Charles Limb: Building the musical muscle

Tłumaczenie: Magdalena Drej Korekta: Michał Drygajło

Now when we think of our senses,

Kiedy myślimy o naszych zmysłach

we don't usually think of the reasons

zazwyczaj nie myślimy o powodach,

why they probably evolved, from a biological perspective.

dla których prawdopodobnie wyewoluowały, z perspektywy biologicznej.

We don't really think of the evolutionary need

Tak naprawdę nie myślimy o ewolucyjnej potrzebie

to be protected by our senses,

bycia chronionym przez nasze zmysły,

but that's probably why our senses really evolved --

chociaż to najprawdopodobniej dlatego wyewoluowały -

to keep us safe, to allow us to live.

by nas chronić, byśmy mogli żyć.

Really when we think of our senses,

Poważnie, kiedy myślimy o naszych zmysłach

or when we think of the loss of the sense,

lub o utracie któregoś z nich,

we really think about something more like this:

tak naprawdę myślimy o czymś w stylu:

the ability to touch something luxurious, to taste something delicious,

możliwości dotknięcia czegoś luksusowego, posmakowania czegoś pysznego,

to smell something fragrant,

powąchania czegoś aromatycznego,

to see something beautiful.

zobaczenia czegoś pięknego.

This is what we want out of our senses.

Tego właśnie oczekujemy po naszych zmysłach.

We want beauty; we don't just want function.

Chcemy piękna, a nie tylko funkcji.

And when it comes to sensory restoration,

Jeśli chodzi o przywracanie zmysłów,

we're still very far away from being able to provide beauty.

nadal daleko nam do zapewnienia piękna.

And that's what I'd like to talk to you a little bit about today.

I o tym chciałbym wam dziś opowiedzieć.

Likewise for hearing.

Podobnie w przypadku słuchu.

When we think about why we hear,

Kiedy myślimy o tym, dlaczego słyszymy,

we don't often think about the ability to hear an alarm or a siren,

zazwyczaj nie myślimy o możliwości usłyszenia alarmu albo syreny,

although clearly that's an important thing.

chociaż oczywiście jest to ważne.

Really what we want to hear is music.

Tym, co tak naprawdę chcemy usłyszeć, jest muzyka.

(Music)

(Muzyka)

So many of you know that that's Beethoven's Seventh Symphony.

Wielu z was wie, że to Siódma Symfonia Beethovena.

Many of you know that he was deaf, or near profoundly deaf,

Wielu z was wie, że był niemal całkiem głuchy,

when he wrote that.

gdy ją pisał.

Now I'd like to impress upon you

Chciałbym uświadomić wam

how unusual it is that we can hear music.

jak niezwykłe jest to, że słyszymy muzykę.

Music is just one of the strangest things that there is.

Muzyka jest przedziwna.

It's acoustic vibrations in the air,

To drgania akustyczne w powietrzu,

little waves of energy in the air that tickle our eardrum.

małe fale energii, które łaskoczą nasze błony bębenkowe.

Somehow in tickling our eardrum

Łaskotanie błon bębenkowych jakoś

that transmits energy down our hearing bones,

przekazuje do kostek słuchowych energię,

which get converted to a fluid impulse inside the cochlea

która w ślimaku zostaje zmieniona w płynny impuls,

and then somehow converted into an electrical signal in our auditory nerves

a następnie, w nerwach słuchowych, w sygnał elektryczny,

that somehow wind up in our brains

który jakoś dociera do naszych mózgów

as a perception of a song or a beautiful piece of music.

i jest odbierany jako piosenka lub piękny fragment muzyki.

That process is entirely abstract and very, very unusual.

Ten proces jest całkowicie abstrakcyjny i bardzo niezwykły.

And we could discuss that topic alone for days

I moglibyśmy długo rozmawiać tylko o tym,

to really try to figure out, how is it that we hear something that's emotional

by spróbować dociec, dlaczego słyszymy coś budzącego emocje

from something that starts out as a vibration in the air?

z czegoś, co zaczyna się jako wibracja powietrza.

Turns out that if you have hearing loss,

Okazuje się, że jeśli dotknęła was utrata słuchu,

most people that lose their hearing

że większość ludzi, którzy tracą słuch,

lose it at what's called the cochlea, the inner ear.

traci go w ślimaku, uchu wewnętrznym.

And it's at the hair cell level that they do this.

I dzieje się to na poziomie komórek rzęsatych.

Now if you had to pick a sense to lose,

Jeśli mielibyście wybrać zmysł do utraty,

I have to be very honest with you

muszę wam szczerze powiedzieć,

and say, we're better at restoring hearing

że jesteśmy lepsi w przywracaniu słuchu

than we are at restoring any sense that there is.

niż jakiegokolwiek innego zmysłu.

In fact, nothing even actually comes close

Właściwie, nic nawet nie zbliża się

to our ability to restore hearing.

do naszej zdolności przywrócenia słuchu.

And as a physician and a surgeon, I can confidently tell my patients

Jako lekarz i chirurg, mogę z przekonaniem mówić pacjentom,

that if you had to pick a sense to lose,

że jeśli musieliby wybierać zmysł, który mieli by utracić,

we are the furthest along medically and surgically with hearing.

najlepiej radzimy sobie, w sensie medycznym, ze słuchem.

As a musician, I can tell you

Jako muzyk, mogę wam powiedzieć,

that if I had to have a cochlear implant,

że jeśli musiałbym mieć wszczepiony implant ślimakowy,

I'd be heartbroken. I'd just be plainly heartbroken,

byłbym załamany. Byłbym najzwyczajniej załamany,

because I know that music would never sound the same to me.

bo wiem, że muzyka już nigdy nie brzmiałaby dla mnie tak samo.

Now this is a video that I'm going to show you

To jest filmik, który wam pokażę,

of a girl who's born deaf.

o dziewczynce, która urodziła się głucha.

She's in a very supportive environment.

Jej otoczenie bardzo ją wspiera.

Her mother's doing everything she can.

Jej mama robi wszystko, co w jej mocy.

Okay, play that video please.

OK, włączcie ten filmik.

(Video) Mother: That's an owl.

(Filmik) Mama: To jest sowa.

Owl, yeah.

Tak, sowa.

Owl. Owl.

Sowa. Sowa.

Yeah.

Tak.

Baby. Baby.

Dziecko. Dziecko.

You want it?

Chcesz to?

(Kiss)

(Całus)

Charles Limb: Now despite everything going for this child

Charles Limb: Mimo tego, co robi się dla tego dziecka,

in terms of family support

w zakresie wsparcia rodziny

and simple infused learning,

i zachęcania do nauki,

there is a limitation to what a child who's deaf, an infant who was born deaf,

to dziecko, które urodziło się głuche, ma ograniczenia

has in this world

w tym świecie

in terms of social, educational, vocational opportunities.

w zakresie społecznych, edukacyjnych czy zawodowych możliwości.

I'm not saying that they can't live a beautiful, wonderful life.

Nie twierdzę, że nie może wieść cudownego życia.

I'm saying that they're going to face obstacles

Mówię, że będzie musiało stawić czoła przeszkodom,

that most people who have normal hearing will not have to face.

którymi ludzie słyszący nie muszą się martwić.

Now hearing loss and the treatment for hearing loss

Utrata słuchu i jego leczenie

has really evolved in the past 200 years.

wyewoluowały w ciągu ostatnich 200 lat.

I mean literally,

Dosłownie,

they used to do things like stick ear-shaped objects onto your ears

przyczepiano do uszu przedmioty w kształcie uszu

and stick funnels in.

i wciskano w nie lejki.

And that was the best you could do for hearing loss.

Nic więcej nie można było zrobić.

Back then you couldn't even look at the eardrum.

Nie można było wtedy nawet spojrzeć na błonę bębenkową.

So it's not too surprising

Nie zaskakuje więc fakt,

that there were no good treatments for hearing loss.

że nie było mowy o leczeniu utraty słuchu.

And now today we have the modern multi-channel cochlear implant,

Teraz mamy nowoczesne wielokanałowe implanty ślimakowe,

which is an outpatient procedure.

które są metodą leczenia pacjentów ambulatoryjnych.

It's surgically placed inside the inner ear.

Wszczepia się je chirurgicznie do ucha wewnętrznego.

It takes about an hour and a half to two hours, depending on where it's done,

Zajmuje to półtorej godziny lub dwie, w zależności od tego, jak się to robi,

under general anesthesia.

przy znieczuleniu ogólnym.

And in the end, you achieve something like this

I w efekcie, uzyskuje się coś takiego

where an electrode array is inserted inside the cochlea.

gdzie umieszcza się elektrodę wewnątrz ślimaka.

Now actually, this is quite crude

Oczywiście, to dość prymitywne

in comparison to our regular inner ear.

w porównaniu do normalnego ucha wewnętrznego.

But here is that same girl who is implanted now.

Ale oto ta sama dziewczynka, po wszczepieniu implantu.

This is her 10 years later.

To ona 10 lat później.

And this is a video that was taken

A to filmik nagrany przez

by my surgical mentor, Dr. John Niparko, who implanted her.

mojego chirurgicznego mentora, Dr. Johna Niparko, który wszczepiał jej implant.

If we could play this video please.

Proszę puścić ten filmik.

(Video) John Niparko: So you've written two books?

(Filmik) John Niparko: Więc napisałaś dwie książki?

Girl: I have written two books. (Mother: Was the other one a book or a journal entry?)

Dziewczyna: Napisałam dwie książki. (Mama: Ta druga to książka czy wpis do pamiętnika?)

Girl: No, the other one was a book. (Mother: Oh, okay.)

Dziewczyna: To była książka. (Mama: Och, OK.)

JN: Well this book has seven chapters,

JN: Cóż, ta książka ma siedem rozdziałów

and the last chapter

a ostatni rozdział

is entitled "The Good Things About Being Deaf."

jest zatytułowany "Pozytywne strony bycia głuchym".

Do you remember writing that chapter?

Pamiętasz jak pisałaś ten rozdział?

Girl: Yes I do. I remember writing every chapter.

Dziewczyna: Tak. Pamiętam jak pisałam każdy rozdział.

JN: Yeah.

JN: No tak.

Girl: Well sometimes my sister can be kind of annoying.

Dziewczyna: Moja siostra potrafi być czasem irytująca.

So it comes in handy to not be annoyed by her.

Więc czasem przydaje się, żeby mnie nie irytowała.

JN: I see. And who is that?

JN: Aha. Kto to jest?

Girl: Holly. (JN: Okay.)

Dziewczyna: Holly. (JN: OK)

Mother: Her sister. (JN: Her sister.) Girl: My sister.

Matka: Jej siostra. (JN: Jej siostra.) Dziewczyna:Moja siostra.

JN: And how can you avoid being annoyed by her?

JN: I jak możesz sprawić, żeby cię nie denerwowała?

Girl: I just take off my CI, and I don't hear anything.

Dziewczyna: Po prostu wyjmuję implant i nic nie słyszę.

(Laughter)

(Śmiech)

It comes in handy.

Przydaje się.

JN: So you don't want to hear everything that's out there?

JN: Więc nie chcesz słyszeć wszystkiego?

Girl: No.

Dziewczyna: Nie.

CL: And so she's phenomenal.

CL: Jest niezwykła.

And there's no way that you can't look at that as an overwhelming success.

I nie sposób nie uznać tego za ogromny sukces.

It is. It's a huge success story in modern medicine.

To ogromny sukces współczesnej medycyny.

However, despite this incredible facility

Jednak, mimo tej niesamowitej łatwości,

that some cochlear implant users display with language,

z którą niektórzy użytkownicy implantów radzą sobie z językiem,

you turn on the radio and all of a sudden they can't hear music almost at all.

po włączeniu radia niemal nie potrafią usłyszeć muzyki.

In fact, most implant users really struggle

Właściwie, większość z nich naprawdę się wysila,

and dislike music because it sounds so bad.

ale nie lubi muzyki, bo źle brzmi.

And so when it comes to this idea

Więc jeśli chodzi o wprowadzanie piękna

of restoring beauty to somebody's life,

z powrotem do czyjegoś życia,

we have a long way to go when it comes to audition.

mamy wiele do zrobienia w kwestii słuchu.

Now there are a lot of reasons for that.

Jest wiele powodów.

I mentioned earlier the fact

Wspominałem wcześniej,

that music is a different capacity because it's abstract.

że muzyka jest inną zdolnością, bo jest abstrakcyjna.

Language is very different. Language is very precise.

Język jest inny. Jest precyzyjny.

In fact, the whole reason we use it

Właśnie dlatego go używamy,

is because it has semantic-specificity.

ze względu na jego semantyczną specyfikę.

When you say a word,

Kiedy wypowiadacie jakieś słowo,

what you care is that word was perceived correctly.

chcecie, żeby było ono prawidłowo odebrane.

You don't care that the word sounded pretty

Nie obchodzi was czy ładnie brzmiało

when it was spoken.

kiedy je wypowiadaliście.

Music is entirely different.

Muzyka jest zupełnie inna.

When you hear music, if it doesn't sound good, what's the point?

Jeśli nie brzmi dobrze, jaki ma sens?

There's really very little point in listening to music

Niewiele sensu ma słuchanie muzyki,

when it doesn't sound good to you.

jeśli wam się nie podoba.

The acoustics of music are much harder than those of language.

Akustyka muzyki jest bardziej skomplikowana niż akustyka języka.

And you can see on this figure,

I możecie zobaczyć na tym wykresie,

that the frequency range

że zakres częstotliwości

and the decibel range, the dynamic range of music

i zakres decybeli, dynamiczności, muzyki

is far more heterogeneous.

jest dużo bardziej zróżnicowany.

So if we had to design a perfect cochlear implant,

Więc jeśli mielibyśmy zaprojektować idealny implant ślimakowy,

what we would try to do

to spróbowalibyśmy

is target it to be able to allow music transmission.

ustawić go tak, by umożliwić mu transmisję muzyki.

Because I always view music as the pinnacle of hearing.

Zawsze uważałem, że muzyka jest zwieńczeniem słuchu.

If you can hear music,

Jeśli możesz usłyszeć muzykę,

you should be able to hear anything.

powinieneś być w stanie usłyszeć wszystko.

Now the problems begin first with pitch perception.

Problemy zaczynają się z percepcją tonacji.

I mean, most of us know that pitch is a fundamental building block of music.

Większość z nas wie, że tonacja jest podstawowym elementem muzyki.

And without the ability to perceive pitch well,

I bez możliwości dobrej percepcji tonacji,

music and melody is a very difficult thing to do --

muzyka jest bardzo trudna do stworzenia,

forget about a harmony and things like that.

pomijając harmonię i tym podobne.

Now this is a MIDI arrangement of Rachmaninoff's Prelude.

To wersja midi Preludium Rachmaninoffa.

Now if we could just play this.

Możemy to puścić?

(Music)

(Muzyka)

Okay, now if we consider

OK, teraz wyobraźmy sobie,

that in a cochlear implant patient

że dla pacjenta z implantem ślimakowym

pitch perception could be off as much as two octaves,

odbiór wysokości tonu może się różnić nawet o dwie oktawy,

let's see what happens here

sprawdźmy co się stanie,

when we randomize this to within one semitone.

jeśli zrandomizujemy to w obrębie jednego półtonu.

We would be thrilled if we had one semitone pitch perception in cochlear implant users.

Bylibyśmy zachwyceni, jeśli mielibyśmy dokładność percepcji w obrębie jednego półtonu wśród pacjentów z implantem.

Go ahead and play this one.

Puśćcie to.

(Music)

(Muzyka)

Now my goal in showing you that

Moim celem jest pokazanie wam,

is to show you that music is not robust to degradation.

że muzyka nie jest odporna na degradację.

You distort it a little bit, especially in terms of pitch, and you've changed it.

Zniekształcacie ją odrobinę, zwłaszcza w zakresie tonacji, i tym samym zmieniliście ją.

And it might be that you kind of like that.

I może się zdarzyć, że to polubicie.

That's kind of hypnotic.

To jest hipnotyzujące.

But it certainly wasn't the way the music was intended.

Ale z pewnością nie w ten sposób była ona zaplanowana.

And you're not hearing the same thing

I nie słyszycie tego samego,

that most people who have normal hearing are hearing.

co większość ludzi słyszących normalnie.

Now the other issue comes with,

I tu pojawia się kolejny problem.

not just the ability to tell pitches apart,

nie tylko umiejętność rozróżniania tonacji,

but the ability to tell sounds apart.

ale też umiejętność rozróżniania dzięków.

Most cochlear implant users cannot tell the difference between an instrument.

Większość użytkowników implantów nie potrafi rozróżnić instrumentów.

If we could play these two sound clips in succession.

Puśćmy te dwa urywki jeden po drugim.

(Trumpet)

(Trąbka)

The trumpet.

Trąbka.

And the second one.

I drugi.

(Violin)

(Skrzypce)

That's a violin.

To skrzypce.

These have similar wave forms. They're both sustained instruments.

Mają podobne kształty fal. Oba są instrumentami podtrzymywanymi.

Cochlear implant users cannot tell the difference

Użytkownicy implantów nie słyszą różnicy

between these instruments.

pomiędzy tymi instrumentami.

The sound quality, or the sound of the sound

Jakość dźwięku, czy też brzmienie dźwięku,

is how I like to describe timbre, tone color --

jak lubię określać barwę, kolor tonu

they cannot tell these things whatsoever.

nie potrafią tego rozróżnić.

This implant is not transmitting

Implant nie przesyła tych cech muzyki,

the quality of music that usually provides things like warmth.

które zazwyczaj odpowiadają za takie rzeczy jak ciepło.

Now if you look at the brain of an individual who has a cochlear implant

Jeśli obserwuje się mózg osoby posiadającej implant ślimakowy,

and you have them listen to speech,

która słucha mowy,

have them listen to rhythm and have them listen to melody,

słucha rytmu i melodii,

what you find is that the auditory cortex

odkrywa się, że kora słuchowa

is the most active during speech.

jest najbardziej aktywna podczas słuchania mowy.

You would think that because these implants are optimized for speech,

Wydawałoby się, że to dlatego, że te implanty są nastawione na mowę,

they were designed for speech.

że do tego je stworzono.

But actually if you look at melody,

Jednak kiedy spojrzy się na melodię,

what you find is that there's very little cortical activity

okazuje się, że kora słuchowa wykazuje bardzo małą aktywność

in implant users compared with normal hearing controls.

u użytkowników implantów w porównaniu ze słyszącymi normalnie.

So for whatever reason,

Z jakiegoś powodu

this implant is not successfully stimulating auditory cortices

implant nie stymuluje odpowiednio kory słuchowej

during melody perception.

podczas percepcji melodii.

Now the next question is,

Kolejne pytanie to:

well how does it really sound?

jak to naprawdę brzmi?

Now we've been doing some studies

Przeprowadzaliśmy badania,

to really get a sense of what sound quality is like for these implant users.

by odkryć jaka jest barwa dźwięku dla użytkowników implantów.

I'm going to play you two clips of Usher,

Puszczę wam dwa fragmenty piosenki Usher'a,

one which is normal

jeden normalny

and one which has almost no high frequencies, almost no low frequencies

i drugi, który niemal nie zwiera wysokich i niskich częstotliwości,

and not even that many mid frequencies.

nawet niezbyt wiele środkowych częstotliwości.

Go ahead and play that.

Puśćcie to.

(Music)

(Muzyka)

(Limited Frequency Music)

(Muzyka z ograniczoną częstotliwością)

I had patients tell me that those sound the same.

Miałem pacjentów, którzy twierdzili, że te dwa kawałki brzmią tak samo.

They cannot differentiate sound quality differences

Nie słyszeli różnicy w barwach dźwięków

between those two clips.

pomiędzy tymi dwoma klipami.

Again, we are very, very far away in just getting to where we want to get to.

Naprawdę mamy jeszcze dużo do zrobienia, żeby osiągnąć to, co stawiamy sobie za cel.

Now the question comes to mind: Is there any hope?

Pojawia się pytanie: Jest jakaś nadzieja?

And yes, there is hope.

Tak, jest.

Now I don't know if anybody knows who this is.

Nie wiem, czy ktokolwiek wie kto to jest.

This is ... does somebody know?

To jest... ktoś wie?

This is Beethoven.

Beethoven.

Now why would we know what Beethoven's skull looks like?

Skąd wiemy jak wygląda czaszka Beethovena?

Because his grave was exhumed.

Bo dokonano jego ekshumacji.

And it turns out that his temporal bones were harvested when he died

I okazało się, że kiedy umarł, zabrano jego kości skroniowe,

to try to look at the cause of his deafness,

żeby ustalić przyczynę jego głuchoty,

which is why he has molding clay

dlatego też ma klej modelarski

and his skull is bulging out on the side there.

i jego czaszka jest wybrzuszona z tamtej strony.

But Beethoven composed music

Ale Beethoven komponował muzykę

long after he lost his hearing.

długo po tym jak stracił słuch.

What that suggests is that, even in the case of hearing loss,

Co sugeruje, że nawet w przypadku utraty słuchu,

the capacity for music remains.

umiejętności związane z muzyką nie giną.

The brains remain hardwired for music.

Mózg niezmiennie potrafi rozpoznać muzykę.

I've been very lucky to work with Dr. David Ryugo

Miałem szczęście pracować z Dr. Davidem Ryugo

where I've been working on deaf cats that are white

nad głuchymi kotami, które są białe.

and trying to figure out what happens when we give them cochlear implants.

Chceiliśmy sprawdzić, co się stanie, jeśli wszczepimy im implanty ślimakowe.

This is a cat that's been trained to respond to a trumpet for food.

To kot, którego wytresowano, żeby reagował na trąbkę by zdobyć jedzenie.

(Music)

(Muzyka)

Text: Beethoven doesn't excite her.

Napis: Nie ekscytuje się Beethovenem.

(Music)

(Muzyka)

The "1812 Overture" isn't worth waking for.

Nie warto wstawać dla "Uwertury 1812".

(Trumpet)

(Trąbka)

But she jumps to action when called to duty!

Ale zrywa się, gdy obowiązki wzywają!

(Trumpet)

(Trąbka)

CL: Now I'm not suggesting

CL: Nie sugeruję, że ten kot

that the cat is hearing that trumpet the way we're hearing it.

słyszy trąbkę w ten sam sposób, w jaki my ją słyszymy.

I'm suggesting that with training

Sugeruję, że poprzez trening

you can imbue a musical sound with significance,

można wpoić muzykę

even in a cat.

nawet kotu.

If we were to direct efforts

Jeśli skierowalibyśmy nasz wysiłek

towards training cochlear implant users to hear music --

na szkolenie użytkowników implantów, by słyszeli muzykę,

because right now there's virtually no effort put towards that,

a obecnie nie robi się właściwie niczego w tym kierunku,

no rehabilitative strategies,

żadnych rehabilitacji,

very little in the way of technological advances to actually improve music --

żadnego postępu technicznego, by poprawić transmisję muzyki -

we would come a long way.

wiele byśmy osiągnęli.

Now I want to show you one last video.

Chcę wam pokazać ostatni klip.

And this is of a student of mine named Joseph

Mojego studenta, Joseph'a,

who I had the good fortune to work with for three years in my lab.

z którym miałem przyjemność pracować przez 3 lata w moim laboratorium.

He's deaf, and he learned to play the piano

Jest głuchy i nauczył się grać na pianinie,

after he received the cochlear implant.

po tym jak dostał implant ślimakowy.

And here's a video of Joseph.

To ten klip.

(Music)

(Muzyka)

(Video) Joseph: I was born in 1986.

(Kliip) Joseph: Urodziłem się w 1986r.

And at about four months old,

I gdy miałem ok 4 miesięcy

I was diagnosed with profoundly severe hearing loss.

zdiagnozowano u mnie głęboki ciężki ubytek słuchu.

Not long after,

Niedługo po tym,

I was fitted with hearing aids.

dopasowano mi aparaty słuchowe.

But although these hearing aids

Ale mimo, że te aparaty

were the most powerful hearing aids on the market at the time,

były najlepszymi na rynku,

they weren't very helpful.

nie były zbyt pomocne.

So as a result, I had to rely on lip reading a lot,

Przez co często musiałem czytać z ruchu warg

and I couldn't really hear what people were saying.

i tak naprawdę nie słyszałem, co do mnie mówią.

When I was 12 years old,

Kiedy miałem 12 lat,

I was one of the first few people in Singapore

byłem jednym z pierwszych ludzi w Singapurze,

who underwent cochlear implantation.

którym wszczepiono implant ślimakowy.

And not long after I got my cochlear implant,

Niedługo po tym,

I started learning how to play piano.

zacząłem uczyć się gry na pianinie.

And it was absolutely wonderful.

I to było cudowne.

Since then, I've never looked back.

Od tego momentu, nie myślałem już o przeszłości.

CL: Joseph is phenomenal. He's brilliant.

CL: Joseph jest niezwykły. Genialny.

He is now a medical student at Yale University,

Obecnie studiuje medycynę na Uniwersytecie Yale.

and he's contemplating a surgical career --

i rozważa karierę chirurga -

one of the first deaf individuals to consider a career in surgery.

jedna z pierwszych głuchych osób rozważających taką karierę.

There are almost no deaf surgeons anywhere.

Praktycznie nie ma głuchych chirurgów.

And this is really unheard of stuff, and this is all because of this technology.

To naprawdę niespotykany przypadek, a to wszystko dzięki technologii.

And the fact that he can play the piano like that

I to, że potrafi grać na pianinie

is a testament to his brain.

jest świadectwem jego umysłu.

Truth of the matter is you can play the piano without a cochlear implant,

Prawda jest taka, że można grać na pianinie bez implantu,

because all you have to do is press the keys at the right time.

wystarczy tylko uderzać w klawisze w odpowiednim momencie.

You don't actually have to hear it.

Nie trzeba tego tak naprawdę słyszeć.

I know he doesn't hear well, because I've heard him do Karaoke.

Wiem, że on nie słyszy zbyt dobrze, bo słyszałem go na karaoke.

(Laughter)

(Śmiech)

And it's one of the most awful things --

I to jest jedna z najokropniejszych rzeczy,

heartwarming, but awful.

rozczulające, ale okropna.

(Laughter)

(Śmiech)

And so there is certainly a lot of hope,

Więc z pewnością jest nadzieja,

but there's a lot more that needs to be done.

ale o wiele więcej jest tego, co trzeba zrobić.

So I just want to conclude with the following words.

Więc chciałbym zakończyć następującymi słowami.

When it comes to restoration of hearing,

Jeśli chodzi o przywracanie słuchu,

we have certainly come a long way, a remarkably long way.

z pewnością osiągneliśy wiele.

And we have a much longer way to go

Ale jeszcze więcej przed nami,

when it comes to the idea of restoring perfect hearing.

jeśli chodzi o idealne przywracanie słuchu.

And let me tell you right now,

I pozwolę sobie stwierdzić,

it's fine that we would all be very happy with speech.

że to dobrze, że cieszylibyśmy się ze słyszenia mowy.

But I tell you, if we lost our hearing,

Ale jeśli stracimy słuch,

if anyone here suddenly lost your hearing,

jeśli ktokolwiek z nas nagle straciłby słuch,

you would want perfect hearing back.

chciałby idealnego przywrócenia słuchu.

You wouldn't want decent hearing, you would want perfect hearing.

Nie chciałby jako takiego słuchu, chciałby idealnego.

Restoration of basic sensory function is critical.

Przywracanie podstawowych funkcji zmysłów ma kluczowe znaczenie.

And I don't mean to understate

Nie chcę podważać tego,

how important it is to restore basic function.

jak ważne jest przywracanie podstawowych funkcji.

But it's really restoration of the ability to perceive beauty

Ale to możliwość przywrócenia zdolności percepcji piękna

where we can get inspiring.

jest inspirująca.

And I don't think that we should give up on beauty.

I nie sądzę, że powinniśmy rezygnować z piękna.

And I want to thank you for your time.

Dziękuję za poświęcony mi czas.

(Applause)

(Oklaski)