Scott Fraser: The problem with eyewitness testimony

Translator: Joseph Geni Reviewer: Morton Bast

Tłumaczenie: Marta Bromke Korekta: Rysia Wand

The murder happened a little over 21 years ago,

Zabójstwa dokonano ponad 21 lat temu,

January the 18th, 1991,

18 stycznia 1991 roku,

in a small

w podmiejskim osiedlu

bedroom community

w podmiejskim osiedlu

of Lynwood, California, just a few miles

Lynwood w Kalifornii,

southeast of Los Angeles.

niedaleko Los Angeles.

A father came out of his house

Ojciec wyszedł przed dom

to tell his teenage son and his five friends

i powiedział nastoletniemu synowi i jego 5 kolegom,

that it was time for them to stop horsing around

że czas już skończyć wygłupy

on the front lawn and on the sidewalk,

na trawniku i na chodniku,

to get home, finish their schoolwork,

czas wrócić, odrobić lekcje

and prepare themselves for bed.

i przygotować się do snu.

And as the father was administering these instructions,

Podczas gdy to mówił,

a car drove by, slowly,

obok powoli przejechało auto.

and just after it passed the father and the teenagers,

Gdy minęło ojca i nastolatków,

a hand went out from the front passenger window,

z okna pasażera wysunęła się ręka.

and -- "Bam, Bam!" -- killing the father.

"Pif, paf!!" i ojciec padł martwy.

And the car sped off.

Samochód szybko odjechał.

The police,

Policjanci i detektywi

investigating officers, were amazingly efficient.

okazali się bardzo skuteczni.

They considered all the usual culprits,

Rozważyli wszystkich "typowych" sprawców

and in less than 24 hours, they had selected their suspect:

i przed upłynięciem doby wskazali podejrzanego:

Francisco Carrillo, a 17-year-old kid

Francisco Carrillo, 17-latek

who lived about two or three blocks away

mieszkający o jakieś dwie ulice

from where the shooting occurred.

od miejsca przestępstwa.

They found photos of him. They prepared a photo array,

Zdobyli jego zdjęcia. Przygotowali serię zdjęć do identyfikacji

and the day after the shooting,

i dzień po zabójstwie

they showed it to one of the teenagers, and he said,

pokazali je jednemu z nastolatków.

"That's the picture.

Stwierdził: "To właśnie to zdjęcie.

That's the shooter I saw that killed the father."

To on zastrzelił ojca".

That was all a preliminary hearing judge had

To wystarczyło, aby sędzia na rozprawie wstępnej

to listen to, to bind Mr. Carrillo over to stand trial

postawił Carrillo przed sądem

for a first-degree murder.

za morderstwo z premedytacją.

In the investigation that followed before the actual trial,

Podczas śledztwa przed procesem

each of the other five teenagers was shown

każdemu z pięciu nastolatków

photographs, the same photo array.

pokazano te same zdjęcia.

The picture that we best can determine was probably

O ile nam wiadomo

the one that they were shown in the photo array

zdjęcie, które im pokazano,

is in your bottom left hand corner of these mug shots.

widać w lewym dolnym rogu.

The reason we're not sure absolutely is because

Nie mamy pewności

of the nature of evidence preservation

z powodu metod przechowywania dowodów

in our judicial system,

w systemie prawnym.

but that's another whole TEDx talk for later. (Laughter)

Ale to temat na inną prelekcję TEDx. (Śmiech)

So at the actual trial,

Podczas procesu

all six of the teenagers testified,

zeznawała cała szóstka nastolatków

and indicated the identifications they had made

i wskazali te same osoby,

in the photo array.

które rozpoznali wcześniej na zdjęciach.

He was convicted. He was sentenced to life imprisonment,

Został skazany na dożywocie

and transported to Folsom Prison.

i osadzony w więzieniu Folsom.

So what's wrong?

W czym problem?

Straightforward, fair trial, full investigation.

Prosty, sprawiedliwy proces, kompletne śledztwo.

Oh yes, no gun was ever found.

Ale nigdy nie odnaleziono narzędzia zbrodni.

No vehicle was ever identified as being the one

Nie zidentyfikowano pojazdu,

in which the shooter had extended his arm,

z którego morderca wystawił rękę.

and no person was ever charged with being the driver

Nikogo nie oskarżono

of the shooter's vehicle.

o kierowanie pojazdem zabójcy.

And Mr. Carrillo's alibi?

Alibi pana Carrillo?

Which of those parents here in the room might not lie

Czy któryś z rodziców na widowni

concerning the whereabouts of your son or daughter

nie dałby fałszywego alibi dziecku

in an investigation of a killing?

podejrzanemu o morderstwo?

Sent to prison,

W więzieniu

adamantly insisting on his innocence,

stanowczo twierdził, że jest niewinny,

which he has consistently for 21 years.

przez 21 lat.

So what's the problem?

W czym problem?

The problems, actually, for this kind of case

W takich sprawach istnieje wiele problemów,

come manyfold from decades of scientific research

co ujawniają dziesiątki lat badań naukowych

involving human memory.

na temat ludzkiej pamięci.

First of all, we have all the statistical analyses

Dysponujemy analizami statystycznymi

from the Innocence Project work,

z programu Innocence Project.

where we know that we have, what,

Wiemy o około 250, 280 udokumentowanych przypadkach

250, 280 documented cases now where people have

Wiemy o około 250, 280 udokumentowanych przypadkach

been wrongfully convicted and subsequently exonerated,

niesłusznie skazanych osób, później uniewinnionych.

some from death row, on the basis of later DNA analysis,

Niektórzy oczekiwali na karę śmierci

and you know that over three quarters of all of those cases

i zostali uniewinnieni na podstawie analiz DNA.

of exoneration involved only eyewitness identification

3/4 z nich skazano na podstawie samych zeznań świadków,

testimony during the trial that convicted them.

którzy zidentyfikowali ich podczas procesu.

We know that eyewitness identifications are fallible.

Identyfikacja przez świadka jest niedoskonała.

The other comes from an interesting aspect

Następny punkt to aspekt pamięci,

of human memory that's related to various brain functions

związany z różnymi funkcjami mózgu,

but I can sum up for the sake of brevity here

który mogę podsumować

in a simple line:

jednym zdaniem:

The brain abhors a vacuum.

Mózg nie znosi próżni.

Under the best of observation conditions,

Nawet w idealnych warunkach

the absolute best,

Nawet w idealnych warunkach

we only detect, encode and store in our brains

zauważamy, zapamiętujemy i zachowujemy

bits and pieces of the entire experience in front of us,

fragmenty doświadczenia,

and they're stored in different parts of the brain.

przechowywane potem w różnych częściach mózgu.

So now, when it's important for us to be able to recall

Dlatego, gdy mamy przypomnieć sobie

what it was that we experienced,

to, co zobaczyliśmy,

we have an incomplete, we have a partial store,

korzystamy z niekompletnego zasobu.

and what happens?

Co się wtedy dzieje?

Below awareness, with no requirement for any kind of

Pod poziomem świadomości,

motivated processing, the brain fills in information

gdzie nie jest wymagane aktywne przetwarzanie,

that was not there,

gdzie nie jest wymagane aktywne przetwarzanie,

not originally stored,

mózg dodaje informacje, których nie było.

from inference, from speculation,

Poprzez interferencję, spekulację,

from sources of information that came to you,

ze źródeł poznanych

as the observer, after the observation.

dopiero po faktycznej obserwacji.

But it happens without awareness such that

Dzieje się to bez naszej wiedzy,

you don't, aren't even cognizant of it occurring.

nie jesteśmy tego świadomi.

It's called reconstructed memories.

To wspomnienia rekonstruowane.

It happens to us in all the aspects of our life, all the time.

Dzieje się to ciągle, we wszystkich aspektach życia.

It was those two considerations, among others --

To właśnie wzgląd na te dwa aspekty,

reconstructed memory, the fact about the eyewitness fallibility --

rekonstruowanie wspomnień i zawodność świadków

that was part of the instigation

rekonstruowanie wspomnień i zawodność świadków

for a group of appeal attorneys

skłoniły grupę prokuratorów apelacyjnych

led by an amazing lawyer named Ellen Eggers

pod przewodnictwem prawniczki Ellen Eggers,

to pool their experience and their talents together

by zmobilizować doświadczenie i talent

and petition a superior court

w celu złożenia wniosku do sądu najwyższego

for a retrial for Francisco Carrillo.

o rewizję procesu Francisco Carrillo.

They retained me, as a forensic neurophysiologist,

Zaangażowali mnie jako neurofizjologa sądowego,

because I had expertise

bo mam doświadczenie

in eyewitness memory identification,

w interpretowaniu wspomnień naocznych świadków,

which obviously makes sense for this case, right?

co było przydatne w tej sprawie.

But also because I have expertise and testify about

Ponadto mam doświadczenie

the nature of human night vision.

i mogę zaświadczyć, jak ludzie widzą w nocy.

Well, what's that got to do with this?

Ale co to ma wspólnego ze sprawą?

Well, when you read through the case materials

Wczytując się w materiały

in this Carrillo case,

sprawy Carrillo,

one of the things that suddenly strikes you is that

uderza stwierdzenie śledczych,

the investigating officers said the lighting was good

że miejsce zbrodni

at the crime scene, at the shooting.

było dobrze oświetlone.

All the teenagers testified during the trial

Każdy z nastolatków zeznał w procesie,

that they could see very well.

że widzieli wszystko bardzo dobrze.

But this occurred in mid-January,

Sytuacja rozegrała się w połowie stycznia,

in the Northern Hemisphere, at 7 p.m. at night.

na półkuli północnej, o godzinie 19.

So when I did the calculations

Po wykonaniu obliczeń

for the lunar data and the solar data

i ustaleniu danych dla księżyca i słońca

at that location on Earth at the time of the incident

w tym miejscu Ziemi

of the shooting, all right,

w czasie zajścia stwierdziłem

it was well past the end of civil twilight

że było już sporo po tzw. zmierzchu cywilnym,

and there was no moon up that night.

a księżyc nie świecił.

So all the light in this area from the sun and the moon

Czyli całość światła słonecznego i księżycowego,

is what you see on the screen right here.

była jak na tym ekranie.

The only lighting in that area had to come

Jedyne światło w tym miejscu

from artificial sources,

to światło sztuczne.

and that's where I go out and I do the actual reconstruction

Udałem się tam i zrekonstruowałem tę scenę

of the scene with photometers, with various measures

z fotometrami, luksomierzami,

of illumination and various other measures of

narzędziami do badania percepcji kolorów,

color perception, along with special cameras

specjalnymi kamerami

and high-speed film, right?

do rejestracji dużej szybkości.

Take all the measurements and record them, right?

Zrobiłem i zarejestrowałem pomiary.

And then take photographs, and this is what the scene

Następnie zrobiłem zdjęcia. Oto miejsce zdarzenia

looked like at the time of the shooting

w czasie strzelaniny

from the position of the teenagers

widziane z pozycji nastoletnich świadków,

looking at the car going by and shooting.

patrzących na przejeżdżający samochód.

This is looking directly across the street

A to widok na drugą stronę ulicy

from where they were standing.

z miejsca, w którym stali.

Remember, the investigating officers' report said

Przypominam, że według raportu policji

the lighting was good.

oświetlenie było dobre.

The teenagers said they could see very well.

Świadkowie powiedzieli, że wszystko dobrze widzieli.

This is looking down to the east,

To widok wzdłuż ulicy w kierunku wschodnim,

where the shooting vehicle sped off,

gdzie odjechał samochód strzelającego.

and this is the lighting directly behind the father

A to światło znajdujące się

and the teenagers.

za ojcem i nastolatkami.

As you can see, it is at best poor.

Jest co najwyżej słabe.

No one's going to call this well-lit, good lighting,

Na pewno nie bardzo dobre.

and in fact, as nice as these pictures are,

To ładne zdjęcia zrobiłem wiedząc,

and the reason we take them is I knew I was going to have to testify in court,

że będę musiał zeznawać w sądzie.

and a picture is worth more than a thousand words

Obraz jest wart tysiąca słów,

when you're trying to communicate numbers,

szczególnie przy opisie liczb,

abstract concepts like lux, the international measurement

pojęć abstrakcyjnych jak luksy, czyli natężenie oświetlenia,

of illumination, the Ishihara color perception test values.

i testy postrzegania kolorów Ishihary.

When you present those to people who are not well-versed

Takie dane dla laików

in those aspects of science and that, they become

to tureckie kazanie.

salamanders in the noonday sun. It's like

To tak, jakby zacząć opowiadać

talking about the tangent of the visual angle, all right?

o tangensie kąta widzialnego.

Their eyes just glaze over, all right?

Wszyscy zasypiają.

A good forensic expert also has to be a good educator,

Dobry fachowiec medycyny sądowej

a good communicator, and that's part of the reason

musi być dobry w komunikacji,

why we take the pictures, to show not only

dlatego robimy zdjęcia, by pokazać

where the light sources are, and what we call the spill,

nie tylko źródła światła,

the distribution, but also so that it's easier

ale też jego "rozlanie", rozproszenie.

for the trier of fact to understand the circumstances.

To ułatwia zrozumienie warunków.

So these are some of the pictures that, in fact,

Oto kilka autentycznych zdjęć,

I used when I testified,

których użyłem podczas zeznań.

but more importantly were, to me as a scientist,

Jako naukowiec bardziej cenię

are those readings, the photometer readings,

wszystkie pomiary z fotometrów itd.,

which I can then convert into actual predictions

bo mogę je przekształcić w prognozy

of the visual capability of the human eye

zdolności widzenia ludzkiego oka

under those circumstances,

w danych warunkach.

and from my readings that I recorded at the scene

Z pomiarów z miejsca zbrodni

under the same solar and lunar conditions

przy takim samym świetle słonecznym i księżycowym,

at the same time, so on and so forth, right,

tym samym czasie i tak dalej,

I could predict

mogłem przewidzieć,

that there would be no reliable color perception,

że nie było możliwe prawidłowe odbieranie kolorów,

which is crucial for face recognition,

kluczowe przy rozpoznaniu twarzy.

and that there would be only scotopic vision,

Możliwe było jedynie widzenie nocne,

which means there would be very little resolution,

z bardzo słabą rozróżnialnością,

what we call boundary or edge detection,

ze słabym wykrywaniem granic i krawędzi.

and that furthermore, because the eyes would have been

Całkowicie rozszerzone źrenice w tym świetle sprawiają,

totally dilated under this light, the depth of field,

że głębokość pola widzenia, czyli odległość,

the distance at which you can focus and see details,

na jaką można skupić wzrok i widzieć szczegóły,

would have been less than 18 inches away.

to mniej niż 45 cm.

I testified to that to the court,

Tak zeznałem w sądzie.

and while the judge was very attentive,

Sędzia był bardzo uważny,

it had been a very, very long hearing

to było naprawdę długie przesłuchanie

for this petition for a retrial, and as a result,

w sprawie wniosku o ponowny proces.

I noticed out of the corner of my eye

Kątem oka zauważyłem,

that I thought that maybe the judge was going to need

że sędzia chyba potrzebuje

a little more of a nudge

trochę silniejszego bodźca

than just more numbers.

niż tylko kolejnych liczb.

And here I became a bit audacious,

Trochę bezczelnie

and I turned

zwróciłem się do sądu

and I asked the judge,

mówiąc:

I said, "Your Honor, I think you should go out

"Uważam, że Wysoki Sąd

and look at the scene yourself."

powinien obejrzeć miejsce zbrodni osobiście".

Now I may have used a tone which was more like a dare

To było bardziej wyzwanie

than a request — (Laughter) —

niż prośba. (Śmiech)

but nonetheless, it's to this man's credit and his courage

Mimo tego sędzia zgodził się,

that he said, "Yes, I will."

należy podziwiać jego odwagę.

A shocker in American jurisprudence.

Szokujące w praktyce sądowej USA.

So in fact, we found the same identical conditions,

Udało się uzyskać identyczne warunki,

we reconstructed the entire thing again,

i ponownie zrekonstruować całość.

he came out with an entire brigade of sheriff's officers

Sędzia przybył z oddziałem policji

to protect him in this community, all right? (Laughter)

w celu ochrony, taka dzielnica. (Śmiech)

We had him stand actually slightly in the street,

Ustawiliśmy go na jezdni,

so closer to the suspect vehicle, the shooter vehicle,

czyli bliżej podejrzanego pojazdu

than the actual teenagers were,

niż faktycznie stali świadkowie.

so he stood a few feet from the curb

Stał jakiś metr od krawężnika,

toward the middle of the street.

blisko środka jezdni.

We had a car that came by,

Zorganizowaliśmy przejeżdżający samochód,

same identical car as described by the teenagers, right?

identyczny z opisanym przez świadków.

It had a driver and a passenger,

Z kierowcą i pasażerem.

and after the car had passed the judge by,

Po minięciu sędziego

the passenger extended his hand,

pasażer wystawił dłoń

pointed it back to the judge as the car continued on,

i wycelował do niego z jadącego samochodu.

just as the teenagers had described it, right?

Tak jak to opisali świadkowie.

Now, he didn't use a real gun in his hand,

Oczywiście nie trzymał prawdziwej broni,

so he had a black object in his hand that was similar

miał jakiś ciemny przedmiot

to the gun that was described.

przypominający broń.

He pointed by, and this is what the judge saw.

Celował z jadącego samochodu. To widział sędzia.

This is the car 30 feet away from the judge.

To samochód w odległości około 9 m.

There's an arm sticking out of the passenger side

Ręka wystawiona po stronie pasażera

and pointed back at you.

celuje w osobę stojącą na chodniku.

That's 30 feet away.

Odległość około 9 m.

Some of the teenagers said that in fact the car

Niektórzy chłopcy twierdzili, że samochód

was 15 feet away when it shot.

faktycznie znajdował się 4,5 m w momencie wystrzału.

Okay. There's 15 feet.

Ok, to jest 4,5 m.

At this point, I became a little concerned.

W tym momencie trochę się zaniepokoiłem.

This judge is someone you'd never want to play poker with.

Nie chcielibyście grać w pokera z tym sędzią.

He was totally stoic. I couldn't see a twitch of his eyebrow.

Nawet powieka mu nie drgnęła,

I couldn't see the slightest bend of his head.

nie poruszył głową.

I had no sense of how he was reacting to this,

Nie wiedziałem, jak na to reagował.

and after he looked at this reenactment,

Po obejrzeniu rekonstrukcji

he turned to me and he says,

obrócił się i spytał:

"Is there anything else you want me to look at?"

"Czy chciałby pan pokazać mi coś jeszcze?"

I said, "Your honor," and I don't know whether I was

Odpowiedziałem: "Panie sędzio",

emboldened by the scientific measurements that I had

i nie wiem, czy czerpałem odwagę

in my pocket and my knowledge that they are accurate,

z posiadania dokładnych obliczeń

or whether it was just sheer stupidity,

czy była to czysta głupota.

which is what the defense lawyers thought — (Laughter) —

Tak w każdym razie myśleli obrońcy (Śmiech)

when they heard me say,

słysząc moją odpowiedź:

"Yes, Your Honor, I want you stand right there

"Tak, proszę stanąć tam,

and I want the car to go around the block again

a samochód ma przejechać jeszcze raz,

and I want it to come and I want it to stop

podjechać i zatrzymać się

right in front of you, three to four feet away,

jakiś metr od pana.

and I want the passenger to extend his hand

Pasażer ma wystawić rękę

with a black object and point it right at you,

z czarnym przedmiotem i wymierzyć dokładnie w pana,

and you can look at it as long as you want."

i niech pan na niego patrzy do woli".

And that's what he saw. (Laughter)

Oto co zobaczył. (Śmiech).

You'll notice, which was also in my test report,

Widać tutaj, że całe światło

all the dominant lighting is coming from the north side,

jest z północnej strony,

which means that the shooter's face would

co znaczy, że twarz strzelca

have been photo-occluded. It would have been backlit.

byłaby zaciemniona, podświetlona od tyłu.

Furthermore, the roof of the car

A dach pojazdu powoduje

is causing what we call a shadow cloud inside the car

dodatkowy cień w samochodzie,

which is making it darker.

przez co jest w nim jeszcze ciemniej.

And this is three to four feet away.

To jest widok z odległości metra.

Why did I take the risk?

Dlaczego zaryzykowałem?

I knew that the depth of field was 18 inches or less.

Wiedziałem, że głębokość pola widzenia to pół metra.

Three to four feet, it might as well have been

Odległość jednego metra

a football field away.

to w tej sytuacji jak długość boiska.

This is what he saw.

Oto co zobaczył.

He went back, there was a few more days of evidence

Wrócił do biura. Minęły kolejne dni zeznań.

that was heard. At the end of it,

Pod koniec wydał wyrok:

he made the judgment that he was going to grant

wniosek o ponowny proces.

the petition for a retrial.

wniosek o ponowny proces.

And furthermore, he released Mr. Carrillo

Dodatkowo zwolnił pana Carrillo,

so that he could aid in the preparation of his own defense

aby mógł pomagać adwokatowi w przygotowaniu obrony,

if the prosecution decided to retry him.

na wypadek, gdyby prokurator wniósł ponowne oskarżenie.

Which they decided not to.

Nie wniósł.

He is now a freed man. (Applause)

Carillo jest na wolności. (Brawa)

(Applause)

(Brawa)

This is him embracing his grandmother-in-law.

Tutaj trzyma w objęciach babcię partnerki.

He -- His girlfriend was pregnant when he went to trial,

Jego dziewczyna była w ciąży, gdy go aresztowali.

right? And she had a little baby boy.

Urodziła chłopca.

He and his son are both attending Cal State, Long Beach

Obaj z synem studiują teraz

right now taking classes. (Applause)

na Uniwersytecie Kalifornijskim w Long Beach. (Brawa)

And what does this example --

Co z tego wszystkiego wynika?

what's important to keep in mind for ourselves?

Co powinniśmy zapamiętać?

First of all, there's a long history of antipathy

Po pierwsze, niechęć do nauk ścisłych i prawa

between science and the law

ma długą historię

in American jurisprudence.

w amerykańskim prawodawstwie.

I could regale you with horror stories of ignorance

Mogę w nieskończoność opowiadać o ignorancji

over decades of experience as a forensic expert

w czasie wieloletniej kariery w medycynie sądowej,

of just trying to get science into the courtroom.

o tym jak walczyłem o dopuszczenie metod naukowych w sądzie.

The opposing council always fight it and oppose it.

Strona przeciwna zawsze je zwalcza.

One suggestion is that all of us become much more

Powinniśmy nastawić się na tę potrzebę

attuned to the necessity, through policy,

dzięki przepisom,

through procedures,

dzięki procedurom

to get more science in the courtroom,

nakazującym stosowanie metody naukowej w sądzie.

and I think one large step toward that

Wielkim krokiem naprzód

is more requirements,

z całym szacunkiem do wydziałów prawa,

with all due respect to the law schools,

będzie wymaganie znajomości

of science, technology, engineering, mathematics

nauk ścisłych, technologii, inżynierii, matematyki,

for anyone going into the law,

od każdego, kto chce się zająć prawem,

because they become the judges.

bo to oni zostają sędziami.

Think about how we select our judges in this country.

Jak wybieramy sędziów w USA?

It's very different than most other cultures. All right?

Inaczej niż w innych krajach, prawda?

The other one that I want to suggest,

Druga sugestia jest taka:

the caution that all of us have to have,

ostrożności nigdy nie za wiele.

I constantly have to remind myself,

Wciąż muszę sobie przypominać,

about just how accurate are the memories

o niedokładności wspomnień,

that we know are true, that we believe in?

które uważamy za prawdę, i w które wierzymy.

There is decades of research,

Mamy dziesiątki lat badań,

examples and examples of cases like this,

przykładów takich, jak ten,

where individuals

gdzie świadkowie nie mają wątpliwości.

really, really believe. None of those teenagers

Żaden z tamtych chłopców,

who identified him

którzy "zidentyfikowali" sprawcę,

thought that they were picking the wrong person.

nie pomyślał, że się mylą,

None of them thought they couldn't see the person's face.

że nie mogli widzieć twarzy.

We all have to be very careful.

Musimy być bardzo ostrożni.

All our memories are reconstructed memories.

Nasze wspomnienia to rekonstrukcja.

They are the product of what we originally experienced

Iloczyn tego, co faktycznie przeżyliśmy

and everything that's happened afterwards.

i wszystkiego, co wydarzyło się później.

They're dynamic.

Są dynamiczne.

They're malleable. They're volatile,

Plastyczne i ulotne.

and as a result, we all need to remember to be cautious,

Pamiętajmy o ostrożności.

that the accuracy of our memories

Prawdziwości wspomnień

is not measured in how vivid they are

nie można mierzyć wyrazistością,

nor how certain you are that they're correct.

ani przekonaniem, że są prawdziwe.

Thank you. (Applause)

Dziękuję. (Brawa)