Norman Foster: Building on the green agenda

Tłumaczenie: Lukasz Kowalczyk Korekta: Marek Kasiak

As an architect you design for the present,

Jako architekt, projektujesz w chwili obecnej

with an awareness of the past,

ze świadomością przeszłości

for a future which is essentially unknown.

dla przyszłości, która jest właściwie nieznana.

The green agenda is probably the most important agenda

Zielony Program to prawdopodobnie najważniejszy program

and issue of the day.

i najważniejsza kwestia dzisiejszych czasów.

And I'd like to share some experience

Chciałbym podzielić się swoimi doświadczeniami

over the last 40 years -- we celebrate our fortieth anniversary this year --

z ostatnich 40 lat -- w tym roku obchodzimy czterdziestą rocznicę --

and to explore and to touch on some observations

i przyjrzeć się z bliska pewnym obserwacjom

about the nature of sustainability.

o naturze zrównoważonego rozwoju.

How far you can anticipate, what follows from it,

Jak daleko można sięgać w przyszłość, co z tego wynika,

what are the threats, what are the possibilities,

jakie są zagrożenia, a jakie możliwości,

the challenges, the opportunities?

jakie wyzwania i jakie szanse?

I think that -- I've said in the past, many, many years ago,

Powiedziałem kiedyś, wiele, wiele lat temu,

before anybody even invented the concept of a green agenda,

zanim ktokolwiek pomyślał o zielonym programie,

that it wasn't about fashion -- it was about survival.

że tu nie chodzi o modę, tylko o przetrwanie.

But what I never said, and what I'm really going to make the point is,

Ale nigdy nie powiedziałem, a teraz chcę to podkreślić,

that really, green is cool.

że zielone jest po prostu fajne.

I mean, all the projects which have, in some way, been inspired

Mam na myśli to, że wszystkie projekty zainspirowane w jakiś sposób

by that agenda are about a celebratory lifestyle,

tym programem, dotyczą uroczystego stylu życia,

in a way celebrating the places and the spaces

celebrowania miejsc i przestrzeni,

which determine the quality of life.

które decydują o jakości życia.

I rarely actually quote anything,

Rzadko cokolwiek cytuję,

so I'm going to try and find a piece of paper if I can,

ale dziś spróbuję znaleźć tę karteczkę

[in] which somebody, at the end of last year, ventured the thought

ze stwierdzeniem, które pod koniec zeszłego roku zaryzykował

about what for that individual, as a kind of important observer,

pewien człowiek z perspektywy obserwatora,

analyst, writer -- a guy called Thomas Friedman,

analityka i pisarza -- człowiek o nazwisku Thomas Friedman,

who wrote in the Herald Tribune, about 2006.

pisząc dla Herald Tribune o roku 2006.

He said,

Powiedział on

"I think the most important thing to happen in 2006

"Myślę, że najważniejszym wydarzeniem 2006 roku

was that living and thinking green hit Main Street.

było to, że ekologiczny styl życia i myślenia przeszedł do głównego nurtu.

We reached a tipping point this year

W tym roku nastąpił przełom,

where living, acting, designing, investing and manufacturing green

kiedy to ekologiczne życie, zachowanie, projektowanie, inwestowanie i produkcja

came to be understood by a critical mass

zaczęły być uznawane przez krytycznych

of citizens, entrepreneurs and officials

obywateli, przedsiębiorców i urzędników,

as the most patriotic, capitalistic, geo-political

za najbardziej patriotyczną, kapitalistyczną, geo-polityczną

and competitive thing they could do.

i konkurencyjną rzecz do zrobienia.

Hence my motto: green is the new red, white and blue."

Stąd moje hasło: zielony stał się nowym czerwonym, białym i niebieskim."

And I asked myself, in a way, looking back,

Zadałem sobie pytanie, myśląc o przeszłości,

"When did that kind of awareness of the planet and its fragility first appear?"

"Kiedy po raz pierwszy pojawił się ten rodzaj świadomości dotyczący naszej planety i jej kruchości?"

And I think it was July 20, 1969,

Myślę że było to 20 lipca 1969,

when, for the first time, man could look back at planet Earth.

kiedy po raz pierwszy człowiek mógł popatrzeć z góry na Ziemię.

And, in a way, it was Buckminster Fuller who coined that phrase.

W pewnym sensie to Buckminster Fuller ukuł to sformułowanie.

And before the kind of collapse of the communist system,

Przed upadkiem systemu komunistycznego

I was privileged to meet a lot of cosmonauts

miałem przyjemność spotkać wielu kosmonautów

in Space City and other places in Russia.

w Gwiezdnym Miasteczku i innych miejscach w Rosji.

And interestingly, as I think back,

Co ciekawe, gdy o nich myślę,

they were the first true environmentalists.

byli oni pierwszymi prawdziwymi ekologami.

They were filled with a kind of pioneering passion,

Przepełniała ich pionierska pasja,

fired about the problems of the Aral Sea.

rozpalona problemami Jeziora Aralskiego.

And at that period it was --

W tym czasie

in a way, a number of things were happening.

działo się mnóstwo rzeczy.

Buckminster Fuller was the kind of green guru --

Buckminster Fuller był guru ruchu zielonych --

again, a word that had not been coined.

kolejne słowo, którego jeszcze nie wymyślono.

He was a design scientist, if you like, a poet,

Naukowo zajmował się designem, był poetą

but he foresaw all the things that are happening now.

ale przewidział wszystkie te zjawiska, które teraz mają miejsce.

It's another subject. It's another conversation.

To jest temat na zupełnie inną prelekcję.

You can go back to his writings: it's quite extraordinary.

Możecie zajrzeć do jego prac, są zdumiewające.

It was at that time, with an awareness

To było za tamtych czasów, kiedy wiedza

fired by Bucky's prophecies, his concerns

zapoczątkowana dzięki przepowiedniom Bucky'ego, jego obawom

as a citizen, as a kind of citizen of the planet,

jako mieszkańca, w rozumieniu mieszkańca planety,

that influenced my thinking and what we were doing at that time.

wpłynęła na mój sposób myślenia i tego co robiliśmy w tamtym czasie.

And it's a number of projects.

I mowa tu o wielu projektach.

I select this one because it was 1973, and it was a master plan

Wybrałem ten, ponieważ był rok 1973 i był to plan zagospodarowania

for one of the Canary Islands.

dla jednej z wysp kanaryjskich.

And this probably coincided with the time

To wszystko zbiegło się w czasie

when you had the planet Earth's sourcebook,

z powstaniem księgi źródłowej planety Ziemi

and you had the hippie movement.

i ruchu hipisowskiego.

And there are some of those qualities in this drawing,

Niektóre z tych wartości są widoczne na tym rysunku,

which seeks to sum up the recommendations.

który ma być pewnym podsumowaniem naszych rekomendacji.

And all the components are there which are now

Składniki, które tam się znajdują są obecnie

in common parlance, in our vocabulary,

używane w powszechnym języku,

you know, 30-odd years later:

wiecie, 30 lat później:

wind energy, recycling, biomass, solar cells.

energia wiatrowa, recykling, biomasa, ogniwa fotowoltaiczne.

And in parallel at that time, there was

Równolegle w tym samym czasie,

a very kind of exclusive design club.

powstał szczególny rodzaj klubu projektantów.

People who were really design conscious

Ludzie którzy byli naprawdę świadomymi projektantami

were inspired by the work of Dieter Rams,

inspirowali się pracami Dieter'a Rams'a,

and the objects that he would create

i obiektami, które tworzył

for the company called Braun.

dla firmy Braun.

This is going back the mid-'50s, '60s.

Działo się to w latach 50-tych i 60-tych.

And despite Bucky's prophecies

Pomimo przepowiedni Bucky'ego

that everything would be miniaturized

o tym, że wszystko ulegnie miniaturyzacji

and technology would make an incredible style --

i technologia wytworzy niesamowity styl

access to comfort, to amenities --

dostęp do komfortu, udogodnień --

it was very, very difficult to imagine

bardzo, bardzo trudno było sobie wyobrazić,

that everything that we see in this image,

że wszystko, co widzimy na tym rysunku

would be very, very stylishly packaged.

będzie bardzo, bardzo stylowo opakowane.

And that, and more besides, would be in the palm of your hand.

To i wiele innych rzeczy, będzie mieścić się w dłoni.

And I think that that digital revolution

Uważam, że ta cyfrowa rewolucja

now is coming to the point

zbliża się teraz do punktu

where, as the virtual world, which brings so many people together here,

gdzie w wirtualnym świecie, który gromadzi tylu ludzi tutaj

finally connects with the physical world,

ostatecznie połączy się z fizycznym światem.

there is the reality that that has become humanized,

To jest rewolucja, która staje się zhumanizowana

so that digital world has all the friendliness,

w ten sposób, że świat wirtualny posiada taką samą życzliwość,

all the immediacy, the orientation of the analog world.

bezpośredniość czy też orientację, co świat analogowy.

Probably summed up in a way

Prawdopodobnie podsumowaną w określony sposób --

by the stylish or alternative available here,

stylowy lub alternatywny, dostępny tutaj,

as we generously had gifted at lunchtime,

dany nam w czasie lunchu,

the [unclear], which is a further kind of development --

Są też kolejne etapy rozwoju,

and again, inspired by the incredible sort of sensual feel.

zainspirowane przez niewiarygodny rodzaj zmyslowego odczucia.

A very, very beautiful object.

Bardzo, bardzo piękny obiekt.

So, something which in [the] '50s, '60s was very exclusive

Coś, co w latach 50-tych, 60-tych było bardzo ekskluzywne

has now become, interestingly, quite inclusive.

teraz stało się, interesująco, całkiem globalne.

And the reference to the iPod as iconic,

Tutaj odwołujanie do iPoda jako ikony,

and in a way evocative of performance, delivery --

sugestywnej jeśli chodzi o wydajność, możliwości.

quite interesting that [in] the beginning of the year 2007,

Jest to ciekawe, że na początku roku 2007

the Financial Times commented that the Detroit companies

Financial Times zamieścił komentarz o tym, że firmy z Detroit

envy the halo effect that Toyota has gained

zazdroszczą efektu halo, który osiągnęła Toyota

from the Prius as the hybrid, energy-conscious vehicle,

dzięki hybrydzie o nazwie Prius, oszczędnym energetycznie pojeździe,

which rivals the iPod as an iconic product.

który rywalizował z iPodem jako produktem-ikoną.

And I think it's very tempting to, in a way, seduce ourselves --

Myślę, że jest to bardzo kuszące, tak uwieść siebie

as architects, or anybody involved with the design process --

jako architekta lub kogokolwiek zaangażowanego w proces projektowania,

that the answer to our problems lies with buildings.

że odpowiedzią na nasze problemy są budynki.

Buildings are important, but

Budynki są ważne, ale

they're only a component of a much bigger picture.

są one jedynie częścią znacznie większego obrazu.

In other words, as I might seek to demonstrate,

Innymi słowy, jak zaraz postaram się zademonstrować,

if you could achieve the impossible,

jeśli moglibyście osiągnąć niemożliwe

the equivalent of perpetual motion,

odpowiednik perpetum mobile

you could design a carbon-free house, for example.

moglibyście na przykład zaprojektować dom nie wytwarzający dwutlenku węgla.

That would be the answer.

To byłaby odpowiedź.

Unfortunately, it's not the answer.

Niestety, to nie jest odpowiedź.

It's only the beginning of the problem.

To jedynie początek problemu.

You cannot separate the buildings out

Nie możecie odseparować budynku

from the infrastructure of cites

od infrastruktury miast

and the mobility of transit.

i systemu transportu.

For example, if, in that Bucky-inspired phrase, we draw back

Na przykład, jeśli - nawiązując do frazy zaispirowanej Bucky'im - cofniemy się

and we look at planet Earth,

i spojrzymy na Ziemię,

and we take a kind of typical, industrialized society,

i jeśli weźmiemy dla przykładu typowe zindustrializowane społeczeństwo,

then the energy consumed would be split

wtedy konsumpcja energii będzie rozdzielona

between the buildings, 44 percent, transport, 34 percent, and industry.

miedzy budynki - 44 %, transport - 34 % i przemysł.

But again, that only shows part of the picture.

Jednak to znowu pokazuje jedynie fragment całości.

If you looked at the buildings together with the associated transport,

Jeśli spojrzymy na budynki wraz z powiązanym transportem,

in other words, the transport of people, which is 26 percent,

innymi słowy - transportem ludzi, który wynosi 26 %,

then 70 percent of the energy consumption

wtedy 70 % konsumpcji energii

is influenced by the way that our cites and infrastructure work together.

jest zależnych od sposobu w jaki nasze miasta i infrastruktura współpracują ze sobą.

So the problems of sustainability

A zatem zagadnienia zrównoważonego rozwoju

cannot be separated from the nature of the cities,

nie mogą być oderwane od natury miast,

of which the buildings are a part.

której część stanowią budynki.

For example, if you take, and you make a comparison

Na przykład, jeśli porównamy

between a recent kind of city,

nowoczesny rodzaj miasta,

what I'll call, simplistically, a North American city --

które dla uproszczenia nazwę północno-amerykańskim miastem --

and Detroit is not a bad example, it is very car dependent.

Detroit nie jest złym przykładem, jest ono bardzo zależne od samochodów.

The city goes out in annular rings,

Miasto rozpościera się w formie pierścieni

consuming more and more green space,

pochłaniając coraz więcej zielonych terenów,

and more and more roads, and more and more energy

potrzebując coraz więcej dróg i energii

in the transport of people between the city center --

dla transportu ludzi pomiędzy centrum miasta,

which again, the city center, as it becomes deprived

które z kolei zostaje pozbawione

of the living and just becomes commercial, again becomes dead.

życia i przekształca się w strefę komercyjną, przez co staje się martwe.

If you compared Detroit with a city of a Northern European example --

Jeśli porównamy Detroit z miastem północnej Europy --

and Munich is not a bad example of that,

Monachium jest niezłym przykładem,

with the greater dependence on walking and cycling --

który polega bardziej na chodzeniu czy jeździe na rowerze,

then a city which is really only twice as dense,

wtedy miasto o dwukrotnie większym zagęszczeniu

is only using one-tenth of the energy.

zużywa tylko jedną dziesiątą energii.

In other words, you take these comparable examples

Innymi słowy, biorąc pod uwagę te porównywalne przypadki

and the energy leap is enormous.

przepaść energetyczna jest ogromna.

So basically, if you wanted to generalize, you can demonstrate

Zatem jeśli chcemy generalizować, możemy to zademonstrować

that as the density increases along the bottom there,

w ten sposób, że ze wzrostem gęstości wzdłuż dolnej linii

that the energy consumed reduces dramatically.

konsumpcja energii drastycznie spada.

Of course you can't separate this out from issues like

Oczywiście nie można tego oddzielić od zagadnień

social diversity, mass transit,

takich jak zróżnicowanie społeczne, transport masowy

the ability to be able to walk a convenient distance,

możliwość pokonywania dogodnych odległości pieszo

the quality of civic spaces.

jakość przestrzeni miejskiej.

But again, you can see Detroit, in yellow at the top,

Możecie zobaczyć Detroit, zaznaczone na górze na żółto,

extraordinary consumption, down below Copenhagen.

zadziwiający poziom konsumpcji, poniżej zaś Kopenhaga.

And Copenhagen, although it's a dense city,

Kopenhaga, mimo, że jest gęsto zaludnionym miastem,

is not dense compared with the really dense cities.

nie należy do bardzo zaludnionych miast.

In the year 2000, a rather interesting thing happened.

W roku 2000 doszło do bardzo ciekawej sytuacji.

You had for the first time mega-cities, [of] 5 million or more,

Po raz pierwszy zaczęły powstawać metropolie z ponad 5 milionami mieszkańców

which were occurring in the developing world.

w krajach rozwijających się.

And now, out of typically 46 cities,

Obecnie z 46 tych mega-miast,

33 of those mega-cities are in the developing world.

aż 33 znajdują się w krajach rozwijających się.

So you have to ask yourself -- the environmental impact of,

Zatem musimy zadać sobie pytanie o oddziaływanie na środowisko

for example, China or India.

dla przykladu Chin lub Indii.

If you take China, and you just take Beijing,

Biorąc pod uwagę Chiny i Pekin,

you can see on that traffic system,

możemy zauważyć system transportu

and the pollution associated with the consumption of energy

oraz zanieczyszczenia związane z konsumpcją energii

as the cars expand at the price of the bicycles.

kiedy to samochody zagarniają przestrzeń kosztem rowerów.

In other words, if you put onto the roads, as is currently happening,

Innymi słowy, jeśli wypuścimy na drogi, jak to się dzieje obecnie,

1,000 new cars every day --

1000 nowych samochodów każdego dnia,

statistically, it's the biggest booming auto market in the world --

statystycznie jest to najbardziej rozwijający się rynek samochodowy na świecie,

and the half a billion bicycles serving one and a third billion people are reducing.

wtedy liczba pół miliarda rowerów służących 1,3 miliardowi ludzi zaczyna się zmniejszać.

And that urbanization is extraordinary, accelerated pace.

Zaś urbanizacja jest niesamowita, dzieje się w przyspieszonym tempie.

So, if we think of the transition in our society

Zatem jeśli myślimy o przemianie społeczeństwa,

of the movement from the land to the cities, which took 200 years,

o przechodzeniu ze wsi do miast, które zajęło 200 lat,

then that same process is happening in 20 years.

obecnie ten proces zajmuje 20 lat.

In other words, it is accelerating by a factor of 10.

Innymi słowy, przyspieszenie jest dziesięciokrotne.

And quite interestingly, over something like a 60-year period,

Co ciekawe, w okresie ostatnich 60-ciu lat

we're seeing the doubling in life expectancy,

zauważamy dwukrotne wydłużenie życia,

over that period where the urbanization has trebled.

w czasie gdy poziom urbanizacji zwiększył się trzykrotnie.

If I pull back from that global picture,

Jeśli odejdziemy od tego globalnego obrazu

and I look at the implication over a similar period of time

i przyjrzymy się implikacjom w tym samym okresie

in terms of the technology -- which, as a tool,

odnośnie technologii, która - jako narzędzie -

is a tool for designers,

jest narzędziem dla projektantów,

and I cite our own experience as a company,

odnoszę się do naszych doświadczeń jako firmy,

and I just illustrate that by a small selection of projects --

a zilustruję to jedynie niewielką ilością projektów,

then how do you measure that change of technology?

jak można zmierzyć tę zmianę technologiczną?

How does it affect the design of buildings?

Jak wpływa ona na sposób projektowania budynków?

And particularly, how can it lead

A szczególnie - jak może prowadzić

to the creation of buildings which consume less energy,

do powstawania budynków, które zużywają mniej energii,

create less pollution and are more socially responsible?

produkują mniej zanieczyszczeń i są bardziej odpowiedzialne społecznie?

That story, in terms of buildings, started in the late '60s, early '70s.

Ta historia, w odniesieniu do budynków, zaczęła się pod koniec lat 60-tych i na początku 70-tych.

The one example I take is a corporate headquarters

Jeden z przykładów to główna siedziba

for a company called Willis and Faber,

firmy Willis and Faber,

in a small market town in the northeast of England,

znajdująca się w niewielkim mieście w północno-wschodniej Anglii,

commuting distance with London.

w dogodnej odległości od Londynu.

And here, the first thing you can see

Pierwszą rzeczą, którą można zauważyć

is that this building, the roof is a very warm kind of

jest dach tego budynku, bardzo przytulny

overcoat blanket, a kind of insulating garden,

koc izolującej zieleni,

which is also about the celebration of public space.

który podkreśla odświętność przestrzeni publicznej.

In other words, for this community, they have this garden in the sky.

Innymi słowy, ta społeczność ma podniebny ogród.

So the humanistic ideal is very, very strong in all this work,

Zatem ideał humanistyczny jest tutaj bardzo mocno podkreślony

encapsulated perhaps by one of my early sketches here,

w jednym z moich wczesnych rysunków,

where you can see greenery, you can see sunlight,

gdzie możecie zobaczyć zieleń, słońce,

you have a connection with nature.

istnieje powiązanie z naturą.

And nature is part of the generator, the driver for this building.

Natura jest częścią siły napędowej tego budynku.

And symbolically, the colors of the interior are green and yellow.

We wnętrzu dominuje zieleń i żółć.

It has facilities like swimming pools, it has flextime,

Budynek posiada takie udogodnienia jak basen, elastyczny czas pracy,

it has a social heart, a space, you have contact with nature.

posiada centrum towarzyskie, przestrzeń, daje kontakt z naturą.

Now this was 1973.

Budynek powstał w 1973 roku.

In 2001, this building received an award.

W roku 2001 budynek ten otrzymał nagrodę.

And the award was about a celebration for a building

Nagroda ta przyznana byla dla uczczenia budynku,

which had been in use over a long period of time.

który był użytkowany przez długi okres czasu.

And the people who'd created it came back:

I pojawili się ludzie, którzy go stworzyli:

the project managers, the company chairmen then.

kierownicy projektu, ówcześni członkowie zarządu.

And they were saying, you know,

I mówili oni:

"The architects, Norman was always going on about

"Norman zawsze mówił o

designing for the future, and you know,

projektowaniu dla przyszłości i wiecie co,

it didn't seem to cost us any more.

nie zwiększało to naszych kosztów.

So we humored him, we kept him happy."

Zatem szliśmy mu na rękę, sprawialiśmy że był szczęśliwy."

The image at the top,

Zdjęcie na górze,

what it doesn't -- if you look at it in detail,

jeśli spojrzycie uważnie,

really what it is saying is you can wire this building.

to, co przekazuje to fakt, że można zaprogramować ten budynek.

This building was wired for change.

Ten budynek był zaprogramowany do zmian.

So, in 1975, the image there is of typewriters.

Zatem w roku 1975 zdjęcie pokazuje maszyny do pisania.

And when the photograph was taken, it's word processors.

A na następnym zdjęciu widzimy edytory tekstu.

And what they were saying on this occasion was that our competitors

Przy okazji przyznania nagrody powiedziano, że nasi konkurenci

had to build new buildings for the new technology.

musieli budować nowe budynki dla nowych technologii.

We were fortunate,

My mieliśmy szczęście,

because in a way our building was future-proofed.

bo nasz budynek był w pewnym sensie odporny na przyszłość.

It anticipated change, even though those changes were not known.

Oczekiwałem zmian, chociaż nie były one przewidywalne.

Round about that design period leading up to this building,

W czasie projektowania tego budynku

I did a sketch, which we pulled out of the archive recently.

stworzyłem rysunek, który niedawno wydobyliśmy z archiwum.

And I was saying, and I wrote, "But we don't have the time,

Twierdziłem wtedy, i zapisałem to: "Nie mamy czasu

and we really don't have the immediate expertise

i tak naprawdę nie posiadamy oświadczenia

at a technical level."

w kwestiach technicznych."

In other words, we didn't have the technology

Innymi słowy, nie mieliśmy technologii,

to do what would be really interesting on that building.

żeby zrobić z tym budynkiem coś naprawdę ciekawego.

And that would be to create a kind of three-dimensional bubble --

Byłby to rodzaj trójwymiarowego bąbla,

a really interesting overcoat that would naturally ventilate,

bardzo ciekawego płaszcza, który zapewniałby naturalną wentylację,

would breathe and would seriously reduce the energy loads.

oddychałby i drastycznie obniżał zapotrzebowanie na energię.

Notwithstanding the fact that the building, as a green building,

Pomimo faktu, że budynek ten, jako konstrukcja przyjazna środowisku,

is very much a pioneering building.

jest budynkiem pionierskim.

And if I fast-forward in time, what is interesting

Jeśli przejdę do dnia dzisiejszego, co jest bardzo ciekawe

is that the technology is now available and celebratory.

to fakt, że ta technologia jest obecnie dostępna i popularna.

The library of the Free University, which opened last year,

Biblioteka Free University, otwarta w zeszłym roku,

is an example of that.

jest tego przykładem.

And again, the transition from one of the many thousands

I ponownie, jest to przejście od jednego z tysięcy szkiców

of sketches and computer images to the reality.

i komputerowych rysunków do rzeczywistości.

And a combination of devices here,

Ta kombinacja urządzeń,

the kind of heavy mass concrete of these book stacks,

ciężkie betonowe regały na książki

and the way in which that is enclosed by this skin,

oraz sposób zamknięcia budynku zewnętrzną powłoką,

which enables the building to be ventilated,

która pozwala na wentylację,

to consume dramatically less energy,

na drastyczne obniżenie zużycia energii,

and where it's really working with the forces of nature.

na prawdziwą współpracę z siłami natury.

And what is interesting is that this is hugely popular

I co ciekawe ten budynek jest niezwykle lubiany

by the people who use it.

przez ludzi, którzy go używają.

Again, coming back to that thing about the lifestyle,

Wracając do kwestii stylu życia,

and in a way, the ecological agenda is very much at one with the spirit.

program ekologiczny wpisuje się w tą konwencję.

So it's not a kind of sacrifice, quite the reverse.

Zatem nie jest to żadne poświęcenie, wręcz przeciwnie.

I think it's a great -- it's a celebration.

Myślę, że jest to wielka... uroczystość.

And you can measure the performance,

I możemy mierzyć wydajność tego budynku

in terms of energy consumption, of that building

jeśli chodzi o zużycie energii

against a typical library.

w porównaniu z typową biblioteką.

If I show another aspect of that technology

Pokażę teraz kolejne oblicze tej technologii

then, in a completely different context --

w całkowicie innym kontekście,

this apartment building in the Alps in Switzerland.

ten oto apartamentowiec w Alpach szwajcarskich.

Prefabricated from the most traditional of materials,

Prefabrykowany z najbardziej tradycyjnych materiałów,

but that material -- because of the technology, the computing ability,

jednak w związu z technologią, zdolnościami obliczeniowymi,

the ability to prefabricate, make high-performance components

możliwościami prefabrykacji, komponenty wysokiej jakości mogą powstać

out of timber -- very much at the cutting edge.

z drewna - jest to właściwie czołówka jeśli chodzi o technologię.

And just to give a sort of glimpse of that technology,

Dla zaprezentowania tej technologii,

the ability to plot points in the sky

widzimy tu zdolność do kreślenia punktów na niebie

and to transmit, to transfer that information

oraz do przekazywania informacji

now, directly into the factory.

bezpośrednio do fabryki.

So if you cross the border -- just across the border --

Przekraczając granicę z Niemcami, zaraz po drugiej stronie granicy

a small factory in Germany, and here you can see the guy with his computer screen,

znajduje się niewielka fabryka, tu możecie zobaczyć pracownika przy ekranie komputera,

and those points in space are communicated.

na który te punkty w przestrzeni są przenoszone.

And on the left are the cutting machines,

Natomiast po lewej są maszyny tnące,

which then, in the factory,

które pozwalają na to,

enable those individual pieces to be fabricated

by poszczególne elementy były wyprodukowane

and plus or minus very, very few millimeters,

a następnie, z dokładnością kilku milimetrów,

to be slotted together on site.

złożone na budowie.

And then interestingly, that building to then be clad

Nastepnie ten budynek, co ciekawe, zostaje wyłożony

in the oldest technology, which is the kind of hand-cut shingles.

z użyciem najstarszej technologii, czyli ręcznie przycinanym gontem.

One quarter of a million of them applied by hand as the final finish.

250 tysięcy pojedynczych deseczek przybitych ręcznie jako ostateczne wykończenie.

And again, the way in which that works as a building,

Zwraca uwagę sposób, w jaki to współgra jako budynek,

for those of us who can enjoy the spaces,

dla tych z nas, którzy potrafią cieszyć się przestrzenią,

to live and visit there.

aby tam zamieszkać lub odwiedzić to miejsce.

If I made the leap into these new technologies,

Skoro zrobiłem przeskok do nowych technologii,

then how did we -- what happened before that?

należy wrócić do tego, co wydarzyło się wcześniej.

I mean, you know, what was life like before the mobile phone,

Mam na myśli to, jak się żyło bez telefonów komórkowych,

the things that you take for granted?

bez rzeczy uważanych dziś za oczywiste.

Well, obviously the building still happened.

Oczywiście budynki były wtedy stawiane.

I mean, this is a glimpse of the interior of our Hong Kong bank of 1979,

Tutaj widzimy wnętrze naszego banku w Hong Kongu, budynek zaprojektowany w 1979,

which opened in 1985, with the ability to be able to reflect sunlight

otwarty w 1985, który miał zdolność przenoszenia światła słonecznego

deep into the heart of this space here.

głęboko do swego wnętrza.

And in the absence of computers, you have to physically model.

Przy braku komputerów, musisz tworzyć realne modele.

So for example, we would put models under an artificial sky.

Dla przykładu, stawialiśmy modele pod sztucznym niebem.

For wind tunnels, we would literally put them

Dla testów w tunelach aerodynamicznych, dosłownie stawialismy modele

in a wind tunnel and blast air,

wewnątrz tunelu i uderzaliśmy w nie strumieniem powietrza,

and the many kilometers of cable and so on.

używaliśmy kilometrów kabli itd.

And the turning point was probably, in our terms,

I punktem zwrotnym, w naszym rozumieniu,

when we had the first computer.

było posiadanie pierwszego komputera.

And that was at the time that we sought

W tamtym czasie poszukiwaliśmy sposobu

to redesign, reinvent the airport.

na przeprojektowanie lotniska.

This is Terminal Four at Heathrow, typical of any terminal --

Tutaj widzimy Terminal Czwarty lotniska Heathrow, typowy budynek --

big, heavy roof, blocking out the sunlight,

wielki, ciężki dach blokujący światło słoneczne,

lots of machinery, big pipes, whirring machinery.

mnóstwo maszyn, wielkie rury, szum.

And Stansted, the green alternative,

Dla odmiany Stansted - zielona alternatywa,

which uses natural light, is a friendly place:

budynek korzystający ze światła słonecznego, to przyjazna przestrzeń,

you know where you are, you can relate to the outside.

wiesz, gdzie jesteś, możesz się odnieść do świata zewnętrznego.

And for a large part of its cycle, not needing electric light --

W dużej mierze chodzi tu o brak zapotrzebowania na sztuczne światło,

electric light, which in turn creates more heat,

które w rezultacie produkuje ciepło,

which creates more cooling loads and so on.

które zwieksza zapotrzebowanie na chłodzenie i tak dalej.

And at that particular point in time,

W tym czasie

this was one of the few solitary computers.

był to jeden z niewielu komputerów.

And that's a little image of the tree of Stansted.

Tutaj widzimy obrazek drzewa Stansted.

Not going back very far in time, 1990,

Nie cofając się zbytnio w czasie do roku 1990,

that's our office.

oto nasze biuro.

And if you looked very closely, you'd see

Jesli przyjrzycie się uważnie to zauważycie,

that people were drawing with pencils,

że ludzie na tym zdjęciu rysują ołówkami,

and they were pushing, you know, big rulers and triangles.

używając wielkich linijek i katomierzy.

It's not that long ago, 17 years, and here we are now.

Nie jest to aż tak dawno, raptem 17 lat, a tu jesteśmy teraz.

I mean, major transformation.

Wielka odmiana.

Going back in time, there was a lady called Valerie Larkin,

Cofając się w czasie, mieliśmy pracownicę Valerie Larkin,

and in 1987, she had all our information on one disk.

która w roku 1987 miała wszystkie nasze dane na jednym dysku.

Now, every week, we have the equivalent of 84 million disks,

Obecnie, każdego tygodnia, tworzymy dane odpowiadające 84 milionom dysków,

which record our archival information

które zawierają informacje archiwalne

on past, current and future projects.

o ukończonych, obecnych i przyszłych projektach.

That reaches 21 kilometers into the sky.

Ta wieża dysków sięgałaby 21 kilometrów

This is the view you would get, if you looked down on that.

Oto widok, który widzielibyśmy z jej szczytu.

But meanwhile, as you know,

W międzyczasie, jak wiecie,

wonderful protagonists like Al Gore

wspaniali protagoniści w rodzaju Al'a Gore'a

are noting the inexorable rise in temperature,

zauważają nieubłagany wzrost temperatury,

set in the context of that,

w tym kontekście,

interestingly, those buildings which are celebratory

co ciekawe, budynki mające status niemal celebrytów

and very, very relevant to this place.

stają się bardzo stosowne do tego miejsca.

Our Reichstag project,

Nasz projekt Reichstagu,

which has a very familiar agenda, I'm sure,

posiada bardzo znajomy program

as a public place where we sought to, in a way,

jako miejsce publiczne. W tym przypadku szukaliśmy

through a process of advocacy,

sposobu na

reinterpret the relationship between society and politicians,

reinterpretację związku między społeczeństwem a politykami,

public space. And maybe its hidden agenda, an energy manifesto --

przestrzenią publiczną. I pewnie też chodzi o ukryty program, manifest energetyczny --

something that would be free, completely free

coś, co bedzie całkowicie wolne

of fuel as we know it.

od paliwa jako takiego.

So it would be totally renewable.

Zatem będzie całkowicie odnawialne.

And again, the humanistic sketch, the translation into the public space,

I ponownie - szkic oraz tłumaczenie na przestrzeń publiczną,

but this very, very much a part of the ecology.

ale w tym przypadku z naciskiem na ekologię.

But here, not having to model it for real.

I bez potrzeby tworzenia rzeczywistych modeli.

Obviously the wind tunnel had a place,

Oczywiście musiał być tunel aerodynamiczny,

but the ability now with the computer

ale tym razem stworzony komputerowo

to explore, to plan, to see how that would work

aby badać, planować, sprawdzać jak to będzie się sprawdzać

in terms of the forces of nature:

w odniesieniu do sił natury:

natural ventilation, to be able to model the chamber below,

naturalna wentylacja, możliwość modelowanie dolnej komory,

and to look at biomass.

odniesienie do biomasy.

A combination of biomass, aquifers, burning vegetable oil --

Kombinacja biomasy, poziomów wodonośnych, spalania oleju roślinnego --

a process that, quite interestingly, was developed

co ciekawe proces ten był rozwinięty

in Eastern Germany, at the time of its

we Wschodnich Niemczech, w czasie ich

dependence on the Soviet Bloc.

zależności od ZSRR.

So really, retranslating that technology and developing something

Tak więc przetworzenie tej technologii i stworzenie czegoś,

which was so clean, it was virtually pollution-free.

co było tak czyste, praktycznie nie produkujące zanieczyszczeń.

You can measure it again.

Jest to oczywiście mierzalne

You can compare how that building, in terms of its emission

Możemy porównać jak się sprawuje ten budynek

in tons of carbon dioxide per year --

jeśli chodzi o emisję, w tonach dwutlenku węgla na rok.

at the time that we took that project, over 7,000 tons --

Na początku projektu było to ponad 7000 ton

what it would have been with natural gas

pochodzące ze spalania gazu

and finally, with the vegetable oil, 450 tons.

a przy użyciu oleju roślinnego emisja spadła do 450 ton.

I mean, a 94 percent reduction -- virtually clean.

Czyli redukcja rzędu 94% - praktycznie czysta technologia.

We can see the same processes at work

Możemy zauważyć ten sam proces

in terms of the Commerce Bank --

w przypadku Commerce Bank --

its dependence on natural ventilation,

wykorzystanie naturalnej wentylacji,

the way that you can model those gardens,

sposób w jaki można przekształcać te ogrody,

the way they spiral around.

sposób w jaki otaczają one ten budynek.

But again, very much about the lifestyle, the quality --

Ale chodzi tu też o styl życia, jego jakość,

something that would be more enjoyable as a place to work.

o stworzenie bardziej przyjaznego miejsca pracy.

And again, we can measure the reduction

I znowu możemy zmierzyć redukcję

in terms of energy consumption.

zużycia energii.

There is an evolution here between the projects,

Jest tu pewna ewolucja między tymi projektami,

and Swiss Re again develops that a little bit further --

budynek Swiss Re rozwija to zagadnienie nieco bardziej,

the project in the city in London.

jest to projekt zrealizowany w Londynie.

And this sequence shows the buildup of that model.

Ta sekwencja pokazuje poszczególne stadia modelowania.

But what it shows first, which I think is quite interesting,

Ale co jest najbardziej interesujące,

is that here you see the circle, you see the public space around it.

możemy zobaczyć tutaj punkt i otaczającą go przestrzeń publiczną.

What are the other ways of putting

Jak można umiejscowić

the same amount of space on the site?

tą samą objętość w danym miejscu?

If, for example, you seek to do a building

Jeśli na przykład chcemy stworzyć budynek,

which goes right to the edge of the pavement,

który graniczy bezpośrednio z chodnikiem,

it's the same amount of space.

otrzymujemy tą samą objętość.

And finally, you profile this, you cut grooves into it.

Możemy ten model wyprofilować, dodać żłobienia,

The grooves become the kind of green lungs

które stają się zielonymi płucami budynku,

which give views, which give light, ventilation,

który zyskuje wizualnie, otrzymuje więcej światła, lepszą wentylację,

make the building fresher.

budynek zyskuje na świeżości.

And you enclose that with something that also

Można to następnie objąć czymś

is central to its appearance,

bardzo charakterystycznym,

which is a mesh of triangulated structures --

czyli siatką stworzoną z trójkątów,

again, in a long connection evocative of

co daje pewne odniesienie

some of those works of Buckminster Fuller,

do niektórych prac Buckminster'a Fuller'a,

and the way in which triangulation can increase performance

chodzi tu o sposób w jaki użycie trójkątnych struktur zwiększa wydajność

and also give that building its sense of identity.

i nadaje budynkowi tożsamość.

And here, if we look at a detail of the way

Tutaj możemy przyjrzeć się

that the building opens up and breathes into those atria,

w jaki sposób budynek otwiera się i oddycha poprzez te przedsionki,

the way in which now, with a computer, we can model the forces,

możemy obecnie komputerowo modelować związane z tym siły,

we can see the high pressure, the low pressure,

widzimy tutaj różnicę ciśnień,

the way in which the building behaves rather like an aircraft wing.

co sprawia, że budynek zachowuje się jak skrzydło samolotu.

So it also has the ability, all the time,

Dzięki temu budynek ma zdolność,

regardless of the direction of the wind,

niezależnie od kierunku wiatru,

to be able to make the building fresh and efficient.

zachowywać świeżość i wydajność.

And unlike conventional buildings,

W odróżnieniu od konwencjonalnych budynków

the top of the building is celebratory.

szczyt tej budowli jest "uroczysty".

It's a viewing place for people, not machinery.

Znajduje się tam taras widokowy, nie wypełnia go maszyneria.

And the base of the building is again about public space.

Parter tego budynku również przeznaczony jest do użytku publicznego.

Comparing it with a typical building,

W porównaniu ze zwykłymi budynkami,

what happens if we seek to use such design strategies

co się dzieje kiedy stosujemy tego typu strategie projektowe

in terms of really large-scale thinking?

na naprawdę dużą skalę?

And I'm just going to give two images

Pokażę jedynie dwa obrazy

out of a kind of company research project.

ilustrujące prowadzony przez naszą firmę projekt badawczy.

It's been well known that the Dead Sea is dying.

Wiadomo od dawna, że Morze Martwe umiera.

The level is dropping, rather like the Aral Sea.

Poziom wody opada, tak jak w przypadku Morza Aralskiego.

And the Dead Sea is obviously much lower

Natomiast Morze Martwe jest położone znacznie niżej

than the oceans and seas around it.

niż oceany i morza wokół niego.

So there has been a project which rescues the Dead Sea

Powstał zatem projekt ratunkowy dla Morza Martwego

by creating a pipeline, a pipe,

polegający na ułożeniu rurociągu

sometimes above the surface, sometimes buried,

położonego momentami na powierzchni, czasem zakopanego,

that will redress that, and will feed from the Gulf of Aqaba

który wyrównałby straty przez dostarczanie wody z Zatoki Aqaba

into the Dead Sea.

do Morza Martwego.

And our translation of that,

Nasze rozumienie tego tematu,

using a lot of the thinking built up over the 40 years, is to say,

odnoszące się do ponad 40-letniego doświadczenia, spowodowało,

what if that, instead of being just a pipe,

że odeszliśmy od pomysłu budowy zwykłej rury

what if it is a lifeline?

na rzecz budowy linii życia.

What if it is the equivalent, depending on where you are,

Chodziło o stworzenie odpowiednika, w zależności od punktu widzenia,

of the Grand Canal,

Wielkiego Kanału,

in terms of tourists, habitation, desalination, agriculture?

poprawiającego turystykę, warunki siedliskowe, odsalanie, rolnictwo.

In other words, water is the lifeblood.

Innymi słowy, woda stanowi siłę napędową.

And if you just go back to the previous image,

Wracając na chwilę do poprzedniego obrazu,

and you look at this area of volatility and hostility,

możemy zobaczyć obszar zmienny i wrogi,

that a unifying design idea as a humanitarian gesture

w którym - za pomocą calościowego projektu -

could have the affect of bringing all those warring factions together

wszystkie te zwaśnione elementy mogą być złączone

in a united cause, in terms of something that would be

tworząc wspólnie coś

genuinely green and productive in the widest sense.

prawdziwie zielonego i wydajnego w najszerszym rozumieniu.

Infrastructure at that large scale is also

Infrastruktura na tak dużą skalę jest też

inseparable from communication.

nierozłączne z komunikacją.

And whether that communication is the virtual world

I niezależnie czy chodzi o komunikację wirtualną

or it is the physical world,

czy też realną,

then it's absolutely central to society.

jest ona absolutnie centralnym zagadnieniem dla społeczeństwa.

And how do we make more legible in this growing world,

To, w jaki sposób czynimy ten rozwijający się świat bardziej czytelnym,

especially in some of the places that I'm talking about --

szczególnie w miejscach, o których opowiadam,

China, for example, which in the next ten years

na przykład Chiny, które w ciągu najbliższych 10-ciu lat

will create 400 new airports.

stworzą 400 nowych lotnisk.

Now what form do they take?

Jaki kształt one przybiorą?

How do you make them more friendly at that scale?

Jak możemy uczynić je bardziej przyjaznymi, przy tej skali?

Hong Kong I refer to as a kind of analog experience in a digital age,

Odnoszę się do Hong Kongu jako do analogowego przykładu w wieku cyfrowym,

because you always have a point of reference.

ponieważ zawsze istnieje pewien punkt odniesienia.

So what happens when we take that and you expand that further

Zatem co się stanie, kiedy weżmiemy ten przykład i go rozwiniemy

into the Chinese society?

w społeczeństwie chińskim?

And what is interesting is that that produces in a way

Co jest ciekawe to fakt, że stworzony będzie

perhaps the ultimate mega-building.

rodzaj pewnego mega-budynku.

It is physically the largest project on the planet at the moment.

To jest w chwili obecnej największy projekt na Ziemi.

250 -- excuse me, 50,000 people working 24 hours, seven days.

250... przepraszam, 50.000 ludzi pracujących 24 godziny na dobę, 7 dni w tygodniu.

Larger by 17 percent than every terminal put together

Większy o 17% od każdego zbudowanego terminala na Heathrow

at Heathrow -- built -- plus the new, un-built Terminal Five.

łącznie z jeszcze nie wybudowanym Terminalem Piątym.

And the challenge here is a building that will be green,

Wyzwaniem w tym przypadku jest stworzenie budynku przyjaznego środowisku,

that is compact despite its size

kompaktowego pomimo swego rozmiaru,

and is about the human experience of travel,

a także odnoszącego się do doświadczenia podróży,

is about friendly, is coming back to that starting point,

przyjaznego, nawiązującego do naszego punktu wyjścia,

is very, very much about the lifestyle.

dotyczącego w bardzo dużym stopniu stylu życia.

And perhaps these, in the end, as celebratory spaces.

I może w końcu, będą to miejsca uroczyste.

As Hubert was talking over lunch,

Tak jak Hubert mówił w czasie lunchu,

as we sort of engaged in conversation,

kiedy wdaliśmy się w rozmowę,

talked about this, talked about cities.

mówił on o miastach.

Hubert was saying, absolutely correctly, "These are the new cathedrals."

Hubert twierdził, całkowicie słusznie - "To są nowe katedry."

And in a way, one aspect of this conversation

Jeden z aspektów tej dyskusji

was triggered on New Year's Eve,

był wywołany w wieczór sylwestrowy,

when I was talking about the Olympic agenda in China

kiedy mówiłem o programie olimpijskim Chin

in terms of its green ambitions and aspirations.

w odniesieniu do ambicji i aspiracji środowiskowych.

And I was voicing the thought that --

I wyrażałem myśl,

it just crossed my mind that New Year's Eve,

która właśnie przyszła mi do głowy tamtego wieczora,

a sort of symbolic turning point as we move from 2006 to 2007 --

pewien symboliczny punkt zwrotny przy przejściu z roku 2006 do 2007,

that maybe, you know, the future was

że może przyszłość należy do tego

the most powerful, innovative sort of nation.

najsilniejszego i najbardziej innowacyjnego narodu.

The way in which somebody like Kennedy inspirationally could say,

Ktoś pokroju Kennedy'ego mógłby powiedzieć

"We put a man on the moon."

"Umieściliśmy człowieka na księżycu."

You know, who is going to say

Chodzi o możliwość powiedzenia,

that we cracked this thing of the dependence on fossil fuels,

że przełamaliśmy naszą zależność od paliw kopalnych,

with all that being held to ransom by rogue regimes, and so on.

nad którymi trzymają kontrolę nieuczciwe reżimy.

And that's a concerted platform.

I jest to wspólna platforma.

It's more than one device, you know, it's renewable.

Tu nie chodzi o jednostkowe rozwiązania, chodzi o odnawialność.

And I voiced the thought that maybe at the turn of the year,

Wyraziłem tutaj myśl, która przyszła do mnie tamtego wieczora sylwestrowego,

I thought that the inspiration was more likely

kiedy dotarło do mnie, że inspiracją może pochodzić

to come from those other, larger countries out there --

z innych, wiekszych krajów --

the Chinas, the Indias, the Asian-Pacific tigers.

Chin, Indii, tygrysów Azji i Pacyfiku.

Thank you very much.

Dziękuję bardzo.

(Applause)

(Oklaski)