Robert Wright: The logic of non-zero-sum progress

Vertaald door: Rik Delaet Nagekeken door: Els De Keyser

I've got apparently 18 minutes

Ik heb blijkbaar 18 minuten

to convince you that history has a direction, an arrow;

om jullie te overtuigen dat de geschiedenis een richting heeft - een pijl.

that in some fundamental sense, it's good;

Dat ze op een bepaalde fundamentele manier goed is.

that the arrow points to something positive.

Dat de pijl naar iets positiefs wijst.

Now, when the TED people first approached me about giving this upbeat talk --

Toen de TED-mensen mij voor het eerst benaderden over het geven van deze vrolijke talk -

(Laughter)

(Gelach)

-- that was before the cartoon of Muhammad had triggered global rioting.

Dat was vóór de cartoon van Mohammed aanleiding gaf tot wereldwijde rellen.

It was before the avian flu had reached Europe.

Vóór de vogelgriep Europa had bereikt.

It was before Hamas had won the Palestinian election,

Vóór Hamas de Palestijnse verkiezingen had gewonnen,

eliciting various counter-measures by Israel.

wat verschillende tegenmaatregelen door Israël uitlokte.

And to be honest, if I had known when I was asked to give this upbeat talk

Als ik had geweten toen ze mij vroegen voor deze vrolijke talk,

that even as I was giving the upbeat talk,

dat zelfs de apocalyps zich aankondigde

the apocalypse would be unfolding --

terwijl ik deze vrolijke talk gaf -

(Laughter)

(Gelach)

-- I might have said, "Is it okay if I talk about something else?"

- zou ik gezegd hebben: "Is het goed als ik het over iets anders heb?"

But I didn't, OK. So we're here. I'll do what I can. I'll do what I can.

Maar dat deed ik niet. Dus zijn we hier. Ik zal doen wat ik kan. Ik zal doen wat ik kan.

I've got to warn you:

Ik moet jullie waarschuwen:

the sense in which my worldview is upbeat has always been kind of subtle,

de manier waarop mijn wereldbeeld optimistisch is, is altijd al nogal subtiel,

sometimes even elusive.

soms zelfs ongrijpbaar geweest.

(Laughter)

(Gelach)

The sense in which I can be uplifting and inspiring --

De manier waarop ik verheffend en inspirerend kan zijn -

I mean, there's always been a kind of a certain grim dimension

ik bedoel dat er altijd een nogal grimmig kantje zit

to the way I try to uplift, so if grim inspiration --

aan de manier waarop ik probeer te verheffen, dus als grimmige inspiratie -

(Laughter)

(Gelach)

-- if grim inspiration is not a contradiction in terms, that is, I'm afraid,

- als grimmige inspiratie geen innerlijke tegenspraak is, dan ben ik bang

the most you can hope for. OK, today -- that's if I succeed.

dat dat het beste is dat ik in huis heb. OK, vandaag - als het me lukt.

I'll see what I can do. OK?

Ik zal zien wat ik kan doen. OK?

Now, in one sense,

In zekere zin is

the claim that history has a direction is not that controversial.

de bewering dat de geschiedenis een richting heeft, niet zo controversieel.

If you're just talking about social structure,

Als je alleen maar over sociale structuur praat

OK, clearly that's gotten more complex

is die duidelijk de afgelopen 10.000 jaar

a little over the last 10,000 years -- has reached higher and higher levels.

een stuk complexer geworden. Ze heeft hogere niveaus bereikt.

And in fact, that's actually sustaining

In feite is dat eigenlijk de voortzetting van

a long-standing trend that predates human beings, OK,

een al lang bestaande trend die de mens voorafgaat,

that biological evolution was doing for us.

de biologische evolutie deed ons dat voor.

Because what happened in the beginning, this stuff encases itself in a cell,

Want wat gebeurde er in het begin: dit spul sluit zichzelf op in een cel,

then cells start hanging out together in societies.

dan beginnen cellen met elkaar rond te hangen in groepen.

Eventually they get so close, they form multicellular organisms,

Uiteindelijk blijven ze zo dicht bij elkaar dat ze meercellige organismen vormen,

then you get complex multicellular organisms; they form societies.

dan krijg je complexe meercellige organismen. Die vormen samenlevingen.

But then at some point, one of these multicellular organisms

Maar dan op een bepaald punt doet een van die meercellige organismen

does something completely amazing with this stuff, which is

iets heel geweldigs met dit spul, dat wil zeggen,

it launches a whole second kind of evolution: cultural evolution.

het lanceert een tweede soort evolutie: culturele evolutie.

And amazingly, that evolution sustains the trajectory

En verbazingwekkend volgt die evolutie hetzelfde traject

that biological evolution had established toward greater complexity.

dat de biologische evolutie had ingeslagen in de richting van grotere complexiteit.

By cultural evolution we mean the evolution of ideas.

Met de culturele evolutie bedoelen we de evolutie van ideeën.

A lot of you have heard the term "memes." The evolution of technology,

Veel van jullie hebben al gehoord van de term 'memen'. De evolutie van de technologie -

I pay a lot of attention to, so, you know,

ik schenk daar nogal wat aandacht aan -

one of the first things you got was a little hand axe.

gaf ons een van die eerste dingen zoals deze kleine vuistbijl.

Generations go by, somebody says, hey, why don't we put it on a stick?

Generaties gaan voorbij tot iemand zegt: "Hé, waarom zetten we hem niet op een stok?"

(Laughter)

(Gelach)

Just absolutely delights the little ones.

De kinderen in de wolken.

Next best thing to a video game.

Bijna zo leuk als een videogame.

This may not seem to impress,

Misschien ben je er niet erg van onder de indruk

but technological evolution is progressive, so another 10, 20,000 years,

maar technologische evolutie werkt progressief, zodat je na nog eens 10 tot 20.000 jaar

and armaments technology takes you here.

van bewapeningstechnologie hier uitkomt.

(Laughter)

(Gelach)

Impressive. And the rate of technological evolution speeds up,

Indrukwekkend. En de snelheid van technologische evolutie versnelt

so a mere quarter of a century after this, you get this, OK.

zodat je na slechts één kwart eeuw van dat, dit krijgt.

(Laughter)

(Gelach)

And this.

En dit hier.

(Laughter)

(Gelach)

I'm sorry -- it was a cheap laugh, but I wanted to find a way

Het spijt me - het was goedkope humor, maar ik wilde

to transition back to this idea of the unfolding apocalypse,

een overgang maken naar de idee van de zich aankondigende apocalyps,

and I thought that might do it.

en ik dacht dat het hiermee zou lukken.

(Applause)

(Applaus)

So, what threatens to happen with this unfolding apocalypse

Wat er dreigt te gebeuren met deze zich aankondigende apocalyps,

is the collapse of global social organization.

is de ineenstorting van de wereldwijde sociale organisatie.

Now, first let me remind you how much work it took to get us where we are,

Laat ik er eerst aan herinneren hoeveel werk het kostte om ons te brengen waar we nu staan,

to be on the brink of true global social organization.

aan de rand van de ware wereldwijde sociale organisatie.

Originally, you had the most complex societies, the hunter-gatherer village.

Oorspronkelijk was de meest complexe samenleving het jager-verzamelaarsdorp.

Stonehenge is the remnant of a chiefdom,

Stonehenge is het overblijfsel van een chiefdom,

which is what you get with the invention of agriculture: multi-village polity

dat is wat je krijgt door de uitvinding van de landbouw: een bestuursvorm van meerdere dorpen

with centralized rule.

met centrale wetten.

With the invention of writing, you start getting cities. This is blurry. I kind of like that

Met de uitvinding van het schrift krijg je steden. Dit beeld is wazig. Ik vind dat wel leuk

because it makes it look like a one-celled organism and reminds you

want het maakt dat het eruit ziet als een ééncellig organisme. Het herinnert

how many levels organic organization has already moved through

je eraan hoeveel niveaus de organische organisatie al is gepasseerd

to get to this point. And then you get to, you know, you get empires.

om op dit punt aan te komen. En dan krijg je rijken.

I want to stress, you know, social organization can transcend political bounds.

Ik wil benadrukken dat de sociale organisatie politieke grenzen kan overstijgen.

This is the Silk Road connecting the Chinese Empire and the Roman Empire.

Dit is de Zijderoute die Chinese Rijk en het Romeinse Rijk met elkaar verbond.

So you had social complexity spanning the whole continent,

Je had sociale complexiteit die het hele continent overspande,

even if no polity did similarly. Today, you've got nation states.

zelfs als geen staatsvorm dat deed. Vandaag de dag heb je natie-staten.

Point is: there's obviously collaboration and organization going on

Punt is dat er natuurlijk samenwerking en organisatie is

beyond national bounds.

over de nationale grenzen heen.

This is actually just a picture of the earth at night,

Dit is een plaatje van de aarde 's nachts,

and I'm just putting it up because I think it's pretty.

en ik laat het alleen maar zien omdat ik het mooi vind.

Does kind of convey the sense that this is an integrated system.

Het geeft het gevoel een geïntegreerd systeem te zijn.

Now, I explained this growth of complexity by reference to something

Ik legde deze groei aan complexiteit uit door te verwijzen naar

called "non-zero sumness."

de zogenaamde 'niet-nul-somheid'.

Assuming that a few of you did not do the assigned reading, very quickly,

Een aantal van jullie hebben vast de opgelegde lectuur niet doorgenomen, dus heel snel:

the key idea is the distinction between zero-sum games, in which correlations

de belangrijkste gedachte hierachter is het onderscheid met nul-somspellen, waarin de correlaties

are inverse: always a winner and a loser.

omgekeerd zijn; die hebben altijd een winnaar en een verliezer.

Non-zero-sum games in which correlations can be positive, OK.

Bij niet-nul-somspellen kunnen de correlaties positief zijn.

So like in tennis, usually it's win-lose;

Bij tennis is het altijd win-verlies,

it always adds up to zero-zero-sum. But if you're playing doubles,

Samengeteld is dat altijd nul (+1-1=0), maar als je dubbelspel speelt,

the person on your side of the net, they're in the same boat as you,

zit de persoon die aan jouw kant van het net staat, in hetzelfde schuitje als jij,

so you're playing a non-zero-sum game with them.

dus je speelt een niet-nul-somspel met hem.

It's either for the better or for the worse, OK.

Jullie winnen of verliezen altijd samen.

A lot of forms of non-zero-sum behavior in the realm of economics and so on

Veel vormen van niet-nul-somgedrag op het gebied van economie en zo

in everyday life often leads to cooperation.

leiden in het dagelijks leven vaak tot samenwerking.

The argument I make is basically that, well,

Daarmee wil ik zeggen dat

non-zero-sum games have always been part of life.

niet-nul-somspellen altijd deel hebben uitgemaakt van het leven.

You have them in hunter-gatherer societies,

Je hebt ze in jager-verzamelaarssamenlevingen,

but then through technological evolution, new forms of technology arise

maar door technologische evolutie komen er nieuwe vormen van technologie

that facilitate or encourage the playing of non-zero-sum games,

die het spelen van niet-nul-somspellen met meer mensen over een

involving more people over larger territory.

groter grondgebied vergemakkelijken of aanmoedigen.

Social structure adapts to accommodate this possibility and

De sociale structuur past zich aan om aan deze mogelijkheid tegemoet te komen en

to harness this productive potential, so you get cities, you know,

om gebruik te maken van dit productieve potentieel. Zo krijg je steden

and you get all the non-zero-sum games you don't think about

en allerlei niet-nul-somspellen die je maar kan bedenken

that are being played across the world.

over de hele wereld.

Like, have you ever thought when you buy a car,

Heb je er, bij de aankoop van een auto, ooit bij stilgestaan

how many people on how many different continents contributed

hoeveel mensen op hoeveel verschillende continenten bijdroegen

to the manufacture of that car? Those are people in effect

aan het maken van die auto? Met die mensen speel jij

you're playing a non-zero-sum game with.

in feite een niet-nul-somspel.

I mean, there are certainly plenty of them around.

Ik bedoel dat er zeker veel van dit soort spellen aan de gang zijn.

Now, this sounds like an intrinsically upbeat worldview in a way,

Nu klinkt dit op een of andere manier als een intrinsiek vrolijk wereldbeeld,

because when you think of non-zero, you think win-win, you know,

want als je aan niet-nul denkt, denk je aan win-win en

that's good. Well, there are a few reasons

dat is goed. Nu zijn er een paar redenen

that actually it's not intrinsically upbeat.

waarom dit eigenlijk niet intrinsiek vrolijk is.

First of all, it can accommodate; it doesn't deny the existence

In de eerste plaats kan je er alle kanten mee uit: het ontkent het bestaan

of inequality exploitation war.

van ongelijkheid, exploitatie en oorlog niet.

But there's a more fundamental reason

Maar er is een meer fundamentele reden

that it's not intrinsically upbeat, because a non-zero-sum game,

dat het niet intrinsiek vrolijk is, omdat een niet-nul-somspel

all it tells you for sure is that the fortunes will be correlated for better or worse.

alleen betekent dat de uitkomst voor beiden gecorreleerd, ten goede of ten kwade.

It doesn't necessarily predict a win-win outcome.

Het hoeft niet noodzakelijk een win-win uitkomst te voorspellen.

So, in a way, the question is: on what grounds

Je kan dan vragen waarom

am I upbeat at all about history? And the answer is,

ik zo optimistisch ben over de geschiedenis. En het antwoord is

first of all, on balance I would say people have played their games

in de eerste plaats dat mensen hun spellen meer om win-win-uitkomsten

to more win-win outcomes than lose-lose outcomes. On balance,

dan om verlies-verlies-uitkomsten hebben gespeeld. Per saldo

I think history is a net positive in the non-zero-sum game department.

denk ik dat de geschiedenis netto positief is wat niet-nul-somspellen aangaat.

And a testament to this is the thing that most amazes me,

Een bewijs hiervan is het ding dat me het meeste verbaast,

most impresses me, and most uplifts me,

het meeste indruk op me maakt en waar ik het meest blij om ben.

which is that there is a moral dimension to history;

De geschiedenis heeft een morele dimensie.

there is a moral arrow. We have seen moral progress over time.

Er is een morele pijl. We hebben in de loop van de tijd morele vooruitgang gezien.

2,500 years ago, members of one Greek city-state

2500 jaar geleden beschouwden de leden van een Griekse stadstaat

considered members of another Greek city-state subhuman

de leden van een andere Griekse stadstaat als subhumaan

and treated them that way. And then this moral revolution arrived,

en behandelden ze ook zo. Dan kwam er een morele revolutie

and they decided that actually, no, Greeks are human beings.

en ze besloten dat alle Grieken mensen waren.

It's just the Persians who aren't fully human

Alleen de Perzen waren nog niet volledig menselijk

and don't deserve to be treated very nicely.

en verdienden het niet om zo te worden behandeld.

But this was progress -- you know, give them credit. And now today,

Maar dit was vooruitgang - geef ze wat krediet. Vandaag zien we

we've seen more progress. I think -- I hope -- most people here would say

nog meer vooruitgang. Ik denk - ik hoop - dat de meesten hier zouden zeggen

that all people everywhere are human beings,

dat alle mensen overal mensen zijn,

deserve to be treated decently,

die ongeacht ras of religie, fatsoenlijk

unless they do something horrendous, regardless of race or religion.

behandeld dienen te worden, tenzij ze iets verschrikkelijks hebben gedaan.

And you have to read your ancient history to realize what a revolution that has been,

Lees je oude geschiedenis eens na om te beseffen wat een revolutie dat is geweest.

OK. This was not a prevalent view,

Dit was een paar duizend jaar geleden

few thousand years ago, and I attribute it to this non-zero-sum dynamic.

niet de algemene opinie. Ik schrijf dat toe aan deze niet-nul-som-dynamiek.

I think that's the reason there is as much tolerance toward nationalities,

Ik denk dat dat de reden is dat er vandaag de dag zo veel tolerantie is tegenover

ethnicities, religions as there is today. If you asked me,

nationaliteiten, etniciteiten, religies. Als je me vroeg

you know, why am I not in favor of bombing Japan,

waarom ik geen voorstander ben van het bombarderen van Japan,

well, I'm only half-joking when I say they built my car.

is het niet alleen maar ironie als ik zou zeggen "omdat ze mijn auto bouwden".

We have this non-zero-sum relationship,

We hebben een niet-nul-somrelatie,

and I think that does lead to a kind of a tolerance to the extent that you realize

en ik denk dat dat leidt tot een soort van tolerantie naarmate je je realiseert

that someone else's welfare is positively correlated with yours --

dat het welzijn van een ander positief gecorreleerd is aan dat van jou.

you're more likely to cut them a break.

Meer kans dat je ze wat welwillender benadert.

I kind of think this is a kind of a business-class morality.

Ik bekijk dit als een soort van business-class-moraal.

Unfortunately, I don't fly trans-Atlantic business class often enough

Helaas vlieg ik niet vaak genoeg trans-Atlantisch in business class

to know, or any other kind of business class really,

om het te weten, of in enige andere vorm van business class in feite.

but I assume that in business class, you don't hear many expressions of, you know,

Maar ik neem aan dat je in business class niet veel uitingen van

bigotry about racial groups or ethnic groups,

fanatisme over raciale groepen of etnische groepen gaat horen,

because the people who are flying trans-Atlantic business class

omdat de mensen die in de trans-Atlantische business class vliegen,

are doing business with all these people; they're making money

zaken doen met al die mensen, ze zijn er om geld te verdienen

off all these people. And I really do think that, in that sense at least,

aan al deze mensen. En ik denk dat in die zin het kapitalisme

capitalism has been a constructive force,

op zijn minst een constructieve kracht is geweest.

and more fundamentally, it's a non-zero-sumness

Nog veel fundamenteler is dat niet-nul-somheid

that has been a constructive force in expanding people's realm

een opbouwende kracht was bij de uitbreiding van

of moral awareness. I think the non-zero-sum dynamic,

het moreel bewustzijn van mensen. Ik denk dat de niet-nul-som-dynamiek,

which is not only economic by any means -- it's not always commerce --

die in geen geval alleen maar economisch is - het gaat niet altijd om handel -

but it has driven us to the verge of a moral truth,

ons tot het inzicht van een morele waarheid heeft gebracht,

which is the fundamental equality of everyone. It has done that.

namelijk de fundamentele gelijkheid van iedereen. Het heeft dat gedaan,

As it has moved global, moved us toward a global level of social organization,

wereldwijd: het heeft gebracht naar een globaal niveau van sociale organisatie,

it has driven us toward moral truth.

naar morele waarheid.

I think that's wonderful.

Ik denk dat dat geweldig is.

Now, back to the unfolding apocalypse.

Nu, terug naar de zich aankondigende apocalyps.

And you may wonder, OK, that's all fine,

En je kan je misschien afvragen, OK, dat is allemaal prima,

sounds great -- moral direction in history --

klinkt geweldig - morele richting in de geschiedenis -

but what about this so-called clash of civilizations? Well, first of all,

maar hoe zit het met die zogenaamde botsing van beschavingen? Nou, ten eerste,

I would emphasize that it fits into the non-zero-sum framework,

wil ik benadrukken dat het in dat niet-nul-somkader past.

OK. If you look at the relationship

Als je kijkt naar de relatie

between the so-called Muslim world and Western world --

tussen de zogenaamde islamitische wereld en de Westerse wereld -

two terms I don't like, but can't really avoid;

twee termen waar ik niet van hou, maar je kan ze echt niet vermijden -

in such a short span of time, they're efficient if nothing else --

in deze korte tijd zijn ze tenminste efficiënt.

it is non-zero-sum. And by that I mean,

Dat is ook niet-nul-som. En daarmee bedoel ik dat

if people in the Muslim world get more hateful, more resentful,

als de mensen in de islamitische wereld haatdragender, kwader,

less happy with their place in the world,

minder tevreden met hun plaats in de wereld worden,

it'll be bad for the West. If they get more happy, it'll be good for the West.

dat slecht zal zijn voor het Westen. Hoe gelukkiger ze zijn, des te beter voor het Westen.

So that is a non-zero-sum dynamic.

Dat is een niet-nul-som-dynamiek.

And I would say the non-zero-sum dynamic is only going to grow more intense over time

Die niet-nul-som-dynamiek zal in de loop van de tijd alleen maar intenser worden

because of technological trends, but more intense in a kind of negative way.

als gevolg van technologische ontwikkelingen, maar intenser op een negatieve manier.

It's the downside correlation of their fortunes that will become more and more possible.

De negatieve correlatie van hun lotsbestemmingen zal meer en meer tot de mogelijkheden gaan behoren.

And one reason is because of something I call the "growing lethality of hatred."

Een van de redenen volgt uit wat ik de groeiende dodelijkheid van de haat noem.

More and more, it's possible for grassroots hatred abroad

Meer en meer kan haat aan de basis in het buitenland

to manifest itself in the form of organized violence on American soil.

zich als georganiseerd geweld op Amerikaanse bodem manifesteren.

And that's pretty new, and I think it's probably going to get a lot worse

Dat is vrij nieuw en ik denk dat het waarschijnlijk nog veel erger gaat worden

-- this capacity -- because of

- deze capaciteit - door

trends in information technology, in technologies that can be used

trends in de informatietechnologie, door technologieën die gebruikt kunnen worden

for purposes of munitions like biotechnology and nanotechnology.

voor wapens, zoals biotechnologie en nanotechnologie.

We may be hearing more about that today.

Misschien horen we daar vandaag meer over.

And there's something I worry about especially, which is that

Waar ik me vooral zorgen over maak, is dat

this dynamic will lead to a kind of a feedback cycle that puts us on a slippery slope.

deze dynamiek zal leiden tot een terugkoppelingscyclus die ons op een glibberige helling zal plaatsen.

What I have in mind is: terrorism happens here; we overreact to it.

Wat ik in gedachten heb, is: terrorisme gebeurt hier, we overreageren erop.

That, you know, we're not sufficiently surgical in our retaliation

Dat we niet voldoende chirurgisch zullen zijn in onze vergelding,

leads to more hatred abroad, more terrorism.

wat dan leidt leidt tot meer haat in het buitenland, meer terrorisme.

We overreact because being human, we feel like retaliating,

We overreageren omdat we mens zijn, we voelen behoefte tot vergelding

and it gets worse and worse and worse.

en het wordt maar erger en erger en erger.

You could call this the positive feedback of negative vibes,

Je zou dit de positieve feedback van negatieve gevoelens kunnen noemen,

but I think in something so spooky,

maar ik denk dat bij zoiets griezeligs

we really shouldn't have the word positive there at all, even in a technical sense.

we het woord positief echt niet moeten gaan gebruiken, ook niet in technische zin.

So let's call it the death spiral of negativity.

Laten we het maar de dodelijke spiraal van negativiteit noemen.

(Laughter)

(Gelach)

I assure you if it happens, at the end, both the West

Ik kan jullie verzekeren dat, als dat gebeurt, uiteindelijk zowel het Westen

and the Muslim world will have suffered.

als de islamitische wereld eronder zullen lijden.

So, what do we do? Well, first of all, we can do a lot more with arms control,

Wat kunnen we doen? Ten eerste kunnen we veel meer doen aan wapenbeheersing,

the international regulation of dangerous technologies.

de internationale regelgeving voor gevaarlijke technologieën.

I have a whole global governance sermon

Ik heb een hele preek over mondiaal regeren

that I will spare you right now,

die ik jullie nu zal besparen,

because I don't think that's going to be enough anyway, although it's essential.

want ik denk niet dat dat zal volstaan, hoe essentieel hij ook is.

I think we're going to have to have a major round

Ik denk dat we een grote morele vooruitgang

of moral progress in the world.

in de wereld zullen nodig hebben.

I think you're just going to have to see less hatred among groups,

Ik denk dat het nodig zal zijn om minder haat te zien tussen groepen,

less bigotry, and, you know, racial groups, religious groups, whatever.

minder fanatisme, raciale groepen, religieuze groepen, wat dan ook.

I've got to admit I feel silly saying that.

Ik moet toegeven dat ik me wat dwaas voel als ik dat zeg.

It sounds so kind of Pollyannaish. I feel like Rodney King, you know,

Het klinkt zo overdreven optimistisch. Ik voel me als Rodney King, je weet wel,

saying, why can't we all just get along?

die zegt: "Waarom kunnen we niet allemaal vrienden zijn?"

But hey, I don't really see any alternative, given the way I read the situation.

Maar ik zie echt geen alternatief, gezien de manier waarop ik de situatie beoordeel.

There's going to have to be moral progress.

Er zal morele vooruitgang moeten zijn.

There's going to have to be a lessening of the amount of hatred in the world,

De haat in de wereld zal moeten afnemen,

given how dangerous it's becoming.

gegeven hoe gevaarlijk het is geworden.

In my defense, I'd say, as naive as this may sound,

Tot mijn verdediging zou ik zeggen, hoe naïef dit ook mag klinken,

it's ultimately grounded in cynicism.

dat dit uiteindelijk gegrond is in cynisme.

That is to say --

Dat wil zeggen -

(Laughter)

(Gelach)

-- thank you, thank you. That is to say, remember: my whole view

- Dank je, dank je. Herinner je: mijn hele inzicht

of morality is that it boils down to self-interest.

in de moraliteit is dat ze neerkomt op eigenbelang.

It's when people's fortunes are correlated.

Het is wanneer de lotsbestemmingen van mensen gecorreleerd zijn,

It's when your welfare conduces to mine, that I decide, oh yeah,

het is als jouw welzijn het mijne insluit, dat ik besluit: "Ach ja,

I'm all in favor of your welfare. That's what's responsible

ik ben er helemaal voor dat het jou goed gaat." Dat heeft

for this growth of this moral progress so far,

tot nu toe voor deze groei van morele vooruitgang gezorgd,

and I'm saying we once again have a correlation of fortunes,

en ik zeg nog eens dat onze lotsbestemmingen aan elkaar geklonken zijn.

and if people respond to it intelligently, we will see

Als mensen daar intelligent op reageren, zullen we

the development of tolerance and so on --

de tolerantie enzovoort zich zien ontwikkelen -

the norms that we need, you know.

de normen die we nodig hebben.

We will see the further evolution of this kind of business-class morality.

We zullen de verdere evolutie van dit soort business-class-moraal zien.

So, these two things, you know, if they get people's attention

Als deze twee dingen de aandacht krijgen

and drive home the positive correlation and people do what's in their self-interests,

en ons deze positieve correlatie bijbrengen, én als we in ons eigenbelang handelen

which is further the moral evolution,

door de morele evolutie te bevorderen,

then they could actually have a constructive effect.

dan kan dat echt een opbouwend effect hebben.

And that's why I lump growing lethality of hatred

Die groeiende dodelijkheid van de haat

and death spiral of negativity under the general rubric,

en de dodelijke spiraal van negativiteit vormen dan samen

reasons to be cheerful.

redenen om de toekomst blij tegemoet te zien.

(Laughter)

(Gelach)

Doing the best I can, OK.

Ik doe wat ik kan, oke.

(Laughter)

(Gelach)

I never called myself Mr. Uplift.

Ik heb mezelf nooit Meneer Zonnetje-in-huis genoemd.

I'm just doing what I can here.

Ik doe hier gewoon wat ik kan.

(Laughter)

(Gelach)

Now, launching a moral revolution has got to be hard, right?

De lancering van een morele revolutie moet toch wel een harde dobber zijn, niet?

I mean, what do you do?

Ik bedoel, hoe begin je eraan?

And I think the answer is a lot of different people

Ik denk dat het antwoord is dat heel veel verschillende mensen

are going to have to do a lot of different things.

veel verschillende dingen zullen moeten doen.

We all start where we are. Speaking as an American

We beginnen waar we zijn. Als Amerikaan die inzit

who has children whose security 10, 20, 30 years down the road

met de veiligheid van zijn kinderen over 10, 20, 30 jaar,

I worry about -- what I personally want to start out doing

maak ik me zorgen over - waar ik persoonlijk mee wil beginnen

is figuring out why so many people around the world hate us, OK.

is het uitzoeken waarom zoveel mensen over de hele wereld ons haten.

I think that's a worthy research project myself.

Ik denk dat dat een valabel onderzoeksproject is.

I also like it because it's an intrinsically kind of morally redeeming exercise.

Ik hou ervan omdat het een intrinsiek moreel verlossende oefening is.

Because to understand why somebody

Begrijpen waarom iemand

in a very different culture does something --

uit een heel andere cultuur iets doet -

somebody you're kind of viewing as alien,

iemand die je als vreemd aanziet -

who's doing things you consider strange

die dingen doet die jou vreemd overkomen

in a culture you consider strange -- to really understand why they do

in een cultuur die je vreemd vindt, echt begrijpen waarom ze

the things they do is a morally redeeming accomplishment,

de dingen doen die ze doen, is een moreel verlossende prestatie

because you've got to relate their experience to yours.

omdat je hun ervaring met de jouwe moet vergelijken.

To really understand it, you've got to say, "Oh, I get it.

Om dat echt te begrijpen, moet je zeggen: "Oh, ik snap het.

So when they feel resentful, it's kind of like

Dus als ze zich boos voelen, is dat zoals

the way I feel resentful when this happens,

ik me verontwaardigd voel wanneer dit gebeurt

and for somewhat the same reasons." That's true understanding.

en om ongeveer dezelfde redenen." Dat is waar begrip.

And I think that is an expansion of your moral compass when you manage to do that.

Ik denk dat het een uitbreiding van je moreel blikveld is als het je lukt om dat te doen.

It's especially hard to do when people hate you, OK,

Het is vooral moeilijk om doen als mensen je haten,

because you don't really, in a sense, want

omdat je eigenlijk niet

to completely understand why people hate you.

helemaal wil begrijpen waarom mensen je haten.

I mean, you want to hear the reason, but you don't want to be able to relate to it.

Je wil de reden wel horen, maar je wil niet in staat zijn om het op jezelf te betrekken.

You don't want it to make sense, right? (Laughter)

Je wil toch niet dat ze gelijk zouden kunnen hebben, toch?

You don't want to say, "Well, yeah, I can kind of understand

Je wil niet zeggen: "Nou, ja, ik kan wel begrijpen

how a human being in those circumstances

hoe een mens in die omstandigheden

would hate the country I live in." That's not a pleasant thing,

het land waar ik leef, haat. Dat is niet prettig,

but I think it's something that we're going to have to get used to and

maar ik denk dat we eraan zullen moeten wennen en

work on. Now, I want to stress that to understand, you know --

eraan werken. Nu wil ik benadrukken dat

there are people who don't like this whole business of understanding

er mensen zijn die niet houden van deze hele zaak van begrip

the grassroots, the root causes of things; they don't want to know

voor de basis, de wortels van de dingen. Ze willen niet weten

why people hate us. I want to understand it.

waarom mensen ons haten. Ik wil het begrijpen.

The reason you're trying to understand why they hate us,

De reden dat je probeert te begrijpen waarom ze ons haten,

is to get them to quit hating us. The idea

is om ze te laten stoppen met ons te haten. Het idee,

when you go through this moral exercise of really coming to appreciate

als je je door deze morele oefening worstelt, is hun menselijkheid te leren waarderen

their humanity and better understand them, is part of an effort

en beter te begrijpen. Dat is onderdeel van een poging

to get them to appreciate your humanity in the long run.

om hen jouw menselijkheid op de lange termijn te leren waarderen.

I think it's the first step toward that. That's the long-term goal.

Ik denk dat het de eerste stap in die richting is. Dat is de doelstelling op de lange termijn.

There are people who worry about this, and in fact,

Er zijn mensen die zich daar zorgen over maken.

I, myself, apparently, was denounced on national TV

Ikzelf werd een paar nachten geleden op de nationale televisie

a couple of nights ago because of an op-ed I'd written.

aan de kaak gesteld om een opiniestuk dat ik had geschreven.

It was kind of along these lines, and the allegation was

Het stuk ging over waar ik het nu over heb en de bewering was dat ik,

that I have, quote, "affection for terrorists."

ik citeer, "van terroristen hield".

Now, the good news is that the person who said it was Ann Coulter.

Het goede nieuws is dat de persoon die dat zei, Ann Coulter was.

(Laughter)

(Gelach)

(Applause)

(Applaus)

I mean, if you've got to have an enemy, do make it Ann Coulter.

Ik bedoel: als je toch een vijand moet hebben, zorg dan dat het Ann Coulter is.

(Laughter)

(Gelach)

But it's not a crazy concern, OK, because understanding behavior

Maar het is geen gekke zorg, omdat inzicht in gedrag

can lead to a kind of empathy,

kan leiden tot een soort van empathie,

and it can make it a little harder to deliver tough love, and so on.

en het kan het een beetje moeilijker maken om hard te zijn uit liefde, en zo verder.

But I think we're a lot closer to erring on the side of not comprehending

Maar de kans is veel groter dat we veiligheidshalve onvoldoende begrip tonen voor de situatie,

the situation clearly enough, than in comprehending it so clearly

dan dat we zoveel begrip hebben dat we

that we just can't, you know, get the army out to kill terrorists.

het niet over ons hart krijgen om het leger de terroristen te laten doodschieten.

So I'm not really worried about it. So --

Dus ben ik er niet echt ongerust over.

(Laughter)

(Gelach)

-- I mean, we're going to have to work on a lot of fronts,

We zullen op veel fronten moeten werken,

but if we succeed -- if we succeed -- then once again,

maar als we erin slagen - als we erin slagen - dan

non-zero-sumness and the recognition of non-zero-sum dynamics

zal niet-nul-somheid en de erkenning van niet-nul-som-dynamiek

will have forced us to a higher moral level.

ons weer naar een hoger moreel niveau hebben gedwongen.

And a kind of saving higher moral level,

Een soort reddend hoger moreel niveau,

something that kind of literally saves the world.

iets dat letterlijk de wereld redt.

If you look at the word "salvation" in the Bible --

Als je naar het woord 'heil' in de Bijbel kijkt -

the Christian usage that we're familiar with --

het christelijk gebruik ervan waar we vertrouwd mee zijn,

saving souls, that people go to heaven -- that's actually a latecomer.

dan is zielen redden zodat mensen naar de hemel gaan eigenlijk een laatkomer.

The original meaning of the word "salvation" in the Bible is about saving the social system.

De oorspronkelijke betekenis van het woord heil in de Bijbel gaat over het redden van het sociale systeem.

"Yahweh is our Savior" means "He has saved the nation of Israel,"

"Jahweh is onze Heiland," betekent "Hij heeft het volk van Israël gered".

which at the time, was a pretty high-level social organization.

Dat bezat op dat moment een behoorlijk hoog niveau van sociale organisatie.

Now, social organization has reached the global level, and I guess,

Nu gaat het om de sociale organisatie op mondiaal niveau.

if there's good news I can say I'm bringing you, it's just that

Als er één goed nieuwtje is dat ik jullie kan brengen, dan is het gewoon dat

all the salvation of the world requires is the intelligent pursuit

alles wat het heil van de wereld nodig heeft, het intelligente nastreven

of self-interests in a disciplined and careful way.

van eigenbelang is, op een gedisciplineerde en zorgvuldige manier.

It's going to be hard. I say we give it a shot anyway

Het zal moeilijk worden. Ik zou het toch maar proberen

because we've just come too far to screw it up now.

omdat we gewoon te ver zijn gekomen om het nu nog te verpesten.

Thanks.

Dank.

(Applause)

(Applaus)