Alberto Cairo: There are no scraps of men

113,967 views ・ 2011-12-23

TED


Proszę kliknąć dwukrotnie na poniższe angielskie napisy, aby odtworzyć film.

Tłumaczenie: Michał Kwaterski Korekta: Maciej Czerniakowski
00:15
I've been in Afghanistan for 21 years.
0
15260
2000
Mieszkałem w Afganistanie przez 21 lat.
00:17
I work for the Red Cross
1
17260
3000
Pracowałem dla Czerwonego Krzyża.
00:20
and I'm a physical therapist.
2
20260
3000
Jestem fizjoterapeutą.
00:24
My job is to make arms and legs --
3
24260
3000
Moja praca polega na wytwarzaniu rąk i nóg...
00:27
well it's not completely true.
4
27260
2000
może to nie dokońca prawda.
00:29
We do more than that.
5
29260
2000
Robimy coś więcej.
00:31
We provide the patients,
6
31260
2000
Zapewniamy pacjentom,
00:33
the Afghan disabled,
7
33260
2000
niepełnosprawnym Afgańczykom,
00:35
first with the physical rehabilitation
8
35260
3000
na początek, fizjoterapię,
00:38
then with the social reintegration.
9
38260
3000
a następnie reintegrację społeczną.
00:41
It's a very logical plan,
10
41260
3000
Zamysł, sam w sobie, logiczny,
00:44
but it was not always like this.
11
44260
2000
ale nie zawsze tak było.
00:46
For many years, we were just providing them
12
46260
2000
Przez wiele lat, wyłącznie dostarczaliśmy im
00:48
with artificial limbs.
13
48260
3000
sztuczne kończyny.
00:51
It took quite many years
14
51260
2000
Musiało minąć dobrych kilka lat,
00:53
for the program to become what it is now.
15
53260
5000
żeby nasz program osiągnął obecny stan.
00:58
Today, I would like to tell you a story,
16
58260
3000
Dzisiaj chciałbym opowiedzieć Wam historię...
01:01
the story of a big change,
17
61260
3000
historię o wielkiej zmianie...
01:04
and the story of the people
18
64260
2000
historię o ludziach, którzy
01:06
who made this change possible.
19
66260
2000
sprawili, że ta zmiana jest możliwa.
01:08
I arrived in Afghanistan
20
68260
2000
Przybyłem do Afganistanu
01:10
in 1990
21
70260
4000
w 1990, aby
01:14
to work in a hospital
22
74260
3000
pracować w szpitalu
01:17
for war victims.
23
77260
2000
pomagając ofiarom wojny.
01:19
And then, not only for war victims,
24
79260
2000
A potem, nie tylko dla nich,
01:21
but it was for any kind of patient.
25
81260
3000
ale także dla wszystkich pacjentów.
01:24
I was also working
26
84260
2000
Pracowałem również
01:26
in the orthopedic center, we call it.
27
86260
2000
w centrum ortopedycznym, jak to nazywamy.
01:28
This is the place where we make the legs.
28
88260
3000
W miejscu, gdzie produkowaliśmy nogi.
01:31
At that time
29
91260
2000
W tamtym okresie
01:33
I found myself
30
93260
2000
Znalazłem się
01:35
in a strange situation.
31
95260
2000
w dziwnej sytuacji.
01:37
I felt not quite ready
32
97260
2000
Nie czułem się gotowy
01:39
for that job.
33
99260
2000
do tej pracy.
01:41
There was so much to learn.
34
101260
3000
Tak wielu rzeczy musiałem się nauczyć.
01:44
There were so many things new to me.
35
104260
2000
Tak wiele rzeczy było dla mnie nowych.
01:46
But it was a terrific job.
36
106260
2000
Ale praca była wspaniała.
01:48
But as soon as the fighting intensified,
37
108260
2000
Jednak, jak tylko nasiliły się walki,
01:50
the physical rehabilitation was suspended.
38
110260
3000
praktyka fizjoterapeutyczna została wstrzymana.
01:53
There were many other things to do.
39
113260
2000
Mieliśmy na głowie zbyt wiele innych zajęć.
01:55
So the orthopedic center was closed
40
115260
3000
Stąd zamknięto centrum,
01:58
because physical rehabilitation
41
118260
2000
ponieważ fizjoterapia
02:00
was not considered a priority.
42
120260
4000
nie była w tym czasie priorytetem.
02:08
It was a strange sensation.
43
128260
3000
Bardzo dziwne uczucie.
02:11
Anyway, you know every time I make this speech --
44
131260
3000
W każdym razie, zawsze, kiedy wygłaszam tę mowę...
02:14
it's not the first time -- but it's an emotion.
45
134260
3000
to nie pierwszy raz... pojawia się pewne uczucie.
02:17
It's something that comes out from the past.
46
137260
2000
Pochodzi z przeszłości.
02:19
It's 21 years,
47
139260
2000
Minęło 21 lat,
02:21
but they are still all there.
48
141260
3000
ale ono wciąż jest obecne.
02:24
Anyway, in 1992,
49
144260
3000
W każdym razie, w 1992,
02:27
the Mujahideen took all Afghanistan.
50
147260
3000
Mudżahedini przejęli cały Afganistan.
02:30
And the orthopedic center was closed.
51
150260
3000
A centrum ortopedii było zamknięte.
02:33
I was assigned to work for the homeless,
52
153260
3000
Zostałem przydzielony do pracy z bezdomnymi,
02:36
for the internally displaced people.
53
156260
3000
przesiedlonymi wewnątrz państwa.
02:41
But one day, something happened.
54
161260
3000
Ale jednego dnia coś się wydarzyło.
02:45
I was coming back
55
165260
2000
Wracałem
02:47
from a big food distribution in a mosque
56
167260
3000
z meczetu, gdzie rozdawano pożywienie
02:50
where tens and tens of people
57
170260
4000
i gdzie dziesiątki ludzi
02:54
were squatting in terrible conditions.
58
174260
4000
koczowało w tragicznych warunkach.
02:58
I wanted to go home. I was driving.
59
178260
3000
Chciałem iść do domu. Jechałem autem.
03:01
You know, when you want to forget,
60
181260
2000
Kiedy człowiek chce zapomnieć,
03:03
you don't want to see things,
61
183260
2000
stara się nie widzieć pewnych rzeczy,
03:05
so you just want to go to your room, to lock yourself inside
62
185260
3000
dlatego chce wrócić do swojego pokoju i zamknąć się w nim
03:08
and say, "That's enough."
63
188260
4000
i powiedzieć: "Dosyć tego."
03:12
A bomb fell not far from my car --
64
192260
3000
W pobliżu mojego pojazdu spadła bomba...
03:15
well, far enough, but big noise.
65
195260
3000
dość daleko, ale ten ogłuszający huk.
03:18
And everybody disappeared from the street.
66
198260
4000
Nagle wszyscy zniknęli z ulicy.
03:22
The cars disappeared as well.
67
202260
3000
Samochody również.
03:25
I ducked.
68
205260
2000
Schowałem się.
03:27
And only one figure
69
207260
2000
A na środku drogi
03:29
remained in the middle of the road.
70
209260
2000
pozostała tylko jedna osoba.
03:31
It was a man in a wheelchair
71
211260
3000
Był to mężczyza na wózku,
03:34
desperately trying to move away.
72
214260
3000
który desperacko próbował się ruszyć.
03:37
Well I'm not a particularly brave person,
73
217260
2000
W prawdzie nie jestem szczególnie odważny,
03:39
I have to confess it,
74
219260
2000
muszę to przyznać,
03:41
but I could not just ignore him.
75
221260
4000
ale nie mogłem zwyczajnie tego zignorować.
03:45
So I stopped the car
76
225260
3000
Zatrzymałem samochód
03:48
and I went to help.
77
228260
3000
i pospieszyłem z pomocą.
03:51
The man was without legs
78
231260
3000
Mężczyzna nie miał nóg
03:54
and only with one arm.
79
234260
3000
i tylko jedną rękę.
03:57
Behind him there was a child, his son,
80
237260
3000
Za nim stało dziecko, jego syn,
04:00
red in the face
81
240260
2000
czerwony na twarzy
04:02
in an effort to push the father.
82
242260
4000
próbował przepchnąć wózek z ojcem.
04:06
So I took him into a safe place.
83
246260
3000
Szybko wziąłem ich w bezpieczne miejsce.
04:09
And I ask, "What are you doing out in the street
84
249260
4000
I zapytałem: "Dlaczego wyszliście na ulicę
04:13
in this situation?"
85
253260
2000
w takim momencie?"
04:15
"I work," he said.
86
255260
2000
"Pracuję" odpowiedział.
04:17
I wondered, what work?
87
257260
3000
Pomyślałem "Co to za praca?"
04:20
And then I ask an even more stupid question:
88
260260
3000
I wtedy zadałem jeszcze głupsze pytanie:
04:23
"Why don't you have the prostheses?
89
263260
2000
"Dlaczego nie masz protez?
04:25
Why don't you have the artificial legs?"
90
265260
2000
Dlaczego nie masz sztucznych nóg?"
04:27
And he said, "The Red Cross has closed."
91
267260
4000
A on na to: "Czerwony Krzyż jest zamknięty."
04:31
Well without thinking, I told him
92
271260
3000
Bez namysłu odparłem:
04:34
"Come tomorrow.
93
274260
2000
"Przyjdź jutro.
04:36
We will provide you with a pair of legs."
94
276260
4000
Dostaniesz parę nóg."
04:40
The man, his name was Mahmoud,
95
280260
3000
Mężczyzna, nazywał się Mahmoud,
04:43
and the child, whose name was Rafi, left.
96
283260
4000
i jego syn, Rafi, odeszli.
04:47
And then I said, "Oh, my God. What did I say?
97
287260
4000
I wtedy powiedziełam: "Mój Boże. Co ja mówię?
04:51
The center is closed,
98
291260
2000
Centrum jest zamknięte,
04:53
no staff around.
99
293260
2000
nie ma personelu.
04:55
Maybe the machinery is broken.
100
295260
3000
Może urządzenia są zepsute.
04:58
Who is going to make the legs for him?"
101
298260
3000
Kto ma przygotować te nogi dla niego?"
05:01
So I hoped that he would not come.
102
301260
4000
Miałem nadzieję, że nie przyjdzie.
05:05
This is the streets of Kabul
103
305260
3000
Tak wyglądały ulice Kabulu
05:08
in those days.
104
308260
3000
w tamtym okresie.
05:11
So I said, "Well I will give him some money."
105
311260
3000
Pomyślałem: "Dobrze, dam mu trochę pieniędzy."
05:14
And so the following day,
106
314260
2000
I następnego dnia,
05:16
I went to the orthopedic center.
107
316260
3000
poszedłem do centrum ortopedii.
05:19
And I spoke with a gatekeeper.
108
319260
4000
Porozmawiałem z portierem.
05:23
I was ready to tell him,
109
323260
2000
Byłem gotowy powiedzieć mu:
05:25
"Listen, if someone such-and-such comes tomorrow,
110
325260
3000
"Słuchaj, jeżeli ktoś taki-a-taki zjawi się tu dzisiaj,
05:28
please tell him that it was a mistake.
111
328260
3000
powiedz, że to był błąd.
05:31
Nothing can be done.
112
331260
2000
Nic nie można dla niego zrobić.
05:33
Give him some money."
113
333260
2000
Daj mu trochę pieniędzy."
05:35
But Mahmoud and his son were already there.
114
335260
2000
Ale Mahmoud i jego syn już byli w środku.
05:37
And they were not alone.
115
337260
2000
I nie przyszli sami.
05:39
There were 15, maybe 20, people like him waiting.
116
339260
5000
Razem z nimi czekało 15, może 20 takich osób.
05:44
And there was some staff too.
117
344260
4000
A także trochę personelu.
05:48
Among them there was my right-hand man,
118
348260
3000
Wśród nich znalazł się również mój pomocnik,
05:51
Najmuddin.
119
351260
2000
Najmuddin.
05:53
And the gatekeeper told me,
120
353260
3000
Portier powiedział mi, że
05:56
"They come everyday to see if the center will open."
121
356260
4000
"Oni przychodzą codziennie sprawdzić czy centrum będzie otwarte."
06:00
I said, "No.
122
360260
2000
Odparłem: "Nie,
06:02
We have to go away. We cannot stay here."
123
362260
2000
Musimy stąd iść. Nie możemy tu zostać."
06:04
They were bombing -- not very close -- but you could hear the noise of the bombs.
124
364260
3000
W pobliżu były bomardowania, nie tak blisko, ale słychać było huk.
06:07
So, "We cannot stay here, it's dangerous.
125
367260
3000
Dlatego: "Przebywanie tutaj jest niebezpieczne.
06:10
It's not a priority."
126
370260
2000
To nie jest priorytet."
06:12
But Najmuddin told me, "Listen now, we're here."
127
372260
4000
Ale Najmuddin powiedział "Słuchaj, jesteśmy tutaj."
06:16
At least we can start repairing the prostheses, the broken prostheses of the people
128
376260
3000
Możemy przecież zacząć naprawiać ich zniszczone protezy
06:19
and maybe try to do something
129
379260
2000
i można spróbować coś zdziałać
06:21
for people like Mahmoud."
130
381260
2000
dla ludzi, takich jak Mahmoud."
06:23
I said, "No, please. We cannot do that.
131
383260
3000
Odparłem: "Nie, proszę, Nie możemy.
06:26
It's really dangerous.
132
386260
3000
To jest niebezpieczne.
06:29
We have other things to do."
133
389260
2000
Mamy co innego na głowie."
06:31
But they insisted.
134
391260
2000
Ale oni nalegali.
06:33
When you have 20 people
135
393260
2000
Kiedy stoi przed tobą 20 osób
06:35
in front of you, looking at you
136
395260
2000
patrząc
06:37
and you are the one who has to decide ...
137
397260
3000
a ty, jedyny, masz możliwość decydowania...
06:40
So we started doing some repairs.
138
400260
3000
Więc zaczęliśmy naprawy,
06:43
Also one of the physical therapists
139
403260
2000
Również jeden z terapeutów
06:45
reported that Mahmoud
140
405260
2000
zauważył, że Mahmoud
06:47
could be provided with a leg,
141
407260
2000
może otrzymać nogę,
06:49
but not immediately.
142
409260
2000
ale nie od razu.
06:51
The legs were swollen
143
411260
2000
Jego nogi były spuchnięte,
06:53
and the knees were stiff,
144
413260
2000
a kolana sztywne,
06:55
so he needed a long preparation.
145
415260
2000
dlatego potrzebował przygotowania.
06:57
Believe me, I was worried
146
417260
2000
Uwierzcie, byłem zaniepokojonym
06:59
because I was breaking the rules.
147
419260
2000
ponieważ łamałem zasady.
07:01
I was doing something
148
421260
2000
Robiłem coś
07:03
that I was not supposed to do.
149
423260
3000
czego nie powinienem był robić.
07:06
In the evening,
150
426260
2000
Wieczorem,
07:08
I went to speak with the bosses at the headquarters,
151
428260
2000
poszedłem porozmawiać z szefami w centrali,
07:10
and I told them -- I lied --
152
430260
2000
i powiedziałem... skłamałem...
07:12
I told them, "Listen, we are going to start
153
432260
3000
powiedziałem: "Słuchajcie, przez parę godzin dziennie
07:15
a couple of hours per day,
154
435260
3000
chcemy zacząć
07:18
just a few repairs."
155
438260
2000
kilka napraw."
07:20
Maybe some of them are here now.
156
440260
2000
Może kilku z nich teraz tu siedzi.
07:22
(Laughter)
157
442260
3000
(śmiech)
07:25
So we started.
158
445260
3000
I tak zaczęliśmy.
07:28
I was working, I was going everyday
159
448260
3000
Pracowałem, codziennie chodziłem
07:31
to work for the homeless.
160
451260
3000
pomagać bezdomnym.
07:34
And Najmuddin was staying there,
161
454260
2000
A Najmuddin zostawał tam,
07:36
doing everything and reporting on the patients.
162
456260
2000
robił wszystko i obserwował pacjentów.
07:38
He was telling me, "Patients are coming."
163
458260
3000
Powtarzał: "Pacjentów przybywa."
07:41
We knew that many more patients
164
461260
2000
Wiedzieliśmy, że wielu pacjentów
07:43
could not come, prevented by the fighting.
165
463260
3000
nie mogło przyjść z powodu toczącej się wojny.
07:46
But people were coming.
166
466260
2000
Ale wielu przychodziło.
07:48
And Mahmoud was coming every day.
167
468260
3000
Mahmoud przychodził codziennie.
07:51
And slowly, slowly
168
471260
2000
Drobnymi krokami
07:53
week after week
169
473260
2000
tydzień po tygodniu
07:55
his legs were improving.
170
475260
3000
stan jego nóg się polepszał.
07:58
The stump or cast prosthesis was made,
171
478260
4000
Jego gipsowa proteza była gotowa,
08:02
and he was starting
172
482260
2000
a on sam zaczynał
08:04
the real physical rehabilitation.
173
484260
3000
prawdziwą fizjoterapię.
08:07
He was coming every day,
174
487260
2000
Przychodził każdego dnia
08:09
crossing the front line.
175
489260
2000
przechodząc przez linię frontu.
08:11
A couple of times I crossed the front line
176
491260
2000
Kilka razy byłem w tym miejscu,
08:13
in the very place where Mahmoud and his son were crossing.
177
493260
3000
gdzie przechodził Mahmoud i jego syn.
08:16
I tell you, it was something so sinister
178
496260
3000
Było w tym coś przerażającego, kiedy myślałem,
08:19
that I was astonished he could do it every day.
179
499260
5000
że oni chodzą tędy codziennie.
08:24
But finally, the great day arrived.
180
504260
4000
W końcu, jednak, nadszedł wielki dzień.
08:28
Mahmoud was going to be discharged
181
508260
2000
Mahmoud miał zostać zwolniony z kliniki
08:30
with his new legs.
182
510260
2000
z nowymi nogami.
08:32
It was April, I remember,
183
512260
2000
Pamiętam... Był kwiecień,
08:34
a very beautiful day.
184
514260
2000
bardzo piękny dzień.
08:36
April in Kabul is beautiful,
185
516260
2000
Kwiecień w Kabulu jest piękny,
08:38
full of roses, full of flowers.
186
518260
3000
pełen róż, pełen kwiatów.
08:41
We could not possibly stay indoors,
187
521260
3000
Nie mogliśmy zwyczajnie siedzieć w budynku,
08:44
with all these sandbags at the windows.
188
524260
3000
za oknami zasłonionymi workami z piaskiem.
08:47
Very sad, dark.
189
527260
3000
Bardzo smutne i mroczne.
08:50
So we chose a small spot in the garden.
190
530260
3000
Dlatego wybraliśmy niewielkie miejsce w ogrodzie.
08:53
And Mahmoud put on his prostheses,
191
533260
3000
Mahmoud założył swoje protezy,
08:56
the other patients did the same,
192
536260
3000
tak jak inni pacjenci
08:59
and they started practicing
193
539260
2000
i zaczęliśmy ćwiczyć
09:01
for the last time before being discharged.
194
541260
2000
ostatni raz przed wypuszczeniem z kliniki.
09:03
Suddenly, they started fighting.
195
543260
2000
Nagle jednak, rozgorzała walka.
09:05
Two groups of Mujahideen started fighting.
196
545260
4000
Starły się ze sobą dwie grupy Mudżahedinów.
09:09
We could hear in the air
197
549260
3000
W powietrzu świstały
09:12
the bullets passing.
198
552260
2000
przelatujące kule.
09:14
So we dashed, all of us,
199
554260
2000
Wszyscy pobiegli
09:16
towards the shelter.
200
556260
3000
w stronę budynku.
09:20
Mahmoud grabbed his son, I grabbed someone else.
201
560260
2000
Mahmoud chwycił syna, ja pomogłem komuś innemu.
09:22
Everybody was grabbing something.
202
562260
2000
Wszyscy sobie pomagali.
09:24
And we ran.
203
564260
2000
Uciekliśmy.
09:26
You know, 50 meters can be a long distance
204
566260
2000
Nie wiedziałem, że 50 metrów może się tak ciągnąć
09:28
if you are totally exposed,
205
568260
2000
jeśli jesteś pod ostrzałem,
09:30
but we managed to reach the shelter.
206
570260
4000
ale wszystkim udało się schronić.
09:34
Inside, all of us panting,
207
574260
3000
W środku, wszyscy dyszeli,
09:37
I sat a moment and I heard Rafi telling his father,
208
577260
4000
usiadłem na moment i usłyszałem jak Rafi mówi do ojca,
09:41
"Father, you can run faster than me."
209
581260
3000
"Ojcze, możesz biegać szybciej niż ja."
09:44
(Laughter)
210
584260
2000
(śmiech)
09:46
And Mahmoud, "Of course I can.
211
586260
3000
Mahmoud odparł: "Oczywiście, że mogę.
09:49
I can run, and now you can go to school.
212
589260
3000
Mogę biegać, a ty możesz wreszcie iść do szkoły.
09:52
No need of staying with me all the day
213
592260
3000
Nie będziesz musiał zostawać ze mną,
09:55
pushing my wheelchair."
214
595260
2000
żeby pchać wózek."
09:57
Later on, we took them home.
215
597260
2000
Później, zabraliśmy ich do domu.
09:59
And I will never forget
216
599260
2000
I nigdy nie zapomnę
10:01
Mahmoud and his son walking together
217
601260
3000
Mahmouda i jego syna idących razem
10:04
pushing the empty wheelchair.
218
604260
3000
pchając pusty wózek inwalidzki.
10:07
And then I understood,
219
607260
3000
Wtedy też zrozumiałem,
10:10
physical rehabilitation is a priority.
220
610260
4000
że fizjoterapia to priorytet.
10:14
Dignity cannot wait for better times.
221
614260
4000
Godność nie może czekać na lepsze czasy.
10:19
From that day on, we never closed a single day.
222
619260
4000
Od tego dnia, nigdy nie zamknęliśmy centrum.
10:24
Well sometimes we were suspended for a few hours,
223
624260
2000
To znaczy, czasami zamykaliśmy na kilka godzin,
10:26
but we never, we never closed it again.
224
626260
3000
ale nigdy więcej nie zawiesiliśmy działalności.
10:31
I met Mahmoud one year later.
225
631260
2000
Mahmouda spotkałem rok później.
10:33
He was in good shape --
226
633260
4000
Był w dobrym stanie...
10:37
a bit thinner.
227
637260
3000
trochę chudszy.
10:40
He needed to change his prostheses --
228
640260
3000
Musieliśmy wymienić jego protezy...
10:43
a new pair of prostheses.
229
643260
3000
na nową parę.
10:46
I asked about his son.
230
646260
2000
Zapytałem o jego syna.
10:48
He told me, "He's at school. He'd doing quite well."
231
648260
2000
Odpowiedział: "Dobrze mu idzie w szkole."
10:50
But I understood he wanted to tell me something.
232
650260
4000
Ale zrozumiałem, że chce powiedzieć coś jeszcze.
10:54
So I asked him, "What is that?"
233
654260
4000
Więc zapytałem go co się stało.
10:58
He was sweating.
234
658260
2000
Bardzo się pocił.
11:00
He was clearly embarrassed.
235
660260
4000
Był wyraźnie zakłopotany.
11:04
And he was standing in front of me,
236
664260
3000
Staliśmy twarzą w twarz,
11:07
his head down.
237
667260
3000
on miał spuszczoną głowę.
11:10
He said, "You have taught me to walk.
238
670260
4000
Powiedział: "Nauczyłeś mnie chodzić.
11:14
Thank you very much.
239
674260
3000
Jestem Ci niezmienie wdzięczny.
11:17
Now help me not to be a beggar anymore."
240
677260
4000
Ale nie chce być już żebrakiem, musisz mi pomóc."
11:21
That was the job.
241
681260
2000
To było wyzwanie.
11:23
"My children are growing.
242
683260
3000
"Moje dzieci dorastają.
11:26
I feel ashamed.
243
686260
2000
Czuję się zażenowany.
11:28
I don't want them to be teased at school
244
688260
3000
Nie chcę, żeby inni uczniowie dokuczali
11:31
by the other students."
245
691260
3000
im w szkole."
11:34
I said, "Okay."
246
694260
2000
Zatem "Ok."
11:36
I thought, how much money do I have in my pocket?
247
696260
2000
Zastanowiłem się ile pieniędzy mam w kieszeni.
11:38
Just to give him some money.
248
698260
2000
Dam mu trochę pieniędzy.
11:40
It was the easiest way.
249
700260
2000
Wybrałem najprostszą drogę.
11:42
He read my mind,
250
702260
2000
Ale on to wyczuł,
11:44
and he said, "I ask for a job."
251
704260
5000
i odparł: "Proszę o pracę."
11:50
And then he added something
252
710260
3000
I dodał kilka słów,
11:53
I will never forget for the rest of my life.
253
713260
4000
których nie zapomnę do końca życia.
11:57
He said, "I am a scrap of a man,
254
717260
6000
Dodał: "Jestem wrakiem człowieka,
12:03
but if you help me,
255
723260
2000
ale z Twoją pomocą,
12:05
I'm ready to do anything,
256
725260
3000
mogę zrobić wszystko,
12:08
even if I have to crawl on the ground."
257
728260
4000
nawet gdybym musiał czołgać się po ziemi."
12:12
And then he sat down.
258
732260
2000
Mahmoud usiadł.
12:14
I sat down too with goosebumps everywhere.
259
734260
4000
Ja również usiadłem... dostałem gęsiej skórki.
12:22
Legless, with only one arm,
260
742260
4000
Beznogi, jednoręki,
12:26
illiterate,
261
746260
3000
analfabeta,
12:29
unskilled --
262
749260
3000
bez kwalifikacji...
12:32
what job for him?
263
752260
4000
co on może robić?
12:37
Najmuddin told me, "Well we have a vacancy
264
757260
3000
Najmuddin powiedział: "Mamy wakat
12:40
in the carpentry shop."
265
760260
2000
w warsztacie stolarza."
12:42
"What?" I said, "Stop."
266
762260
5000
"Co? Czekaj."
12:47
"Well yes, we need to increase the production of feet.
267
767260
5000
"W zasadzie tak, musimy produkować więcej stóp.
12:52
We need to employ someone
268
772260
3000
Musimy kogoś zatrudnić,
12:55
to glue and to screw the sole of the feet.
269
775260
4000
żeby kleił i przykręcał podeszwy stóp.
12:59
We need to increase the production."
270
779260
3000
Musimy zwiększyć produkcję."
13:02
"Excuse me?"
271
782260
2000
"Co proszę?"
13:04
I could not believe.
272
784260
4000
Nie mogłem uwierzyć.
13:08
And then he said,
273
788260
3000
A on powiedział,
13:11
"No, we can modify the workbench
274
791260
3000
"Możemy zmodyfikować warsztat,
13:14
maybe to put a special stool,
275
794260
2000
Dołożyć specjalne siedzisko,
13:16
a special anvil, special vice,
276
796260
4000
dopasować kowadło, imadło
13:20
and maybe an electric screwdriver."
277
800260
2000
i może elektryczny śrubokręt."
13:22
I said, "Listen, it's insane.
278
802260
3000
Wystrzeliłem: "Chyba zwariowałeś.
13:25
And it's even cruel to think of anything like this.
279
805260
3000
To brzmi okrutnie. Nie można tak mówić.
13:28
That's a production line and a very fast one.
280
808260
3000
Linia produkcyjna jest bardzo szybka.
13:31
It's cruel
281
811260
2000
To okrutne
13:33
to offer him a job
282
813260
2000
oferować mu pracę
13:35
knowing that he's going to fail."
283
815260
5000
wiedząc, że sobie nie poradzi."
13:40
But with Najmuddin, we cannot discuss.
284
820260
4000
Ale Najmuddin nie przyjmował sprzeciwu.
13:44
So the only things I could manage to obtain
285
824260
6000
Dlatego, jedyne, co mogłem zaproponować,
13:50
was a kind of a compromise.
286
830260
4000
to rodzaj kompromisu.
13:54
Only one week --
287
834260
2000
Tylko jeden tydzień...
13:56
one week try and not a single day more.
288
836260
3000
próbny tydzień i ani dnia więcej.
13:59
One week later,
289
839260
2000
Tydzień później,
14:01
Mahmoud was the fastest in the production line.
290
841260
4000
Mahmoud był najszybszą osobą na linii produkcyjnej.
14:05
I told Najmuddin, "That's a trick.
291
845260
3000
Zwróciłem się do Najmuddina: "To żart.
14:08
I can't believe it."
292
848260
2000
Nie wierzę własnym oczom."
14:10
The production was up 20 percent.
293
850260
2000
Produkcja skoczyła o 20%.
14:12
"It's a trick, it's a trick," I said.
294
852260
3000
"To żart, to jakiś żart." wykrzyknąłem.
14:15
And then I asked for verification.
295
855260
2000
Poprosiłem o sprawdzenie.
14:17
It was true.
296
857260
3000
To prawda.
14:20
The comment of Najmuddin was Mahmoud has something to prove.
297
860260
3000
Mahmoud chciał coś udowodnić.
14:23
I understood
298
863260
2000
Zrozumiałem,
14:25
that I was wrong again.
299
865260
3000
że znowu się myliłem.
14:28
Mahmoud had looked taller.
300
868260
2000
Mahmoud jakby urósł.
14:30
I remember him sitting behind the workbench smiling.
301
870260
6000
Pamiętam go uśmiechniętego, kiedy siedział za warsztatem.
14:36
He was a new man,
302
876260
3000
Był innym człowiekiem,
14:39
taller again.
303
879260
3000
wyższym.
14:42
Of course, I understood
304
882260
2000
Oczywiście, pojąłem,
14:44
that what made him stand tall --
305
884260
4000
że to co uczyniło go wyższym...
14:48
yeah they were the legs, thank you very much --
306
888260
2000
tak... również chodzi o nogi, dziękuję...
14:50
but as a first step,
307
890260
3000
ale w pierwszej kolejności,
14:53
it was the dignity.
308
893260
2000
była to godność.
14:55
He has regained his full dignity
309
895260
3000
Odzyskał swoją godność
14:58
thanks to that job.
310
898260
2000
dzięki pracy.
15:00
So of course, I understood.
311
900260
2000
Oczywiście, teraz rozumiem.
15:02
And then we started a new policy --
312
902260
3000
I wtedy wprowadziliśmy nową politykę...
15:05
a new policy completely different.
313
905260
2000
zupełnie inną od poprzedniej.
15:07
We decided to employ
314
907260
2000
Zdecydowaliśmy zaangażować
15:09
as many disabled as possible
315
909260
2000
tak wielu niepełnosprawnych, jak to możliwe,
15:11
to train them in any possible job.
316
911260
2000
żeby wyszkolić do różnych zadań.
15:13
It became a policy of "positive discrimination,"
317
913260
3000
Do dzisiaj określamy to jako...
15:16
we call it now.
318
916260
3000
"pozytywna dyskryminacja."
15:19
And you know what?
319
919260
2000
I dodam coś jeszcze...
15:21
It's good for everybody.
320
921260
2000
To dobre dla wszystkich.
15:23
Everybody benefits from that --
321
923260
3000
Wszyscy na tym korzystają...
15:26
those employed, of course,
322
926260
2000
oczywiście ci zatrudnieni,
15:28
because they get a job
323
928260
2000
ponieważ zyskują pracę
15:30
and dignity.
324
930260
2000
i godność.
15:32
But also for the newcomers.
325
932260
2000
Korzystają również nowoprzybyli.
15:34
They are 7,000 every year --
326
934260
3000
Każdego roku jest ich 7000...
15:37
people coming for the first time.
327
937260
2000
tyle ludzi przybywa po raz pierwszy.
15:39
And you should see the faces of these people
328
939260
2000
I powinniście zobaczyć wyraz ich twarzy,
15:41
when they realize that those assisting them are like them.
329
941260
3000
kiedy widzą, że ci, którzy im pomagają mają podobne problemy.
15:44
Sometimes you see them,
330
944260
2000
Czasami patrzą
15:46
they look, "Oh."
331
946260
3000
i mówią: "Och."
15:49
And you see the faces.
332
949260
2000
A wy widzicie ich twarz.
15:51
And then the surprise turns into hope.
333
951260
5000
Widzicie jak zdziwienie wypełnia się nadzieją.
15:58
And it's easy for me as well to train someone
334
958260
3000
Wtedy i ja mam ułatwione zadanie, kiedy
16:01
who has already passed through the experience of disability.
335
961260
3000
ćwiczę kogoś, kogo doświadczyła niepełnosprawność.
16:04
Poof, they learn much faster -- the motivation,
336
964260
4000
Uff... Dzięki tej motywacji, uczą się o wiele szybciej,
16:08
the empathy they can establish with the patient
337
968260
2000
empatia, którą potrafią obdarzyć pacjenta
16:10
is completely different, completely.
338
970260
3000
jest zupełnie inna... całkowicie.
16:14
Scraps of men do not exist.
339
974260
3000
Wrak człowieka przestał istnieć.
16:17
People like Mahmoud
340
977260
2000
Ludzie jak Mahmoud
16:19
are agents of change.
341
979260
3000
są protoplastami zmian.
16:22
And when you start changing, you cannot stop.
342
982260
3000
A kiedy coś zaczyna się zmieniać, nie zatrzymacie tego.
16:25
So employing people, yes,
343
985260
2000
Więc zatrudniamy ludzi - tak,
16:27
but also we started programming projects
344
987260
3000
ale także rozpoczęliśmy propagować projekty
16:30
of microfinance, education.
345
990260
2000
mikrofinansowania i edukacji.
16:32
And when you start, you cannot stop.
346
992260
2000
A kiedy zaczniesz, nie sposób skończyć.
16:34
So you do vocational training,
347
994260
2000
Dlatego powstają kursy zawodowe,
16:36
home education for those who cannot go to school.
348
996260
3000
edukacja domowa dla tych, którzy nie mogą iść do szkoły.
16:39
Physical therapies can be done, not only in the orthopedic center,
349
999260
2000
Fizjoterapia wyszła poza ściany centrum ortopedycznego,
16:41
but also in the houses of the people.
350
1001260
2000
i odbywa się w domach.
16:43
There is always a better way to do things.
351
1003260
4000
Zawsze istnieje lepsze rozwiązanie.
16:47
That's Najmuddin, the one with the white coat.
352
1007260
3000
Oto Najmuddin, ten w białym kitlu.
16:50
Terrible Najmuddin, is that one.
353
1010260
3000
Okropny Najmuddin, ten jedyny.
16:53
I have learned a lot
354
1013260
2000
Wiele mnie nauczyli:
16:55
from people like Najmuddin, Mahmoud, Rafi.
355
1015260
2000
Najmuddin, Mahmoud czy Rafi.
16:57
They are my teachers.
356
1017260
2000
Moi nauczyciele.
16:59
I have a wish, a big wish,
357
1019260
3000
Mam życzenie, ogromne życzenie,
17:02
that this way of working, this way of thinking,
358
1022260
3000
żeby taka droga działania i myślenia,
17:05
is going to be implemented in other countries.
359
1025260
3000
została zaszczepiona w innych krajach.
17:08
There are plenty of countries at war like Afghanistan.
360
1028260
4000
Wiele państw jest pogrążonych w wojnie.
17:13
It is possible and it is not difficult.
361
1033260
3000
To jest możliwe i nie takie trudne.
17:16
All we have to do
362
1036260
2000
Jedyne co musimy,
17:18
is to listen to the people
363
1038260
3000
to słuchać ludzi,
17:21
that we are supposed assist,
364
1041260
3000
którym pomagamy,
17:24
to make them part
365
1044260
2000
żeby stali się częścią
17:26
of the decision-making process
366
1046260
3000
procesu decyzyjnego,
17:29
and then, of course, to adapt.
367
1049260
3000
i żeby sami go wykorzystali.
17:32
This is my big wish.
368
1052260
3000
Oto moje wielkie życzenie.
17:36
Well don't think that the changes in Afghanistan are over;
369
1056260
3000
To, oczywiście, jeszcze nie koniec zmian w Afganistanie;
17:39
not at all. We are going on.
370
1059260
2000
Absolutnie. Nadal działamy.
17:41
Recently we have just started a program,
371
1061260
3000
Ostatnio rozpoczęliśmy projekt...
17:44
a sport program --
372
1064260
2000
projekt sportowy...
17:46
basketball for wheelchair users.
373
1066260
2000
koszykówka na wózkach inwalidzkich.
17:48
We transport the wheelchairs everywhere.
374
1068260
3000
Jeździmy wszędzie z wózkami inwalidzkimi.
17:51
We have several teams in the main part of Afghanistan.
375
1071260
3000
Mamy kilka drużyn w głównej części Afganistanu.
17:54
At the beginning,
376
1074260
2000
Na początku,
17:56
when Anajulina told me,
377
1076260
3000
kiedy Anajulina powiedziała mi:
17:59
"We would like to start it,"
378
1079260
2000
"Chcielibyśmy zacząć"
18:01
I hesitated.
379
1081260
2000
Zawahałem się.
18:03
I said, "No," you can imagine.
380
1083260
2000
I powiedziałem: "Nie".
18:05
I said, "No, no, no, no, we can't."
381
1085260
2000
"Nie, nie, nie, nie możemy."
18:07
And then I asked the usual question:
382
1087260
2000
I wtedy zadałem sobie zwykłe pytanie:
18:09
"Is it a priority?
383
1089260
2000
"Czy to priorytet?
18:11
Is it really necessary?"
384
1091260
3000
Czy jest nam to potrzebne?"
18:14
Well now you should see me.
385
1094260
2000
Powinniście mnie widzieć.
18:16
I never miss a single training session.
386
1096260
3000
Nie opuściłem ani jednego treningu.
18:19
The night before a match I'm very nervous.
387
1099260
3000
Noc przed meczem wychodzę z siebie.
18:22
And you should see me during the match.
388
1102260
4000
A podczas meczu... to dopiero dziwny widok.
18:26
I shout like a true Italian.
389
1106260
3000
Krzyczę jak prawdziwy Włoch.
18:29
(Laughter)
390
1109260
3000
(śmiech)
18:32
What's next? What is going to be the next change?
391
1112260
4000
A co potem? Jaka zmiana nastąpi teraz?
18:36
Well I don't know yet,
392
1116260
2000
Jeszcze nie wiem,
18:38
but I'm sure Najmuddin and his friends,
393
1118260
2000
ale jestem pewien, że Najmuddin i jego paczka
18:40
they have it already in mind.
394
1120260
2000
wymyślili już jakiś plan.
18:42
That was my story. Thank you very much.
395
1122260
3000
Oto moja historia. Serdecznie wam dziękuję.
18:45
(Applause)
396
1125260
11000
(oklaski)
O tej stronie

Na tej stronie poznasz filmy z YouTube, które są przydatne do nauki języka angielskiego. Zobaczysz lekcje angielskiego prowadzone przez najlepszych nauczycieli z całego świata. Kliknij dwukrotnie na angielskie napisy wyświetlane na stronie każdego filmu, aby odtworzyć film od tego miejsca. Napisy przewijają się synchronicznie z odtwarzaniem filmu. Jeśli masz jakieś uwagi lub prośby, skontaktuj się z nami za pomocą formularza kontaktowego.

https://forms.gle/WvT1wiN1qDtmnspy7