The way we think about biological sex is wrong | Emily Quinn

Tłumaczenie: Daniela Golonka Korekta: Krystian Aparta

[This talk contains mature content]

[Prelekcja zawiera treści przeznaczone dla osób dorosłych]

I have a vagina.

Mam pochwę.

(Laughter)

(Śmiech)

Just thought you should know.

Pomyślałam, że powinniście wiedzieć.

That might not come as a surprise to some of you.

To może nie być niespodzianką dla niektórych z was.

I look like a woman.

Wyglądam jak kobieta.

I'm dressed like one, I guess.

Jestem ubrana jak kobieta, tak myślę.

The thing is, I also have balls.

Tylko że mam też jądra.

And it does take a lot of nerve

Wymagało to ode mnie dużo odwagi,

to come up here and talk to you about my genitalia.

żeby przyjść tu i mówić wam o moich genitaliach.

Just a little.

Tylko trochę.

But I'm not talking about bravery or courage.

Ale nie mówię tu o odwadze.

I mean literally -- I have balls.

Dosłownie - mam jądra.

Right here,

O tutaj,

right where a lot of you have ovaries.

tu, gdzie wiele z was ma jajniki.

I'm not male or female.

Nie jestem ani mężczyzną, ani kobietą.

I'm intersex.

Jestem osobą interpłciową.

Most people assume that you're biologically either a man or a woman,

Większość uważa, że biologicznie jest się albo mężczyzną albo kobietą,

but it's actually a lot more complex than that.

ale to tak naprawdę jest bardziej złożone.

There are so many ways somebody could be intersex.

Interpłciowość może oznaczać różne rzeczy.

In my case, it means I was born with XY chromosomes,

W moim przypadku wygląda to tak, że urodziłam się z chromosomami XY,

which you probably know as male chromosomes.

które znacie pewnie jako chromosomy męskie.

And I was born with a vagina and balls inside my body.

Urodziłam się z ciałem, w którym jest i pochwa, i jaja.

I don't respond to testosterone,

Moje ciało nie reaguje na testosteron,

so during puberty, I grew breasts,

więc podczas dojrzewania urosły mi piersi,

but I never got acne or body hair, body oil.

ale nigdy nie miałam trądziku ani włosów na ciele, sebum.

You can be jealous of that.

Możecie mi tego zazdrościć.

(Laughter)

(Śmiech)

But even though I don't actually have a uterus --

Ale nie mam macicy -

I was born without one,

urodziłam się bez niej,

so I don't menstruate, I can't have biological children.

więc nie mam miesiączki, nie mogę mieć biologicznych dzieci.

We put people in boxes based on their genitalia.

Szufladkujemy ludzi ze względu na ich genitalia.

Before a baby's even born, we ask whether it's a boy or a girl,

Zanim dziecko się w ogóle urodzi, pytamy, czy to chłopiec czy dziewczynka,

as if it actually matters;

tak jakby to miało znaczenie,

as if you're going to be less excited about having a baby

tak jakby mielibyśmy się mniej cieszyć na przyjście dziecka,

if it doesn't have the genitals you wanted;

gdyby nie miało takich genitaliów, jak się chce;

as if what's between somebody's legs tells you anything about that person.

tak jakby to, co ktoś ma między nogami, świadczyło jakkolwiek o tej osobie.

Are they kind, generous, funny?

Czy ten ktoś jest miły, hojny, zabawny?

Smart?

Mądry?

Who do they want to be when they grow up?

Kim chce być, kiedy dorośnie?

Genitals don't actually tell you anything.

Genitalia nie mówią nam właściwie niczego.

Yet, we define ourselves by them.

Mimo to definiują nas.

In this society, we love putting people into boxes

W tym społeczeństwie uwielbiamy szufladkować ludzi,

and labeling each other.

etykietować się nawzajem.

It kind of gives us a sense of belonging

To daje nam poczucie przynależności

and teaches us how to interact with one another.

i uczy nas, jak ze sobą współgrać.

But there's one really big problem:

Ale jest pewien bardzo duży problem:

biological sex is not black or white.

Płeć biologiczna nie jest biała ani czarna.

It's on a spectrum.

To spektrum.

Besides your genitalia, you also have your chromosomes,

Poza genitaliami ma się chromosomy,

your gonads, like ovaries or testicles.

gruczoły płciowe, jak na przykład jajniki czy jądra.

You have your internal sex organs,

Ma się wewnętrzne organy płciowe,

your hormone production, your hormone response

produkcję hormonów, odpowiedź na hormony

and your secondary sex characteristics, like breast development, body hair, etc.

i drugorzędowe cechy płciowe, jak rozwój piersi, włosy na ciele itp.

Those seven areas of biological sex all have so much variation,

Wszystkie te siedem aspektów płci biologicznej jest tak różnorodnych,

yet we only get two options:

a nadal mamy tylko dwie opcje:

male or female.

mężczyzna lub kobieta.

Which is kind of absurd to me,

To jest dla mnie absurdem,

because I can't think of a single other human trait

bo nie przychodzi mi do głowy żadna inna cecha ludzka,

that there's only two options for:

która wiąże się tylko z dwiema możliwościami:

skin color, hair, height, eyes.

kolor skóry, włosy, wzrost, oczy.

You can either have nose A or nose B, that's it, no other options.

Można mieć tylko nos A lub nos B, to wszystko, nie ma innych opcji.

If there are infinite ways for our bodies to look,

Jeśli zakres możliwych różnic między naszymi ciałami jest nieskończony,

our minds to think,

jak zakres możliwych opinii, charakterów,

personalities to act,

wouldn't it make sense that there's that much variety

czy nie jest logiczne, że taka różnorodność

in biological sex, too?

musi dotyczyć także płci biologicznej?

Did you know that besides XX or XY chromosomes,

Czy wiedzieliście, że można mieć nie tylko chromosomy XX lub XY,

you could have XX and XY chromosomes?

ale także jednocześnie XX i XY?

Or you could have an extra X -- XXY.

Albo że można mieć dodatkowy X - XXY.

Or two extra -- XXXY.

Albo dwa dodatkowe - XXXY.

Goes on from there.

Tu się zaczyna dziać.

And for those "normal" people with XX or XY,

A co to znaczy dla tych "normalnych" ludzi z chromosomami

what does that mean?

XX czy XY?

I have XY chromosomes.

Mam chromosomy XY.

If my DNA is found at the scene of a crime --

Jeśli moje ciało znaleziono by na miejscu przestępstwa...

not saying it will, but, you know, we'll see.

Nie mówię, że tak będzie, ale kto wie.

(Laughter)

(Śmiech)

If my skeleton is discovered thousands of years from now,

Jeśli mój szkielet odkryto by za tysiące lat,

I'll be labeled male.

byłabym uznana za mężczyznę.

Is that the truth?

Czy to prawda?

My balls would say so.

Moje jaja powiedziałyby, że tak.

But what about the rest of me?

Ale co z resztą mnie?

And what if a woman has ovarian cancer and has to have her ovaries removed?

Co jeśli kobieta ma raka jajników i musi je usunąć?

Does she still qualify as a woman?

Czy nadal kwalifikuje się jako kobieta?

What about other intersex people who are born without balls or ovaries

Co z resztą osób interpłciowych, urodzonych bez jąder ani jajników,

or with just one or a combination of the two?

albo tylko z jedną z tych opcji lub ich kombinacją?

Where do they go?

Do jakiej grupy należą?

Do you have to have a uterus to be a woman?

Czy musisz mieć macicę, żeby być kobietą?

There's a lot of us who are born without one.

Wiele z nas urodziło się bez niej.

And everyone's favorite part, genitalia:

I ulubiona część każdego, genitalia:

you either have one or the other, right?

ma się albo opcję A, albo B, tak?

You either have a six-inch-long penis that's exactly this thick,

Masz albo piętnastocentymetrowego penisa dokładnie takiej grubości,

jutting straight out of the body at a 90-degree angle,

stojącego w erekcji pod kątem 90 stopni,

or you have a vagina that's this wide internally

albo pochwę, która wewnątrz jest taka szeroka

and a clitoris that's half an inch above the vaginal opening

i łechtaczkę półtora centymetra nad otworem pochwy

and labia that look exactly like they're supposed to look like,

i wargi sromowe, które wyglądają dokładnie tak, jak powinny,

according to that one porn video you watched that one time.

według tego filmu porno, który raz oglądaliście.

You know the one.

Wiecie, którego.

If you've been with more than one sexual partner in your lifetime,

Jeśli mieliście więcej niż jednego partnera seksualnego w życiu

and you line them up, one by one,

i ustawilibyście ich koło siebie,

I guarantee you can identify them just by their genitalia.

gwarantuję, że moglibyście poznać ich tylko po genitaliach.

(Laughter)

(Śmiech)

Think about it.

Zastanówcie się.

Go on.

No dalej.

(Laughter)

(Śmiech)

I see you.

Widzę was.

No judging.

Nie oceniajcie.

Just notice.

Tylko sobie przypomnijcie.

All different, right?

Każde inne, prawda?

The sex and gender binary are both so ingrained in our society,

Idea dwóch płci biologicznych i kulturowych jest tak zakorzeniona,

that we never stop to think about it.

że automatycznie tak myślimy.

We just automatically place each other into one box or the other,

Po prostu domyślnie umieszczamy się nawzajem w jednej z tych dwóch kategorii,

as if it actually matters.

tak jakby to w ogóle miało znaczenie.

Until somebody comes along to make you question it.

Póki ktoś nie sprawi, że zaczyna się wątpić.

And if you're thinking that I'm the exception, an anomaly, an outlier:

Myślicie, że jestem wyjątkiem, anomalią?

intersex people represent around two percent of the population.

Osoby interpłciowe stanowią około dwóch procent populacji.

That's the same percentage as genetic redheads.

To tyle, ile osoby rudowłose.

It's about 150 million people, roughly,

W przybliżeniu 150 milionów ludzi,

which is more than the entire population of Russia.

co stanowi więcej niż populacja Rosji.

So there's a lot of us, needless to say.

Nie muszę więc chyba mówić, że jest nas wiele.

We're not new or rare.

Nie jesteśmy czymś nowym, rzadkim.

We're just invisible.

Jesteśmy po prostu niewidzialni.

We've existed throughout every culture in history.

Byliśmy w każdej kulturze w historii.

Yet, we never talk about it.

Ale nigdy się o tym nie rozmawia.

In fact, a lot of people might not know that they're intersex.

Wiele osób nie wie nawet o swojej interpłciowości.

Have you had a karyotype test to determine your chromosomes?

Badaliście sobie kariotyp, żeby sprawdzić chromosomy?

What about a full blood panel for all of your hormone levels?

A poziom wszystkich hormonów?

A friend of mine found out last year, in his 50s.

Kolega dowiedział się w zeszłym roku, w wieku ponad 50 lat.

The executive director of interACT,

Dyrektorka wykonawcza interACT,

which is the leading organization for intersex human rights here in the US,

wiodącej w USA organizacji zajmującej się walką o prawa osób interpłciowych,

she found out she was intersex at age 41.

dowiedziała się, że jest osobą interpłciową w wieku 41 lat.

Her doctors found out when she was 15,

Jej lekarze odkryli to, gdy miała 15 lat,

but they didn't tell her.

ale jej o tym nie powiedzieli.

They lied and said that she had cancer,

Skłamali mówiąc, że ma raka,

because that seemed like an easier option

bo to wydawało się łatwiejszą opcją dla pacjenta

than finding out she wasn't "fully" a woman.

niż odkrycie, że nie jest "w pełni" kobietą.

This kind of thing happens a lot,

Często zdarza się,

where intersex people are lied to or kept in the dark about our bodies,

że okłamuje się nas, nie ujawnia informacji o naszym ciele,

which comes as a surprise to a lot of people.

co dla wielu ludzi jest niespodzianką.

But we live in a society that doesn't talk about sex or bodies at all,

Ale żyjemy w społeczeństwie, w którym nie mówi się o płci i ciałach,

unless it's to mock or shame each other.

chyba że po to, by drwić z innych i ich obrażać.

I found out I was intersex at age 10,

Odkryłam, że jestem interpłciowa, mając 10 lat,

and for the most part, I was fine with that information.

i ogólnie nie miałam z tym problemu.

It didn't really faze me;

Nie przeszkadzało mi to.

I was still developing my understanding of the world.

Nadal rozwijałam swoje rozumienie świata.

It wasn't until I got older

Dopiero kiedy dorosłam,

and realized I didn't fit society's expectations of me,

zdałam sobie sprawę, że nie spełniam oczekiwań społeczeństwa,

that I didn't belong, that I was abnormal.

że nie pasuję, że jestem nienormalna.

And that's when the shame started.

Wtedy zaczął się wstyd.

How many times have you seen kids play with the "wrong" toys

Jak często widzicie dzieci bawiące się zabawkami

"nieodpowiednimi" dla ich płci?

for their gender?

Or try on the "wrong" clothes?

Albo mierzące "niewłaściwe" ciuchy?

All the time, right?

Cały czas, prawda?

Kids don't have these ideas about gender norm,

Dzieci nie wiedzą o normach płciowych,

they don't have shame about who they're supposed to be

nie wstydzą się tego, kim mają być

or what they're supposed to like or love.

albo co mają lubić lub kochać.

They don't care about any of this stuff.

Nie obchodzi ich żadna z tych rzeczy.

They don't have shame until we put it on them.

Nie czują wstydu, dopóki ich nim nie obarczymy.

I also had doctors lie to me.

Mnie również lekarze okłamywali.

At age 10, they told me that I would also get cancer

Gdy miałam 10 lat powiedzieli mi, że dostanę raka,

unless I removed my balls.

jeśli nie usunę jąder.

Then they proceeded to tell me that every year.

Powtarzali mi to co rok.

Until today, there are still doctors who want me to remove them.

Do dziś są lekarze, którzy chcą, bym je usunęła.

But there's literally no reason.

Ale nie ma do tego powodu.

If a typical XY male, like yourself, has testicles,

Jeśli typowy mężczyzna z chromosomami XY, taki, jak wy, ma jądra

and one is undescended,

i jedno z nich jest niezstąpione,

there's a high chance of it becoming cancerous --

istnieje duża szansa, że pojawi się nowotwór,

or a higher chance of it becoming cancerous.

albo raczej ryzyko większe niż przeciętne.

They need to thermoregulated.

Jądra potrzebują termoregulacji.

So they drop down away from the body to cool off,

Przesuwają się w dół ciała, żeby się ochłodzić

or they shrink back up to get warm.

lub wracają do góry, żeby się ogrzać.

Mine don't need to do that.

Moje nie muszą tego robić.

They're not responding to testosterone, they're not producing sperm.

Nie reagują na testosteron, nie produkują spermy.

They're fine right here inside my body.

Siedzą sobie bezpiecznie w moim ciele.

Yet, because there's such a lack of information about intersex people,

Ale ponieważ istnieje taki brak wiedzy na temat interpłciowości,

my doctors never understood the difference.

moi lekarze nigdy nie rozumieli różnicy.

They never really understood my body.

Nigdy naprawdę nie rozumieli mojego ciała.

As I got older,

Kiedy urosłam,

I had another doctor tell me that I needed to have surgery on my vagina.

kolejna lekarka powiedziała mi, że muszę mieć operację pochwy

She said that until I had an operation, until she operated,

bo bez takiej operacji

I would not be able to have "normal sex" with my husband one day.

nie będę mogła pewnego dnia "normalnie" uprawiać seksu z mężem.

Her words.

To cytat.

I didn't end up going through with the operation,

W końcu nie zdecydowałam się na operację

and I'm incredibly grateful for that.

i bardzo się cieszę z tej decyzji.

I'm not here to talk about my sex life.

Nie przyszłam tu mówić o moim życiu łóżkowym.

(Laughter)

(Śmiech)

But let's just say it's fine.

Powiem tyle: nie narzekam.

(Laughter)

(Śmiech)

I'm fine, my body is fine.

Wszystko ze mną dobrze, z moim ciałem też.

You actually wouldn’t be able to tell the difference

Właściwie nie zobaczylibyście różnicy

between me and another person unless I told you;

między mną a inną osobą, gdybym wam nie powiedziała.

you wouldn't be able to tell that I was intersex unless I told you.

Nie rozpoznalibyście we mnie osoby interpłciowej.

But again, because of the lack of understanding about bodies,

Ale powtarzam, przez brak zrozumienia ciał

my doctor didn't understand the difference.

mój lekarz nie rozumiał różnicy.

And for the most part, my sex life is fine.

I moje życie łóżkowe przeważnie jest spoko.

The only issue that really comes up

Jedyny problem to fakt, że czasem

is that sometimes, sexual situations bring up memories of doctors touching me,

inicjacje seksualne przywołują wspomnienia lekarzy dotykających mnie

over and over again since I was 10.

bez przerwy, odkąd miałam 10 lat.

I've been really lucky to escape --

Miałam wielkie szczęście uniknąć...

I didn't think I would get emotional --

Nie myślałam, że się wzruszę.

I've been really lucky to escape the physical harm

Miałam wielkie szczęście uniknąć fizycznej krzywdy,

that comes from these unnecessary surgeries.

jaką wyrządzają te niepotrzebne operacje.

But no intersex person is free from the emotional harm

Ale żadna osoba interpłciowa nie jest wolna od emocjonalnej krzywdy,

that comes from living in a society that tries to cover up your existence.

jaka wynika z życia w społeczeństwie,

które stara się zatuszować twoje istnienie.

Most of my intersex friends have had operations like these.

Większość moich interpłciowych przyjaciół przeszła takie operacje.

Oftentimes, they will remove testes like mine,

Często usuwa się jądra takie, jak moje,

even though my risk of testicular cancer is lower than the risk of breast cancer

mimo że u mnie ryzyko raka jąder jest niższe, niż raka piersi

in a typical woman with no predisposition, no family history.

u typowej kobiety bez predyspozycji, bez historii rodzinnej.

But we don't tell her to remove her breasts, do we?

Ale takiej kobiecie nie każemy usunąć piersi, co?

It's rare to meet an intersex person that hasn't been operated on.

Trudno znaleźć osobę interpłciową, która nie przeszła operacji.

Oftentimes, these surgeries are done to improve intersex kids' lives,

Często takie operacje są przeprowadzane, by ulepszyć życie dzieciom interpłciowym,

but they usually end up doing the opposite,

ale zwykle działają odwrotnie,

causing more harm and complications,

powodując więcej krzywd i komplikacji fizycznych i emocjonalnych.

both physical and emotional.

I'm not saying that doctors are bad or evil.

Nie mówię, że lekarze są źli czy złośliwi.

It's just that we live in a society that causes some doctors to "fix"

Chodzi o to, że żyjemy w społeczeństwie, które popycha lekarzy do "naprawiania"

those of us who don't fit their definition of normal.

tych z nas, którzy nie pasują do ich definicji "normalności".

We're not problems that need to be fixed.

Nie jesteśmy problemami, które trzeba rozwiązać.

We just live in a society that needs to be enlightened.

Żyjemy w społeczeństwie, które trzeba oświecić.

One of the ways I'm doing that

Staram się w tym pomóc,

is by creating a genderless puberty guidebook

między innymi tworząc poradnik o dojrzewaniu nienacechowany płciowo,

that can teach kids about their bodies as they grow up.

w którym dorastające dzieci znajdą informacje o swoim ciele.

Not their girl bodies or their boy bodies --

Nie o ciałach dziewczynek czy chłopców,

just their bodies.

po prostu o ich ciałach.

We often place unrealistic expectations on the things that our bodies do

Często mamy nierealne oczekiwania

wobec tego, co dzieje się w naszym organizmie bez naszej kontroli.

that are outside of our control.

I mean, if one man can grow a full, luxurious, hipster beard,

Jeśli jeden mężczyzna może zapuścić pełną, wspaniałą, hipsterską brodę,

and the other can only grow a few mustache hairs,

a inny tylko kilka włosków,

what does that mean about who they are as men?

czy to niesie jakiekolwiek informacje o tym, jakimi są mężczyznami?

Nothing.

Nie.

It literally, most likely, just means

To prawdopodobnie po prostu znaczy,

that their hair follicles respond to testosterone in different ways.

że ich mieszki włosowe inaczej reagują na testosteron.

Yet, how many times have you heard a man ashamed about something like this?

Ile razy słyszymy, że faceci wstydzą się czegoś takiego?

Imagine a world where we could live in a society

Wyobraźcie sobie świat, gdzie moglibyśmy żyć w społeczeństwie,

that teaches us not to have shame

które uczy nas nie wstydzić się tego,

about the things that our bodies do or do not do.

co robi, lub czego nie robi nasz organizm.

I want to change the way that we think about biological sex in this society --

Chcę zmienić myślenie o płci biologicznej w naszym społeczeństwie,

which is a lot to ask for.

a to naprawdę wielkie wyzwanie.

You could say it's ballsy, I guess.

Można powiedzieć, że mam jaja.

(Laughter)

(Śmiech)

But eventually we accepted the world as round, right?

Ale w końcu zaakceptowaliśmy to, że Ziemia jest okrągła, prawda?

We no longer diagnose gay people with mental disorders

Już nie uważamy homoseksualności za chorobę psychiczną,

or women with hysteria.

a kobietom nie dajemy diagnozy "histerii".

We don't think epilepsy is caused by the devil anymore, so that's cool.

Nie sądzimy już, że epilepsję powoduje diabeł, więc super.

(Laughter)

(Śmiech)

We constantly change and evolve, the more we understand as a society.

Stale się zmieniamy i ewoluujemy, im więcej rozumiemy jako społeczeństwo.

And biological sex is on a spectrum.

Płeć biologiczna to spektrum.

It's not black or white.

Nie jest biała czy czarna.

Not only could that knowledge save intersex kids

Ta wiedza nie tylko chroniłaby interpłciowe dzieci

from physical and emotional harm,

przed fizyczną i emocjonalną krzywdą.

I think it would help everyone else, too.

Uważam, że pomogłaby wszystkim.

Who here has ever felt inadequate or ashamed

Czy ktoś z was poczuł się kiedyś nieodpowiedni lub zawstydzony,

because you weren't girly enough, you were too girly,

bo nie był wystarczająco dziewczęcy, był zbyt dziewczęcy,

you weren't manly enough, or too manly?

niewystarczająco męski lub zbyt męski?

We constantly shame people for not fitting into a box,

Ciągle piętnujemy ludzi za niedopasowywanie się,

but the reality is,

ale tak naprawdę,

I think we shame others because it prevents them from seeing

myślę, że zawstydzamy innych, bo nie chcemy, by zauważyli,

that we don't fit inside our boxes, either.

że my też nie jesteśmy dopasowani.

And the truth is that nobody actually fits in a box,

Prawda jest taka, że nikt właściwie nie jest dopasowany,

because they don't exist.

bo szufladki nie istnieją.

This binary, this false male-female facade is something we constructed,

To podejście albo-albo, ta fałszywa męsko-żeńska fasada,

to coś, co zbudowaliśmy sobie sami.

we built ourselves.

But it doesn't have to exist.

Ale to nie musi istnieć.

We can break it down.

Możemy to obalić.

And that's what I want to do.

I to właśnie chcę zrobić.

Will you join me?

Dołączycie do mnie?

Thanks.

Dzięki.

(Applause)

(Brawa)