Noy Thrupkaew: Human trafficking is all around you. This is how it works

Tłumaczenie: Sandra Swałdek Korekta: Rysia Wand

About 10 years ago, I went through a little bit of a hard time.

10 lat temu przechodziłam trudny okres.

So I decided to go see a therapist.

Postanowiłam wtedy odwiedzić terapeutkę.

I had been seeing her for a few months, when she looked at me one day and said,

Chodziłam do niej przez kilka miesięcy, aż pewnego dnia zapytała:

"Who actually raised you until you were three?"

"Kto cię wychowywał do trzeciego roku życia?".

Seemed like a weird question. I said, "My parents."

Było to dziwne pytanie. Odpowiedziałam: "Moi rodzice".

And she said, "I don't think that's actually the case;

Na co ona: "Chyba nie,

because if it were,

bo gdyby tak było,

we'd be dealing with things that are far more complicated than just this."

to borykałybyśmy się z rzeczami o wiele bardziej skomplikowanymi".

It sounded like the setup to a joke, but I knew she was serious.

Brzmiało to jak żart, ale widziałam, że mówi poważnie.

Because when I first started seeing her,

Kiedy zaczęłam do niej chodzić,

I was trying to be the funniest person in the room.

starałam się być zawsze zabawna.

And I would try and crack these jokes, but she caught on to me really quickly,

Próbowałam rzucać żartami, ale zawsze szybko potrafiła mnie rozgryźć

and whenever I tried to make a joke, she would look at me and say,

i gdy próbowałam żartować, mówiła:

"That is actually really sad."

"Właściwie to bardzo smutne".

(Laughter)

(Śmiech)

It's terrible.

To straszne.

So I knew I had to be serious, and I asked my parents

Wiedziałam, że muszę spoważnieć i zapytałam rodziców,

who had actually raised me until I was three?

kto mnie wychowywał zanim skończyłam trzy lata.

And to my surprise, they said

Ku memu zaskoczeniu, okazało się

my primary caregiver had been a distant relative of the family.

moją pierwszą opiekunką była daleka krewna.

I had called her my auntie.

Zadzwoniłam do cioci.

I remember my auntie so clearly,

Pamiętam ją tak dobrze,

it felt like she had been part of my life when I was much older.

jakby była częścią mojego życia, kiedy byłam znacznie starsza.

I remember the thick, straight hair,

Pamiętam grube, proste włosy,

and how it would come around me like a curtain

które opadały na mnie jak kurtyna,

when she bent to pick me up;

gdy schylała się, by mnie podnieść.

her soft, southern Thai accent;

Pamiętam jej delikatny, południowy, tajski akcent

the way I would cling to her,

oraz jak mocno się do niej przytulałam,

even if she just wanted to go to the bathroom

gdy chciała choćby wyjść do łazienki

or get something to eat.

lub zrobić coś do jedzenia.

I loved her, but [with] the ferocity that a child has sometimes

Kochałam ją z zaciekłością dziecka,

before she understands that love also requires letting go.

które jeszcze nie rozumie, że miłość wymaga też, by pozwolić komuś odejść.

But my clearest and sharpest memory of my auntie,

Najczytelniejsze i najbardziej wyraziste z nią wspomnienie,

is also one of my first memories of life at all.

to również jedno z moich pierwszych.

I remember her being beaten and slapped by another member of my family.

Pamiętam, jak była bita i policzkowana przez innego krewnego.

I remember screaming hysterically and wanting it to stop,

Pamiętam, że krzyczałam histerycznie żeby to się skończyło.

as I did every single time it happened,

Krzyczałam za każdym razem,

for things as minor as wanting to go out with her friends,

gdy była karana za drobnostki: chęć wyjścia ze znajomymi,

or being a little late.

czy małe spóźnienie.

I became so hysterical over her treatment,

Popadałam w histerię przez to, jak ją traktowano,

that eventually, she was just beaten behind closed doors.

więc w końcu bito ją tylko za zamkniętymi drzwiami.

Things got so bad for her that eventually she ran away.

Sprawy toczyły się dla niej tak źle, że w końcu uciekła.

As an adult, I learned later

Jako osoba dorosła dowiedziałam się,

that she had been just 19 when she was brought over from Thailand

że miała zaledwie 19 lat, kiedy sprowadzono ją na wizie turystycznej

to the States to care for me, on a tourist visa.

do USA z Tajlandii, by się mną opiekowała.

She wound up working in Illinois for a time,

Pracowała przez jakiś czas w Illinois,

before eventually returning to Thailand,

zanim wróciła do Tajlandii,

which is where I ran into her again, at a political rally in Bangkok.

gdzie znowu na nią wpadłam podczas wiecu politycznego w Bangkoku.

I clung to her again, as I had when I was a child,

Ponownie przywarłam do niej, jak gdy byłam dzieckiem,

and I let go, and then I promised that I would call.

a potem puściłam

i obiecałam, że zadzwonię.

I never did, though.

Jednak nigdy tego nie zrobiłam.

Because I was afraid if I said everything that she meant to me --

Bałam się, że jeśli powiem, jak dużo dla mnie znaczyła,

that I owed perhaps the best parts of who I became to her care,

że zapewne zawdzięczam jej opiece, co we mnie najlepsze,

and that the words "I'm sorry" were like a thimble

i że słowo "przepraszam" będzie marną próbą

to bail out all the guilt and shame and rage I felt

pozbycia się całego poczucia winy, wstydu i gniewu

over everything she had endured to care for me for as long as she had --

spowodowanego tym, co musiała przejść przez cały czas opieki nade mną,

I thought if I said those words to her, I would never stop crying again.

myślałam, że jeśli jej to powiem, już nigdy nie przestanę płakać.

Because she had saved me.

Bo ona mnie uratowała.

And I had not saved her.

Ale ja jej nie.

I'm a journalist, and I've been writing and researching human trafficking

Jako dziennikarka od jakichś 8 lat

for the past eight years or so,

badam temat handlu ludźmi.

and even so, I never put together this personal story

Do niedawna nie łączyłam prywatnych historii

with my professional life until pretty recently.

z życiem zawodowym.

I think this profound disconnect actually symbolizes

Myślę, że to głębokie oderwanie

symbolizuje powszechną nieznajomość tego problemu.

most of our understanding about human trafficking.

Because human trafficking is far more prevalent, complex and close to home

Handel ludźmi jest o wiele częstszy, skomplikowany i mniej oddalony,

than most of us realize.

niż większość zdaje sobie sprawę.

I spent time in jails and brothels,

W więzieniach i domach publicznych rozmawiałam z setkami ocalałych,

interviewed hundreds of survivors and law enforcement, NGO workers.

z pracownikami organów ścigania

i organizacji pozarządowych.

And when I think about what we've done about human trafficking,

Kiedy zastanawiam się, co zrobiono w sprawie handlu ludźmi,

I am hugely disappointed.

jestem bardzo rozczarowana.

Partly because we don't even talk about the problem right at all.

Częściowo dlatego, że nie rozmawiamy o problemie we właściwy sposób.

When I say "human trafficking,"

Kiedy mówię "handel ludźmi",

most of you probably don't think about someone like my auntie.

większość nie pomyśli o takiej osobie, jak moja ciocia.

You probably think about a young girl or woman,

Pewnie pomyślicie o młodej dziewczynie lub kobiecie

who's been brutally forced into prostitution by a violent pimp.

brutalnie zmuszonej do prostytucji przez agresywnego sutenera.

That is real suffering, and that is a real story.

To prawdziwe cierpienie i prawdziwa historia,

That story makes me angry

która oburza mnie

for far more than just the reality of that situation, though.

bardziej niż sam kontekst.

As a journalist, I really care about how we relate to each other through language,

Z racji zawodu ważne jest dla mnie to, jakim językiem opisujemy się nawzajem

and the way we tell that story, with all the gory, violent detail,

i sposób narracji z jej drastycznymi, brutalnymi szczegółami

the salacious aspects -- I call that "look at her scars" journalism.

i lubieżnymi podtekstami.

Nazywam to dziennikarstwem "wyjawiającym ludzkie rany".

We use that story to convince ourselves

Opowieść ma nas przekonać, że handel ludźmi

that human trafficking is a bad man doing a bad thing to an innocent girl.

to haniebny postępek złego człowieka wobec niewinnej dziewczyny.

That story lets us off the hook.

Takie ujęcie wyzwala z odpowiedzialności.

It takes away all the societal context that we might be indicted for,

Pozbawia całego kontekstu społecznego, które mogłoby nas oskarżać

for the structural inequality, or the poverty,

o nierówności strukturalne, biedę,

or the barriers to migration.

czy bariery migracyjne.

We let ourselves think

Pozwalamy sobie myśleć,

that human trafficking is only about forced prostitution,

że handel ludźmi dotyczy wyłącznie przymusowej prostytucji,

when in reality,

kiedy w rzeczywistości

human trafficking is embedded in our everyday lives.

handel ludźmi jest osadzony w naszym codziennym życiu.

Let me show you what I mean.

Pokażę, co mam na myśli.

Forced prostitution accounts for 22 percent of human trafficking.

Przymusowa prostytucja dotyczy 22% handlu ludźmi.

Ten percent is in state- imposed forced labor.

10% to roboty przymusowe, narzucone przez państwo,

but a whopping 68 percent is for the purpose of creating the goods

ale gigantyczne 68% to ludzie wykorzystywani do produkcji dóbr

and delivering the services that most of us rely on every day,

i dostarczania usług, z których większość z nas korzysta na co dzień

in sectors like agricultural work, domestic work and construction.

w rolnictwie, w gospodarstwach domowych czy w budownictwie.

That is food and care and shelter.

To jedzenie, opieka, schronienie.

And somehow, these most essential workers

Jakimś sposobem ci niezbędni pracownicy

are also among the world's most underpaid and exploited today.

są wśród najniżej opłacanych i najbardziej eksploatowanych.

Human trafficking is the use of force, fraud or coercion

Handel ludźmi to użycie siły, oszustwa lub przymusu

to compel another person's labor.

do zmuszania ludzi do pracy.

And it's found in cotton fields, and coltan mines,

Dzieje się to na polach bawełny, w kopalniach koltanu,

and even car washes in Norway and England.

czy w myjniach samochodowych w Norwegii i Anglii.

It's found in U.S. military bases in Iraq and Afghanistan.

Również w bazach militarnych USA w Iraku i Afganistanie.

It's found in Thailand's fishing industry.

Dzieje się to w rybołówstwie w Tajlandii.

That country has become the largest exporter of shrimp in the world.

Kraj ten stał się największym eksporterem krewetek na świecie.

But what are the circumstances

W jakich okolicznościach

behind all that cheap and plentiful shrimp?

łowi się tak tanie i liczne krewetki?

Thai military were caught selling Burmese and Cambodian migrants

Wojsko tajlandzkie złapano na sprzedaży birmańskich i kambodżańskich migrantów

onto fishing boats.

na kutry rybackie.

Those fishing boats were taken out, the men put to work,

Kutry wypłynęły, ludziom kazano pracować,

and they were thrown overboard if they made the mistake of falling sick,

a jeśli "popełnili błąd", chorując, czy opierając się brutalnemu traktowaniu,

or trying to resist their treatment.

zostawali wyrzuceni za burtę.

Those fish were then used to feed shrimp,

Tymi rybami karmiono krewetki.

The shrimp were then sold to four major global retailers:

Później krewetki sprzedawano światowym detalistom,

Costco, Tesco, Walmart and Carrefour.

jak Costco, Tesco, Walmart i Carrefour.

Human trafficking is found on a smaller scale than just that,

Handel ludźmi zdarza się też na mniejszą skalę

and in places you would never even imagine.

i w niespodziewanych miejscach.

Traffickers have forced young people to drive ice cream trucks,

Młodzi ludzie byli zmuszani do prowadzenia ciężarówek z lodami,

or to sing in touring boys' choirs.

śpiewania w koncertującym chórze chłopięcym.

Trafficking has even been found in a hair braiding salon in New Jersey.

Ma też miejsce w salonie fryzjerskim w New Jersey.

The scheme in that case was incredible.

To był niewiarygodny przekręt.

The traffickers found young families who were from Ghana and Togo,

Handlarze znajdywali młode rodziny z Ghany i Togo

and they told these families that "your daughters are going to get

i mówili im, że "córki zdobędą

dobrą edukację w USA".

a fine education in the United States."

They then located winners of the green card lottery,

Potem znajdowali zdobywców zielonej karty

and they told them, "We'll help you out.

i mówili: "Pomożemy wam.

We'll get you a plane ticket. We'll pay your fees.

Damy wam bilet na samolot. Pokryjemy wszelkie opłaty.

All you have to do is take this young girl with you,

Musicie tylko zabrać dziewczyny ze sobą,

say that she's your sister or your spouse.

mówiąc, że to siostra albo żona".

Once everyone arrived in New Jersey, the young girls were taken away,

Po przybyciu do New Jersey, dziewczyny zabrano,

and put to work for 14-hour days,

musiały pracować po czternaście godzin,

seven days a week, for five years.

siedem dni w tygodniu przez następne pięć lat.

They made their traffickers nearly four million dollars.

Zarobiły dla swoich handlarzy prawie cztery miliony dolarów.

This is a huge problem.

To ogromny problem.

So what have we done about it?

Co z nim zrobiliśmy?

We've mostly turned to the criminal justice system.

Zostawiliśmy go systemowi karnemu.

But keep in mind, most victims of human trafficking are poor and marginalized.

Trzeba pamiętać, że większość ofiar jest biedna i marginalizowana.

They're migrants, people of color.

To imigranci, ludzie kolorowi.

Sometimes they're in the sex trade.

Czasami świadczą usługi seksualne.

And for populations like these,

Dla takich ludzi

the criminal justice system is too often part of the problem,

system karny częściej jest problemem

rather than the solution.

niż rozwiązaniem.

In study after study, in countries ranging from Bangladesh to the United States,

W każdym badaniu, począwszy od państw jak Bangladesz po U.S.A.,

between 20 and 60 percent of the people in the sex trade who were surveyed

od 20 do 60% badanych z sektora usług seksualnych

said that they had been raped or assaulted by the police in the past year alone.

powiedziało, że w ostatnim roku

gwałciła ich lub atakowała policja.

People in prostitution, including people who have been trafficked into it,

Osoby trudniące się prostytucją, włączając te z przemytu,

regularly receive multiple convictions for prostitution.

regularnie i wielokrotnie zostają skazywane za prostytucję.

Having that criminal record makes it so much more difficult

Z kryminalną przeszłością jest znacznie trudniej

to leave poverty, leave abuse, or leave prostitution,

wyjść z biedy, uciec od przemocy, czy odejść z prostytucji,

if that person so desires.

jeśli sobie tego życzą.

Workers outside of the sex sector --

Pracownicy z innych sektorów,

if they try and resist their treatment, they risk deportation.

którzy przeciwstawiają się złemu traktowaniu, ryzykują deportacją.

In case after case I've studied, employers have no problem

W każdej przebadanej sprawie pracodawcy bez trudu

calling on law enforcement to try and threaten or deport

wzywali organy ścigania, co groziło lub kończyło się deportacją

their striking trafficked workers.

strajkujących pracowników z przemytu.

If those workers run away,

Jeśli pracownicy uciekli,

they risk becoming part of the great mass of undocumented workers

ryzykowali stanie się częścią masy nieudokumentowanych pracowników,

who are also subject to the whims of law enforcement if they're caught.

w razie wpadki zdanych na kaprysy organów ścigania.

Law enforcement is supposed to identify victims and prosecute traffickers.

Organy ścigania mają identyfikować ofiary i osądzać handlarzy.

But out of an estimated 21 million victims of human trafficking in the world,

Ale z 21 milionów ofiar przemytu na świecie

they have helped and identified fewer than 50,000 people.

pomogły w zidentyfikowaniu niecałych 50 tysięcy ludzi.

That's like comparing

To tak jakby porównać

the population of the world to the population of Los Angeles,

populację świata

do populacji Los Angeles.

proportionally speaking.

As for convictions, out of an estimated 5,700 convictions in 2013,

Z około 5700 wyroków skazujących w 2013 roku

fewer than 500 were for labor trafficking.

mniej niż 500 dotyczyło pracy przymusowej.

Keep in mind that labor trafficking

Pamiętajcie, że praca przymusowa

accounts for 68 percent of all trafficking,

to 68% handlu ludźmi,

but fewer than 10 percent of the convictions.

ale mniej niż 10% wyroków skazujących.

I've heard one expert say that trafficking happens where need meets greed.

Jakiś ekspert stwierdził, że handel ludźmi ma miejsce,

kiedy potrzeba napotyka na chciwość.

I'd like to add one more element to that.

Chciałam coś do tego dodać.

Trafficking happens in sectors where workers are excluded from protections,

Przemyt ma miejsce w sektorach, gdzie pracownicy nie podlegają ochronie

and denied the right to organize.

i odbiera im się prawo do organizacji.

Trafficking doesn't happen in a vacuum.

Przemyt nie dzieje się w próżni.

It happens in systematically degraded work environments.

Dzieje się w systematycznie degradowanych środowiskach pracy.

You might be thinking,

Może myślicie,

oh, she's talking about failed states, or war-torn states, or --

że mówię o państwach upadłych, czy rozdartych wojną,

I'm actually talking about the United States.

ale ja mówię o USA.

Let me tell you what that looks like.

Powiem, jak to wygląda.

I spent many months researching a trafficking case called Global Horizons,

Spędziłam wiele miesięcy, badając sprawę handlu ludźmi pod nazwą Global Horizons,

involving hundreds of Thai farm workers.

dotyczącą setek tajlandzkich rolników.

They were sent all over the States, to work in Hawaii pineapple plantations,

Rozsiano ich po Stanach: na hawajskie plantacje ananasów,

and Washington apple orchards, and anywhere the work was needed.

do sadów jabłkowych w Waszyngtonie, gdzie było trzeba.

They were promised three years of solid agricultural work.

Obiecano im trzy lata solidnej pracy w rolnictwie.

So they made a calculated risk.

Podjęli wykalkulowane ryzyko.

They sold their land, they sold their wives' jewelry,

Sprzedali ziemię, biżuterię żon,

to make thousands in recruitment fees for this company, Global Horizons.

by zdobyć tysiące na opłaty rekrutacyjne dla firmy Global Horizons.

But once they were brought over,

Ale po przyjeździe

their passports were confiscated.

konfiskowano im paszporty.

Some of the men were beaten and held at gunpoint.

Niektórzy byli bici i trzymani na muszce.

They worked so hard they fainted in the fields.

Pracowali tak ciężko, że mdleli na polach.

This case hit me so hard.

Sprawa mocno mną wstrząsnęła.

After I came back home,

Raz po powrocie do domu

I was wandering through the grocery store, and I froze in the produce department.

chodziłam po sklepie spożywczym i zamarłam w dziale z zieleniną.

I was remembering the over-the-top meals the Global Horizons survivors

Wspominałam wyszukane posiłki, które uratowane ofiary Global Horizons

would make for me every time I showed up to interview them.

szykowały dla mnie przy każdym wywiadzie.

They finished one meal with this plate of perfect, long-stemmed strawberries,

Podając na deser talerz idealnych truskawek z długimi łodygami,

and as they handed them to me, they said,

zapytali:

"Aren't these the kind of strawberries you eat with somebody special

"Czy nie takie truskawki jesz w USA z kimś wyjątkowym?

in the States?

And don't they taste so much better

Czy nie smakują lepiej,

when you know the people whose hands picked them for you?"

kiedy znasz ludzi, którzy je dla ciebie zebrali?".

As I stood in that grocery store weeks later, I realized I had no idea

Gdy parę tygodni później stałam w sklepie, zrozumiałam, że nie wiem,

of who to thank for this plenty,

komu podziękować za dostatek

and no idea of how they were being treated.

i że nie wiem, jak byli traktowani.

So, like the journalist I am, I started digging into the agricultural sector.

Zaczęłam kopać w sektorze rolniczym.

And I found there are too many fields, and too few labor inspectors.

Okazało się, że jest za dużo upraw i za mało inspektorów pracy.

I found multiple layers of plausible deniability

Odkryłam sprytne wielopoziomowe zaprzeczenia

between grower and distributor and processor, and God knows who else.

siewców, dystrybutorów, przetwórców i Bóg wie jeszcze kogo.

The Global Horizons survivors had been brought to the States

Ofiary Global Horizons sprowadzono do USA

on a temporary guest worker program.

jako gastarbeiterów.

That guest worker program ties a person's legal status

Taki program splata status prawny

to his or her employer,

pracownika z pracodawcą

and denies that worker the right to organize.

i odbiera pracownikowi prawo do organizacji.

Mind you, none of what I am describing about this agricultural sector

Przypominam, że nic, co piszę o sektorze rolniczym

or the guest worker program is actually human trafficking.

albo o tym programie, nie jest tak naprawdę handlem ludźmi.

It is merely what we find legally tolerable.

To ledwie można uznać za prawnie dozwolone.

And I would argue this is fertile ground for exploitation.

Sądzę, że to żyzna gleba pod wyzysk.

And all of this had been hidden to me, before I had tried to understand it.

Wszystko było mi nieznane, zanim spróbowałam to zrozumieć.

I wasn't the only person grappling with these issues.

Nie byłam jedyną osobą borykającą się tymi tematami.

Pierre Omidyar, founder of eBay,

Pierre Omidyar, założyciel eBay,

is one of the biggest anti-trafficking philanthropists in the world.

jest jednym z największych filantropów i przeciwników handlu ludźmi.

And even he wound up accidentally investing nearly 10 million dollars

Przypadkowo zainwestował prawie 10 milionów dolarów

in the pineapple plantation cited as having the worst working conditions

w plantację ananasów znaną z najgorszych warunków pracowniczych

in that Global Horizons case.

w sprawie Global Horizons.

When he found out, he and his wife were shocked and horrified,

On i jego żona byli zszokowani i przerażeni tym odkryciem.

and they wound up writing an op-ed for a newspaper,

Napisali artykuł opiniotwórczy do gazety,

saying that it was up to all of us to learn everything we can

w którym stwierdzili, że od nas zależy, czy dowiemy się wszystkiego

about the labor and supply chains of the products that we support.

o sile roboczej i łańcuchu dostaw.

I totally agree.

Zgadzam się z tym całkowicie.

What would happen if each one of us decided

Co by było, gdyby każdy z nas postanowił

that we are no longer going to support companies

więcej nie wspierać firm,

if they don't eliminate exploitation from their labor and supply chains?

które nie wyeliminują wyzysku siły roboczej i łańcuchu dostaw?

If we demanded laws calling for the same?

Jeśli będziemy domagać się tych praw?

If all the CEOs out there decided

Jeśli dyrektorzy generalni postanowiliby

that they were going to go through their businesses and say, "no more"?

przeczesać swoje interesy, by stwierdzić "nigdy więcej"?

If we ended recruitment fees for migrant workers?

Jeśli ucięlibyśmy opłaty rekrutacyjne dla imigrantów ekonomicznych?

If we decided that guest workers should have the right to organize

Jeśli zdecydowalibyśmy,

że gastarbeiterzy mogą się organizować

without fear of retaliation?

bez obawy przed odwetem?

These would be decisions heard around the world.

To byłyby decyzje, o których usłyszałby świat.

This isn't a matter of buying a fair-trade peach

To nie kwestia zakupu brzoskwini ze sprawiedliwego handlu,

and calling it a day, buying a guilt-free zone with your money.

czy "zakupów wolnych od poczucia winy" i na tym koniec.

That's not how it works.

To tak nie działa.

This is the decision to change a system that is broken,

To decyzja o zmianie zepsutego systemu,

and that we have unwittingly but willingly

z którego nieświadomie, ale też dobrowolnie

allowed ourselves to profit from and benefit from for too long.

czerpaliśmy zbyt długo zyski i korzyści.

We often dwell on human trafficking survivors' victimization.

Często rozwodzimy się nad wiktymizacją ofiar przemytu.

But that is not my experience of them.

Ja odbieram ich inaczej.

Over all the years that I've been talking to them,

Przez wiele lat rozmów z nimi zrozumiałam,

they have taught me that we are more than our worst days.

że najgorsze dni nie są najważniejsze.

Each one of us is more than what we have lived through.

Każdy jest czymś więcej niż tylko tym, przez co musiał przejść.

Especially trafficking survivors.

Zwłaszcza dawne ofiary przemytu.

These people were the most resourceful and resilient and responsible

Należeli do najbardziej zaradnych, wytrzymałych i odpowiedzialnych

in their communities.

w swoim otoczeniu.

They were the people that you would take a gamble on.

To ludzie, na których można postawić,

You'd say, I'm gong to sell my rings, because I have the chance

dla których warto sprzedać pierścionki,

to send you off to a better future.

by wysłać ich w lepszą przyszłość.

They were the emissaries of hope.

Byli wysłannikami nadziei.

These survivors don't need saving.

Oni nie potrzebują ratunku.

They need solidarity, because they're behind

Potrzebują solidarności, bo dzisiaj działają

some of the most exciting social justice movements out there today.

w najbardziej ekscytujących ruchach na rzecz sprawiedliwości społecznej.

The nannies and housekeepers who marched with their families

Nianie i gospodynie domowe maszerowały z własnymi rodzinami

and their employers' families --

i rodzinami pracodawców.

their activism got us an international treaty

Ich działalność przyniosła międzynarodowy traktat

on domestic workers' rights.

broniący praw pracowników domowych.

The Nepali women who were trafficked into the sex trade --

Nepalskie kobiety, które trafiły z przemytu do prostytucji,

they came together, and they decided

zebrały się, by zorganizować

that they were going to make the world's first anti-trafficking organization

pierwszą na świecie organizację przeciwdziałającą handlowi ludźmi,

actually headed and run by trafficking survivors themselves.

która jest kierowana i prowadzona przez same ofiary.

These Indian shipyard workers were trafficked

Hinduscy stoczniowcy przemyceni

to do post-Hurricane Katrina reconstruction.

na place budowy po huraganie Katrina.

They were threatened with deportation, but they broke out of their work compound

Grożono im deportacją, ale uciekli z obozu

and they marched from New Orleans to Washington, D.C.,

i przebyli drogę z Nowego Orleanu do Waszyngtonu,

to protest labor exploitation.

by protestować przeciw wyzyskowi pracowników.

They cofounded an organization called the National Guest Worker Alliance,

Razem założyli organizację National Guestworker Alliance

and through this organization, they have wound up helping other workers

i teraz pomagają innym pracownikom

bring to light exploitation and abuses in supply chains

ujawniać wyzysk i nadużycia w łańcuchach dostaw

w fabrykach Walmartu i Hersheya.

in Walmart and Hershey's factories.

And although the Department of Justice declined to take their case,

Choć Departament Sprawiedliwości odmówił zajęcia się ich sprawą,

a team of civil rights lawyers won the first of a dozen civil suits

grupa prawników od praw obywatelskich wygrała dziesięć spraw cywilnych w lutym

this February, and got their clients 14 million dollars.

i wywalczyła dla klientów 14 milionów dolarów.

These survivors are fighting for people they don't even know yet,

Dawne ofiary walczą dla ludzi, których nawet nie znają,

other workers, and for the possibility of a just world for all of us.

dla innych pracowników o szansę na sprawiedliwszy świat.

This is our chance to do the same.

To szansa dla nas, by zrobić to samo.

This is our chance to make the decision

To też szansa, by podjąć decyzję,

that tells us who we are, as a people and as a society;

kim jesteśmy jako ludzie i społeczeństwo.

that our prosperity is no longer prosperity,

Nasz dobrobyt nie będzie dobrobytem,

as long as it is pinned to other people's pain;

jeśli będzie szedł w parze z cierpieniem ludzi.

that our lives are inextricably woven together;

Nasze życia są nierozerwalnie ze sobą splecione

and that we have the power to make a different choice.

i mamy siłę, by podejmować inne decyzje.

I was so reluctant to share my story of my auntie with you.

Dzielenie się historią cioci budziło we mnie wielki opór.

Before I started this TED process and climbed up on this stage,

Zanim zaczęłam przygotowania do prelekcji i weszłam na scenę,

I had told literally a handful of people about it,

powiedziałam o tym dosłownie garstce ludzi,

because, like many a journalist,

ponieważ tak, jak wielu dziennikarzy,

I am far more interested in learning about your stories

bardziej jestem zainteresowana poznawaniem cudzych historii

than sharing much, if anything, about my own.

niż dzieleniem się własnymi.

I also haven't done my journalistic due diligence on this.

W tym przypadku nie spełniłam dziennikarskiego obowiązku.

I haven't issued my mountains of document requests,

Nie napisałam gór wniosków o wydanie dokumentów

and interviewed everyone and their mother,

ani nie prowadziłam wywiadów

and I haven't found my auntie yet.

i jak dotąd nie odnalazłam cioci.

I don't know her story of what happened, and of her life now.

Nie znam jej historii i nie wiem, co się z nią dzieje.

The story as I've told it to you is messy and unfinished.

Historia, którą opowiedziałam jest chaotyczna i niedokończona.

But I think it mirrors the messy and unfinished situation we're all in,

Myślę, że odzwierciedla sytuację, w której się wszyscy znajdujemy,

when it comes to human trafficking.

jeśli chodzi o handel ludźmi.

We are all implicated in this problem.

Jest to problem, który dotyczy nas wszystkich.

But that means we are all also part of its solution.

To też oznacza, że wszyscy jesteśmy częścią rozwiązania.

Figuring out how to build a more just world is our work to do,

Wszyscy musimy rozgryźć, jak zbudować sprawiedliwszy świat

and our story to tell.

i rozpowszechnić tę opowieść.

So let us tell it the way we should have done,

Zróbmy to w należyty sposób,

from the very beginning.

zaczynając od początku.

Let us tell this story together.

Opowiedzmy tę historię wspólnie.

Thank you so much.

Dziękuję bardzo.

(Applause)

(Brawa)