How humans could evolve to survive in space | Lisa Nip

190,850 views ・ 2016-04-21

TED


Proszę kliknąć dwukrotnie na poniższe angielskie napisy, aby odtworzyć film.

Tłumaczenie: Andrzej Rutkowski Korekta: Marta Konieczna
00:13
So there are lands few and far between on Earth itself
0
13800
3536
Niewiele jest na Ziemi obszarów
00:17
that are hospitable to humans by any measure,
1
17360
3320
zamieszkałych dla ludzi.
00:21
but survive we have.
2
21440
1680
Ale przeżyliśmy.
00:23
Our primitive ancestors, when they found their homes and livelihood endangered,
3
23800
4256
Gdy domy i dobytek naszych prymitywnych przodków były zagrożone,
00:28
they dared to make their way into unfamiliar territories
4
28079
3137
śmiało migrowali na nieznane tereny,
00:31
in search of better opportunities.
5
31240
1840
szukając lepszych możliwości.
00:33
And as the descendants of these explorers,
6
33760
2216
Spadkiem po nich
00:36
we have their nomadic blood coursing through our own veins.
7
36000
3280
jest krew wędrowców, płynąca w naszych żyłach.
00:40
But at the same time,
8
40040
1456
Ale jednocześnie,
00:41
distracted by our bread and circuses
9
41520
2096
zajęci potrzebą chleba i igrzysk,
00:43
and embroiled in the wars that we have waged on each other,
10
43640
3360
uwikłani w wypowiadane sobie wojny,
00:47
it seems that we have forgotten this desire to explore.
11
47840
3160
chyba zapomnieliśmy o chęci odkrywania.
00:52
We, as a species, we're evolved uniquely
12
52320
3840
Nasz gatunek ewoluował w sposób wyjątkowy
00:56
for Earth, on Earth, and by Earth,
13
56960
4000
dla Ziemi, na Ziemi i dzięki niej.
01:01
and so content are we with our living conditions
14
61680
3136
Nasze warunki życia są tak dogodne,
01:04
that we have grown complacent and just too busy
15
64840
3416
przyzwyczailiśmy się do nich tak bardzo,
że nie dostrzegliśmy, że zasoby Ziemi są ograniczone.
01:08
to notice that its resources are finite,
16
68280
1920
01:10
and that our Sun's life is also finite.
17
70760
2520
Że nasze Słońce kiedyś się wypali.
01:14
While Mars and all the movies made in its name
18
74400
2776
Mars i wszystkie te filmy o nim nakręcone
01:17
have reinvigorated the ethos for space travel,
19
77200
3016
zapoczątkowały fascynację podróżami kosmicznymi,
01:20
few of us seem to truly realize that our species' fragile constitution
20
80240
5376
ale większość z nas zapomniała, że nasz wrażliwy gatunek
01:25
is woefully unprepared for long duration journeys into space.
21
85640
3400
jest żałośnie nieprzystosowany do dalekich podróży kosmicznych.
01:30
Let us take a trek to your local national forest
22
90160
2256
Wybierzmy się do pobliskiego lasu,
01:32
for a quick reality check.
23
92440
1816
by rozeznać się w realiach.
01:34
So just a quick show of hands here:
24
94280
1696
Kto na sali myśli,
01:36
how many of you think you would be able to survive in this lush wilderness
25
96000
3576
że przetrwałby w tej dziczy
01:39
for a few days?
26
99600
1200
przez kilka dni?
01:42
Well, that's a lot of you.
27
102000
1296
Wielu z was.
01:43
How about a few weeks?
28
103320
1200
A kilka tygodni?
01:46
That's a decent amount.
29
106000
1256
Sporo.
01:47
How about a few months?
30
107280
1200
A kilka miesięcy?
01:49
That's pretty good too.
31
109600
1496
Też sporo.
01:51
Now, let us imagine that this local national forest
32
111120
2656
A teraz wyobraźmy sobie, że w tym pobliskim lesie
01:53
experiences an eternal winter.
33
113800
2960
zawitała wieczna zima.
01:57
Same questions: how many of you think you would be able to survive for a few days?
34
117360
3880
I to samo pytanie: kto myśli, że przetrwałby kilka dni?
02:02
That's quite a lot.
35
122280
1416
Całkiem sporo.
02:03
How about a few weeks?
36
123720
1200
Kilka tygodni?
02:06
So for a fun twist, let us imagine that the only source of water available
37
126400
4696
Dla urozmaicenia dodajmy, że wodę możemy czerpać tylko
02:11
is trapped as frozen blocks miles below the surface.
38
131120
3400
z lodu znajdującego się kilometry pod ziemią.
02:15
Soil nutrients are so minimal that no vegetation can be found,
39
135080
4096
Gleba jest tak uboga, że nic tu nie rośnie.
02:19
and of course hardly any atmosphere exists to speak of.
40
139200
4200
I oczywiście prawie w ogóle nie ma tu atmosfery.
02:25
Such examples are only a few of the many challenges we would face
41
145240
4136
To tylko kilka przykładów tego, z czym musimy się zmierzyć
02:29
on a planet like Mars.
42
149400
1840
na planecie takiej, jak Mars.
02:32
So how do we steel ourselves for voyages whose destinations are so far removed
43
152000
5176
Więc jak się uzbroić na podróże w rejony tak bardzo odbiegające
02:37
from a tropical vacation?
44
157200
1480
od wakacji w tropikach?
02:39
Will we continuously ship supplies from Planet Earth?
45
159520
2640
Czy będziemy bez przerwy zaopatrzać je z Ziemi?
02:42
Build space elevators, or impossible miles of transport belts
46
162880
3456
Zbudujemy kosmiczne windy? Albo niemożliwe przenośniki taśmowe
02:46
that tether your planet of choice to our home planet?
47
166360
2640
łączące naszą planetę z planetą docelową?
02:50
And how do we grow things like food that grew up on Earth like us?
48
170160
4720
Jak wyhodować jedzenie, które rośnie na Ziemi.
02:57
But I'm getting ahead of myself.
49
177080
1560
Trochę się zagalopowałam.
02:59
In our species' journey to find a new home under a new sun,
50
179560
3400
W czasie podróży w poszukiwaniu nowego domu pod nowym Słońcem
03:03
we are more likely than not going to be spending much time
51
183720
3856
najprawdopodobniej spędzimy wiele czasu
03:07
in the journey itself,
52
187600
1560
na samej podróży,
03:09
in space,
53
189840
1616
w przestrzeni,
03:11
on a ship, a hermetic flying can,
54
191480
2680
na statku, w hermetycznej puszce,
03:15
possibly for many generations.
55
195120
1720
może nawet przez wiele pokoleń.
03:17
The longest continuous amount of time that any human has spent in space
56
197480
3416
Najdłuższe nieprzerwane okresy spędzone w przestrzeni kosmicznej
03:20
is in the vicinity of 12 to 14 months.
57
200920
2880
sięgają od 12 do 14 miesięcy.
03:24
From astronauts' experiences in space,
58
204600
2336
Z doświadczeń astronautów wiemy,
03:26
we know that spending time in a microgravity environment
59
206960
3776
że życie w warunkach mikrograwitacji
03:30
means bone loss, muscle atrophy, cardiovascular problems,
60
210760
4576
oznacza zanik kości, mięśni, problemy z układem krążenia
03:35
among many other complications
61
215360
1576
i wiele innych problemów
03:36
that range for the physiological to the psychological.
62
216960
3320
od fizjologicznych do psychologicznych.
03:41
And what about macrogravity,
63
221200
1416
A makrograwitacja?
03:42
or any other variation in gravitational pull
64
222640
2496
Czy w ogóle grawitacja inna niż ziemska
03:45
of the planet that we find ourselves on?
65
225160
1920
na jakiejś nowo-zasiedlonej planecie?
03:48
In short, our cosmic voyages will be fraught with dangers
66
228560
3536
Krótko mówiąc, nasze podróże kosmiczne będą pełne niebezpieczeństw
03:52
both known and unknown.
67
232120
1600
znanych i nieznanych.
03:54
So far we've been looking to this new piece of mechanical technology
68
234960
4016
Jak na razie, podziwiamy nowe osiągnięcia technologiczne,
03:59
or that great next generation robot
69
239000
2256
roboty nowej generacji,
04:01
as part of a lineup to ensure our species safe passage in space.
70
241280
3440
jako kolejne kroki na naszej drodze w przestrzeń kosmiczną.
04:05
Wonderful as they are, I believe the time has come
71
245600
2936
Choć faktycznie są imponujące, chyba nadszedł czas
04:08
for us to complement these bulky electronic giants
72
248560
4256
żebyśmy dodali do tych potężnych elektronicznych gigantów
04:12
with what nature has already invented:
73
252840
1840
coś, co natura już wynalazła:
bakterię.
04:16
the microbe,
74
256320
1376
04:17
a single-celled organism that is itself a self-generating, self-replenishing,
75
257720
5216
Jednokomórkowy organizm, samo-odnawiająca się
04:22
living machine.
76
262960
1200
żywa maszyna.
04:24
It requires fairly little to maintain,
77
264760
2416
Niewiele jej potrzeba do życia,
04:27
offers much flexibility in design
78
267200
1896
łatwo jest zmienić jej cechy,
04:29
and only asks to be carried in a single plastic tube.
79
269120
3320
a do transportu potrzeba jej jedynie plastikowej probówki.
04:33
The field of study that has enabled us to utilize the capabilities of the microbe
80
273399
3857
Obszar badań umożliwiający nam wykorzystywanie umiejętności bakterii
04:37
is known as synthetic biology.
81
277280
1600
nazywa się biologią syntetyczną.
04:39
It comes from molecular biology, which has given us antibiotics, vaccines
82
279520
4016
Wyłoniła się z biologii molekularnej, dzięki której są antybiotyki, szczepionki
04:43
and better ways to observe the physiological nuances
83
283560
3296
i metody obserwacji fizjologicznych szczegółów
04:46
of the human body.
84
286880
1200
ludzkiego ciała.
04:48
Using the tools of synthetic biology,
85
288520
1976
Przy użyciu biologii syntetycznej
04:50
we can now edit the genes of nearly any organism,
86
290520
2936
jesteśmy w stanie zmienić geny prawie każdego organizmu,
04:53
microscopic or not,
87
293480
1936
mikro- lub makroskopijnego,
04:55
with incredible speed and fidelity.
88
295440
2400
z niebywałą szybkością i dokładnością.
04:58
Given the limitations of our man-made machines,
89
298760
2896
W obliczu ograniczeń maszyn zbudowanych przez człowieka
05:01
synthetic biology will be a means for us to engineer not only our food,
90
301680
3976
biologia syntetyczna pozwoli nam zaprojektować nie tylko jedzenie,
05:05
our fuel and our environment,
91
305680
2736
paliwo i środowisko,
05:08
but also ourselves
92
308440
2296
ale też nas samych,
05:10
to compensate for our physical inadequacies
93
310760
2616
żeby zrekompensować nasze fizyczne ograniczenia
05:13
and to ensure our survival in space.
94
313400
2160
i zapewnić przetrwanie w przestrzeni kosmicznej.
05:17
To give you an example
95
317000
1216
Dla zilustrowania użycia biologii syntetycznej do odkrywania kosmosu
05:18
of how we can use synthetic biology for space exploration,
96
318240
2816
05:21
let us return to the Mars environment.
97
321080
1920
wróćmy do środowiska na Marsie.
05:24
The Martian soil composition is similar to that of Hawaiian volcanic ash,
98
324160
4736
Skład jego gleby jest zbliżony do popiołów z hawajskich wulkanów
05:28
with trace amounts of organic material.
99
328920
1880
ze śladowymi ilościami substancji organicznych.
05:31
Let's say, hypothetically,
100
331400
2256
Wyobraźmy sobie,
05:33
what if martian soil could actually support plant growth
101
333680
2736
że na marsjańskiej glebie rośliny są w stanie rosnąć
05:36
without using Earth-derived nutrients?
102
336440
1840
bez dodawania składników pochodzących z Ziemi.
05:39
The first question we should probably ask is,
103
339360
2096
Pierwsze pytanie, jakie się nasuwa:
05:41
how would we make our plants cold-tolerant?
104
341480
2376
jak uodpornić rośliny na zimno?
05:43
Because, on average, the temperature on Mars
105
343880
2096
Bo średnia temperatura na Marsie
05:46
is a very uninviting negative 60 degrees centigrade.
106
346000
2760
to bardzo niegościnne -60 stopni Celsjusza.
05:50
The next question we should ask is,
107
350000
1776
Kolejne pytanie:
05:51
how do we make our plants drought-tolerant?
108
351800
2456
jak uodpornić rośliny na suszę?
05:54
Considering that most of the water that forms as frost
109
354280
2816
Mając na uwadze, że większość wody w postaci szronu
05:57
evaporates more quickly than I can say the word "evaporate."
110
357120
2840
wyparuje w ułamku sekundy.
06:01
Well, it turns out we've already done things like this.
111
361120
2600
Ale okazuje się, że już dokonaliśmy takich rzeczy.
06:04
By borrowing genes for anti-freeze protein from fish
112
364480
3296
Izolując z ryb geny białek zapobiegających zamarzaniu,
06:07
and genes for drought tolerance from other plants like rice
113
367800
3176
geny odporności na suszę z roślin takich, jak ryż,
06:11
and then stitching them into the plants that need them,
114
371000
2696
i wsadzając je do roślin, które ich potrzebują,
06:13
we now have plants that can tolerate most droughts and freezes.
115
373720
2960
otrzymaliśmy rośliny wytrzymujące większość susz i mrozów.
06:17
They're known on Earth as GMOs,
116
377480
2616
Znamy je na jako GMO, angielski skrót od
06:20
or genetically modified organisms,
117
380120
1800
"organizmy modyfikowane genetycznie".
06:22
and we rely on them to feed all the mouths of human civilization.
118
382680
4360
Dzięki nim możemy wykarmić cywilizację ludzką.
06:28
Nature does stuff like this already,
119
388160
3416
Natura od dawna robi tego typu rzeczy
06:31
without our help.
120
391600
1536
bez naszej pomocy.
06:33
We have simply found more precise ways to do it.
121
393160
3080
My po prostu odkryliśmy bardziej precyzyjną metodę.
06:37
So why would we want to change the genetic makeup of plants for space?
122
397480
3480
Czemu modyfikować genetycznie rośliny przeznaczone na podróże kosmiczne?
06:42
Well, to not do so would mean needing to engineer
123
402120
3576
Bo jeśli tego nie zrobimy, będziemy musieli wyprodukować
06:45
endless acres of land on an entirely new planet
124
405720
3416
nieskończone akry ziemi na zupełnie nowej planecie,
06:49
by releasing trillions of gallons of atmospheric gasses
125
409160
3496
uwalniając biliony litrów gazów atmosferycznych
06:52
and then constructing a giant glass dome to contain it all.
126
412680
3040
i budując olbrzymią szklaną kopułę, żeby to wszystko przykryć.
06:56
It's an unrealistic engineering enterprise
127
416480
2056
To przedsięwzięcie technicznie nierealne,
06:58
that quickly becomes a high-cost cargo transport mission.
128
418560
3520
szybko zmieniające się w bardzo drogą misję transportu towaru.
07:03
One of the best ways to ensure
129
423240
1456
Dobry sposób na zapewnienie
07:04
that we will have the food supplies and the air that we need
130
424720
3096
potrzebnego pożywienia i powietrza,
07:07
is to bring with us organisms that have been engineered
131
427840
3096
to zabranie ze sobą organizmów
07:10
to adapt to new and harsh environments.
132
430960
2560
stworzonych by przystosowały się do trudnych warunków.
07:14
In essence, using engineered organisms to help us terraform a planet
133
434760
3976
Użycie organizmów zaprojektowanych do przekształcenia planety
07:18
both in the short and long term.
134
438760
2040
zarówno na krótką jak i długą skalę.
07:22
These organisms can then also be engineered to make medicine or fuel.
135
442400
4000
Możemy też zaprojektować organizmy do produkcji leków lub paliwa.
07:27
So we can use synthetic biology to bring highly engineered plants with us,
136
447920
3736
A zatem biologia syntetyczna da nam lepsze rośliny.
07:31
but what else can we do?
137
451680
1240
Ale co poza tym?
07:33
Well, I mentioned earlier that we, as a species,
138
453880
2856
Wspomniałam wcześniej, że jako gatunek
07:36
were evolved uniquely for planet Earth.
139
456760
2320
ewoluowaliśmy pod warunki na Ziemi.
07:39
That fact has not changed much in the last five minutes
140
459800
2616
Tu się niewiele zmieniło w przeciągu tych kilku minut,
07:42
that you were sitting here and I was standing there.
141
462440
2440
podczas gdy wy siedzieliście, a ja tutaj stałam.
07:45
And so, if we were to dump any of us on Mars right this minute,
142
465480
3696
Więc gdyby teraz nagle przenieść kogoś z nas na Marsa
07:49
even given ample food, water, air
143
469200
3496
nawet gdyby miał w bród jedzenia, wody, powietrza,
07:52
and a suit,
144
472720
1216
skafander,
07:53
we are likely to experience very unpleasant health problems
145
473960
3376
doświadczyłby bardzo nieprzyjemnych problemów zdrowotnych
07:57
from the amount of ionizing radiation that bombards the surface
146
477360
3296
przez promieniowanie jonizujące stale bombardujące powierzchnię
08:00
of planets like Mars that have little or nonexistent atmosphere.
147
480680
3840
planet takich jak Mars, na których prawie w ogóle brak atmosfery.
08:05
Unless we plan to stay holed up underground
148
485280
2016
Jeśli nie chcemy spędzić pod ziemią
08:07
for the duration of our stay on every new planet,
149
487320
2640
całego naszego pobytu na każdej nowej planecie,
08:10
we must find better ways of protecting ourselves
150
490480
2576
musimy mieć lepsze sposoby ochrony,
08:13
without needing to resort to wearing a suit of armor
151
493080
2656
bez potrzeby noszenia wielkich skafandrów,
08:15
that weighs something equal to your own body weight,
152
495760
2456
ważących mniej więcej tyle, co my sami,
08:18
or needing to hide behind a wall of lead.
153
498240
2280
albo chowania się za murem z ołowiu.
08:22
So let us appeal to nature for inspiration.
154
502240
2600
Poprośmy naturę o natchnienie.
08:26
Among the plethora of life here on Earth,
155
506200
2096
Pośród najrozmaitszych stworzeń na Ziemi
08:28
there's a subset of organisms known as extremophiles,
156
508320
2856
istnieje grupa organizmów zwanych ekstremofilami,
08:31
or lovers of extreme living conditions,
157
511200
1976
lubiących warunki ekstremalne,
08:33
if you'll remember from high school biology.
158
513200
2456
może je pamiętacie z lekcji biologii.
08:35
And among these organisms is a bacterium by the name of Deinococcus radiodurans.
159
515680
4480
A pośród nich jest bakteria Deinococcus radiodurans.
08:41
It is known to be able to withstand cold, dehydration, vacuum, acid,
160
521040
5376
Potrafi znieść zimno, odwodnienie, próżnię, kwasy,
08:46
and, most notably, radiation.
161
526440
2200
i, co najważniejsze, promieniowanie.
08:49
While its radiation tolerance mechanisms are known,
162
529440
2695
Poznaliśmy jej mechanizmy odporności na promieniowanie,
08:52
we have yet to adapt the relevant genes to mammals.
163
532159
2400
teraz musimy je dostosować do ssaków.
08:55
To do so is not particularly easy.
164
535520
2616
Nie jest to zbyt łatwe.
08:58
There are many facets that go into its radiation tolerance,
165
538160
2816
Na tą promienio-odporność składa się wiele czynników
09:01
and it's not as simple as transferring one gene.
166
541000
2240
i nie wystarczy po prostu przenieść jeden gen.
09:03
But given a little bit of human ingenuity
167
543960
3256
Ale z odrobiną ludzkiej pomysłowości
09:07
and a little bit of time,
168
547240
1256
i odrobiną czasu
09:08
I think to do so is not very hard either.
169
548520
2440
myślę, że nie będzie to też zbyt trudne.
09:12
Even if we borrow just a fraction of its ability to tolerate radiation,
170
552000
5760
Nawet jeśli pozyskamy tylko ułamek tej promienio-odporności,
09:18
it would be infinitely better than what we already have,
171
558400
3016
byłoby to nieskończenie lepsze, niż nasza obecna ochrona,
09:21
which is just the melanin in our skin.
172
561440
1960
czyli melanina w naszej skórze.
09:24
Using the tools of synthetic biology,
173
564560
2016
Dzięki biologii syntetycznej
09:26
we can harness Deinococcus radiodurans' ability
174
566600
3016
możemy ujarzmić zdolność Deinococcus radiodurans
09:29
to thrive under otherwise very lethal doses of radiation.
175
569640
3720
do przetrwania skąd inąd śmiertelnych dawek promieniowania.
09:35
As difficult as it is to see,
176
575760
1480
Choć ciężko to zauważyć,
09:37
homo sapiens, that is humans,
177
577920
2320
homo sapiens, czyli człowiek,
09:41
evolves every day,
178
581200
2296
ewoluuje każdego dnia,
09:43
and still continues to evolve.
179
583520
1920
bez przerwy.
09:46
Thousands of years of human evolution
180
586360
1776
Tysiące lat ludzkiej ewolucji
09:48
has not only given us humans like Tibetans,
181
588160
2976
stworzyły nie tylko tybetańczyków,
09:51
who can thrive in low-oxygen conditions,
182
591160
2576
żyjących w warunkach niskiego poziomu tlenu,
09:53
but also Argentinians, who can ingest and metabolize arsenic,
183
593760
4936
ale też Argentyńczyków, którzy potrafią metabolizować arsen,
09:58
the chemical element that can kill the average human being.
184
598720
2800
pierwiastek śmiertelny dla przeciętnego człowieka.
10:02
Every day, the human body evolves by accidental mutations
185
602360
3696
Każdego dnia ludzkie ciało ewoluuje przez przypadkowe mutacje,
10:06
that equally accidentally allow certain humans
186
606080
2856
które równie przypadkowo pozwalają niektórym
10:08
to persevere in dismal situations.
187
608960
2240
przeżyć w okropnych warunkach.
10:12
But, and this is a big but,
188
612160
1880
Ale, i to jest duże "ale",
10:15
such evolution requires two things that we may not always have,
189
615480
4176
taka ewolucja wymaga dwóch rzeczy, których nie zawsze mamy
10:19
or be able to afford,
190
619680
1440
lub nie możemy łatwo pozyskać.
10:22
and they are death and time.
191
622120
2240
Te rzeczy to śmierć i czas.
10:25
In our species' struggle to find our place in the universe,
192
625560
3016
Szukając naszego miejsca we wszechświecie
10:28
we may not always have the time necessary
193
628600
2456
nie zawsze będziemy mieli czas
10:31
for the natural evolution of extra functions
194
631080
2536
konieczny dla naturalnej ewolucji nowych zdolności,
10:33
for survival on non-Earth planets.
195
633640
2000
pozwalających przeżyć na innych planetach.
10:36
We're living in what E.O. Wilson has termed the age of gene circumvention,
196
636360
4496
Według E. O. Wilsona żyjemy w epoce oszukiwania genów,
10:40
during which we remedy our genetic defects like cystic fibrosis or muscular dystrophy
197
640880
5376
radzimy sobie z mukowiscydozą czy dystrofią mięśniową,
10:46
with temporary external supplements.
198
646280
2600
korzystając z czynników zewnętrznych.
10:49
But with every passing day,
199
649960
1536
Ale z każdym dniem
10:51
we approach the age of volitional evolution,
200
651520
3176
zbliżamy się do epoki ewolucji dobrowolnej,
10:54
a time during which we as a species
201
654720
1976
w której my, jako gatunek,
10:56
will have the capacity to decide for ourselves our own genetic destiny.
202
656720
4880
będziemy mogli sami decydować o naszych genetycznych losach.
11:02
Augmenting the human body with new abilities
203
662720
2336
Mówiąc o ulepszaniu człowieka nowymi zdolnościami,
11:05
is no longer a question of how,
204
665080
2080
nie powinniśmy pytać "jak",
11:07
but of when.
205
667920
1200
ale "kiedy".
11:10
Using synthetic biology
206
670240
1256
Używanie biologii syntetycznej do modyfikacji genów jakiegokolwiek gatunku,
11:11
to change the genetic makeup of any living organisms,
207
671520
3096
11:14
especially our own,
208
674640
1216
szczególnie naszego,
11:15
is not without its moral and ethical quandaries.
209
675880
2320
niesie ze sobą problemy etyczne i moralne.
11:19
Will engineering ourselves make us less human?
210
679280
2520
Czy takie udoskonalanie nas odczłowieczy?
11:22
But then again, what is humanity
211
682960
2256
Ale czy człowieczeństwo nie jest zaledwie
11:25
but star stuff that happens to be conscious?
212
685240
2520
zlepkiem gwiezdnego pyłu, który stał się świadomy?
11:29
Where should human genius direct itself?
213
689200
2440
Dokąd geniusz ludzkości powinien się zaprowadzić?
11:32
Surely it is a bit of a waste to sit back and marvel at it.
214
692640
3920
Szkoda byłoby go marnować jedynie na samozachwyt.
11:37
How do we use our knowledge
215
697800
1336
Jak wykorzystać naszą wiedzę
11:39
to protect ourselves from the external dangers
216
699160
3256
do ochrony przed zagrożeniami z zewnątrz,
11:42
and then protect ourselves from ourselves?
217
702440
2640
przed nami samymi?
11:46
I pose these questions
218
706400
1416
Zadaję te pytania
11:47
not to engender the fear of science
219
707840
2176
nie aby zaszczepić lęk przed nauką,
11:50
but to bring to light the many possibilities
220
710040
2376
ale żeby ujawniać liczne możliwości
11:52
that science has afforded and continues to afford us.
221
712440
3400
jakie nauka nam dała i wciąż daje.
11:56
We must coalesce as humans to discuss and embrace the solutions
222
716760
3976
Musimy się zjednoczyć i te możliwości przedyskutować i wdrażać,
12:00
not only with caution
223
720760
1200
nie tylko z rozwagą,
12:02
but also with courage.
224
722640
1960
ale też z odwagą.
12:06
Mars is a destination,
225
726200
3600
Mars jest naszym celem,
12:10
but it will not be our last.
226
730440
1600
ale nie ostatnim.
12:13
Our true final frontier is the line we must cross
227
733000
2856
Ostatnią granicą do przekroczenia
12:15
in deciding what we can and should make of our species' improbable intelligence.
228
735880
4720
będzie decyzja jak wykorzystać nieprawdopodobną inteligencję człowieka.
12:21
Space is cold, brutal and unforgiving.
229
741880
4240
Przestrzeń jest zimna, brutalna i bezwzględna.
12:27
Our path to the stars will be rife with trials
230
747120
2416
Nasza droga do gwiazd będzie usłana przeciwnościami,
12:29
that will bring us to question not only who we are
231
749560
2976
które zmuszą nas do zadumy nad tym, kim jesteśmy,
12:32
but where we will be going.
232
752560
1760
ale też gdzie zmierzamy.
12:35
The answers will lie in our choice to use or abandon the technology
233
755160
3576
Odpowiedzią będzie podjęcie decyzji: wykorzystać czy porzucić technologię,
12:38
that we have gleaned from life itself,
234
758760
2096
której nauczyliśmy się od samej natury.
12:40
and it will define us for the remainder of our term in this universe.
235
760880
3856
Ta decyzja zaważy na czasie, jaki nam w tym wszechświecie pozostał.
12:44
Thank you.
236
764760
1216
Dziękuję.
12:46
(Applause)
237
766000
4619
(Brawa)
O tej stronie

Na tej stronie poznasz filmy z YouTube, które są przydatne do nauki języka angielskiego. Zobaczysz lekcje angielskiego prowadzone przez najlepszych nauczycieli z całego świata. Kliknij dwukrotnie na angielskie napisy wyświetlane na stronie każdego filmu, aby odtworzyć film od tego miejsca. Napisy przewijają się synchronicznie z odtwarzaniem filmu. Jeśli masz jakieś uwagi lub prośby, skontaktuj się z nami za pomocą formularza kontaktowego.

https://forms.gle/WvT1wiN1qDtmnspy7