie,

and we were blinded by a cause.

a zupełnie zaślepiła nas sprawa.

And we did not give ourselves a chance to develop a virtuous character.

Nie daliśmy sobie szansy na rozwój cnót.

We told ourselves we were fighting for the oppressed,

Mówiliśmy sobie, że walczymy dla uciśnionych,

but these were unwinnable wars.

ale tych wojen nie dało się wygrać.

We became the very instrument through which more deaths occurred,

Staliśmy się narzędziem w rękach śmierci,

complicit in causing further misery

współwinni pomnażania cierpienia

for the selfish benefit of the cruel few.

dla korzyści garstki okrutników.

So over time,

Z biegiem czasu,

a very long time,

bardzo długo to trwało,

I opened my eyes.

otworzyły mi się oczy.

I began to dare

Zyskałem odwagę,

aby zmierzyć się z prawdą,

to face the truth,

to think,

żeby myśleć,

to face the hard questions.

stawiać trudne pytania.

I got in touch with my soul.

Nawiązałem kontakt z moja duszą.

Czego się dowiedziałem?

What have I learned?

That people who engage in violent jihadism,

Że ludzie zajęci okrutnym dżihadem,

that people who are drawn to these types of extremisms,

że ludzie, których przyciągają takie ekstremizmy,

are not that different to everyone else.

nie różnią się zbytnio od innych.

But I believe such people can change.

Ale wierzę, że mogą się zmienić.

They can regain their hearts and restore them

Mogą odzyskać i odbudować swoje serca,

wypełnić je uzdrawiającymi, ludzkimi wartościami.

by filling them with human values that heal.

Kiedy ignorujemy realia,

When we ignore the realities,

we discover that we accept what we are told without critical reflection.

odkrywamy, że przyjmujemy wszystko bezkrytycznie.

And we ignore the gifts and advantages that many of us would cherish

Ignorujemy dary i zalety, które dla wielu byłyby cenne,

even for a single moment in their lives.

choćby przez krótką chwilę.

I engaged in actions I thought were correct.

Działałem w poczuciu słuszności.

But now I began to question how I knew what I knew.

Ale zacząłem kwestionować to, jak doszedłem do swej wiedzy.

I endlessly told others to accept the truth,

Bez końca powtarzałem, że trzeba przyjąć prawdę,

but I failed to give doubt its rightful place.

ale nie pozwalałem dojść do głosu wątpliwościom.

This conviction that people can change is rooted in my experience,

Przekonanie, że ludzie mogą się zmienić, zakorzenione jest w moim doświadczeniu,

my own journey.

w mojej podróży.

Through wide reading,

Wyrosło z czytania,

reflecting,

rozmyślań, kontemplacji,

contemplation, self-knowledge,

samopoznania.

I discovered,

Zrozumiałem,

I realized that Islamists' world of us and them is false and unjust.

że podział świata islamistów na "my i oni" jest fałszywy i niesprawiedliwy.

Through considering the uncertainties in all that we had asserted,

Rozważając wątpliwości wobec naszych założeń,

to the inviolable truths,

tego, że są niepodważalnymi prawdami,

incontestable truths,

nieomylnymi,

I developed a more nuanced understanding.

osiągnąłem subtelniejsze rozumienie.

I realized that in a world crowded with variation and contradiction,

Zdałem sobie sprawę, że w świecie odmian i przeciwieństw,

foolish preachers,

niemądrych kaznodziejów,

only foolish preachers like I used to be,

tylko tacy, jak ja niegdyś nie widzą sprzeczności

see no paradox in the myths and fictions they use to assert authenticity.

w mitach i opowieściach, używanych do poparcia ich sądów.

Pojąłem podstawową rolę samopoznania,

So I understood the vital importance of self-knowledge,

political awareness

świadomości politycznej

i konieczność rozległego zrozumienia

and the necessity for a deep and wide understanding

of our commitments and our actions,

naszych zobowiązań i czynów,

how they affect others.

tego, jak wpływają na innych.

So my plea today to everyone,

Apeluję więc dziś do wszystkich,

especially those who sincerely believe in Islamist jihadism ...

szczególnie tych, którzy szczerze wierzą w islamski dżihad...

refuse dogmatic authority;

Odrzućcie dogmatyczne autorytety.

let go of anger, hatred and violence;

Wyzbądźcie się gniewu, nienawiści i przemocy.

learn to right wrongs

Nauczcie się kwestionować,

without even attempting to justify cruel, unjust and futile behavior.

przestańcie usprawiedliwiać brutalne, niesprawiedliwe i jałowe działania.

Instead create a few beautiful and useful things

W zamian stwórzcie kilka rzeczy pięknych i pożytecznych,

that outlive us.

trwalszych niż my sami.

Approach the world, life,

Podejdźcie do świata, życia

with love.

z miłością.

Nauczcie się rozwijać

Learn to develop

i kształtować swe serce,

or cultivate your hearts

to see goodness, beauty and truth in others and in the world.

by widziało dobro, piękno i prawdę w innych i w świecie.

W ten sposób więcej znaczymy dla siebie samych...

That way we do matter more to ourselves ...

to each other,

dla siebie nawzajem,

to our communities

dla naszych społeczności

and, for me, to God.

i - jak sądzę - dla Boga.

To jest dżihad,

This is jihad --

my true jihad.

mój prawdziwy dżihad.

Thank you.

Dziękuję.

(Applause)

(Brawa)