Wiring a web for global good | Gordon Brown

Tłumaczenie: Kinga Skorupska Korekta: Marek Lewandowski

Can I say how delighted I am to be away

Jestem wniebowzięty mogąc odpocząć

from the calm of Westminster and Whitehall? (Laughter)

od spokoju panującego w Westminister i Whitehall.

This is Kim, a nine-year-old Vietnam girl,

To Kim, wietnamska dziewczynka,

her back ruined by napalm,

napalm poparzył jej plecy.

and she awakened the conscience of the nation of America

Jej przypadek przekonał Amerykanów,

to begin to end the Vietnam War.

że czas zakończyć wojnę w Wietnamie.

This is Birhan, who was the Ethiopian girl

To Birhan, dziewczyna z Etiopii,

who launched Live Aid in the 1980s,

która zapoczątkowała Live Aid w latach 80-tych.

15 minutes away from death when she was rescued,

kwadrans dzielił ją od śmierci,

and that picture of her being rescued is one that went round the world.

a zdjęcie z akcji ratunkowej obiegło świat.

This is Tiananmen Square.

To plac Tiananmen.

A man before a tank became a picture

Człowiek stojący przed czołgiem,

that became a symbol for the whole world of resistance.

dla całego świata stał się symbolem oporu.

This next is the Sudanese girl,

A to sudańska dziewczynka,

a few moments from death,

kilka chwil przed śmiercią,

a vulture hovering in the background,

sęp wyczekujący w tle.

a picture that went round the world

To szokujące zdjęcie skłoniło świat

and shocked people into action on poverty.

do działań na rzecz walki z biedą.

This is Neda, the Iranian girl

Wreszcie Neda, Irańska dziewczyna

who was shot while at a demonstration with her father in Iran

postrzelona na demonstracji na oczach ojca.

only a few weeks ago, and she is now the focus, rightly so,

To na niej skupia się obecnie, słusznie zresztą,

of the YouTube generation.

pokolenie YouTube.

And what do all these pictures and events have in common?

Co te wydarzenia i zdjęcia mają wspólnego?

What they have in common is what we see unlocks

Wszystkie wskazują na to, co jest widoczne,

what we cannot see.

oraz co się za nimi kryje.

What we see unlocks the invisible ties

To niewidzialne więzy współczucia,

and bonds of sympathy that bring us together

spajające nas wszystkich

to become a human community.

w ludzką społeczność.

What these pictures demonstrate is that

Zdjęcia te demonstrują,

we do feel the pain of others,

że czujemy ból innych,

however distantly.

nieważne jak są daleko.

What I think these pictures demonstrate

Pokazują też jasno,

is that we do believe in something bigger than ourselves.

że wierzymy w coś więcej.

What these pictures demonstrate is

Pokazują, że istnieje

that there is a moral sense across all religions, across all faiths,

poczucie moralności niezależne od wiary, religii

across all continents -- a moral sense that

czy kontynentu, który zamieszkujemy.

not only do we share the pain of others,

Nie tylko pozwala nam ono

and believe in something bigger than ourselves

łączyć się w bólu i wierze w ideały

but we have a duty to act when we see things

ale też zobowiązuje nas do działania,

that are wrong that need righted,

w obliczu niesprawiedliwości

see injuries that need to be corrected,

agresji i problemów, które można naprawić.

see problems that need to be rectified.

agresji i problemów, które można naprawić.

There is a story about Olof Palme, the Swedish Prime Minister,

Jest taka anegdota o szwedzkim Premierze Olofie Palme,

going to see Ronald Reagan in America in the 1980s.

jechał na spotkanie z Ronaldem Reaganem.

Before he arrived Ronald Reagan said --

Zanim przyjechał, Reagan spytał...

and he was the Swedish Social Democratic Prime Minister --

Był to szwedzki Premier z ramienia socjaldemokratów...

"Isn’t this man a communist?"

"Czy to komunista?"

The reply was, "No, Mr President, he’s an anti-communist."

Padła odpowiedź, "Nie Panie Prezydencie, jest antykomunistą."

And Ronald Reagan said, "I don’t care what kind of communist he is!"

Reagan odparł, "Jakim jest komunistą mnie nie obchodzi."

(Laughter)

(Śmiech)

Ronald Reagan asked Olof Palme,

Reagan zapytał Olofa Palme,

the Social Democratic Prime Minister of Sweden,

socjaldemokratycznego Premiera Szwecji,

"Well, what do you believe in? Do you want to abolish the rich?"

"W co Pan wierzy? Chce Pan walczyć z bogatymi?"

He said, "No, I want to abolish the poor."

Odpowiedział, "Nie, chcę walczyć z biedą."

Our responsibility is to let everyone have the chance

Wszystkim musimy dać szansę

to realize their potential to the full.

na zrealizowanie swojego potencjału.

I believe there is a moral sense and a global ethic

Wierzę, że istnieje poczucie moralności i etyki,

that commands attention from people of every religion

które dzielą ludzie

and every faith, and people of no faith.

każdej wiary, oraz ci bez wiary.

But I think what's new is that we now have the capacity

Nowością jest natomiast, możliwość

to communicate instantaneously across frontiers

błyskawicznej komunikacji,

right across the world.

komunikacji globalnej.

We now have the capacity to find common ground

Możemy znaleźć wspólny język

with people who we will never meet,

z ludźmi, których nigdy nie spotkamy,

but who we will meet through the Internet and through

ale których możemy poznać w sieci

all the modern means of communication;

i dzięki innym metodom,

that we now have the capacity to organize

możemy je wykorzystać

and take collective action together

i wspólnie walczyć

to deal with the problem or an injustice

z problemami i niesprawiedliwością,

that we want to deal with;

które należy naprawić.

and I believe that this makes this a unique age in human history,

Sądzę, że to unikalny okres w historii.

and it is the start of what I would call

Początek czegoś takiego jak

the creation of a truly global society.

prawdziwie globalne społeczeństwo.

Go back 200 years when the slave trade was

200 lat temu handlowi niewolnikami

under pressure from William Wilberforce and all the protesters.

sprzeciwił się William Wilberforce z grupą protestujących.

They protested across Britain.

Protestowali w Wlk. Brytanii,

They won public opinion over a long period of time.

długo czekając na publiczne poparcie.

But it took 24 years for the campaign to be successful.

Wygrali po 24 latach.

What could they have done with the pictures that they could have shown

Co mogliby zdziałać ze swoimi materiałami

if they were able to use the modern means of communication

gdyby dostępne im były współczesne środki komunikacji

to win people’s hearts and minds?

by przekonać innych?

Or if you take Eglantyne Jebb,

Albo Eglantyne Jebb,

the woman who created Save the Children 90 years ago.

która 90 lat temu stworzyła Save the Children.

She was so appalled by what was happening in Austria

Była tak poruszona wydarzeniami w Austrii,

as a result of the First World War and what was happening to children

w następstwie II Wojny Światowej i losem dzieci

who were part of the defeated families of Austria,

z pokonanych Austriackich rodzin,

that in Britain she wanted to take action,

że postanowiła działać.

but she had to go house to house,

Musiała chodzić po domach,

leaflet to leaflet, to get people to attend a rally

rozdawać ulotki, aby przekonać ludzi do przyjścia

in the Royal Albert Hall

na zgromadzenie w Royal Albert Hall

that eventually gave birth to Save the Children,

i w efekcie dać początek Save the Children,

an international organization that is now fully recognized

międzynarodowej organizacji uznawanej za jedną

as one of the great institutions in our land and in the world.

z najlepszych tego typu instytucji w kraju i na świecie.

But what more could she have done

O ile więcej mogłaby zdziałać,

if she’d had the modern means of communications available to her

dzięki współczesnym środkom komunikacji,

to create a sense that the injustice that people saw

aby przekonać innych by walczyli

had to be acted upon immediately?

z tą niesprawiedliwością?

Now look at what’s happened in the last 10 years.

Spójrzmy na wydarzenia ostatnich 10 lat.

In Philippines in 2001, President Estrada --

Na Filipinach w 2001 roku, Prezydent Estrada...

a million people texted each other about the corruption of that regime,

Milion osób esemesowało o korupcji jego rządów,

eventually brought it down and it was, of course, called the "coup de text." (Laughter)

co przyniosło ich koniec - nazwano to 'coup de text'.

Then you have in Zimbabwe the first election under Robert Mugabe a year ago.

W Zimbabwe, pierwsze wybory pod Robertem Mugabe:

Because people were able to take mobile phone photographs

Można było przesłać zdjęcia sytuacji

of what was happening at the polling stations, it was impossible

w komisjach wyborczych komórką.

for that Premier to fix that election in the way that he wanted to do.

dlatego Premier nie mógł "poprawić" wyników wyborów.

Or take Burma and the monks that were blogging out,

W Birmie zakonnicy blogowali

a country that nobody knew anything about that was happening, until these blogs

o sytuacji w państwie, do tej pory owianej tajemnicą

told the world that there was a repression,

blogi opowiedziały światu o represjach,

meaning that lives were being lost

straconych istnieniach,

and people were being persecuted and Aung San Suu Kyi,

prześladowaniach i o Aung San Suu Kyi,

who is one of the great prisoners of conscience of the world,

jednej z pierwszych "więźniarek sumienia" na świecie,

had to be listened to.

wreszcie ją usłyszano.

Then take Iran itself, and what people are doing today:

W Iranie ludzie także się angażują,

following what happened to Neda,

pamiętając o śmierci Nedy,

people who are preventing the security services of Iran finding those people

udzielają schronienia przed irańską policją,

who are blogging out of Iran, any by everybody who is blogging,

tym którzy blogują z Iranu,

changing their address to Tehran, Iran,

zmieniając adres na Teheran, Iran,

and making it difficult for the security services.

by utrudnić pracę służbom bezpieczeństwa.

Take, therefore, what modern technology is capable of:

Technologia to wszystko umożliwia:

the power of our moral sense allied to the power of communications

połączenie moralności z przepływem informacji

and our ability to organize internationally.

i możliwością globalnej organizacji.

That, in my view, gives us the first opportunity as a community

Po raz pierwszy nasza społeczność ma szansę

to fundamentally change the world.

całkowicie zmienić świat.

Foreign policy can never be the same again. It cannot be run by elites;

Polityka zagraniczna już nigdy nie będzie taka sama.

it’s got to be run by listening to the public opinions of peoples who are blogging,

To ludzie a nie elity będą nią kierować. Blogerzy,

who are communicating with each other around the world.

ludzie porozumiewający się na całym świecie.

200 years ago the problem we had to solve was slavery.

200 lat temu uporaliśmy się z niewolnictwem.

150 years ago I suppose the main problem in a country like ours

150 lat temu głównym problemem był

was how young people, children, had the right to education.

dostęp do edukacji.

100 years ago in most countries in Europe, the pressure was for the right to vote.

100 lat temu większość Europy dała obywatelom prawo głosu.

50 years ago the pressure was for the right to social security and welfare.

50 lat temu powstało państwo opiekuńcze.

In the last 50-60 years we have seen fascism, anti-Semitism, racism, apartheid,

Ostatnie 60 lat widziało faszyzm, antysemityzm, rasizm, apartheid,

discrimination on the basis of sex and gender and sexuality;

dyskryminację na podstawie płci i preferencji seksualnych;

all these have come under pressure

teraz pojawia się sprzeciw

because of the campaigns that have been run by people to change the world.

dzięki inicjatywom by zmienić świat.

I was with Nelson Mandela a year ago, when he was in London.

Rok temu byłem z Nelsonem Mandelą w Londynie,

I was at a concert that he was attending to mark his birthday

na koncercie z okazji jego urodzin,

and for the creation of new resources for his foundation.

i sukcesów jego fundacji.

I was sitting next to Nelson Mandela -- I was very privileged to do so --

Siedziałem obok niego. Czułem się zaszczycony.

when Amy Winehouse came onto the stage. (Laughter)

Amy Winehouse weszła na scenę.

And Nelson Mandela was quite surprised at the appearance of the singer

Nelson Mandela był zaskoczony jej wyglądem,

and I was explaining to him at the time who she was.

więc wyjaśniłem kim jest.

Amy Winehouse said, "Nelson Mandela and I have a lot in common.

Amy powiedziała: "Mam wiele wspólnego z Nelsonem Mandelą.

My husband too has spent a long time in prison."

Mój mąż także spędził długie lata w więzieniu."

(Laughter)

(Śmiech)

Nelson Mandela then went down to the stage

Potem, Nelson Mandela pojawił się na scenie,

and he summarized the challenge for us all.

by wyjaśnić jakie zadania nas czekają.

He said in his lifetime he had climbed a great mountain, the mountain

Powiedział, że wspiął się na wysoką górę,

of challenging and then defeating racial oppression and defeating apartheid.

podważając i eliminując rasizm i kończąc apartheid.

He said that there was a greater challenge ahead,

Ale nowe wyzwania czekają:

the challenge of poverty, of climate change -- global challenges

ubóstwo, zmiany klimatyczne, to wyzwania globalne

that needed global solutions

potrzebujące globalnych rozwiązań,

and needed the creation of a truly global society.

potrzebujące globalnej społeczności.

We are the first generation which is in a position to do this.

Jesteśmy pierwszym pokoleniem, które ma szansę.

Combine the power of a global ethic

Możemy połączyć globalną etykę,

with the power of our ability to communicate

z możliwością wymiany informacji,

and organize globally, with the challenges that we now face,

i zorganizować się by sprostać wyzwaniom,

most of which are global in their nature.

o charakterze globalnym.

Climate change cannot be solved in one country,

Jeden kraj nie zatrzyma zmian klimatu,

but has got to be solved by the world working together.

cały świat musi na to zapracować.

A financial crisis, just as we have seen, could not be solved

Kryzys gospodarczy, jak widzieliśmy,

by America alone or Europe alone;

nie znalazł rozwiązania w USA czy Europie;

it needed the world to work together.

potrzebny był cały świat.

Take the problems of security and terrorism and, equally,

Problemy terroryzmu i bezpieczeństwa,

the problem of human rights and development:

praw człowieka i rozwoju gospodarczego;

they cannot be solved by Africa alone;

Nie rozwiąże ich sama Afryka;

they cannot be solved by America or Europe alone.

sama Ameryka czy Europa.

We cannot solve these problems unless we work together.

Można je rozwiązać tylko współpracując.

So the great project of our generation, it seems to me,

Zadaniem naszego pokolenia,

is to build for the first time, out of a global ethic

jest zbudowanie globalnej etyki

and our global ability to communicate

i możliwości dialogu,

and organize together, a truly global society,

wspólnej organizacji - społeczeństwa globalnego

built on that ethic but with institutions

zbudowanego na tej etyce, ale którego instytucje

that can serve that global society and make for a different future.

będą pracować na nową przyszłość.

We have now, and are the first generation with, the power to do this.

Jako pierwsi w historii mamy taką szansę.

Take climate change. Is it not absolutely scandalous

Weźmy zmiany klimatu:

that we have a situation

Czy to nie skandaliczne,

where we know that there is a climate change problem,

że wiemy o zmianach klimatu,

where we know also that that will mean we have to give more resources

że możemy pomóc ubogim państwom

to the poorest countries to deal with that,

uporać się z nimi,

when we want to create a global carbon market,

że chcemy stworzyć globalny rynek emisji,

but there is no global institution

ale nie ma globalnej instytucji,

that people have been able to agree upon

która zyskałaby poparcie ludzi

to deal with this problem?

i zajęłaby się tym?

One of the things that has got to come out of Copenhagen in the next few months

Oczekuję, że za kilka miesięcy w Kopenhadze

is an agreement that there will be

podjęte zostaną działania,

a global environmental institution

by taką instytucję stworzyć.

that is able to deal

Będącą w stanie sprostać

with the problems of persuading the whole of the world

wyzwaniu przekonania całego świata

to move along a climate-change agenda.

do bardziej "zielonej" polityki.

(Applause)

(Brawa)

One of the reasons why an institution is not in itself enough

Jednym z powodów, dla których sama instytucja nie wystarczy

is that we have got to persuade people around the world

jest potrzeba przekonania ludzi,

to change their behavior as well,

by zmienili swoje zachowanie,

so you need that global ethic of fairness and responsibility

potrzebna jest etyka sprawiedliwości i odpowiedzialności,

across the generations.

globalna i międzypokoleniowa.

Take the financial crisis.

A kryzys gospodarczy?

If people in poorer countries can be hit by a crisis that starts in New York

Jeśli mieszkańcy ubogich krajów mogą być dotknięci

or starts in the sub-prime market of the United States of America.

przez kryzys zapoczątkowany w Nowym Jorku,

If people can find that that sub-prime product

jeśli kredyty subprime

has been transferred across nations

mogą być przenoszone do innych krajów

many, many times until it ends up in banks in Iceland

wiele razy by wylądować w bankach Islandii,

or the rest in Britain,

czy Wielkiej Brytanii,

and people's ordinary savings are affected by it,

wpływając na prywatne oszczędności,

then you cannot rely on a system of national supervision.

to nie można polegać na nadzorze państwa.

You need in the long run for stability, for economic growth,

Do stabilności finansowej,

for jobs, as well as for financial stability,

miejsc pracy i rozwoju gospodarczego

global economic institutions that make sure

potrzeba globalnych instytucji ekonomicznych,

that growth to be sustained has to be shared,

nadzorujących ten rozwój

and are built on the principle

i działających z przekonaniem,

that the prosperity of this world is indivisible.

że dobrobyt na świecie jest niepodzielny.

So another challenge for our generation is to create global institutions

Następnym krokiem powinno być stworzenie instytucji

that reflect our ideas of fairness and responsibility,

propagujących odpowiedzialność i sprawiedliwość

not the ideas that were the basis

a nie to, co było podstawą

of the last stage of financial development over these recent years.

rozwoju sektora finansów w ostatnich latach.

Then take development and take the partnership we need between our countries

Potrzebne są rozwój i współpraca między naszymi państwami

and the rest of the world, the poorest part of the world.

a ubogą resztą świata.

We do not have the basis of a proper partnership for the future,

Nie ma teraz podstaw przyszłej współpracy,

and yet, out of people’s desire for a global ethic

ale dzięki poczuciu globalnej etyki

and a global society that can be done.

i społeczności można je zbudować.

I have just been talking to the President of Sierra Leone.

Rozmawiałem z prezydentem Sierra Leone.

This is a country of six and a half million people,

Żyje tam pół miliona ludzi,

but it has only 80 doctors; it has 200 nurses;

wśród nich tylko 80 lekarzy, 200 pielęgniarek,

it has 120 midwives.

i 120 położnych.

You cannot begin to build a healthcare system for six million people

Nie można zapewnić opieki medycznej

with such limited resources.

bez personelu medycznego.

Or take the girl I met when I was in Tanzania,

W Tanzanii spotkałem dziewczynę, Miriam.

a girl called Miriam.

W Tanzanii spotkałem dziewczynę, Miriam.

She was 11 years old; her parents had both died from AIDS,

Miała 11 lat, jej rodzice umarli na AIDS.

her mother and then her father.

Miała 11 lat, jej rodzice umarli na AIDS.

She was an AIDS orphan being handed

Osierocona, przekazywana była

across different extended families to be cared for.

z rąk do rąk.

She herself was suffering from HIV;

Była zakażona HIV,

she was suffering from tuberculosis.

chora na gruźlicę.

I met her in a field, she was ragged, she had no shoes.

Gdy ją spotkałem miała obdarte ubrania, była boso.

When you looked in her eyes, any girl at the age of eleven

Każda dziewczynka w jej wieku,

is looking forward to the future,

wygląda radośnie w przyszłość,

but there was an unreachable sadness in that girl’s eyes

a w jej oczach obecny był niewypowiedziany smutek

and if I could have translated that to the rest of the world for that moment,

gdybym tylko mógł go opisać,

I believe that all the work that it had done for the global HIV/AIDS fund

fundusz na rzecz HIV/AIDS

would be rewarded by people being prepared to make donations.

dostałby wiele dotacji.

We must then build a proper relationship between the richest and

Musimy zbudować odpowiednie stosunki między krajami

the poorest countries

biednymi i bogatymi,

based on our desire that they are able to fend for themselves

by kraje ubogie stały się samodzielne,

with the investment that is necessary in their agriculture,

dzięki inwestycjom w sektorze rolnictwa,

so that Africa is not a net importer of food, but an exporter of food.

Afryka powinna eksportować a nie importować jedzenie.

Take the problems of human rights and

Problemy praw człowieka

the problems of security in so many countries around the world.

i bezpieczeństwa istnieją w wielu państwach.

Burma is in chains, Zimbabwe is a human tragedy,

Birma jest zniewolona, Zimbabwe zlane krwią,

in Sudan thousands of people have died unnecessarily

w Sudanie giną tysiące ludzi,

for wars that we could prevent.

w wojnach, którym można zapobiec.

In the Rwanda Children's Museum,

W Muzeum Dzieci w Rwandzie

there is a photograph of a 10-year-old boy

jest zdjęcie 10 letniego chłopca,

and the Children's Museum is commemorating the lives that were lost

to muzeum upamiętnia zabitych podczas ludobójstwa,

in the Rwandan genocide where a million people died.

milion osób straciło wtedy życie.

There is a photograph of a boy called David.

Jest tam zdjęcie chłopca, Dawida.

Beside that photograph there is the information about his life.

Obok niego umieszczona jest informacja.

It said "David, age 10."

"Dawid, 10 lat"

David: ambition to be a doctor.

"Chce zostać lekarzem"

Favorite sport: football. What did he enjoy most?

"Lubi piłkę nożną. Uwielbia sprawiać,

Making people laugh.

że ludzie się śmieją."

How did he die?

"Jak umarł?"

Tortured to death.

"Tortury."

Last words said to his mother who was also tortured to death:

"Ostatnie słowa do matki, która podzieliła jego los:"

"Don't worry. The United Nations are coming."

"Nie martw się, ONZ do nas dotrze."

And we never did.

Ale tak się nie stało.

And that young boy believed our promises

A on w nas wierzył.

that we would help people in difficulty in Rwanda,

Mieliśmy im pomóc,

and we never did.

ale tego nie zrobiliśmy.

So we have got to create in this world also

Musimy stworzyć instytucje na rzecz

institutions for peacekeeping and humanitarian aid,

pokoju i pomocy humanitarnej,

but also for reconstruction and security

odbudowy i bezpieczeństwa,

for some of the conflict-ridden states of the world.

niosące pomoc niespokojnym rejonom.

So my argument today is basically this.

To chcę wam przekazać:

We have the means by which we could create a truly global society.

Mamy wszystko potrzebne do stworzenia globalnej społeczności.

The institutions of this global society can be created by our endeavors.

Sami możemy stworzyć potrzebne instytucje.

That global ethic can infuse the fairness and responsibility that is necessary

Globalna etyka wprowadzi sprawiedliwość i odpowiedzialność,

for these institutions to work,

by mogły one działać.

but we should not lose the chance in this generation,

Nie możemy stracić tej szansy.

in this decade in particular, with President Obama in America,

W tym dziesięcioleciu, z Obamą w Ameryce,

with other people working with us around the world,

dzięki współpracy całego świata,

to create global institutions for the environment,

możemy stworzyć globalne instytucje,

and for finance,

dla środowiska, finansów

and for security and for development,

bezpieczeństwa, rozwoju,

that make sense of our responsibility to other peoples,

bo jesteśmy odpowiedzialni za dobrobyt świata,

our desire to bind the world together, and

chcemy połączyć świat i razem

our need to tackle problems that everybody knows exist.

znaleźć rozwiązania powszechnych problemów.

It is said that in Ancient Rome that when Cicero spoke to his audiences,

W Rzymie gdy Cyceron przemawiał do ludu,

people used to turn to each other and say about Cicero, "Great speech."

ludzie komentowali: "Wspaniała przemowa."

But it is said that in Ancient Greece

Ale w Grecji,

when Demosthenes spoke to his audiences,

gdy Demosthenes przemawiał,

people turned to each other and didn’t say "Great speech."

ludzie mówili to samo, a potem

They said, "Let's march."

dodawali "Wyruszajmy."

We should be marching towards a global society.

Weźmy z nich przykład.

Thank you.

Dziękuję.

(Applause)

(Brawa)