Amy Smith: Simple designs that could save millions of childrens' lives

Tłumaczenie: Aleksandra Sobocińska Korekta: Veronice Kulka

In terms of invention,

Mówiąc o wynalzakch,

I'd like to tell you the tale of one of my favorite projects.

chciałabym zaprezentować wam historię jednego z moich ulubionych projektów.

I think it's one of the most exciting that I'm working on,

Myślę, że jest on jednym z najbardziej ekscytujących, nad jakimi pracuję,

but I think it's also the simplest.

i myślę też, że najprostszym.

It's a project that has the potential to make a huge impact around the world.

Jest to projekt, który potencjalnie może mieć ogromy wpływ na całym świecie.

It addresses one of the biggest health issues on the planet,

Dotyczy on jednego z największych problemów zdrowotnych na naszej planecie,

the number one cause of death in children under five.

najczęstszej przyczyny śmierci dzieci poniżej 5 roku życia,

Which is ...?

którą jest...? Choroby przenoszone przez wodę? Biegunka? Niedożywienie?

Water-borne diseases? Diarrhea? Malnutrition?

Nie, jest nią wdychanie dymu z domowych palenisk,

No.

It's breathing the smoke from indoor cooking fires --

acute respiratory infections caused by this.

będące przyczyną poważnych infekcji układu oddechowego. Dacie temu wiarę?

Can you believe that?

I find this shocking and somewhat appalling.

Jestem tym faktem zszokowana, a nawet przerażona.

Czy nie potrafimy stworzyć czyściej palącego się opału?

Can't we make cleaner burning cooking fuels?

Can't we make better stoves?

Nie potrafimy zrobić lepszych piecyków?

How is it that this can lead to over two million deaths every year?

Jak to możliwe, że prowadzi to do ponad 2 milionów zgonów każdego roku?

I know Bill Joy was talking to you about the wonders of carbon nanotubes,

Wiem, że Bill Joy opowiadał wam

o cudownym świecie nanorurek węglowych.

Ja zaś opowiem wam o

so I'm going to talk to you about the wonders of carbon macro-tubes,

cudzie makrorurek węglowych, to jest o węglu drzewnym.

which is charcoal.

(Laughter)

So this is a picture of rural Haiti.

Mamy tu zdjęcie wiejskich obszarów Haiti. Na Haiti wycięto 98% lasów.

Haiti is now 98 percent deforested.

You'll see scenes like this all over the island.

Widoki takie jak ten, można zobaczyć na całej wyspie.

It leads to all sorts of environmental problems

Brak drzew prowadzi do wszelkiego rodzaju problemów środowiskowych

and problems that affect people throughout the nation.

i problemów, które dotyczą całej ludności.

A couple years ago there was severe flooding

Kilka lat temu miała miejsce bardzo dotkliwa powódź,

that led to thousands of deaths --

która spowodowała tysiące zgonów,

that's directly attributable to the fact

co jest ściśle powiązane z faktem,

that there are no trees on the hills to stabilize the soil.

że na wzgórzach brak jest drzew, które ustabilizowałby glebę.

So the rains come --

Przychodzą deszcze, spływają rzekami i powstaje powódź.

they go down the rivers and the flooding happens.

Now one of the reasons why there are so few trees is this:

Jednym z powodów, dla których jest tak mało drzew, jest fakt,

people need to cook,

że ludzie muszą gotować - zbierają drewno,

and they harvest wood and they make charcoal in order to do it.

robią z niego węgiel drzewny i na nim gotują.

It's not that people are ignorant to the environmental damage.

Nie znaczy to, że ludzie ci nie są świadomi szkód jakie czynią środowisku.

They know perfectly well, but they have no other choice.

Wiedzą o tym doskonale, ale nie mają innego wyjścia.

Fossil fuels are not available,

Nie ma tu paliw kopalnych,

and solar energy doesn't cook the way that they like their food prepared.

a energia słoneczna nie daje możliwości takiego sposobu gotowania, jaki lubią.

And so this is what they do.

Dlatego tak właśnie postępują.

You'll find families like this who go out into the forest to find a tree,

Można spotkać rodziny takie jak ta, które idą do lasu po drzewo,

cut it down and make charcoal out of it.

ścinają je i wytwarzają z niego węgiel drzewny.

So not surprisingly,

Dlatego nie dziwi, że tak dużo wysiłku poświęcono,

there's a lot of effort that's been done to look at alternative cooking fuels.

aby znaleźć alternatywne rodzaje opału.

About four years ago, I took a team of students down to Haiti

Około czterech lat temu zabrałam zespół studentów na Haiti

and we worked with Peace Corps volunteers there.

i pracowaliśmy tam z wolontariuszami z Korpusu Pokoju.

This is one such volunteer

To jest właśnie jeden z wolontariuszy,

and this is a device that he had built in the village where he worked.

a to jest urządzenie, które zbudował w wiosce, w której pracował.

And the idea was that you could take waste paper;

Pomysł polegał na tym, aby wziąć makulaturę,

you could compress it

zgnieść ją i wyprodukować brykiety, których można by użyć jako opału.

and make briquettes that could be used for fuel.

But this device was very slow.

Urządzenie to było jednak bardzo powolne.

So our engineering students went to work on it

Tak więc nasi studenci inżynierii zaczęli pracować nad urządzeniem

and with some very simple changes,

i za pomocą bardzo prostych zmian

they were able to triple the throughput of this device.

byli w stanie trzykrotnie zwiększyć jego wydajność.

So you could imagine they were very excited about it.

Możecie sobie wyobrazić jak bardzo byli podekscytowani.

And they took the briquettes back to MIT so that they could test them.

Następnie zabrali brykiety ze sobą do instytutu MIT, aby je przetestować.

Okazało się, że brykiety nie chcą się palić.

And one of the things that they found was they didn't burn.

So it was a little discouraging to the students.

Trochę ich to zniechęciło.

(Laughter)

And in fact, if you look closely,

Jeśli przyjrzycie się bliżej, o tutaj,

right here you can see it says, "US Peace Corps."

zobaczycie napis "Korpus Pokoju USA."

As it turns out, there actually wasn't any waste paper in this village.

Jak się również okazało, w wiosce nie było żadnej makulatury.

And while it was a good use of government paperwork

Był to dobry sposób wykorzystania rządowych papierów,

for this volunteer to bring it back with him to his village,

które wolontariusz zabrał ze sobą z powrotem do swojej wsi

it was 800 kilometers away.

odległej o 800 kilometrów.

And so we thought perhaps there might be a better way

Pomyśleliśmy jednak, że znajdziemy może lepszy pomysł

to come up with an alternative cooking fuel.

na alternatywny rodzaj opału.

What we wanted to do is we wanted to make a fuel

To, co chcieliśmy zrobić, to stworzyć opał

that used something that was readily available on the local level.

z czegoś co jest łatwo dostępne lokalnie.

You see these all over Haiti as well.

Takie małe cukrownie, jak ta tutaj, można znaleźć na całej wyspie,

They're small-scale sugar mills.

And the waste product from them

a ich produktem ubocznym

after you extract the juice from the sugarcane

jest bagassa - łodygi trzciny cukrowej, które zostają po wyciśnięciu soku.

is called "bagasse."

It has no other use.

Bagassa nie ma innego zastosowania. Nie ma żadnych wartości odżywczych,

It has no nutritional value, so they don't feed it to the animals.

dlatego nie karmią nią zwierząt.

It just sits in a pile near the sugar mill until eventually they burn it.

Stosy bagassy leżą po prostu w pobliżu cukrowni do momentu spalenia.

To, co chcieliśmy osiągnąć, to znaleźć sposób

What we wanted to do was we wanted to find a way

to harness this waste resource and turn it into a fuel

na wykorzystanie tego odpadu jako opał

that would be something that people could easily cook with,

przypominający węgiel drzewny,

something like charcoal.

na którym ludzie mogliby łatwo przyrządzać posiłki.

So over the next couple of years,

Przez następne kilka lat razem ze studentami pracowaliśmy nad technologią.

students and I worked to develop a process.

So you start with the bagasse, and then you take a very simple kiln

Najpierw bierzemy bagassę, potem bardzo prosty piec,

that you can make out of a waste fifty five-gallon oil drum.

który można zrobić ze zużytej 208-litrowej metalowej beczki po oleju.

After some time, after setting it on fire,

Po jakimś czasie, po podpaleniu bagassy, przykrywamy beczkę,

you seal it to restrict the oxygen that goes into the kiln,

aby ograniczyć dostęp tlenu do pieca

and then you end up with this carbonized material here.

i na koniec uzyskujemy zwęglony materiał.

However, you can't burn this.

Jednak, nie nadaje się on jeszcze do palenia - jest zbyt delikatny

It's too fine and it burns too quickly to be useful for cooking.

i spala się zbyt szybko, by można było na tym gotować.

So we had to try to find a way to form it into useful briquettes.

Dlatego musieliśmy wypróbować jakiś sposób uformowania z tego przydatnych brykietów.

And conveniently, one of my students was from Ghana,

Pomocnym okazał się fakt, że jeden z moich studentów pochodził z Ghany

i pamiętał jedno z dań, które przygotowywała jego mama, zwane kokonte -

and he remembered a dish his mom used to make for him called "kokonte,"

which is a very sticky porridge made out of the cassava root.

coś w rodzaju bardzo gęstej masy zrobionej z korzenia kasawy.

And so what we did was we looked,

Wobec tego sprawdziliśmy i odkryliśmy,

and we found that cassava is indeed grown in Haiti,

że kasawę uprawia się na Haiti pod nazwą manioku.

under the name of "manioc."

In fact, it's grown all over the world --

Tak naprawdę uprawia się ją na całym świecie -

yucca, tapioca, manioc, cassava, it's all the same thing --

juka, tapioka, maniok, kasawa - to wszytko nazwy tej samej rośliny -

a very starchy root vegetable.

warzywa o bulwach bogatych w skrobię.

And you can make a very thick, sticky porridge out of it,

Można z niej przyrządzić bardzo gęstą masę,

which you can use to bind together the charcoal briquettes.

która może posłużyć jako spoiwo do uformowania zwęglonych brykietów.

So we did this. We went down to Haiti.

Tak właśnie zrobiliśmy. Pojechaliśmy na Haiti.

These are the graduates of the first Ecole de Charbon,

To są absolwenci pierwszej szkoły Ecole de Chabon -

or Charcoal Institute.

Istytutu Węgla Drzewnego, a to są... -

And these --

(Śmiech)

(Laughter)

That's right. So I'm actually an instructor at MIT as well as CIT.

zgadza się. Jestem jednocześnie instruktorem w instytucie MIT i CIT -

a to są brykiety, które wyprodukowaliśmy.

And these are the briquettes that we made.

Teraz przenieśmy się na inny kontynent. To są Indie,

Now I'm going to take you to a different continent.

This is India

and this is the most commonly used cooking fuel in India.

a to jest najpowszechniej używany w Indiach opał do gotowania: krowi nawóz.

It's cow dung.

And more than in Haiti, this produces really smoky fires,

Ten rodzaj opału wytwarza podczas spalania o wiele więcej dymu w porównaniu z opałem stosowanym na Haiti.

and this is where you see the health impacts

Zrozumieć więc można jak negatywny wpływ na zdrowie

of cooking with cow dung and biomass as a fuel.

ma gotowanie z użyciem opału z krowich odchodów i biomasy.

Kids and women are especially affected by it,

Narażone są szczególnie dzieci i kobiety,

because they're the ones who are around the cooking fires.

gdyż to one przebywają w pobliżu paleniska.

Chcieliśmy dlatego zobaczyć, czy da się tutaj wprowadzić

So we wanted to see

if we could introduce this charcoal-making technology there.

tę nową technologię produkcji węgla.

Well, unfortunately, they didn't have sugarcane

Niestety nie uprawia się tutaj trzciny cukrowej;

and they didn't have cassava,

nie mają tutaj również kasawy - to nas jednak nie powstrzymało.

but that didn't stop us.

What we did was we found what were the locally available sources of biomass.

To co zrobiliśmy, to rozpoznaliśmy, jakie były lokalnie dostępne źródła biomasy.

And there was wheat straw and there was rice straw in this area.

Na tym terenie była to słoma pszenicy i słoma ryżowa.

And what we could use as a binder was actually small amounts of cow manure,

Za spoiwo mogły nam posłużyć

małe ilości obornika, którego

which they used ordinarily for their fuel.

miejscowa ludność zwyczajowo używa jako opału.

And we did side-by-side tests,

Zrobiliśmy badania porównawcze i tutaj możecie zobaczyć

and here you can see the charcoal briquettes

brykiety węglowe, a tutaj obornik.

and here the cow dung.

And you can see that it's a lot cleaner burning of a cooking fuel.

Widać, że brykiety są o wiele czyściej palącym się opałem,

And in fact, it heats the water a lot more quickly.

a nawet znacznie szybciej podgrzewają wodę.

And so we were very happy, thus far.

Jak dotąd, byliśmy bardzo zadowoleni.

But one of the things that we found

Zauważyliśmy również,

was when we did side-by-side comparisons with wood charcoal,

że w porównaniu z węglem drzewnym,

it didn't burn as long.

nasze brykiety nie spalały się równie długo i trochę się rozsypywały

And the briquettes crumbled a little bit

and we lost energy as they fell apart as they were cooking.

i traciliśmy energię, gdy rozpadały się w czasie gotowania.

So we wanted to try to find a way to make a stronger briquette

Postanowiliśmy więc znaleźć sposób, aby wyprodukować mocniejsze brykiety,

so that we could compete with wood charcoal in the markets in Haiti.

które mogłyby konkurować z węglem drzewnym, sprzedawanym na targach na Haiti.

So we went back to MIT,

Wróciliśmy do instytutu MIT, wyciągnęliśmy aparat Instrona

we took out the Instron machine

and we figured out what sort of forces you needed

i zbadaliśmy jakiej siły potrzeba

in order to compress a briquette to the level

by sprasować brykiet na tyle mocno,

that you actually are getting improved performance out of it?

by był bardziej efektywny.

And at the same time that we had students in the lab looking at this,

W tym samym czasie, kiedy studenci prowadzili doświadczenia w laboratorium,

we also had community partners in Haiti working to develop the process,

partnerzy projektu ze społeczności Haitańskiej również pracowali nad poprawą technologii tak,

by stała się bardziej dostępna dla ludzi mieszkających na wsi.

to improve it and make it more accessible to people in the villages there.

Po jakimś czasie

And after some time,

we developed a low-cost press that allows you to produce charcoal,

zbudowaliśmy tanią w produkcji prasę, która umożliwia produkcję zwęglonego materiału,

which actually now burns not only --

który pali się dłużej od węgla drzewnego i o wiele czyściej.

actually, it burns longer, cleaner than wood charcoal.

So now we're in a situation where we have a product,

Znaleźliśmy się w sytuacji, w której mamy produkt naprawdę lepszy od tego,

which is actually better than what you can buy in Haiti in the marketplace,

jaki można kupić na haitańskim targu -

which is a very wonderful place to be.

miejscu, w którym wspaniale się przebywa.

In Haiti alone, about 30 million trees are cut down every year.

Na Haiti, każdego roku wycina się 30 milionów drzew.

There's a possibility of this being implemented

Jest możliwość, aby wprowadzić nasz projekt w życie

and saving a good portion of those.

i uratować znaczną ich ilość.

In addition, the revenue generated from that charcoal is 260 million dollars.

Ponadto przychód, jaki można wygenerować z naszego węgla wyniesie 260 milionów dolarów.

To ogromnie dużo jak na taki kraj, jak Haiti,

That's an awful lot for a country like Haiti --

with a population of eight million

gdzie populacja wynosi 8 milinów ludzi,

and an average income of less than 400 dollars.

a średni dochód poniżej 400 dolarów.

So this is where we're also moving ahead with our charcoal project.

Również w tym aspekcie, nasz projekt rozwiązuję pewne problemy.

And one of the things that I think is also interesting,

Jest jeszcze jedna rzecz, którą uważam za interesującą.

is I have a friend up at UC Berkeley who's been doing risk analysis.

Mam przyjaciela na Uniwersytecie Kalifornijskim w Berkeley, który zajmował się analizą ryzyka.

And he's looked at the problem of the health impacts

Porównał on szkodliwość wpływu na zdrowie

of burning wood versus charcoal.

spalania drewna i węgla drzewnego

And he's found that worldwide, you could prevent a million deaths

i wykazał, że na skalę światową

można by zapobiec milionowi zgonów, przestawiając się na gotowanie na węglu drzewnym zamiast na drewnie.

switching from wood to charcoal as a cooking fuel.

That's remarkable,

To niesamowite,

but up until now, there weren't ways to do it without cutting down trees.

ale jak dotąd nie dało się tego zrobić bez ścinania drzew.

But now we have a way

Teraz mamy rozwiązanie,

that's using an agricultural waste material to create a cooking fuel.

z użyciem którego możemy przetworzyć odpady rolnicze na opał.

One of the really exciting things, though,

Jedną z naprawdę ekscytujących rzeczy,

is something that came out of the trip that I took to Ghana just last month.

jest odkrycie, którego dokonałam podczas podróży do Ghany w zeszłym miesiącu.

And I think it's the coolest thing,

Jest to, tak mi się wydaje, najfajniejsza rzecz,

a jest nawet mniej zaawansowana technologicznie niż to, co właśnie widzieliście,

and it's even lower tech than what you just saw,

if you can imagine such a thing.

jeśli jest to w ogóle możliwe. Oto ona.

Here it is.

So what is this?

A więc co to jest? Są to kolby kukurydzy zamienione w węgiel.

This is corncobs turned into charcoal.

And the beauty of this is that you don't need to form briquettes --

Piękno tego pomysłu tkwi w tym, że nie ma potrzeby formowania brykietów.

it comes ready made.

To paliwo jest dostępne w postaci gotowej, jak mój laptop za 100 dolarów, ten tutaj.

This is my $100 laptop, right here.

And actually, like Nick, I brought samples.

Nawet przyniosłam próbki, tak jak Nick.

(Laughter)

(Śmiech)

So we can pass these around.

Podajcie je dalej.

They're fully functional, field-tested, ready to roll out.

Są w pełni funkcjonalne, przetestowane, gotowe do wprowadzenia na rynek.

(Laughter)

And I think one of the things

Niesamowite w tej technologii jest również to,

which is also remarkable about this technology,

że jej transfer jest tak łatwy.

is that the technology transfer is so easy.

Compared to the sugarcane charcoal,

W porównaniu z węglem z trzciny cukrowej,

where we have to teach people how to form it into briquettes

gdzie musieliśmy uczyć ludzi jak, formować go w brykiety

and you have the extra step of cooking the binder,

i gdzie mamy dodatkowy etap gotowania spoiwa,

this comes pre-briquetted.

w tej technologii surowiec jest od razu w postaci brykietów.

And this is about the most exciting thing in my life right now,

To jest w tej chwili najbardziej ekscytująca rzecz w moim życiu,

which is perhaps a sad commentary on my life.

co może się wydać smutnym komentarzem do mojego życia.

(Laughter)

(Śmiech)

But once you see it, like you guys in the front row --

Kiedy jednak to zobaczycie, jak osoby siedzące w pierwszych rzędach, mam rację?

All right, yeah, OK.

No właśnie. Wracając do tematu -

So anyway --

(Laughter)

(Śmiech)

Here it is.

jest to doskonały przykład

And this is, I think, a perfect example

of what Robert Wright was talking about in those non-zero-sum things.

tego, o czym mówił Robert Wright w tych swoich sumowaniach niezerowych.

So not only do you have health benefits,

Mamy w tym przypadku nie tylko korzyść w kwestii zdrowia,

you have environmental benefits.

ale także w kwestii środowiska.

But this is one of the incredibly rare situations

Mamy tu również, co zdarza się niesłychanie rzadko,

korzyści ekonomiczne.

where you also have economic benefits.

People can make their own cooking fuel from waste products.

Ludzie są w stanie wyprodukować własny materiał opałowy z odpadów.

They can generate income from this.

Może to stać się źródłem ich dochodu.

They can save the money that they were going to spend on charcoal

Mogą zaoszczędzić pieniądze, które musieli by wydać na węgiel drzewny

and they can produce excess and sell it in the market

i mogą też wyprodukować więcej niż potrzebują i sprzedać nadmiar na rynku ludziom,

to people who aren't making their own.

którzy nie produkują własnego opału.

It's really rare that you don't have trade-offs

To bardzo rzadki przypadek, kiedy nie musisz wybierać

between health and economics, or environment and economics.

między zdrowiem i ekonomią, lub środowiskiem i ekonomią.

So this is a project that I just find extremely exciting

To jest projekt, który uważam za niezwykle ekscytujący

and I'm really looking forward to see where it takes us.

i bardzo jestem ciekawa jak się rozwinie.

Gdy mówimy o przyszłości, którą stworzymy

So when we talk about, now, the future we will create,

one of the things that I think is necessary

myślę, że musimy mieć

is to have a very clear vision of the world that we live in.

bardzo klarowną wizję świata, w którym żyjemy.

And now, I don't actually mean the world that we live in.

Nie mam tu na myśli świata, w którym my żyjemy.

I mean the world where women spend two to three hours everyday

Mam na myśli świat, w którym kobiety spędzają 2-3 godziny każdego dnia,

grinding grain for their families to eat.

mieląc ziarno dla swoich rodzin na posiłek.

I mean the world where advanced building materials

Mam na myśli świat, w którym zaawansowane materiały budowlane

means cement roofing tiles that are made by hand,

to ręcznie robione cementowe dachówki

and where, when you work 10 hours a day,

i gdzie, pracując 10 godzin dziennie,

you're still only earning 60 dollars in a month.

zarabiasz tylko 60 dolarów miesięcznie.

I mean the world

Mam na myśli świat, w którym kobiety i dzieci spędzają 40 miliardów godzin rocznie, przynosząc wodę.

where women and children spend 40 billion hours a year fetching water.

That's as if the entire workforce of the state of California

To tak, jakby cała siła robocza stanu Kalifornia

worked full time for a year doing nothing but fetching water.

pracowała na pełnym etacie przez rok i nie robiła nic, tylko przynosiła wodę.

It's a place where, for example, if this were India,

Mam na myśli świat, w którym dla przykładu, gdyby tutaj były Indie,

in this room, only three of us would have a car.

w tym pomieszczeniu, tylko 3 osoby spośród nas miałyby samochód.

If this were Afghanistan,

Gdyby tu był Afganistan,

only one person in this room would know how the use the Internet.

tylko jedna osoba na tej sali wiedziałaby jak korzystać z internetu.

If this were Zambia --

Gdyby tu była Zambia, 300 z was byłaby rolnikami,

300 of you would be farmers,

100 of you would have AIDS or HIV.

100 z was miałoby AIDS albo HIV,

And more than half of you would be living on less than a dollar a day.

a ponad połowa z was żyłaby za mniej niż dolara dziennie.

To są problemy, z którymi musimy się zmierzyć i znaleźć dla nich rozwiązania.

These are the issues that we need to come up with solutions for.

To są problemy, do których powinniśmy przygotowywać naszych inżynierów,

These are the issues that we need to be training our engineers,

our designers, our business people, our entrepreneurs to be facing.

naszych projektantów, biznesmenów, przedsiębiorców.

These are the solutions that we need to find.

To są rozwiązania, które musimy znaleźć.

I have a few areas that I believe are especially important that we address.

Jest kilka bardzo ważnych obszarów działania, na których powinniśmy się skupić.

Jednym z nich jest tworzenie technologii wspierających mikro-finanse i mikro-przdsiębiorczość,

One of them is creating technologies

to promote micro-finance and micro-enterprise,

so that people who are living below the poverty line

aby ludzie, którzy żyją poniżej poziomu ubóstwa, mogli znaleźć sposób, jak się z takiej sytuacji wydostać;

can find a way to move out --

and that they're not doing it

ale nie poprzez pracę

using the same traditional basket making, poultry rearing, etc.

z wykorzystaniem tradycyjnych zajęć jak wyplatanie koszyków, hodowla kurczaków, itp.,

But there are new technologies and new products

tylko poprzez nowe technologie i nowe produkty,

that they can make on a small scale.

które mogliby produkować na małą skalę.

The next thing I believe

Kolejną rzeczą, w którą wierzę, jest potrzeba tworzenia technologii dla ubogich rolników,

is that we need to create technologies for poor farmers

to add value to their own crops.

by mogli tworzyć wartość dodaną do swoich plonów.

And we need to rethink our development strategies,

Musimy też przemyśleć nasze strategie rozwoju tak,

so that we're not promoting educational campaigns

abyśmy nie promowali kampanii edukacyjnych,

to get them to stop being farmers,

w których namawiamy ich, aby przestali być rolnikami,

but rather to stop being poor farmers.

ale raczej przekonujemy ich, aby przestali być ubogimi rolnikami -

And we need to think about how we can do that effectively.

Musimy zastanowić się jak zrobić to efektywnie.

We need to work with the people in these communities

Musimy pracować z ludźmi w ich społecznościach

and give them the resources and the tools that they need

i dać im możliwości i narzędzia, których potrzebują,

to solve their own problems.

aby mogli rozwiązać swoje problemy. To najlepszy sposób postępowania.

That's the best way to do it.

We shouldn't be doing it from outside.

Nie powinniśmy tego robić działając z zewnątrz.

So we need to create this future, and we need to start doing it now.

Musimy wykreować taką właśnie przyszłość i musimy zacząć robić to teraz.

Thank you.

Dziękuję.

(Applause)

(Brawa)

Chris Anderson: Thank you, incredible.

Stay here.

Tell us -- just while we see if someone has a question --

Chris Anderson: Opowiedz nam - w międzyczasie jak czekamy na pytania od publiczności -

just tell us about one of the other things that you've worked on.

nad czym jeszcze pracowałaś.

Amy Smith: Some of the other things we're working on

Amy Smith: Kilka innych projektów, którymi się zajmujemy

skupiają się na sposobach taniego testowania jakości wody,

are ways to do low-cost water quality testing,

so that communities can maintain their own water systems,

tak, aby lokalne społeczności mogły dbać o swoje własne systemy wodne,

know when they're working, know when they treat them, etc.

żeby wiedziały kiedy działają poprawnie, a kiedy potrzebne jest uzdatnianie.

We're also looking at low-cost water-treatment systems.

Skupiamy się również na tanich systemach uzdatniania wody.

One of the really exciting things is looking at solar water disinfection

Jedną z bardzo interesujących rzeczy są badania nad dezynfekcją wody z wykorzystaniem energii słonecznej

and improving the ability to be able to do that.

i zwiększaniem możliwości realizacji tego pomysłu.

CA: What's the bottleneck preventing this stuff getting from scale?

Chris Anderson: Co powstrzymuje te wszystkie projekty od wdrożenia na większą skalę?

Do you need to find entrepreneurs, or venture capitalists,

Czy jest to kwestia znalezienia przedsiębiorców lub spółek kapitałowych?

or what do you need to take what you've got and get it to scale?

Co jest potrzebne, aby to co masz, rozwinąć na większą skalę?

AS: I think it's large numbers of people moving it forward.

Amy Smith: Tak, jest wielu ludzi, którzy przyczyniają się do rozwoju tych projektów.

It's a difficult thing --

To trudna sytuacja - jest to rynek bardzo rozproszony

it's a marketplace which is very fragmented

and a consumer population with no income.

z populacją konsumentów o bardzo niskich dochodach.

So you can't use the same models that you use in the United States

Nie można więc użyć tych samych schematów działania, co w Stanach Zjednoczonych,

for making things move forward.

aby wszystko ruszyło do przodu.

And we're a pretty small staff,

Mamy też mało liczną kadrę, czyli mnie.

which is me.

(Laughter)

(Śmiech)

So, you know, I do what I can with the students.

Więc, wiecie, robię, co się da z pomocą studentów.

We have 30 students a year go out into the field

Mamy 30 studentów rocznie, którzy ruszają w teren

and try to implement this and move it forward.

i próbują wdrażać te pomysły i je rozwijać.

The other thing is you have to do things with a long time frame,

Inną kwestią jest fakt, że trzeba robić rzeczy perspektywiczne,

as, you know, you can't expect to get something done in a year or two years;

tak jak - no wiesz, nie możesz spodziewać się wyników w ciągu roku, czy dwóch lat.

you have to be looking five or 10 years ahead.

Musisz patrzeć 5-10 lat do przodu.

But I think with the vision to do that, we can move forward.

Myślę, że z wizją chęci zrobienia tego, uda nam się osiągnąć postęp.