Richard Ledgett: The NSA responds to Edward Snowden's TED Talk

Vertaald door: Els De Keyser Nagekeken door: Rik Delaet

Chris Anderson: We had Edward Snowden here

Chris Anderson: Edward Snowden stond hier

a couple days ago,

enkele dagen geleden.

and this is response time.

Het is tijd voor een antwoord.

And several of you have written to me

Verschillenden van jullie schreven me

with questions to ask our guest here from the NSA.

met vragen voor onze gast van de NSA.

So Richard Ledgett is the 15th deputy director

Richard Ledgett is de 15e adjunct-directeur

of the National Security Agency,

van het Nationaal Veiligheidsagentschap.

and he's a senior civilian officer there,

Hij is senior ambtenaar,

acts as its chief operating officer,

Chief Operating Officer,

guiding strategies, setting internal policies,

hoofd strategie, intern beleid

and serving as the principal advisor to the director.

en hoofdadviseur van de directeur.

And all being well,

Als alles goed gaat,

welcome, Rick Ledgett, to TED.

welkom dan, Rick Ledgett, bij TED.

(Applause)

(Applaus)

Richard Ledgett: I'm really thankful for the opportunity to talk to folks here.

Richard Ledgett: Ik ben echt dankbaar voor de kans om jullie te spreken.

I look forward to the conversation,

Ik kijk uit naar het gesprek.

so thanks for arranging for that.

Bedankt om dat te regelen.

CA: Thank you, Rick.

CA: Bedankt, Rick.

We appreciate you joining us.

We stellen het op prijs dat je hier bent.

It's certainly quite a strong statement

Het is een krachtige boodschap

that the NSA is willing to reach out

dat de NSA de hand reikt

and show a more open face here.

en hier een meer open gezicht toont.

You saw, I think,

Ik denk dat je de talk zag

the talk and interview that Edward Snowden

en het interview met Edward Snowden, hier, enkele dagen geleden.

gave here a couple days ago.

What did you make of it?

Wat denk je ervan?

RL: So I think it was interesting.

RL: Ik vond het interessant.

We didn't realize that he was going to show up there,

We beseften niet dat hij daar te zien zou zijn,

so kudos to you guys for arranging

dus proficiat aan jullie voor het opzetten

a nice surprise like that.

van deze leuke verrassing.

I think that, like a lot of the things

Ik denk dat er, zoals bij vele dingen

that have come out since Mr. Snowden

die uitgebracht zijn sinds mijnheer Snowden

started disclosing classified information,

vertrouwelijke informatie begon prijs te geven,

there were some kernels of truth in there,

er een zekere kern van waarheid in zat,

but a lot of extrapolations and half-truths in there,

maar ook een hoop extrapolaties en halve waarheden.

and I'm interested in helping to address those.

Die wil ik graag helpen uitklaren.

I think this is a really important conversation

Er is een heel interessant gesprek bezig,

that we're having in the United States

in de VS

and internationally,

en internationaal.

and I think it is important and of import,

Dat is volgens mij belangrijk en van belang.

and so given that, we need to have that be

Met dat gegeven moeten we zorgen dat het debat op feiten gebaseerd is.

a fact-based conversation,

and we want to help make that happen.

Daar willen we mee voor zorgen.

CA: So the question that a lot of people have here is,

CA: De vraag van vele mensen hier is:

what do you make of Snowden's motivations

wat denk je van de motivatie van Snowden

for doing what he did,

om te doen wat hij deed?

and did he have an alternative way that he could have gone?

Had hij een andere weg kunnen kiezen?

RL: He absolutely did

RL: Jazeker, er waren

have alternative ways that he could have gone,

andere wegen die hij had kunnen kiezen.

and I actually think that characterizing him

Ik denk dat wie hem

as a whistleblower

een klokkenluider noemt,

actually hurts legitimate whistleblowing activities.

afbreuk doet aan legitieme klokkenluiders.

So what if somebody who works in the NSA --

Als iemand bij de NSA werkt --

and there are over 35,000 people who do.

er zijn zo 35.000 mensen,

They're all great citizens.

allemaal goede burgers.

They're just like your husbands, fathers, sisters,

Ze zijn zoals je echtgenoot, vader, zus,

brothers, neighbors, nephews, friends and relatives,

broer, buur, neef, vriend en verwant.

all of whom are interested in doing the right thing

Ze willen het juiste doen

for their country

voor hun land

and for our allies internationally,

en voor onze internationale bondgenoten.

and so there are a variety of venues to address

Er zijn verschillende plaatsen waar ze terecht kunnen met hun bezorgdheden.

if folks have a concern.

First off, there's their supervisor,

Ten eerste is er hun leidinggevende,

and up through the supervisory chain

en alle mensen boven hen

within their organization.

in hun organisatie.

If folks aren't comfortable with that,

Als ze daar niet gerust in zijn,

there are a number of inspectors general.

zijn er een aantal inspecteurs-generaal.

In the case of Mr. Snowden, he had the option

Mijnheer Snowdon had kunnen aankloppen

of the NSA inspector general,

bij de inspecteur-generaal van de NSA,

the Navy inspector general,

van de marine,

the Pacific Command inspector general,

van het Pacific Command,

the Department of Defense inspector general,

van het ministerie van defensie

and the intelligence community inspector general,

en van de inlichtingendiensten.

any of whom would have both kept his concerns in classified channels

Zij zouden zijn bezorgdheden binnen geheime kanalen hebben gehouden.

and been happy to address them.

Ze zouden ze graag behandeld hebben.

(CA and RL speaking at once)

(CA en RL spreken tegelijk)

He had the option to go to congressional committees,

Hij kon naar een Congrescomité stappen.

and there are mechanisms to do that that are in place,

Daar bestaan mechanismen voor.

and so he didn't do any of those things.

Hij deed niets van dat alles.

CA: Now, you had said that

CA: Je zei dus

Ed Snowden had other avenues

dat Ed Snowden andere wegen kon bewandelen

for raising his concerns.

om zijn bezorgdheid te uiten.

The comeback on that is a couple of things:

Daar antwoordt hij enkele dingen op:

one, that he certainly believes that as a contractor,

één, dat hij sterk gelooft dat hij als zelfstandige medewerker

the avenues that would have been available to him as an employee weren't available,

geen toegang had tot dezelfde kanalen als de werknemers,

two, there's a track record of other whistleblowers,

en twee, dat de geschiedenis aantoont dat andere klokkenluiders,

like [Thomas Andrews Drake] being treated

zoals [Thomas Andrews Drake],

pretty harshly, by some views,

vrij ruw werden aangepakt, volgens sommigen,

and thirdly, what he was taking on

en drie, dat hij het gemunt had,

was not one specific flaw that he'd discovered,

niet zozeer op een specifieke fout die hij had ontdekt,

but programs that had been approved

maar op programma's die waren goedgekeurd

by all three branches of government.

door de drie machten van de overheid.

I mean, in that circumstance,

In die omstandigheden

couldn't you argue that what he did

zou je misschien kunnen denken

was reasonable?

dat wat hij deed, redelijk was?

RL: No, I don't agree with that.

RL: Daar ben ik het niet mee eens.

I think that the —

Ik denk dat hij --

sorry, I'm getting feedback

sorry, de microfoon produceert feedback --

through the microphone there —

the actions that he took were inappropriate

zijn daden waren ongepast

because of the fact that he put people's lives at risk,

omdat hij mensenlevens op het spel zette,

basically, in the long run,

op de lange termijn.

and I know there's been a lot of talk

Ik weet dat er veel gepraat is,

in public by Mr. Snowden and some of the journalists

in het openbaar, door mijnheer Snowden en door sommige journalisten,

that say that the things that have been disclosed

die beweren dat wat hij onthulde,

have not put national security and people at risk,

de nationale veiligheid en mensen niet in gevaar heeft gebracht.

and that is categorically not true.

Dat is pertinent onwaar.

Dat doen ze wel.

They actually do.

I think there's also an amazing arrogance

Ik zie ook een verbazende arrogantie

to the idea that he knows better than

in het idee dat hij beter weet

the framers of the Constitution

dan de stellers van de Grondwet

in how the government should be designed and work

hoe de overheid in elkaar moet zitten,

for separation of powers

wat betreft de scheiding der machten.

and the fact that the executive and the legislative branch

De uitvoerende en de wetgevende macht

have to work together and they have checks and balances on each other,

moeten samenwerken en elkaar in evenwicht houden.

and then the judicial branch,

De rechterlijke macht

which oversees the entire process.

overziet het geheel.

I think that's extremely arrogant on his part.

Dat vind ik extreem arrogant van hem.

CA: Can you give a specific example

CA: Kan je een specifiek voorbeeld geven

of how he put people's lives at risk?

van hoe hij mensenlevens in gevaar bracht?

RL: Yeah, sure.

RL: Zeker wel.

So the things that he's disclosed,

De dingen die hij heeft onthuld,

the capabilities,

de mogelijkheden,

and the NSA is a capabilities-based organization,

en de NSA is een organisatie die daarop steunt,

so when we have foreign intelligence targets,

dus als we buitenlandse doelwitten hebben,

legitimate things of interest --

legitieme zaken van belang --

like, terrorists is the iconic example,

terroristen zijn het schoolvoorbeeld,

but it includes things like human traffickers,

maar ook mensenhandelaars,

drug traffickers,

drugshandelaars,

people who are trying to build advanced weaponry, nuclear weapons,

mensen die geavanceerde wapens maken, nucleaire wapens,

and build delivery systems for those,

en systemen om die af te vuren,

and nation-states who might be executing aggression against their immediate neighbors,

en staten die hun buren aanvallen,

which you may have some visibility

misschien zie je daarvan

into some of that that's going on right now,

op dit moment wel wat voorbeelden --

the capabilities are applied

dan gebruikt de NSA die mogelijkheden

in very discrete and measured and controlled ways.

op heel discrete, afgemeten en gecontroleerde wijze.

So the unconstrained disclosure of those capabilities

De ongecontroleerde onthulling van die mogelijkheden

means that as adversaries see them

betekent dat de tegenstanders ze zien

and recognize, "Hey, I might be vulnerable to this,"

en merken dat ze misschien kwetsbaar zijn.

they move away from that,

Dus gaan ze ervan weg.

and we have seen targets in terrorism,

We hebben gemerkt dat terroristische doelwitten,

in the nation-state area,

natiestaten,

in smugglers of various types, and other folks

smokkelaars allerhande en andere mensen

who have, because of the disclosures,

zich omwille van de onthullingen

moved away from our ability

nu begeven op een plek

to have insight into what they're doing.

waar we niet meer zien wat ze doen.

The net effect of that is that our people

Het netto-effect daarvan is dat onze mensen,

who are overseas in dangerous places,

die zich ver weg bevinden, op gevaarlijke plekken,

whether they're diplomats or military,

of het nu diplomaten zijn of militairen,

and our allies who are in similar situations,

en onze bondgenoten in gelijkaardige situaties,

are at greater risk because we don't see

groter risico lopen omdat we geen zicht hebben

the threats that are coming their way.

op de dreiging die op hen afkomt.

CA: So that's a general response saying that

CA: Dat is een algemeen antwoord, dat zegt

because of his revelations,

dat door zijn onthullingen

access that you had to certain types of information

jullie toegang tot bepaalde soorten informatie

has been shut down, has been closed down.

is afgesloten.

But the concern is that the nature of that access

De bezorgdheid is dat de aard van die toegang

was not necessarily legitimate in the first place.

om te beginnen niet noodzakelijk legitiem was.

I mean, describe to us this Bullrun program

Kan je ons het Bullrun-programma beschrijven

where it's alleged that the NSA

waarbij de NSA, zo wordt beweerd,

specifically weakened security

bewust de beveiliging verzwakte

in order to get the type of access that you've spoken of.

om het soort toegang te krijgen dat je vermeldde?

RL: So there are, when our

RL: Er waren --

legitimate foreign intelligence targets of the type that I described before,

onze legitieme buitenlandse doelwitten, die ik al beschreef,

use the global telecommunications system

gebruiken het wereldwijde telecommunicatiesysteem

as their communications methodology,

als hun communicatiemethode.

and they do, because it's a great system,

Het werkt immers fantastisch,

it's the most complex system ever devised by man,

het is het meest complexe systeem dat de mens ontworpen heeft, een wonder.

and it is a wonder,

and lots of folks in the room there

Vele mensen hier in de zaal

are responsible for the creation

hebben bijgedragen tot het ontstaan

and enhancement of that,

en de verbetering ervan.

and it's just a wonderful thing.

Het is gewoon fantastisch.

But it's also used by people who are

Maar het wordt ook misbruikt door tegenstanders

working against us and our allies.

van ons en onze bondgenoten.

And so if I'm going to pursue them,

Als ik die wil te pakken krijgen,

I need to have the capability

moet ik de mogelijkheid hebben

to go after them,

om er achteraan te gaan.

and again, the controls are in

De controle bestaat in

how I apply that capability,

de manier waarop ik die mogelijkheid gebruik,

not that I have the capability itself.

niet het feit dat ik ze heb.

Otherwise, if we could make it so that

Als we konden maken dat alle slechteriken één hoek van het internet gebruikten,

all the bad guys used one corner of the Internet,

we could have a domain, badguy.com.

dan zouden we een domein slechterik.com kunnen maken. Fantastisch!

That would be awesome,

and we could just concentrate all our efforts there.

Dan konden we ons daar helemaal op toeleggen.

That's not how it works.

Maar zo werkt het niet.

They're trying to hide

Ze verbergen zich

from the government's ability

voor de mogelijkheden van de overheid

to isolate and interdict their actions,

om hun daden te isoleren en te verbieden.

and so we have to swim in that same space.

Dus moeten we op diezelfde plek zwemmen.

But I will tell you this.

Maar ik zeg je één ding.

So NSA has two missions.

De NSA heeft twee opdrachten.

One is the Signals Intelligence mission

Eén is de 'Signals Intelligence'

that we've unfortunately read so much about in the press.

waar we helaas zoveel over hoorden in de pers.

The other one is the Information Assurance mission,

Twee is de beveiliging van informatie,

which is to protect the national security systems of the United States,

de bescherming van de inlichtingensystemen van de VS.

and by that, that's things like

Dat zijn dingen als de communicatie die de president gebruikt,

the communications that the president uses,

the communications that control our nuclear weapons,

die onze nucleaire wapens besturen,

the communications that our military uses around the world,

die onze militairen gebruiken over de hele wereld,

and the communications that we use with our allies,

die we met onze bondgenoten gebruiken

and that some of our allies themselves use.

en die sommigen van hen zelf gebruiken.

And so we make recommendations on standards to use,

Dus doen we aanbevelingen over de te volgen normen.

and we use those same standards,

We volgen die normen zelf

and so we are invested

en investeren dus in inspanningen

in making sure that those communications

om ervoor te zorgen dat die communicatie

are secure for their intended purposes.

veilig zijn voor hun beoogde doel.

CA: But it sounds like what you're saying is that

CA: Oké, maar het lijkt erop dat je zegt

when it comes to the Internet at large,

dat voor het internet in het algemeen

any strategy is fair game

elke strategie toegelaten is,

if it improves America's safety.

als ze de veiligheid van Amerika verhoogt.

And I think this is partly where there is such

Volgens mij is dat een van de dingen waarover de meningen zo verdeeld zijn.

a divide of opinion,

that there's a lot of people in this room

Vele mensen in deze zaal

and around the world

en over de hele wereld

who think very differently about the Internet.

zien het internet heel anders.

They think of it as a momentous

Ze zien het als een zeer belangrijke

invention of humanity,

uitvinding van de mensheid,

kind of on a par with the Gutenberg press, for example.

op het niveau van de drukpers van Gutenberg.

It's the bringer of knowledge to all.

Het maakt kennis voor iedereen toegankelijk.

It's the connector of all.

Het verbindt iedereen.

And it's viewed in those sort of idealistic terms.

En het wordt in idealistische termen beschreven.

And from that lens,

Door die lens

what the NSA has done is equivalent to

zou wat de NSA deed, ermee gelijkstaan

the authorities back in Germany

dat de Duitse overheid destijds

inserting some device into every printing press

iets in elke drukpers zou hebben gestopt

that would reveal which books people bought

om te onthullen welke boeken mensen kochten

and what they read.

en wat ze lazen.

Can you understand that from that viewpoint,

Begrijp je dat het vanuit dat standput

it feels outrageous?

mensen woedend maakt?

RL: I do understand that, and I actually share the view of the utility of the Internet,

RL: Dat begrijp ik, en ik deel de mening over het nut van het internet.

and I would argue it's bigger than the Internet.

Volgens mij gaat het om meer dan dat: om het wereldwijde communicatiesysteem.

It is a global telecommunications system.

The Internet is a big chunk of that, but there is a lot more.

Het internet is daar deel van, maar er is meer.

And I think that people have legitimate concerns

Mensen hebben terecht vragen

about the balance between transparency and secrecy.

over het evenwicht tussen transparantie en geheimhouding.

That's sort of been couched as a balance

Dat wordt verwoord als een evenwicht

between privacy and national security.

tussen privacy en nationale veiligheid.

I don't think that's the right framing.

Dat is geen correct beeld.

I think it really is transparency and secrecy.

Het gaat over transparantie en geheimhouding.

And so that's the national and international conversation that we're having,

Daarover gaat het nationale en internationale debat.

and we want to participate in that, and want

We willen meepraten en we willen

people to participate in it in an informed way.

dat mensen er met kennis van zaken aan deelnemen.

So there are things,

Er zijn dus dingen --

let me talk there a little bit more,

laat me nog even uitweiden --

there are things that we need to be transparent about:

er zijn dingen waar we transparant over moeten zijn:

our authorities, our processes,

onze toelatingen, onze processen,

our oversight, who we are.

de controle over ons, wie we zijn.

We, NSA, have not done a good job of that,

Daar gingen wij, NSA, in de fout.

and I think that's part of the reason

Dat is een van de redenen

that this has been so revelational

waarom dit zo onthullend

and so sensational in the media.

en sensationeel was in de media.

Nobody knew who we were. We were the No Such Agency, the Never Say Anything.

Wij waren 'No Such Agency' (Agentschap Onbekend)

en 'Never Say Anything' (Nooit Iets Zeggen).

There's takeoffs of our logo

Er zijn varianten op ons logo

of an eagle with headphones on around it.

van een adelaar met een koptelefoon op.

And so that's the public characterization.

Zo worden we openbaar afgeschilderd.

And so we need to be more transparent about those things.

We moeten daar transparanter over zijn.

What we don't need to be transparent about,

Waar transparantie niet hoeft,

because it's bad for the U.S.,

omdat dat slecht is voor de VS

it's bad for all those other countries that we work with

en voor alle andere landen waar we mee samenwerken

and that we help provide information

en die we helpen om informatie te geven

that helps them secure themselves

om zich beter te kunnen beveiligen,

and their people,

en voor hun mensen --

it's bad to expose operations and capabilities

het is slecht om operaties en mogelijkheden te onthullen

in a way that allows the people that we're all working against,

op een manier die onze gemeenschappelijke tegenstanders,

the generally recognized bad guys,

de alom gekende slechteriken,

to counter those.

toelaat om er tegenin te gaan.

CA: But isn't it also bad to deal

CA: Maar is het ook niet slecht

a kind of body blow to the American companies

om een zware klap uit te delen aan de Amerikaanse bedrijven

that have essentially given the world

die de wereld de belangrijkste internetdiensten hebben gegeven?

most of the Internet services that matter?

RL: It is. It's really the companies are

RL: Dat is zo. Die bedrijven

in a tough position, as are we,

zitten in een moeilijke situatie, net als wij,

because the companies,

omdat we deze bedrijven dwingen om informatie te geven,

we compel them to provide information,

just like every other nation in the world does.

zoals elke andere natie in de wereld dat doet.

Every industrialized nation in the world

Elk geïndustrialiseerd land op de wereld

has a lawful intercept program

heeft een wettelijk afluisterprogramma

where they are requiring companies

waarbij ze bedrijven vragen

to provide them with information

om hen informatie te geven

that they need for their security,

die nodig is voor hun veiligheid.

and the companies that are involved

De betrokken bedrijven

have complied with those programs

geven daar gevolg aan

in the same way that they have to do

net zoals ze dat moeten doen

when they're operating in Russia or the U.K.

als ze actief zijn in Rusland of het Verenigd Koninkrijk

or China or India or France,

of China of India of Frankrijk,

any country that you choose to name.

noem maar een land op.

And so the fact that these revelations

Het feit dat deze onthullingen

have been broadly characterized as

worden afgeschilderd als

"you can't trust company A because

"Je kan bedrijf A niet vertrouwen,

your privacy is suspect with them"

want ze garanderen je privacy niet" --

is actually only accurate in the sense that

dat is maar juist in zoverre het

it's accurate with every other company in the world

juist is voor alle andere bedrijven op de wereld

that deals with any of those countries in the world.

die met één van die landen te maken heeft.

And so it's being picked up by people

Dus wordt het opgepikt

as a marketing advantage,

als marketingvoordeel.

and it's being marketed that way by several countries,

Verschillende landen gebruiken het zo,

including some of our allied countries,

waaronder sommige bondgenoten.

where they are saying,

Ze zeggen:

"Hey, you can't trust the U.S.,

"Je kan de VS niet vertrouwen,

but you can trust our telecom company,

maar je kan ons telecombedrijf vertrouwen,

because we're safe."

want wij zijn veilig."

And they're actually using that to counter

Ze gebruiken het tegen

the very large technological edge

de grote technologische voorsprong

that U.S. companies have

van de VS-bedrijven

in areas like the cloud and Internet-based technologies.

in gebieden als de cloud en internetgebaseerde technologie.

CA: You're sitting there with the American flag,

CA: Je zit daar met de Amerikaanse vlag.

and the American Constitution guarantees

De Amerikaanse grondwet garandeert

freedom from unreasonable search and seizure.

bescherming tegen onredelijke huiszoeking en inbeslagname.

How do you characterize

Hoe omschrijf je

the American citizen's right to privacy?

het recht op privacy van Amerikaanse burgers?

Is there such a right?

Bestaat dat recht?

RL: Yeah, of course there is.

RL: Natuurlijk bestaat dat.

And we devote an inordinate amount of time and pressure,

We besteden een buitensporige hoeveelheid tijd en druk,

inordinate and appropriate, actually I should say,

buitensporige en gepaste, zou ik moeten zeggen,

amount of time and effort in order to ensure

hoeveelheid tijd en druk om ervoor te zorgen

that we protect that privacy.

dat we die privacy beschermen,

and beyond that, the privacy of citizens

en ook die van burgers

around the world, it's not just Americans.

over de hele wereld, niet alleen Amerikanen.

Several things come into play here.

Hier spelen verschillende zaken een rol.

First, we're all in the same network.

Ten eerste zitten we in hetzelfde netwerk.

My communications,

Mijn communicatie -

I'm a user of a particular Internet email service

ik gebruik een internetmaildienst

that is the number one email service of choice

die de eerste keuze is van terroristen over de hele wereld.

by terrorists around the world, number one.

So I'm there right beside them in email space

Ik zit dus naast hen in de emailruimte op het internet.

in the Internet.

And so we need to be able to pick that apart

We moeten dat ontleden

and find the information that's relevant.

en de relevante informatie vinden.

In doing so, we're going to necessarily encounter

We zullen daarbij noodzakelijk in contact komen

Americans and innocent foreign citizens

met Amerikanen en onschuldige buitenlanders

who are just going about their business,

die gewoon hun werk doen.

and so we have procedures in place that shreds that out,

We hebben procedures om dat eruit weg te laten.

that says, when you find that,

Die zeggen: "Wanneer je dat aantreft

not if you find it, when you find it, because you're certain to find it,

- niet als, maar wanneer, want het zal zeker zo zijn -

here's how you protect that.

moet je dat zo beschermen."

These are called minimization procedures.

Dat heet minimaliseringsprocedures.

They're approved by the attorney general

Ze worden goedgekeurd door de minister van justitie

and constitutionally based.

en zijn op de grondwet gebaseerd.

And so we protect those.

Die beschermen we dus.

And then, for people, citizens of the world

Voor burgers over de hele wereld,

who are going about their lawful business

die in alle wettelijkheid een bedrijf hebben,

on a day-to-day basis,

van dag tot dag,

the president on his January 17 speech,

heeft de president in zijn toespraak van 17 januari

laid out some additional protections

bijkomende bescherming uitgetekend die we hen bieden.

that we are providing to them.

So I think absolutely,

Ik denk dat mensen absoluut recht hebben op privacy.

folks do have a right to privacy,

and that we work very hard to make sure

We werken hard om ervoor te zorgen

that that right to privacy is protected.

dat het recht op privacy beschermd is.

CA: What about foreigners using

CA: En buitenlanders die gebruik maken

American companies' Internet services?

van Amerikaanse internetdiensten?

Do they have any privacy rights?

Hebben die recht op privacy?

RL: They do. They do, in the sense of,

RL: Ja, in die zin, dat

the only way that we are able to compel

de enige manier waarop we een van die

one of those companies to provide us information

bedrijven kunnen dwingen om ons informatie te geven,

is when it falls into one of three categories:

is als ze in één van deze drie categorieën valt.

We can identify that this particular person,

We kunnen identificeren dat een bepaalde persoon,

identified by a selector of some kind,

geïdentificeerd door een selectie,

is associated with counterterrorist

geassocieerd wordt met contraterrorisme

or proliferation or other foreign intelligence target.

of wapenverkoop of een ander doelwit van buitenlandse inlichtingendiensten.

CA: Much has been made of the fact that

CA: Er was veel te doen om het feit

a lot of the information that you've obtained

dat veel van de informatie die jullie kregen

through these programs is essentially metadata.

via deze programma's, eigenlijk meta-data zijn.

It's not necessarily the actual words

Het zijn niet de woorden zelf

that someone has written in an email

die iemand in een mail schreef

or given on a phone call.

of sprak aan de telefoon.

It's who they wrote to and when, and so forth.

Het is naar wie ze schreven, wanneer enzovoort.

But it's been argued,

Maar er wordt gezegd,

and someone here in the audience has talked

en iemand in het publiek hier

to a former NSA analyst who said

sprak met een voormalige NSA-analist die zei

metadata is actually much more invasive

dat metadata eigenlijk veel invasiever zijn

than the core data,

dan de gegevens zelf,

because in the core data

want in de gegevens zelf stel je je voor zoals jij wil.

you present yourself as you want to be presented.

With metadata, who knows what the conclusions are

Met metadata weet je niet welke conclusies eruit worden getrokken.

that are drawn?

Is there anything to that?

Is daar iets van aan?

RL: I don't really understand that argument.

RL: Ik versta dat argument niet echt.

I think that metadata's important for a couple of reasons.

Ik denk dat metadata om enkele redenen belangrijk zijn.

Metadata is the information that lets you

Het is de informatie die je toelaat

find connections that people are trying to hide.

om verbanden te zien die mensen willen verbergen.

So when a terrorist is corresponding

Als een terrorist correspondeert

with somebody else who's not known to us

met iemand anders die we niet kennen,

but is engaged in doing or supporting terrorist activity,

maar die bij terroristische activiteiten is betrokken,

or someone who's violating international sanctions

of die internationale sancties schendt

by providing nuclear weapons-related material

door materiaal in verband met nucleaire wapens te leveren

to a country like Iran or North Korea,

aan een land als Iran of Noord-Korea,

is trying to hide that activity because it's illicit activity.

dan probeert hij dat te verbergen omdat het onwettig is.

What metadata lets you do is connect that.

Via metadata kan je de verbinding leggen.

The alternative to that

Het alternatief

is one that's much less efficient

is veel minder efficiënt

and much more invasive of privacy,

en schendt de privacy veel meer:

which is gigantic amounts of content collection.

de verzameling van gigantische hoeveelheden inhoud.

So metadata, in that sense,

In die zin verhoogt metadata de privacy.

actually is privacy-enhancing.

And we don't, contrary to some of the stuff

Wat we niet doen, in tegenstelling tot wat beweerd wordt,

that's been printed,

we don't sit there and grind out

is metadataprofielen zitten maken van gewone mensen.

metadata profiles of average people.

If you're not connected

Als je niet verbonden bent

to one of those valid intelligence targets,

met één van die terechte doelwitten van inlichtingendiensten,

you are not of interest to us.

hebben we geen belangstelling voor jou.

CA: So in terms of the threats

CA: Onder de bedreigingen

that face America overall,

waar Amerika algemeen mee te kampen heeft,

where would you place terrorism?

welke plaats heeft terrorisme daar volgens jou?

RL: I think terrorism is still number one.

RL: Volgens mij is terrorisme nog steeds nummer één.

I think that we have never been in a time

We hebben nooit een tijd beleefd

where there are more places

waar meer plaatsen waren

where things are going badly

waar het slecht gaat

and forming the petri dish in which terrorists

en die broeihaarden zijn voor terroristen

take advantage of the lack of governance.

die misbruik maken van het gebrek aan gezag.

An old boss of mine, Tom Fargo, Admiral Fargo,

Een voormalige baas van mij, Tom Fargo, Admiraal Fargo,

used to describe it as arcs of instability.

noemde dat 'bogen van instabiliteit'.

And so you have a lot of those arcs of instability

Er zijn vandaag de dag heel wat bogen van instabiliteit op de wereld,

in the world right now,

in places like Syria, where there's a civil war

in landen als Syrië, waar een burgeroorlog woedt,

going on and you have massive numbers,

en er enorme aantallen,

thousands and thousands of foreign fighters

duizenden buitenlandse strijders

who are coming into Syria

naar Syrië komen

to learn how to be terrorists

om het terroristenvak te leren

and practice that activity,

en te oefenen.

and lots of those people are Westerners

Velen van hen zijn Westerlingen

who hold passports to European countries

die Europese paspoorten hebben,

or in some cases the United States,

of soms Amerikaanse.

and so they are basically learning how

Ze leren hoe ze jihad moeten voeren en geven aan dat ze

to do jihad and have expressed intent

to go out and do that later on

dat later ook willen in praktijk brengen

in their home countries.

in hun eigen land.

You've got places like Iraq,

Er zijn plekken als Irak,

which is suffering from a high level of sectarian violence,

met een hoog niveau van sectarisch geweld

again a breeding ground for terrorism.

alweer een broedplaats voor terrorisme.

And you have the activity in the Horn of Africa

En er is de activiteit in de Hoorn van Afrika

and the Sahel area of Africa.

en het Sahelgebied.

Again, lots of weak governance

Veel zwakke regeringen,

which forms a breeding ground for terrorist activity.

die broeihaarden voor terrorisme zijn.

So I think it's very serious. I think it's number one.

Dit is zeer ernstig. Het staat op nummer 1.

I think number two is cyber threat.

Nummer twee is cyberdreiging.

I think cyber is a threat in three ways:

Dat is een dreiging op drie manieren:

One way, and probably the most common way

De ene, waarschijnlijk die

that people have heard about it,

waar men al het meest over hoorde,

is due to the theft of intellectual property,

komt door intellectuele eigendomsdiefstal:

so basically, foreign countries going in,

vreemde landen dringen binnen,

stealing companies' secrets,

stelen bedrijfsgeheimen

and then providing that information

en geven die informatie

to state-owned enterprises

aan staatsbedrijven

or companies connected to the government

of bedrijven met overheidsbanden

to help them leapfrog technology

om die een technologische voorsprong te geven

or to gain business intelligence

of bedrijfsinformatie te geven

that's then used to win contracts overseas.

die ze gebruiken om buitenlandse contracten binnen te halen.

That is a hugely costly set of activities that's going on right now.

Dat is een zeer dure activiteit die vandaag bestaat.

Several nation-states are doing it.

Verschillende staten doen het.

Second is the denial-of-service attacks.

Het tweede zijn denial-of-service-aanvallen.

You're probably aware that there have been

Je weet wellicht dat er daar

a spate of those directed against

een massa van zijn geweest

the U.S. financial sector since 2012.

tegen de financiële sector in de VS sinds 2012.

Again, that's a nation-state who is executing those attacks,

Het zijn natiestaten die ze uitvoeren.

and they're doing that

Ze doen het als

as a semi-anonymous way of reprisal.

een semi-anonieme represaillemaatregel.

And the last one is destructive attacks,

De laatste zijn destructieve aanvallen. Die vind ik het ergst. Ze nemen toe.

and those are the ones that concern me the most.

Those are on the rise.

You have the attack against Saudi Aramco in 2012,

In 2012 was er de aanval op het Saoedische Aramco,

August of 2012.

in augustus 2012.

It took down about 35,000 of their computers

Die maakte zowat 35.000 computers onklaar

with a Wiper-style virus.

met een Wiper-achtig virus.

You had a follow-on a week later

Een week later was er een vervolg

to a Qatari company.

bij een bedrijf in Qatar.

You had March of 2013,

Er was in maart 2013

you had a South Korean attack

een aanval in Zuid-Korea

that was attributed in the press to North Korea

die de pers aan Noord-Korea toeschreef

that took out thousands of computers.

en die duizenden computers onklaar maakte.

Those are on the rise,

Ze zijn in opmars.

and we see people expressing interest

Mensen hebben belangstelling

in those capabilities

voor die mogelijkheden

and a desire to employ them.

en willen ze in stelling brengen.

CA: Okay, so a couple of things here,

CA: Oké, hier zijn enkele dingen,

because this is really the core of this, almost.

want dat is echt de kern van de zaak.

I mean, first of all,

Ten eerste,

a lot of people who look at risk

vele mensen die het risico

and look at the numbers

en de aantallen onder de loupe nemen,

don't understand this belief that terrorism

begrijpen de overtuiging niet

is still the number one threat.

dat terrorisme nog steeds op één staat.

Apart from September 11,

Afgezien van 11 september

I think the numbers are that in the last 30 or 40 years

zijn er de jongste 30 of 40 jaar

about 500 Americans have died from terrorism,

ongeveer 500 Amerikanen gestorven door terrorisme,

mostly from homegrown terrorists.

vooral door terroristen van eigen bodem.

The chance in the last few years

De afgelopen jaren was de kans

of being killed by terrorism

dat je door terrorisme stierf,

is far less than the chance of being killed by lightning.

veel kleiner dan de kans om door de bliksem om te komen.

I guess you would say that a single nuclear incident

Je zal wellicht zeggen dat één enkel nucleair incident,

or bioterrorism act or something like that

of bioterrorisme of zo,

would change those numbers.

die aantallen zou wijzigen.

Would that be the point of view?

Zou dat je standpunt zijn?

RL: Well, I'd say two things.

RL: Ik zou twee dingen zeggen.

One is, the reason that there hasn't been

Eén: de reden dat er geen grote aanval

a major attack in the United States since 9/11,

op de VS is geweest sinds 9/11

that is not an accident.

is geen toeval.

That's a lot of hard work that we have done,

We hebben er hard voor gewerkt,

that other folks

en ook anderen in de inlichtingengemeenschap,

in the intelligence community have done,

that the military has done,

in het leger,

and that our allies around the globe have done.

bij onze bondgenoten over de hele wereld.

You've heard the numbers about

Je hoorde de aantallen over

the tip of the iceberg in terms

de top van de ijsberg:

of numbers of terrorist attacks that NSA programs

het aantal terroristische aanvallen dat NSA-programma's

contributed to stopping was 54,

hielpen verijdelen, was 54,

25 of those in Europe,

waarvan 25 in Europa,

and of those 25,

en van die 25

18 of them occurred in three countries,

waren er 18 in drie landen,

some of which are our allies,

waaronder bondgenoten zijn

and some of which are beating the heck out of us

die ons er nu van langs geven

over the NSA programs, by the way.

over de NSA-programma's.

So that's not an accident that those things happen.

Dat is allemaal geen toeval.

That's hard work. That's us finding intelligence

Dat is hard werk. Dat is informatie die we vinden

on terrorist activities

over terroristische activiteiten,

and interdicting them through one way or another,

die we op één of andere manier verhinderen,

through law enforcement,

door rechtshandhaving,

through cooperative activities with other countries

door samenwerking met andere landen,

and sometimes through military action.

soms door militaire actie.

The other thing I would say is that

Wat ik nog wil zeggen, is dat

your idea of nuclear or chem-bio-threat

je idee van een nucleaire of biochemische dreiging

is not at all far-fetched

helemaal niet vergezocht is.

and in fact there are a number of groups

Er zijn een aantal groepen

who have for several years expressed interest

die enkele jaren lang belangstelling lieten blijken

and desire in obtaining those capabilities

om die mogelijkheden te verwerven

and work towards that.

en die eraan werken.

CA: It's also been said that,

CA: Er werd ook gezegd dat

of those 54 alleged incidents,

van die 54 beweerde incidenten

that as few as zero of them

er niet één

were actually anything to do

iets te maken had

with these controversial programs

met de controversiële programma's

that Mr. Snowden revealed,

die mijnheer Snowden onthulde,

that it was basically through other forms of intelligence,

dat het door andere vormen van inlichtingen kwam;

that you're looking for a needle in a haystack,

dat je een naald in een hooiberg zoekt

and the effects of these programs,

en dat het effect van deze controversiële programma's

these controversial programs,

is just to add hay to the stack,

gewoon is dat de hooiberg groter wordt

not to really find the needle.

zonder dat je de naald vindt.

The needle was found by other methods.

De naald werd op andere manieren gevonden.

Isn't there something to that?

Is daar iets van aan?

RL: No, there's actually two programs

RL: Nee, er zijn twee programma's

that are typically implicated in that discussion.

die daar doorgaans bij betrokken zijn.

One is the section 215 program,

Het ene is sectie 215,

the U.S. telephony metadata program,

het metadataprogramma voor VS-telefonie.

and the other one is

Het andere wordt meestal PRISM genoemd..

popularly called the PRISM program,

and it's actually section 702 of the FISA Amendment Act.

Het valt onder hoofdstuk 702 van de FISA Amendment Act.

But the 215 program

Het 215-programma

is only relevant to threats

gaat alleen over bedreigingen

that are directed against the United States,

tegen de VS.

and there have been a dozen threats

Er zijn er een dozijn geweest

where that was implicated.

waar dat een rol speelde.

Now what you'll see people say publicly

Wat mensen openlijk zeggen, is dat er geen "ware er niet"-geval was.

is there is no "but for" case,

and so there is no case where, but for that,

Er is geen geval waar, ware er niet het programma,

the threat would have happened.

de dreiging zou plaatsgehad hebben.

But that actually indicates a lack of understanding

Maar dat geeft blijk van gebrek aan inzicht

of how terrorist investigations actually work.

in hoe een onderzoek naar terrorisme eigenlijk verloopt.

You think about on television,

Je denkt aan tv, aan krimi's.

you watch a murder mystery.

What do you start with? You start with a body,

Je begint met een lijk.

and then they work their way from there to solve the crime.

Daarvan vertrekken ze om de misdaad op te lossen.

We're actually starting well before that,

Wij vertrekken en heel eind eerder, hopelijk voor er lijken zijn.

hopefully before there are any bodies,

and we're trying to build the case for

We leggen een dossier aan:

who the people are, what they're trying to do,

wie zijn die mensen, wat proberen ze te doen.

and that involves massive amounts of information.

Daar komt zeer veel informatie aan te pas.

Think of it is as mosaic,

Het is als een mozaïek.

and it's hard to say that any one piece of a mosaic

Het is moeilijk te zeggen of één steentje

was necessary to building the mosaic,

nodig was om de mozaïek te maken,

but to build the complete picture,

maar om een volledig beeld te hebben,

you need to have all the pieces of information.

heb je alle stukjes informatie nodig.

On the other, the non-U.S.-related threats out of those 54,

Voor de andere, niet VS-gerelateerde bedreigingen van die 54,

the other 42 of them,

de andere 42,

the PRISM program was hugely relevant to that,

was het PRISM-programma zeer relevant.

and in fact was material in contributing

Het leverde een cruciale bijdrage

to stopping those attacks.

tot het stoppen van de aanvallen.

CA: Snowden said two days ago

CA: Snowden zei twee dagen geleden

that terrorism has always been

dat terrorisme binnen de wereld van de inlichtingendiensten altijd al

what is called in the intelligence world

"a cover for action,"

gold als een 'dekmantel voor actie'.

that it's something that,

Omdat dat zo'n krachtige emotionele respons oproept,

because it invokes such a powerful

emotional response in people,

it allows the initiation of these programs

kan de opstart van deze programma's

to achieve powers that an organization like yours

volmachten geven aan organisaties zoals de uwe,

couldn't otherwise have.

die ze anders niet zouden hebben.

Is there any internal debate about that?

Wordt daar intern over gedebatteerd?

RL: Yeah.

RL: Ja.

I mean, we debate these things all the time,

We debatteren daar de hele tijd over.

and there is discussion that goes on

Er is discussie

in the executive branch

in de regering, en binnen de NSA,

and within NSA itself

en in de inlichtingengemeenschap,

and the intelligence community about

what's right, what's proportionate,

over wat juist is, wat proportioneel is,

what's the correct thing to do.

wat we moeten doen.

And it's important to note that the programs

Je moet beseffen dat de programma's waar we het over hebben,

that we're talking about

were all authorized by two different presidents,

door twee verschillende presidenten werden goedgekeurd,

two different political parties,

door twee partijen,

by Congress twice,

twee keer door het Congres,

and by federal judges 16 different times,

16 keer door federale rechters.

and so this is not NSA running off

De NSA gaat er niet vandoor

and doing its own thing.

om cavalier seul te spelen.

This is a legitimate activity

Dit is een legitieme activiteit

of the United States foreign government

van de buitenlandse overheid van de VS,

that was agreed to by all the branches

met akkoord van de drie machten

of the United States government,

in de regering van de VS.

and President Madison would have been proud.

President Madison zou trots geweest zijn.

CA: And yet, when congressmen discovered

CA: Maar toen leden van het Congres ontdekten

what was actually being done with that authorization,

wat er gebeurde met die toestemming,

many of them were completely shocked.

waren velen echt geschokt.

Or do you think that is not a legitimate reaction,

Of vind je dat geen legitieme reactie?

that it's only because it's now come out publicly,

Hebben ze die enkel omdat het nu publiek is,

that they really knew exactly what you were doing

terwijl ze precies wisten wat jullie deden

with the powers they had granted you?

met de jullie toegekende machten?

RL: Congress is a big body.

RL: Het Congres is een groot orgaan.

There's 535 of them,

Ze zijn met 535.

and they change out frequently,

Ze wisselen vaak,

in the case of the House, every two years,

voor het Huis om de twee jaar.

and I think that the NSA provided

Ik denk dat de NSA alle

all the relevant information to our oversight committees,

relevante informatie verschafte aan onze toezichtscomités.

and then the dissemination of that information

De verspreiding van deze informatie

by the oversight committees throughout Congress

door de toezichtscomités aan het Congres

is something that they manage.

is hun verantwoordelijkheid.

I think I would say that Congress members

Ik zou zeggen dat de leden van het Congres

had the opportunity to make themselves aware,

de kans hadden om op de hoogte te blijven.

and in fact a significant number of them,

Velen van hen,

the ones who are assigned oversight responsibility,

diegenen die een toezichtsopdracht hadden,

did have the ability to do that.

konden dat doen.

And you've actually had the chairs of those committees say that in public.

De voorzitters van die comités zegden dat openlijk.

CA: Now, you mentioned the threat of cyberattacks,

CA: Je vermeldde al de dreiging van cyberaanvallen.

and I don't think anyone in this room would disagree

Ik denk dat iedereen in de zaal het eens is

that that is a huge concern,

dat dat een grote bezorgdheid is,

but do you accept that there's a tradeoff

maar aanvaard je dat er een afweging moet zijn

between offensive and defensive strategies,

tussen offensieve en defensieve strategieën,

and that it's possible that the very measures taken

en dat de maatregelen die werden genomen

to, "weaken encryption,"

om de encryptie te verzwakken,

and allow yourself to find the bad guys,

waardoor jullie de slechteriken kunnen opsporen,

might also open the door to forms of cyberattack?

de deur ook kunnen openzetten naar cyberaanvallen?

RL: So I think two things.

RL: Ik denk twee dingen.

One is, you said weaken encryption. I didn't.

Eén: afzwakken van encryptie heb jij gezegd, ik niet.

And the other one is that

Het andere is

the NSA has both of those missions,

dat de NSA de beide opdrachten heeft.

and we are heavily biased towards defense,

Wij neigen sterk naar defensie.

and, actually, the vulnerabilities that we find

De kwetsbaarheden die we vinden,

in the overwhelming majority of cases,

melden we in de overgrote meerderheid van de gevallen

we disclose to the people who are responsible

aan de verantwoordelijken

for manufacturing or developing those products.

voor het maken of ontwikkelen van deze producten.

We have a great track record of that,

We hebben daar een goede staat van dienst.

and we're actually working on a proposal right now

We werken momenteel aan een voorstel

to be transparent and to publish transparency reports

om transparantierapporten te publiceren,

in the same way that the Internet companies

zoals ook internetbedrijven

are being allowed to publish transparency reports for them.

transparantierapporten over zichzelf kunnen publiceren.

We want to be more transparent about that.

We willen daar transparanter over zijn.

So again, we eat our own dog food.

We volgen dus onze eigen regels.

We use the standards, we use the products

We gebruiken de normen, de producten

that we recommend,

die we aanbevelen.

and so it's in our interest

Dus is het in ons belang

to keep our communications protected

om onze communicatie te beveiligen,

in the same way that other people's need to be.

net als die van anderen.

CA: Edward Snowden,

CA: Edward Snowden wandelde hier,

when, after his talk, was wandering the halls here

na zijn talk, door de gangen

in the bot,

in de bot.

and I heard him say to a couple of people,

Ik hoorde hem tegen enkele mensen zeggen,

they asked him about what he thought

die hem vroegen wat hij dacht

of the NSA overall,

over de NSA in het algemeen,

and he was very complimentary about the people

dat hij de mensen hoog inschatte

who work with you,

die bij jullie werken,

said that it's a really

dat het echt een groep

impassioned group of employees

gepassioneerde medewerkers is

who are seeking to do the right thing,

die het juiste willen doen.

and that the problems have come from

De problemen komen

just some badly conceived policies.

door slecht beleid.

He came over certainly very reasonably and calmly.

Hij kwam heel redelijk en kalm over.

He didn't come over like a crazy man.

Hij kwam niet als een gek over.

Would you accept that at least,

Kan je dat aanvaarden,

even if you disagree with how he did it,

zelfs al ben je het niet eens met de manier waarop,

that he has opened a debate that matters?

dat hij een debat heeft geopend dat van belang is?

RL: So I think that the discussion

RL: Ik denk dat de discussie

is an important one to have.

belangrijk is.

I do not like the way that he did it.

Ik hou niet van de manier waarop hij het heeft gedaan.

I think there were a number of other ways

Ik denk dat er enkele andere manieren waren

that he could have done that

die hij had kunnen kiezen

that would have not endangered our people

en die onze mensen niet in gevaar zouden hebben gebracht,

and the people of other nations

of de mensen uit andere landen

through losing visibility

doordat we het zicht verliezen

into what our adversaries are doing.

op wat onze tegenstanders doen.

But I do think it's an important conversation.

Maar ik vind het wel een belangrijk debat.

CA: It's been reported that there's

CA: Er wordt gezegd

almost a difference of opinion

dat er haast onenigheid is

with you and your colleagues

tussen jullie en jullie collega's

over any scenario in which

over elk scenario

he might be offered an amnesty deal.

waarbij hij amnestie zou kunnen krijgen.

I think your boss, General Keith Alexander,

Ik denk dat je baas, Generaal Keith Alexander,

has said that that would be a terrible example

zei dat dat een heel slecht voorbeeld voor anderen zou zijn.

for others;

you can't negotiate with someone

Je onderhandelt niet met iemand

who's broken the law in that way.

die de wet zo heeft overtreden.

But you've been quoted as saying that,

Maar jij zou hebben gezegd

if Snowden could prove that he was surrendering

dat als Snowden kan bewijzen dat hij

all undisclosed documents,

alle niet onthulde documenten teruggeeft,

that a deal maybe should be considered.

misschien een deal zou kunnen krijgen.

Do you still think that?

Denk je dat nog steeds?

RL: Yeah, so actually,

RL: Wel, dit is

this is my favorite thing about that "60 Minutes" interview

mijn favoriet aspect van het '60 Minuten'-interview,

was all the misquotes that came from that.

alle foute citaten die eruit volgden.

What I actually said, in response to a question about,

Wat ik zei, als antwoord op een vraag

would you entertain any discussions

of ik het debat zou voeren

of mitigating action against Snowden,

over het verzachten van de actie tegen Snowden,

I said, yeah, it's worth a conversation.

was dat het een debat waard is.

This is something that the attorney general

Daar hebben ook de minister van justitie

of the United States and the president also

van de VS en de president

actually have both talked about this,

het over gehad.

and I defer to the attorney general,

Ik laat het aan de minister van justitie, want het is zijn terrein.

because this is his lane.

But there is a strong tradition

Maar er is een lange traditie

in American jurisprudence

in de Amerikaanse jurisprudentie

of having discussions with people

van discussies met mensen

who have been charged with crimes in order to,

die misdaden hebben begaan,

if it benefits the government,

om, als dat goed is voor de overheid, om er iets uit te halen,

to get something out of that,

that there's always room for that kind of discussion.

altijd ruimte te laten voor zo'n discussie.

So I'm not presupposing any outcome,

Ik loop niet vooruit op het resultaat,

but there is always room for discussion.

maar er is altijd ruimte voor discussie.

CA: To a lay person it seems like

CA: Voor de leek lijkt het

he has certain things to offer the U.S.,

alsof hij de VS dingen te bieden heeft,

the government, you, others,

de overheid, jullie,

in terms of putting things right

om dingen recht te zetten

and helping figure out a smarter policy,

en mee een slimmer beleid uit te dokteren,

a smarter way forward for the future.

een slimmere weg vooruit voor de toekomst.

Do you see, has that kind of possibility

Is die mogelijkheid

been entertained at all?

zelfs maar overwogen?

RL: So that's out of my lane.

RL: Dat is niet mijn bevoegdheid.

That's not an NSA thing.

Daar beslist de NSA niet over.

That would be a Department of Justice

Daar zou het ministerie van justitie

sort of discussion.

een discussie over voeren.

I'll defer to them.

Ik laat het aan hen over.

CA: Rick, when Ed Snowden ended his talk,

CA: Rick, toen Ed Snowden zijn talk afrondde,

I offered him the chance to share an idea worth spreading.

gaf ik hem de kans om een idee te delen dat het verspreiden waard is.

What would be your idea worth spreading

Wat is jouw idee

for this group?

voor deze groep?

RL: So I think, learn the facts.

RL: Zorg dat je de feiten kent.

This is a really important conversation,

Dit is een heel belangrijk debat.

and it impacts, it's not just NSA,

Het heeft impact, niet alleen op de NSA,

it's not just the government,

niet alleen op de regering,

it's you, it's the Internet companies.

maar op jullie, op de internetbedrijven.

The issue of privacy and personal data

De kwestie van privacy en persoonlijke gegevens

is much bigger than just the government,

overstijgt de overheid.

and so learn the facts.

Zorg dus dat je feiten kent.

Don't rely on headlines,

Vertrouw niet op de krantenkoppen,

don't rely on sound bites,

op de soundbites,

don't rely on one-sided conversations.

op een eenzijdig debat.

So that's the idea, I think, worth spreading.

Dat is volgens mij een idee dat het verspreiden waard is.

We have a sign, a badge tab,

We hebben een badge,

we wear badges at work with lanyards,

op onze werkplek,

and if I could make a plug,

en als ik hier iets mag promoten,

my badge lanyard at work says, "Dallas Cowboys."

op de mijne staat 'Dallas Cowboys'.

Go Dallas.

Go Dallas.

I've just alienated half the audience, I know.

Ik weet dat de helft van de zaal me nu maar niets vindt.

So the lanyard that our people

Op de badge die wordt gedragen door de mensen

who work in the organization

binnen de organisatie

that does our crypto-analytic work

die crypto-analytisch werk doen,

have a tab that says, "Look at the data."

staat: "Kijk naar de data."

So that's the idea worth spreading.

Dat is het idee dat het verspreiden waard is.

Look at the data.

Kijk naar de data.

CA: Rick, it took a certain amount of courage,

CA: Rick, er was moed voor nodig

I think, actually, to come and speak openly

om hier openlijk te komen spreken,

to this group.

voor deze groep.

It's not something the NSA has done a lot of in the past,

De NSA heeft dat in het verleden niet vaak gedaan.

and plus the technology has been challenging.

De technologie speelde ons ook parten.

We truly appreciate you doing that

We appreciëren dat je dit doet

and sharing in this very important conversation.

en dit belangrijke debat deelt.

Thank you so much.

Zeer hartelijk dank.

RL: Thanks, Chris.

RL: Bedankt, Chris.

(Applause)

(Applaus)