The surprising thing I learned sailing solo around the world | Dame Ellen MacArthur

Tłumaczenie: Agata Szczytnicka Korekta: Kasia Biel

When you're a child,

Kiedy jesteś dzieckiem,

anything and everything is possible.

nic i wszystko jest możliwe.

The challenge, so often, is hanging on to that as we grow up.

Wyzwaniem, tak często, jest trzymanie się celu kiedy dorastamy.

And as a four-year-old,

Jako czterolatka,

I had the opportunity to sail for the first time.

pierwszy raz w życiu żeglowałam.

I will never forget the excitement as we closed the coast.

Nigdy nie zapomnę podniecenia gdy zmierzaliśmy do wybrzeża.

I will never forget

Nigdy nie zapomnę

the feeling of adventure as I climbed on board the boat

poczucia przygody, kiedy wspinałam się na pokład

and stared into her tiny cabin for the first time.

i po raz pierwszy zajrzałam do malutkiej kajuty.

But the most amazing feeling was the feeling of freedom,

Jednak najwspanialszym uczuciem było uczucie wolności,

the feeling that I felt when we hoisted her sails.

uczucie, gdy wciągaliśmy żagle.

As a four-year-old child,

Dla czterolatki

it was the greatest sense of freedom that I could ever imagine.

było to najlepsze poczucie wolności, jakie tylko mogłam sobie wyobrazić.

I made my mind up there and then that one day, somehow,

Tego dnia postanowiłam, że kiedyś

I was going to sail around the world.

opłynę świata dookoła.

So I did what I could in my life to get closer to that dream.

Zrobiłam wszystko, co mogłam, aby spełnić to marzenie.

Age 10, it was saving my school dinner money change.

W wieku 10 lat oszczędzałam resztę ze szkolnego obiadu.

Every single day for eight years, I had mashed potato and baked beans,

Codziennie, przez 8 lat, jadłam pure ziemniaczane z fasolą,

which cost 4p each, and gravy was free.

po 4 pensy od porcji, sos był za darmo.

Every day I would pile up the change on the top of my money box,

Każdego dnia odkładałam resztę na wierzch skarbonki.

and when that pile reached a pound, I would drop it in

I kiedy uzbierałam funta, wrzucałam do skarbonki

and cross off one of the 100 squares I'd drawn on a piece of paper.

i wykreślałam jedną ze 100 kratek narysowanych na kartce.

Finally, I bought a tiny dinghy.

W końcu kupiłam małą łódkę.

I spent hours sitting on it in the garden dreaming of my goal.

Siedziałam w niej godzinami w ogrodzie, marząc o moim celu.

I read every book I could on sailing,

Przeczytałam wszystko, co mogłam znaleźć, o żeglarstwie,

and then eventually, having been told by my school

a kiedy powiedziano mi w szkole,

I wasn't clever enough to be a vet,

że nie nadaję się na weterynarza,

left school age 17 to begin my apprenticeship in sailing.

w wieku 17 lat rzuciłam szkołę, aby uczyć się żeglarstwa.

So imagine how it felt just four years later

Wyobraźcie sobie, co czułam, tylko 4 lata później,

to be sitting in a boardroom

siedząc w sali konferencyjnej

in front of someone who I knew could make that dream come true.

naprzeciwko kogoś, kto mógł spełnić moje marzenie.

I felt like my life depended on that moment,

Czułam, jakby moje życie zależało od tej chwili

and incredibly, he said yes.

i niespodziewanie, ten ktoś się zgodził.

And I could barely contain my excitement as I sat in that first design meeting

Ledwo mogłam pomieścić emocje podczas pierwszego spotkania projektowego

designing a boat on which I was going to sail

projektując łódź którą miałam popłynąć sama,

solo nonstop around the world.

bez przerw, dookoła świata.

From that first meeting to the finish line of the race,

Od tego pierwszego spotkania, aż do końca wyścigu,

it was everything I'd ever imagined.

stało się wszystko, o czym kiedykolwiek marzyłam.

Just like in my dreams, there were amazing parts and tough parts.

Tak jak w moich snach, było niesamowicie i było trudno.

We missed an iceberg by 20 feet.

Minęłam górę lodową o 6 m.

Nine times, I climbed to the top of her 90-foot mast.

9 razy wspinałam się na 27 metrowy maszt.

We were blown on our side in the Southern Ocean.

Na Oceanie Antarktycznym wiatr przewrócił łódkę.

But the sunsets, the wildlife, and the remoteness

Ale zachody słońca, przyroda i odosobnienie

were absolutely breathtaking.

zapierały dech w piersiach.

After three months at sea, age just 24,

Po 3 miesiącach na morzu, w wieku 24 lat,

I finished in second position.

ukończyłam regaty na drugim miejscu.

I'd loved it, so much so that within six months

Pokochałam to tak bardzo, że w ciągu kolejnych 6 miesięcy

I decided to go around the world again, but this time not in a race:

zdecydowałam opłynąć świat jeszcze raz, tym razem nie w regatach.

to try to be the fastest person ever to sail solo nonstop around the world.

Chciałam być najszybszą osobą, która opłynęła świat solo bez przerwy.

Now for this, I needed a different craft:

Do tego potrzebowałam innego jachtu:

bigger, wider, faster, more powerful.

większego, szerszego, szybszego i mocniejszego.

Just to give that boat some scale, I could climb inside her mast

Żeby pokazać skalę tego jachtu: Można się wspiąć wewnątrz masztu

all the way to the top.

aż po sam czubek.

Seventy-five foot long, 60 foot wide.

23 metry długi, 18 metrów szeroki.

I affectionately called her Moby.

Pieszczotliwie nazwałam go Moby

She was a multihull.

To był trimaran.

When we built her, no one had ever made it solo nonstop

Kiedy go budowaliśmy, nikt jeszcze nie dał rady opłynąć świata solo,

around the world in one, though many had tried,

bez przerwy, w czymś takim, choć wielu próbowało.

but whilst we built her, a Frenchman took a boat 25 percent bigger than her

Ale kiedy budowaliśmy jacht, pewien Francuz wziął trimaran 25% większy

and not only did he make it, but he took the record from 93 days

i nie tylko dał radę, ale jeszcze pobił rekord z 93 dni

right down to 72.

do 72.

The bar was now much, much higher.

Poprzeczka znalazła się znacznie wyżej.

And these boats were exciting to sail.

Takie łodzie są niesamowite w żegludze.

This was a training sail off the French coast.

To była łódź szkoleniowa z francuskiego wybrzeża.

This I know well because I was one of the five crew members on board.

Dobrze ją znałam, byłam jedną z pięcioosobowej załogi.

Five seconds is all it took from everything being fine

5 sekund wystarczało, żeby z pełnej kontroli

to our world going black as the windows were thrust underwater,

znaleźć się w ciemności z oknami pod wodą,

and that five seconds goes quickly.

pięć sekund mija szybko.

Just see how far below those guys the sea is.

Zobaczcie, jak daleko od tych ludzi jest morze.

Imagine that alone in the Southern Ocean

Wyobraźcie sobie że jesteście sami na Oceanie Arktycznym.

plunged into icy water, thousands of miles away from land.

Zanurzeni w lodowatej wodzie, tysiące kilometrów od lądu.

It was Christmas Day.

To było Boże Narodzenie.

I was forging into the Southern Ocean underneath Australia.

Wbijałam się w Ocean Antarktyczny poniżej Australii.

The conditions were horrendous.

Warunki były straszne.

I was approaching a part in the ocean

Zbliżałam się do miejsca

which was 2,000 miles away from the nearest town.

ponad 3000 km od najbliższego miasta.

The nearest land was Antarctica, and the nearest people

Najbliższym lądem była Antarktyka, a najbliżsi ludzie

would be those manning the European Space Station above me.

to nade mną, obsada Międzynarodowej Stacji Kosmicznej.

(Laughter)

(śmiech)

You really are in the middle of nowhere.

To naprawdę środek niczego.

If you need help,

Jeśli potrzebujesz pomocy

and you're still alive,

i nadal żyjesz,

it takes four days for a ship to get to you

potrzeba 4 dni, żeby dotarł statek

and then four days for that ship to get you back to port.

i kolejne 4 dni, żeby zabrał Cię do portu.

No helicopter can reach you out there,

Za daleko na helikopter,

and no plane can land.

a samolot nie ma jak wylądować.

We are forging ahead of a huge storm.

Zbliżałam się do gigantycznego sztormu,

Within it, there was 80 knots of wind,

z wiatrem wiejącym z prędkością 80 węzłów,

which was far too much wind for the boat and I to cope with.

zbyt silnym dla łodzi i dla mnie.

The waves were already 40 to 50 feet high,

Fale sięgały już 12 - 15 metrów,

and the spray from the breaking crests

a piana zdmuchiwana z grzbietów

was blown horizontally like snow in a blizzard.

pędziła poziomo, jak śnieg w zadymce.

If we didn't sail fast enough, we'd be engulfed by that storm,

Jeśli nie popłynęłabym dość szybko, wkrótce zostałabym pochłonięta,

and either capsized or smashed to pieces.

i albo przewrócona, albo roztrzaskana na kawałki.

We were quite literally hanging on for our lives

Dosłownie walczyłam o swoje życie,

and doing so on a knife edge.

wiszące na włosku.

The speed I so desperately needed brought with it danger.

Prędkość, której tak desperacko potrzebowałam, była też groźna.

We all know what it's like driving a car 20 miles an hour, 30, 40.

Wszyscy wiemy jak jest prowadzić auto 30 km/h, 40, 50,

It's not too stressful. We can concentrate.

To nie jest trudne, łatwo się skoncentrować.

We can turn on the radio.

Radio może być głośno.

Take that 50, 60, 70, accelerate through to 80, 90, 100 miles an hour.

Ale zwiększ prędkość do 80, 100, 120, i dalej, do 140, 160 km/h

Now you have white knuckles and you're gripping the steering wheel.

a dłonie zacisną się tak mocno, że kostki zbieleją.

Now take that car off road at night

Zjedź z drogi w nocy z taką prędkością,

and remove the windscreen wipers, the windscreen,

usuń wycieraczki i przednią szybę,

the headlights and the brakes.

zgaś światła i wymontuj hamulce.

That's what it's like in the Southern Ocean.

To żeglarstwo na Oceanie Antarktycznym.

(Laughter) (Applause)

(śmiech) (aplauz)

Łatwo sobie wyobrazić,

You could imagine

it would be quite difficult to sleep in that situation,

że ciężko spać w takich warunkach,

even as a passenger.

nawet jako pasażer.

But you're not a passenger.

A co kiedy nie jesteś pasażerem?

You're alone on a boat you can barely stand up in,

Sam na jachcie, ledwo utrzymujesz się na nogach,

and you have to make every single decision on board.

i musisz podejmować wszystkie decyzje?

I was absolutely exhausted, physically and mentally.

Byłam całkowicie wyczerpana, fizycznie i psychicznie.

Eight sail changes in 12 hours.

8 zmian żagli w 12 godzin.

The mainsail weighed three times my body weight,

Grot wążył 3 razy więcej ode mnie,

and after each change,

i po każdej zmianie

I would collapse on the floor soaked with sweat

przewracałam się na pokład, mokra od potu

with this freezing Southern Ocean air burning the back of my throat.

z tym lodowatym powietrzem arktycznym palącym mnie w gardło.

But out there, those lowest of the lows

Ale tam, najgłębszy niż

are so often contrasted with the highest of the highs.

kontrastował tak często z najwyższym wyżem.

A few days later, we came out of the back of the low.

Kilka dni później wydostałam się z tyłu niżu atmosferycznego

Against all odds, we'd been able to drive ahead of the record

i wbrew przeciwnościom byłam w stanie płynąć dalej po rekord

within that depression.

korzystając z niżu za sobą.

The sky cleared, the rain stopped,

Niebo się oczyściło, deszcz przestał padać.

and our heartbeat, the monstrous seas around us were transformed

i nasze emocjonujące, potworne morza wokół przekształciły się

into the most beautiful moonlit mountains.

w najpiękniejsze, zalane księżycem, góry.

It's hard to explain, but you enter a different mode when you head out there.

Trudno wytłumaczyć, ten inny stan umysłu na morzu.

Your boat is your entire world,

Łódź jest całym światem

and what you take with you when you leave is all you have.

I to co zostało zabrane na pokład, jest wszystkim co masz.

If I said to you all now, "Go off into Vancouver

Gdybym poprosiła Was, żebyście pojechali do Vancouver

and find everything you will need for your survival for the next three months,"

i przygotowali wszystko co będzie potrzebne na kolejne 3 miesiące,

that's quite a task.

to niemałe zadanie.

That's food, fuel, clothes,

Jedzenie, paliwo, ubrania

even toilet roll and toothpaste.

nawet papier toaletowy i pasta do zębów.

That's what we do,

To jest to co robimy,

and when we leave we manage it

Przed wyruszeniem właśnie planujemy,

down to the last drop of diesel and the last packet of food.

do ostatniej kropli paliwa i ostatniej puszki z jedzeniem.

No experience in my life

Żadne inne doświadczenie

could have given me a better understanding of the definition of the word "finite."

nie mogłoby mi pomóc bardziej zrozumieć znaczenie słowa "skończone".

What we have out there is all we have.

Wszystko, co bierzemy, jest wszystkim co mamy.

There is no more.

Nie ma nic więcej.

And never in my life had I ever translated that definition of finite

Nigdy w życiu nie poczułam znaczenia "skończone",

that I'd felt on board to anything outside of sailing

które znałam z pokładu, poza żeglarstwem,

until I stepped off the boat at the finish line having broken that record.

dopóki nie zeszłam z łodzi na końcu tego rejsu, po pobiciu rekordu.

(Applause)

(aplauz)

Suddenly I connected the dots.

Nagle połączyłam kropki.

Our global economy is no different.

Nasza światowa gospodarka niczym się nie różni.

It's entirely dependent on finite materials

Całkowicie zależy od skończonej ilości materiałów,

we only have once in the history of humanity.

do wykorzystania raz w całej historii ludzkości.

And it was a bit like seeing something you weren't expecting under a stone

To trochę jak ujrzeć coś niespodziewanego pod kamieniem,

and having two choices:

są dwie możliwości:

I either put that stone to one side

albo odłożyć kamień na bok

and learn more about it, or I put that stone back

i poznać to coś, albo odłożyć kamień na miejsce,

and I carry on with my dream job of sailing around the world.

i dalej wykonywać swoją pracę marzeń, żeglując dookoła świata.

I chose the first.

Wybrałam to pierwsze.

I put it to one side and I began a new journey of learning,

Odłożyłam kamień na bok i rozpoczęłam nową wyprawę badawczą,

speaking to chief executives, experts, scientists, economists

rozmawiałam z prezesami, ekspertami, naukowcami, ekonomistami

to try to understand just how our global economy works.

żeby zrozumieć, jak działa światowa gospodarka.

And my curiosity took me to some extraordinary places.

Moja ciekawość zaprowadziła mnie w niezwykłe miejsca.

This photo was taken in the burner of a coal-fired power station.

Ta fotografia została zrobiona w kotle w elektrowni węglowej.

I was fascinated by coal, fundamental to our global energy needs,

Byłam urzeczona węglem, podstawą naszych potrzeb energetycznych,

but also very close to my family.

ale także bardzo bliskim mojej rodzinie.

My great-grandfather was a coal miner,

Mój pradziadek był górnikiem,

and he spent 50 years of his life underground.

spędził 50 lat życia pod ziemia.

This is a photo of him, and when you see that photo,

To jest jego zdjęcie, i kiedy je oglądamy,

you see someone from another era.

widać kogoś z innej epoki.

No one wears trousers with a waistband quite that high

Nikt już w tym wieku dziś nie nosi spodni

in this day and age. (Laughter)

z paskiem tak wysoko. (Śmiech)

But yet, that's me with my great-grandfather,

A tu ja, z moim pradziadkiem,

and by the way, they are not his real ears. (Laughter)

przy okazji, to nie są jego prawdziwe uszy.

Byliśmy blisko. Na jego kolanach słuchałam jego górniczych opowieści.

We were close. I remember sitting on his knee listening to his mining stories.

Pamiętam, jak opowiadał o podziemnej wspólnocie,

He talked of the camaraderie underground,

and the fact that the miners used to save the crusts of their sandwiches

i kiedy chowali okruszki z kanapek

dla kucyków pracujących pod ziemią

to give to the ponies they worked with underground.

It was like it was yesterday.

To było jak wczoraj.

Podczas mojej wyprawy badawczej

And on my journey of learning,

I went to the World Coal Association website,

odwiedziłam stronę Światowej Organizacji Węgla,

and there in the middle of the homepage, it said,

a tam, gdzieś na środku strony, było napisane:

"Zostało nam węgla na 118 lat"

"We have about 118 years of coal left."

And I thought to myself, well, that's well outside my lifetime,

Pomyślałam, to nie zdarzy się za mojego życia,

i to o wiele więcej niż ropy naftowej.

and a much greater figure than the predictions for oil.

But I did the math, and I realized that my great-grandfather

Zrobiłam rachunek i zdałam sobie sprawę, ze mój pradziadek

urodził się dokładnie 118 lat wcześniej.

had been born exactly 118 years before that year,

and I sat on his knee until I was 11 years old,

a ja siedziałam mu na kolanach do 11 roku życia,

and I realized it's nothing

I zdałam sobie sprawę, że to jest nic

in time, nor in history.

ani w czasie, ani w historii.

And it made me make a decision I never thought I would make:

Podjęłam decyzję, wcześniej niewyobrażalną,

zostawiam samotne żeglarstwo,

to leave the sport of solo sailing behind me

and focus on the greatest challenge I'd ever come across:

i skupiam się na największym wyzwaniu, jakie spotkałam:

the future of our global economy.

przyszłość naszej światowej gospodarki.

And I quickly realized it wasn't just about energy.

Szybko zdałam sobie sprawę, że nie chodzi tylko o energię.

It was also materials.

ale też surowce.

W 2008 trafiłam na naukową rozprawę,

In 2008, I picked up a scientific study

looking at how many years we have

na jaki czas mamy zasoby

of valuable materials to extract from the ground:

do wydobycia z Ziemi:

copper, 61; tin, zinc, 40; silver, 29.

miedź, 61 lat; cyna i cynk, 40; srebro 29.

These figures couldn't be exact, but we knew those materials were finite.

Te szacunki nie są dokładne, ale wiemy, że zasoby są skończone.

We only have them once.

Możemy je wydobyć tylko raz.

Do tego, tempo zużycia zasobów gwałtownie rośnie,

And yet, our speed that we've used these materials has increased rapidly,

wykładniczo.

exponentially.

With more people in the world with more stuff,

Przy rosnącej liczbie ludzi, posiadającą coraz więcej,

byliśmy świadkami, jak 100 lat spadku cen

we've effectively seen 100 years of price declines

tych podstawowych towarów, cofnęło się w tylko 10 lat.

in those basic commodities erased in just 10 years.

To ma wpływ na nas wszystkich.

And this affects all of us.

It's brought huge volatility in prices,

Spowodowało duże zmiany w cenach,

so much so that in 2011,

tak bardzo, że w 2011

przeciętny producent aut w Europie

your average European car manufacturer

saw a raw material price increase

obserwował skok cen na surowce

o 500 milionów EUR,

of 500 million Euros,

wiping away half their operating profits

co wymazało połowę jego zysków operacyjnych,

through something they have absolutely no control over.

przez coś, na co nie miał żadnego wpływu.

Im więcej wiedziałam, tym bardziej zmieniałam swoje życie.

And the more I learned, the more I started to change my own life.

I started traveling less, doing less, using less.

Mniej podróżowałam, mniej robiłam, mniej używałam.

It felt like actually doing less was what we had to do.

Miałam wrażenie, że robiłam mniej niż powinnam.

But it sat uneasy with me.

Ale coś nie dawało mi spokoju.

It didn't feel right.

Coś nie było w porządku.

It felt like we were buying ourselves time.

Czułam, że tylko kupuję czas.

We were eking things out a bit longer.

Tylko odwlekam koniec.

Even if everybody changed, it wouldn't solve the problem.

Nawet, jeśli wszyscy się zmienili, problem nie zostałby rozwiązany.

It wouldn't fix the system.

System nie zostałby naprawiony.

It was vital in the transition, but what fascinated me was,

To było kluczowe dla zmiany, ale to co mnie zafascynowało,

in the transition to what? What could actually work?

to pytanie, na co to była zmiana? Co by zadziałało?

It struck me that the system itself, the framework within which we live,

Uderzyło mnie, że sam system, struktura w której żyjemy,

is fundamentally flawed,

jest z gruntu wadliwa.

and I realized ultimately

i w końcu dotarło do mnie,

że nasz system operacyjny, sposób, w jaki działa gospodarka,

that our operating system, the way our economy functions,

w jaki została zbudowana, to jest właśnie system.

the way our economy's been built, is a system in itself.

Na morzu musiałam rozumieć złożone systemy.

At sea, I had to understand complex systems.

Musiałam zdobyć wiele informacji,

I had to take multiple inputs,

przerobić je,

I had to process them,

i zrozumieć zasady, by wygrać.

and I had to understand the system to win.

Musiałam zrozumieć sens.

I had to make sense of it.

Kiedy patrzę na gospodarkę, też widzę taki system.

And as I looked at our global economy, I realized it too is that system,

To układ, który nie może efektywnie działać dłużej.

but it's a system that effectively can't run in the long term.

Zdałam sobie sprawę, że przez 150 lat tylko poprawiamy

And I realized we've been perfecting what's effectively a linear economy

liniową gospodarkę,

for 150 years,

system, gdzie materiały są wydobywane z ziemi,

where we take a material out of the ground,

wykorzystujemy je, a potem

we make something out of it, and then ultimately

wyrzucamy je na śmietnik. Część przetwarzamy

that product gets thrown away, and yes, we do recycle some of it,

ale to raczej próba zrobienia z tym coś na koniec,

but more an attempt to get out what we can at the end,

a nie plan.

Taka gospodarka z założenia nie może być długodystansowa,

not by design.

It's an economy that fundamentally can't run in the long term,

skoro wiemy, że surowce są skończone,

and if we know that we have finite materials,

po co budujemy gospodarkę, która tak korzysta z materiałów,

why would we build an economy that would effectively use things up,

że powstają śmieci?

that would create waste?

Życie istnieje miliardy lat

Life itself has existed for billions of years

i ciągle się przystosowywało, żeby najlepiej używać surowce.

and has continually adapted to use materials effectively.

To skomplikowany system, lecz nic się w nim nie marnuje.

It's a complex system, but within it, there is no waste.

Wszystko się metabolizuje.

Everything is metabolized.

To nie gospodarka liniowa, ale cyrkulacyjna.

It's not a linear economy at all, but circular.

Poczułam się jak dziecko w ogrodzie.

And I felt like the child in the garden.

Pierwszy raz, podczas mojej podróży, zobaczyłam dokąd zmierzamy.

For the first time on this new journey, I could see exactly where we were headed.

Jeśli dalibyśmy radę stworzyć gospodarkę, która zamiast zużywać, używa,

If we could build an economy that would use things rather than use them up,

moglibyśmy stworzyć gospodarkę, która działałaby długodystansowo.

we could build a future that really could work in the long term.

Podekscytowało mnie to.

I was excited.

To było coś co warto wypracować.

This was something to work towards.

Wiedzieliśmy dokąd zmierzamy. Tylko musimy wymyślić w jaki sposób,

We knew exactly where we were headed. We just had to work out how to get there,

i to właśnie było myślą,

która przyświecała przy założeniu Fundacji Ellen MacArthur we wrześniu 2010.

and it was exactly with this in mind

that we created the Ellen MacArthur Foundation in September 2010.

Wiele szkół naukowych miało na nas wpływ i nawiązywało do tego pomysłu:

Many schools of thought fed our thinking and pointed to this model:

Symbioza przemysłowa, wydajna gospodarka, ekonomia dzielenia się, bionika,

industrial symbiosis, performance economy, sharing economy, biomimicry,

i, oczywiście, cradle-to-cradle®.

and of course, cradle-to-cradle design.

Surowce byłby określone jako albo techniczne, albo biologiczne,

Materials would be defined as either technical or biological,

nie byłoby żadnych zaplanowanych odpadków,

waste would be designed out entirely,

i stworzylibyśmy system, który mógłby działać

and we would have a system that could function

długoterminowo.

absolutely in the long term.

Jak by to mogło wyglądać?

So what could this economy look like?

Może zamiast kupna żarówek, płacilibyśmy za oświetlenie,

Maybe we wouldn't buy light fittings, but we'd pay for the service of light,

a producenci odzyskiwaliby surowce

i, z czasem, wymienialiby sprzęt na lepszy i wydajniejszy.

and the manufacturers would recover the materials

and change the light fittings when we had more efficient products.

Co, jeśli opakowania były tak dobre, że rozpuszczały by się w wodzie

What if packaging was so nontoxic it could dissolve in water

i moglibyśmy je wypić? Nigdy nie stałyby się odpadkami.

and we could ultimately drink it? It would never become waste.

Co, jeśli maszyny mogłyby być przebudowane,

What if engines were re-manufacturable,

i moglibysmy odzyskać wszystkie surowce

and we could recover the component materials

zmniejszając zapotrzebowanie na energię.

and significantly reduce energy demand.

Co, jeśli można by rozmontować układy scalone i ponownie użyć,

What if we could recover components from circuit boards, reutilize them,

a potem odzyskać z nich wszystkie surowce

and then fundamentally recover the materials within them

w kolejnym etapie?

through a second stage?

Co by było, gdybyśmy zbierali ścieki?

What if we could collect food waste, human waste?

Co, jeślibyśmy przerobili je na nawozy, ciepło i prąd,

What if we could turn that into fertilizer, heat, energy,

by w końcu połączyć obieg składników odżywczych

ultimately reconnecting nutrients systems

i odbudować naturalne zasoby?

and rebuilding natural capital?

A auta? To co potrzebujemy, to możliwość przemieszczania.

And cars -- what we want is to move around.

Nie potrzebujemy posiadać surowców w autach.

We don't need to own the materials within them.

Czy samochody mogą też być usługą

i, w przyszłości, dawać tylko możliwość przenoszenia się?

Could cars become a service

and provide us with mobility in the future?

To wszystko brzmi niesamowicie, ale to nie mrzonki, to już się dzieje,

All of this sounds amazing, but these aren't just ideas, they're real today,

to główne założenia gospodarki cyrkulacyjnej.

and these lie at the forefront of the circular economy.

Pozostaje to rozszerzyć i zwiększyć skalę.

What lies before us is to expand them and scale them up.

Jak przeszlibyście z gospodarki liniowej na cyrkulacyjną?

So how would you shift from linear to circular?

My w Fundacji pomyśleliśmy, że może chcielibyście współpracować

Well, the team and I at the foundation thought you might want to work

z najlepszymi uniwersytetami na świecie,

with the top universities in the world,

z wiodącymi firmami na świecie,

with leading businesses within the world,

z największymi na świecie organizacjami

i z rządami.

with the biggest convening platforms in the world,

Pomyśleliśmy, że chcielibyście współpracować z najlepszymi analitykami

and with governments.

We thought you might want to work with the best analysts

i zapytać

"Czy taka gospodarka może oddzielić wzrost od zasobów?

and ask them the question,

"Can the circular economy decouple growth from resource constraints?

Czy gospodarka cyrkulacyjna może odbudować naturalne zasoby?

Is the circular economy able to rebuild natural capital?

Czy gospodarka cyrkulacyjna może zastąpić chemiczne nawozy?"

Could the circular economy replace current chemical fertilizer use?"

Tak, oddzielenie jest możliwe,

Yes was the answer to the decoupling,

i tak, możemy zastąpić dzisiejsze zużycie nawozów

but also yes, we could replace current fertilizer use

o oszałamiające 2.7 raza.

by a staggering 2.7 times.

Ale to, co mnie najbardziej uwiodło w gospodarce cyrkulacyjnej,

But what inspired me most about the circular economy

to możliwość inspirowania młodych ludzi.

was its ability to inspire young people.

Młodzi ludzie, patrzący na gospodarkę w ten nowy sposób,

When young people see the economy through a circular lens,

widzą nowe możliwości w takim świecie.

they see brand new opportunities on exactly the same horizon.

Mogą użyć swojej wiedzy i kreatywności

They can use their creativity and knowledge

żeby przebudować cały system,

to rebuild the entire system,

I to jest do zrobienia już teraz,

and it's there for the taking right now,

im szybciej to zrobimy, tym lepiej.

and the faster we do this, the better.

Czy możemy to osiągnąć za ich życia?

So could we achieve this in their lifetimes?

Czy to możliwe?

Wierzę, że tak.

Is it actually possible?

Kiedy spojrzycie na życie mojego pradziadka, wszystko jest możliwe

I believe yes.

When you look at the lifetime of my great-grandfather, anything's possible.

Kiedy się urodził, na świecie było tylko 25 samochodów;

When he was born, there were only 25 cars in the world;

dopiero zostały wynalezione.

they had only just been invented.

Kiedy miał 14 lat, po raz pierwszy polecieliśmy.

When he was 14, we flew for the first time in history.

Teraz jest 100 tys. lotów

Now there are 100,000 charter flights

każdego dnia.

every single day.

Kiedy miał 45 lat, stworzyliśmy pierwszy komputer.

When he was 45, we built the first computer.

Wielu mówiło, że to się nie przyjmie, ale się udało, i już 20 lat później

Many said it wouldn't catch on, but it did, and just 20 years later

zmieniliśmy go w mikrochip,

we turned it into a microchip

jakich jest tysiące teraz w tej sali.

of which there will be thousands in this room here today.

10 lat przed jego śmiercią powstał pierwszy telefon komórkowy.

Ten years before he died, we built the first mobile phone.

Nie był jeszcze bardzo mobilny, trzeba przyznać,

It wasn't that mobile, to be fair,

ale teraz już taki jest.

but now it really is,

A kiedy pradziadek opuszczał Ziemię, pojawił się Internet.

and as my great-grandfather left this Earth, the Internet arrived.

Teraz możemy wszystko,

Now we can do anything,

a co ważniejsze,

but more importantly,

mamy plan.

now we have a plan.

Dziękuję.

Thank you.

(Applause)

(aplauz)