Anne-Marie Slaughter: Can we all "have it all"?

Tłumaczenie: Anna Snela Korekta: Rysia Wand

So my moment of truth

Moja chwila prawdy

did not come all at once.

nie nastąpiła w jednym momencie.

In 2010, I had the chance to be considered

W 2010 roku dostałam szansę,

for promotion from my job

by ubiegać się o awans

as director of policy planning

na stanowisko dyrektora do spraw planowania polityki

at the U.S. State Department.

w Departamencie Stanu USA.

This was my moment to lean in,

To była sposobność, żeby zaistnieć,

to push myself forward

okazja do przebicia się

for what are really only a handful

do tych niewielu naprawdę najwyższych

of the very top foreign policy jobs,

stanowisk w polityce zagranicznej.

and I had just finished a big, 18-month project

Właśnie skończyłam duży, 18-miesięczny projekt,

for Secretary Clinton, successfully,

przygotowywany dla Sekretarz Clinton,

and I knew I could handle a bigger job.

i wiedziałam, że dam sobie radę z większym zadaniem.

The woman I thought I was

Kobieta, którą byłam, jak mi się zdawało,

would have said yes.

powiedziałaby "tak".

But I had been commuting for two years

Ale przez dwa lata dojeżdżałam do Waszyngtonu

between Washington and Princeton, New Jersey,

z Princeton w stanie New Jersey,

where my husband and my two teenage sons lived,

gdzie mieszkał mój mąż i dwaj nastoletni synowie,

and it was not going well.

i sprawy nie miały się najlepiej.

I tried on the idea of eking out another two years

Rozważałam pomysł przetrzymania dwóch kolejnych lat w Waszyngtonie

in Washington, or maybe uprooting my sons

lub wyrwania synów z ich szkół,

from their school and my husband from his work

a męża z jego pracy,

and asking them to join me.

żeby do mnie dołączyli

But deep down, I knew

Ale gdzieś w środku wiedziałam,

that the right decision was to go home,

że powinnam wrócić do domu,

even if I didn't fully recognize the woman

nawet jeśli nie całkiem rozpoznawałam kobietę,

who was making that choice.

która dokonywała tego wyboru.

That was a decision based on love

To była decyzja oparta na miłości

and responsibility.

i odpowiedzialności.

I couldn't keep watching my oldest son

Nie mogłam nadal patrzeć,

jak mój najstarszy syn dokonuje złych wyborów,

make bad choices

without being able to be there for him

i nie móc być przy nim

when and if he needed me.

kiedy, i gdyby, mnie potrzebował.

But the real change came more gradually.

Ale prawdziwa zmiana zaszła bardziej stopniowo.

Over the next year,

Przez kolejny rok,

while my family was righting itself,

gdy moja rodzina dochodziła do siebie,

I started to realize

zaczęłam zdawać sobie sprawę,

that even if I could go back into government,

że nawet, gdybym mogła wrócić do rządu,

I didn't want to.

nie chciałabym tego zrobić.

I didn't want to miss the last five years

Nie chciałam przegapić ostatnich 5 lat,

that my sons were at home.

które moi synowie mieli spędzić w domu.

I finally allowed myself to accept

W końcu pozwoliłam sobie zaakceptować,

what was really most important to me,

co naprawdę jest dla mnie najważniejsze,

not what I was conditioned to want

a nie cele, jakie mi wpojono,

or maybe what I conditioned myself to want,

czy które wpoiłam sobie sama.

and that decision led to a reassessment

Ta decyzja doprowadziła do nowej oceny

of the feminist narrative that I grew up with

feministycznej doktryny, w której dorastałam

and have always championed.

i którą zawsze promowałam.

I am still completely committed

Nadal jestem całkowicie oddana

to the cause of male-female equality,

sprawie równości między kobietami i mężczyznami,

but let's think about what that equality really means,

ale pomyślmy przez chwilę, co ta równość naprawdę oznacza,

and how best to achieve it.

i jak najlepiej ją osiągnąć.

I always accepted the idea

Zawsze zgadzałam się ze stwierdzeniem,

that the most respected and powerful people

że w naszym społeczeństwie najbardziej szanowani i wpływowi ludzie

in our society are men at the top of their careers,

to mężczyźni u szczytu kariery.

so that the measure of male-female equality

Miarą równości damsko-męskiej

ought to be how many women are in those positions:

powinno być to, ile jest kobiet na takich stanowiskach,

prime ministers, presidents, CEOs,

jak premierzy, prezydenci, prezesi,

directors, managers, Nobel laureates, leaders.

dyrektorzy, managerowie, laureaci Nobla, przywódcy.

I still think we should do everything we possibly can

Nadal uważam, że trzeba robić wszystko w naszej mocy,

to achieve that goal.

aby osiągnąć ten cel.

But that's only half of real equality,

Ale to tylko połowa prawdziwej równości

and I now think we're never going to get there

i teraz uważam, że nigdy jej nie osiągniemy,

unless we recognize the other half.

jeśli nie dostrzeżemy drugiej połowy.

I suggest that real equality,

Uważam, że prawdziwa,

full equality,

pełna równość,

does not just mean valuing women

nie oznacza tylko oceniania kobiet

on male terms.

w męskich kryteriach.

It means creating a much wider range

Oznacza stworzenie znacznie szerszego spektrum

of equally respected choices

równie szanowanych wyborów

for women and for men.

dla kobiet i mężczyzn.

And to get there, we have to change our workplaces,

Aby to osiągnąć, trzeba zmienić miejsca pracy,

our policies and our culture.

politykę i kulturę.

In the workplace,

W miejscu pracy prawdziwa równość

real equality means valuing family

oznacza stawianie rodziny na równi z pracą

just as much as work,

and understanding that the two reinforce each other.

i rozumienie, że wzmacniają się wzajemnie.

As a leader and as a manager,

Jako lider i manager

I have always acted on the mantra,

zawsze działałam zgodnie z tą mantrą.

if family comes first,

Jeśli rodzina jest na pierwszym miejscu,

work does not come second --

to nie znaczy, że praca jest na drugim.

life comes together.

Życie to całość.

If you work for me, and you have a family issue,

Jeśli dla mnie pracujesz i masz problem rodzinny,

I expect you to attend to it,

to oczekuję, że się nim zajmiesz,

and I am confident,

i jestem pewna,

and my confidence has always been borne out,

a ta pewność zawsze się potwierdzała,

that the work will get done, and done better.

że praca zostanie wykonana, i to lepiej.

Workers who have a reason to get home

Pracownicy, którzy mają powód, żeby wrócić do domu,

to care for their children or their family members

zaopiekować się dziećmi lub członkami rodziny

are more focused, more efficient,

są bardziej skupieni, bardziej wydajni,

more results-focused.

bardziej zorientowani na cele.

And breadwinners who are also caregivers

A żywiciele rodziny, którzy także się kimś opiekują,

have a much wider range

mają znacznie szersze spektrum

of experiences and contacts.

doświadczeń i kontaktów.

Think about a lawyer who spends part of his time

Pomyślcie o prawniku, który część czasu spędza

at school events for his kids

na wydarzeniach w szkole swoich dzieci,

talking to other parents.

rozmawiając z innymi rodzicami.

He's much more likely to bring in

To, że przyprowadzi do kancelarii nowych klientów

new clients for his firm

jest bardziej prawdopodobne,

than a lawyer who never leaves his office.

niż gdyby nigdy nie wychodził z biura.

And caregiving itself

Opieka nad innymi

develops patience --

rozwija cierpliwość,

a lot of patience --

dużo cierpliwości,

and empathy, creativity, resilience, adaptability.

empatię, kreatywność, odporność, zdolność przystosowania.

Those are all attributes that are ever more important

Wszystkie te cechy są coraz ważniejsze

in a high-speed, horizontal,

w szybkiej, niezhierarchizowanej,

networked global economy.

opartej na kontaktach światowej gospodarce.

The best companies actually know this.

Najlepsze firmy już to wiedzą.

The companies that win awards

Wśród firm, które w USA wygrywają nagrody

for workplace flexibility in the United States

za elastyczność miejsc pracy,

include some of our most successful corporations,

znajdują się korporacje odnoszące największe sukcesy,

and a 2008 national study

a w 2008 roku narodowe badanie

on the changing workforce

przemian siły roboczej pokazało,

showed that employees

że pracownicy

in flexible and effective workplaces

w elastycznym i wydajnym miejscu pracy

are more engaged with their work,

są bardziej zaangażowani w pracę,

they're more satisfied and more loyal,

bardziej zadowoleni i lojalni,

they have lower levels of stress

mniej się stresują

and higher levels of mental health.

i są zdrowsi psychicznie.

And a 2012 study of employers

W 2012 roku badanie pracodawców

showed that deep, flexible practices

pokazało, że głęboko elastyczne praktyki

actually lowered operating costs

faktycznie obniżyły koszty operacyjne

and increased adaptability

i zwiększyły przystosowanie

in a global service economy.

w globalnej gospodarce.

So you may think

Możecie uważać,

that the privileging of work over family

że stawianie pracy przed rodziną

is only an American problem.

to tylko amerykański problem.

Sadly, though, the obsession with work

Jednak niestety obsesja na punkcie pracy

is no longer a uniquely American disease.

to już nie tylko amerykańska choroba.

Twenty years ago,

Dwadzieścia lat temu,

when my family first started going to Italy,

kiedy moja rodzina zaczynała jeździć do Włoch,

we used to luxuriate in the culture of siesta.

delektowaliśmy się kulturą sjesty.

Siesta is not just about avoiding the heat of the day.

W sjeście nie chodzi tylko o to, żeby uniknąć upału.

It's actually just as much

Równie ważne jest

about embracing the warmth of a family lunch.

celebrowanie ciepła rodzinnego obiadu.

Now, when we go, fewer and fewer businesses

Kiedy przyjeżdżamy tam teraz,

widzimy, że coraz mniej firm zamyka się na czas sjesty.

close for siesta,

reflecting the advance of global corporations

Odzwierciedla to postęp globalnych korporacji

and 24-hour competition.

i całodobową konkurencję.

So making a place for those we love

Robienie miejsca dla najbliższych

is actually a global imperative.

to faktycznie globalna konieczność.

In policy terms,

W polityce

real equality means recognizing

prawdziwa równość oznacza uznanie,

that the work that women have traditionally done

że praca, którą tradycyjnie wykonywały kobiety

is just as important

jest równie ważna jak praca

as the work that men have traditionally done,

tradycyjnie wykonywana przez mężczyzn,

no matter who does it.

bez względu na to, kto wykonuje ją teraz.

Think about it: Breadwinning and caregiving

Zastanówcie się: wyżywienie rodziny i opieka nad domem

are equally necessary for human survival.

są jednakowo istotne dla przetrwania ludzkości.

At least if we get beyond a barter economy,

Jeśli wykluczymy gospodarkę barterową,

somebody has to earn an income

ktoś musi zarabiać,

and someone else has to convert that income

a ktoś inny przekształcać ten dochód

to care and sustenance for loved ones.

w opiekę i wyżywienie najbliższych.

Now most of you, when you hear me

Większość z was,

talk about breadwinning and caregiving,

słysząc o zarabianiu i opiece nad domem,

instinctively translate those categories

instynktownie przekłada te kategorie

into men's work and women's work.

na pracę męską i kobiecą.

And we don't typically challenge

Zazwyczaj też nie pytamy,

why men's work is advantaged.

dlaczego męska praca jest ceniona wyżej.

But consider a same-sex couple

Ale pomyślcie o parze tej samej płci,

like my friends Sarah and Emily.

jak moje przyjaciółki Sarah i Emily.

They're psychiatrists.

Są psychiatrami.

They got married five years ago,

Pobrały się 5 lat temu

and now they have two-year-old twins.

i mają teraz dwuletnie bliźniaki.

They love being mothers,

Kochają bycie matkami,

but they also love their work,

ale kochają też swoją pracę,

and they're really good at what they do.

a są w niej naprawdę dobre.

So how are they going to divide up

Jak podzielą się

breadwinning and caregiving responsibilities?

obowiązkami zarabiania i opieki nad domem?

Should one of them stop working

Czy jedna z nich powinna przestać pracować

or reduce hours to be home?

albo pracować krócej, żeby móc być w domu?

Or should they both change their practices

Czy obie powinny dostosować praktyki,

so they can have much more flexible schedules?

żeby mieć bardziej elastyczne kalendarze?

And what criteria should they use

Jakich kryteriów powinny użyć,

to make that decision?

podejmując taką decyzję?

Is it who makes the most money

Powinno się liczyć, kto zarabia więcej,

or who is most committed to her career?

czy kto jest bardziej oddany karierze?

Or who has the most flexible boss?

Czy kto ma bardziej elastycznego szefa?

The same-sex perspective helps us see

Patrzenie z perspektywy osób tej samej płci

that juggling work and family

pomaga dostrzec, że łączenie pracy i rodziny

are not women's problems,

to nie tylko problem kobiet,

they're family problems.

to problem rodzin.

And Sarah and Emily are the lucky ones,

Sarah i Emily mają szczęście,

because they have a choice

bo mogą wybrać, ile chcą pracować.

about how much they want to work.

Millions of men and women

Miliony mężczyzn i kobiet

have to be both breadwinners and caregivers

muszą i pracować i zajmować się domem,

just to earn the income they need,

żeby mieć środki utrzymania,

and many of those workers are scrambling.

a wielu z nich ledwo wiąże koniec z końcem.

They're patching together care arrangements

Wykorzystują możliwości opieki,

that are inadequate

które są nieadekwatne

and often actually unsafe.

a często nawet niebezpieczne.

If breadwinning and caregiving are really equal,

Jeśli żywiciel i opiekun rodziny to faktycznie równorzędne funkcje,

then why shouldn't a government

to dlaczego rząd

invest as much in an infrastructure of care

nie miałby zainwestować tyle samo w infrastrukturę opieki,

as the foundation of a healthy society

jako podstawę zdrowego społeczeństwa,

as it invests in physical infrastructure

ile inwestuje w fizyczną infrastrukturę

as the backbone of a successful economy?

jako szkielet prosperującej gospodarki?

The governments that get it --

Rządy, które to rozumieją,

no surprises here --

nie ma tu niespodzianek,

the governments that get it,

rządy, które to rozumieją,

Norway, Sweden, Denmark, the Netherlands,

Norwegia, Szwecja, Dania, Holandia,

provide universal child care,

zapewniają wszechstronną opiekę nad dziećmi,

support for caregivers at home,

dofinansowanie dla opiekunów w domach,

school and early childhood education,

szkoły i edukację wczesnoszkolną,

protections for pregnant women,

ochronę kobiet w ciąży,

and care for the elderly and the disabled.

i opiekę nad osobami starszymi i niepełnosprawnymi.

Those governments invest in that infrastructure

Te rządy inwestują w taką infrastrukturę

the same way they invest in roads and bridges

na równi z inwestycjami w drogi, mosty,

and tunnels and trains.

tunele czy pociągi.

Those societies also show you

Te społeczeństwa pokazują też,

that breadwinning and caregiving

że zarabianie na życie i opieka nad domem

reinforce each other.

wzmacniają się wzajemnie.

They routinely rank among the top 15 countries

Zazwyczaj znajdują się w rankingach wśród 15 krajów

of the most globally competitive economies,

o najbardziej konkurencyjnych gospodarkach,

but at the same time,

ale jednocześnie

they rank very high on the OECD Better Life Index.

osiągają wysokie wartości Indeksu Lepszego Życia OECD.

In fact, they rank higher than other governments,

Mają lepsze wyniki niż rządy innych krajów,

like my own, the U.S., or Switzerland,

na przykład USA czy Szwajcarii,

that have higher average levels of income

z wyższą średnią dochodów,

but lower rankings on work-life balance.

ale mniejszą równowagą między pracą a życiem.

So changing our workplaces

Zmiana naszych miejsc pracy

and building infrastructures of care

i budowa infrastruktury opieki

would make a big difference,

bardzo wiele by zmieniły,

but we're not going to get equally valued choices

ale odmienne wybory nie doczekają się równej oceny,

unless we change our culture,

dopóki nie zmienimy kultury,

and the kind of cultural change required

a do tego potrzebna jest

means re-socializing men.

ponowna socjalizacja mężczyzn.

(Applause)

(Brawa)

Increasingly in developed countries,

W krajach rozwiniętych

women are socialized to believe that our place

kobiety coraz częściej są uczone,

is no longer only in the home,

że nasze miejsce nie jest tylko w domu,

but men are actually still where they always were.

ale mężczyźni są w zasadzie cały czas w tym samym miejscu.

Men are still socialized to believe

Nadal są wychowywani w przekonaniu,

that they have to be breadwinners,

że muszą być żywicielami rodziny,

that to derive their self-worth

że ich wartość pochodzi z tego,

from how high they can climb over other men

jak dalece wyprzedzą innych mężczyzn

on a career ladder.

w wyścigu po szczeblach kariery.

The feminist revolution still has a long way to go.

Feministyczna rewolucja nadal ma przed sobą długą drogę.

It's certainly not complete.

Na pewno jeszcze nie jest skończona.

But 60 years after

Ale 60 lat

"The Feminine Mystique" was published,

po wydaniu "Mistyki kobiecości"

many women actually have

wiele kobiet ma faktycznie

more choices than men do.

więcej możliwości wyboru niż mężczyźni.

We can decide to be a breadwinner,

Możemy zdecydować, czy zostać żywicielkami rodziny,

a caregiver, or any combination of the two.

zająć się domem, czy połączyć oba zajęcia.

When a man, on the other hand,

Z drugiej strony, gdy mężczyzna postanawia

decides to be a caregiver,

zajmować się domem,

he puts his manhood on the line.

ryzykuje swoją męskość.

His friends may praise his decision,

Koledzy może będą chwalić tę decyzję,

but underneath, they're scratching their heads.

ale w duchu mają wątpliwości.

Isn't the measure of a man

Czy miarą mężczyzny

his willingness to compete with other men

nie jest jego chęć konkurowania z innymi

for power and prestige?

o władzę i prestiż?

And as many women hold that view as men do.

Wierzy w to tyle samo kobiet, co mężczyzn.

We know that lots of women

Wiemy, że wiele kobiet

still judge the attractiveness of a man

nadal ocenia atrakcyjność mężczyzny

based in large part on how successful he is

w dużej mierze na podstawie sukcesów

in his career.

odnoszonych w karierze.

A woman can drop out of the work force

Kobieta może wycofać się z życia zawodowego

and still be an attractive partner.

i nadal być atrakcyjną partnerką.

For a man, that's a risky proposition.

Dla mężczyzny to ryzykowne posunięcie.

So as parents and partners,

Jako rodzice i partnerki

we should be socializing our sons

powinnyśmy tłumaczyć naszym synom

and our husbands

i naszym mężom,

to be whatever they want to be,

że mogą być, kim zechcą,

either caregivers or breadwinners.

czy to żywicielami rodziny czy opiekunami.

We should be socializing them to make caregiving

Powinnyśmy wychować ich tak,

cool for guys.

żeby opieka nad innymi była fajna dla facetów.

(Applause)

(Brawa)

I can almost hear lots of you thinking, "No way."

Prawie słyszę, jak wielu z was myśli: "Nie ma mowy".

But in fact, the change is actually already happening.

Ale tak naprawdę ta zmiana już się dokonuje.

At least in the United States,

Przynajmniej w Stanach

lots of men take pride in cooking,

wielu mężczyzn jest dumnych z tego, że potrafią gotować,

and frankly obsess over stoves.

i mają obsesję na punkcie kuchenek.

They are in the birthing rooms.

Uczestniczą w porodach.

They take paternity leave when they can.

Biorą urlopy tacierzyńskie, kiedy tylko mogą.

They can walk a baby or soothe a toddler

Potrafią zabrać dziecko na spacer czy je uspokoić

just as well as their wives can,

równie dobrze, jak ich żony,

and they are increasingly

i coraz częściej

doing much more of the housework.

mają więcej domowych obowiązków.

Indeed, there are male college students now

W istocie są już studenci,

who are starting to say,

którzy zaczynają mówić:

"I want to be a stay-at-home dad."

"Chcę być tatą na cały etat".

That was completely unthinkable

To było zupełnie nie do pomyślenia

50 or even 30 years ago.

50, a nawet 30 lat temu.

And in Norway, where men have

A w Norwegii, gdzie mężczyznom

an automatic three month's paternity leave,

przysługuje 3 miesiące ojcowskiego urlopu,

but they lose it if they decide not to take it,

który tracą, jeśli go nie wykorzystają,

a high government official told me

wysoki urzędnik rządowy powiedział mi,

that companies are starting to look

że firmy zaczynają przyglądać się

at prospective male employees

przyszłym pracownikom

and raise an eyebrow if they didn't in fact

i niechętnie patrzą na tych,

którzy nie wykorzystali urlopu przy narodzinach ich dzieci.

take their leave when they had kids.

That means that it's starting to seem

Czyli zaczynamy postrzegać jako wadę charakteru

like a character defect

niechęć do pełnego zaangażowania

not to want to be a fully engaged father.

w ojcostwo.

So I was raised

Zostałam wychowana w przekonaniu,

to believe that championing women's rights

że obrona praw kobiet

meant doing everything we could

polega na robieniu wszystkiego, co w naszej mocy,

to get women to the top.

aby wynieść kobiety na szczyt.

And I still hope that I live long enough

Nadal wierzę, że dożyję chwili,

to see men and women equally represented

w której mężczyźni i kobiety będą równo reprezentowani

at all levels of the work force.

na wszystkich szczeblach siły roboczej.

But I've come to believe that we have to value family

Ale doszłam do przekonania, że musimy cenić rodzinę

every bit as much as we value work,

równie mocno, co pracę,

and that we should entertain the idea

i że trzeba dopuścić myśl,

that doing right by those we love

że właściwe traktowanie naszych bliskich

will make all of us better at everything we do.

sprawi, że będziemy lepsi we wszystkich zajęciach.

Thirty years ago, Carol Gilligan,

Trzydzieści lat temu

a wonderful psychologist, studied adolescent girls

wspaniała psycholog Carol Gilligan badała nastolatki

and identified an ethic of care,

i wyróżniła etykę troski,

an element of human nature every bit as important

element natury ludzkiej równie ważny,

as the ethic of justice.

co etyka sprawiedliwości.

It turns out that "you don't care"

Okazuje się, że "nie obchodzi cię to"

is just as much a part of who we are

to taka sama część naszego "ja"

as "that's not fair."

jak "to niesprawiedliwe".

Bill Gates agrees.

Bill Gates się z tym zgadza.

He argues that the two great forces of human nature

Uważa, że dwie największe siły ludzkiej natury

are self-interest and caring for others.

to interes własny i zainteresowanie dobrem innych.

Let's bring them both together.

Połączmy je ze sobą.

Let's make the feminist revolution

Zamieńmy rewolucję feministyczną

a humanist revolution.

w humanistyczną.

As whole human beings,

Jako kompletne istoty ludzkie

we will be better caregivers and breadwinners.

będziemy lepszymi opiekunami i żywicielami rodziny.

You may think that can't happen,

Może myślicie, że to niemożliwe,

but I grew up in a society

ale ja dorastałam w społeczeństwie,

where my mother put out small vases

w którym mama podczas przyjęć

of cigarettes for dinner parties,

wystawiała wazoniki z papierosami,

where blacks and whites used separate bathrooms,

czarni i biali używali osobnych łazienek

and where everybody claimed to be heterosexual.

i każdy twierdził, że jest heteroseksualny.

Today, not so much.

Dzisiaj już niekoniecznie.

The revolution for human equality

Rewolucja ludzkiej równości

can happen.

może się wydarzyć.

It is happening.

Już się dzieje.

It will happen.

Dokona się.

How far and how fast is up to us.

Jak szybko i jak dalece - to zależy od nas.

Thank you.

Dziękuję.

(Applause)

(Brawa)