Tim Jackson: An economic reality check

Tłumaczenie: A. Konstancja Wiszniewska Korekta: Marek Kasiak

I want to talk to you today about prosperity,

Chcę dziś pomówić z wami o dobrobycie,

about our hopes

o naszych nadziejach

for a shared and lasting prosperity.

na wspólny i trwały dobrobyt.

And not just us,

Nie tylko nasz,

but the two billion people worldwide

ale i dwóch miliardów ludzi na całym świecie,

who are still chronically undernourished.

którzy nadal są chronicznie niedożywieni.

And hope actually is at the heart of this.

A najważniejsza w tym wszystkim jest nadzieja.

In fact, the Latin word for hope

Właściwie łacińskie słowo nadzieja

is at the heart of the word prosperity.

jest podstawą słowa prosperity, czyli dobrobytu.

"Pro-speras," "speras," hope --

„Pro-speras”, „speras”, nadzieja --

in accordance with our hopes and expectations.

w zgodzie z naszymi nadziejami i oczekiwaniami.

The irony is, though,

Jednak ironia polega na tym,

that we have cashed-out prosperity

że dobrobyt wymieniliśmy na gotówkę,

almost literally in terms of money and economic growth.

prawie dosłownie, jeśli chodzi o pieniądze i wzrost gospodarczy.

And we've grown our economies so much

Tak bardzo rozwinęliśmy naszą gospodarkę,

that we now stand

że stoimy teraz

in a real danger

przed prawdziwym niebezpieczeństwem

of undermining hope --

osłabienia nadziei --

running down resources, cutting down rainforests,

zużywanie zasobów, wycinanie lasów tropikalnych,

spilling oil into the Gulf of Mexico,

wyciek ropy w Zatoce Meksykańskiej,

changing the climate --

zmiany klimatyczne --

and the only thing that has actually

i jedyne, co chociaż

remotely slowed down the relentless rise

w niewielkim stopniu spowalnia nieubłagany wzrost

of carbon emissions over the last two to three decades

emisji dwutlenku węgla na przestrzeni ostatnich dwóch czy trzech dekad,

is recession.

to recesja.

And recession, of course,

A recesja, oczywiście,

isn't exactly a recipe for hope either,

też nie za bardzo kojarzy się z nadzieją,

as we're busy finding out.

jak teraz sami mamy okazję się przekonać.

So we're caught in a kind of trap.

Więc wpadliśmy w swego rodzaju pułapkę.

It's a dilemma, a dilemma of growth.

To dylemat, dylemat wzrostu.

We can't live with it; we can't live without it.

Z nim żyć nie możemy; bez niego nie możemy żyć .

Trash the system or crash the planet --

Wywalić system albo rozwalić planetę.

it's a tough choice; it isn't much of a choice.

To trudny wybór. Właściwie żaden wybór.

And our best avenue of escape from this actually

Tak naprawdę, naszą najlepszą drogą ucieczki od tego

is a kind of blind faith

jest rodzaj ślepej wiary

in our own cleverness and technology and efficiency

we własny spryt i technologię, i efektywność,

and doing things more efficiently.

i bardziej efektywne działanie.

Now I haven't got anything against efficiency.

Nie mam nic przeciwko efektywności.

And I think we are a clever species sometimes.

Uważam także, że sprytny z nas gatunek, przynajmniej czasami.

But I think we should also just check the numbers,

Ale sądzę, że powinniśmy także przyjrzeć się liczbom,

take a reality check here.

spojrzeć na realia.

So I want you to imagine a world,

Chcę zatem, żebyście wyobrazili sobie świat

in 2050, of around nine billion people,

w 2050, z liczbą ludności sięgającą około dziewięciu miliardów,

all aspiring to Western incomes,

wszyscy aspirujący do zachodniego poziomu dochodów,

Western lifestyles.

zachodniego stylu życia.

And I want to ask the question --

I chcę postawić pytanie --

and we'll give them that two percent hike in income, in salary each year as well,

a damy im także te dwa procent rocznie podwyżki dochodu, w zarobkach,

because we believe in growth.

ponieważ wierzymy we wzrost.

And I want to ask the question:

I chcę zadać pytanie:

how far and how fast would be have to move?

Jak szybko i na jaką skalę musielibyśmy działać?

How clever would we have to be?

Jak bardzo sprytni musielibyśmy być?

How much technology would we need in this world

Ile nowych technologii potrzebowalibyśmy w tym świecie,

to deliver our carbon targets?

aby osiągnąć nasz docelowy poziom redukcji emisji dwutlenku węgla?

And here in my chart --

A oto mój diagram.

on the left-hand side is where we are now.

Z lewej strony widać naszą obecną sytuację.

This is the carbon intensity of economic growth

Intensywność emisji dwutlenku węgla odzwierciedla wzrost ekonomiczny

in the economy at the moment.

w obecnej gospodarce.

It's around about 770 grams of carbon.

To około 770 gram dwutlenku węgla.

In the world I describe to you,

W świecie, który wam opisałem,

we have to be right over here at the right-hand side

musimy być dokładnie tutaj, po prawej stronie,

at six grams of carbon.

na poziomie sześciu gram dwutlenku węgla.

It's a 130-fold improvement,

To poprawa 130-krotna,

and that is 10 times further and faster

a to 10 razy dalej i szybciej

than anything we've ever achieved in industrial history.

od wszystkich osiągnięć historii industrialnej.

Maybe we can do it, maybe it's possible -- who knows?

Może potrafimy tego dokonać, może to możliwe -- kto wie?

Maybe we can even go further

Być może nawet możemy pójść dalej,

and get an economy that pulls carbon out of the atmosphere,

i dojść do gospodarki, która usuwa węgiel z atmosfery,

which is what we're going to need to be doing

a co będziemy potrzebowali zrobić

by the end of the century.

przed upływem tego stulecia.

But shouldn't we just check first

Ale czy nie powinniśmy najpierw po prostu sprawdzić,

that the economic system that we have

że system ekonomiczny jaki mamy

is remotely capable of delivering

jest w ogóle w stanie osiągnąć

this kind of improvement?

tego rodzaju postęp?

So I want to just spend a couple of minutes on system dynamics.

Jeszcze chcę poświęcić parę minut dynamice systemu.

It's a bit complex, and I apologize for that.

Jest to nieco zawiła kwestia, za co przepraszam.

What I'll try and do, is I'll try and paraphrase it

Jednak spróbuję przełożyć to

is sort of human terms.

na ludzki język.

So it looks a little bit like this.

Więc wygląda to mniej więcej tak.

Firms produce goods for households -- that's us --

Firmy wytwarzają towary dla gospodarstw domowych -- to znaczy dla nas --

and provide us with incomes,

i zapewniają nam dochód,

and that's even better, because we can spend those incomes

a to jeszcze lepiej, ponieważ możemy wydać ten dochód

on more goods and services.

na więcej towarów i usług.

That's called the circular flow of the economy.

To się nazywa ruch okrężny w gospodarce.

It looks harmless enough.

Wygląda dość nieszkodliwie.

I just want to highlight one key feature of this system,

Chcę zwrócić waszą uwagę na jedną kluczową cechę tego systemu,

which is the role of investment.

którą jest rola inwestycji.

Now investment constitutes

Otóż inwestycje stanowią

only about a fifth of the national income

zaledwie jakąś jedną piątą dochodu narodowego

in most modern economies,

w większości nowoczesnych gospodarek,

but it plays an absolutely vital role.

ale odgrywa niewątpliwie decydującą rolę.

And what it does essentially

I zasadniczo sprowadza się

is to stimulate further consumption growth.

do stymulacji dalszego wzrostu konsumpcji.

It does this in a couple of ways --

Osiąga to na parę sposobów --

chasing productivity,

pogoń za wydajnością,

which drives down prices and encourages us to buy more stuff.

która powoduje obniżkę cen i zachęca nas abyśmy kupowali więcej rzeczy.

But I want to concentrate

Ale chcę skoncentrować się

on the role of investment

na roli inwestycji

in seeking out novelty,

w poszukiwaniu nowości,

the production and consumption of novelty.

produkcji i konsumpcji nowości.

Joseph Schumpeter called this

Joseph Schumpeter nazwał to

"the process of creative destruction."

„procesem kreatywnej destrukcji”.

It's a process of the production and reproduction of novelty,

To proces produkcji i reprodukcji nowości,

continually chasing expanding consumer markets,

nieustanne dążenie do powiększenia rynków konsumenckich,

consumer goods, new consumer goods.

dóbr konsumenckich, nowych dóbr konsumenckich.

And this, this is where it gets interesting,

I tu właśnie zaczyna się robić ciekawie,

because it turns out that human beings

ponieważ okazuje się, że istoty ludzkie

have something of an appetite for novelty.

mają coś jakby apetyt na nowości.

We love new stuff --

Kochamy nowe rzeczy --

new material stuff for sure --

nowe materialne rzeczy, wiadomo --

but also new ideas, new adventures,

ale także nowe idee, nowe przygody,

new experiences.

nowe doświadczenia.

But the materiality matters too,

Ale materialność też ma znaczenie.

because in every society

Ponieważ w każdym społeczeństwie,

that anthropologists have looked at,

któremu przyglądali się antropolodzy,

material stuff

rzeczy materialne

operates as a kind of language --

posługują się rodzajem języka,

a language of goods,

językiem towarów,

a symbolic language

symbolicznym językiem,

that we use to tell each other stories --

którego używamy, żeby opowiadać sobie historie --

stories, for example,

na przykład opowieści,

about how important we are.

o tym jacy jesteśmy ważni.

Status-driven, conspicuous consumption

Napędzana statusem, ostentacyjna konsumpcja

thrives from the language

kwitnie dzięki językowi

of novelty.

nowości.

And here, all of a sudden,

I oto nagle

we have a system

mamy system,

that is locking economic structure with social logic --

który łączy strukturę ekonomiczną z logiką społeczną --

the economic institutions, and who we are as people, locked together

instytucje gospodarcze, i to kim jesteśmy jako ludzie, połączone ze sobą

to drive an engine of growth.

aby napędzać motor wzrostu.

And this engine is not just economic value;

A ten motor to nie tylko wartość ekonomiczna;

it is pulling material resources

on ciągnie zasoby materialne

relentlessly through the system,

nieprzerwanie przez ten system,

driven by our own insatiable appetites,

napędzany naszym nienasyconym apetytem,

driven in fact by a sense of anxiety.

napędzany w gruncie rzeczy poczuciem niepokoju.

Adam Smith, 200 years ago,

Adam Smith, 200 lat temu,

spoke about our desire

mówił o naszym pragnieniu

for a life without shame.

życia bez wstydu.

A life without shame:

Życie bez wstydu;

in his day, what that meant was a linen shirt,

w jego czasach, oznaczało to lniane koszule,

and today, well, you still need the shirt,

a dziś, no cóż, koszule nadal są potrzebne,

but you need the hybrid car,

ale potrzebujesz też samochód-hybrydę,

the HDTV, two holidays a year in the sun,

telewizor HDTV, dwa urlopy rocznie w ciepłych krajach,

the netbook and iPad, the list goes on --

netbook i iPad, lista nie ma końca --

an almost inexhaustible supply of goods,

niemal niekończący się dopływ dóbr,

driven by this anxiety.

napędzany tym niepokojem.

And even if we don't want them,

I nawet jeśli ich nie chcemy,

we need to buy them,

musimy je kupować,

because, if we don't buy them, the system crashes.

ponieważ, jeśli ich nie kupimy, załamie się cały system.

And to stop it crashing

A żeby powstrzymać krach,

over the last two to three decades,

na przestrzeni ostatnich dwóch czy trzech dekad,

we've expanded the money supply,

powiększaliśmy zasoby finansowe,

expanded credit and debt,

zwiększaliśmy kredyty i zadłużenie,

so that people can keep buying stuff.

tak żeby ludzie mogli nadal kupować.

And of course, that expansion was deeply implicated in the crisis.

I oczywiście, to powiększanie było mocno zamieszane w kryzys.

But this -- I just want to show you some data here.

Ale to -- tutaj chcę wam pokazać pewne dane.

This is what it looks like, essentially,

Oto jak to zasadniczo wygląda,

this credit and debt system, just for the U.K.

ten system kredytów i zadłużenia, tylko dla UK.

This was the last 15 years before the crash,

Tak było przez 15 lat poprzedzających krach.

and you can see there, consumer debt rose dramatically.

Jak tutaj widzicie, zadłużenie konsumenckie drastycznie wzrosło.

It was above the GDP for three years in a row

Przekraczało ono PKB trzy lata pod rząd

just before the crisis.

bezpośrednio przed kryzysem.

And in the mean time, personal savings absolutely plummeted.

A w międzyczasie, oszczędności osobiste gwałtownie spadły.

The savings ratio, net savings,

Stopa oszczędzania, oszczędności netto,

were below zero in the middle of 2008,

w połowie roku 2008 wynosiły poniżej zero,

just before the crash.

tuż przed krachem.

This is people expanding debt, drawing down their savings,

Oznacza to, że ludzie powiększają zadłużenie, pomniejszają swe oszczędności,

just to stay in the game.

tylko po to, żeby nie wypaść z gry.

This is a strange, rather perverse, story,

To dziwna, dość perwersyjna opowieść,

just to put it in very simple terms.

Żeby ująć to w bardzo proste słowa,

It's a story about us, people,

to historia o nas, ludziach,

being persuaded

których przekonano do

to spend money we don't have

wydawania pieniędzy, których nie mamy.

on things we don't need

na rzeczy, których nie potrzebujemy,

to create impressions that won't last

żeby stworzyć wrażenie, które nie przetrwa,

on people we don't care about.

na ludziach, którzy nas nie obchodzą.

(Laughter)

(Śmiech)

(Applause)

(Brawa)

But before we consign ourselves to despair,

Ale zanim oddamy się rozpaczy,

maybe we should just go back and say, "Did we get this right?

może powinnyśmy po prostu zawrócić i spytać: „Czy dobrze zrozumieliśmy?

Is this really how people are?

Czy ludzie rzeczywiście są tacy?

Is this really how economies behave?"

Czy gospodarka naprawdę tak działa?”

And almost straightaway

I niemal od razu

we actually run up against a couple of anomalies.

natykamy się na kilka anomalii.

The first one is in the crisis itself.

Pierwsza to sam kryzys.

In the crisis, in the recession, what do people want to do?

Co chcą robić ludzie w czasie kryzysu, podczas recesji?

They want to hunker down, they want to look to the future.

Chcą przeczekać. Chcą patrzeć w przyszłość.

They want to spend less and save more.

Chcą mniej wydawać i więcej oszczędzać.

But saving is exactly the wrong thing to do

Ale oszczędzanie jest dokładnie tym, czego nie powinno się robić

from the system point of view.

z punktu widzenia systemu.

Keynes called this the "paradox of thrift" --

Keynes nazwał to „paradoksem oszczędności” --

saving slows down recovery.

oszczędzanie spowalnia powrót do normy.

And politicians call on us continually

A politycy bezustannie wzywają nas

to draw down more debt,

do zaciągania kolejnych długów,

to draw down our own savings even further,

do sięgania jeszcze głębiej do własnych oszczędności,

just so that we can get the show back on the road,

tak żebyśmy mogli wrócić do gry,

so we can keep this growth-based economy going.

żebyśmy byli w stanie utrzymać w ruchu gospodarkę opartą na wzroście.

It's an anomaly,

To anomalia,

it's a place where the system actually is at odds

to miejsce, gdzie system tak naprawdę kłóci się

with who we are as people.

z tym kim jesteśmy jako ludzie.

Here's another one -- completely different one:

Oto jeszcze jedna -- zupełnie inna:

Why is it

Dlaczego tak się dzieje,

that we don't do the blindingly obvious things we should do

że nie robimy tego wszystkiego, co wiadomo, że powinniśmy robić,

to combat climate change,

żeby zwalczyć zmiany klimatyczne,

very, very simple things

bardzo, bardzo proste rzeczy,

like buying energy-efficient appliances,

takie jak zakup urządzeń energooszczędnych,

putting in efficient lights, turning the lights off occasionally,

zainstalowanie wydajnego oświetlenia, od czasu do czasu wyłączanie światła,

insulating our homes?

ocieplenie naszych domów?

These things save carbon, they save energy,

Takie rzecze oszczędzają węgiel, oszczędzają energię,

they save us money.

oszczędzają nam pieniądze.

So is it that, though they make perfect economic sense,

Więc dlaczego, choć mają one głęboki sens ekonomiczny,

we don't do them?

nie robimy ich?

Well, I had my own personal insight into this

No cóż, osobiście miałem okazję zrozumieć to

a few years ago.

kilka lat temu.

It was a Sunday evening, Sunday afternoon,

Była niedziela wieczór, niedzielne popołudnie,

and it was just after --

a było to zaraz po tym --

actually, to be honest, too long after --

właściwie, jeśli mam być szczery, zbyt długo po tym --

we had moved into a new house.

jak wprowadziliśmy się do nowego domu.

And I had finally got around to doing some draft stripping,

I w końcu zabrałem się za uszczelnianie,

installing insulation around the windows and doors

zakładanie izolacji wokół okien i drzwi,

to keep out the drafts.

żeby nie było przeciągów.

And my, then, five year-old daughter

A moja, wówczas pięcioletnia córka

was helping me in the way that five year-olds do.

pomagała mi, tak jak to zwykle robią pięciolatki.

And we'd been doing this for a while,

I już dłuższą chwilę zajmowaliśmy się tym,

when she turned to me very solemnly and said,

kiedy nagle odwróciła się do mnie z powagą i zapytała:

"Will this really keep out the giraffes?"

„Czy to naprawdę powstrzyma żyrafy przed wejściem?”

(Laughter)

(Śmiech)

"Here they are, the giraffes."

Oto i one, żyrafy (podobieństwo wymowy drafts/giraffes).”

You can hear the five-year-old mind working.

Słychać jak pracuje mózg pięciolatka.

These ones, interestingly, are 400 miles north of here

Te konkretne, ciekawa rzecz, są 644 km na północ stąd,

outside Barrow-in-Furness in Cumbria.

w pobliżu Barrow-in-Furness w Cumbrii.

Goodness knows what they make of the Lake District weather.

Bóg jeden wie co sobie myślą o pogodzie w Krainie Jezior.

But actually that childish misrepresentation

Ale tak naprawdę to dziecinne przeinaczenie

stuck with me,

zostało mi w pamięci,

because it suddenly became clear to me

ponieważ nagle stało się dla mnie jasne,

why we don't do the blindingly obvious things.

dlaczego nie robimy rzeczy najbardziej oczywistych.

We're too busy keeping out the giraffes --

Za dużo czasu zajmuje nam zagradzanie drogi żyrafom --

putting the kids on the bus in the morning,

odprowadzanie dzieciaków na poranny autobus,

getting ourselves to work on time,

wyszykowanie się na czas do pracy,

surviving email overload

uporanie się z lawiną maili

and shop floor politics,

i intryg biurowych,

foraging for groceries, throwing together meals,

wyprawy na zakupy, pichcenie posiłków,

escaping for a couple of precious hours in the evening

ucieczka na parę drogocennych wieczornych godzin

into prime-time TV

w telewizję w najlepszym czasie antenowym,

or TED online,

albo TED w internecie,

getting from one end of the day to the other,

dotarcie z jednego końca dnia na drugi,

keeping out the giraffes.

zagradzanie drogi żyrafom.

(Laughter)

(Śmiech)

What is the objective?

Co jest celem?

"What is the objective of the consumer?"

„Co jest celem konsumenta?”

Mary Douglas asked in an essay on poverty

- pytała Mary Douglas w eseju na temat ubóstwa

written 35 years ago.

napisanym 35 lat temu.

"It is," she said,

„Jest nim - powiedziała -

"to help create the social world

pomoc w stworzeniu życia społecznego

and find a credible place in it."

i znalezienie wiarygodnego w nim miejsca.”

That is a deeply humanizing

To jest głęboko humanistyczna

vision of our lives,

wizja naszego życia

and it's a completely different vision

i jest ona całkowicie odmienną wizją

than the one that lies at the heart

od tej, która leży u podstaw

of this economic model.

tego modelu ekonomicznego.

So who are we?

Więc kim jesteśmy?

Who are these people?

Kim są ci ludzie?

Are we these novelty-seeking, hedonistic,

Czy to my jesteśmy tymi poszukującymi nowości, hedonistycznymi

selfish individuals?

samolubnymi jednostkami?

Or might we actually occasionally be

A może od czasu do czasu rzeczywiście bywamy

something like the selfless altruist

czymś w rodzaju bezinteresownego altruisty

depicted in Rembrandt's lovely, lovely sketch here?

przedstawionego w tym uroczym, uroczym szkicu Rembrandta?

Well psychology actually says

Psychologia faktycznie mówi,

there is a tension --

że istnieje napięcie,

a tension between self-regarding behaviors

napięcie między zachowaniami nakierowanymi na siebie,

and other regarding behaviors.

a zachowaniami nakierowanymi na innych ludzi.

And these tensions have deep evolutionary roots,

Te napięcia mają głębokie korzenie ewolucyjne.

so selfish behavior

Na przykład zachowanie samolubne

is adaptive in certain circumstances --

jest w pewnych okolicznościach przystosowawcze --

fight or flight.

walka albo ucieczka.

But other regarding behaviors

Ale zachowania nakierowane na innych

are essential to our evolution

są niezbędne dla naszej ewolucji

as social beings.

jako istot społecznych.

And perhaps even more interesting from our point of view,

A może jeszcze bardziej interesujące z naszego punktu widzenia,

another tension between novelty-seeking behaviors

napięcie między zachowaniami poszukującymi nowości

and tradition or conservation.

a tradycją czy konserwatyzmem.

Novelty is adaptive when things are changing

Nowość jest przystosowawcza kiedy wszystko się zmienia

and you need to adapt yourself.

i sam musisz się przystosować.

Tradition is essential to lay down the stability

Tradycja jest ważna aby zbudować stabilność,

to raise families and form cohesive social groups.

by zakładać rodziny i tworzyć spójne grupy społeczne.

So here, all of a sudden,

Tak więc oto nagle

we're looking at a map of the human heart.

patrzymy na mapę ludzkiego serca.

And it reveals to us, suddenly,

A to odsłania nam, niespodziewanie,

the crux of the matter.

sedno sprawy.

What we've done is we've created economies.

To czego dokonaliśmy, to stworzyliśmy gospodarkę.

We've created systems,

Stworzyliśmy systemy,

which systematically privilege, encourage,

które systematycznie faworyzują i promują

one narrow quadrant

jeden wąski kwadrant

of the human soul

ludzkiej duszy,

and left the others unregarded.

a inne pomijają.

And in the same token, the solution becomes clear,

Tym samym, rozwiązanie staje się jasne,

because this isn't, therefore,

ponieważ to nie chodzi zatem

about changing human nature.

o zmianę natury ludzkiej.

It isn't, in fact, about curtailing possibilities.

To nie chodzi, w gruncie rzeczy, o ograniczenie możliwości.

It is about opening up.

To chodzi o otwarcie się.

It is about allowing ourselves the freedom

To chodzi o pozwolenie sobie na wolność

to become fully human,

stania się w pełni człowiekiem,

recognizing the depth and the breadth

rozpoznanie głębi i bogactwa

of the human psyche

ludzkiej psyche,

and building institutions

i budowanie instytucji,

to protect Rembrandt's fragile altruist within.

żeby móc ochronić kryjącego się w środku kruchego altruistę Rembrandta.

What does all this mean for economics?

Co to wszystko oznacza dla ekonomii?

What would economies look like

Jak wyglądałaby gospodarka

if we took that vision of human nature

gdybyśmy wzięli tę wizję natury ludzkiej

at their heart

u jej podstaw

and stretched them

i rozciągnęli ją

along these orthogonal dimensions

wzdłuż tych ortogonalnych wymiarów

of the human psyche?

ludzkiej psyche?

Well, it might look a little bit

Mogłoby to wyglądać trochę tak

like the 4,000 community-interest companies

jak 4000 przedsiębiorstw społecznych,

that have sprung up in the U.K. over the last five years

które pojawiły się w UK w ciągu ostatnich pięciu lat

and a similar rise in B corporations in the United States,

oraz podobny rozwój korporacji typu B w Stanach Zjednoczonych,

enterprises

przedsiębiorstw,

that have ecological and social goals

które mają cele ekologiczne i społeczne

written into their constitution

wpisane w swoje statuty,

at their heart --

jako podstawę,

companies, in fact, like this one, Ecosia.

w zasadzie firmy takie jak ta, Ecosia.

And I just want to, very quickly, show you this.

Jeszcze chcę wam to bardzo szybko pokazać.

Ecosia is an Internet search engine.

Ecosia to wyszukiwarka internetowa.

Internet search engines work

Wyszukiwarki pracują

by drawing revenues from sponsored links

czerpiąc dochód ze sponsorowanych linków,

that appear when you do a search.

które pokazują się kiedy czegoś szukasz.

And Ecosia works in pretty much the same way.

I Ecosia działa właśnie w taki sposób.

So we can do that here --

Możemy to teraz zrobić.

we can just put in a little search term.

Możemy wstawić jakiś małe zapytanie.

There you go, Oxford, that's where we are. See what comes up.

Proszę bardzo, Oxford, tu jesteśmy. Zobaczmy co się pokaże.

The difference with Ecosia though

Jednak różnica w przypadku Ecosi

is that, in Ecosia's case,

polega na tym, że Ecosia

it draws the revenues in the same way,

w taki sam sposób czerpie dochód,

but it allocates

ale przeznacza

80 percent of those revenues

80 procent dochodów

to a rainforest protection project in the Amazon.

na program ochrony lasu tropikalnego w Amazonii.

And we're going to do it.

Właśnie to zrobimy.

We're just going to click on Naturejobs.uk.

Klikniemy na Naturejobs.uk.

In case anyone out there is looking for a job in a recession,

Na wypadek gdyby ktoś szukał pracy w czasie recesji,

that's the page to go to.

to jest strona, którą trzeba odwiedzić.

And what happened then was

A co potem się dzieje, to

the sponsor gave revenues to Ecosia,

sponsor przekazał dochód Ecosii,

and Ecosia is giving 80 percent of those revenues

a Ecosia przekazuje 80 procent tych dochodów

to a rainforest protection project.

na program ochrony lasu tropikalnego.

It's taking profits from one place

Bierze zyski z jednego miejsca

and allocating them

i przeznacza je

into the protection of ecological resources.

na ochronę zasobów ekologicznych.

It's a different kind of enterprise

To kolejny rodzaj przedsiębiorstwa

for a new economy.

w nowej gospodarce.

It's a form, if you like,

To forma, że tak to nazwę,

of ecological altruism --

altruizmu ekologicznego --

perhaps something along those lines. Maybe it's that.

czy czegoś podobnego. Może dokładnie tego.

Whatever it is,

Czymkolwiek by to nie było,

whatever this new economy is,

czymkolwiek jest ta nowa ekonomia,

what we need the economy to do, in fact,

to ta ekonomia jest nam potrzebna, w gruncie rzeczy,

is to put investment

po to, żeby inwestowanie trafiło

back into the heart of the model,

z powrotem do centrum tego modelu,

to re-conceive investment.

żeby inwestowanie ponownie zaistniało.

Only now, investment

Tyle że teraz inwestowanie

isn't going to be

nie będzie polegało

about the relentless and mindless

na niekończącej się i bezmyślnej

pursuit of consumption growth.

pogoni za wzrostem konsumpcyjnym

Investment has to be a different beast.

Inwestycje muszą mieć inną naturę.

Investment has to be,

Inwestycje muszą

in the new economy,

w tej nowej ekonomii,

protecting and nurturing

zabezpieczać i pielęgnować

the ecological assets on which our future depends.

majątek ekologiczny, od którego zależy nasza przyszłość.

It has to be about transition.

Muszą uwzględniać fazę przejściową.

It has to be investing in low-carbon technologies

Muszą inwestować w technologie umożliwiające niską emisję dwutlenku węgla,

and infrastructures.

i w infrastrukturę.

We have to invest, in fact,

Tak naprawdę musimy inwestować

in the idea of a meaningful prosperity,

w ideę sensownego dobrobytu,

providing capabilities

umożliwiającego

for people to flourish.

ludziom udane życie.

And of course, this task has material dimensions.

Oczywiście to zadanie ma wymiar materialny.

It would be nonsense to talk about people flourishing

Mówienie o udanym życiu nie miałoby sensu,

if they didn't have food, clothing and shelter.

gdyby ludzie nie mieli co jeść, w co się ubrać i gdzie mieszkać.

But it's also clear that prosperity goes beyond this.

Ale nie ma wątpliwości, że dobrobyt to coś więcej.

It has social and psychological aims --

Ma cele społeczne i psychologiczne --

family, friendship,

rodzinę, przyjaźń,

commitments, society,

zobowiązania, społeczeństwo,

participating in the life of that society.

udział w życiu tego społeczeństwa.

And this too

A to też

requires investment,

wymaga inwestycji,

investment -- for example, in places --

inwestycji w miejsca, na przykład,

places where we can connect,

miejsca, gdzie możemy się połączyć,

places where we can participate,

miejsca, gdzie możemy uczestniczyć,

shared spaces,

wspólne przestrzenie,

concert halls, gardens,

sale koncertowe, ogrody,

public parks,

publiczne parki,

libraries, museums, quiet centers,

biblioteki, muzea, spokojne centra,

places of joy and celebration,

miejsca radości i celebrowania,

places of tranquility and contemplation,

miejsca spokoju i kontemplacji,

sites for the "cultivation

miejsca przeznaczone „rozwijaniu

of a common citizenship,"

wspólnoty obywatelskiej”,

in Michael Sandel's lovely phrase.

jak to ładnie ujął Michael Sandel.

An investment -- investment, after all, is just such a basic economic concept --

Inwestycja -- inwestycja, przecież to jest podstawowe pojęcie ekonomiczne --

is nothing more nor less

jest niczym innym jak

than a relationship

związkiem

between the present and the future,

pomiędzy teraźniejszością i przyszłością,

a shared present and a common future.

wspólna teraźniejszość i przyszłość wspólna dla wszystkich.

And we need that relationship to reflect,

I potrzeba, aby ten związek odzwierciedlał,

to reclaim hope.

aby przywracał nadzieję.

So let me come back, with this sense of hope,

Więc pozwólcie mi wrócić, z tym poczuciem nadziei,

to the two billion people

do dwóch miliardów ludzi,

still trying to live each day

nadal próbujących przeżyć każdy dzień

on less than the price of a skinny latte

za kwotę mniejszą niż cena kawy z chudym mlekiem

from the cafe next door.

z kawiarni obok.

What can we offer those people?

Co możemy tym ludziom zaproponować?

It's clear that we have a responsibility

Oczywiste jest, że jesteśmy zobowiązani

to help lift them out of poverty.

pomóc im wydźwignąć się z nędzy.

It's clear that we have a responsibility

Oczywiste jest, że jesteśmy zobowiązani

to make room for growth

stworzyć miejsce na rozwój,

where growth really matters in those poorest nations.

przy czym w tych najbiedniejszych krajach rozwój rzeczywiście ma znaczenie.

And it's also clear that we will never achieve that

A jest również oczywiste, że nigdy tego nie osiągniemy,

unless we're capable of redefining

o ile nie będziemy w stanie zredefiniować

a meaningful sense of prosperity in the richer nations,

głębszego znaczenia dobrobytu w bogatszych krajach,

a prosperity that is more meaningful

dobrobytu, który jest bardziej znaczący,

and less materialistic

a mniej materialistyczny

than the growth-based model.

niż model oparty na wzroście.

So this is not just

Więc to nie jest tylko

a Western post-materialist fantasy.

zachodnia fantazja post-materialistyczna.

In fact, an African philosopher wrote to me,

Faktycznie pewien filozof z Afryki napisał do mnie

when "Prosperity Without Growth" was published,

kiedy ukazała się książka „Dobrobyt bez wzrostu”,

pointing out the similarities

wskazując na podobieństwa

between this view of prosperity

pomiędzy tym ujęciem dobrobytu

and the traditional African concept of ubuntu.

i tradycyjnym afrykańskim konceptem ubuntu.

Ubuntu says, "I am

Ubuntu mówi: „Ja jestem,

because we are."

ponieważ my jesteśmy.”

Prosperity is a shared endeavor.

Dobrobyt jest wspólnym przedsięwzięciem.

Its roots are long and deep --

Jego korzenie są długie i głębokie.

its foundations, I've tried to show,

Jego fundamenty, próbowałem pokazać,

exist already, inside each of us.

już istnieją, w środku każdego z nas.

So this is not about

Więc to nie chodzi o

standing in the way of development.

stanie na drodze rozwoju.

It's not about

To nie chodzi

overthrowing capitalism.

obalenie kapitalizmu.

It's not about

To nie chodzi o

trying to change human nature.

próbę zmiany ludzkiej natury.

What we're doing here

To co tu robimy

is we're taking a few simple steps

to postawienie kilku prostych kroków

towards an economics fit for purpose.

w kierunku odpowiedniej ekonomii.

And at the heart of that economics,

A u podstaw tej ekonomii

we're placing a more credible,

umieszczamy bardziej wiarygodną,

more robust,

mocniejszą

and more realistic vision

i bardziej realistyczną wizję

of what it means to be human.

tego, co znaczy być człowiekiem.

Thank you very much.

Dziękuję bardzo.

(Applause)

(Brawa)

Chris Anderson: While they're taking the podium away, just a quick question.

Chris Anderson: Jeszcze tylko szybkie pytanie, a w tym czasie usuną mównicę.

First of all, economists aren't supposed to be inspiring,

Zacznę od tego, że ekonomiści nie uchodzą za inspirujących mówców,

so you may need to work on the tone a little.

więc może będziesz musiał trochę popracować nad warsztatem.

(Laughter)

(Śmiech)

Can you picture the politicians ever buying into this?

Czy jesteś w stanie sobie wyobrazić, że politycy kiedykolwiek to kupią?

I mean, can you picture

Chodzi mi o to, czy możesz sobie wyobrazić,

a politician standing up in Britain and saying,

że jakiś polityk w Wielkiej Brytanii wstanie i powie:

"GDP fell two percent this year. Good news!

„PKB spadł w tym roku o dwa procent. To dobra wiadomość!

We're actually all happier, and a country's more beautiful,

Faktycznie jesteśmy szczęśliwsi, a kraj piękniejszy,

and our lives are better."

i nasze życie lepsze.”

Tim Jackson: Well that's clearly not what you're doing.

Tim Jackson: Hm, jasne że w ten sposób się tego nie robi.

You're not making news out of things falling down.

Nie robi się newsów z porażki.

You're making news out of the things that tell you that we're flourishing.

Newsy mają mówić, że świetnie nam idzie.

Can I picture politicians doing it?

Czy mogę sobie wyobrazić polityków idących na to?

Actually, I already am seeing a little bit of it.

Właściwie już trochę tego zauważam.

When we first started this kind of work,

Na początku kiedy zaczynaliśmy ten rodzaj działania,

politicians would stand up, treasury spokesmen would stand up,

wstawali politycy, wstawał rzecznik ministerstwa finansów,

and accuse us of wanting to go back and live in caves.

i oskarżali nas o chęć powrotu do czasów jaskiniowców.

And actually in the period

Tak naprawdę w okresie,

through which we've been working over the last 18 years --

w którym działamy, na przestrzeni ostatnich 18 lat --

partly because of the financial crisis

częściowo z powodu kryzysu finansowego

and a little bit of humility in the profession of economics --

i odrobiny pokory w zawodach związanych z ekonomią --

actually people are engaging in this issue

ludzie faktycznie angażują się w tę kwestię.

in all sorts of countries around the world.

w najróżniejszych krajach świata.

CA: But is it mainly politicians who are going to have to get their act together,

CA: Ale czy to głównie politycy będą musieli wziąć się w garść,

or is it going to be more just civil society and companies?

czy też raczej społeczeństwo obywatelskie oraz przedsiębiorstwa?

TJ: It has to be companies. It has to be civil society.

TJ: To muszą być przedsiębiorstwa. To musi być społeczeństwo obywatelskie.

But it has to have political leadership.

Ale musi mieć ono przywództwo polityczne.

This is a kind of agenda,

To rodzaj programu,

which actually politicians themselves

gdzie właściwie sami politycy

are kind of caught in that dilemma,

znajdują się w kłopotliwym położeniu,

because they're hooked on the growth model themselves.

ponieważ sami uzależnili się od modelu wzrostu.

But actually opening up the space

Ale faktycznie otwarcie przestrzeni,

to think about different ways of governing,

żeby pomyśleć o różnych sposobach zarządzania,

different kinds of politics,

różnych rodzajach polityki,

and creating the space

i stworzenie przestrzeni

for civil society and businesses to operate differently --

dla społeczeństwa obywatelskiego i przedsiębiorstw, żeby mogły działać inaczej --

absolutely vital.

jest bezwzględnie ważne.

CA: And if someone could convince you

CA: A gdyby komuś udało się przekonać cię,

that we actually can make the -- what was it? --

że istotnie możemy dokonać -- jak to było? --

the 130-fold improvement in efficiency,

130-krotnej poprawy efektywności,

of reduction of carbon footprint,

w redukcji emisji związków węgla,

would you then actually like that picture of economic growth

czy wtedy podobałby ci się ten obraz wzrostu gospodarczego

into more knowledge-based goods?

prowadzący do większej ilości towarów opartych na wiedzy?

TJ: I would still want to know that you could do that

TJ: I tak chciałbym wiedzieć, że da się to zrobić

and get below zero by the end of the century,

i do końca stulecia zejść poniżej zera,

in terms of taking carbon out of the atmosphere,

jeśli chodzi o usuwanie dwutlenku węgla z atmosfery,

and solve the problem of biodiversity

i rozwiązać problem różnorodności biologicznej.

and reduce the impact on land use

i wprowadzić obszary ograniczonego użytkowania,

and do something about the erosion of topsoils and the quality of water.

i zrobić coś z erozją wierzchniej warstwy ziemi i jakością wody.

If you can convince me we can do all that,

Jeśli będziesz mnie w stanie przekonać, że możemy to wszystko zrobić

then, yes, I would take the two percent.

wtedy, tak, poszedłbym na te dwa procent.

CA: Tim, thank you for a very important talk. Thank you.

CA: Tim, dziękuję ci za bardzo ważny wykład. Dziękuję.

(Applause)

(Brawa)