Why healthy bones are about so much more than milk | Body Stuff with Dr. Jen Gunter

361,152 views

2021-06-10 ・ TED


New videos

Why healthy bones are about so much more than milk | Body Stuff with Dr. Jen Gunter

361,152 views ・ 2021-06-10

TED


Proszę kliknąć dwukrotnie na poniższe angielskie napisy, aby odtworzyć film.

00:00
Transcriber:
0
0
7000
00:00
You might believe that drinking milk,
1
79
1794
Tłumaczenie: Katarzyna Bielenda Korekta: Ola Królikowska
Mówi się, że mleko to jedyna droga do mocnych i silnych kości.
00:01
with all its calcium and vitamin D,
2
1914
1919
00:03
is the one thing you need for strong and healthy bones.
3
3875
3545
Zaznacza się zawartość wapna i witaminy D.
00:07
And it's a really nice message that sold a lot of milk over the years,
4
7420
4546
Jest to niezła sugestia, która sprzedała przez lata dużo mleka.
00:12
but it's just not scientifically accurate.
5
12008
3503
Tylko że nie jest do końca naukowa.
00:15
(Music)
6
15553
1210
(Muzyka)
00:16
[Body Stuff with Dr. Jen Gunter]
7
16763
1543
[Body Stuff z doktor Jen Gunter]
00:19
When we focus on milk, we lose the bigger picture of bone health.
8
19182
3920
Kiedy skupiamy się na mleku, tracimy szerszy obraz zdrowia kości.
Zacznijmy od początku.
00:23
So let's start at the beginning.
9
23144
2002
[Pomówmy o kościach]
00:25
Adults have 206 bones
10
25188
2043
Dorośli mają 206 kości.
00:27
that form the main part of the skeletal system.
11
27273
2795
Stanowią one główną część układu kostnego.
00:30
They're the support structure or cage that protects our organs,
12
30068
3420
Tworzą strukturę nośną i chronią nasze narządy,
00:33
but they do so much more.
13
33529
1627
ale mają też inne funkcje.
00:35
They work with our muscles to move our bodies,
14
35198
2335
Współpracując z mięśniami, poruszają ciałem.
00:37
they store important minerals,
15
37575
1460
Składują ważne minerały, produkują hormony, a nawet wytwarzają krew.
00:39
they produce hormones,
16
39035
1251
00:40
and they even make our blood.
17
40328
1501
00:41
Many people think of a Halloween skeleton when they imagine bone,
18
41871
3420
Słysząc o kościach, często myślimy o szkielecie z Halloween.
00:45
but that only gives us a one-dimensional view.
19
45291
2711
Ale to tylko jeden punkt widzenia.
00:48
Bone actually has three layers.
20
48044
2044
W rzeczywistości kość ma trzy warstwy.
00:50
On the outside, there's the periosteum,
21
50088
2252
Na zewnątrz znajduje się okostna, twarda błona pokrywająca i chroniąca kość.
00:52
a tough membrane that covers and protects.
22
52340
2461
00:54
Next, there's a thick layer of compact bone,
23
54842
2753
Następnie jest gruba, biała, twarda i gładka istota zbita,
00:57
the white, hard, smooth part that most people are familiar with.
24
57637
3920
większości dobrze znana.
01:01
But inside, there is spongy or trabecular bone,
25
61599
3504
Wewnątrz jest istota gąbczasta, która tworzy beleczki kostne
01:05
and an inner core filled with bone marrow,
26
65103
2419
i rdzeń wypełniony szpikiem kostnym, zawierającym komórki macierzyste.
01:07
which contains stem cells that make blood
27
67522
2460
Wytwarzają one krew i stale się dzielą.
01:10
and are constantly dividing.
28
70024
1794
01:11
Most people understand that our bones grow when we're kids and adolescents.
29
71818
4754
Większość rozumie, że kości rosną, kiedy jesteśmy dziećmi i nastolatkami.
01:16
We reach our peak bone mass in our 20s.
30
76614
2544
Osiągamy ich największą masę po skończeniu 20 lat.
01:19
What many people don't know is even after we stop growing,
31
79158
4004
Ale nawet kiedy okres wzrostu się kończy,
01:23
we are constantly removing old bone
32
83204
2169
nowe kości wciąż zastępują stare.
01:25
and replacing it with new.
33
85414
1502
01:26
One estimate is enough bone is removed and replaced
34
86916
4087
Co 10 lat w miejsce starych kości
powstaje nowy szkielet.
01:31
that a new skeleton is made every 10 years.
35
91045
3921
01:34
After we reach our peak bone mass,
36
94966
1877
Po osiągnięciu szczytowej masy kości ich usuwanie przewyższa wymianę.
01:36
bone removal starts to outpace replacement.
37
96884
3379
01:40
This can eventually affect the integrity of the bone
38
100304
2878
To może naruszyć jedność kości, obniżyć ich masę albo liczebność.
01:43
and it lowers the bone mass or the amount of bone that we have.
39
103224
3378
01:46
The bone disease osteoporosis is an extreme version of this process.
40
106602
5214
Choroba, osteoporoza, to jego skrajny przypadek.
01:51
Bone loss outpaces replacement,
41
111816
2419
Utrata kości przewyższająca wymianę i inne zmiany prowadzą do kruchości.
01:54
and combined with other changes,
42
114277
1626
01:55
this can lead to so much fragility
43
115945
2169
01:58
that even small bumps or falls can create fractures.
44
118156
3420
Nawet drobne uderzenia czy upadki powodują złamania.
02:01
Another cool fact about bones is they store calcium,
45
121617
2920
Oprócz tego kości magazynują wapń.
02:04
so if intake is low, meaning not enough in our diet,
46
124537
3170
Jeśli brakuje go w diecie, jest z nich pobierany.
02:07
the body draws calcium from the bone.
47
127707
2335
02:10
This can also contribute to bone loss,
48
130084
2044
Prowadzi to do utraty kości, dlatego trzeba go dostarczać.
02:12
so we need enough dietary calcium to maintain our bone.
49
132170
3461
02:15
Vitamin D fits into the picture
50
135673
1710
Wchłanianie wapnia wspomaga witamina D.
02:17
because it helps our body absorb calcium.
51
137425
2753
02:20
When we think of calcium and vitamin D,
52
140219
2002
Oba związki kojarzą się z zimnym mlekiem.
02:22
many of us picture a frosty glass of milk.
53
142221
3087
02:25
Milk is not the only good source of calcium out there.
54
145349
3462
Ale to niejedyne źródło wapnia.
02:28
Humans are creative omnivores.
55
148811
2086
Ludzie są kreatywnymi wszystkożercami.
02:30
We can get calcium from a lot of other sources --
56
150897
2794
Mogą je czerpać z jogurtów, serów czy zieleniny, jak szpinak i jarmuż,
02:33
yogurt and cheese, for example --
57
153733
1668
02:35
but also look for leafy greens like spinach and kale,
58
155401
3545
a także warzyw kapustnych, czyli brokułów i kapusty,
02:38
cruciferous vegetables like broccoli and cabbage,
59
158946
2920
02:41
and proteins like tofu, nuts, beans, eggs and fish.
60
161866
3795
albo białka: tofu, orzechów, fasolki, jajek i ryb.
02:45
Fortified cereals and orange juice are also good too,
61
165661
3420
Wzbogacone płatki, sok pomarańczowy czy nasiona chia też są dobre.
02:49
and chia seeds.
62
169123
1126
02:50
And vitamin D is plentiful in fatty fishes,
63
170291
2794
Z kolei witamina D jest w tłustych rybach.
02:53
and our skin makes it from the sun.
64
173085
2044
Nasza skóra wytwarza ją też ze słońca.
02:55
However, some people may need supplements.
65
175171
2294
Ale niektórzy potrzebują suplementów.
02:57
Another important factor for bone health is exercise.
66
177506
2962
Inny czynnik wpływający na kości to ruch.
03:00
Mechanical loading stimulates the cells that build bone
67
180468
3044
Obciążenie mechaniczne pobudza komórki, które budują kości.
03:03
and muscles pulling on the bone may do this as well.
68
183512
2878
To samo robią naciskające na nie mięśnie.
03:06
In fact, any activity that puts stress on your bones,
69
186390
3128
Chodzenie, bieganie, tańczenie, sporty rakietowe czy podnoszenie ciężarów.
03:09
like walking, jogging, dancing, racket sports,
70
189560
3337
03:12
even strength training like doing weights,
71
192897
2753
Nacisk w sporcie zwiększa poziom wapnia i przyrost nowych kości.
03:15
stimulates extra deposits of calcium
72
195691
2169
03:17
and growth of new bone.
73
197902
1293
03:19
In addition, stronger muscles can help with balance.
74
199237
3586
Mocne mięśnie pomagają też w równowadze.
03:22
And one of the best ways to prevent a hip fracture?
75
202865
2419
A jak uniknąć złamania biodra?
03:25
Reducing falls with better balance.
76
205284
2544
Zapobiegać upadkom, do czego potrzeba równowagi.
03:27
If milk is your thing, that's completely OK,
77
207828
2920
To dobrze, jeśli pijesz mleko, żeby mieć zdrowe kości.
03:30
but don't forget
78
210790
1168
Ale nie zapominaj, że samo to nie wystarcza.
03:31
that bone health is so much more than just milk.
79
211958
3586
O tej stronie

Na tej stronie poznasz filmy z YouTube, które są przydatne do nauki języka angielskiego. Zobaczysz lekcje angielskiego prowadzone przez najlepszych nauczycieli z całego świata. Kliknij dwukrotnie na angielskie napisy wyświetlane na stronie każdego filmu, aby odtworzyć film od tego miejsca. Napisy przewijają się synchronicznie z odtwarzaniem filmu. Jeśli masz jakieś uwagi lub prośby, skontaktuj się z nami za pomocą formularza kontaktowego.

https://forms.gle/WvT1wiN1qDtmnspy7