Peter Eigen: How to expose the corrupt

Tłumaczenie: Marias . Korekta: Marek Kasiak

I am going to speak about corruption,

Będę mówił o korupcji,

but I would like to juxtapose

ale chciałbym porównać

two different things.

dwie różne rzeczy.

One is the large global economy,

Jedną z nich jest ogromna, zglobalizowana

the large globalized economy,

gospodarka,

and the other one is the small, and very limited,

a drugą bardzo ograniczona

capacity of our traditional governments

zdolność naszych tradycyjnych rządów

and their international institutions

oraz ich międzynarodowych instytucji,

to govern, to shape, this economy.

by odpowiednio tą gospodarkę kształtować.

Because there is this asymmetry,

Asymetria ta

which creates, basically,

sprawia, że

failing governance.

instytucje rządowe zawodzą.

Failing governance in many areas:

Zawodzą w różnych dziedzinach,

in the area of corruption and the area of destruction of the environment,

w dziedzinie przeciwdziałania korupcji i ochrony środowiska,

in the area of exploitation of women and children,

w przeciwdziałaniu przemocy i wykorzystywaniu dzieci i kobiet,

in the area of climate change,

w dziedzinie zmian klimatu.

in all the areas in which we really need

We wszystkich tych dziedzinach, w których potrzebujemy

a capacity to reintroduce

władzy, by przywrócić

the primacy of politics

wiodącą rolę polityki

into the economy,

dla gospodarki,

which is operating in a worldwide arena.

która działa na światowej arenie.

And I think corruption,

Sądzę, że korupcja

and the fight against corruption,

i walka z nią

and the impact of corruption,

oraz same jej skutki

is probably one of the most interesting ways

są najciekawszymi przykładami

to illustrate what I mean

dla zilustrowania

with this failure of governance.

porażki rządowych instytucji.

Let me talk about my own experience.

Pozwólcie, że opowiem o swoim doświadczeniu.

I used to work as the director

Kiedyś byłem dyrektorem biura

of the World Bank office in Nairobi

Banku Światowego w Nairobi

for East Africa.

dla Afryki Wschodniej.

At that time, I noticed

Wtedy miałem okazję zauważyć,

that corruption, that grand corruption,

że korupcja, ta ogromna,

that systematic corruption,

systematyczna korupcja,

was undermining everything we were trying to do.

niweczyła wszystko, co usiłowaliśmy zrobić.

And therefore, I began

Zacząłem więc

to not only try to protect

starać się bronić nie tylko

the work of the World Bank,

pracę Banku Światowego,

our own projects, our own programs

nasze projekty i programy

against corruption,

przed korupcją,

but in general, I thought, "We need a system

ale w ogóle, sądziłem, że niezbędny jest system

to protect the people

chroniący ludzi

in this part of the world

w tej części świata

from the ravages of corruption."

przed niszczącym działaniem korupcji.

And as soon as I started this work,

Jak tylko rozpocząłem tę pracę,

I received a memorandum from the World Bank,

otrzymałem memorandum z Banku Światowego,

from the legal department first,

najpierw z wydziału prawnego,

in which they said, "You are not allowed to do this.

następującej treści:

You are meddling in the internal affairs of our partner countries.

"Mieszasz się w wewnętrzne sprawy naszych państw partnerskich.

This is forbidden by the charter of the World Bank,

To jest zakazane przez statut Banku Światowego.

so I want you to stop your doings."

Chcemy abyś przestał."

In the meantime, I was chairing

W tamtych czasach przewodniczyłem

donor meetings, for instance,

spotkaniom ofiarodawców,

in which the various donors,

na których wielu z nich...

and many of them like to be in Nairobi --

Wielu z nich podobało się w Nairobi...

it is true, it is one of the

Co prawda, to jedno z najniebezpieczniejszych

unsafest cities of the world,

miast na świecie,

but they like to be there because the other cities

ale chcieli tam być, bo inne miasta

are even less comfortable.

są nawet mniej przyjemne.

And in these donor meetings, I noticed

Na tych spotkaniach, zauważyłem,

that many of the worst projects --

że wiele z najgorszych projektów,

which were put forward

które były akceptowane

by our clients, by the governments,

przez naszych klientów, przez rządy,

by promoters,

propagatorów;

many of them representing

wielu z nich reprezentowało

suppliers from the North --

dostawców z północy.

that the worst projects

Najgorsze z projektów

were realized first.

były realizowane jako pierwsze.

Let me give you an example:

Oto przykład:

a huge power project,

wielki projekt energetyczny za

300 million dollars,

300 milionów dolarów

to be built smack into

do zrealizowania w samym środku

one of the most vulnerable, and one of the most beautiful,

najpiękniejszego i najbardziej narażonego na zniszczenie

areas of western Kenya.

rejonu zachodniej Kenii.

And we all noticed immediately

I wszyscy od razu zauważyliśmy,

that this project had no economic benefits:

że ten projekt nie mógł przynieść żadnych korzyści ekonomicznych.

It had no clients, nobody would buy the electricity there,

Nikt nie kupowałby tam elektryczności.

nobody was interested in irrigation projects.

Nikogo natomiast nie interesowały projekty nawadniania.

To the contrary, we knew that this project

Wiedzieliśmy, że ten projekt

would destroy the environment:

zniszczy środowisko,

It would destroy riparian forests,

zniszczy lasy nadbrzeżne,

which were the basis for

które były podstawą

the survival of nomadic groups,

przetrwania nomadów

the Samburu and the Turkana in this area.

Samburu i Tokana w tym rejonie.

So everybody knew this is a, not a useless project,

Zatem wszyscy wiedzieli, że ten projekt był nie tyle bezużyteczny,

this is an absolute damaging, a terrible project --

co wręcz szkodliwy;

not to speak about the future indebtedness of the country

nie wspominając o zadłużeniu kraju

for these hundreds of millions of dollars,

na setki milionów dolarów

and the siphoning off

i wyprowadzeniu

of the scarce resources of the economy

ogromnych środków z gospodarki,

from much more important activities

które można przeznaczyć na ważniejsze działania,

like schools, like hospitals and so on.

jak szkoły, szpitale itd.

And yet, we all rejected this project,

A mimo to, że wszyscy ten projekt odrzucili,

none of the donors was willing

ponieważ nikt z ofiarodawców

to have their name connected with it,

nie chciał, by łączono z nim jego nazwisko,

and it was the first project to be implemented.

był to jeden z pierwszych wdrożonych projektów.

The good projects, which we as a donor community

Dobre projekty, które jako środowisko ofiarodawców

would take under our wings,

chcielibyśmy wziąć pod nasze skrzydła,

they took years, you know,

związane z nimi procedury ciągnęły się latami,

you had too many studies,

potrzebowano wielu badań

and very often they didn't succeed.

i bardzo często nie dochodziły do skutku.

But these bad projects,

Ale złe projekty,

which were absolutely damaging -- for the economy

które były szkodliwe dla gospodarki,

for many generations, for the environment,

dla wielu przyszłych pokoleń, dla środowiska,

for thousands of families who had to be resettled --

dla tysięcy rodzin, które musiały zostać przesiedlone.

they were suddenly put together

Nagle były opracowywane

by consortia of banks,

przez bankowe konsorcja,

of supplier agencies,

przedstawicieli dostawców,

of insurance agencies --

agencje ubezpieczeniowe,

like in Germany, Hermes, and so on --

jak Hermes w Niemczech itd.

and they came back very, very quickly,

I realizowano je bardzo szybko

driven by an unholy alliance

dzięki niecnemu sojuszowi

between the powerful elites

potężnych elit

in the countries there

tamtych państw

and the suppliers from the North.

i dostawców z północy.

Now, these suppliers

Ci dostawcy

were our big companies.

to nasze wielkie firmy.

They were the actors of this global market,

Były głównymi aktorami na tym globalnym rynku,

which I mentioned in the beginning.

o którym wspomniałem na początku.

They were the Siemenses of this world,

Były Siemensami tego świata,

coming from France, from the UK, from Japan,

pochodzące z Francji, Wielkiej Brytanii, Japonii,

from Canada, from Germany,

Kanady, Niemiec,

and they were systematically driven

systematycznie napędzane przez

by systematic, large-scale corruption.

korupcję na wielką skalę.

We are not talking about

Nie mówimy o

50,000 dollars here,

50 tysiącach dolarów

or 100,000 dollars there, or one million dollars there.

czy stu tysiącach, czy nawet milionie.

No, we are talking about 10 million, 20 million dollars

Nie. Mówimy o 10, 20 milionach dolarów

on the Swiss bank accounts,

na kontach w Szwajcarii

on the bank accounts of Liechtenstein,

czy Liechtensteinie.

of the president's ministers,

Należących do ministrów,

the high officials in the para-statal sectors.

wysokich rangą urzędników w sektorach rządzonych przez państwo.

This was the reality which I saw,

To rzeczywistość, którą widziałem.

and not only one project like that:

I nie był to pojedynczy projekt.

I saw, I would say,

Widziałem, powiedziałbym

over the years I worked in Africa,

przez lata pracy w Afryce

I saw hundreds of projects like this.

setki takich projektów.

And so, I became convinced

I przekonałem się,

that it is this systematic corruption

że ta systematyczna korupcja,

which is perverting economic policy-making in these countries,

która źle w pływa na politykę gospodarczą uprawianą w tych krajach,

which is the main reason

jest głównym powodem

for the misery, for the poverty,

biedy i ubóstwa,

for the conflicts, for the violence,

konfliktów i przemocy,

for the desperation

desperacji i beznadziei

in many of these countries.

w wielu spośród tych państw.

That we have today

Więcej niż miliard ludzi

more than a billion people below the absolute poverty line,

żyje dziś w warunkach

that we have more than a billion people

kompletnej nędzy

without proper drinking water in the world,

bez dostępu do wody pitnej,

twice that number,

dwa razy tyle -

more than two billion people

ponad dwa miliardy

without sanitation and so on,

nie ma zapewnionych odpowiednich warunków sanitarnych,

and the consequent illnesses

konsekwencją są choroby

of mothers and children,

matek i dzieci.

still, child mortality of more than

Śmiertelność wynosi

10 million people every year,

rocznie ponad 10 milionów,

children dying before they are five years old:

wśród dzieci poniżej piątego roku życia.

The cause of this is, to a large extent,

Powodem tego jest w znacznym stopniu

grand corruption.

wielka korupcja.

Now, why did the World Bank

Dlaczego Bank Światowy

not let me do this work?

nie pozwolił mi tego zrobić?

I found out afterwards,

Później mogłem tego dokonać,

after I left, under a big fight, the World Bank.

gdy odszedłem po wielkiej walce z Banku Światowego.

The reason was that the members of the World Bank

Powodem mojego odejścia było przekonanie członków Banku, że

thought that foreign bribery was okay,

dawanie łapówek w innym kraju jest w porządku,

including Germany.

łącznie z Niemcami.

In Germany, foreign bribery was allowed.

W Niemczech dawanie łapówek za granicą było dozwolone.

It was even tax-deductible.

Było nawet odliczane od podatku.

No wonder that most of the most important

Nie ma się co dziwić, że większość

international operators in Germany,

międzynarodowych firm w Niemczech,

but also in France and the UK

ale również we Francji i Wielkiej Brytanii,

and Scandinavia, everywhere, systematically bribed.

i Skandynawii - wszędzie, systematycznie wręczało łapówki.

Not all of them, but most of them.

Nie wszyscy, ale większość z nich.

And this is the phenomenon

I to jest zjawisko,

which I call failing governance,

które nazywam "niewydolnością rządzenia",

because when I then came to Germany

ponieważ, gdy udałem się do Niemiec

and started this little NGO

i rozpocząłem działalność w małej organizacji pozarządowej

here in Berlin, at the Villa Borsig,

tutaj w Berlinie, w Willi Borsig,

we were told, "You cannot stop

powiedziano nam: nie możecie powstrzymać

our German exporters from bribing,

naszych eksporterów od dawania łapówek,

because we will lose our contracts.

ponieważ stracimy nasze kontrakty.

We will lose to the French,

Przejmą je Francuzi,

we will lose to the Swedes, we'll lose to the Japanese."

przegramy z konkurencją ze Szwecji czy Japonii.

And therefore, there was a indeed a prisoner's dilemma,

Powstał wtedy "dylemat więźnia",

which made it very difficult

który skomplikował sprawę.

for an individual company,

Dla pojedynczej firmy

an individual exporting country

w jednym z krajów eksportujących

to say, "We are not going to

nie zamierzamy

continue this deadly, disastrous

kontynuować tego śmiertelnego i katastrofalnego w skutkach

habit of large companies to bribe."

zwyczaju wielkich firm do wręczania łapówek.

So this is what I mean

Tego, co rozumiem przez

with a failing governance structure,

"niewydolność struktur rządzących",

because even the powerful government,

ponieważ nawet silne instytucje rządowe,

which we have in Germany, comparatively,

jakie mamy w Niemczech nie były

was not able to say,

w stanie kategorycznie powiedzieć:

"We will not allow our companies to bribe abroad."

"Nie pozwolimy naszym firmom wręczać łapówek za granicą".

They needed help,

Potrzebowały pomocy.

and the large companies themselves

Nawet duże firmy

have this dilemma.

miały ten problem.

Many of them didn't want to bribe.

Wiele z nich nie chciało wręczać łapówek.

Many of the German companies, for instance,

Wiele spośród niemieckich firm, na przykład

believe that they are really

wierzyło, że produkują

producing a high-quality product

towary wysokiej jakości

at a good price, so they are very competitive.

w dobrej cenie, a zatem są konkurencyjne.

They are not as good at bribing

Nie są tak dobre w przekupywaniu

as many of their international competitors are,

jak wielu spośród ich międzynarodowych rywali,

but they were not allowed

ale nie mogły

to show their strengths,

pokazać swoich silnych stron,

because the world was eaten up

ponieważ świat zalała

by grand corruption.

wielka fala korupcji.

And this is why I'm telling you this:

I właśnie dlatego mówię, że

Civil society rose to the occasion.

społeczeństwo obywatelskie skorzystało z okazji.

We had this small NGO,

Założyliśmy małą organizację pozarządową,

Transparency International.

Transparency International.

They began to think of

Zaczęliśmy myśleć o

an escape route from this prisoner's dilemma,

ucieczce od "dylematu więźnia".

and we developed concepts

Rozwinęliśmy pojęcia

of collective action,

"wspólnego działania",

basically trying to bring various competitors

usiłując zgromadzić różnych graczy

together around the table,

wokół jednego stołu

explaining to all of them

i wyjaśnić wszystkim

how much it would be in their interests

jak bardzo mogliby skorzystać,

if they simultaneously would stop bribing,

gdyby jednocześnie przestali wręczać łapówki.

and to make a long story short,

Krótko mówiąc,

we managed to eventually

w końcu nam się udało.

get Germany to sign

Nakłoniliśmy Niemcy do podpisania

together with the other OECD countries

wspólnie z innymi państwami OECD

and a few other exporters.

i kilkoma eksporterami

In 1997, a convention,

w 1997 roku, konwencji

under the auspices of the OECD,

pod auspicjami OECD.

which obliged everybody

Obligowała wszystkich sygnatariuszy

to change their laws

do zmiany prawa

and criminalize foreign bribery.

i uznanie wręczania łapówek za granicą za niezgodne z prawem.

(Applause)

(Brawa)

Well, thank you. I mean, it's interesting,

Dziękuję. Myślę, że to

in doing this,

było interesujące

we had to sit together with the companies.

współpracować z firmami.

We had here in Berlin, at the Aspen Institute on the Wannsee,

Mieliśmy tutaj w Berlinie w Aspen Institute w Wannsee

we had sessions with about

sesję z 20 osobami

20 captains of industry,

ze świata biznesu

and we discussed with them

i dyskutowaliśmy o

what to do about international bribery.

tym, co zrobić z międzynarodową korupcją.

In the first session -- we had three sessions

Podczas pierwszej sesji, mieliśmy trzy spotkania

over the course of two years.

w ciągu dwóch lat.

And President von Weizsäcker, by the way,

A prezydent von Weizsäcker

chaired one of the sessions, the first one,

przewodniczył pierwszej sesji

to take the fear away

by odegnać obawy

from the entrepreneurs,

od przedsiębiorców,

who were not used to deal

którzy nie byli przyzwyczajeni do współpracy

with non-governmental organizations.

z organizacjami pozarządowymi.

And in the first session, they all said,

I po pierwszej sesji powiedzieli:

"This is not bribery, what we are doing." This is customary there.

"To co robimy, to nie korupcja. To jest tam tradycja.

This is what these other cultures demand.

To czego te kultury od nas żądają.

They even applaud it.

Nawet temu przyklaskują."

In fact, [unclear]

Właściwie...

still says this today.

mówią tak do dziś.

And so there are still a lot of people

Nadal jest wielu ludzi,

who are not convinced that you have to stop bribing.

którzy nie są przekonani co do tego, kto powinien przestać wręczać łapówki.

But in the second session,

Ale podczas drugiej sesji

they admitted already that they would never do this,

powiedzieli, że już nigdy nie zrobią

what they are doing in these other countries,

tego co robią w tamtych krajach,

here in Germany, or in the U.K., and so on.

tutaj w Niemczech czy w Wielkiej Brytanii itd.

Cabinet ministers would admit this.

Rada Ministrów to potwierdziła.

And in the final session, at the Aspen Institute,

I podczas ostatniego spotkania w Aspen Institute

we had them all sign an open letter

wszyscy podpisali list otwarty

to the Kohl government, at the time,

do rządu Kohla

requesting that they

prosząc

participate in the OECD convention.

o udział w kongresie państw OECD.

And this is, in my opinion,

I to moim zdaniem

an example of soft power,

jest przykład inteligentnej władzy,

because we were able to convince them

ponieważ byliśmy w stanie ich przekonać,

that they had to go with us.

że muszą pójść z nami.

We had a longer-term time perspective.

Mieliśmy przed sobą długą perspektywę czasową.

We had a broader,

Mieliśmy znacznie szerszy

geographically much wider,

w sensie geograficznym

constituency we were trying to defend.

krąg ludzi, których usiłowaliśmy chronić.

And that's why the law has changed.

I właśnie dlatego prawo zostało zmienione.

That's why Siemens is now in the trouble they are in

To dlatego Siemens ma kłopoty.

and that's why MIN is in the trouble they are in.

MIN również je ma.

In some other countries, the OECD convention

W innych krajach konwencja OECD

is not yet properly enforced.

nie została odpowiednio wyegzekwowana.

And, again, civil societies

I znów polega na społeczeństwie obywatelskim,

breathing down the neck of the establishment.

które wywiera presję na rząd.

In London, for instance,

Na przykład w Londynie,

where the BAE got away

dokąd uciekł BAE

with a huge corruption case,

przed procesem o korupcję,

which the Serious Fraud Office tried to prosecute,

który miał mu wytoczyć Urząd Ścigania Przestępstw Gospodarczych.

100 million British pounds,

Wręczano 100 milionów funtów brytyjskich

every year for ten years,

rocznie przez dziesięć lat

to one particular official of one particular friendly country,

pewnemu urzędnikowi pewnego zaprzyjaźnionego państwa,

who then bought for

które kupiło

44 billion pounds of military equipment.

sprzęt wojskowy za 44 miliardy funtów.

This case, they are not prosecuting in the UK.

Ten przypadek nie jest ścigany w Wielkiej Brytanii przez sąd.

Why? Because they consider this

Dlaczego? Ponieważ uważają,

as contrary to the security interest

że jest to sprzeczne z interesem bezpieczeństwa

of the people of Great Britain.

ludności Wielkiej Brytanii.

Civil society is pushing, civil society

Społeczeństwo obywatelskie wywiera presję

is trying to get a solution to this problem,

i stara się znaleźć rozwiązanie tego problemu

also in the U.K.,

zarówno w Wielkiej Brytanii,

and also in Japan, which is not properly enforcing,

jak i w Japonii, która ma problemy

and so on.

z wprowadzeniem tych zasad.

In Germany, we are pushing

W Niemczech staramy się przeforsować

the ratification of the UN convention,

ratyfikację Konwencji Narodów Zjednoczonych,

which is a subsequent convention.

to już kolejna umowa.

We are, Germany, is not ratifying.

Niemcy nie biorą w tym udziału.

Why? Because it would make it necessary

Dlaczego? Ponieważ niezbędne byłoby

to criminalize the corruption

uznanie korupcji polityków

of deputies.

za niezgodną z prawem.

In Germany, we have a system where

W Niemczech mamy system, który

you are not allowed to bribe a civil servant,

zakazuje przekupywania urzędników,

but you are allowed to bribe a deputy.

ale zezwala na korumpowanie polityków.

This is, under German law, allowed,

To w świetle prawa niemieckiego jest dozwolone.

and the members of our parliament don't want to change this,

A członkowie parlamentu nie chcą tego zmieniać

and this is why they can't sign

i dlatego nie mogą podpisać

the U.N. convention against foreign bribery --

Konwencji Narodów Zjednoczonych przeciwko korupcji za granicą

one of they very, very few countries

jako jeden z bardzo niewielu krajów,

which is preaching honesty and good governance everywhere in the world,

który naucza uczciwości i dobrych rządów wszędzie na świecie,

but not able to ratify the convention,

ale nie jest w stanie podpisać tej konwencji,

which we managed to get on the books

którą opracowaliśmy

with about 160 countries all over the world.

z 160 krajami na całym świecie.

I see my time is ticking.

Widzę, że mój czas się kończy.

Let me just try to

Pozwólcie, że spróbuję

draw some conclusions from what has happened.

wyciągnąć wnioski z tego, co się wydarzyło.

I believe that what we managed to achieve

Uważam, że to co udało nam się osiągnąć

in fighting corruption,

w walce z korupcją

one can also achieve

każdy może osiągnąć

in other areas of failing governance.

w innych obszarach, gdzie formalna władza zawodzi.

By now, the United Nations

Dotąd ONZ

is totally on our side.

jest całkowicie po naszej stronie.

The World Bank has turned from Saulus to Paulus; under Wolfensohn,

Bank Światowy za Wolfensohna przeistoczył się z Szawła w Pawła

they became, I would say, the strongest

i stał się najmocniejszym

anti-corruption agency in the world.

działaczem w walce z korupcją na świecie.

Most of the large companies

Większość wielkich firm

are now totally convinced

jest teraz przekonana,

that they have to put in place

że muszą opracować

very strong policies

silne zasady

against bribery and so on.

przeciwko korupcji i problemom z nią związanymi.

And this is possible because civil society

I jest to możliwe dzięki współpracy społeczeństwa obywatelskiego

joined the companies

wraz z koncernami

and joined the government

oraz z rządem

in the analysis of the problem,

nad analizą problemu

in the development of remedies,

i opracowaniem rozwiązań,

in the implementation of reforms,

wdrożeniem reform

and then later, in the monitoring of reforms.

i później ich monitorowaniem.

Of course, if civil society organizations

Oczywiście organizacje społeczne

want to play that role,

chcą odgrywać tę rolę

they have to grow into this responsibility.

muszą dorosnąć do tej odpowiedzialności.

Not all civil society organizations are good.

Nie wszystkie organizacje są dobre.

The Ku Klux Klan is an NGO.

Ku Klux Klan jest przykładem organizacji pozarządowej.

So, we must be aware

Musimy być świadomi,

that civil society

że społeczeństwa obywatelskie

has to shape up itself.

muszą się ukształtować.

They have to have a much more

Muszą mieć znacznie więcej

transparent financial governance.

przejrzystej władzy nad finansami.

They have to have a much more participatory governance

Potrzebują więcej władzy bezpośredniej

in many civil society organizations.

w wielu organizacjach.

We also need much more competence of civil society leaders.

Liderzy organizacji potrzebują wielu kompetencji.

This is why we have set up the governance school

Dlatego założyliśmy szkołę zarządzania

and the Center for Civil Society here in Berlin,

Center for Civil Society tutaj w Berlinie.

because we believe most of our educational

Ponieważ wierzymy, że większość naszych instytucji

and research institutions in Germany

badawczych i oświatowych w Niemczech

and continental Europe in general,

i Europie kontynentalnej

do not focus enough, yet,

nie skupia się wystarczająco

on empowering civil society

na wzmacnianiu społeczeństwa obywatelskiego

and training the leadership of civil society.

i szkoleniu tego typu przywództwa.

But what I'm saying from my very practical experience:

Ale z mojego doświadczenia

If civil society does it right

wynika,że jeśli społeczeństwo podejmie właściwe kroki

and joins the other actors --

i połączy siły z innymi uczestnikami gospodarki

in particular, governments,

szczególnie z rządami

governments and their international institutions,

i ich instytucjami międzynarodowymi,

but also large international actors,

ale również z wielkimi międzynarodowymi graczami,

in particular those which have committed themselves

którzy zobowiązali się

to corporate social responsibility --

do przestrzegania zasad społecznej odpowiedzialności.

then in this magical triangle

Wtedy w tym magicznym trójkącie

between civil society,

pomiędzy społeczeństwem obywatelskim,

government and private sector,

rządem a sektorem prywatnym,

there is a tremendous chance

istnieje ogromna szansa

for all of us to create a better world.

dla każdego z nas na stworzenie lepszego świata.

Thank you.

Dziękuję.

(Applause)

(Brawa)