Your Brain Hallucinates Your Conscious Reality | Anil Seth | TED

11,185,629 views ・ 2017-07-18

TED


Proszę kliknąć dwukrotnie na poniższe angielskie napisy, aby odtworzyć film.

Tłumaczenie: Agata Piotrowska
00:12
Just over a year ago,
0
12920
1240
Trochę ponad rok temu
00:14
for the third time in my life, I ceased to exist.
1
14840
2376
po raz trzeci w życiu przestałem istnieć.
00:17
I was having a small operation, and my brain was filling with anesthetic.
2
17240
4280
Podczas drobnej operacji, pod wpływem narkozy,
00:22
I remember a sense of detachment and falling apart
3
22520
3336
pamiętam uczucie oderwania, rozpadu
00:25
and a coldness.
4
25880
1200
i zimna.
00:27
And then I was back, drowsy and disoriented,
5
27880
2416
Nagle wróciłem, senny i zdezorientowany,
00:30
but definitely there.
6
30320
1440
ale byłem z powrotem.
00:32
Now, when you wake from a deep sleep,
7
32280
1816
Przebudzenie z głębokiego snu
00:34
you might feel confused about the time or anxious about oversleeping,
8
34120
3256
może powodować dezorientację albo lęk przed zaspaniem,
00:37
but there's always a basic sense of time having passed,
9
37400
2736
ale zawsze zostawia świadomość upływającego czasu,
00:40
of a continuity between then and now.
10
40160
2216
poczucie różnicy między teraz a wtedy.
00:42
Coming round from anesthesia is very different.
11
42400
2216
Budzenie się ze znieczulenia jest kompletnie inne.
00:44
I could have been under for five minutes, five hours,
12
44640
2496
Mogłem spać przez 5 minut, 5 godzin,
00:47
five years or even 50 years.
13
47160
1416
5 lat, albo nawet 50.
00:48
I simply wasn't there.
14
48600
1456
Po prostu mnie nie było.
00:50
It was total oblivion.
15
50080
1240
Byłem niepamięcią.
00:52
Anesthesia -- it's a modern kind of magic.
16
52240
2056
Anestezja jest jak nowoczesna magia,
00:54
It turns people into objects,
17
54320
3176
która zmienia ludzi w przedmioty.
00:57
and then, we hope, back again into people.
18
57520
2000
Możemy mieć tylko nadzieję, że powrócimy.
00:59
And in this process
19
59544
1232
Właśnie ten stan
01:00
is one of the greatest remaining mysteries in science and philosophy.
20
60800
3240
jest jedną z największych zagadek nauki i filozofii.
01:04
How does consciousness happen?
21
64400
1616
Jak ludzka świadomość tak na prawdę działa?
01:06
Somehow, within each of our brains,
22
66040
2216
Jakoś w każdym mózgu
01:08
the combined activity of many billions of neurons,
23
68280
2896
połączenia między miliardami neurony,
01:11
each one a tiny biological machine,
24
71200
3016
z których każdy jest malutką maszyną,
01:14
is generating a conscious experience.
25
74240
1816
tworzą razem świadomość.
01:16
And not just any conscious experience --
26
76080
1936
I to nie byle jaką świadomość,
01:18
your conscious experience right here and right now.
27
78040
2381
ale świadomość tu i teraz.
01:20
How does this happen?
28
80445
1200
Jak to działa?
01:22
Answering this question is so important
29
82560
2056
Odpowiedź na to pytanie jest bardzo ważna,
01:24
because consciousness for each of us is all there is.
30
84640
2856
bo każdy z nas ma własną świadomość.
01:27
Without it there's no world,
31
87520
2000
Bez niej nie byłoby świata,
01:30
there's no self,
32
90400
1376
nie byłoby nas,
01:31
there's nothing at all.
33
91800
1536
nie byłoby niczego.
01:33
And when we suffer, we suffer consciously
34
93360
1953
Kiedy cierpimy - cierpimy świadomie,
01:35
whether it's through mental illness or pain.
35
95337
2080
czy to przez ból cielesny czy psychiczny.
01:38
And if we can experience joy and suffering,
36
98400
2936
Skoro my możemy odczuwać radość i cierpienie,
01:41
what about other animals?
37
101360
1440
czy zwierzęta też mogą?
01:43
Might they be conscious, too?
38
103320
1416
Czy mają świadomość?
01:44
Do they also have a sense of self?
39
104760
1656
Czy wiedzą, czym są?
01:46
And as computers get faster and smarter,
40
106440
3136
Skoro komputery są coraz mądrzejsze,
01:49
maybe there will come a point, maybe not too far away,
41
109600
2576
wkrótce przyjdzie taki czas,
01:52
when my iPhone develops a sense of its own existence.
42
112200
2736
że mój iPhone będzie miał samoświadomość.
01:54
I actually think the prospects for a conscious AI are pretty remote.
43
114960
4480
Moim zdaniem świadomość sztucznej inteligencji jest naprawdę możliwa.
01:59
And I think this because my research is telling me
44
119960
2376
Mówię to na podstawie własnych badań.
02:02
that consciousness has less to do with pure intelligence
45
122360
2656
Świadomość ma mniej do czynienia z inteligencją
02:05
and more to do with our nature as living and breathing organisms.
46
125040
4576
niż z usposobieniem żyjących i oddychających istot.
02:09
Consciousness and intelligence are very different things.
47
129640
2696
Świadomość i inteligencja to dwie różne rzeczy.
02:12
You don't have to be smart to suffer, but you probably do have to be alive.
48
132360
3560
Nie trzeba być mądrym, żeby cierpieć, ale pewnie trzeba żyć.
02:17
In the story I'm going to tell you,
49
137200
1696
W historii, którą zaraz opowiem,
02:18
our conscious experiences of the world around us,
50
138920
2336
świadome odczucie otoczenia
02:21
and of ourselves within it,
51
141280
1336
i siebie samych
02:22
are kinds of controlled hallucinations
52
142639
2537
to rodzaj kontrolowanych halucynacji.
02:25
that happen with, through and because of our living bodies.
53
145200
3840
Zdarza się, bo jesteśmy żyjącymi istotami.
02:29
Now, you might have heard that we know nothing
54
149840
3336
Może słyszeliście, że tak naprawdę nic nie wiadomo o tym,
02:33
about how the brain and body give rise to consciousness.
55
153200
2736
jak mózg i ciało tworzą świadomość.
02:35
Some people even say it's beyond the reach of science altogether.
56
155960
3136
Niektórzy nawet twierdzą, że to przerasta możliwości nauki.
02:39
But in fact,
57
159120
1216
Ale tak naprawdę
02:40
the last 25 years have seen an explosion of scientific work in this area.
58
160360
4136
przez ostatnie 25 lat nauka raptownie się rozwinęła.
02:44
If you come to my lab at the University of Sussex,
59
164520
2776
W moim laboratorium na Uniwersytecie w Sussex
02:47
you'll find scientists from all different disciplines
60
167320
3160
można spotkać naukowców z różnych dziedzin,
02:51
and sometimes even philosophers.
61
171200
1920
czasami nawet filozofów.
02:53
All of us together trying to understand how consciousness happens
62
173800
3976
Razem próbujemy zrozumieć świadomość,
02:57
and what happens when it goes wrong.
63
177800
1720
i to, co się dzieje podczas jej zaburzeń.
02:59
And the strategy is very simple.
64
179880
2136
Nasza strategia jest bardzo prosta.
03:02
I'd like you to think about consciousness
65
182040
1976
Pomyślcie teraz o świadomości,
03:04
in the way that we've come to think about life.
66
184040
2216
jak myśli się o życiu.
03:06
At one time, people thought the property of being alive
67
186280
2616
Dawniej ludzie myśleli, że istnienia
03:08
could not be explained by physics and chemistry --
68
188920
2616
nie da się wytłumaczyć przez fizykę i chemię,
03:11
that life had to be more than just mechanism.
69
191560
2160
że życie jest czymś więcej niż mechanizmem.
03:14
But people no longer think that.
70
194480
1896
Ale ta opinia się zmieniła.
03:16
As biologists got on with the job
71
196400
1616
Biolodzy wzięli się do pracy
03:18
of explaining the properties of living systems
72
198040
2576
tłumaczenia cech żywych organizmów
03:20
in terms of physics and chemistry --
73
200640
1816
pod względem fizyki i chemii;
03:22
things like metabolism, reproduction, homeostasis --
74
202480
3056
rzeczy takie jak metabolizm, rozmnażanie czy homeostaza.
03:25
the basic mystery of what life is started to fade away,
75
205560
3816
Zagadka, czym jest życie, zaczęła się rozwiewać
03:29
and people didn't propose any more magical solutions,
76
209400
3056
i nie szukano już magicznych wytłumaczeń,
03:32
like a force of life or an élan vital.
77
212480
2000
jak siła natury czy francuski élan vital.
03:35
So as with life, so with consciousness.
78
215080
2656
Podobnie dzieje się ze świadomością.
03:37
Once we start explaining its properties
79
217760
2296
Kiedy zaczniemy tłumaczyć jej cechy
03:40
in terms of things happening inside brains and bodies,
80
220080
3696
z punktu widzenia mózgu i organizmu,
03:43
the apparently insoluble mystery of what consciousness is
81
223800
3416
nierozwiązywalna zagadka świadomości
03:47
should start to fade away.
82
227240
1736
zacznie znikać.
03:49
At least that's the plan.
83
229000
1720
Przynajmniej taki jest plan.
03:51
So let's get started.
84
231280
1256
Tak więc zacznijmy.
03:52
What are the properties of consciousness?
85
232560
1976
Jakie cechy ma świadomość?
03:54
What should a science of consciousness try to explain?
86
234560
2524
Co powinna wytłumaczyć nauka o świadomości?
03:57
Well, for today I'd just like to think of consciousness in two different ways.
87
237960
3696
Dziś chciałbym rozważyć ją na dwa sposoby.
04:01
There are experiences of the world around us,
88
241680
2376
Istnieje doświadczanie świata wokół nas,
04:04
full of sights, sounds and smells,
89
244080
2216
pełnego widoków, dźwięków i zapachów,
04:06
there's multisensory, panoramic, 3D, fully immersive inner movie.
90
246320
3920
taki wielosensoryczny, panoramiczny, trójwymiarowy wewnętrzny film.
04:11
And then there's conscious self.
91
251000
1560
Istnieje też świadome ja.
04:13
The specific experience of being you or being me.
92
253080
2456
To specyficzne odczuwanie bycia mną lub tobą.
04:15
The lead character in this inner movie,
93
255560
2016
Główny aktor w tym filmie
04:17
and probably the aspect of consciousness we all cling to most tightly.
94
257600
3360
i pewnie część świadomości, której najmocniej się trzymamy.
04:21
Let's start with experiences of the world around us,
95
261840
2456
Zacznijmy od doświadczeń świata wokół nas
04:24
and with the important idea of the brain as a prediction engine.
96
264320
3735
ważnego konceptu, że mózg to maszyna do przepowiedni.
04:28
Imagine being a brain.
97
268079
1760
Wyobraź sobie, że jesteś mózgiem.
04:30
You're locked inside a bony skull,
98
270600
1655
Jesteś zamknięty w czaszce,
04:32
trying to figure what's out there in the world.
99
272279
2217
próbując wyobrazić sobie, co jest na zewnątrz.
04:34
There's no lights inside the skull. There's no sound either.
100
274520
3016
Nie dociera do ciebie światło ani dźwięk.
04:37
All you've got to go on is streams of electrical impulses
101
277560
2776
Są tylko elektryczne impulsy,
04:40
which are only indirectly related to things in the world,
102
280360
3176
mające luźny związek ze światem
04:43
whatever they may be.
103
283560
1200
w dowolnej postaci.
04:45
So perception -- figuring out what's there --
104
285520
2136
Postrzeganie, czyli próba zrozumienia zewnętrznego świata,
04:47
has to be a process of informed guesswork
105
287680
2856
jest jak zgadywanka z podpowiedziami.
04:50
in which the brain combines these sensory signals
106
290560
3136
Mózg zbiera sensoryczne sygnały
04:53
with its prior expectations or beliefs about the way the world is
107
293720
4056
na podstawie oczekiwań i przekonań co do wyglądu świata,
04:57
to form its best guess of what caused those signals.
108
297800
3136
żeby jak najlepiej odgadnąć przyczyny tych sygnałów.
05:00
The brain doesn't hear sound or see light.
109
300960
2696
Mózg nie widzi świateł i nie słyszy dźwięków.
05:03
What we perceive is its best guess of what's out there in the world.
110
303680
4360
Nasze odczucia to tylko przypuszczenia co do tego, co się wokół znajduje.
05:09
Let me give you a couple of examples of all this.
111
309040
2920
Dam wam teraz kilka przykładów.
05:12
You might have seen this illusion before,
112
312400
1976
Pewnie znacie tę iluzję,
05:14
but I'd like you to think about it in a new way.
113
314400
2256
ale podejdźcie do niej w nowy sposób.
05:16
If you look at those two patches, A and B,
114
316680
2056
Te dwa pola, A i B,
05:18
they should look to you to be very different shades of gray, right?
115
318760
3320
wyglądają na różne odcienie szarego, prawda?
05:23
But they are in fact exactly the same shade.
116
323040
2976
W rzeczywistości są tego samego koloru.
05:26
And I can illustrate this.
117
326040
1336
Mogę wam to pokazać
05:27
If I put up a second version of the image here
118
327400
2216
w tej drugiej wersji,
05:29
and join the two patches with a gray-colored bar,
119
329640
3016
która łączy te dwa szare pola.
05:32
you can see there's no difference.
120
332680
1656
Widać, że są takie same.
05:34
It's exactly the same shade of gray.
121
334360
1776
Ten sam odcień szarego.
05:36
And if you still don't believe me,
122
336160
1656
Jeśli wciąż trudno w to uwierzyć,
05:37
I'll bring the bar across and join them up.
123
337840
2240
połączę je paskiem.
05:40
It's a single colored block of gray, there's no difference at all.
124
340680
3360
To jest ten sam odcień, nie ma żadnej różnicy.
05:44
This isn't any kind of magic trick.
125
344760
1696
To nie jest żadna sztuczka.
05:46
It's the same shade of gray,
126
346480
1416
To jest ten sam odcień,
05:47
but take it away again, and it looks different.
127
347920
2200
ale kiedy zabiorę pasek, znowu wygląda inaczej.
05:51
So what's happening here
128
351240
1256
Co się tu dzieje?
05:52
is that the brain is using its prior expectations
129
352520
2816
Mózg używa posiadanych oczekiwań,
05:55
built deeply into the circuits of the visual cortex
130
355360
3096
głęboko zapisanych w korze wzrokowej.
05:58
that a cast shadow dims the appearance of a surface,
131
358480
2696
Ponieważ obiekt rzuca cień na planszę,
06:01
so that we see B as lighter than it really is.
132
361200
3640
dolne pole wydaje się jaśniejsze niż w rzeczywistości.
06:05
Here's one more example,
133
365920
1256
Jeszcze jeden przykład,
06:07
which shows just how quickly the brain can use new predictions
134
367200
3176
który pokazuje, jak szybko mózg może użyć nowych oczekiwań
06:10
to change what we consciously experience.
135
370400
2296
do zmiany świadomych odczuć.
06:12
Have a listen to this.
136
372720
1200
Posłuchajcie tego.
06:15
(Distorted voice)
137
375440
3040
(Zniekształcony głos)
06:19
Sounded strange, right?
138
379320
1576
Brzmi dziwnie, prawda?
06:20
Have a listen again and see if you can get anything.
139
380920
2429
Posłuchajcie jeszcze raz, może teraz coś się da zrozumieć
06:23
(Distorted voice)
140
383760
2960
(Zniekształcony głos)
06:27
Still strange.
141
387880
1256
Wciąż dziwny.
06:29
Now listen to this.
142
389160
1200
Teraz posłuchajcie tego.
06:30
(Recording) Anil Seth: I think Brexit is a really terrible idea.
143
390920
3056
(Nagranie) Anil Seth: Moim zdaniem Brexit to okropny pomysł.
06:34
(Laughter)
144
394000
1336
(Śmiech)
06:35
Which I do.
145
395360
1216
Też tak sądzę.
06:36
So you heard some words there, right?
146
396600
1816
Tym razem słychać słowa, co?
06:38
Now listen to the first sound again. I'm just going to replay it.
147
398440
3096
Oto pierwsze nagranie jeszcze raz. Puszczę ponownie.
06:41
(Distorted voice)
148
401560
3056
(Zniekształcony głos)
06:44
Yeah? So you can now hear words there.
149
404640
2496
Tak? Teraz słychać słowa.
06:47
Once more for luck.
150
407160
1200
Jeszcze raz na szczęście.
06:49
(Distorted voice)
151
409040
3000
(Zniekształcony głos)
06:53
OK, so what's going on here?
152
413000
2256
Co się tu dzieje?
06:55
The remarkable thing is the sensory information coming into the brain
153
415280
3576
Co zdumiewające, informacja płynąca do mózgu
06:58
hasn't changed at all.
154
418880
1200
nie zmieniła się w ogóle.
07:00
All that's changed is your brain's best guess
155
420680
2536
Zmieniło się tylko przypuszczenie mózgu
07:03
of the causes of that sensory information.
156
423240
2056
o przyczynach dźwięku,
07:05
And that changes what you consciously hear.
157
425320
2360
co z kolei zmieniło słyszane dźwięki.
07:08
All this puts the brain basis of perception
158
428560
3136
To wszystko jest podstawą naszego postrzegania,
07:11
in a bit of a different light.
159
431720
1456
tylko w trochę innym świetle.
07:13
Instead of perception depending largely on signals coming into the brain
160
433200
4016
Zamiast postrzegania, które polega głównie na sygnałach
przychodzących do mózgu z zewnątrz,
07:17
from the outside world,
161
437240
1536
07:18
it depends as much, if not more,
162
438800
2496
mamy postrzeganie zależne może nawet bardziej
07:21
on perceptual predictions flowing in the opposite direction.
163
441320
3920
od sygnałów płynących w drugą stronę.
Ludzie nie ograniczają się do biernego postrzegania świata,
07:26
We don't just passively perceive the world,
164
446160
2056
07:28
we actively generate it.
165
448240
1696
tylko aktywnie go stwarzają.
07:29
The world we experience comes as much, if not more,
166
449960
2616
Świat, którego doświadczamy, pochodzi w równym albo i większym stopniu
07:32
from the inside out
167
452600
1336
07:33
as from the outside in.
168
453960
1320
od środka na zewnątrz, co na odwrót.
07:35
Let me give you one more example of perception
169
455640
2176
Oto jeszcze jeden przykład postrzegania
07:37
as this active, constructive process.
170
457840
2880
jako aktywnego, konstruktywnego procesu.
07:41
Here we've combined immersive virtual reality with image processing
171
461400
5136
Łączymy całościową wirtualną rzeczywistość z przetwarzaniem obrazów,
07:46
to simulate the effects of overly strong perceptual predictions
172
466560
2976
żeby zasymulować efekty nadmiernych bodźców
07:49
on experience.
173
469560
1336
na odczuwanie.
07:50
In this panoramic video, we've transformed the world --
174
470920
2896
W tym panoramicznym wideo zmieniliśmy świat.
07:53
which is in this case Sussex campus --
175
473840
1896
Kampus uniwersytetu w Sussex
07:55
into a psychedelic playground.
176
475760
1560
został psychodelicznym placem zabaw.
07:57
We've processed the footage using an algorithm based on Google's Deep Dream
177
477760
3856
Obrobiliśmy to nagranie za pomocą algorytmu opartego na Google Deep Dream,
08:01
to simulate the effects of overly strong perceptual predictions.
178
481640
4096
które stymuluje efekt wyolbrzymionego odbierania bodźców.
08:05
In this case, to see dogs.
179
485760
1616
Tu chodzi o dostrzeganie psów.
08:07
And you can see this is a very strange thing.
180
487400
2136
Jak widać jest to bardzo dziwne.
08:09
When perceptual predictions are too strong,
181
489560
2096
Kiedy odbieranie bodźców jest zbyt silne,
08:11
as they are here,
182
491680
1376
tak jak tutaj,
08:13
the result looks very much like the kinds of hallucinations
183
493080
2896
wygląda to jak rodzaj halucynacji,
08:16
people might report in altered states,
184
496000
2016
które mogą powstać pod wpływem narkotyków
08:18
or perhaps even in psychosis.
185
498040
2080
albo nawet w czasie psychozy.
08:21
Now, think about this for a minute.
186
501120
1667
Pomyślcie przez chwilę.
08:23
If hallucination is a kind of uncontrolled perception,
187
503160
5096
Jeżeli halucynację są typem niekontrolowanych odczuć,
08:28
then perception right here and right now is also a kind of hallucination,
188
508280
4456
to bieżące odczucia są typem halucynacji,
08:32
but a controlled hallucination
189
512760
2016
tyle że kontrolowanej,
08:34
in which the brain's predictions are being reined in
190
514800
2896
w której prognoza mieści się w ramach
08:37
by sensory information from the world.
191
517720
1880
sensorycznych informacji z zewnętrznego świata.
08:40
In fact, we're all hallucinating all the time,
192
520200
2976
Tak naprawdę wszyscy cały czas halucynujemy,
08:43
including right now.
193
523200
1376
nawet w tym momencie.
08:44
It's just that when we agree about our hallucinations,
194
524600
2816
Tyle że kiedy zgadzamy się z tymi halucynacjami,
08:47
we call that reality.
195
527440
1200
nazywamy je rzeczywistością.
08:49
(Laughter)
196
529280
3936
(Śmiech)
08:53
Now I'm going to tell you that your experience of being a self,
197
533240
3336
Teraz wam opowiem, że doświadczenie siebie
08:56
the specific experience of being you,
198
536600
1816
to odczucie bycia sobą,
08:58
is also a controlled hallucination generated by the brain.
199
538440
3496
też jest kontrolowaną halucynacją stworzoną przez mózg.
09:01
This seems a very strange idea, right?
200
541960
2016
Czy to nie brzmi dziwacznie?
09:04
Yes, visual illusions might deceive my eyes,
201
544000
2136
Iluzje optyczne mogą przechytrzyć oczy.
09:06
but how could I be deceived about what it means to be me?
202
546160
3520
Ale jak może mnie przechytrzyć uczucie bycia sobą?
09:10
For most of us,
203
550200
1216
Dla większości z nas
09:11
the experience of being a person
204
551440
1576
odczucie bycia sobą
09:13
is so familiar, so unified and so continuous
205
553040
2096
jest takie znane, jednorodne i ciągłe,
09:15
that it's difficult not to take it for granted.
206
555160
2216
że jest nam bardzo ciężko nie brać go za pewnik.
09:17
But we shouldn't take it for granted.
207
557400
1816
Jednak nie należy tego robić.
09:19
There are in fact many different ways we experience being a self.
208
559240
3216
Jest wiele różnych sposobów odczuwania siebie.
09:22
There's the experience of having a body
209
562480
2096
Odczucie posiadania ciała
09:24
and of being a body.
210
564600
1456
i bycia ciałem.
09:26
There are experiences of perceiving the world
211
566080
2136
Odczucia odczuwania świata
09:28
from a first person point of view.
212
568240
1640
z punktu widzenia pierwszej osoby.
09:30
There are experiences of intending to do things
213
570240
2216
Doświadczamy intencji działania
09:32
and of being the cause of things that happen in the world.
214
572480
2720
jak i przyczynowości zdarzeń wokół nas.
09:35
And there are experiences
215
575640
1256
Doświadczamy ciągłości
09:36
of being a continuous and distinctive person over time,
216
576920
3896
i odrębności własnego bytu w czasie,
09:40
built from a rich set of memories and social interactions.
217
580840
2840
zbudowanego z wielu wspomnień i społecznych interakcji.
09:44
Many experiments show,
218
584200
1296
Wiele badań pokazuje,
09:45
and psychiatrists and neurologists know very well,
219
585520
2336
o czym wiedzą psychiatrzy i neurolodzy,
09:47
that these different ways in which we experience being a self
220
587880
2896
że różne sposoby odczuwania samego siebie
09:50
can all come apart.
221
590800
1696
mogą się rozpaść.
09:52
What this means is the basic background experience
222
592520
2896
Oznacza to, że te podstawowe odczucia
09:55
of being a unified self is a rather fragile construction of the brain.
223
595440
4576
bycia jednością to tylko delikatny twór mózgu.
10:00
Another experience, which just like all others,
224
600040
2656
Kolejne doświadczenie,
10:02
requires explanation.
225
602720
1200
które też wymaga wyjaśnienia.
10:04
So let's return to the bodily self.
226
604720
1776
Wróćmy do odczuwania ciała.
10:06
How does the brain generate the experience of being a body
227
606520
2736
Jak mózg tworzy poczucie posiadania
10:09
and of having a body?
228
609280
1256
i bycia ciałem?
10:10
Well, just the same principles apply.
229
610560
1856
Stosuje te same zasady.
10:12
The brain makes its best guess
230
612440
1456
Mózg wybiera najlepsze wytłumaczenia
10:13
about what is and what is not part of its body.
231
613920
2200
co jest, a co nie jest częścią ciała.
10:16
And there's a beautiful experiment in neuroscience to illustrate this.
232
616880
3736
Tutaj piękny przykład eksperymentu, który to pokazuje.
10:20
And unlike most neuroscience experiments,
233
620640
1976
W odróżnieniu od wielu neurologicznych eksperymentów,
10:22
this is one you can do at home.
234
622640
1496
ten można wykonać w domu.
10:24
All you need is one of these.
235
624160
1896
Potrzeba tylko tego
10:26
(Laughter)
236
626080
1256
(Śmiech).
10:27
And a couple of paintbrushes.
237
627360
1440
i kilku pędzli.
10:30
In the rubber hand illusion,
238
630880
1376
W iluzji gumowej ręki
10:32
a person's real hand is hidden from view,
239
632280
1976
prawdziwej ręki nie widać
10:34
and that fake rubber hand is placed in front of them.
240
634280
2616
i zastępuje ją gumowa ręka.
10:36
Then both hands are simultaneously stroked with a paintbrush
241
636920
3256
Obydwie ręce są głaskane pędzlami,
10:40
while the person stares at the fake hand.
242
640200
2680
ale badany widzi tylko sztuczną rękę.
10:43
Now, for most people, after a while,
243
643320
1976
Dla większości ludzi po chwili
10:45
this leads to the very uncanny sensation
244
645320
2096
prowadzi to do niesamowitego odczucia,
10:47
that the fake hand is in fact part of their body.
245
647440
2600
w którym sztuczna ręka jest częścią ciała.
10:51
And the idea is that the congruence between seeing touch and feeling touch
246
651640
4176
Na podstawie tego co jest odczytane jako dotyk na przedmiot,
10:55
on an object that looks like hand and is roughly where a hand should be,
247
655840
4376
wyglądający jak ręka
11:00
is enough evidence for the brain to make its best guess
248
660240
2776
jest wystarczający dla mózgu żeby założyć
11:03
that the fake hand is in fact part of the body.
249
663040
3216
że sztuczna ręka jest częścią naszego ciała.
11:06
(Laughter)
250
666280
2600
(Śmiech)
11:15
So you can measure all kinds of clever things.
251
675240
2256
Możesz zbadać wiele innych rzeczy.
11:17
You can measure skin conductance and startle responses,
252
677520
3296
Jak przewodność skóry i czas reakcji na zaskoczenie.
11:20
but there's no need.
253
680840
1256
Ale jest to nie potrzebne.
11:22
It's clear the guy in blue has assimilated the fake hand.
254
682120
2936
Chłopak w niebieskim swetrze wyczuł dotyk na sztucznej ręce.
11:25
This means that even experiences of what our body is
255
685080
3416
Oznaczałoby to, że nasze zmysły
11:28
is a kind of best guessing --
256
688520
1536
są tylko domniemaniem,
11:30
a kind of controlled hallucination by the brain.
257
690080
2480
kontrolowanym przez halucynacje.
11:33
There's one more thing.
258
693480
1200
Na zakończenie dodam jeszcze jedno.
11:36
We don't just experience our bodies as objects in the world from the outside,
259
696120
3656
Ludzie nie tylko odczuwają zewnętrzny świat,
11:39
we also experience them from within.
260
699800
1736
ale także wewnętrzne odczucia.
11:41
We all experience the sense of being a body from the inside.
261
701560
4240
Wszyscy odczuwamy nasze ciało z wewnątrz.
Sensoryczne sygnały przychodzące z wnętrza naszego ciała,
11:47
And sensory signals coming from the inside of the body
262
707000
2576
11:49
are continually telling the brain about the state of the internal organs,
263
709600
4056
ciągle mówią mózgowi o organach,
11:53
how the heart is doing, what the blood pressure is like,
264
713680
2656
o naszym sercu, ciśnieniu krwi
11:56
lots of things.
265
716360
1216
i wielu innych rzeczach.
11:57
This kind of perception, which we call interoception,
266
717600
2480
Ten rodzaj odczuć, które nazywamy interocepcją
12:00
is rather overlooked.
267
720840
1256
jest często zapominany.
12:02
But it's critically important
268
722120
1416
Jednak jest niezwykle ważny,
12:03
because perception and regulation of the internal state of the body --
269
723560
3336
ponieważ to odczucie i regulacja ciała
12:06
well, that's what keeps us alive.
270
726920
1600
trzyma nas przy życiu.
12:09
Here's another version of the rubber hand illusion.
271
729400
2416
To jest inna wersja iluzji gumowej ręki
12:11
This is from our lab at Sussex.
272
731840
1496
z naszego laboratorium w Sussex,
12:13
And here, people see a virtual reality version of their hand,
273
733360
3416
w której ludzie mogą zobaczyć ich rękę w wirtualnej rzeczywistości.
12:16
which flashes red and back
274
736800
1376
która miga na czerwono
12:18
either in time or out of time with their heartbeat.
275
738200
3256
w częstośliwości naszego bicia serca.
12:21
And when it's flashing in time with their heartbeat,
276
741480
2456
Kiedy miga w tym samym czasie co bicie serca,
12:23
people have a stronger sense that it's in fact part of their body.
277
743960
3120
ludzie odczuwają silniejsze zmysły w tej części ciała.
12:27
So experiences of having a body are deeply grounded
278
747720
3496
Zmysły ciała są głęboko zakorzenione
12:31
in perceiving our bodies from within.
279
751240
2400
w spostrzeganiu ciała z wewnątrz.
12:35
There's one last thing I want to draw your attention to,
280
755680
2656
Na koniec chcę wam pokazać,
12:38
which is that experiences of the body from the inside are very different
281
758360
3656
że zmysły ciała są zupełnie inne
od wewnątrz, a inne z zewnątrz.
12:42
from experiences of the world around us.
282
762040
2056
12:44
When I look around me, the world seems full of objects --
283
764120
2696
Kiedy obejrzę się dookoła, świat wydaje się pełen przedmiotów:
12:46
tables, chairs, rubber hands,
284
766840
2176
stoliki, krzesła, gumowe ręce,
12:49
people, you lot --
285
769040
1736
ludzie, dużo ludzi
12:50
even my own body in the world,
286
770800
1976
i nawet moje ciało.
12:52
I can perceive it as an object from the outside.
287
772800
2256
Mogę je odczuć jako rzecz z zewnątrz,
12:55
But my experiences of the body from within,
288
775080
2056
ale odczucia mojego ciała z wewnątrz
12:57
they're not like that at all.
289
777160
1416
nie są wcale takie same.
12:58
I don't perceive my kidneys here,
290
778600
2056
Nie odczuwam moich nerek,
13:00
my liver here,
291
780680
1576
wątroby,
13:02
my spleen ...
292
782280
1256
śledziony...
13:03
I don't know where my spleen is,
293
783560
1896
Nie wiem, gdzie znajduje się moja śledziona,
13:05
but it's somewhere.
294
785480
1376
ale gdzieś jest.
13:06
I don't perceive my insides as objects.
295
786880
1896
Nie odczuwam moich wnętrzności jako obiekty.
13:08
In fact, I don't experience them much at all unless they go wrong.
296
788800
3640
W ogóle ich nie odczuwam, chyba że coś jest nie tak.
13:13
And this is important, I think.
297
793400
1480
Wydaje mi się to niezwykle ważne.
13:15
Perception of the internal state of the body
298
795600
2096
Odczuwanie wewnętrznego stanu ciała
13:17
isn't about figuring out what's there,
299
797720
1856
nie jest oparte na zgadywaniu, co jest w środku,
13:19
it's about control and regulation --
300
799600
2136
tylko na kontroli i regulacji.
13:21
keeping the physiological variables within the tight bounds
301
801760
3896
Utrzymywaniu fizjologicznych zmiennych w bardzo wąskich granicach,
13:25
that are compatible with survival.
302
805680
1840
które pozwalają nam na przetrwanie.
13:28
When the brain uses predictions to figure out what's there,
303
808640
2856
Kiedy mózg używa przypuszczeń,
13:31
we perceive objects as the causes of sensations.
304
811520
3096
nasze zmysły są włączane przez przedmioty.
13:34
When the brain uses predictions to control and regulate things,
305
814640
3616
Kiedy mózg używa przypuszczeń, aby kontrolować i regulować ciało,
13:38
we experience how well or how badly that control is going.
306
818280
3160
odczuwamy tylko rezultat, jak dobrze albo źle ta regulacja się udaje.
13:41
So our most basic experiences of being a self,
307
821880
2816
Większości podstawowych zmysłów, jak uczucie bycia sobą
13:44
of being an embodied organism,
308
824720
2056
lub posiadanie ciała
13:46
are deeply grounded in the biological mechanisms that keep us alive.
309
826800
3960
jest głęboko zakorzenionych w naszych biologicznych mechanizmach,
które utrzymują nas przy życiu.
13:52
And when we follow this idea all the way through,
310
832760
2336
Możemy być świadomi naszych zmysłów
13:55
we can start to see that all of our conscious experiences,
311
835120
3696
skoro są one oparte na tym samych przypuszczeniach.
13:58
since they all depend on the same mechanisms of predictive perception,
312
838840
4736
Wszystkie mają jeden cel: utrzymanie nas przy życiu.
14:03
all stem from this basic drive to stay alive.
313
843600
3416
14:07
We experience the world and ourselves
314
847040
2616
Odczuwamy świat i samych siebie
14:09
with, through and because of our living bodies.
315
849680
3080
ponieważ i poprzez nasze ciała.
14:13
Let me bring things together step-by-step.
316
853560
2400
Pozwólcie, że to wszystko podsumuję krok po kroku.
14:16
What we consciously see depends
317
856560
1576
To co świadomie widzimy,
14:18
on the brain's best guess of what's out there.
318
858160
2296
zależy od tego, co nasz mózg przypuszcza.
14:20
Our experienced world comes from the inside out,
319
860480
2376
Odczuwamy świat także z wewnątrz,
14:22
not just the outside in.
320
862880
1240
nie tylko z zewnątrz.
14:24
The rubber hand illusion shows that this applies to our experiences
321
864600
3256
Iluzja gumowej ręki pokazuje, że ma to zastosowanie
14:27
of what is and what is not our body.
322
867880
1840
w wyczuciu, co jest, a co nie jest częścią ciała.
14:30
And these self-related predictions depend critically on sensory signals
323
870560
3576
Te przypuszczenia zależą w szczególności od sensorycznych sygnałów
14:34
coming from deep inside the body.
324
874160
1760
pochodzących z naszego głębokiego wnętrza.
14:36
And finally,
325
876400
1216
Wreszcie,
14:37
experiences of being an embodied self are more about control and regulation
326
877640
4376
nasze zmysły są skupione wokół kontroli i regulacji
14:42
than figuring out what's there.
327
882040
1680
a nie zgadywania, co jest w środku.
14:44
So our experiences of the world around us and ourselves within it --
328
884840
3216
Nasze odczucia świata i nas samych
14:48
well, they're kinds of controlled hallucinations
329
888080
2256
jest wieloma kontrolowanymi halucynacjami,
14:50
that have been shaped over millions of years of evolution
330
890360
2896
kształtowanymi przez miliony lat ewolucji,
14:53
to keep us alive in worlds full of danger and opportunity.
331
893280
2760
aby utrzymać nas przy życiu w świecie pełnym niebezpieczeństw.
14:56
We predict ourselves into existence.
332
896480
2680
Przypuszczamy, że istniejemy.
15:00
Now, I leave you with three implications of all this.
333
900520
2480
Pozostawię was teraz z tymi trzema zagadnieniami.
15:03
First, just as we can misperceive the world,
334
903640
2216
Po pierwsze, tak jak możemy błędnie rozumieć świat,
15:05
we can misperceive ourselves
335
905880
1776
możemy też błędnie odczuwać samych siebie.
15:07
when the mechanisms of prediction go wrong.
336
907680
2136
Kiedy mechanizm przypuszczenia jest uszkodzony,
15:09
Understanding this opens many new opportunities in psychiatry and neurology,
337
909840
4216
zrozumienie otwiera wiele nowych możliwości dla psychiatrii i neurologii.
15:14
because we can finally get at the mechanisms
338
914080
2616
Ponieważ w końcu rozumiemy ten mechanizm,
15:16
rather than just treating the symptoms
339
916720
1896
możemy leczyć więcej niż tylko objawy
15:18
in conditions like depression and schizophrenia.
340
918640
2520
u pacjentów z depresją czy schizofrenią.
15:21
Second:
341
921720
1216
Po drugie:
15:22
what it means to be me cannot be reduced to or uploaded to
342
922960
3816
to, co oznacza bycie samym sobą, nie może być zmniejszone
15:26
a software program running on a robot,
343
926800
2376
albo wgrane na software jakiegoś robota,
15:29
however smart or sophisticated.
344
929200
2216
nieważne, jak mądrego i wymyślnego.
15:31
We are biological, flesh-and-blood animals
345
931440
2616
Z natury jesteśmy zwierzętami składającymi się z krwi i kości,
15:34
whose conscious experiences are shaped at all levels
346
934080
3256
u których świadome zmysły są kształtowane z wielu frontów,
15:37
by the biological mechanisms that keep us alive.
347
937360
2976
poprzez biologiczne mechanizmy trzymające nas przy życiu.
15:40
Just making computers smarter is not going to make them sentient.
348
940360
3640
Samo tworzenie mądrzejszych komputerów, nie pozwoli im odczuwać.
15:45
Finally,
349
945000
1296
Wreszcie,
15:46
our own individual inner universe,
350
946320
1976
nasz własny wewnętrzny wszechświat,
15:48
our way of being conscious,
351
948320
1656
nasz sposób bycia świadomym,
15:50
is just one possible way of being conscious.
352
950000
2760
jest tylko jedną drogą bycia świadomym.
15:53
And even human consciousness generally --
353
953840
1976
Nawet ludzka świadomość
15:55
it's just a tiny region in a vast space of possible consciousnesses.
354
955840
3976
jest tylko malusieńkim kawałkiem prawdziwej możliwej świadomości.
15:59
Our individual self and worlds are unique to each of us,
355
959840
3656
Odczucia siebie i świata jest wyjątkowe dla każdego z osobna,
16:03
but they're all grounded in biological mechanisms
356
963520
3216
jednak wszystkie są oparte na biologicznych mechanizmach,
16:06
shared with many other living creatures.
357
966760
2600
które dzielimy z wieloma innymi żyjącymi istotami.
16:09
Now, these are fundamental changes
358
969920
2960
To są fundamentalne zmiany
16:13
in how we understand ourselves,
359
973760
2256
w tym, jak rozumiemy nas samych.
16:16
but I think they should be celebrated,
360
976040
1856
Uważam, że powinniśmy je uczcić,
16:17
because as so often in science, from Copernicus --
361
977920
2376
ponieważ jak często zdarza się to w nauce? Od Kopernika:
16:20
we're not at the center of the universe --
362
980320
2000
"Nie jesteśmy w centrum wszechświata",
16:22
to Darwin --
363
982344
1232
po Darwina:
16:23
we're related to all other creatures --
364
983600
2216
"Jesteśmy spokrewnieni ze wszystkimi stworzeniami",
16:25
to the present day.
365
985840
1200
do dnia dzisiejszego.
16:28
With a greater sense of understanding
366
988320
2736
Z tym lepszym zrozumieniem,
16:31
comes a greater sense of wonder,
367
991080
2416
przychodzi większa ciekawość,
16:33
and a greater realization
368
993520
1856
a także lepsze zdanie sobie sprawy,
16:35
that we are part of and not apart from the rest of nature.
369
995400
4600
że jesteśmy częścią, a nie odłamem reszty natury.
16:40
And ...
370
1000920
1200
16:42
when the end of consciousness comes,
371
1002720
2376
Kiedy nasz koniec świadomości przyjdzie,
16:45
there's nothing to be afraid of.
372
1005120
2800
nie ma czego się bać.
16:48
Nothing at all.
373
1008560
1200
Naprawdę nic.
16:50
Thank you.
374
1010480
1216
Dziękuję.
16:51
(Applause)
375
1011720
8026
(Brawa)
O tej stronie

Na tej stronie poznasz filmy z YouTube, które są przydatne do nauki języka angielskiego. Zobaczysz lekcje angielskiego prowadzone przez najlepszych nauczycieli z całego świata. Kliknij dwukrotnie na angielskie napisy wyświetlane na stronie każdego filmu, aby odtworzyć film od tego miejsca. Napisy przewijają się synchronicznie z odtwarzaniem filmu. Jeśli masz jakieś uwagi lub prośby, skontaktuj się z nami za pomocą formularza kontaktowego.

https://forms.gle/WvT1wiN1qDtmnspy7