How to overcome apathy and find your power | Dolores Huerta

Vertaald door: Esther van Driel Nagekeken door: Peter van de Ven

I want to start out with quoting Helen Keller,

Ik wil beginnen met een citaat van Helen Keller,

that great woman that we all admire.

die geweldige vrouw die we allemaal bewonderen.

And she had a statement that is very profound,

Ze deed een zeer diepgaande uitspraak

and this statement is

en deze uitspraak hield in

that science has been able to find cures for many evils,

dat de wetenschap behandelingen heeft gevonden voor veel kwaden,

but never the greatest evil of all in human beings,

maar nooit voor het allergrootste kwaad dat in mensen schuilt,

and that evil is apathy.

en dat kwaad is onverschilligheid.

So, we know that apathy really costs us a lot,

We weten dat onverschilligheid ons heel veel kost,

especially in our democracy.

met name in onze democratie.

And when we think of why people do not get involved,

Mocht je je afvragen waarom mensen niet betrokken zijn,

why they do not become activists,

waarom ze geen activisten worden;

it's often that people are so worn down with their own familial responsibilities,

dat komt vaak doordat ze uitgeput zijn door hun eigen familieverplichtingen,

and women especially.

en dat geldt met name voor vrouwen.

You know, women, they have so many inhibitions.

Vrouwen hebben zoveel remmingen.

Many of them have suffered so much trauma in their lives,

Veel van hen hebben trauma's opgelopen in hun levens,

so many aggressions in their lives.

hebben zoveel agressie meegemaakt in hun leven.

And so it's very hard for them to realize that they have leadership capacities.

Dus is het voor hen moeilijk te beseffen dat ze leiderschapsvaardigheden hebben.

That they can get out there, and they could change the world.

Dat ze erop uit kunnen gaan en de wereld kunnen veranderen.

Another thing that many women --

Nog iets dat veel vrouwen denken --

we think that we have to do everything.

dat we alles moeten doen.

That we are the only ones responsible for our families,

Dat we de enige zijn die verantwoordelijk zijn voor onze gezinnen,

and it is so hard for us to delegate

en we vinden het moeilijk om te delegeren

and just get others to help us do the duties that we are responsible for.

en om anderen te vragen ons te helpen bij de taken die we moeten doen.

We feel embarrassed or we feel guilty.

We schamen ons of voelen ons schuldig.

But we know that we have to make this happen,

Maar we weten dat we dit moeten oplossen,

because if not, we will never have time to be able to volunteer

omdat we anders nooit tijd zullen hebben om vrijwilliger te zijn

to help on these many causes that are now facing us.

en te helpen bij deze vele zaken die ons te wachten staan.

One of the areas that women can give up a little bit of time

Een van de gebieden waar vrouwen wat minder tijd aan kunnen besteden

and that is in shopping, OK?

is winkelen.

(Laughter)

(Gelach)

And especially when we go out there

En vooral wanneer we dingen kopen

shopping for things that we don't even need.

die we eigenlijk niet eens nodig hebben.

(Laughter)

(Gelach)

You know, you never saw a hearse with a U-Haul behind it.

Je hebt nog nooit een lijkwagen met een aanhangwagen erachter gezien.

(Laughter)

(Gelach)

We have to live simply, so that others can simply live.

We moeten simpel leven zodat anderen simpelweg kunnen leven.

And when we think of the kind of inheritance

Als we denken aan het soort erfgoed

that we want to leave to our children or our grandchildren,

dat we aan onze kinderen en kleinkinderen willen nalaten,

think of leaving them a legacy of justice.

denk dan aan een nalatenschap van rechtvaardigheid.

This is a legacy that they can not only imitate,

Dit is een nalatenschap die ze kunnen navolgen,

but they can be proud of for the rest of their lives.

maar waar ze ook de rest van hun leven trots op kunnen zijn.

If we leave them a lot of material goods, all they're going to do is fight,

Als we hen materiële zaken nalaten gaan ze er alleen maar om ruziën

and they're going to hate each other.

en elkaar haten.

Just remember that, when we think about what we're doing.

Vergeet dat niet als we nadenken over waar we mee bezig zijn.

The other thing that we have to do to liberate our women, eventually,

Iets anders dat we moeten doen om onze vrouwen uiteindelijk te bevrijden

so that we can do the kind of volunteer work that we need to do

zodat we het benodigde soort vrijwilligerswerk kunnen doen

to change this world,

om deze wereld te veranderen,

is we have to have a different kind of an education for our young women.

is dat we jonge vrouwen een andere soort opleiding moeten bieden.

Unfortunately, in our societies around the world,

Helaas, in de samenlevingen van over de hele wereld

women are taught to be victims.

worden vrouwen geleerd slachtoffer te zijn.

Women are not taught that they are going to have to defend themselves,

Men leert vrouwen niet dat ze zichzelf zullen moeten verdedigen,

dat ze zichzelf zullen moeten onderhouden,

that they're going to have to support themselves

and they have to protect themselves.

en dat ze zichzelf moeten beschermen.

Because, you know, when we actually look at the animal kingdom,

Als we naar het dierenrijk kijken

and we see who are the most ferocious, the male or the female?

en we kijken wie er het meest meedogenloos zijn, mannetjes of vrouwtjes?

We know it's the female, right?

We weten dat het de vrouwtjes zijn, toch?

So something went wrong with us at the top of that animal kingdom as women.

Er is iets mis gegaan met ons als vrouwen aan het hoofd van dat dierenrijk.

(Laughter)

(Gelach)

So I want to give you an example of how I found my voice.

Ik wil jullie een voorbeeld geven van hoe ik mijn stem vond.

And I was very fortunate in that, when I was 25 years old,

Ik had het geluk dat ik, toen ik 25 jaar oud was,

I met a gentleman named Fred Ross Sr.,

een man ontmoette genaamd Fred Ross senior,

who organized a chapter of a group called the Community Service Organization

die een afdeling leidde van de 'Community Service Organization',

in my hometown of Stockton, California.

in mijn woonplaats Stockton, Californië.

Dit was een burgerorganisatie en ze rekruteerden mij als vrijwilliger.

This was a grassroots organization, and I was recruited to be a volunteer.

So, one day, while we were sitting in the office,

Op een dag toen we in zijn kantoor zaten,

a farm worker comes in.

kwam er een landarbeider binnen.

And he's paralyzed, he can hardly walk, he has a crutch.

Hij is verlamd, hij kan nauwelijks lopen, hij gebruikt een kruk.

And he needs help.

En hij heeft hulp nodig.

He needs someone to help him go down to the welfare office

Hij heeft iemand nodig

die met hem naar de sociale dienst gaat om een aanvraag in te dienen.

and make an application.

So, I volunteered to do that.

Ik bood aan om dat te doen.

Maar toen ik bij de sociale dienst kwam,

But when I got to the welfare office,

they would not let me make an application for this gentleman.

stonden ze me niet toe een aanvraag voor deze man in te dienen.

So I didn't know what to do, I was at a loss.

Ik wist niet wat ik moest doen, ik was ten einde raad.

Dus ging ik terug naar kantoor en vertelde meneer Ross:

So I went back to the office, and I told Mr. Ross,

"They won't let me make an application."

"Ze laten me geen aanvraag indienen."

And he said to me, very sternly,

En hij zei zeer streng tegen me:

"You go right back down to that welfare office,

"Je gaat gelijk terug naar de sociale dienst

and you demand to see a supervisor.

en je eist een leidinggevende te spreken.

And you demand that they let him make an application."

En je eist dat ze hem een aanvraag laten doen."

And I thought, "Wow, I can do that?"

En ik dacht: wauw, kan ik dat doen?

(Laughter)

(Gelach)

So I thought about it,

Ik dacht er over na,

and I kind of overcame my anxieties and my fears.

en ik overwon mijn zorgen en angsten.

I went down to the welfare office and I demanded to see the supervisor.

Ik ging naar de sociale dienst en eiste de leidinggevende te spreken.

Sure enough, he came out,

En jawel, hij kwam,

and they had to let Mr. Ruiz make an application for welfare.

en ze moesten meneer Ruiz een aanvraag voor een uitkering laten invullen.

And he got his disability for himself and his family.

Hij kreeg een uitkering voor zichzelf en zijn gezin.

But that taught me a lesson.

Ik leerde hiervan.

That taught me that I had a voice.

Ik leerde dat ik een stem had.

Well, Mr. Ross also taught many of us many other things, including Cesar Chavez

Meneer Ross leerde velen van ons veel andere dingen, waaronder Cesar Chavez

and many other volunteers.

en vele andere vrijwilligers.

And he taught us not only that we can make demands of people,

Hij leerde ons niet alleen dat we dingen van mensen konden eisen,

especially our public officials.

in het bijzonder van overheidsambtenaren.

And this is something we should always keep in mind:

Dit is iets dat we altijd in gedachten moeten houden:

every public official -- guess what -- they work for us.

iedere ambtenaar -- raad eens -- werkt voor ons.

Because we pay their salaries with out taxes.

Omdat wij hun salarissen betalen via onze belastingen.

And they are actually our servants.

Zij zijn eigenlijk ons personeel.

Some of them turn out to be leaders, but not all of them.

Sommigen van hen worden leiders, maar niet allemaal.

(Laughter)

(Gelach)

Once in a while we get a leader out of there.

Af en toe komt er een leider tevoorschijn.

The other thing that Mr. Ross taught us is that voting is extremely important.

Het andere dat meneer Ross ons leerde, is dat stemmen ontzettend belangrijk is.

And not just voting,

En niet alleen stemmen,

but going out there and getting other people to vote.

maar erop uit gaan en zorgen dat andere mensen stemmen.

Going door to door.

Langs de deuren gaan.

Phone banking, talking to voters,

Mensen bellen, praten met stemgerechtigden,

because many voters have a lot of doubts and they don't know how to vote.

omdat veel stemmers twijfelen en niet weten waar ze op moeten stemmen.

And unfortunately,

En helaas

we know that in many countries people are not allowed to vote

weten we dat in veel landen mensen niet mogen stemmen --

because we have voter suppression in other countries,

omdat kiezers onderdrukt worden in andere landen --

like we do here in the United States of America.

zoals we dat hier in de Verenigde Staten doen.

But the thing is, if we can get out there as individuals

Maar als we erop uit gaan als individuen en met mensen praten,

and talk to people, so we can remove their apathy

kunnen we zo hun onverschilligheid wegnemen

and make sure that they can vote.

en ervoor zorgen dat ze kunnen stemmen.

So, I want to give you an example of a woman in our foundation,

Ik wil jullie een voorbeeld geven van een vrouw in onze stichting,

the Dolores Huerta Foundation,

de Dolores Huerta Stichting,

and just to show you that sometimes people have power,

om jullie te laten zien dat mensen soms macht hebben

but they don't know it.

zonder het te weten.

But once they find it, they do miraculous things.

Maar als ze erachter komen doen ze wonderbaarlijke dingen.

So, Leticia Prado is an immigrant from Mexico,

Leticia Prado is een immigrant uit Mexico,

only has a sixth-grade education

heeft alleen de basisschool afgemaakt

and speaks very limited English.

en spreekt heel beperkt Engels.

But she was very concerned

Ze maakte zich veel zorgen,

because the children at the middle school in their town called Weedpatch --

omdat de kinderen op Weedpatch, de middelbare school in hun dorp --

this is in California, Central Valley --

dit is in Californië, in Central Valley --

they couldn't go out and play in the schoolyard,

niet konden buitenspelen op het schoolplein,

because the air quality is so bad

omdat de luchtkwaliteit zo slecht is

in the southern part of Kern County, California

in het zuidelijke deel van Kern County in Californië

in onze Verenigde Staten van Amerika.

in our United States of America.

So she and her husband went out there, and they passed a bond issue

Zij en haar man gingen daarnaartoe en regelden een obligatie-uitgifte

to build a brand new, state-of-the-art gymnasium

om een gloednieuwe, hypermoderne gymzaal te bouwen

for the kids at their middle school.

voor de kinderen op hun middelbare school.

That was a big success.

Dit was een groot succes.

Then she heard a rumor

Toen hoorde ze een gerucht

that the principal was going to end the breakfast program

dat de directeur het ontbijtprogramma zou gaan beëindigen

for the farm worker children,

voor de kinderen van de boeren,

because the principal thought it was just too much paperwork.

omdat de directeur vond dat het te veel administratie opleverde.

So, Leticia got herself elected to the school board.

Dus zorgde Leticia dat ze verkozen werd voor het schoolbestuur.

And they kept the breakfast program, and she got rid of the principal.

En ze behield het ontbijtprogramma en deed de directeur weg.

(Laughter)

(Gelach)

(Applause)

(Applaus)

So there were other rumors

Er waren nog meer geruchten

about some corruption in the local water district.

over corruptie bij het lokale waterdistrict.

So, Leticia got herself elected to the water district.

Dus zorgde Leticia dat ze verkozen werd voor het waterdistrict.

Then she looked into all of the finances of the water district

Toen onderzocht ze alle financiën van het waterdistrict

and found there was 250,000 dollars missing from their bank account.

en merkte dat er 250.000 dollar van de bankrekening miste.

Dus belde Leticia de onderzoeksjury en werden er meerdere mensen gearresteerd.

So, Leticia called in the grand jury, and several arrests have been made.

And this is just an example of a woman who never went to high school,

Dit voorbeeld is van een vrouw die nooit naar de middelbare school is gegaan,

never went to college,

nooit naar de universiteit,

but she found her power.

maar zij vond haar macht.

And in addition, she has recruited other people in the community

Bovendien heeft ze andere mensen in de gemeenschap gerekruteerd

om zich verkiesbaar te stellen

to also run for public office,

and guess what -- they've all gotten themselves elected.

en raad eens -- ze zijn allemaal verkozen.

So, I take that Leticia really embodies

Ik denk dat Leticia echt vertegenwoordigt

something that Coretta Scott King said.

wat Coretta Scott King ooit zei.

And I want to share this with you. Coretta Scott King said,

Ik wil dit met jullie delen. Coretta Scott King zei:

"We will never have peace in the world until women take power."

"We zullen nooit wereldvrede hebben totdat vrouwen aan de macht komen."

(Applause)

(Applaus)

Now, I have amended that statement to say

Ik heb die uitspraak aangepast om te zeggen

that we will never have peace in the world until feminists take power.

dat we nooit wereldvrede zullen hebben totdat feministen aan de macht komen.

(Laughter)

(Gelach)

Because we know there is a difference, right?

Want we weten dat er een verschil is, toch?

Not only that, but if we want to define what is a feminist --

Niet alleen dat, maar als we willen definiëren wat een feminist is --

a person who stands up for reproductive rights,

een persoon die opkomt voor reproductieve rechten,

for immigrants' rights, for the environment,

voor rechten voor immigranten, voor het milieu,

for LGBT rights and also for labor unions and working people.

voor rechten voor LGBT-ers en voor vakbonden en werkende mensen.

(Applause)

(Applaus)

Which also means that men can also be feminists.

Dit betekent dat mannen ook feministen kunnen zijn.

(Applause)

(Applaus)

So when we think of feminization,

Dus als we denken aan feminisering,

we should also think of how can we feminize the policies,

moeten we ook denken aan hoe we het beleid kunnen feminiseren,

and not only of our major countries,

niet alleen dat van de grote landen,

the wealthy countries like the United States,

de rijke landen zoals de Verenigde Staten,

but all over the world,

maar over de hele wereld,

our domestic and foreign policy.

ons binnenlands en buitenlands beleid.

And one of the things that we can do to stop wars and to have peace

Een van de dingen die we kunnen doen om oorlog te stoppen en vrede te stichten,

is to make sure that the wealthiest countries in the world

is te zorgen dat de rijkste landen ter wereld

also help the developing countries.

ook de ontwikkelingslanden helpen.

Now, we did this in the past.

Dit hebben we in het verleden gedaan.

After World War II,

Na de Tweede Wereldoorlog,

when Japan and Germany were devastated after the war,

toen Japan en Duitsland verwoest waren na de oorlog,

United States of America gave many tax dollars to those two countries,

gaven de Verenigde Staten van Amerika veel belastinggeld aan deze twee landen,

zodat ze hun economie en hun bedrijven opnieuw konden opbouwen.

so that they can rebuild their economies and rebuild their corporations.

And we can do that again.

Dit kunnen we weer doen.

Als we kunnen nadenken over hoe we deze andere landen kunnen helpen --

And if we can think about how we can help these other countries.

Ik wil een voorbeeld geven

And I want to give an example

of issues that we are facing in the United States of America,

van vraagstukken waar we in de VS mee te maken hebben bijvoorbeeld.

for instance.

We know that right now

Op dit moment

hebben we veel vluchtelingen uit Midden-Amerika

we have a lot of refugees from Central America

that are at the border of the United States.

die aan de grens van de Verenigde Staten staan.

Waarom verlaten mensen hun huizen,

Why do people leave their homes,

their beautiful homes that we go to as tourists?

hun mooie huizen die wij als toeristen bezoeken?

Omdat ze daar geen mogelijkheden hebben.

Because they don't have opportunities there.

And then we think, "Hm, bananas."

En dan denken wij: hm, bananen.

How many jillions of bananas do we consume in the United States every single day?

Hoe ontzettend veel bananen consumeren wij dagelijks in de Verenigde Staten?

And throughout the world.

En over de hele wereld?

Now, do the people in Central America

Krijgen de mensen in Midden-Amerika

get the profits from the bananas that we consume?

de winsten van de bananen die wij consumeren?

Nee, dat krijgen ze niet.

No, they don't.

The profits go to corporations from the United States of America.

De winsten gaan naar bedrijven in de Verenigde Staten van Amerika.

And we think that this is wrong.

En wij denken dat dit verkeerd is.

Als de mensen in Midden-Amerika wat van dat geld konden krijgen

Now, if the people in Central America were to be able to get some of that money

that we pay for bananas,

dat wij voor bananen betalen,

then they wouldn't have to leave their homes.

dan hoefden zij hun huizen niet te verlaten.

Dan hoefden zij geen asielzoekers te worden

They wouldn't have to come as asylum seekers

to the borders of the United States of America.

aan de grenzen van de Verenigde Staten.

And then maybe, many children would not have to be separated from their parents.

En misschien hoefden dan vele kinderen niet van hun ouders gescheiden te worden.

Now, we know that there are countries in the world

We weten dat er landen in de wereld zijn

that actually have free education and have free health care

die gratis educatie en gratis gezondheidszorg hebben

voor alle mensen in het land.

for all of the people in their country.

And that country is Cuba.

En dat land is Cuba.

Cuba has health care for every one of their citizens,

Cuba biedt gezondheidszorg voor al haar inwoners

en biedt gratis universitaire opleidingen voor al haar inwoners.

and they have a free college education for every one of their citizens.

They're 11 million citizens.

Er zijn 11 miljoen inwoners.

We denken dat als een arm land als Cuba

Now, we think, if a poor country like Cuba

can have these kind of resources, and we know that they're a poor country,

deze middelen kan hebben, en we weten dat het een arm land is,

then why can't some of the other wealthier countries,

waarom kunnen de rijkere landen,

like the United States of America,

zoals de Verenigde Staten,

do the same?

niet het zelfde doen?

I think that we can make that happen.

Ik denk dat we dat wel kunnen regelen.

(Applause)

(Applaus)

Maar we weten dat het niet gaat gebeuren

But we know it's not going to happen

until we, the people of the United States of America,

totdat wij, het volk van de Verenigde Staten van Amerika

and people throughout the world,

en mensen over de hele wereld,

start making sure that they get public officials elected to their governments

gaan zorgen dat ze ambtenaren verkiezen in hun overheden

that really care about the constituents, they care about people,

die echt geven om de kiezers, die geven om mensen,

die zich inzetten om te zorgen dat de middelen die ze hebben

they will commit to make sure that the resources that they have

are going to be used for their citizens, and not to be used for war.

gebruikt gaan worden voor hun burgers en niet voor oorlog.

So, how do we make this happen?

Hoe kunnen we dit laten gebeuren?

We have to get rid of the apathy,

We moeten de onverschilligheid verliezen;

we have to get more people involved.

we moeten meer mensen betrokken maken.

We know that if we can't have a democracy in the United States,

We weten dat als we geen democratie kunnen hebben in de Verenigde Staten,

we can't have democracies throughout the world,

we geen democratie kunnen hebben in de wereld,

unless people participate.

tenzij mensen participeren.

So it is imperative that all of us get out there and we say,

Dus is het noodzakelijk dat we erop uit gaan en zeggen:

"Get rid of the apathy, get off of the sidewalk,

"Laat de onverschilligheid los, stap weg van de zijlijn

en doe mee met de mars voor vrede en gerechtigheid.

come and join the march for peace and justice,

let's make Coretta Scott's vision a reality,

Laten we de visie van Coretta Scott waarmaken

to have peace in the world."

en vrede in de wereld stichten."

We recently had midterm elections in the United States of America.

We hadden laatst tussentijdse verkiezingen hier in de Verenigde Staten.

And what did we see?

En wat zagen we?

We saw that so many more women,

We zagen dat veel meer vrouwen,

young people, people of color, LGBT folks,

jonge mensen, mensen van kleur, LGBT-ers,

were all elected to public office.

werden verkozen voor een openbare functie.

And we know this happened -- why?

We weten dat dit gebeurde -- waarom?

Because so many women were on the march.

Omdat zoveel vrouwen meededen met de marsen.

We had the Women's March in the United States.

We hadden de Vrouwenmars in de Verenigde Staten.

They had the Women's Marches all over the world.

Er waren Vrouwenmarsen over de hele wereld.

And so we now see that we have this potential.

We zien nu dat we deze potentie hebben.

We hebben de potentie om de onverschilligheid weg te nemen.

We have this potential to get rid of the apathy.

And if we get everyone involved, get everyone committed,

Als we iedereen erbij betrekken, als iedereen zich eraan verbindt,

then, I think, we can make Coretta Scott's vision come true.

dan denk ik dat we Coretta Scotts visie uit kunnen laten komen.

So, I want to just remind everybody,

Ik wil iedereen eraan herinneren,

throughout the world, one of the things is,

over de hele wereld, dat het belangrijk is

we have power,

dat we macht hebben.

poor people have power,

Arme mensen hebben macht,

iedere burger heeft macht.

every citizen has power.

But in order to achieve the peace that we all yearn for,

Maar om de vrede te bereiken waar we allemaal naar verlangen,

then we've all got to get involved.

moeten we allemaal betrokken raken.

So, what do we say?

Dus, wat zeggen we?

Can we do it?

Kunnen we het? We zeggen: "Ja, we kunnen het!"

We say, "Yes, we can!"

And in Spanish, we say, "Sí, se puede."

En in het Spaans zeggen we: "Sí, se puede."

Thank you very much.

Heel erg bedankt.

(Applause)

(Applaus)