This is your brain on communication | Uri Hasson

Tłumaczenie: Patrycja Dzianok Korekta: Rysia Wand

Imagine that you invented a device

Wyobraź sobie, że wynalazłeś maszynę,

that can record my memories,

która nagra moje wspomnienia,

my dreams, my ideas,

moje sny i pomysły,

and transmit them to your brain.

i przeniesie je do twojego mózgu

That would be a game-changing technology, right?

To byłaby przełomowa technologia, prawda?

But in fact, we already possess this device,

Ale tak naprawdę już teraz posiadamy taką maszynę.

and it's called human communication system

To system komunikacji interpersonalnej

and effective storytelling.

i skuteczne opowiadanie historii.

To understand how this device works,

Aby zrozumieć, jak to działa,

we have to look into our brains.

trzeba zajrzeć w głąb mózgu.

And we have to formulate the question in a slightly different manner.

Trzeba też sformułować pytanie w nieco inny sposób.

Now we have to ask

Musimy zapytać,

how these neuron patterns in my brain

jak wzorce aktywności neuronalnej w mózgu,

that are associated with my memories and ideas

które są połączone z moimi wspomnieniami i myślami,

are transmitted into your brains.

są przekazywane do waszych mózgów.

And we think there are two factors that enable us to communicate.

Sądzimy, że istnieją dwa czynniki, które pozwalają nam się komunikować.

First, your brain is now physically coupled to the sound wave

Po pierwsze, mózg jest fizycznie sprzężony z falą dźwiękową,

that I'm transmitting to your brain.

którą wam przekazuję.

And second, we developed a common neural protocol

Po drugie, rozwinęliśmy wspólny protokół neuronalny,

that enabled us to communicate.

który umożliwia nam porozumienie.

So how do we know that?

Skąd to wiemy?

In my lab in Princeton,

W moim laboratorium w Princeton

we bring people to the fMRI scanner and we scan their brains

kładziemy ludzi w skanerach fMRI i skanujemy im mózgi,

while they are either telling or listening to real-life stories.

podczas gdy oni opowiadają historie lub ich słuchają.

And to give you a sense of the stimulus we are using,

Żeby dać wam pojęcie o tym, jakiego bodźca używamy,

let me play 20 seconds from a story that we used,

pozwólcie mi odegrać 20 sekund historii, której użyliśmy,

told by a very talented storyteller,

opowiedzianej przez bardzo utalentowanego gawędziarza,

Jim O'Grady.

Jima O'Grady'ego.

(Audio) Jim O'Grady: So I'm banging out my story and I know it's good,

(Audio) Jim O'Grady: Wymyślam na szybko historię i wiem, że jest dobra,

and then I start to make it better --

i wtedy właśnie zaczynam ją poprawiać...

(Laughter)

(Śmiech)

by adding an element of embellishment.

dodając jakiś ekstra element.

Reporters call this "making shit up."

Reporterzy nazywają to "zmyślaniem".

(Laughter)

(Śmiech)

And they recommend against crossing that line.

Polecają nie przekraczać tej granicy.

But I had just seen the line crossed between a high-powered dean

Ale właśnie to przekroczenie granicy widziałem w historii wpływowego dziekana,

and assault with a pastry.

który dostał w twarz ciastem.

And I kinda liked it."

Poniekąd było to zabawne.

Uri Hasson: OK, so now let's look into your brain

UH: Teraz spójrzmy w głąb mózgu

and see what's happening when you listen to these kinds of stories.

i zobaczmy, co się dzieje podczas słuchania takich opowieści.

And let's start simple -- let's start with one listener and one brain area:

Zacznijmy od jednego słuchacza i jednego obszaru mózgu:

the auditory cortex that processes the sounds that come from the ear.

od kory słuchowej, która przetwarza dźwięki dochodzące do ucha.

And as you can see, in this particular brain area,

Jak widać, w tym obszarze mózgu

the responses are going up and down as the story is unfolding.

reakcje idą w górę i w dół, w miarę jak historia się rozwija.

Now we can take these responses

Teraz weźmy te reakcje

and compare them to the responses in other listeners

i porównajmy je do reakcji

tego samego obszaru mózgu, lecz u innego słuchacza.

in the same brain area.

And we can ask:

Można zapytać:

How similar are the responses across all listeners?

jak podobne są reakcje słuchających?

So here you can see five listeners.

Oto reakcje pięciu słuchaczy.

And we start to scan their brains before the story starts,

Zaczynaliśmy skanować ich mózgi przed opowiadaniem,

when they're simply lying in the dark and waiting for the story to begin.

kiedy po prostu czekali w ciemności.

As you can see,

Jak widać,

the brain area is going up and down in each one of them,

ten obszar mózgu zmienia się u każdego,

but the responses are very different,

ale reakcje są bardzo różne

and not in sync.

i nie są zsynchronizowane.

However, immediately as the story is starting,

Gdy tylko zacznie się historia,

something amazing is happening.

ma miejsce coś wspaniałego.

(Audio) JO: So I'm banging out my story and I know it's good,

(Audio) JO: Wymyślam szybko historię i wiem, że jest dobra,

and then I start to make it --

i wtedy zaczynam ją poprawiać...

UH: Suddenly, you can see that the responses in all of the subjects

UH: Nagle wiadć, że reakcje wszystkich badanych

lock to the story,

wiążą się z historią

and now they are going up and down in a very similar way

i idą w górę lub w dół w bardzo podobny sposób

across all listeners.

u wszystkich słuchaczy.

And in fact, this is exactly what is happening now in your brains

Coś takiego dzieje się właśnie teraz w waszych mózgach,

when you listen to my sound speaking.

kiedy mnie słuchacie.

We call this effect "neural entrainment."

Nazywamy ten efekt "synchronizacją neuronalną".

And to explain to you what is neural entrainment,

Aby wytłumaczyć ten efekt,

let me first explain what is physical entrainment.

trzeba zacząć od synchronizacji fizycznej.

So, we'll look and see five metronomes.

Widzimy tutaj pięć metronomów.

Think of these five metronomes as five brains.

Potraktujcie je jak pięć mózgów.

And similar to the listeners before the story starts,

Tak jak słuchacze przed rozpoczęciem historii,

these metronomes are going to click,

metronomy klikają,

but they're going to click out of phase.

ale nie w unisonie.

(Clicking)

(Klikanie)

Now see what will happen when I connect them together

Spójrzcie, co się stanie, gdy je połączę

by placing them on these two cylinders.

przez ustawienie na dwóch cylindrach.

(Clicking)

(Klikanie)

Now these two cylinders start to rotate.

Cylindry zaczynają się obracać.

This rotation vibration is going through the wood

Wibracje powstałe z obrotu przechodzą przez drewno

and is going to couple all the metronomes together.

i sprawiają, że metronomy zaczynają się synchronizować.

And now listen to the click.

Posłuchajcie klikania.

(Synchronized clicking)

(Zsynchronizowane klikanie)

This is what you call physical entrainment.

Na tym polega synchronizacja fizyczna.

Now let's go back to the brain and ask:

Teraz wróćmy do mózgu i zapytajmy:

What's driving this neural entrainment?

co powoduje "synchronizację neuronalną"?

Is it simply the sounds that the speaker is producing?

Czy są to po prostu dźwięki produkowane przez mówiącego?

Or maybe it's the words.

A może to słowa?

Or maybe it's the meaning that the speaker is trying to convey.

Lub treść, którą mówiący chce przekazać.

So to test it, we did the following experiment.

Aby to przetestować, wykonaliśmy następujący eksperyment.

First, we took the story and played it backwards.

Po pierwsze, puściliśmy to nagranie od tyłu.

And that preserved many of the original auditory features,

Zachowało wiele cech dźwiękowych,

but removed the meaning.

lecz straciło znaczenie.

And it sounds something like that.

A brzmiało to mniej więcej tak.

(Audio) JO: (Unintelligible)

(Audio) JO: (Niezrozumiałe)

And we flashed colors in the two brains

Pokolorowaliśmy te dwa mózgi,

to indicate brain areas that respond very similarly across people.

by wskazać obszary odpowiadające podobnie.

Jak widać, dźwięki wywołały

And as you can see,

this incoming sound induced entrainment or alignment in all of the brains

"neuronalną synchronizację" lub wyrównanie we wszystkich mózgach

in auditory cortices that process the sounds,

w korach słuchowych przetwarzających dźwięki,

but it didn't spread deeper into the brain.

ale nie trafiło to dalej w głąb mózgu.

Now we can take these sounds and build words out of it.

Teraz możemy zbudować z dźwięków słowa.

So if we take Jim O'Grady and scramble the words,

Jeśli pomieszamy słowa w historii Jima O'Grady'ego

we'll get a list of words.

to otrzymamy listę słów.

(Audio) JO: ... an animal ... assorted facts ...

(Audio) JO: ... zwierzę... różne fakty...

and right on ... pie man ... potentially ... my stories

zaraz... ciastkowy człowiek... potencjalnie... moje historie

UH: And you can see that these words start to induce alignment

UH: Słowa zaczęły powodować wyrównanie

in early language areas, but not more than that.

w obszarach wczesnej nauki języka, ale na tym koniec.

Now we can take the words and start to build sentences out of them.

Teraz można zbudować z tych słów zdania.

(Audio) JO: And they recommend against crossing that line.

(Audio) JO: Polecają nie przekraczać tej granicy.

He says: "Dear Jim, Good story. Nice details.

Powiedział: "Drogi Jimie, Dobra historia. Niezłe detale.

Didn't she only know about him through me?"

Czy ona nie wie o nim tylko ode mnie?".

UH: Now you can see that the responses in all the language areas

UH: Teraz widać, że odpowiedzi we wszystkich obszarach językowych,

that process the incoming language

które przetwarzają słyszany język,

become aligned or similar across all listeners.

zsynchronizowały się lub upodobniły.

However, only when we use the full, engaging, coherent story

Jednak tylko kiedy użyjemy pełnej, poruszającej, spójnej historii,

do the responses spread deeper into the brain

reakcje trafiają też w głąb mózgu,

into higher-order areas,

do obszarów nadrzędnych,

which include the frontal cortex and the parietal cortex,

które obejmują korę czołową i korę ciemieniową,

and make all of them respond very similarly.

przez co wszystkie zareagują podobnie.

And we believe that these responses in higher-order areas are induced

Wydaje się, że te odpowiedzi w obszarach wyższego rzędu są indukowane

or become similar across listeners

lub stają się podobne u wszystkich słuchaczy

because of the meaning conveyed by the speaker,

dzięki przekazywanej treści,

and not by words or sound.

a nie przez słowa i dźwięki.

And if we are right, there's a strong prediction over here

Jeśli to prawda, można z przekonaniem przewidywać,

if I tell you the exact same ideas

że jeśli opowiem wam o tych samych pomysłach,

using two very different sets of words,

używając dwóch różnych zestawów słów,

your brain responses will still be similar.

reakcje waszych mózgów będą identyczne.

And to test it, we did the following experiment in my lab.

Aby to przetestować, wykonaliśmy następujący eksperyment.

We took the English story

Historię napisaną po angielsku

and translated it to Russian.

przetłumaczyliśmy na rosyjski.

Now you have two different sounds and linguistic systems

Otrzymaliśmy dwa różne zestawy dźwięków i systemów lingwistycznych,

that convey the exact same meaning.

które przekazują to samo znaczenie.

And you play the English story to the English listeners

Puszczając angielską wersję angielskim słuchaczom,

and the Russian story to the Russian listeners,

a rosyjską wersję rosyjskim słuchaczom,

and we can compare their responses across the groups.

można porównać reakcje grup.

And when we did that, we didn't see responses that are similar

Reakcje nie okazały się podobne

in auditory cortices in language,

w korze słuchowej,

because the language and sound are very different.

ponieważ język i dźwięk są bardzo różne.

However, you can see that the responses in high-order areas

Jednak reakcje w obszarach wyższego rzędu

were still similar across these two groups.

były podobne w obu grupach.

We believe this is because they understood the story in a very similar way,

Sądzimy, że badani rozumieli te historie w podobny sposób,

as we confirmed, using a test after the story ended.

co potwierdziły testy po eksperymencie.

And we think that this alignment is necessary for communication.

Wydaje się, że ta synchronizacja jest konieczna dla komunikacji.

For example, as you can tell,

Dla przykładu, jak można zauważyć,

I am not a native English speaker.

angielski nie jest moim ojczystym językiem.

I grew up with another language,

Wychowywałem się, używając innego języka,

and the same might be for many of you in the audience.

może tak jak niektórzy widzowie.

And still, we can communicate.

A mimo to umiemy się porozumieć.

How come?

Dlaczego?

We think we can communicate because we have this common code

Sądzimy, że przyczyną jest wspólny kod,

that presents meaning.

który przekazuje znaczenie.

So far, I've only talked about what's happening in the listener's brain,

Dotąd opowiadałem jedynie o tym, co dzieje się w mózgu słuchacza,

in your brain, when you're listening to talks.

w waszych mózgach, kiedy słuchacie prelekcji.

But what's happening in the speaker's brain, in my brain,

Ale co dzieje się w moim mózgu, w mózgu mówiącego,

when I'm speaking to you?

kiedy do was mówię?

To look in the speaker's brain,

Żeby spojrzeć w głąb mózgu mówiącego,

we asked the speaker to go into the scanner,

poddaliśmy go badaniu fMRI.

we scan his brain

Skanujemy mózg

and then compare his brain responses to the brain responses of the listeners

i porównujemy jego reakcje do reakcji mózgów słuchaczy

listening to the story.

przysłuchujących się historii.

You have to remember that producing speech and comprehending speech

Trzeba jednak pamiętać, że mówienie i rozumienie mowy

are very different processes.

to dwa bardzo różne procesy.

Here we're asking: How similar are they?

Tutaj pytamy: na ile są podobne?

To our surprise,

Ku naszemu zaskoczeniu

we saw that all these complex patterns within the listeners

spostrzegliśmy, że te wszystkie złożone wzorce u słuchaczy

actually came from the speaker brain.

pochodziły tak naprawdę z mózgu mówiącego.

So production and comprehension rely on very similar processes.

Produkcja mowy i zrozumienie polegają na bardzo podobnych procesach.

And we also found

Odkryliśmy także,

the stronger the similarity between the listener's brain

że im silniejsze podobieństwo między mózgami słuchaczy

and the speaker's brain,

i mózgiem mówiącego,

the better the communication.

tym lepsza komunikacja.

So I know that if you are completely confused now,

Gdybyście byli teraz całkiem zdezorientowani,

and I do hope that this is not the case,

a wierzę, że tak nie jest,

your brain responses are very different than mine.

reakcje waszych mózgów bardzo by się różniły od mojego.

But I also know that if you really understand me now,

ale wiem także, że jeśli naprawdę mnie rozumiecie,

then your brain ... and your brain ... and your brain

to wtedy twój, i twój i twój mózg

are really similar to mine.

są bardzo podobne do mojego.

Now, let's take all this information together and ask:

Zbierzmy teraz wszystkie informacje i zapytajmy:

How can we use it to transmit a memory that I have

jak tego użyć do przeniesienia wspomnień

from my brain to your brains?

z jednego mózgu do drugiego?

So we did the following experiment.

Wykonaliśmy następujący eksperyment.

We let people watch, for the first time in their life,

Podczas pierwszej projekcji odcinka serialu "Sherlock" produkcji BBC

a TV episode from the BBC series "Sherlock," while we scanned their brains.

skanowaliśmy mózgi widzów.

And then we asked them to go back to the scanner

Później poprosiliśmy ich o powrót do skanera

and tell the story to another person that never watched the movie.

i opowiedzenie odcinka osobie, która nigdy nie oglądała serialu.

So let's be specific.

Doprecyzujmy.

Think about this exact scene,

Pomyślcie o tej właśnie scenie,

when Sherlock is entering the cab in London

kiedy Sherlock wsiada do londyńskiej taksówki,

driven by the murderer he is looking for.

którą kieruje szukany przez niego morderca.

With me, as a viewer,

Kiedy jestem widzem

there is a specific brain pattern in my brain when I watch it.

ta scena powoduje w moim mózgu specyficzny wzorzec aktywności.

Now, the exact same pattern, I can reactivate in my brain again

Ten sam wzorzec mogę u siebie indukować,

by telling the word: Sherlock, London, murderer.

wypowiadając słowa: Sherlock, Londyn, morderca.

And when I'm transmitting these words to your brains now,

Kiedy przekazuję wam teraz te słowa,

you have to reconstruct it in your mind.

musicie to zrekonstruować w umyśle.

In fact, we see that pattern emerging now in your brains.

Otóż wiemy, że wzorzec ten powstaje teraz w waszych mózgach.

And we were really surprised to see

Mocno nas zdziwiło,

that the pattern you have now in your brains

że wzorzec, który pojawia się w waszych mózgach,

when I'm describing to you these scenes

kiedy opisuję wam tę scenę,

would be very similar to the pattern I had when I watched this movie

będzie bardzo podobny do wzorca,

który pojawił się u mnie parę miesięcy temu,

a few months ago in the scanner.

podczas jej oglądania wewnątrz skanera fMRI.

This starts to tell you about the mechanism

Zaczynamy rozumieć mechanizm,

by which we can tell stories and transmit information.

dzięki któremu można opowiadać i przekazywać informacje.

Because, for example,

Na przykład teraz słuchacie uważnie,

now you're listening really hard and trying to understand what I'm saying.

co mam do powiedzenia.

And I know that it's not easy.

A wiem, że to nie jest łatwe.

But I hope that at one point in the talk we clicked, and you got me.

Mam jednak nadzieje, że w pewnej chwili się zrozumieliśmy i wiecie, co mówię.

And I think that in a few hours, a few days, a few months,

Myślę też, że za parę godzin, dni lub miesięcy

you're going to meet someone at a party,

spotkacie kogoś na przyjęciu

and you're going to tell him about this lecture,

i opowiecie mu o tym wykładzie,

and suddenly it will be as if he is standing now here with us.

a wtedy nagle będzie tak, jakby był tutaj z nami dzisiaj.

Now you can see how we can take this mechanism

Teraz rozumiecie, jak można wykorzystać ten mechanizm

and try to transmit memories and knowledge across people,

do przekazywania wspomnień i wiedzy między ludźmi,

which is wonderful, right?

co jest wspaniałe, prawda?

But our ability to communicate relies on our ability

Ale umiejętność komunikacji opiera się na zdolności posiadania

to have common ground.

wspólnej płaszczyzny porozumienia.

Because, for example,

Na przykład

if I'm going to use the British synonym

gdybym mówił "taryfa" zamiast "taksówka",

"hackney carriage" instead of "cab,"

I know that I'm going to be misaligned with most of you in the audience.

dla większość widzów brzmiałoby to niestandardowo.

This alignment depends not only on our ability

Dopasowanie zależy nie tylko od umiejętności

to understand the basic concept;

rozumienia podstawowych pojęć,

it also depends on our ability to develop common ground and understanding

ale od umiejętności rozwijania wspólnej płaszczyzny porozumienia

and shared belief systems.

i wspólnych systemów przekonań.

Because we know that in many cases,

Wiadomo, że często ta sama historia

people understand the exact same story in very different ways.

może znaczyć co innego dla innych ludzi.

So to test it in the lab, we did the following experiment.

Testując to w laboratorium, wykonaliśmy następujący eksperyment.

We took a story by J.D. Salinger,

W opowiadaniu J. D. Salingera

in which a husband lost track of his wife in the middle of a party,

mąż traci żonę z oczu podczas przyjęcia,

and he's calling his best friend, asking, "Did you see my wife?"

dzwoni do przyjaciela i pyta: "Widziałeś moją żonę?".

For half of the subjects,

Połowie badanych powiedzieliśmy,

we said that the wife was having an affair with the best friend.

że żona ma romans z przyjacielem.

For the other half,

Drugiej połowie powiedzieliśmy,

we said that the wife is loyal and the husband is very jealous.

że żona jest wierna, a mąż jest zbyt zazdrosny.

This one sentence before the story started

To jedno zdanie wypowiedziane przed rozpoczęciem historii

was enough to make the brain responses

wystarczyło, by reakcje mózgów

of all the people that believed the wife was having an affair

osób z grupy wierzącej w romans żony

be very similar in these high-order areas

były bardzo podobne w obszarach wyższego rzędu,

and different than the other group.

i różne od drugiej grupy.

And if one sentence is enough to make your brain similar

Jeśli jedno zdanie wystarczy, żeby mózg upodobnił się

to people that think like you

do mózgów ludzi myślących podobnie

and very different than people that think differently than you,

i bardzo odróżnił się od ludzi myślących inaczej,

think how this effect is going to be amplified in real life,

pomyślimy, jak ten efekt zwiększy się w realnym życiu,

when we are all listening to the exact same news item

jeśli wszyscy słuchamy tych samych wiadomości,

after being exposed day after day after day

po codziennej dawce tak różnych mediów

to different media channels, like Fox News or The New York Times,

jak Fox News czy The New York Times,

that give us very different perspectives on reality.

które podają bardzo odmienną perspektywę rzeczywistości.

So let me summarize.

Pozwólcie mi podsumować.

If everything worked as planned tonight,

Jeśli wszystko poszło zgodnie z planem,

I used my ability to vocalize sound to be coupled to your brains.

użyłem mowy do sprzężenia się z waszymi mózgami.

And I used this coupling

Za jego pomocą przekazałem

to transmit my brain patterns associated with my memories and ideas

moje wzorce aktywności mózgu związane wspomnieniami i pomysłami

into your brains.

do waszych mózgów.

In this, I start to reveal the hidden neural mechanism

Dzięki temu ujawniłem ukryty mechanizm neuronalny,

by which we communicate.

dzięki któremu się porozumiewamy.

And we know that in the future it will enable us to improve

Wiemy także, że w przyszłości pozwoli nam to ulepszyć

and facilitate communication.

i ułatwić komunikację.

But these studies also reveal

Badania te pokazały także,

that communication relies on a common ground.

że komunikacja opiera się na wspólnej płaszczyźnie porozumienia.

And we have to be really worried as a society

Jako społeczeństwo powinniśmy się martwić ryzykiem

if we lose this common ground and our ability to speak with people

utraty porozumienia i zdolności rozmawiania z ludźmi

that are slightly different than us

trochę odmiennymi od nas,

because we let a few very strong media channels

przez to, że pozwalamy kilku silnym kanałom informacyjnym

take control of the mic,

przejąć kontrolę nad mikrofonem,

and manipulate and control the way we all think.

manipulować i kontrolować sposób myślenia.

And I'm not sure how to fix it because I'm only a scientist.

Nie jestem pewien, jak to naprawić, bo jestem tylko naukowcem.

But maybe one way to do it

Może jedna metoda

is to go back to the more natural way of communication,

to powrót do bardziej naturalnych metod komunikacji,

which is a dialogue,

czyli do dialogu,

in which it's not only me speaking to you now,

w którym to nie tylko ja mówię do was,

but a more natural way of talking,

ale, co bardziej naturalne,

in which I am speaking and I am listening,

mówię, ale jednocześnie słucham,

and together we are trying to come to a common ground and new ideas.

i razem próbujemy stworzyć wspólny grunt i nowe pomysły.

Because after all,

Ostatecznie to ludzie,

the people we are coupled to define who we are.

z którymi coś nas łączy, definiują to, kim jesteśmy,

And our desire to be coupled to another brain

a pragnienie połączenia z innym mózgiem

is something very basic that starts at a very early age.

jest czymś bardzo podstawowym, co zaczyna się już w bardzo młodym wieku.

So let me finish with an example from my own private life

Zakończę przykładem z własnego życia.

that I think is a good example of how coupling to other people

To dobry przykład tego, jak łączenie się z innymi ludźmi

is really going to define who we are.

definiuje nas samych i to, kim jesteśmy.

This my son Jonathan at a very early age.

To mój syn Jonathan, kiedy był mały.

See how he developed a vocal game together with my wife,

Rozwinął wokalną grę z moją żoną

only from the desire and pure joy of being coupled to another human being.

z pragnienia czystej radości,

jaką niesie sprzężenie z drugim człowiekiem.

(Both vocalizing)

(Oboje wokalizują)

(Laughter)

(Śmiech)

Now, think how the ability of my son

Pomyślcie, jak umiejętność dziecka

to be coupled to us and other people in his life

nawiązywania kontaktu z nami i innymi napotkanymi ludźmi

is going to shape the man he is going to become.

ukształtuje potem dorosłego człowieka.

And think how you change on a daily basis

Pomyślcie, jak zmieniacie się codziennie

from the interaction and coupling to other people in your life.

przez interakcje z ludźmi.

So keep being coupled to other people.

Łączcie się dalej z innymi,

Keep spreading your ideas,

dzielcie się swoimi ideami,

because the sum of all of us together, coupled,

bo połączeni znaczymy więcej

is greater than our parts.

niż suma naszych części.

Thank you.

Dziękuję

(Applause)

(Brawa)