Could we speak the language of dolphins? | Denise Herzing

Translator: Joseph Geni Reviewer: Morton Bast

Tłumaczenie: Mikołaj Masłyk Korekta: Małgosia Makowska

Well, now we're going to the Bahamas to meet

Zatem wybieramy się na Bahamy aby spotkać

a remarkable group of dolphins that I've been working with

niewykłą grupę delfinów, z którą pracuję

in the wild for the last 28 years.

w terenie już od 28 lat.

Now I'm interested in dolphins because of their large brains

Delfiny są dla mnie interesujące z powodu ich dużych mózgów

and what they might be doing with all that brainpower

i tego co dzięki nim mogą zdziałać

in the wild.

w naturalnym środowisku.

And we know they use some of that brainpower

Wiemy, że używają pewnych zdolności umysłu

for just living complicated lives,

aby prowadzić skomplikowane życie,

but what do we really know about dolphin intelligence?

ale co tak naprawdę wiemy o inteligencji delfinów?

Well, we know a few things.

Cóż, wiemy kilka rzeczy.

We know that their brain-to-body ratio,

Na przykład to, że proporcje ich mózgu w stosunku do ciała,

which is a physical measure of intelligence,

co stanowi fizyczną miarę inteligencji,

is second only to humans.

ustępuje tylko ludziom.

Cognitively, they can understand

W sensie poznawczym, są w stanie zrozumieć

artificially-created languages.

sztucznie stworzone języki.

And they pass self-awareness tests in mirrors.

Zdają także test samoświadomości w lustrach.

And in some parts of the world, they use tools,

A w niektórych częściach świata, używają narzędzi,

like sponges to hunt fish.

takich jak gąbki, aby polować na ryby.

But there's one big question left:

Pozostaje jednak jedno istotne pytanie:

do they have a language, and if so,

czy posiadają własny język, a jeśli tak,

what are they talking about?

to o czym rozmawiają?

So decades ago, not years ago,

Dekady temu, nie lata temu,

I set out to find a place in the world

wyruszyłam, aby znaleźć miejsce na świecie,

where I could observe dolphins underwater

gdzie mogłabym obserwować delfiny pod wodą,

to try to crack the code of their communication system.

aby spróbować złamać kod ich systemu komunikacji.

Now in most parts of the world, the water's pretty murky,

W większości części świata woda jest dosyć mętna,

so it's very hard to observe animals underwater,

więc trudno jest obserwować zwierzęta pod wodą,

but I found a community of dolphins that live

jednak znalazłam społeczność delfinów, która żyje

in these beautiful, clear, shallow sandbanks of the Bahamas

w pięknych, przejrzystych i płytkich piaszczystych brzegach Bahamów,

which are just east of Florida.

które znajdują się na wschód od Florydy.

And they spend their daytime resting and socializing

Spędzają dzień odpoczywając i prowadząc życie towarzyskie

in the safety of the shallows, but at night,

w bezpiecznych płyciznach, lecz w nocy

they go off the edge and hunt in deep water.

opuszczają brzeg i polują na głębokiej wodzie.

Now, it's not a bad place to be a researcher, either.

To też nie najgorsze miejsce dla badań.

So we go out for about five months every summer

Więc wyruszamy na 5 miesięcy każdego lata

in a 20-meter catamaran, and we live, sleep and work

w 20-metrowym katamaranie i mieszkamy, śpimy i pracujemy

at sea for weeks at a time.

na morzu tygodniami w ciagu jednej wyprawy.

My main tool is an underwater video with a hydrophone,

Moje główne narzędzie to podwodna kamera

which is an underwater microphone, and this is so

i hydrofon (podwodny mikrofon), a wszystko w celu

I can correlate sound and behavior.

dostrzeżenia zależności pomiędzy odgłosami i zachowaniem.

And most of our work's pretty non-invasive.

Większość naszej pracy jest raczej mało inwazyjna.

We try to follow dolphin etiquette while we're in the water,

Staramy się przestrzegać delfiniej etykiety, kiedy jesteśmy w wodzie,

since we're actually observing them physically in the water.

w końcu przecież obserwujemy je fizycznie w wodzie.

Now, Atlantic spotted dolphins are a really nice species

Delfin uzdeczkowy to bardzo wdzięczny gatunek

to work with for a couple of reasons.

do prowadzenia pracy badawczej z kilku powodów.

They're born without spots, and they get spots with age,

Rodzą się bez łatek, które pojawiają się z wiekiem,

and they go through pretty distinct developmental phases,

i przechodzą przez dosyć wyraźne fazy rozwojowe,

so that's fun to track their behavior.

więc fajnie jest śledzić ich zachowanie.

And by about the age of 15, they're fully spotted black and white.

W wieku około 15 lat, są już zupełnie w czarne i białe plamki.

Now the mother you see here is Mugsy.

Matka, którą tu widzicie to Mugsy.

She's 35 years old in this shot,

Na tym zdjęciu ma 35 lat,

but dolphins can actually live into their early 50s.

chociaż delfiny mogą przekroczyć nawet pięcdziesiątkę.

And like all the dolphins in our community,

Podobnie jak wszystkie delfiny w naszej społeczności,

we photographed Mugsy and tracked her little spots

fotografowaliśmy Mugsy i śledziliśmy wszystkie jej plamki

and nicks in her dorsal fin,

i zadraśnięcia na płetwie grzbietowej,

and also the unique spot patterns

jak i niepowtarzalne wzory plamek

as she matured over time.

podczas jej dojrzewania z upływem czasu.

Now, young dolphins learn a lot as they're growing up,

Dorastając, młode delfiny wiele się dowiadują

and they use their teenage years to practice social skills,

i wykorzystują okres dojrzewania, aby nabrać umiejętności społecznych,

and at about the age of nine, the females

a w wieku 9 lat, samice

become sexually mature, so they can get pregnant,

stają się dojrzałe płciowo i mogą już zajść w ciązę.

and the males mature quite a bit later,

Natomiast samce osiągają dojrzałość nieco później,

at around 15 years of age.

w wieku około 15 lat.

And dolphins are very promiscuous,

Delfiny są strasznie rozwiązłe,

and so we have to determine who the fathers are,

zatem musimy określić rodzicielstwo samców,

so we do paternity tests by collecting fecal material

wykonujemy więc testy, zbierając materiał fekalny

out of the water and extracting DNA.

z wody i uzyskując stąd DNA.

So what that means is, after 28 years,

A zatem w ten sposób, po 28 latach,

we are tracking three generations,

śledzimy 3 pokolenia,

including grandmothers and grandfathers.

łącznie z prababkami i pradziadkami.

Now, dolphins are natural acousticians.

Delfiny są naturalnymi akustykami.

They make sounds 10 times as high

Wydają i odbierają dźwięki 10 razy wyższe

and hear sounds 10 times as high as we do.

niż my.

But they have other communication signals they use.

Komunikują się innymi sygnałami niż my.

They have good vision, so they use body postures to communicate.

Mają dobry wzrok, więc korzystają z mowy ciała, aby się porozumieć.

They have taste, not smell.

Posiadają zmysł smaku, lecz są pozbawione węchu.

And they have touch.

Dysponują również dotykiem.

And sound can actually be felt in the water,

A dzwięk może być odczuwany w wodzie,

because the acoustic impedance of tissue and water's about the same.

ponieważ akustyczna impedancja tkanki i wody jest zbliżona.

So dolphins can buzz and tickle each other at a distance.

Zatem delfiny mogą brzęczęć i łaskotać się nawzajem na odległość.

Now, we do know some things about how sounds are used

Wiemy, jak stosowane są niektóre dźwięki

with certain behaviors.

w powiązaniu z niektórymi zachowaniami.

Now, the signature whistle is a whistle

Zindywidualizowany gwizd, to taki,

that's specific to an individual dolphin, and it's like a name. (Dolphin whistling noises)

który jest właściwy konkretnemu delfinowi i pełni rolę imienia. (Delfin gwiżdże dźwięki)

And this is the best-studied sound,

I jest to najlepiej zbadany dźwięk,

because it's easy to measure, really,

ponieważ jest naprawdę łatwy do zmierzenia.

and you'd find this whistle when mothers and calves

Usłyszycie ten dźwięk, kiedy matki i ich młode

are reuniting, for example.

np. się spotykają.

Another well studied sound are echolocation clicks.

Kolejnym dobrze zbadanym dźwiękiem jest klik echolokacyjny.

This is the dolphin's sonar. (Dolphin echolocation noises)

To jest sonar delfina (Odgłos echolokacyjny).

And they use these clicks to hunt and feed.

Używają tych dźwięków podczas polowań i żerowania.

But they can also tightly pack these clicks together

Potrafią także zbić te kliki razem

into buzzes and use them socially.

w brzęczenie i używają ich towarzysko.

For example, males will stimulate a female

Np. Samce będą pobudzać samice

during a courtship chase.

podczas zalotnej pogoni.

You know, I've been buzzed in the water.

Tak między nami, zostałam "wybrzęczona" w wodzie.

(Laughter)

(Śmiech)

Don't tell anyone. It's a secret.

Ale to tajemnica.

And you can really feel the sound. That was my point with that.

Da się poczuć dziwęk. O to mi chodziło z tym.

(Laughter)

(Śmiech)

So dolphins are also political animals,

Delfiny interesują się też polityką,

so they have to resolve conflicts.

więc muszą rozwiązywać konflikty.

(Dolphin noises)

(Delfinie dźwięki)

And they use these burst-pulsed sounds as well as

Używają pulsująco-wybuchających dźwięków, jak również

their head-to-head behaviors when they're fighting.

zachowań głowa-głowa podczas walki.

And these are very unstudied sounds

Są to bardzo mało zbadane dźwięki

because they're hard to measure.

ponieważ ciężko je zmierzyć.

Now this is some video of a typical dolphin fight.

To jest video typowej walki delfinów.

(Dolphin noises)

(Odgłosy delfinów)

So you're going to see two groups,

Zobaczycie 2 grupy,

and you're going to see the head-to-head posturing,

postawę głowa-głowa,

some open mouths,

trochę otwartych otwartych buź,

lots of squawking.

i mnóstwo skrzeczenia.

There's a bubble.

Jest i bulgotanie.

And basically, one of these groups will kind of back off

W zasadzie jedna z tych grup wycofa się

and everything will resolve fine,

i wszystko skończy się dobrze,

and it doesn't really escalate into violence too much.

i nie rozwinie się to zbytnio w przemoc.

Now, in the Bahamas, we also have resident bottlenose

Na Bahamach mam także butlonosy,

that interact socially with the spotted dolphins.

które integrują się z delfinami plamistymi.

For example, they babysit each other's calves.

Np. opiekują się nawzajem swoimi młodymi.

The males have dominance displays that they use

Samce robią pokazy dominacji,

when they're chasing each other's females.

kiedy uganiają się za innymi samicami.

And the two species actually form temporary alliances

Dwa gatunki nawiązują tymczasowe przymierze,

when they're chasing sharks away.

kiedy odganiają rekiny.

And one of the mechanisms they use to communicate

Jednym z mechanizmów używanych przez nie do utrzymania

their coordination is synchrony.

koordynacji jest synchronizacja.

They synchronize their sounds and their body postures

Synchronizują swoje dźwięki i postawy

to look bigger and sound stronger.

aby wyglądać na większe i silniejsze.

(Dolphins noises)

(Odgłosy delfinów)

Now, these are bottlenose dolphins,

To są delfiny butlonose.

and you'll see them starting to synchronize

Zobaczycie jak synchronizują

their behavior and their sounds.

swoje zachowanie jak i dźwięki.

(Dolphin noises)

(Dźwięki delfinów)

You see, they're synchronizing with their partner

Synchronizują się ze swoimi partnerami,

as well as the other dyad.

jak i z innymi parami.

I wish I was that coordinated.

Chciałabym być tak skoordynowana

Now, it's important to remember that you're only hearing

Waże aby pamiętać, że słyszmy tylko

the human-audible parts of dolphin sounds,

dźwięki słyszalne dla ucha ludzkiego,

and dolphins make ultrasonic sounds,

a delfiny wydają także ultradźwięki.

and we use special equipment in the water

Używamy w wodzie specjalnego wyposażenia

to collect these sounds.

aby pobrać te dźwięki.

Now, researchers have actually measured whistle complexity

Badacze dokonali pomiaru złożoności tych dźwięków

using information theory,

przy pomocy teorii informacji,

and whistles rate very high relative to even human languages.

i okazało się, że są blisko spokrewnione z ludzkimi językami.

But burst-pulsed sounds is a bit of a mystery.

Jednak pulsująco-wybuchające dzwięki pozostają dla nas tajemnicą.

Now, these are three spectragrams.

To są trzy spektrogramy.

Two are human words, and one is a dolphin vocalizing.

Dwa to ludzkie słowa, a jeden to delfinia wokalizacja.

So just take a guess in your mind which one is the dolphin.

Zgadnijcie, który spektrogram należy do delfina.

Now, it turns out burst-pulsed sounds actually look

Okazuje się, że pulsująco-wybuchające dźwięki wyglądają

a bit like human phonemes.

trochę jak ludzkie fonemy.

Now, one way to crack the code

Jednym ze sposobów by złamać kod

is to interpret these signals and figure out what they mean,

jest interpretacja tych sygnałów i domyślanie się co oznaczają,

but it's a difficult job, and we actually don't have a Rosetta Stone yet.

jednak jest to trudne zadanie, a nie posiadamy jeszcze Kamienia z Rosetty.

But a second way to crack the code

Innym sposobem złamania kodu

is to develop some technology,

jest opracowanie techniki,

an interface to do two-way communication,

interfejsu do dwustronnej komunikacji.

and that's what we've been trying to do in the Bahamas

Właśnie to staraliśmy się dokonać na Bahamach

and in real time.

w czasie rzeczywistym

Now, scientists have used keyboard interfaces

Naukowcy używali dotąd interfejsów klawiaturowych

to try to bridge the gap with species

aby porozumieć się międzygatunkowo,

including chimpanzees and dolphins.

włączając w to szympansy i delfiny.

This underwater keyboard in Orlando, Florida,

Ta podwodna klawiatura i Orlando na Florydzie

at the Epcot Center, was actually

w Epcot Center właściwie była

the most sophisticated ever two-way interface designed

najbardziej skomplikowanym dwustronnym interfejsem

for humans and dolphins to work together under the water

skonstruowanym dla ludzi i delfinów do pracy pod wodą

and exchange information.

oraz wymieniania informacji.

So we wanted to develop an interface like this

Chcieliśmy opracować taki interfejs

in the Bahamas, but in a more natural setting.

na Bahamach, ale w bardziej naturalnej scenerii.

And one of the reasons we thought we could do this

Jedynym z powodów który pozwolił nam w to uwierzyć

is because the dolphins were starting to show us

było to, że delfiny zaczęły okazywać nam

a lot of mutual curiosity.

mnóstwo wzajemnego zainteresowania.

They were spontaneously mimicking our vocalizations

Zaczęły spontanicznie naśladować nasze wokalizacje

and our postures, and they were also inviting us

i postury, jak i zapraszać nas

into dolphin games.

do swoich zabaw.

Now, dolphins are social mammals, so they love to play,

Delfiny to ssaki społeczne, więc uwielbiają się bawić,

and one of their favorite games is to drag seaweed,

i jedną z ich ulubionych zabaw jest ciąganie wodorostów

or sargassum in this case, around.

w koło. W tym przypadku gronorostu.

And they're very adept. They like to drag it

A robią to po mistrzowsku. Lubią to ciągać

and drop it from appendage to appendage.

i opuszczać z kończyny na kończynę.

Now in this footage, the adult is Caroh.

Tutaj mam dorosłą samicę Caroh.

She's 25 years old here, and this is her newborn, Cobalt,

Ma tutaj 25 lat, a to jest nowonoradzony - Cobalt,

and he's just learning how to play this game.

i właśnie uczy się jak się w to bawić.

(Dolphin noises)

(Delfinie dźwięki)

She's kind of teasing him and taunting him.

Ona trochę się z nim droczy i naigrywa się,

He really wants that sargassum.

a on naprawdę próbuje zdobyć ten gronorost.

Now, when dolphins solicit humans for this game,

Kiedy delfiny próbują namówić ludzi do tej zabawy,

they'll often sink vertically in the water,

często opadają pionowo w wodzie,

and they'll have a little sargassum on their flipper,

mając trochę gronorostu na płetwie.

and they'll sort of nudge it and drop it sometimes

Raz po raz trącają i opuszczają je

on the bottom and let us go get it,

na dno i pozwalają je nam wziąć

and then we'll have a little seaweed keep away game.

po czym mamy trochę zabawy w głupiego jasia.

But when we don't dive down and get it,

Jeśli nie zanurkujemy po to,

they'll bring it to the surface

sprowadzają je na powierzchnię,

and they'll sort of wave it in front of us on their tail

machając nimi przed nami na ogonie

and drop it for us like they do their calves,

i upuszczając je nam jak swoim młodym.

and then we'll pick it up and have a game.

Wtedy my je podnosimy, no i gramy.

And so we started thinking, well, wouldn't it be neat

Zaczęliśmy sobie myśleć - byłoby nieźle,

to build some technology that would allow the dolphins

gdyby opracować technologię, która pozwoliłaby delfinom

to request these things in real time, their favorite toys?

prosić o te rzeczy w czasie rzeczywistym - ich ulubione zabawki?

So the original vision was to have a keyboard

Pierwotną wersją pomysłu była klawiatura,

hanging from the boat attached to a computer,

podłączona do komputera i zwisająca z łódki.

and the divers and dolphins would activate the keys

Nurkowie i delfiny aktywowałby przyciski

on the keypad and happily exchange information

na klawiaturze pomocniczej i wesoło wymieniały się informacjami,

and request toys from each other.

prosząc się wzajemnie o zabawki.

But we quickly found out that dolphins simply

Okazało się jednak, że delfiny nie mają zamiaru

were not going to hang around the boat using a keyboard.

zabawiać się z łódką z klawiaturą.

They've got better things to do in the wild.

Mają ciekawsze rzeczy do roboty w naturalnym środowisku.

They might do it in captivity, but in the wild --

Mogłby to robić w niewoli, jednak u siebie...

So we built a portable keyboard that we could push through the water,

Zbudowaliśmy więc przenośną klawiaturę, którą możemy brać ze sobą pod wodę,

and we labeled four objects they like to play with,

i oznaczyliśmy cztery przedmioty którymi lubią się bawić,

the scarf, rope, sargassum, and also had a bow ride,

chustkę, linę, gronorost jak i pływanie na grzbietach fal,

which is a fun activity for a dolphin. (Whistle)

co jest przyjemnością dla delfinów. (Gwizd)

And that's the scarf whistle,

To jest gwizd proszący o chustęczkę,

which is also associated with a visual symbol.

który jest powiązany też z symbolem graficznym.

And these are artificially created whistles.

Są to sztucznie sporządzone dźwięki (gwizdy).

They're outside the dolphin's normal repertoire,

Są z poza zwyczajnego defliniego repertuaru,

but they're easily mimicked by the dolphins.

ale są łatwo naśladowane przez nie.

And I spent four years with my colleagues Adam Pack and Fabienne Delfour,

Wraz z Adamem Packem i Fabienne Delfour spędziłam 4 lata

working out in the field with this keyboard

pracując z tą klawiaturą w terenie.

using it with each other to do requests for toys

Używaliśmy jej aby prosić się o zabawki,

while the dolphins were watching.

podczas gdy delfiny obserwowały to.

And the dolphins could get in on the game.

Mogły też dołączyć do zabawy.

They could point at the visual object,

Wskazywały symbol przedmiotu,

or they could mimic the whistle.

lub naśladowały gwizd.

Now this is video of a session.

Tutaj mamy nagranie sesji.

The diver here has a rope toy,

Nurek ma linę-zabawkę,

and I'm on the keyboard on the left,

ja jestem przy klawiaturze po lewej,

and I've just played the rope key,

i właśnie włączyłam przycisk liny,

and that's the request for the toy from the human.

co jest prośbą o zabawkę od drugiej osoby.

So I've got the rope, I'm diving down,

Mam linę, nurkuję w dół,

and I'm basically trying to get the dolphin's attention,

ponieważ delfiny są trochę jak małe dzieci,

because they're kind of like little kids.

próbuję zdobyć

You have to keep their attention.

i utrzymać ich uwagę.

I'm going to drop the rope, see if they come over.

Opuszczam linę i patrzę czy podpłyną.

Here they come,

Podpływają,

and then they're going to pick up the rope

biorą linę

and drag it around as a toy.

i ciągną jako zabawkę.

Now, I'm at the keyboard on the left,

Jestem przy klawiaturze po lewej,

and this is actually the first time that we tried this.

a to właściwie pierwszy raz kiedy to próbujemy.

I'm going to try to request this toy, the rope toy,

Spróbuję poprosić delfiny o linę-zabawkę,

from the dolphins using the rope sound.

korzystając z dźwięku.

Let's see if they might actually understand what that means.

Sprawdźmy czy zrozumieją.

(Whistle)

(Gwizd)

That's the rope whistle.

To jest gwizd proszący o linę.

Up come the dolphins,

Delfiny podpływają,

and drop off the rope, yay. Wow.

i opuszczają linę, hura. Nieźle!

(Applause)

(Oklaski)

So this is only once.

To pierwsza próba.

We don't know for sure if they really understand the function of the whistles.

Nie wiemy czy naprawdę rozumieją znaczenie gwizdów.

Okay, so here's a second toy in the water.

W porządku, mamy drugą zabawkę w wodzie.

This is a scarf toy, and I'm trying to lead the dolphin

To chustka-zabawka. Próbuję poprowadzić delfina

over to the keyboard to show her

do klawiatury, aby pokazać

the visual and the acoustic signal.

symbol obrazkowy jak i sygnał dźwiękowy.

Now this dolphin, we call her "the scarf thief,"

Tego delfina nazywamy złodziejem chustek,

because over the years she's absconded

ponieważ na przestrzeni lat umknęła nam

with about 12 scarves.

z około 12 chustkami.

In fact, we think she has a boutique somewhere in the Bahamas.

Domyślamy się, że ma butik gdzieś na Bahamach.

So I'm reaching over. She's got the scarf on her right side.

Sięgam po chustkę, którą ma po prawej stronie.

And we try to not touch the animals too much,

Staramy się nie dotykać za dużo delfinów,

we really don't want to over-habituate them.

ponieważ nie chcemy ich zbytnio oswajać.

And I'm trying to lead her back to the keyboard.

Staram się poprowadzić ją spowrotem do klawiatury.

And the diver there is going to activate the scarf sound

Nurek ma uruchomić dźwięk chustki,

to request the scarf.

aby o nią poprosić.

So I try to give her the scarf.

Próbuję dać jej chustkę i...

Whoop. Almost lost it.

ojć, prawie straciliśmy ją.

But this is the moment where everything becomes possible.

I to jest moment, kiedy zdarzyć może się wszystko.

The dolphin's at the keyboard.

Delfin jest przy klawiaturze.

You've got full attention.

Mamy pełną uwagę.

And this sometimes went on for hours.

To czasami trwało godzinami,

And I wanted to share this video with you

chciałam pokazać to nagranie nie po to

not to show you any big breakthroughs,

aby pokazać jakiś przełom,

because they haven't happened yet,

ponieważ on jeszcze nie nastąpił,

but to show you the level of intention and focus

ale pokazać stopień skupienia, chęci,

that these dolphins have, and interest in the system.

jak i zainteresowania tym delfinów.

And because of this, we really decided we needed

Z tego powodu, postanowiliśmy zdobyć

some more sophisticated technology.

bardziej skomplikowaną technologię.

So we joined forces with Georgia Tech,

Dlatego połączyliśmy siły z Georgia Tech,

with Thad Starner's wearable computing group,

z grupą speców od przenośnych komputerów Thada Starnera,

to build us an underwater wearable computer

aby skonstruowali nam przenośny podwodny komputer,

that we're calling CHAT. [CHAT: Cetacean Hearing And Telemetry]

który nazwaliśmy CHAT [Cetacean Hearing And Telemetry].

Now, instead of pushing a keyboard through the water,

Teraz zamiast męczyć się z klawiaturą,

the diver's wearing the complete system, and it's acoustic only,

nurek nosi kompletny zestaw, tym razem tylko dźwiękowy.

so basically the diver activates the sounds on a keypad

Uruchamia dźwięki przyciskami

on the forearm,

na przedramieniu,

the sounds go out through an underwater speaker,

dźwięki wydobywają się z podwodnego głośnika,

if a dolphin mimics the whistle

i jeśli delfin będzie naśladował gwizd,

or a human plays the whistle, the sounds come in

lub człowiek odtworzy gwizd, dźwięki się pojawią

and are localized by two hydrophones.

i zostaną zlokalizowane przez dwa hydrofony.

The computer can localize who requested the toy

Komputer może określić kto prosił o zabawkę,

if there's a word match.

jeżeli będzie sygnał będzie się zgadzał.

And the real power of the system is in the real-time

Prawdziwą mocą tego systemu jest rozpoznawanie dźwięków

sound recognition, so we can respond to the dolphins

w czasie rzeczywistym, co pozwala nam zareagować na działania delfinów

quickly and accurately.

szybko i dokładnie.

And we're at prototype stage, but this is how we hope it will play out.

Jesteśmy w fazie prototypu, ale chcemy, żeby wyglądało to następująco.

So Diver A and Diver B both have a wearable computer

Nurek A i B mają przenośny komputer,

and the dolphin hears the whistle as a whistle,

delfin słyszy dany gwizd jako gwizd,

the diver hears the whistle as a whistle in the water,

nurek słyszy gwizd jako gwizd w wodzie,

but also as a word through bone conduction.

ale także jako sygnał poprzez przewodnictwo kostne.

So Diver A plays the scarf whistle

Nurek A włącza dźwięk chustki

or Diver B plays the sargassum whistle

lub Nurek B odtwarza gwizd gronorosta,

to request a toy from whoever has it.

aby prosić o zabawkę, ktokolwiek ją ma.

What we hope will happen is that the dolphin mimics the whistle,

Liczymy na to, że delfin będzię naśladował dany gwizd

and if Diver A has the sargassum, if that's the sound

i jeśli nurek A ma gronorost i jeśli ten dźwięk

that was played and requested,

został odtworzony i poproszony,

then the diver will give the sargassum to the requesting dolphin

wtedy nurek da gronorost proszącego delfina,

and they'll swim away happily into the sunset

po czym odpłyną szczęśliwie w stronę zachodzącego słońca,

playing sargassum for forever.

grając gronorostem po wsze czasy.

Now, how far can this kind of communication go?

Jak daleko może zajść ten rodzaj komunikacji?

Well, CHAT is designed specifically to empower the dolphins

CHAT jest skonstuowany specjalnie dla delfinów,

to request things from us.

aby prosić rzeczy od nas.

It's designed to really be two-way.

Jest skonstruowany dwustronnie.

Now, will they learn to mimic the whistles functionally?

Czy nauczą się korzystać z nauczonych gwizdów?

We hope so and we think so.

Mamy nadzieję, że tak.

But as we decode their natural sounds,

Jednak wraz z rozszyfrowaniem ich naturalnych dźwięków,

we're also planning to put those back into the computerized system.

planujemy je wdrożyć w skomputeryzowany system.

For example, right now we can put their own signature whistles

Obecnie możemy na przykład wstawić ich zindywidualizowane gwizdy

in the computer and request to interact with a specific dolphin.

w komputer i wezwać określonego delfina.

Likewise, we can create our own whistles,

Tak samo możemy stworzyć nasze własne gwizdy,

our own whistle names, and let the dolphins

własne gwizdy-imiona, i pozwolić delfinom

request specific divers to interact with.

aby wezwać określonego nurka.

Now it may be that all our mobile technology

Możliwe, że nasza technologia komórkowa

will actually be the same technology that helps us

pozwoli nam

communicate with another species down the road.

komunikować się w przyszłości z innymi gatunkami.

In the case of a dolphin, you know, it's a species that,

Delfiny to gatunek,

well, they're probably close to our intelligence in many ways

który pod względem inteligencji jest zbliżony na różne sposoby do nas.

and we might not be able to admit that right now,

Być może nie jesteśmy w stanie tego stwierdzić teraz

but they live in quite a different environment,

żyją one w odmiennym środowisku,

and you still have to bridge the gap with the sensory systems.

no i mamy jeszcze do pokonania różnicę w systemach sensorycznych.

I mean, imagine what it would be like

Jak wspaniale by było, gdybyśmy mogli

to really understand the mind

naprawdę zrozumieć umysły

of another intelligent species on the planet.

innych inteligentnych gatunków na Ziemi.

Thank you.

Dziękuję.

(Applause)

(Oklaski)