Norman Foster: Building on the green agenda

Vertaald door: Axel Saffran Nagekeken door: Rik Delaet

As an architect you design for the present,

Als architect ontwerp je voor het heden,

with an awareness of the past,

met bewustzijn van het verleden,

for a future which is essentially unknown.

voor een toekomst die in principe onbekend is.

The green agenda is probably the most important agenda

De Groene Agenda is waarschijnlijk het

and issue of the day.

belangrijkste thema van deze tijd.

And I'd like to share some experience

Ik wil graag wat ervaring delen uit

over the last 40 years -- we celebrate our fortieth anniversary this year --

de laatste 40 jaar -- we vieren dit jaar ons 40-jarig bestaan --

and to explore and to touch on some observations

en wat observaties verkennen

about the nature of sustainability.

over de aard van duurzaamheid.

How far you can anticipate, what follows from it,

Hoe ver kun je vooruitkijken, wat zijn de gevolgen,

what are the threats, what are the possibilities,

wat zijn de gevaren, wat zijn de mogelijkheden,

the challenges, the opportunities?

de uitdagingen, de kansen?

I think that -- I've said in the past, many, many years ago,

Vele jaren geleden heb ik gezegd,

before anybody even invented the concept of a green agenda,

voordat het concept van een Groene Agenda was uitgevonden,

that it wasn't about fashion -- it was about survival.

dat het niet over mode gaat -- het gaat over overleven.

But what I never said, and what I'm really going to make the point is,

Maar wat ik nooit zei, en waarvoor ik echt een lans wil breken,

that really, green is cool.

is dat groen 'cool' is.

I mean, all the projects which have, in some way, been inspired

Ik bedoel, alle projecten die op enige wijze geïnspireerd zijn

by that agenda are about a celebratory lifestyle,

door die agenda, gaan over een vierende levensstijl.

in a way celebrating the places and the spaces

Het vieren van de plekken en ruimtes

which determine the quality of life.

die de kwaliteit van leven bepalen.

I rarely actually quote anything,

Ik citeer vrijwel nooit,

so I'm going to try and find a piece of paper if I can,

dus ga ik een stukje papier zoeken,

[in] which somebody, at the end of last year, ventured the thought

waarin iemand eind vorig jaar een voor hem gewaagd idee lanceerde.

about what for that individual, as a kind of important observer,

Het was de belangrijke trendvolger,

analyst, writer -- a guy called Thomas Friedman,

analist en schrijver Thomas Friedman,

who wrote in the Herald Tribune, about 2006.

die in de Herald Tribune over 2006 schreef...

He said,

Hij zei:

"I think the most important thing to happen in 2006

"Ik denk dat het belangrijkste dat in 2006 gebeurde,

was that living and thinking green hit Main Street.

was dat groen denken en leven gemeengoed werd.

We reached a tipping point this year

We bereikten dit jaar een kantelpunt

where living, acting, designing, investing and manufacturing green

waar groen leven, ontwerpen, investeren en produceren

came to be understood by a critical mass

door een kritieke massa van burgers,

of citizens, entrepreneurs and officials

ondernemers en ambtenaren werd gezien

as the most patriotic, capitalistic, geo-political

als het meest patriottische, kapitalistische, geopolitieke

and competitive thing they could do.

en concurrerende wat ze konden doen.

Hence my motto: green is the new red, white and blue."

Vandaar mijn motto: groen is het nieuwe rood, wit en blauw."

And I asked myself, in a way, looking back,

Ik stelde me de vraag:

"When did that kind of awareness of the planet and its fragility first appear?"

"Wanneer doken dat bewustzijn van de planeet en zijn fragiliteit het eerst op?"

And I think it was July 20, 1969,

Ik denk dat het 20 juli 1969 was,

when, for the first time, man could look back at planet Earth.

toen de mens voor het eerst terug kon kijken naar de planeet Aarde.

And, in a way, it was Buckminster Fuller who coined that phrase.

In zekere zin was het Buckminster Fuller die deze term introduceerde.

And before the kind of collapse of the communist system,

Vóór de val van het communistische systeem

I was privileged to meet a lot of cosmonauts

had ik de eer om vele kosmonauten te ontmoeten

in Space City and other places in Russia.

in Space City en andere plaatsen van Rusland.

And interestingly, as I think back,

Terugdenkend is het interessant

they were the first true environmentalists.

dat zij de eerste echte milieuactivisten waren.

They were filled with a kind of pioneering passion,

Ze waren vervuld van een soort pioniers-passie,

fired about the problems of the Aral Sea.

fanatiek over de problemen van het Aralmeer.

And at that period it was --

In die tijd was het --

in a way, a number of things were happening.

er gebeurden een aantal dingen.

Buckminster Fuller was the kind of green guru --

Buckminster Fuller was een soort groene goeroe --

again, a word that had not been coined.

nogmaals, dat woord bestond nog niet.

He was a design scientist, if you like, a poet,

Hij was een ontwerp-wetenschapper, een dichter,

but he foresaw all the things that are happening now.

maar hij voorzag alle dingen die nu gebeuren.

It's another subject. It's another conversation.

En -- het is een ander onderwerp, een andere conversatie.

You can go back to his writings: it's quite extraordinary.

Lees zijn geschriften; het is buitengewoon.

It was at that time, with an awareness

Ik begon me toen

fired by Bucky's prophecies, his concerns

door Bucky's voorspellingen

as a citizen, as a kind of citizen of the planet,

een burger van deze planeet te voelen.

that influenced my thinking and what we were doing at that time.

Dat beïnvloedde mijn denken en doen.

And it's a number of projects.

Het is een aantal projecten.

I select this one because it was 1973, and it was a master plan

Ik kies dit omdat het 1973 was en omdat het een masterplan was voor

for one of the Canary Islands.

een van de Canarische Eilanden.

And this probably coincided with the time

Dit was waarschijnlijk in de tijd

when you had the planet Earth's sourcebook,

toen het bronnenboek van planeet Aarde

and you had the hippie movement.

en de hippiebeweging het licht zagen.

And there are some of those qualities in this drawing,

Sommige van die eigenschappen vind je in deze tekening,

which seeks to sum up the recommendations.

die de aanbevelingen probeert op te sommen.

And all the components are there which are now

Je vindt daar alles terug wat vandaag,

in common parlance, in our vocabulary,

ruim 30 jaar later, deel uitmaakt

you know, 30-odd years later:

van onze woordenschat van alledag:

wind energy, recycling, biomass, solar cells.

windenergie, recycling, biomassa, zonnecellen.

And in parallel at that time, there was

Parallel daaraan had je toen

a very kind of exclusive design club.

een nogal exclusieve designclub.

People who were really design conscious

Mensen bezig met design

were inspired by the work of Dieter Rams,

werden geïnspireerd door het werk van Dieter Rams

and the objects that he would create

en de objecten die hij creëerde

for the company called Braun.

voor het bedrijf Braun.

This is going back the mid-'50s, '60s.

Dat was in de jaren '50 en '60.

And despite Bucky's prophecies

Ondanks Bucky's profetieën

that everything would be miniaturized

dat alles zou worden geminiaturiseerd

and technology would make an incredible style --

en technologie comfort en voorzieningen

access to comfort, to amenities --

stijlvol zou maken,

it was very, very difficult to imagine

was het erg moeilijk voor te stellen

that everything that we see in this image,

dat alles wat we zien in deze foto

would be very, very stylishly packaged.

zeer stijlvol vormgegeven zou zijn.

And that, and more besides, would be in the palm of your hand.

En dat dit, ondermeer, in je handpalm zou passen.

And I think that that digital revolution

Ik denk dat de digitale revolutie

now is coming to the point

nu op een punt zit dat,

where, as the virtual world, which brings so many people together here,

terwijl de virtuele wereld, die hier zoveel mensen bij elkaar brengt,

finally connects with the physical world,

eindelijk aansluit op de fysieke wereld,

there is the reality that that has become humanized,

dit werkelijk zo gehumaniseerd is,

so that digital world has all the friendliness,

dat de digitale wereld alle vriendelijkheid,

all the immediacy, the orientation of the analog world.

directheid en oriëntatie heeft van de analoge wereld.

Probably summed up in a way

Waarschijnlijk samengevat

by the stylish or alternative available here,

door het stijlvolle of alternatieve dat hier geboden werd,

as we generously had gifted at lunchtime,

dat we zo genereus als geschenk kregen tijdens de lunch:

the [unclear], which is a further kind of development --

de Maxin, die een verdere ontwikkeling is,

and again, inspired by the incredible sort of sensual feel.

geïnspireerd door die ongelofelijke sensuele tactiliteit.

A very, very beautiful object.

Een zeer, zeer mooi object.

So, something which in [the] '50s, '60s was very exclusive

Dus iets dat in de jaren 50 en 60 erg exclusief was

has now become, interestingly, quite inclusive.

is nu, interessanterwijs, zeer inclusief.

And the reference to the iPod as iconic,

De referentie aan de iPod als iconisch,

and in a way evocative of performance, delivery --

iets dat vermogen en weergave oproept.

quite interesting that [in] the beginning of the year 2007,

Interessant dat in het begin van 2007,

the Financial Times commented that the Detroit companies

de Financial Times meldde dat bedrijven in Detroit

envy the halo effect that Toyota has gained

het aureool benijden dat Toyota kreeg

from the Prius as the hybrid, energy-conscious vehicle,

door de Prius als hybride, energiebewust voertuig,

which rivals the iPod as an iconic product.

dat de iPod naar de kroon steekt als iconisch product.

And I think it's very tempting to, in a way, seduce ourselves --

Ik denk dat het voor architecten, of wie dan ook die betrokken is bij ontwerpprocessen,

as architects, or anybody involved with the design process --

heel verleidelijk is om te denken

that the answer to our problems lies with buildings.

dat het antwoord op onze problemen in gebouwen ligt.

Buildings are important, but

Gebouwen zijn belangrijk, maar

they're only a component of a much bigger picture.

ze zijn slechts één component van een veel groter plaatje.

In other words, as I might seek to demonstrate,

Met andere woorden, zoals ik wil aantonen,

if you could achieve the impossible,

als je het onmogelijke wil bereiken,

the equivalent of perpetual motion,

het equivalent van een perpetuum mobile,

you could design a carbon-free house, for example.

zou je bijvoorbeeld een koolstofvrij huis kunnen ontwerpen.

That would be the answer.

Dat zou het antwoord zijn.

Unfortunately, it's not the answer.

Helaas is het niet het antwoord.

It's only the beginning of the problem.

Het is slechts het begin van het probleem.

You cannot separate the buildings out

Je kunt gebouwen niet los zien

from the infrastructure of cites

van de infrastructuur van steden

and the mobility of transit.

en de mobiliteit van transit.

For example, if, in that Bucky-inspired phrase, we draw back

Bijvoorbeeld, als we, in de geest van Bucky, ons terugtrekken

and we look at planet Earth,

en naar de Aarde kijken

and we take a kind of typical, industrialized society,

en we nemen een typische, geïndustrialiseerde maatschappij,

then the energy consumed would be split

dan wordt de geconsumeerde energie verdeeld

between the buildings, 44 percent, transport, 34 percent, and industry.

tussen de gebouwen: 44%, transport: 34%, en industrie.

But again, that only shows part of the picture.

Maar dat laat slechts een deel van het plaatje zien.

If you looked at the buildings together with the associated transport,

Als je kijkt naar gebouwen samen met het daaraan verbonden transport,

in other words, the transport of people, which is 26 percent,

met andere woorden: het transport van mensen, wat 26% is,

then 70 percent of the energy consumption

dan wordt 70% van de energieconsumptie

is influenced by the way that our cites and infrastructure work together.

beïnvloed door hoe onze steden en infrastructuur samenwerken.

So the problems of sustainability

De problemen van duurzaamheid

cannot be separated from the nature of the cities,

kunnen dus niet gescheiden worden van de aard van de steden,

of which the buildings are a part.

waarvan de gebouwen deel uitmaken.

For example, if you take, and you make a comparison

Neem bijvoorbeeld

between a recent kind of city,

een recente soort stad

what I'll call, simplistically, a North American city --

een zogezegd 'Noord-Amerikaanse' stad --

and Detroit is not a bad example, it is very car dependent.

Detroit is geen slecht voorbeeld - die is erg auto-afhankelijk.

The city goes out in annular rings,

De stad verspreidt zich als jaarringen,

consuming more and more green space,

neemt steeds meer groene ruimte in,

and more and more roads, and more and more energy

meer en meer wegen, meer en meer energie

in the transport of people between the city center --

voor het transport van mensen tussen het stadscentrum --

which again, the city center, as it becomes deprived

Dat centrum, steeds minder bewoond

of the living and just becomes commercial, again becomes dead.

en enkel nog commercieel, sterft uiteindelijk.

If you compared Detroit with a city of a Northern European example --

Als je Detroit vergelijkt met een stad uit Noord Europa --

and Munich is not a bad example of that,

München is geen slecht voorbeeld

with the greater dependence on walking and cycling --

met een groter aandeel van lopen en fietsen--

then a city which is really only twice as dense,

dan zie je dat een stad die slechts tweemaal zo dicht is,

is only using one-tenth of the energy.

maar één tiende van de energie gebruikt.

In other words, you take these comparable examples

Dus tussen deze vergelijkbare voorbeelden

and the energy leap is enormous.

is het verschil in verbruik gigantisch.

So basically, if you wanted to generalize, you can demonstrate

In principe kun je daarmee aantonen

that as the density increases along the bottom there,

dat bij toename van de dichtheid,

that the energy consumed reduces dramatically.

de verbruikte energie dramatisch afneemt.

Of course you can't separate this out from issues like

Uiteraard kun je dit niet los zien van thema's als

social diversity, mass transit,

sociale diversiteit, massavervoer,

the ability to be able to walk a convenient distance,

de mogelijkheid om behapbare afstanden te lopen,

the quality of civic spaces.

de kwaliteit van de openbare ruimte.

But again, you can see Detroit, in yellow at the top,

Maar nogmaals, je ziet Detroit, in geel bovenaan,

extraordinary consumption, down below Copenhagen.

met buitengewone consumptie, en beneden Kopenhagen.

And Copenhagen, although it's a dense city,

Kopenhagen is een dichte stad, maar

is not dense compared with the really dense cities.

niet zo dicht als de werkelijk dichte steden.

In the year 2000, a rather interesting thing happened.

In het jaar 2000 gebeurde er iets interessants.

You had for the first time mega-cities, [of] 5 million or more,

Je had in de ontwikkelingslanden voor het eerst

which were occurring in the developing world.

megasteden met 5 miljoen of meer inwoners.

And now, out of typically 46 cities,

Van de typische 46 megasteden

33 of those mega-cities are in the developing world.

bevinden er zich 33 in de ontwikkelingslanden.

So you have to ask yourself -- the environmental impact of,

Vraag je eens af wat de milieubelasting is van

for example, China or India.

bijvoorbeeld China of India.

If you take China, and you just take Beijing,

Als je in China enkel naar Beijing kijkt,

you can see on that traffic system,

zie je het verkeerssysteem

and the pollution associated with the consumption of energy

en de vervuiling door de energieconsumptie,

as the cars expand at the price of the bicycles.

terwijl het autoverkeer uitbreidt ten koste van de fietsen.

In other words, if you put onto the roads, as is currently happening,

Met andere woorden, als je, zoals nu gebeurt,

1,000 new cars every day --

dagelijks 1000 nieuwe auto's op de weg zet...

statistically, it's the biggest booming auto market in the world --

...dat is statistisch de snelst groeiende automarkt ter wereld.

and the half a billion bicycles serving one and a third billion people are reducing.

En de 500 miljoen fietsen die 1,3 miljard mensen vervoeren, verminderen.

And that urbanization is extraordinary, accelerated pace.

Die verstedelijking gebeurt op een buitengewoon snelle manier.

So, if we think of the transition in our society

De migratie van het platteland naar de steden

of the movement from the land to the cities, which took 200 years,

duurde in onze maatschappij 200 jaar;

then that same process is happening in 20 years.

datzelfde proces neemt nu 20 jaar in beslag.

In other words, it is accelerating by a factor of 10.

Met andere woorden: een versnelling met een factor 10.

And quite interestingly, over something like a 60-year period,

Heel interessant: over een periode van 60 jaar

we're seeing the doubling in life expectancy,

zien we de levensverwachting verdubbelen

over that period where the urbanization has trebled.

terwijl de verstedelijking verdriedubbeld is.

If I pull back from that global picture,

Als ik afstand neem van dat globale beeld,

and I look at the implication over a similar period of time

en ik kijk naar de implicaties over een vergelijkbare tijdspanne

in terms of the technology -- which, as a tool,

in termen van technologie -- die

is a tool for designers,

gereedschap is voor ontwerpers,

and I cite our own experience as a company,

en ik beroep me op onze ervaringen als bedrijf,

and I just illustrate that by a small selection of projects --

en ik illustreer dat met een kleine selectie projecten --

then how do you measure that change of technology?

hoe meet je dan die verandering van technologie?

How does it affect the design of buildings?

Hoe beïnvloedt ze de ontwerpen van gebouwen?

And particularly, how can it lead

Met name: hoe kan ze leiden

to the creation of buildings which consume less energy,

naar de creatie van gebouwen die minder energie gebruiken,

create less pollution and are more socially responsible?

minder vervuilen en sociaal meer verantwoord zijn?

That story, in terms of buildings, started in the late '60s, early '70s.

Dat verhaal, wat betreft gebouwen, begon eind jaren 60, begin jaren 70.

The one example I take is a corporate headquarters

Als voorbeeld neem ik een hoofdvestiging

for a company called Willis and Faber,

van het bedrijf Willis and Faber,

in a small market town in the northeast of England,

in een kleine marktstad in het noordoosten van Engeland,

commuting distance with London.

op forensenafstand van London.

And here, the first thing you can see

Hier is het eerste wat je ziet

is that this building, the roof is a very warm kind of

dat het dak een soort warme jas is,

overcoat blanket, a kind of insulating garden,

een soort isolerende tuin,

which is also about the celebration of public space.

hetgeen ook het vieren van de openbare ruimte is.

In other words, for this community, they have this garden in the sky.

Deze gemeenschap heeft dus deze tuin in de lucht.

So the humanistic ideal is very, very strong in all this work,

Het humanistische ideaal komt in al dit werk heel erg sterk tot uiting,

encapsulated perhaps by one of my early sketches here,

wellicht samengevat in een van mijn vroege schetsen hier,

where you can see greenery, you can see sunlight,

waarop je het groen ziet, het zonlicht,

you have a connection with nature.

je hebt een verbinding met de natuur.

And nature is part of the generator, the driver for this building.

Natuur is deel van de generator, de drijver voor dit gebouw.

And symbolically, the colors of the interior are green and yellow.

De kleuren van het interieur zijn symbolisch geel en groen.

It has facilities like swimming pools, it has flextime,

Het heeft faciliteiten als zwembaden, flex-tijd,

it has a social heart, a space, you have contact with nature.

een sociaal hart, een ruimte, je hebt contact met de natuur.

Now this was 1973.

Nou was dit 1973.

In 2001, this building received an award.

In 2001 kreeg dit gebouw een prijs.

And the award was about a celebration for a building

De prijs hield een viering in van een gebouw

which had been in use over a long period of time.

dat reeds lange tijd in gebruik was.

And the people who'd created it came back:

De mensen die het hadden gecreëerd kwamen terug:

the project managers, the company chairmen then.

de projectmanagers, de toenmalige directeuren.

And they were saying, you know,

En die zeiden:

"The architects, Norman was always going on about

“Norman had het voortdurend over

designing for the future, and you know,

‘ontwerpen voor de toekomst’ en

it didn't seem to cost us any more.

het leek ons niet meer te gaan kosten,

So we humored him, we kept him happy."

dus we gaven hem zijn zin.”

The image at the top,

De tekening bovenaan

what it doesn't -- if you look at it in detail,

vertelt je, als je goed kijkt,

really what it is saying is you can wire this building.

dat je dit gebouw kunt bedraden.

This building was wired for change.

Dit gebouw was ontworpen voor verandering.

So, in 1975, the image there is of typewriters.

Dus in 1975 zie je typemachines in beeld.

And when the photograph was taken, it's word processors.

Toen de foto genomen werd, waren het tekstverwerkers.

And what they were saying on this occasion was that our competitors

Wat ze zeiden bij deze gelegenheid, was dat "onze concurrenten

had to build new buildings for the new technology.

nieuwe ruimtes moesten bouwen voor de nieuwe technologie.

We were fortunate,

Wij hadden het geluk

because in a way our building was future-proofed.

dat ons gebouw klaar was voor de toekomst."

It anticipated change, even though those changes were not known.

Het anticipeerde op verandering, ook al was die nog onbekend.

Round about that design period leading up to this building,

Omstreeks de ontwerpperiode die tot dit gebouw leidde,

I did a sketch, which we pulled out of the archive recently.

maakte ik een schets, die we recentelijk uit het archief haalden.

And I was saying, and I wrote, "But we don't have the time,

Ik schreef: "Maar we hebben geen tijd,

and we really don't have the immediate expertise

en zeker niet de directe expertise

at a technical level."

op technisch gebied."

In other words, we didn't have the technology

Met andere woorden, we hadden de technologie niet

to do what would be really interesting on that building.

om te doen wat werkelijk interessant zou zijn voor dat gebouw.

And that would be to create a kind of three-dimensional bubble --

Namelijk: een soort drie-dimensionale luchtbel te maken --

a really interesting overcoat that would naturally ventilate,

een heel interessante overjas die van nature zou ventileren,

would breathe and would seriously reduce the energy loads.

zou ademen en de energiebelasting aanzienlijk zou verlagen.

Notwithstanding the fact that the building, as a green building,

Niettegenstaande het feit dat dit, als groen gebouw,

is very much a pioneering building.

zeer vooruitstrevend is.

And if I fast-forward in time, what is interesting

Als ik een sprong in de tijd maak, is het interessant

is that the technology is now available and celebratory.

dat de technologie nu wel beschikbaar is.

The library of the Free University, which opened last year,

De bibliotheek van de Vrije Universiteit, die dit jaar geopend werd,

is an example of that.

is hier een voorbeeld van.

And again, the transition from one of the many thousands

Nogmaals, de realisatie van een van de vele duizenden

of sketches and computer images to the reality.

schetsen en computerbeelden.

And a combination of devices here,

Een combinatie van middelen hier:

the kind of heavy mass concrete of these book stacks,

het zwaar-massieve beton van deze boekenmagazijnen,

and the way in which that is enclosed by this skin,

en de manier waarop het omhuld wordt door deze huid.

which enables the building to be ventilated,

Die zorgt dat het gebouw geventileerd wordt,

to consume dramatically less energy,

dramatisch minder energie verbruikt

and where it's really working with the forces of nature.

en echt werkt met de krachten van de natuur.

And what is interesting is that this is hugely popular

Het is interessant dat dit gebouw enorm populair is

by the people who use it.

bij de mensen die het gebruiken.

Again, coming back to that thing about the lifestyle,

Terugkomend bij dat punt over levensstijl...

and in a way, the ecological agenda is very much at one with the spirit.

de ecologische agenda verhoudt zich zeer goed met onze diepere natuur.

So it's not a kind of sacrifice, quite the reverse.

Het is dus geen opoffering, eerder het tegendeel.

I think it's a great -- it's a celebration.

Ik vind het fantastisch. Het is een viering.

And you can measure the performance,

Je kunt de energieconsumptie

in terms of energy consumption, of that building

van dat gebouw vergelijken

against a typical library.

met die van een typische bibliotheek.

If I show another aspect of that technology

Ik laat een ander aspect van die technologie

then, in a completely different context --

zien, in een compleet andere context --

this apartment building in the Alps in Switzerland.

dit appartementencomplex in de Zwitserse Alpen.

Prefabricated from the most traditional of materials,

Geprefabriceerd van het meest traditionele materiaal,

but that material -- because of the technology, the computing ability,

maar vanwege de technologie, het rekenvermogen,

the ability to prefabricate, make high-performance components

de mogelijkheid te prefabriceren, hoogwaardige componenten

out of timber -- very much at the cutting edge.

te maken van hout -- zeer geavanceerd.

And just to give a sort of glimpse of that technology,

Om even een glimp te geven van die technologie:

the ability to plot points in the sky

het vermogen om punten in de lucht te plotten

and to transmit, to transfer that information

en die informatie te verzenden,

now, directly into the factory.

rechtstreeks naar de fabriek.

So if you cross the border -- just across the border --

Vlak over de grens is

a small factory in Germany, and here you can see the guy with his computer screen,

een kleine fabriek in Duitsland; hier zie je de man aan zijn computerscherm

and those points in space are communicated.

en die punten in de lucht worden gecommuniceerd.

And on the left are the cutting machines,

Links zijn de zaagmachines die

which then, in the factory,

vervolgens in de fabriek

enable those individual pieces to be fabricated

die afzonderlijke elementen kunnen fabriceren,

and plus or minus very, very few millimeters,

die plus of minus luttele millimeters

to be slotted together on site.

ter plekke in elkaar worden geschoven.

And then interestingly, that building to then be clad

Dan wordt het gebouw bekleed met de

in the oldest technology, which is the kind of hand-cut shingles.

oudste technologie, namelijk die van handgezaagde dakspaantjes.

One quarter of a million of them applied by hand as the final finish.

Een kwart miljoen daarvan worden handmatig aangebracht als afwerking.

And again, the way in which that works as a building,

Hier de wijze waarop dat werkt als gebouw,

for those of us who can enjoy the spaces,

voor ons die in deze ruimtes kunnen

to live and visit there.

wonen of ze bezoeken.

If I made the leap into these new technologies,

We beschikken nu over deze nieuwe technologieën,

then how did we -- what happened before that?

maar wat gebeurde er daarvóór dan?

I mean, you know, what was life like before the mobile phone,

Hoe deden we het vóór de mobiele telefoon en al

the things that you take for granted?

die dingen die we nu als zo vanzelfsprekend beschouwen?

Well, obviously the building still happened.

Nou, uiteraard werd er toch gebouwd.

I mean, this is a glimpse of the interior of our Hong Kong bank of 1979,

Dit is een glimp van het interieur van onze Hong Kong bank uit 1979,

which opened in 1985, with the ability to be able to reflect sunlight

die opende in 1985, met het mogelijkheid om zonlicht diep in

deep into the heart of this space here.

het hart van deze ruimte te reflecteren.

And in the absence of computers, you have to physically model.

Zonder computers ben je aangewezen op fysische modellen.

So for example, we would put models under an artificial sky.

We plaatsten dus bijvoorbeeld modellen onder een kunstmatige hemel.

For wind tunnels, we would literally put them

We zetten dingen letterlijk in

in a wind tunnel and blast air,

een windtunnel en bliezen lucht,

and the many kilometers of cable and so on.

...en de vele kilometers kabel enzovoort.

And the turning point was probably, in our terms,

Het keerpunt was voor ons waarschijnlijk

when we had the first computer.

toen we onze eerste computer kregen.

And that was at the time that we sought

Dat was in de tijd dat we het vliegveld

to redesign, reinvent the airport.

opnieuw probeerden uit te vinden.

This is Terminal Four at Heathrow, typical of any terminal --

Dit is Terminal 4 op Heathrow, een typische terminal.

big, heavy roof, blocking out the sunlight,

Groot, zwaar dak dat het zonlicht tegenhoudt,

lots of machinery, big pipes, whirring machinery.

veel machinerie, pijpen, zoemende machines.

And Stansted, the green alternative,

Hier Stansted, het groene alternatief.

which uses natural light, is a friendly place:

Het gebruikt natuurlijk licht, is een vriendelijke ruimte --

you know where you are, you can relate to the outside.

je weet waar je bent, je staat in verbinding met buiten.

And for a large part of its cycle, not needing electric light --

Voor een groot deel van de cyclus heb je geen kunstlicht nodig --

electric light, which in turn creates more heat,

elektrisch licht dat weer hitte produceert,

which creates more cooling loads and so on.

dat weer meer koeling nodig maakt enzovoort.

And at that particular point in time,

Op dat tijdstip was dit een van de

this was one of the few solitary computers.

weinige alleenstaande computers.

And that's a little image of the tree of Stansted.

Dit is een kleine weergave van de 'boom' van Stansted.

Not going back very far in time, 1990,

Niet zo lang geleden, in 1990,

that's our office.

was dit ons kantoor.

And if you looked very closely, you'd see

Als je heel goed zou kijken, zou je

that people were drawing with pencils,

mensen zien tekenen met potloden,

and they were pushing, you know, big rulers and triangles.

en ze schoven met grote linialen en driehoeken.

It's not that long ago, 17 years, and here we are now.

Dat is niet zo lang geleden, 17 jaar, en dit is nu.

I mean, major transformation.

Enorm verschil.

Going back in time, there was a lady called Valerie Larkin,

Vroeger in 1987 zette Valerie Larkin

and in 1987, she had all our information on one disk.

onze informatie op één disk.

Now, every week, we have the equivalent of 84 million disks,

Nu hebben we elke week het equivalent van 84 miljoen disks,

which record our archival information

die al onze informatie opslaan

on past, current and future projects.

van voorbije, huidige en toekomstige projecten.

That reaches 21 kilometers into the sky.

Dat zou een stapel van 21 kilometer hoog zijn.

This is the view you would get, if you looked down on that.

Dit zou je zien als je erlangs omlaag keek.

But meanwhile, as you know,

Maar tegelijkertijd

wonderful protagonists like Al Gore

merken geweldige hoofdrolspelers

are noting the inexorable rise in temperature,

als Al Gore de onverbiddelijke temperatuurstijging op.

set in the context of that,

In die context gezien

interestingly, those buildings which are celebratory

zijn deze gebouwen

and very, very relevant to this place.

zeer relevant en aangepast aan de natuur.

Our Reichstag project,

Ons Reichstag-project,

which has a very familiar agenda, I'm sure,

met een bekende bedoeling

as a public place where we sought to, in a way,

als openbare plek waar we trachtten om

through a process of advocacy,

middels een proces van voorspraak,

reinterpret the relationship between society and politicians,

de relatie te herinterpreteren tussen de samenleving en politici,

public space. And maybe its hidden agenda, an energy manifesto --

de openbare ruimte. En misschien ook een verborgen bedoeling:

something that would be free, completely free

een energie-openbaring, iets dat volledig zou werken

of fuel as we know it.

zonder de gebruikelijke brandstoffen.

So it would be totally renewable.

Het zou volledig duurzaam zijn.

And again, the humanistic sketch, the translation into the public space,

En weer de mens centraal, de vertaling naar de openbare ruimte,

but this very, very much a part of the ecology.

maar als onderdeel van de ecologie.

But here, not having to model it for real.

Maar hier zonder de noodzaak om het echt te modelleren.

Obviously the wind tunnel had a place,

Uiteraard gebruikten we de windtunnel nog,

but the ability now with the computer

maar we konden nu met de computer

to explore, to plan, to see how that would work

verkennen, plannen en zien hoe dat zou werken

in terms of the forces of nature:

met de natuurkrachten.

natural ventilation, to be able to model the chamber below,

Natuurlijke ventilatie, de kamer beneden kunnen ontwerpen,

and to look at biomass.

en naar biomassa kijken.

A combination of biomass, aquifers, burning vegetable oil --

Een combinatie van biomassa, aquifers, branden van plantaardige olie --

a process that, quite interestingly, was developed

een proces dat, interessant genoeg, was ontwikkeld

in Eastern Germany, at the time of its

in Oost-Duitsland, ten tijde van hun

dependence on the Soviet Bloc.

afhankelijkheid van het Sovjetblok.

So really, retranslating that technology and developing something

Dus werkelijk, die technologie hervertalen en iets ontwikkelen

which was so clean, it was virtually pollution-free.

dat zo schoon is, nagenoeg vervuilingsvrij...

You can measure it again.

Je kunt ook dit meten.

You can compare how that building, in terms of its emission

Je kunt vergelijken hoeveel ton kooldioxide

in tons of carbon dioxide per year --

dat gebouw per jaar uitstootte --

at the time that we took that project, over 7,000 tons --

toen we dat project aangingen: meer dan 7000 ton.

what it would have been with natural gas

Wat het zou zijn met aardgas.

and finally, with the vegetable oil, 450 tons.

Met plantaardige olie is het 450 ton.

I mean, a 94 percent reduction -- virtually clean.

Ik bedoel, een reductie van 94% -- nagenoeg schoon.

We can see the same processes at work

We kunnen datzelfde proces zien

in terms of the Commerce Bank --

bij de Commerzbank --

its dependence on natural ventilation,

haar gebruik van natuurlijke ventilatie,

the way that you can model those gardens,

de vormgeving van die tuinen

the way they spiral around.

en hoe deze er omheen cirkelen.

But again, very much about the lifestyle, the quality --

Maar nogmaals, het gaat over de levensstijl, de kwaliteit --

something that would be more enjoyable as a place to work.

iets dat aangenamer zou zijn als werkplek.

And again, we can measure the reduction

Ook hier kunnen we de reductie meten

in terms of energy consumption.

van de energieconsumptie.

There is an evolution here between the projects,

Er is een evolutie hier tussen de projecten,

and Swiss Re again develops that a little bit further --

en Swiss Re ontwikkelt dat weer een beetje verder.

the project in the city in London.

Het project in de City van London.

And this sequence shows the buildup of that model.

Deze serie toont de opbouw van dat model.

But what it shows first, which I think is quite interesting,

Maar wat het eerst toont,

is that here you see the circle, you see the public space around it.

is de cirkel; je ziet de openbare ruimte eromheen.

What are the other ways of putting

Wat zijn de andere manieren

the same amount of space on the site?

om evenveel ruimte op die locatie te zetten?

If, for example, you seek to do a building

Als je bijvoorbeeld een gebouw maakt

which goes right to the edge of the pavement,

dat helemaal tot aan het trottoir reikt,

it's the same amount of space.

met evenveel ruimte.

And finally, you profile this, you cut grooves into it.

Dan profileer je dit, snijdt er groeven in.

The grooves become the kind of green lungs

De groeven worden een soort groene longen

which give views, which give light, ventilation,

die uitzicht bieden, licht toelaten, ventilatie,

make the building fresher.

het gebouw frisser maken.

And you enclose that with something that also

Je omsluit dat met iets dat eveneens

is central to its appearance,

het uiterlijk sterk bepaalt,

which is a mesh of triangulated structures --

namelijk een raster van driehoeksstructuren --

again, in a long connection evocative of

die doen denken aan sommige

some of those works of Buckminster Fuller,

van de werken van Buckminster Fuller,

and the way in which triangulation can increase performance

en de manier waarop driehoeken de prestatie verhogen

and also give that building its sense of identity.

en het gebouw ook identiteit geven.

And here, if we look at a detail of the way

Als we hier kijken naar een detail van

that the building opens up and breathes into those atria,

hoe het gebouw uitgeeft op en ventileert in die atria,

the way in which now, with a computer, we can model the forces,

de manier waarop we nu, met een computer, de krachten kunnen weergeven.

we can see the high pressure, the low pressure,

We kunnen de hoge druk en de lage druk zien,

the way in which the building behaves rather like an aircraft wing.

de wijze waarop het gebouw zich gedraagt als een vliegtuigvleugel.

So it also has the ability, all the time,

Dit geeft voortdurend de mogelijkheid om,

regardless of the direction of the wind,

ongeacht de windrichting,

to be able to make the building fresh and efficient.

het gebouw fris en efficiënt te maken.

And unlike conventional buildings,

Anders dan bij conventionele gebouwen,

the top of the building is celebratory.

is de top van het gebouw vierend.

It's a viewing place for people, not machinery.

Het is een uitzichtplek voor mensen, geen machines.

And the base of the building is again about public space.

De basis van het gebouw gaat weer over openbare ruimte.

Comparing it with a typical building,

Vergeleken met een typisch gebouw,

what happens if we seek to use such design strategies

wat gebeurt er dan als we dergelijke ontwerpstrategieën

in terms of really large-scale thinking?

toepassen op echt grote schaal?

And I'm just going to give two images

Ik geef slechts twee voorbeelden

out of a kind of company research project.

uit een onderzoeksproject van ons bedrijf.

It's been well known that the Dead Sea is dying.

Het is bekend dat de Dode Zee stervende is.

The level is dropping, rather like the Aral Sea.

Het peil daalt, net als bij het Aralmeer.

And the Dead Sea is obviously much lower

De Dode Zee is duidelijk veel lager

than the oceans and seas around it.

dan de oceanen en zeeën eromheen.

So there has been a project which rescues the Dead Sea

Er was een project dat de Dode Zee redt

by creating a pipeline, a pipe,

door een pijpleiding te maken --

sometimes above the surface, sometimes buried,

soms boven de oppervlakte, soms begraven --

that will redress that, and will feed from the Gulf of Aqaba

om dat te herstellen. Ze voert van de Golf van Aqaba

into the Dead Sea.

naar de Dode Zee.

And our translation of that,

Onze aanpak daarvan,

using a lot of the thinking built up over the 40 years, is to say,

met gebruik van het gedachtegoed van de laatste 40 jaar, is:

what if that, instead of being just a pipe,

zou dat, in plaats van slechts een pijp,

what if it is a lifeline?

een reddingslijn kunnen zijn?

What if it is the equivalent, depending on where you are,

Zou het het equivalent kunnen zijn

of the Grand Canal,

van het Grote Kanaal,

in terms of tourists, habitation, desalination, agriculture?

in termen van toeristen, bewoning, ontzilting, landbouw?

In other words, water is the lifeblood.

Met andere woorden: water is het levensbloed.

And if you just go back to the previous image,

Als je even teruggaat naar het vorige beeld,

and you look at this area of volatility and hostility,

en je kijkt naar dit gebied van ontvlambaarheid en vijandigheid,

that a unifying design idea as a humanitarian gesture

dat een verbindend ontwerp als een humanitair gebaar

could have the affect of bringing all those warring factions together

al deze strijdende groepen bij elkaar zou kunnen brengen

in a united cause, in terms of something that would be

voor een gezamenlijk doel, iets dat werkelijk

genuinely green and productive in the widest sense.

groen en productief is in ruimste zin.

Infrastructure at that large scale is also

Infrastructuur op die schaal is tevens

inseparable from communication.

onlosmakelijk verbonden met communicatie.

And whether that communication is the virtual world

Of die communicatie de virtuele wereld is

or it is the physical world,

of de fysieke wereld,

then it's absolutely central to society.

het is absoluut cruciaal voor de samenleving.

And how do we make more legible in this growing world,

Hoe maken we dingen leesbaarder in deze groeiende wereld,

especially in some of the places that I'm talking about --

vooral op enkele van de plaatsen waar ik het over heb --

China, for example, which in the next ten years

China bijvoorbeeld, dat de komende tien jaar

will create 400 new airports.

400 nieuwe luchthavens gaat bouwen.

Now what form do they take?

Welke vorm krijgen die?

How do you make them more friendly at that scale?

Hoe maak je die vriendelijker op die schaal?

Hong Kong I refer to as a kind of analog experience in a digital age,

Aan Hong Kong refereer ik als een soort analoge ervaring in een digitaal tijdperk

because you always have a point of reference.

want je hebt altijd een referentiepunt.

So what happens when we take that and you expand that further

Wat gebeurt er als we daarvan uitgaan en het verder uitbouwen

into the Chinese society?

in de Chinese samenleving?

And what is interesting is that that produces in a way

Wat interessant is, is dat dit misschien het

perhaps the ultimate mega-building.

ultieme megagebouw oplevert.

It is physically the largest project on the planet at the moment.

Het is fysiek het grootste project op de planeet, momenteel.

250 -- excuse me, 50,000 people working 24 hours, seven days.

50.000 mensen die 7 dagen per week 24 uur werken.

Larger by 17 percent than every terminal put together

Het is 17% groter dan alle terminals van Heathrow bij elkaar,

at Heathrow -- built -- plus the new, un-built Terminal Five.

inclusief de nieuwe, ongebouwde Terminal 5.

And the challenge here is a building that will be green,

De uitdaging hier is een gebouw dat groen is,

that is compact despite its size

compact ondanks zijn afmetingen

and is about the human experience of travel,

en dat gaat over de menselijke ervaring van reizen,

is about friendly, is coming back to that starting point,

over vriendelijkheid, komt terug bij het beginpunt,

is very, very much about the lifestyle.

gaat heel erg over de levensstijl.

And perhaps these, in the end, as celebratory spaces.

Misschien dat deze, tot slot, als feestelijke ruimtes...

As Hubert was talking over lunch,

Zoals Hubert zei tijdens de lunch,

as we sort of engaged in conversation,

toen we in gesprek waren

talked about this, talked about cities.

hierover, over steden...

Hubert was saying, absolutely correctly, "These are the new cathedrals."

Hubert zei, absoluut correct: "Dit zijn de nieuwe kathedralen."

And in a way, one aspect of this conversation

In zekere zin begon deze conversatie

was triggered on New Year's Eve,

op Oudejaarsavond,

when I was talking about the Olympic agenda in China

toen ik het had over de Olympische agenda in China:

in terms of its green ambitions and aspirations.

hun groene ambities en aspiraties.

And I was voicing the thought that --

Ik opperde de gedachte dat --

it just crossed my mind that New Year's Eve,

het kwam in me op tijdens die Oudejaarsavond,

a sort of symbolic turning point as we move from 2006 to 2007 --

een soort symbolisch keerpunt van 2006 naar 2007,

that maybe, you know, the future was

dat misschien de toekomst

the most powerful, innovative sort of nation.

de krachtigste, meest innovatieve natie is.

The way in which somebody like Kennedy inspirationally could say,

De wijze waarop Kennedy inspirerend kon zeggen:

"We put a man on the moon."

"We zetten een man op de maan."

You know, who is going to say

Weet je, wie gaat zeggen

that we cracked this thing of the dependence on fossil fuels,

dat we de afhankelijkheid van fossiele brandstoffen hebben opgelost,

with all that being held to ransom by rogue regimes, and so on.

met het naar het pijpen van schurkenstaten moeten dansen en zo.

And that's a concerted platform.

Dat is een gecoördineerd platform.

It's more than one device, you know, it's renewable.

Het is meer dan één apparaat, het is duurzaam.

And I voiced the thought that maybe at the turn of the year,

En ik opperde de gedachte dat misschien

I thought that the inspiration was more likely

de inspiratie eerder van de andere,

to come from those other, larger countries out there --

grotere landen zou komen --

the Chinas, the Indias, the Asian-Pacific tigers.

de China's, de India's, de Aziatische tijgers.

Thank you very much.

Mijn hartelijke dank.

(Applause)

(Applaus)