Wiring a web for global good | Gordon Brown

Translator: Kanan Karimzada Reviewer: Gulchin Taghiyeva

Can I say how delighted I am to be away

Westminister və Whitehallun sakitliyindən uzaqlaşdığım üçün

from the calm of Westminster and Whitehall? (Laughter)

nə qədər sevindiyimi deyə bilərəmmi?

This is Kim, a nine-year-old Vietnam girl,

Bu, Kim adlı 9 yaşlı Vyetnamlı qızdır,

her back ruined by napalm,

onun beli napalmla məhv olmuşdur,

and she awakened the conscience of the nation of America

və o, Amerika xalqının vicadanını və ruhunu oyadaraq

to begin to end the Vietnam War.

Vyetnam müharibəsinin son qoymaq üçün ilk addım oldu.

This is Birhan, who was the Ethiopian girl

Bu isə Efiopiyalı qız Birhandır,

who launched Live Aid in the 1980s,

1980 ci illərdə o Live Aid-in əsasını qoymuşdur,

15 minutes away from death when she was rescued,

xilas edildikdə onu ölümündən sadəcə olaraq 15 dəqiqə vaxt ayırırdı,

and that picture of her being rescued is one that went round the world.

və xilas edildikdən sonra bu şəkil bütün dünyanı gəzdi.

This is Tiananmen Square.

Bura Tiananmen Meydanıdır.

A man before a tank became a picture

Tankın qarşısında dayanmış bu insan,

that became a symbol for the whole world of resistance.

bütün dünyada müqavimətin bir simvolu oldu.

This next is the Sudanese girl,

Bu isə Sudandan olan qızdır,

a few moments from death,

ölümündən bir neçə dəqiqə öncə

a vulture hovering in the background,

arxasında dolanan quzğun,

a picture that went round the world

Bu şəkil bütün dünyanı gəzib

and shocked people into action on poverty.

və insanları yoxsulluğa qarşı mübarizə üçün nəsə etməyə sövq etdi.

This is Neda, the Iranian girl

Bu isə Nedadır, İranlı qız

who was shot while at a demonstration with her father in Iran

atası ilə birgə mitinqdə vurularaq bir neçə həftə öncə öldürülüb,

only a few weeks ago, and she is now the focus, rightly so,

və indi o təbii olaraq

of the YouTube generation.

Youtube nəslinin diqqət mərkəzinə çevrilib.

And what do all these pictures and events have in common?

Yaxşı, bütün bu şəkil və hadisələrin ortaq hansı xüsussiyyətləri var?

What they have in common is what we see unlocks

Hamısının ortaq xüsusiyyəti, gördüklərimizin əvvəllər görə bilmədiyimiz

what we cannot see.

məqamları aşkara çıxarmasıdır.

What we see unlocks the invisible ties

Aşkara çıxan isə: Bizləri bəşəri cəmiyyət

and bonds of sympathy that bring us together

halına gətirən görünməz cəhətlər

to become a human community.

və rəğbət/simpatiya bağlarıdır.

What these pictures demonstrate is that

Bu şəkillər bizlərin

we do feel the pain of others,

başqalarının yaşadığı ağrı acıları, uzaqdan olsa belə

however distantly.

hiss edə biləcəyimizi göstərir.

What I think these pictures demonstrate

Mənim fikrimcə isə, bütün bu şəkillər

is that we do believe in something bigger than ourselves.

bizim özümüzdən daha böyük bir nəyəsə inandığımızı göstərir.

What these pictures demonstrate is

Bu şəkillər,

that there is a moral sense across all religions, across all faiths,

bütün dinlərdə, bütün inanclarda, bütün qitələrdə

across all continents -- a moral sense that

sadəcə başqalarının ağrı acısını bölüşməkdən,

not only do we share the pain of others,

və özümüzdən daha böyük nələrəsə inanmaqdan əlavə,

and believe in something bigger than ourselves

bizlərə, nələrinsə səhv olduğunu gördükdə

but we have a duty to act when we see things

bu səhvləri düzəltmək,çatışmazlıqları aradan qaldırmaq,

that are wrong that need righted,

və problemləri ləğv etmək adına

see injuries that need to be corrected,

bir əxlaqi məsuliyyət daşımaq hissini aşılayır

see problems that need to be rectified.

və bu dəyərin mövcud olduğunu göstərir.

There is a story about Olof Palme, the Swedish Prime Minister,

İsveç baş naziri Olof Palmenin ABŞ prezidenti Ronal Reagan ilə

going to see Ronald Reagan in America in the 1980s.

1980 ci illərdəki görüşü barəsində belə bir hekayə var.

Before he arrived Ronald Reagan said --

Palme ABŞ a gəlməmişdən öncə Ronald Reagan

and he was the Swedish Social Democratic Prime Minister --

İsveç Sosial Demokrat nazir haqqında soruşmuş:

"Isn’t this man a communist?"

"Bu adam kommunistmidir? "

The reply was, "No, Mr President, he’s an anti-communist."

Cavab belə olur, "Xeyr, Cənab Prezident, O anti-kommunistdir"

And Ronald Reagan said, "I don’t care what kind of communist he is!"

və Ronald Reagan demiş, "Mənim onun hansıcür kommunist olmağı maraqlandırmır"

(Laughter)

(Gülüş)

Ronald Reagan asked Olof Palme,

Və Ronald Reagan İsveçli qonağı

the Social Democratic Prime Minister of Sweden,

Olof Palmedən soruşur,

"Well, what do you believe in? Do you want to abolish the rich?"

"Yaxşı, siz nəyə inanırsınız? Varlılar təbəqəsini ləğv etməkmi istəyirsiniz?"

He said, "No, I want to abolish the poor."

Cavab, "Xeyr, Mən kasıblar təbəqəsini aradan qaldırmaq istəyirəm"

Our responsibility is to let everyone have the chance

Bizim məsuliyyətimiz, hər bir şəxsə öz potensialını

to realize their potential to the full.

reallaşdıra bilməsi üçün imkan yaratmaqdır.

I believe there is a moral sense and a global ethic

Məncə, hansı dinə nənsub olursa olsun,

that commands attention from people of every religion

inanclı və inancsız olmasından asılı olmayaraq,

and every faith, and people of no faith.

bütün insanların paylaşdığı ortaq bir əxlaqi anlayış və dəyər mövcuddur.

But I think what's new is that we now have the capacity

Amma məncə yeni olan odur ki, bügün biz, bütün dünya ilə

to communicate instantaneously across frontiers

limitsiz və davamlı əlaqə qura bilirik,

right across the world.

dünyanın istənilən nöqtəsi ilə bü əlaqəni qurmaq imkanına sahibik.

We now have the capacity to find common ground

Bügün bizlər, üz üzə heçvaxt görüşmədiyimiz

with people who we will never meet,

ancaq internet vasitəsiylə

but who we will meet through the Internet and through

görüşə biləcəyimiz insanlarla ortaq bir yer taparaq,

all the modern means of communication;

bütün müasir əlaqə imkanlarından istifadə edərək,

that we now have the capacity to organize

təşkilatlanaraq,

and take collective action together

bizi narahat edən ədalətsizlik və problemlər haqqında

to deal with the problem or an injustice

birgə bir hərəkat yaratmaq

that we want to deal with;

imkanına sahibik.

and I believe that this makes this a unique age in human history,

Mən inanıram ki, bu dövr bəşəriyyət tarixində bənzəri olmayan bir

and it is the start of what I would call

dövr olabilər, və mən bunu qlobal cəmiyyətin

the creation of a truly global society.

yaradılması olaraq görürəm.

Go back 200 years when the slave trade was

200 il bundan qabaq qul ticarətinin, William Wilberforce və

under pressure from William Wilberforce and all the protesters.

qul ticarətinə etiraz edən və qarşı çıxan digər şəxlərin dövrünə qayıdaq.

They protested across Britain.

Onlar bütün Britaniyada etiraz təşkil etdilər.

They won public opinion over a long period of time.

Onlar ictimai fikri çox vaxt keçsə belə istiqamətləndirməyi bacardılar.

But it took 24 years for the campaign to be successful.

Amma bu kampaniyanın uğurlu olması üçün 24 il lazım oldu.

What could they have done with the pictures that they could have shown

Əgər insanların qəlbini və dəstəyini qazanmaq üçün

if they were able to use the modern means of communication

müasir əlaqə alətlərini istifadə edə bilsəydilər

to win people’s hearts and minds?

əllərindəki şəkillərlə nə edə bilərdilər?

Or if you take Eglantyne Jebb,

Və yaxud Eglantine Jebbi,

the woman who created Save the Children 90 years ago.

90 il öncə Save The Children i yaradan qadın.

She was so appalled by what was happening in Austria

O Avstriyada Birinci Dünya müharibəsinə görə baş verənlərə

as a result of the First World War and what was happening to children

və müharibədə məğlub ailələrin uşaqların halına o qədər acımışdı

who were part of the defeated families of Austria,

və təsirlənmişdi ki ,özü Britaniyada

that in Britain she wanted to take action,

onlar üçün nəsə etmək istədi,

but she had to go house to house,

Və bügünkü Save The Children'i

leaflet to leaflet, to get people to attend a rally

yaradacaq Royal Albertdəki nümayişdə iştirak edənləri

in the Royal Albert Hall

yığmaq üçün ev-ev gəzib

that eventually gave birth to Save the Children,

broşüra paylamalı oldu.

an international organization that is now fully recognized

Nəticədə dünyada ən böyük təşkilatlardan biri

as one of the great institutions in our land and in the world.

hesab edilən təşkilatı yaratdı.

But what more could she have done

Amma onun əlində günümüzün

if she’d had the modern means of communications available to her

müasir kommunikasiya alətləri olsaydı,

to create a sense that the injustice that people saw

təcili olaraq ədalətsizliyə qarşı çıxmaq üçün və

had to be acted upon immediately?

belə bir anlayış yaratmaq üçün nələr edə bilərdi?

Now look at what’s happened in the last 10 years.

İndi son 10 ildə baş verənlərə baxaq:

In Philippines in 2001, President Estrada --

Filippin 2001 ci il, Prezident Estrada rejimi,

a million people texted each other about the corruption of that regime,

1 milyon insan rejimin korrupsiyası barəsində bir birilərinə qısa mesaj göndərdi,

eventually brought it down and it was, of course, called the "coup de text." (Laughter)

və nəticədə rejim dağıldı, buna da "coup de text" ( Qısa Mesaj Zərbəsi), deyildi.

Then you have in Zimbabwe the first election under Robert Mugabe a year ago.

Keçən il Robert Mugabe hakimiyyətində olan Zimbabvenin ilk seçkiləri idi....

Because people were able to take mobile phone photographs

İnsanlar mobil telefonlarının kameralarını istifadə edərək,

of what was happening at the polling stations, it was impossible

seçki mərkəzlərində olanları çəkdiklərinə görə,

for that Premier to fix that election in the way that he wanted to do.

Baş Nazirin seçkini istədiyi kimi nəticələndirmək imkanı olmadı.

Or take Burma and the monks that were blogging out,

Və ya blogçu Burma rahiblərini yada salaq

a country that nobody knew anything about that was happening, until these blogs

bu bloglar əgər ölkədə baş verən təzyiqlər barəsində məlumat verməsəydilər

told the world that there was a repression,

dünyanın orada baş verənlərdən xəbəri olmayacaqdı.

meaning that lives were being lost

və insanların həyatı itiriləcəkdi

and people were being persecuted and Aung San Suu Kyi,

və insanlar təqib ediləcəklərdi, Aung San Suu Kyinin

who is one of the great prisoners of conscience of the world,

başına gələnlər

had to be listened to.

eşidilməyəkdi.

Then take Iran itself, and what people are doing today:

Ya da İrana baxaq, Nedanın başına gələnlərdən sonra

following what happened to Neda,

insanların münasibətinə baxaq.

people who are preventing the security services of Iran finding those people

Bəziləri, İran haqqında blog yazanların hökümətin təhlükəsizlik qüvvələri tərəfindən

who are blogging out of Iran, any by everybody who is blogging,

tapılmasının qarşısını almaq,

changing their address to Tehran, Iran,

axtarışı çətinləşdirmək üçün öz ünvanlarını

and making it difficult for the security services.

Tehran, İran olaraq dəyişdirirlər.

Take, therefore, what modern technology is capable of:

Buna görə də, müasir texnologiyanın edəbiləcəklərinə nəzər salaq:

the power of our moral sense allied to the power of communications

əxlaqi anlayışımızın gücü ilə birlikdə müasir kommunikasiyanın gücü

and our ability to organize internationally.

və beynəlxalq təşkilatlanma bacarığı.

That, in my view, gives us the first opportunity as a community

Bu, məncə, bizlərə bir cəmiyyət olaraq

to fundamentally change the world.

bütün dünyanın fundamental dəyişdirmək imkanı yaradır.

Foreign policy can never be the same again. It cannot be run by elites;

Xarici siyasət daha həmişəki kimi ola bilməz. Yalnız elitlər tərəfindən idarə edilə bilməz.

it’s got to be run by listening to the public opinions of peoples who are blogging,

Xarici siyasəti idarə etmək indi dünya səviyyəsində bir biri ilə əlaqə quran blogçular vasitəsiylə

who are communicating with each other around the world.

ictimai fikri dinləyərək mümkündür.

200 years ago the problem we had to solve was slavery.

200 il bundan öncə bizim problemimiz köləlik idi.

150 years ago I suppose the main problem in a country like ours

150 il bundan qabaq bizim kimi ölkədə əsas problem

was how young people, children, had the right to education.

gənclərin və uşaqların təhsil hüququ idi.

100 years ago in most countries in Europe, the pressure was for the right to vote.

100 il öncə Avropadakı ölkələrin problemi seçmək və seçilmək hüququ idi.

50 years ago the pressure was for the right to social security and welfare.

50 il öncə sosial təhlükəsizlik və rifah əldə etmək hərbir şəxsin tələbiydi.

In the last 50-60 years we have seen fascism, anti-Semitism, racism, apartheid,

Son 50-60 ildə faşizm, antisemitizm, irqçilik. apartayd

discrimination on the basis of sex and gender and sexuality;

cinsiyyət, gender və cinsəl seçimlər kimi ayrı seçkilik gördük.

all these have come under pressure

lakin bunların hamısı insanların təşkil etdiyi

because of the campaigns that have been run by people to change the world.

kampaniyaların köməyi ilə diqqət mərkəzinə çevrilib.

I was with Nelson Mandela a year ago, when he was in London.

Keçən il mən Londonda Nelson Mandela ( CAR lideri) ilə biryerdə idim.

I was at a concert that he was attending to mark his birthday

Doğum günü və yaratdığı fon üçün yeni mənbələr yığmaq üçün

and for the creation of new resources for his foundation.

təşkil edilən bir konserdəydik.

I was sitting next to Nelson Mandela -- I was very privileged to do so --

Amy Winehouse ( Grammy mükafatlı qadın müğənni) səhnəyə çıxanda

when Amy Winehouse came onto the stage. (Laughter)

mən çox böyük şərəflə qey edərdim ki, Nelson Mandelanın yanında oturmuşdum,

And Nelson Mandela was quite surprised at the appearance of the singer

və müğəninin görünüşünə çox təəccüblənmiş Nelson Mandelaya

and I was explaining to him at the time who she was.

vəziyyəti izah etməyə çalışırdım.Həmin vaxt Amy Winehouse səhnədə deyir:

Amy Winehouse said, "Nelson Mandela and I have a lot in common.

"Mənim və Nelson Mandelanın birçox ortaq cəhətlərimiz var" və əlavə edir.

My husband too has spent a long time in prison."

"Mənim də ərim uzun müddət həbsdə olub"

(Laughter)

(Gülüş)

Nelson Mandela then went down to the stage

Sonra Nelson Mandela səhnəyə çıxdı və

and he summarized the challenge for us all.

hamımıza mübarizənin nə olduğunu izah etdi.

He said in his lifetime he had climbed a great mountain, the mountain

Həyatında böyük bi dağa dırmaşdığını, və bu dağın irqçi təzyiqləri

of challenging and then defeating racial oppression and defeating apartheid.

və apartaydı rədd etmək və daha sonra məğlub etmək olduğunu söylədi.

He said that there was a greater challenge ahead,

O, qarşıda hələ daha böyük problemlərin, yoxsulluq

the challenge of poverty, of climate change -- global challenges

iqlim dəyişikliyi, qlobal əngəllər və həqiqətən qlobal bir cəmiyyətə ehtiyac duyan

that needed global solutions

bəşəri problemlərin

and needed the creation of a truly global society.

olduğunu dedi.

We are the first generation which is in a position to do this.

Biz bunu bacarabiləcək ilk nəsilik.

Combine the power of a global ethic

Qlobal bir əxlaq və

with the power of our ability to communicate

kommunikasiya qabiliyyətimizin güclərini birləşdirin,

and organize globally, with the challenges that we now face,

və indi qarşımızda duran qlobal əhəmiyyətli

most of which are global in their nature.

problemlərə qarşı təşkilatlanın.

Climate change cannot be solved in one country,

İqlim dəyişikliyi tək bir ölkədə həll edilə bilməz

but has got to be solved by the world working together.

ancaq bütün dünya birlikdə hərəkət edərsə həll yolu tapıla bilər.

A financial crisis, just as we have seen, could not be solved

Yenicə üzləşdiyimiz Maliyyə Böhranı problemi yalnız ABŞ vəya Avropa

by America alone or Europe alone;

tərfindən həll oluna bilməz:

it needed the world to work together.

dünyanın birlikdə hərəkət etməsi lazımdır.

Take the problems of security and terrorism and, equally,

Terrorizm, Təhlükəzilik, insan haqqları və İnkişaf

the problem of human rights and development:

problemlərinə baxaq

they cannot be solved by Africa alone;

təkcə Afrika bunu həll edə bilməz

they cannot be solved by America or Europe alone.

tək Avropa və ABŞ tərəfindən də həll yolu tapmaq mümkün deyil.

We cannot solve these problems unless we work together.

Və nəqədərki biz birgə fəaliyyət göstərmirik bu problemlər öz həllini tapmayacaq.

So the great project of our generation, it seems to me,

Mənim fikrimcə, bizim indiki nəsilin əsas layihəsi

is to build for the first time, out of a global ethic

ilk dəfə olaraq qlobal əxlaqın qurulmasıdır,

and our global ability to communicate

və qlobal çapda kommunikasiya qurmaq və təşkilatlanmaq bacarığımızdır.

and organize together, a truly global society,

Sözün əsl mənasında qlobal bir cəmiyyət,

built on that ethic but with institutions

bu dəyərlər üzərində qurulan və qlobal səviyyədə

that can serve that global society and make for a different future.

xidmət təklif edəbiləcək institutlarla birlikdə yarana bilər.

We have now, and are the first generation with, the power to do this.

Bunu bacarmaq imkanına malik ilk nəsil bizlərik.

Take climate change. Is it not absolutely scandalous

İqlim dəyişikliyini götürək. İqlim dəyişikliyi adlanan bu problemlə

that we have a situation

üz üzə olduğumuzu çox yaxşı bilirik, və eyni zamanda

where we know that there is a climate change problem,

qlobal bir karbon bazarı yaratdığımızda bu problemin öhdəsindən gəlmək üçün

where we know also that that will mean we have to give more resources

kasıb ölkələrə daha çox resurs vermək lazım olduğunu da anlayırıq,

to the poorest countries to deal with that,

lakin insanların haqqında həmfikir ola biləcəyi

when we want to create a global carbon market,

və bu problemi həll edə biləcək bir global təşkilatın

but there is no global institution

hələdə olmaması

that people have been able to agree upon

xeyli

to deal with this problem?

suallar yardır.

One of the things that has got to come out of Copenhagen in the next few months

Bi neçə ay sonra Kopenhagen görüşündən

is an agreement that there will be

çıxmalı olan nəticələrdən biridə

a global environmental institution

bütün dünyanın iqlim dəyişikliyi

that is able to deal

problemini həll edə biləcək

with the problems of persuading the whole of the world

bir qlobal təşkilatın

to move along a climate-change agenda.

qurulacağına aid bir razılaşmadır.

(Applause)

(Alqışlar)

One of the reasons why an institution is not in itself enough

Sadəcə olaraq təşkilatların yetərli olmayacağının səbəbi isə budur ki,

is that we have got to persuade people around the world

Biz bütün dünya insanlarının öz davranışlarını dəyişdirməli olduqlarına

to change their behavior as well,

onları inandırmalıyıq.

so you need that global ethic of fairness and responsibility

və buna görə məsuliyyət və düzgünlük təməlində qurulan

across the generations.

qlobal əxlaqlı nəsillərə ehtiyacımız var.

Take the financial crisis.

Maliyyə böhranına baxaq.

If people in poorer countries can be hit by a crisis that starts in New York

Əgər kasıb ölkələrdəki insanlar New Yorkda ya da Amerikadakı

or starts in the sub-prime market of the United States of America.

ipoteka bazarında başlayan böhrandan təsirlənirlərsə,

If people can find that that sub-prime product

əgər insanlar ipoteka bazarının məhsullarınn

has been transferred across nations

bütün dünya boyunca dolaşıb

many, many times until it ends up in banks in Iceland

İslandiya banklarında

or the rest in Britain,

sonlandısa,

and people's ordinary savings are affected by it,

və bu insanların banklardakı ən sadə yığımlara təsir edirsə,

then you cannot rely on a system of national supervision.

onda biz milli nəzarət sistemlərinə güvənə bilmərik.

You need in the long run for stability, for economic growth,

Uzun müddətdə stabillik, iqtisadi artım

for jobs, as well as for financial stability,

məşğulluq və maliyyə stabilliyi üçün,

global economic institutions that make sure

iqtisadi artımı dəstəkləyəbiləcək və bu artımın

that growth to be sustained has to be shared,

dünyanın rifahı üçün bölüşdürülməsi dəyərinə sahib

and are built on the principle

qlobal iqtisadi qurumlara

that the prosperity of this world is indivisible.

ehtiyac var.

So another challenge for our generation is to create global institutions

Bu zaman bizim nəslimiz üçün əsas iş yaxın zamanlarda

that reflect our ideas of fairness and responsibility,

doğruluq və məsuliyyət kimi fikirləri

not the ideas that were the basis

əks etdirən qlobal təşkilatlar

of the last stage of financial development over these recent years.

yaratmaq olacaq.

Then take development and take the partnership we need between our countries

Daha sonra, inkişaf barədə, ölkələrimiz və dünyanın kasıb hissəsi

and the rest of the world, the poorest part of the world.

arasında qurulacaq əməkdaşlığa baxaq.

We do not have the basis of a proper partnership for the future,

Bu ideyaların reallaşması üçün lazım olan təməllər

and yet, out of people’s desire for a global ethic

hazır olmamasına baxmayaraq, gələcək illərdə

and a global society that can be done.

insanların qlobal bir əxlaq arzusu ilə qlobal bir cəmiyyət qurmaq mümkündür.

I have just been talking to the President of Sierra Leone.

Sierr Lion Prezidenti ilə danışırdım.

This is a country of six and a half million people,

Bu 6.5 milyonluq kiçik bir ölkədir.

but it has only 80 doctors; it has 200 nurses;

Amma bu ölkədə sadəcə 80 həkim və 200 tibb bacısı var

it has 120 midwives.

və 120 doğum həkimi var.

You cannot begin to build a healthcare system for six million people

Bu qədər limitli imkanlarla 6.5 milyonluq ölkə üçün

with such limited resources.

səhiyyə sistemi qura bilməzsiniz.

Or take the girl I met when I was in Tanzania,

Və ya Tanzaniyada olduğum müddətdə tanış olduğum bir qız,

a girl called Miriam.

Miriam, 11 yaşı var idi

She was 11 years old; her parents had both died from AIDS,

və onun hər iki valideyni QİÇS dən vəfat edtmişdi,

her mother and then her father.

əvvəlcə anası sonra isə atası

She was an AIDS orphan being handed

Müxtəlif ailələr tərəfindən böyüdülməyə çalışan

across different extended families to be cared for.

bu qız bir QİÇS yetimi idi.

She herself was suffering from HIV;

Qız həm HİV dən əziyyət çəkirdi

she was suffering from tuberculosis.

və həmdəki vərəm idi.

I met her in a field, she was ragged, she had no shoes.

Onunla bir tarlada qarşılaşdıq, ayaqqabıları belə yox idi.

When you looked in her eyes, any girl at the age of eleven

11 yaşında istənilən qızın gözlərinə baxdıqda

is looking forward to the future,

gözlərdə gələcəyə doğru bir baxış görə bilərsiniz,

but there was an unreachable sadness in that girl’s eyes

amma o qızın gözündə əlçatmaz bir məyusluq və hüzün var idi,

and if I could have translated that to the rest of the world for that moment,

bircə o anda onun gözlərindəki kədəri dünya ilə bölüşə bilsəydim,

I believe that all the work that it had done for the global HIV/AIDS fund

inanıram ki bütün QİÇS/HİV fondları üçün

would be rewarded by people being prepared to make donations.

ianələr toplamaq üçün gərəkli olanı etmiş olardım

We must then build a proper relationship between the richest and

Ən varlı və ən kasıb ölkələr arasında, kasıb ölkələrin

the poorest countries

özlərinə yetəcək səviyyədə və əkinçilik üçün gərəkli sərmayəni qoyaraq

based on our desire that they are able to fend for themselves

bir körpü yaratmalıyıq.

with the investment that is necessary in their agriculture,

Beləliklə Afrikanı qida idxalatçısından,

so that Africa is not a net importer of food, but an exporter of food.

qida ixracatçısına çevirək.

Take the problems of human rights and

Dünyanın bir çox yerində baş verən insan hüquqları və

the problems of security in so many countries around the world.

təhlükəsizlik problemlərinə nəzər yetirək.

Burma is in chains, Zimbabwe is a human tragedy,

Burma elə bir zəncirlənmişdir, Zimbabve bir insanlıq faciəsidir,

in Sudan thousands of people have died unnecessarily

Sudanda qarşısını alabiləcəyimiz müharibələrin hesabına

for wars that we could prevent.

minlərlə günahsız insan səbəbsiz yerə məhv oldu.

In the Rwanda Children's Museum,

Ruanda Uşaq Muzeyində

there is a photograph of a 10-year-old boy

10 yaşında bir oğlanın şəkli var.

and the Children's Museum is commemorating the lives that were lost

Muzey 1 milyon insanın öldüyü Ruanda soyqırımında

in the Rwandan genocide where a million people died.

həyatını itirənlərin xatirəsini yad etmək məqsədiylə yaradılıb.

There is a photograph of a boy called David.

David adında olan bu oğlanın şəklinin yanında

Beside that photograph there is the information about his life.

onun həyatı barədə də məlumat var.

It said "David, age 10."

"David, 10 yaşında"

David: ambition to be a doctor.

David: Arzusu həkim olmaq

Favorite sport: football. What did he enjoy most?

Sevimli idman növü: futbol.

Making people laugh.

Ən çox nədən həzz alır?: İnsanları güldürməkdən

How did he die?

O necə ölüb?

Tortured to death.

İşgəncə verilərək.

Last words said to his mother who was also tortured to death:

Özü kimi işgəncə verilərək öldürülən anasına dediyi son sözlər:

"Don't worry. The United Nations are coming."

"Narahat olma. Birləşmiş Millətlər Təşkilatı gəlir"

And we never did.

Və biz heçvaxt getmədik.

And that young boy believed our promises

Bu gənc oğlan bizim Ruandadakı çətinlik içindəki insanlara

that we would help people in difficulty in Rwanda,

kömək edəcəyimizə dair verdiyimiz sözlərə inandı,

and we never did.

və biz isə heç vaxt kömək etmədik!

So we have got to create in this world also

Bu dünyanın konflikt qaynayan məkanlarında

institutions for peacekeeping and humanitarian aid,

sülhü bərqərar etmək və humanitar yardım üçün,

but also for reconstruction and security

və yenidənqurma, o cümllədən təhlükəsizlik üçün

for some of the conflict-ridden states of the world.

təşkilatlar, qurumlar yaratmalıyıq.

So my argument today is basically this.

Mənim bügünkü irəli sürdüyüm fikir əsasən bundan ibarətdir.

We have the means by which we could create a truly global society.

Həqiqətən qlobal bir cəmiyyət qurmaq üçün lazım olan bütün alətlətimiz var.

The institutions of this global society can be created by our endeavors.

Bucür qlobal cəmiyyətin institutlarını/qurumlarını da öz cəhdlərimiz hesabına yarada bilərik.

That global ethic can infuse the fairness and responsibility that is necessary

Qlobal əxlaq bu qurumların fəaliyyəti üçün lazımi olan doğruluq və məsuliyyəti

for these institutions to work,

onlara aşılaya bilər.

but we should not lose the chance in this generation,

Amma bu nəslin və xüsusiylədə son 10 illiyin fürsətini,

in this decade in particular, with President Obama in America,

qlobal mühit qurumları yaratmaq üçün,maliyyə üçün,

with other people working with us around the world,

təhlükəsizlik və inkişaf üçün,digərlərinə qarşı olan

to create global institutions for the environment,

məsuliyyətimizi anlamaq üçün,dünyanı birləşdirmək arzumuz, və ümumi problemlərimizin həlli üçün,

and for finance,

ABŞ-da Prezident Obama,

and for security and for development,

dünyanın digər tərəflərində

that make sense of our responsibility to other peoples,

fəaliyyət göstərən insanlar varkən,

our desire to bind the world together, and

bu fürsəti

our need to tackle problems that everybody knows exist.

qaçırmamalıyıq!

It is said that in Ancient Rome that when Cicero spoke to his audiences,

Deyirlər ki, Keçmiş Romada Cicero danışan zaman

people used to turn to each other and say about Cicero, "Great speech."

dinləyicilər bir birilərinə dönərək, "'əla nitqdir", deyərlərmiş.

But it is said that in Ancient Greece

Lakin qədim Yunanıstanda

when Demosthenes spoke to his audiences,

Demosthenes danışarkən,

people turned to each other and didn’t say "Great speech."

dinləyicilər birbirilərinə dönüb, "Əla Nitqdir" demirdilər.

They said, "Let's march."

"Gəlin hərəkət edək" deyirdilər.

We should be marching towards a global society.

Qlobal bir Cəmiyyətə doğru hərəkət etməli, addımlamalıyıq.

Thank you.

Təşəkkür edirəm.

(Applause)

(Alqışlar)