How do you build a sacred space? | Siamak Hariri

Vertaald door: Jasper Rots Nagekeken door: Peter van de Ven

The school of architecture that I studied at some 30 years ago

De architectuurschool waar ik zo'n 30 jaar geleden studeerde,

happened to be across the street from the wonderful art gallery

bevond zich toevallig recht tegenover de wonderlijke kunstgalerij

designed by the great architect Louis Kahn.

die ontworpen was door de grootse architect Louis Kahn.

I love the building, and I used to visit it quite often.

Ik hou van het gebouw en vroeger bezocht ik het regelmatig.

One day,

En op een dag zag ik de bewakingsagent

I saw the security guard run his hand across the concrete wall.

met zijn hand over de betonnen muur glijden.

And it was the way he did it,

En de manier waarop hij dat deed,

the expression on his face --

zijn uitdrukking op zijn gezicht...

something touched me.

Iets raakte me.

I could see that the security guard was moved by the building

Ik zag dat de veiligheidsagent onder de indruk was van het gebouw

and that architecture has that capacity

en dat architectuur de kracht heeft

to move you.

om je in vervoering te brengen.

I could see it, and I remember thinking,

Ik zag dat en ik weet nog dat ik dacht:

"Wow. How does architecture do that?"

"Wow, hoe doet architectuur dat toch?"

At school, I was learning to design,

Op school leerde ik te ontwerpen,

but here -- here was a reaction of the heart.

maar hier leefde mijn hart op.

And it touched me to the core.

En het raakte me tot in mijn ziel.

You know, you aspire for beauty,

Weet je, je streeft naar schoonheid,

for sensuousness, for atmosphere, the emotional response.

naar sensualiteit, naar sfeer.

De emotionele weerklank is het koninkrijk

That's the realm of the ineffable

van het onbeschrijflijke en van het onmeetbare.

and the immeasurable.

And that's what you live for:

En dat is waarvoor je leeft:

a chance to try.

een kans om te proberen.

So in 2003, there was an open call for designs

Toen was er in 2003 een publieke oproep voor ontwerpers

for the Bahá'í Temple for South America.

voor de Bahá'í-tempel in Zuid-Amerika.

This was the first temple in all of South America.

Dit was de eerste tempel in Zuid-Amerika.

It's a continental temple,

Het is een continentale tempel,

a hugely important milestone for the Bahá'í community,

een ongelooflijk belangrijke mijlpaal voor de Bahá'í-gemeenschap,

because this would be the last of the continental temples

omdat het de laatste continentale tempel zou zijn

and would open the door for national and local temples to be built

en de deuren zou openen om nationale en lokale tempels te bouwen

around the world.

over de hele wereld.

And the brief was deceptively simple

En de opdracht was bedrieglijk eenvoudig

and unique in the annals of religion:

en uniek in de geschiedenis van religie:

a circular room, nine sides, nine entrances, nine paths,

een cirkelvormige kamer, negen muren, negen deuren, negen paden,

allowing you to come to the temple from all directions,

waardoor je de tempel langs alle kanten zou kunnen betreden.

nine symbolizing completeness,

Negen symboliseerde volledigheid,

perfection.

perfectie.

No pulpit, no sermons,

Geen spreekgestoelte, geen preken,

as there are no clergy in the Bahá'í faith.

want het Bahá'í-geloof kent geen geestelijken.

And in a world which is putting up walls,

En in een wereld die muren aan het bouwen is,

the design needed to express in form

moest het ontwerp

the very opposite.

het omgekeerde voorstellen.

It had to be open, welcoming

Het moest open zijn, toegankelijk

to people of all faiths, walks of life, backgrounds,

voor mensen van alle geloofsovertuigingen, levenswijzen, achtergronden

or no faith at all;

of zelfs zonder geloof.

a new form of sacred space

Een nieuwe soort heilige plaats

with no pattern

met geen enkel patroon

or models to draw from.

of model om inspiratie uit te halen.

It was like designing one of the first churches for Christianity

Het was alsof je een van de eerste kerken ontwierp voor het christendom

or one of the first mosques for Islam.

of een van de eerste moskeeën voor de islam.

So we live in a secular world.

We leven in een seculiere wereld.

How do you design sacred space today?

Hoe ontwerp je vandaag een sacrale ruimte?

And how do you even define what's sacred today?

En hoe definieer je zelfs wat vandaag sacraal is?

I stumbled across this beautiful quote from the Bahá'í writings,

Ik stootte op dit prachtige citaat uit de Bahá'í-geschriften

and it speaks to prayer.

en het gaat over bidden.

It says that if you reach out in prayer,

Het zegt dat als je bidt

and if your prayer is answered -- which is already very interesting --

en je gebed wordt beantwoord -- wat al heel interessant is --

that the pillars of your heart will become ashine.

dat de pijlers van je hart zullen oplichten.

And I loved this idea of the inner and the outer,

Ik hield van het idee van het binnenste en het buitenste,

like when you see someone and you say, "That person is radiant."

alsof je iemand ziet en zegt: "Die persoon straalt."

And I was thinking, "My gosh, how could we make something

Ik dacht: "Hemeltjelief, hoe zouden we hiervan

iets architecturaals kunnen maken?

architectural out of that,

where you create a building

Waarbij je een gebouw creëert

and it becomes alive with light?

dat tot leven komt met licht?"

Like alabaster, if you kiss it with light, it becomes alive.

Zoals albast: als je het met licht kust, dan komt het tot leven.

And I drew this sketch,

Ik tekende deze schets:

something with two layers, translucent

iets met twee lagen, doorschijnend,

with structure in between capturing light.

met een structuur in het midden die het licht vangt.

Maybe a pure form, a single form of emanation

Misschien een pure vorm, een enkele soort uitstraling,

that you could imagine

die, je kan het je wel voorstellen,

would be all dome

volledig gewelfd zou zijn,

and everything we kept making was looking too much like an egg.

maar alles wat we maakten, bleef te veel op een ei lijken.

(Laughter)

(Gelach)

A blob.

Een klodder.

So you search.

Dus je zoekt verder.

You all know this crazy search, letting the process take you,

Jullie kennen allen de doldwaze zoektocht waarbij je je laat meeslepen

and you live for the surprises.

en je leeft voor verrassingen.

And I remember quite by accident

En ik herinner me dat ik toevallig

I saw this little video of a plant moving in light,

deze korte video zag van een plant die in het licht bewoog

and it made me think of movement,

en dat deed me aan beweging denken,

reach,

aan uitstrekken,

this idea that the temple could have reach,

het idee dat de tempel zich zou kunnen uitstrekken,

like this reach for the divine.

zoals deze uitstrekking naar het goddelijke.

You can imagine also

Je kan je ook voorstellen

that movement within a circle could mean movement and stillness,

dat beweging in een cirkel beweging en roerloosheid kan voorstellen,

like the cosmos,

zoals de kosmos --

something you see in many places.

iets wat je op vele plaatsen ziet.

(Laughter)

(Gelach)

But rotation was not enough,

Maar rotatie was niet genoeg,

because we needed a form.

want we hadden een vorm nodig.

In the Bahá'í writings, it talks about

In de Bahá'í-geschriften spreekt men

the temples being as perfect as is humanly possible,

over tempels zo perfect als maar enigszins mogelijk is.

and we kept thinking, well, what is perfection?

En we bleven denken: wat is perfectie?

And I remember I stumbled into this image of this Japanese basket

En ik weet nog dat ik op deze foto van een Japanse mand stootte

and thinking our Western notions of perfection need to be challenged,

en dacht dat onze Westerse visies op perfectie betwist moesten worden,

that this wonderful silhouette of this basket, this wonkiness,

dat dit prachtige silhouette van de mand, deze wankelheid,

and that it has the kind of dimple of what you might imagine a shoulder

en dat het zo'n kuiltje heeft als van een schouder

or the cheekbone,

of van het jukbeen

and that kind of organic form.

en zo'n organische vorm.

And so we drew and made models,

Dus we tekenden en maakten modellen:

these lines that merge at the top,

deze lijnen die versmelten aan de top,

soft lines,

zachte lijnen

which became like drapery

die als het ware draperie werden

and translucent veils and folding,

en doorschijnende sluiers en plooiingen

and the idea of not only folding but torquing --

en het idee om niet enkel te plooien maar ook te wringen --

you remember the plant and the way it was reaching.

het idee van die plant en hoe die reikte.

And this started to become an interesting form,

En dit begon een interessante vorm te worden,

carving the base, making the entrances.

terwijl we de basis uithieuwen en de toegangen maakten.

And then we ended up with this.

En uiteindelijk verkregen we dit.

This is this temple with two layers,

Dit is de tempel met twee lagen,

nine luminous veils,

negen verlichtende sluiers,

embodied light,

belichaamd licht,

soft-flowing lines

zacht stromende lijnen

like luminescent drapery.

zoals doorschijnende draperie.

180 submissions were received from 80 countries,

Er werden 180 inzendingen vanuit 80 landen ontvangen

and this was selected.

en dit werd gekozen.

So we went to the next stage of how to build it.

Dus we gingen naar de volgende fase: hoe moesten we dat bouwen?

We had submitted alabaster.

We hadden albast ingezonden,

But alabaster was too soft,

maar albast was te zacht.

and we were experimenting, many experiments with materials,

We waren dus wat aan het experimenteren, vele experimenten met materialen,

trying to think how we could have this kind of shimmer,

terwijl we naar een manier zochten om zo'n glans te verkrijgen

and we ended up with borosilicate.

en uiteindelijk vonden we boorsilicaat.

And borosilicate glass, as you know, is very strong,

Boorsilicaatglas is, zoals jullie weten, heel sterk

and if you break borosilicate rods just so and melt them

en als je boorsilicaatstangen breekt en smelt

at just the right temperature,

op exact de juiste temperatuur,

we ended up with this new material,

dan krijg je dit nieuwe materiaal,

this new cast glass which took us about two years to make.

dit nieuwe gegoten glas dat ons twee jaar kostte om het te maken.

And it had this quality that we loved,

Het had de kwaliteit die we verlangden,

this idea of the embodied light,

het idee van het belichaamde licht,

but on the inside, we wanted something with a soft light,

maar vanbinnen wilden we iets met een zwak licht,

like the inner lining of a jacket.

zoals de binnenvoering van een jasje.

On the outside you have protection, but on the inside you touch it.

Aan de buitenkant heb je bescherming, maar vanbinnen raak je het aan.

So we found this tiny vein in a huge quarry in Portugal

Dus vonden we deze kleine ader in een gigantische mijn in Portugal

with this beautiful stone,

met dit prachtige gesteente,

which the owner had kept for seven generations in his family,

dat de eigenaar voor zeven generaties in zijn familie had gehouden,

waiting for the right project, if you can believe it.

wachtende op het juiste project -- als je het kan geloven.

Look at this material, it's beautiful.

Kijk naar dit materiaal, het is prachtig.

And the way it lights up; it has that translucent quality.

En de manier waarop het oplicht: het heeft die doorzichtige kwaliteit.

So here you see the structure.

Hier zie je de structuur.

It lets the light through.

Het laat het licht door.

And looking down,

En als je naar beneden kijkt...

the nine wings are bound,

De negen vleugels zijn verbonden,

structurally but symbolically strong,

structureel, maar symbolisch sterk,

a great symbol of unity:

een geweldig symbool van eenheid:

pure geometry, a perfect circle,

pure geometrie, een perfecte cirkel,

30 meters in section and in plan,

30 meter hoog en wijd,

perfectly symmetrical,

perfect symmetrisch,

like the idea of sacredness and geometry.

zoals het idee van heiligheid en geometrie.

And here you see the building going up,

Hier zie je het gebouw dat verrijst,

2,000 steel nodes,

2 000 stalen bouwknopen,

9,000 pieces of steel,

9 000 onderdelen van staal,

7,800 stone pieces,

7 800 stenen onderdelen,

10,000 cast glass pieces, all individual shapes,

10 000 stukken gegoten glas, allemaal individuele vormen,

the entire superstructure all described,

de volledige bovenstructuur beschreven,

engineered, fabricated with aerospace technology,

ontwikkeld en gefabriceerd met luchtvaarttechnologie,

prefabricated machine to machine,

geprefabriceerd van machine tot machine,

robotically,

robotgestuurd.

a huge team effort, you can imagine,

Een gigantische groepsinspanning

of literally hundreds,

van letterlijk honderden

and within three percent of our $30 million budget

en met drie procent van ons budget van $30 miljoen

set in 2006.

in 2006 bepaald.

(Applause)

(Applaus)

Nine wings bound together

Negen vleugels die met elkaar verbonden zijn

forming a nine-pointed star,

en zo een negenpuntige ster vormen.

and the star shape moving in space,

En de vorm van de ster die in de ruimte beweegt

tracking the sun.

en de zon volgt.

So here it is.

Dus hier is het.

Audience: Wow!

Publiek: Wow!

(Applause)

(Applaus)

Hopefully, a befitting response to that beautiful quote,

Hopelijk is het een passend antwoord op dat prachtige citaat:

"a prayer answered,"

"een gebed beantwoord".

open in all directions,

Het is open langs alle kanten

capturing the blue light of dawn,

en het vangt het blauwe licht van de ochtend,

tent-like white light of day,

het tentachtige witte licht van de dag,

the gold light of the afternoon,

het gouden licht van de namiddag

and of course, at night, the reversal:

en uiteraard 's nachts het omgekeerde.

sensuous,

Sensueel,

catching the light in all kinds of mysterious ways.

het licht op allerlei verschillende mysterieuze manieren vangend.

And the site: it's interesting; 14 years ago when we made the submission,

Ook de locatie is interessant: 14 jaar geleden, toen we het inzonden,

we showed the temple set against the Andes.

toonden we de tempel tegen de Andes.

We didn't have the Andes as our site,

We hadden de Andes niet als onze site,

but after nine years, that's exactly where we ended up,

maar na negen jaar was dat toch wat we verkregen:

the lines of the temple set against nothing but pure nature,

de lijnen van de tempel tegenover niets anders dan pure natuur.

and you turn around and you get nothing but the city below you,

En wanneer je rondkijkt, zie je niets anders dan de stad onder je.

and inside, a view in all directions,

En binnenin is er een uitzicht langs alle kanten

radiating gardens

en zijn er stralende tuinen

from each of the alcoves,

en vanuit elke alkoof

radiating paths.

zijn er stralende paden.

Last October, the opening ceremonies --

Afgelopen oktober vonden de openingsceremonies plaats,

a beautiful, sacred event,

een prachtig, sacraal gebeuren,

5,000 people from 80 countries,

5 000 mensen uit 80 landen,

a continuous river of visitors,

een onafgebroken rivier van bezoekers,

indigenous people from all over South America,

inheemse mensen uit heel Zuid-Amerika,

some who had never left their villages.

waarvan sommigen hun dorp nog nooit hadden verlaten.

And of course, that this temple belongs to people,

En natuurlijk, dat deze tempel aan mensen toebehoort,

the collective, of many cultures and walks of life,

aan het collectief, aan mensen van vele culturen en levenswijzen,

many beliefs,

van vele geloofsovertuigingen

and for me, what's most important is what it feels like on the inside;

en wat voor mij het belangrijkst is, dat is hoe het binnenin voelt:

that it feel intimate,

dat het intiem aanvoelt,

sacred,

sacraal

and that everyone is welcome.

en dat iedereen welkom is.

And if even a few who come

Als er zelfs maar enkele bezoekers

have the same reaction as that security guard,

dezelfde reactie hebben als die veiligheidsagent,

then it truly would be their temple.

dan zou het echt hun tempel zijn.

And I would love that.

En ik zou dat fantastisch vinden.

Thank you.

Dank je.

(Applause)

(Applaus)