When we design for disability, we all benefit | Elise Roy

Translator: Bolorsaikhan Badamsambuu Reviewer: Indra Ganzorig

I'll never forget the sound

Би найзуудтайгаа хамт инээлдэх

of laughing with my friends.

дуу авиаг хэзээ ч мартахгүй.

I'll never forget the sound

Би унтахынхаа өмнө сонсдог байсан

of my mother's voice right before I fell asleep.

ээжийнхээ хоолойг ч мартахгүй.

And I'll never forget the comforting sound of water

Мөн урсан мяралзах булгийн усны сэтгэлд

trickling down a stream.

тааламжтай дууг ч мартахгүй.

Imagine my fear, pure fear,

Миний айдсыг төсөөл дөө, аймаар айдас...

when, at the age of 10,

Намайг 10 настай байхад

I was told I was going to lose my hearing.

юм сонсохоо болино гэж хэлсэн юм.

And over the next five years,

Үүнээс хойш таван жилийн хугацаанд

it progressed until I was classified as profoundly deaf.

улам муудаж, би таг дүлий болсон доо.

But I believe that losing my hearing

Гэхдээ би юм сонсохоо больсон нь

was one of the greatest gifts I've ever received.

миний авч байсан хамгийн гайхалтай бэлгийн нэг гэж итгэдэг.

You see, I get to experience the world in a unique way.

Би хорвоог онцгой байдлаар мэдэрсэн шүү.

And I believe that these unique experiences

Миний бодлоор, хөгжлийн бэрхшээлтэй хүний

that people with disabilities have

олж авсан энэхүү туршлага л

is what's going to help us make and design a better world

хөгжлийн бэрхшээлтэй, бэрхшээлгүй гэж ялгалгүй хүн бүрт

for everyone -- both for people with and without disabilities.

таатай, амар ертөнц бүтээхэд хэрэг болно.

I used to be a disability rights lawyer,

Би хөгжлийн бэрхшээлтэй хүний эрхийн

and I spent a lot of my time focused on enforcing the law,

хуульч байхдаа хууль биелүүлэх,

ensuring that accommodations were made.

тохирох хэлцэл хийхэд маш их цаг зарцуулжээ.

And then I had to quickly learn international policy,

Надад хөгжлийн бэрхшээлтэй хүнийг хамгаалдаг

because I was asked to work on the UN Convention

НҮБ-ын конвенц дээр ажиллах санал ирж

that protects people with disabilities.

олон улсын бодлогыг шахуу судалсан.

As the leader of the NGO there,

ТББ-ын тэргүүний хувиар ажлын хэсгийнхэнд

I spent most of my energy trying to convince people

хөгжлийн бэрхшээлтэй хүн ямар их чадамжтай

about the capabilities of people with disabilities.

болохыг нотлоход ихэнх эрч хүчээ зориулсан.

But somewhere along the way,

Харин ингэж явах зууртаа, миний ээж, аав

and after many career transitions

намайг олон ажил солихыг таашаагаагүй ч

that my parents weren't so happy about --

би шийдэл олсон юм чинь...

(Laughter)

(Инээд)

I stumbled upon a solution

Миний бодлоор, дэлхийн хамгийн тулгамдсан асуудлуудыг

that I believe may be an even more powerful tool

шийдэж чадах, хамаагүй үр нөлөөтэй арга байж болохуйц

to solve some of the world's greatest problems,

шийдлийг би олсон,

disability or not.

хөгжлийн бэрхшээл ч бай, үгүй ч бай.

And that tool is called design thinking.

Үүнийг загварчлан сэтгэх гэдэг.

Design thinking is a process for innovation and problem solving.

Энэ бол инноваци, асуудал шийдэх процесс юм.

There are five steps.

Таван алхам бий.

The first is defining the problem

Эхний алхам нь асуудлаа тодорхойлох,

and understanding its constraints.

саад хязгаарыг ойлгоход оршино.

The second is observing people in real-life situations

Хоёрт, жинхэнэ амьдрал дээрх хүмүүсийг

and empathizing with them.

ажиглаж, тэднийг ойлгож, мэдрэх болно.

Third, throwing out hundreds of ideas -- the more the better,

Гуравт, санаагаа гаргаад л байх,

the wilder the better.

илүү олон, илүү галзуу байх тусмаа сайн.

Fourth, prototyping: gathering whatever you can,

Дөрөвт, анхны загвар гаргах,

whatever you can find,

цуглуулж чадах бүхнээ нэг дор цуглуулж,

to mimic your solution, to test it

шийдлээ боловсруулж, туршиж,

and to refine it.

өө сэвийг засаж өнгөлнө.

And finally, implementation:

Эцэст нь, хэрэгжүүлэх буюу таны гаргасан

ensuring that the solution you came up with is sustainable.

шийдэл тогтвортой болохыг баталгаажуулна.

Warren Berger says that design thinking teaches us to look sideways,

Уоррен Бергэр хэлэхдээ: "Загварчлан сэтгэх нь бидэнд

өөр өнцгөөс харах, дахин хүрээгээ тогтоох, сайжруулах, турших,

to reframe, to refine, to experiment

and, probably most importantly,

магадгүй хамгийн чухал нь

ask those stupid questions.

нөгөө тэнэг асуултуудыг асууж сургадаг" гэсэн.

Design thinkers believe that everyone is creative.

Загварчлан сэтгэгч хүн бүр бүтээлч сэтгэлгээтэй гэдэгт итгэдэг.

They believe in bringing people from multiple disciplines together,

Харилцан адилгүй санаа бодлоо хуваалцах хүсэлтэй тул янз бүрийн мэдлэгтэй хүмүүс

because they want to share multiple perspectives

нэг дор уулзаж, хамтдаа ажиллах боломж эрэлхийлж,

and bring them together and ultimately merge them

ямар нэгэн шинэ зүйл бүтээхийг

to form something new.

хүсэж байдаг хэмээн дээрх сэтгэгчид боддог.

Design thinking is such a successful and versatile tool

Загварчлан сэтгэх нь бараг бүх үйлдвэрлэлд

that it has been applied in almost every industry.

ашиглаж ирсэн амжилттай, нийцтэй арга юм.

I saw the potential that it had for the issues I faced,

Надад тулгарсан асуудалд хүртэл нийцэхүйц боломжтойг олж харсан тул би

so I decided to go back to school

сургуульдаа эргэн суралцаж нийгмийн загварын чиглэлээр

and get my master's in social design.

магистрын зэрэг горилохоор шийдсэн юм.

This looks at how to use design to create positive change in the world.

Дэлхий дээр эерэг өөрчлөлт бий болгоход хэрхэн загвар ашиглах тухай судалдаг.

While I was there,

Би тэнд сурч байхдаа

I fell in love with woodworking.

модон урлалд дурлачихсан шүү.

But what I quickly realized

Гэхдээ миний тэр даруй ухаарсан зүйл бол

was that I was missing out on something.

ямар нэгэн зүйл дутуу харснаа мэдсэн.

As you're working with a tool,

Та ямар нэгэн хэрэгсэлтэй ажиллаж байхдаа

right before it's about to kick back at you --

өөр лүү чинь эргэж цохих хүртэл

which means the piece or the tool jumps back at you --

ямар нэг зүйл тань руу үсрэхдээ

it makes a sound.

дуу гаргадаг.

And I couldn't hear this sound.

Би харин үүнийг сонсож чаддаггүй.

So I decided,

Тэгээд би "Яагаад үүнийг туршиж үзээд

why not try and solve it?

шийдчихэж болохгүй гэж?" гэж бодлоо.

My solution was a pair of safety glasses

Миний шийдэл бол зүүсэн хүндээ ямар нэгэн

that were engineered to visually alert the user

авианы өөрчлөлтийг хараазүйн байдлаар

to pitch changes in the tool,

хүний чих сонсож амжихаас өмнө

before the human ear could pick it up.

дохио өгдөг хамгаалалтын шил байлаа.

Why hadn't tool designers thought of this before?

Яагаад багажны дизайнерууд энэ талаар өмнө бодоогүй юм бол оо?

(Laughter)

(Инээд)

Two reasons: one, I was a beginner.

Хоёр шалтгаан бий. Нэгт, би анхлан суралцагч байсан.

I wasn't weighed down by expertise or conventional wisdom.

Надад хувийн туршлага, цэцэн мэргэн ухаан байсангүй.

The second is: I was Deaf.

Хоёрт, би дүлий байсан.

My unique experience of the world helped inform my solution.

Миний энэ ертөнцөөс олж авсан онцгой туршлага л шийдэл олоход тусалсан.

And as I went on, I kept running into more and more solutions

Үүнээс хойш би анхандаа хөгжлийн бэрхшээлтэй хүмүүст зориулсан

that were originally made for people with disabilities,

илүү олон шийдэл олсон ч гэлээ

and that ended up being picked up,

хөгжлийн бэрхшээлтэй, бэрхшээлгүй олон нийт ч гэсэн

embraced and loved by the mainstream,

түүнийг ашиглахаар сонгож, таатай хүлээн авч,

disability or not.

дурлах болсон билээ.

This is an OXO potato peeler.

Энэ бол ОКСО төмс арилгагч.

It was originally designed for people with arthritis,

Үүнийг анхандаа үе мөчний өвчтэй хүмүүст зориулсан ч

but it was so comfortable, everybody loved it.

үнэхээр авсаар, амар байсан тул бүгд таалах болсон.

Text messaging: that was originally designed for people who are Deaf.

Зурвас бичих бол анх дүлий хүмүүст зориулсан шийдэл шүү дээ.

And as you know, everybody loves that, too.

Та мэднэ дээ, бас л бүгд дуртай.

(Laughter)

(Инээд)

I started thinking:

Би эргэцүүлж эхэллээ.

What if we changed our mindset?

Хэрвээ бид өөрсдийнхөө сэтгэлгээний хэлбэрээ өөрчилбөл яах вэ?

What if we started designing for disability first --

Хэрвээ бид бэрхшээлгүй хүнд биш, хөгжлийн бэрхшээлтэй хүмүүст зориулан

not the norm?

загварчилж эхэлбэл яах вэ?

As you see, when we design for disability first,

Таны харсанчлан бид эхлээд хөгжлийн бэрхшээлтэй хүмүүст зориулан загварчилбал

we often stumble upon solutions that are not only inclusive,

бүх хүн тэгш хүртэх шийдэл байнга гаргахын зэрэгцээ

but also are often better than when we design for the norm.

хөгжлийн бэрхшээлгүй хүнд зориулснаас хамаагүй илүү байх болно.

And this excites me,

Энэ намайг маш их догдлуулдаг.

because this means that the energy it takes to accommodate someone

Яагаад гэвэл хөгжлийн бэрхшээлтэй хэн нэгний

хэрэгцээг хангахад зарцуулсан эрч хүчийг

with a disability

can be leveraged, molded and played with

бүтээлч байдал, инноваци бий болгоход

as a force for creativity and innovation.

хөшүүрэг болгон ашиглаж болно.

This moves us from the mindset of trying to change the hearts

Энэ бол биднийг хүний зүрх сэтгэл, хүлцэн тэвчсэн сэтгэхүйн учир дутагдлыг

and the deficiency mindset of tolerance,

өөрчлөх гэсэн сэтгэлгээний хэлбэрээсээ салж, энэ хорвоод эн тэргүүнд

to becoming an alchemist,

тулгамдсан асуудлуудаа шийдэх

the type of magician that this world so desperately needs

эрэлт хэрэгцээтэй бүрэн уялдаж, нэг төрлийн ид шидтэн буюу хувилгахуйн

to solve some of its greatest problems.

билэг оюунтан болгоход хүргэж байна.

Now, I also believe

Одоо би

that people with disabilities have great potential to be designers

хөгжлийн бэрхшээлтэй хүмүүс загварчлан сэтгэх үйл явцын хүрээнд

within this design-thinking process.

мундаг дизайнерууд болно гэдэгт итгэж байна.

Without knowing it, from a very early age,

Би өөрөө ч мэдэлгүй багаасаа

I've been a design thinker, fine-tuning my skills.

засаж сайжруулах тал дээр загварчлан сэтгэгч байжээ.

Design thinkers are, by nature, problem solvers.

Загварчлан сэтгэгч нь үнэндээ асуудал шийдэгч юм.

So imagine listening to a conversation

Хүний яриа сонсохдоо хэлсэн ярьснаас

and only understanding 50 percent of what is said.

50 хувийг л ойлгодог гэж төсөөлцгөөе.

You can't ask them to repeat every single word.

Та дахиж үг бүрээ давтахыг хүсэж чадахгүй.

They would just get frustrated with you.

Тэд шууд танаас залхаж магад.

So without even realizing it,

Юу болж байгааг ухааралгүйгээр

my solution was to take the muffled sound I heard,

миний шийдэл бол

that was the beat,

цохилт төдий байсан бувтнах авиаг

and turn it into a rhythm and place it with the lips I read.

хэмнэлд оруулж, харж байгаа уруултайгаа давхцуулдаг нягтлах байсан.

Years later, someone commented that my writing had a rhythm to it.

Хэдэн жилийн дараа нэг хүн надад бичгийн хэв маань хэмнэлтэй байгааг хэлж билээ.

Well, this is because I experience conversations as rhythms.

Учир нь би хүний яриаг хэмнэл гэж мэдэрдэгтэй холбоотой.

I also became really, really good at failing.

Би алдахдаа ч маш мундаг болсон л доо.

(Laughter)

(Инээд)

Quite literally.

Шууд утгаараа.

My first semester in Spanish, I got a D.

Эхний хичээлийн жилийн хагаст Испани хэл дээр D авлаа.

But what I learned was that when I picked myself up

Гэхдээ миний сурсан зүйл бол өөрийгөө өөд нь татаад,

and changed a few things around,

орчин тойрноо багахан өөрчлөөд л

eventually, I succeeded.

би шууд амжилт гаргасан.

Similarly, design thinking encourages people to fail

Үүнтэй адил загварчлан сэтгэх нь хүмүүс дахин дахин алдахыг зөвшөөрч,

and fail often,

олон алдааны дараа

because eventually, you will succeed.

та амжилт гаргах болно.

Very few great innovations in this world

Гарын хуруунд багтам цөөн инноваци

have come from someone succeeding on the first try.

эхний туршилтаараа амжилттай болсон шүү дээ.

I also experienced this lesson in sports.

Би энэ сургамжийг спортоос бас олж авсан.

I'll never forget my coach saying to my mom,

Манай дасгалжуулагч ээжид хэлсэн үгийг би хэзээ ч мартахгүй:

"If she just didn't have her hearing loss,

"Хэрэв таны охин сонсголтой байсан бол

she would be on the national team."

үндэсний шигшээд байх байсан."

But what my coach, and what I didn't even know at the time,

Харин манай дасгалжуулагч, бид хоёрын тэр үед мэдээгүй нэг зүйл бол

was that my hearing loss actually helped me excel at sports.

угтаа би сонсголгүй болсноороо спортод амжилт гаргасан.

You see, when you lose your hearing, not only do you adapt your behavior,

Та бод доо. Сонсохоо больсноор өөрийн ааш авирт нийцэхээс гадна,

but you also adapt your physical senses.

өөрийнхөө бие махбодийн мэдрэмжид шинээр дасан зохицдог.

One example of this

Нэг жишээ дурдвал,

is that my visual attention span increased.

миний харааны анхаарлын хүрээ улам тэлсэн.

Imagine a soccer player, coming down the left flank.

Зүүн талаас нэг хөл бөмбөгчин ирж байна гэж төсөөлье.

Imagine being goalkeeper, like I was,

Надтай адилхан хаалгач байлаа гэж бодъё.

and the ball is coming down the left flank.

Бөмбөг ч зүүн талаас ирж байна.

A person with normal hearing would have the visual perspective of this.

Энгийн сонсголтой хүний харах хүрээ ийм байдаг.

I had the benefit of a spectrum this wide.

Миний хувьд илүү өргөнөөр харах давуу тал надад үүссэн.

So I picked up the players over here,

Иймээс би талбай дээр байгаа тоглогчдоос

that were moving about and coming down the field.

хөдөлж, ойртож байгааг түүгээд харчихдаг.

And I picked them up quicker, so that if the ball was passed,

Би тэднийг хурдан дагуулж харан, бөмбөгөө дамжуулах юм бол

I could reposition myself and be ready for that shot.

чиглэн ирэх цохилтод бэлдэн өөрийн байрлалаа шинээр эзэлдэг.

So as you can see,

Та бүхний харж байгаачлан,

I've been a design thinker for nearly all my life.

би бараг насан туршдаа загварчлан сэтгэдэг байжээ.

My observation skills have been honed so that I pick up on things

Миний ажиглах чадвар улам хөгжиж, хүмүүс анхаарахгүй зүйлсийг ч гэсэн би өөрөө

that others would never pick up on.

маш сайн анзаардаг болсон.

My constant need to adapt has made me a great ideator

Аливаа зүйлтэй дасан зохицох хэрэгцээ минь намайг санаа гаргагч,

and problem solver.

асуудал шийдэгч болгожээ.

And I've often had to do this within limitations and constraints.

Дээрх бүхнээ би өөрийн хүрэх хязгаар, хийх чадлынхаа хэрээр хийхэд хүрдэг.

This is something that designers also have to deal with frequently.

Үүнийг дизайнеруудын байнга нүүр тулдаг асуудалтай адилтгаж болох юм даа.

My work most recently took me to Haiti.

Ажил маань намайг хамгийн сүүлд Гайти руу чиглүүлсэн.

Design thinkers often seek out extreme situations,

Загварчлан сэтгэгчид цаг ямагт туйлын онцгой нөхцөл байдал эрэлхийлдэг нь

because that often informs some of their best designs.

онцгой байдал тэднээс шилдэг загвар төрүүлдэгтэй холбоотой.

And Haiti -- it was like a perfect storm.

Гайти бол олон зуунд нэг тохиох завшаан!

I lived and worked with 300 Deaf individuals

Би 2010 оны газар хөдлөлтийн дараа өөр өөр газар шилжин суурьшихад хүрсэн 300 гаруй

that were relocated after the 2010 earthquake.

дүлий хүнтэй амьдарч, ажилласан юм.

But five and a half years later,

Таван жил хагасын дараа хүртэл

there still was no electricity;

тэнд ямар ч цахилгаангүй,

there still was no safe drinking water;

ундны аюулгүй цэвэр усаар хангаж чадаагүй,

there were still no job opportunities;

хөдөлмөрлөх ямар ч боломжгүй,

there was still rampant crime, and it went unpunished.

гэмт хэрэг гаарсан ч ял шийтгэлгүй өнгөрөх явдал түгээмэл байлаа.

International aid organizations came one by one.

Олон улсын тусламжийн байгууллагууд нэг нэгээрээ ирсэн.

But they came

Харин тэд өмнө нь

with pre-determined solutions.

урьдчилан тогтсон шийдэлтэй ирсэн.

They didn't come ready to observe and to adapt

Тэд тухайн хүмүүсийн хэрэгцээг ажиглах, дасган нийцүүлэхэд

based on the community's needs.

өөрсдийгөө бэлтгэж ирээгүй байсан.

One organization gave them goats and chickens.

Нэг байгууллагаас хүмүүст ямаа, тахиа өгсөн.

But they didn't realize

Гэтэл тэдгээр хүмүүсийн дунд

that there was so much hunger in that community,

өлсгөлөн нүүрлэсэн болохыг огт мэдээгүй байсан тул

that when the Deaf went to sleep at night and couldn't hear,

шөнө дөлөөр дүлий хүмүүс унтаж байх зуур сонсохгүйг нь далимдуулж,

people broke into their yards and their homes

хүмүүс тэдний хашаа, гэр лүү орж,

and stole these chickens and goats,

тахиа, ямааг нь хулгайлчихав.

and eventually they were all gone.

Удалгүй юу ч үгүй болсон доо.

Now, if that organization had taken the time

Хэрэв тухайн байгууллагад дүлий хүмүүс, тухайн нутгийн иргэдийг ажиглан тандах

to observe Deaf people, to observe the community,

цаг хугацаа байсан бол хүмүүст нүүрлэсэн

they would have realized their problem

асуудлыг бүрэн ухаарч,

and perhaps they would have come up with a solution,

аюулгүй байдлаа хангахын тулд нарны гэрэлд цэнэглэдэг гэрэл тараан өгөх замаар

something like a solar light,

шөнөдөө пүнзээ гэрэлтүүлж,

lighting up a secure pen to put them in at night

боломжийг тэдэнд олгох зэргээр

ямар нэгэн шийдэл гаргаж болохуйц байсан.

to ensure their safety.

You don't have to be a design thinker

Та өнөөдөр миний хуваалцсан санааг

to insert the ideas I've shared with you today.

хуулан харуулах загварчлан сэтгэгч байх албагүй.

You are creative.

Та бүтээлч шүү дээ.

You are a designer --

Та бол дизайнер.

everyone is.

Энэ хүн бүрт хамаатай.

Let people like me help you.

Надтай адил нэгэн танд туслахыг зөвшөөрнө үү.

Let people with disabilities help you look sideways,

Танд тулгамдсан асуудлуудаа шийдэхэд хөгжлийн бэрхшээлтэй хүмүүс

and in the process,

таны анзаараагүйг харахад, мөн үйл хэрэг болгохыг

solve some of the greatest problems.

бидэнд зөвшөөрнө үү.

That's it. Thank you.

За, боллоо. Баярлалаа.

(Applause)

(Алга ташилт)