When we design for disability, we all benefit | Elise Roy

Tłumaczenie: Agnieszka Cabanes Korekta: Rysia Wand

I'll never forget the sound

Nigdy nie zapomnę, jak brzmiał

of laughing with my friends.

śmiech moich przyjaciół.

I'll never forget the sound

Nigdy nie zapomnę, jak brzmiał

of my mother's voice right before I fell asleep.

głos matki, gdy zasypiałam.

And I'll never forget the comforting sound of water

I nigdy nie zapomnę, jak brzmiał

trickling down a stream.

kojący szmer wody płynącej strumykiem.

Imagine my fear, pure fear,

Wyobraźcie sobie moje przerażenie,

when, at the age of 10,

kiedy w wieku 10 lat

I was told I was going to lose my hearing.

powiedziano mi, że stracę słuch.

And over the next five years,

Przez pięć kolejnych lat

it progressed until I was classified as profoundly deaf.

choroba postępowała, aż zupełnie przestałam słyszeć.

But I believe that losing my hearing

Uważam, że utrata słuchu

was one of the greatest gifts I've ever received.

to jeden z największych darów jakie otrzymałam.

You see, I get to experience the world in a unique way.

Doświadczam świata w niezwykły sposób.

And I believe that these unique experiences

Moim zdaniem te unikalne doświadczenia

that people with disabilities have

osób niepełnosprawnych

is what's going to help us make and design a better world

pomogą nam stworzyć i zaprojektować lepszy świat

for everyone -- both for people with and without disabilities.

dla wszystkich: zarówno pełno- jak i niepełnosprawnych.

I used to be a disability rights lawyer,

Jako prawnik broniący praw niepełnosprawnych

and I spent a lot of my time focused on enforcing the law,

poświęcałam wiele czasu, by egzekwowano prawo

ensuring that accommodations were made.

i wprowadzano odpowiednie dostosowania.

And then I had to quickly learn international policy,

Potem musiałam szybko nauczyć się polityki międzynarodowej,

because I was asked to work on the UN Convention

bo zaproszono mnie do pracy nad Konwencją ONZ

that protects people with disabilities.

chroniącą osoby niepełnosprawne.

As the leader of the NGO there,

Jako liderka organizacji pozarządowej

I spent most of my energy trying to convince people

poświęcałam większość energii na przekonywanie ludzi

about the capabilities of people with disabilities.

o możliwościach osób niepełnosprawnych.

But somewhere along the way,

Gdzieś po drodze,

and after many career transitions

po wielu zwrotach na ścieżce kariery,

that my parents weren't so happy about --

które niezbyt cieszyły moich rodziców,

(Laughter)

(Śmiech)

I stumbled upon a solution

natknęłam się na rozwiązanie,

that I believe may be an even more powerful tool

które może być jeszcze skuteczniejszym narzędziem

to solve some of the world's greatest problems,

w rozwiązywaniu niektórych największych problemów świata,

disability or not.

nie tylko dla niepełnosprawnych.

And that tool is called design thinking.

Narzędziem tym jest myślenie projektowe.

Design thinking is a process for innovation and problem solving.

Jest to proces ukierunkowany na innowację i rozwiązywanie problemów.

There are five steps.

Składa się z pięciu etapów.

The first is defining the problem

Pierwszy to zdefiniowanie problemu

and understanding its constraints.

i zrozumienie jego ograniczeń.

The second is observing people in real-life situations

Drugi to obserwacja ludzi w rzeczywistych sytuacjach

and empathizing with them.

i zrozumienie ich potrzeb.

Third, throwing out hundreds of ideas -- the more the better,

Trzeci - zaproponowanie jak największej liczby rozwiązań,

the wilder the better.

jak najbardziej zróżnicowanych.

Fourth, prototyping: gathering whatever you can,

Czwarty - tworzenie prototypu: zebranie wszystkiego,

whatever you can find,

co da się wykorzystać

to mimic your solution, to test it

do modelu i testów rozwiązania,

and to refine it.

a potem ulepszanie.

And finally, implementation:

Wreszcie implementacja:

ensuring that the solution you came up with is sustainable.

upewnienie się, że nasze rozwiązanie sprawdzi się na dłuższą metę.

Warren Berger says that design thinking teaches us to look sideways,

Warren Berger twierdzi, że myślenie projektowe uczy patrzeć wielokierunkowo,

to reframe, to refine, to experiment

przyjmować nowy punkt widzenia, ulepszać, eksperymentować

and, probably most importantly,

i, co najważniejsze,

ask those stupid questions.

zadawać niemądre pytania.

Design thinkers believe that everyone is creative.

Adepci myślenia projektowego wierzą, że każdy jest kreatywny.

They believe in bringing people from multiple disciplines together,

Wierzą w tworzenie zespołów ludzi z różnych dziedzin,

because they want to share multiple perspectives

bo chcą spojrzenia na problem z różnych perspektyw,

and bring them together and ultimately merge them

które w połączeniu

to form something new.

stworzą coś nowego.

Design thinking is such a successful and versatile tool

Myślenie projektowe jest tak popularne i uniwersalne,

that it has been applied in almost every industry.

że znalazło zastosowanie w prawie każdej dziedzinie.

I saw the potential that it had for the issues I faced,

Dostrzegłam jego potencjał w rozwiązywaniu problemów, z którymi się borykałam,

so I decided to go back to school

więc postanowiłam wrócić na stiudia

and get my master's in social design.

i zostać magistrem social design.

This looks at how to use design to create positive change in the world.

Dziedzina ta zajmuje się pozytywnym zmienianiem świata za pomocą projektu.

While I was there,

W tym czasie

I fell in love with woodworking.

zakochałam się w stolarce.

But what I quickly realized

Ale szybko okazało się,

was that I was missing out on something.

że mam jeden problem.

As you're working with a tool,

Gdy narzędzie do obróbki drewna

right before it's about to kick back at you --

ma odskoczyć w stronę obsługującego,

which means the piece or the tool jumps back at you --

czyli przed uderzeniem,

it makes a sound.

urządzenie wydaje ostrzegawczy sygnał.

And I couldn't hear this sound.

Ja tego sygnału nie słyszałam.

So I decided,

Postanowiłam więc

why not try and solve it?

znaleźć rozwiązanie.

My solution was a pair of safety glasses

Były nim okulary ochronne,

that were engineered to visually alert the user

zaprojektowane, by ostrzegać użytkownika

to pitch changes in the tool,

o zmianach wysokości dźwięku wydawanego przez narzędzie,

before the human ear could pick it up.

zanim mogło je wychwycić ucho ludzkie.

Why hadn't tool designers thought of this before?

Dlaczego projektanci nie pomyśleli o tym wcześniej?

(Laughter)

(Śmiech)

Two reasons: one, I was a beginner.

Z dwóch powodów: po pierwsze, byłam nowicjuszką,

I wasn't weighed down by expertise or conventional wisdom.

nie obciążoną wiedzą konwencjami.

The second is: I was Deaf.

Po drugie: nie słyszałam.

My unique experience of the world helped inform my solution.

Moje unikalne doświadczanie świata pomogło zainspirować nowe rozwiązanie.

And as I went on, I kept running into more and more solutions

Coraz częściej odkrywałam rozwiązania,

that were originally made for people with disabilities,

które początkowo miały służyć osobom niepełnosprawnym,

and that ended up being picked up,

ale z czasem zostały przejęte

embraced and loved by the mainstream,

i docenione przez większość,

disability or not.

również pełnosprawną.

This is an OXO potato peeler.

Obieraczka do ziemniaków marki OXO

It was originally designed for people with arthritis,

została zaprojektowana dla osób cierpiących na artretyzm,

but it was so comfortable, everybody loved it.

ale była tak wygodna w użyciu, że spodobała się wszystkim.

Text messaging: that was originally designed for people who are Deaf.

SMS-y początkowo też miały służyć osobom niesłyszącym,

And as you know, everybody loves that, too.

a doskonale wiecie, że kochają je wszyscy.

(Laughter)

(Śmiech)

I started thinking:

Zaczęłam się zastanawiać,

What if we changed our mindset?

czy nie można by zmienić podejścia.

What if we started designing for disability first --

Gdybyśmy tak zaczęli projektować od samego początku dla niepełnosprawnych

not the norm?

a nie dla normy?

As you see, when we design for disability first,

Jak widzicie, gdy od początku projektujemy dla niepełnosprawnych,

we often stumble upon solutions that are not only inclusive,

często znajdujemy rozwiązania nie tylko służące wszystkim,

but also are often better than when we design for the norm.

ale również lepsze niż te dla normy.

And this excites me,

To dla mnie ekscytujące,

because this means that the energy it takes to accommodate someone

bo oznacza, że energię potrzebną na tworzenie dostosowań

with a disability

dla niepełnosprawnych

can be leveraged, molded and played with

można wykorzystać i kształtować

as a force for creativity and innovation.

dla kreatywności i innowacji.

This moves us from the mindset of trying to change the hearts

Nie staramy się już wpłynąć na opinie ludzi

and the deficiency mindset of tolerance,

czy promować tolerancji,

to becoming an alchemist,

stajemy się alchemikami,

the type of magician that this world so desperately needs

magikami potrzebnymi współczesnemu światu

to solve some of its greatest problems.

by rozwiązać niektóre ważne problemy.

Now, I also believe

Uważam też, że niepełnosprawni

that people with disabilities have great potential to be designers

mają wielki potencjał, by uczestniczyć

within this design-thinking process.

w procesie myślenia projektowego.

Without knowing it, from a very early age,

Nieświadomie od dziecka

I've been a design thinker, fine-tuning my skills.

myślę projektowo i udoskonalam umiejętności.

Design thinkers are, by nature, problem solvers.

Tacy jak ja to z natury poszukiwacze rozwiązań.

So imagine listening to a conversation

Wyobraźcie sobie, że słuchacie rozmowy

and only understanding 50 percent of what is said.

i rozumiecie z niej tylko 50%..

You can't ask them to repeat every single word.

Nie możecie prosić o powtórzenie każdego słowa.

They would just get frustrated with you.

To irytowałoby rozmówcę.

So without even realizing it,

Nieświadomie znalazłam rozwiązanie,

my solution was to take the muffled sound I heard,

zmieniając to, co słyszałam,

przytłumione dźwięki, rodzaj pulsu,

that was the beat,

and turn it into a rhythm and place it with the lips I read.

w rytm, który łączyłam z kształtem ust mówiącego.

Years later, someone commented that my writing had a rhythm to it.

Wiele lat później powiedziano mi, że w moich tekstach jest coś rytmicznego.

Well, this is because I experience conversations as rhythms.

To dlatego, że w ten sposób doświadczam rozmowy.

I also became really, really good at failing.

Stałam się też mistrzynią porażek.

(Laughter)

(Śmiech)

Quite literally.

Dosłownie.

My first semester in Spanish, I got a D.

Na pierwszym semestrze miałam dwóję z hiszpańskiego.

But what I learned was that when I picked myself up

Ale nauczyłam się, że gdy biorę się w garść

and changed a few things around,

i zmieniam parę rzeczy,

eventually, I succeeded.

w końcu mi się udaje.

Similarly, design thinking encourages people to fail

Podobnie myślenie projektowe zachęca ludzi do porażek,

and fail often,

częstych,

because eventually, you will succeed.

by w końcu odnieść sukces.

Very few great innovations in this world

Bardzo niewiele znaczących innowacji

have come from someone succeeding on the first try.

stworzył ktoś, komu udało się za pierwszym razem.

I also experienced this lesson in sports.

Podobnie było ze sportem.

I'll never forget my coach saying to my mom,

Nigdy nie zapomnę, jak mój trener mówił mamie:

"If she just didn't have her hearing loss,

"Gdyby nie jej problemy ze słuchem,

she would be on the national team."

grałaby w reprezentacji kraju".

But what my coach, and what I didn't even know at the time,

Ani trener, ani ja, nie zdawaliśmy sobie wówczas sprawy,

was that my hearing loss actually helped me excel at sports.

że utrata słuchu pomagała mi osiągać świetne wyniki w sporcie.

You see, when you lose your hearing, not only do you adapt your behavior,

Utrata słuchu zmienia nie tylko zachowanie,

but you also adapt your physical senses.

ale i reakcję zmysłów.

One example of this

Na przykład

is that my visual attention span increased.

zwiększyło się moje pole widzenia.

Imagine a soccer player, coming down the left flank.

Wyobraźcie sobie piłkarza biegnącego lewą stroną boiska.

Imagine being goalkeeper, like I was,

Wyobraźcie sobie, że jesteście bramkarzem, jak ja kiedyś,

and the ball is coming down the left flank.

i że piłka jest na lewym skrzydle.

A person with normal hearing would have the visual perspective of this.

Osoba normalnie słysząca miałaby takie pole widzenia.

I had the benefit of a spectrum this wide.

Ja miałam aż takie.

So I picked up the players over here,

Widziałam poruszających się graczy,

that were moving about and coming down the field.

biegnących w moja stronę,

And I picked them up quicker, so that if the ball was passed,

Zauważałam ich szybciej, więc gdy podawali piłkę,

I could reposition myself and be ready for that shot.

mogłam odpowiednio stanąć i przygotować na strzał.

So as you can see,

Jak widzicie,

I've been a design thinker for nearly all my life.

myślę projektowo prawie całe życie.

My observation skills have been honed so that I pick up on things

Wyostrzyły mi się umiejętności obserwacji i dostrzegam szczegóły

that others would never pick up on.

niewidzialne dla innych.

My constant need to adapt has made me a great ideator

Ciągła potrzeba adaptacji podsuwa mi nowe pomysły

and problem solver.

i rozwiązania.

And I've often had to do this within limitations and constraints.

Tak jak projektanci

This is something that designers also have to deal with frequently.

często muszę stawiać czoła ograniczeniom.

My work most recently took me to Haiti.

Niedawno byłam służbowo na Haiti.

Design thinkers often seek out extreme situations,

Adepci myślenia projektowego lubią ekstremalne sytuacje,

because that often informs some of their best designs.

gdyż często są inspiracją dla najlepszych projektów.

And Haiti -- it was like a perfect storm.

W Haiti warunki ku temu były idealne.

I lived and worked with 300 Deaf individuals

Mieszkałam i pracowałam z 300 osobami niesłyszącymi,

that were relocated after the 2010 earthquake.

przesiedlonymi po trzęsieniu ziemi w 2010 roku.

But five and a half years later,

Pięć i pół roku później

there still was no electricity;

nadal nie mieli prądu,

there still was no safe drinking water;

pitnej wody

there were still no job opportunities;

ani możliwości znalezienia pracy.

there was still rampant crime, and it went unpunished.

Nadal bezkarnie kwitła przestępczość.

International aid organizations came one by one.

Przyjeżdżały z pomocą kolejne międzynarodowe organizacje.

But they came

Ale proponowały tylko

with pre-determined solutions.

gotowe rozwiązania.

They didn't come ready to observe and to adapt

Nie chciały obserwować i przystosować się

based on the community's needs.

do potrzeb lokalnej społeczności.

One organization gave them goats and chickens.

Jedna organizacja dała im kozy i kury.

But they didn't realize

Nie przewidziała jednak,

that there was so much hunger in that community,

że z powodu strasznego głodu,

that when the Deaf went to sleep at night and couldn't hear,

gdy niesłyszący pójdą spać,

people broke into their yards and their homes

inni włamią się do ich gospodarstw,

and stole these chickens and goats,

żeby ukraść te kury i kozy,

and eventually they were all gone.

aż nie zostanie nic.

Now, if that organization had taken the time

Gdyby ta organizacja poświęciła czas

to observe Deaf people, to observe the community,

i przyjrzała się niesłyszącym i lokalnej społeczności,

they would have realized their problem

zdałaby sobie sprawę z problemu

and perhaps they would have come up with a solution,

i być może zaproponowałaby rozwiązanie,

something like a solar light,

jak lampy solarne,

lighting up a secure pen to put them in at night

oświetlona nocą zagroda

zapewniająca bezpieczeństwo zwierząt.

to ensure their safety.

You don't have to be a design thinker

Myślenie projektowe

to insert the ideas I've shared with you today.

nie jest konieczne, by zastosować pomysły, o których dziś mówiłam.

You are creative.

Jesteś kreatywny.

You are a designer --

Jesteś projektantem.

everyone is.

Jest nim każdy.

Let people like me help you.

Tacy jak ja mogą wam pomóc.

Let people with disabilities help you look sideways,

Niech niepełnosprawni pomagają wam zmienić perspektywę

and in the process,

i jednocześnie znajdywać rozwiązania

solve some of the greatest problems.

dla wielkich problemów.

That's it. Thank you.

To wszystko. Dziękuję.

(Applause)

(Brawa)