Tom Shannon: The painter and the pendulum

Vertaald door: Axel Saffran Nagekeken door: Christel Foncke

John Hockenberry: It's great to be here with you, Tom.

John Hockenberry: Fantastisch om hier te zijn, Tom.

And I want to start with a question

Ik wil beginnen met een vraag

that has just been consuming me

die me beziggehouden heeft

since I first became familiar with your work.

sinds ik je werk leerde kennen.

In you work there's always this kind of hybrid quality

In je werk is altijd een soort mengeling

of a natural force

van een natuurlijke kracht

in some sort of interplay with creative force.

die speelt met een creatieve kracht.

Are they ever in equilibrium

Zijn ze ooit in evenwicht

in the way that you see your work?

in hoe jij je werk ziet?

Tom Shannon: Yeah, the subject matter that I'm looking for,

Tom Shannon: De thema's die ik opzoek

it's usually to solve a question.

zijn meestal antwoorden op een vraag.

I had the question popped into my head:

De vraag kwam bij me op:

What does the cone that connects the sun and the Earth look like

hoe ziet de kegel er uit, die de zon en de aarde verbindt

if you could connect the two spheres?

als je die twee bollen kon verbinden?

And in proportion, what would the size of the sphere

Wat is, naar verhouding, de grootte van de bol

and the length, and what would the taper be to the Earth?

en de lengte, en hoe zou het convergeren naar de aarde?

And so I went about and made that sculpture,

Dus maakte ik een sculptuur

turning it out of solid bronze.

gedraaid uit massief brons.

And I did one that was about 35 feet long.

Ik maakte er een van ongeveer 10 meter lengte.

The sun end was about four inches in diameter,

De zon had een diameter van zo'n 10 centimeter,

and then it tapered over about 35 feet

en het convergeerde over zo'n tien meter

to about a millimeter at the Earth end.

naar ongeveer een millimeter voor de aarde.

And so for me, it was really exciting

Voor mij was het heel spannend

just to see what it looks like

om te zien hoe het eruit ziet

if you could step outside and into a larger context,

als je in een grotere context kon stappen

as though you were an astronaut,

alsof je een astronaut was

and see these two things as an object,

en deze twee dingen te zien als een object,

because they are so intimately bound,

omdat ze zo intiem verbonden zijn.

and one is meaningless without the other.

De een is niets zonder de ander.

JH: Is there a relief

JH: Is er opluchting

in playing with these forces?

bij het spelen met deze krachten?

And I'm wondering how much of a sense of discovery there is

Ook vraag ik me af hoezeer het spelen met deze krachten

in playing with these forces.

een ontdekkingsreis is.

TS: Well, like the magnetically levitated objects --

TS: Nou, kijk naar de zwevende magnetische objecten

like that silver one there,

zoals die zilveren daar.

that was the result

Dat was het resultaat

of hundreds of experiments with magnets,

van honderden experimenten met magneten,

trying to find a way to make something float

om te proberen zoiets te laten zweven

with the least possible connection to the ground.

met zo min mogelijk verbinding met de grond.

So I got it down to just one tether

Ik heb dat teruggebracht tot een enkele draad

to be able to support that.

ter stabilisatie.

JH: Now is this electromagnetic here, or are these static?

JH: Is dit elektromagnetisch, of zijn deze statisch?

TS: Those are permanent magnets, yeah.

TS: Dat zijn permanente magneten.

JH: Because if the power went out, there would just be a big noise.

JH: Want als de elektriciteit uitviel, zou er een hoop lawaai zijn.

TS: Yeah.

TS: Ja,

It's really unsatisfactory having plug-in art.

kunst met een stekker is heel onbevredigend.

JH: I agree.

JH: Dat ben ik met je eens.

TS: The magnetic works

TS: De magnetische werken

are a combination of gravity and magnetism,

zijn een combinatie van zwaartekracht en magnetisme,

so it's a kind of mixture of these ambient forces

dus het is een soort mix van die ons omringende krachten

that influence everything.

die alles beïnvloeden.

The sun has a tremendous field

De zon heeft een enorm veld

that extends way beyond the planets

dat zich uitstrekt tot buiten de planeten.

and the Earth's magnetic field protects us from the sun.

Het magnetisch veld van de aarde beschermt ons tegen de zon.

So there's this huge

Dus er zijn enorme

invisible shape structures

onzichtbare vormstructuren

that magnetism takes in the universe.

die magnetisme produceert in de ruimte.

But with the pendulum,

Maar met de slinger

it allows me to manifest

kan ik deze onzichtbare krachten

these invisible forces

die de magneten in de lucht houden

that are holding the magnets up.

zichtbaar maken.

My sculptures

Mijn sculpturen

are normally very simplified.

zijn normaliter erg vereenvoudigd.

I try to refine them down

Ik probeer ze terug te brengen

to very simple forms.

tot heel eenvoudige vormen.

But the paintings become very complex,

Maar de schilderijen worden heel complex,

because I think the fields

want ik denk dat de velden

that are supporting them,

die ze ondersteunen,

they're billowing, and they're interpenetrating,

golven en elkaar doordringen,

and they're interference patterns.

en er zijn vervormingspatronen.

JH: And they're non-deterministic.

JH: Ze zijn ook niet gedetermineerd.

I mean, you don't know necessarily where you're headed when you begin,

Ik bedoel, je weet niet waar je uitkomt wanneer je begint,

even though the forces can be calculated.

zelfs al kun je de krachten berekenen.

So the evolution of this --

Dus de evolutie hiervan --

I gather this isn't your first pendulum.

Ik neem aan dat dit niet je eerste slinger is.

TS: No. (JH: No.)

TS: Nee (JH: Nee)

TS: The first one I did was in the late 70's,

TS: De eerste maakte ik eind jaren '70

and I just had a simple cone

en dat was eenvoudige trechter

with a spigot at the bottom of it.

met een spuigat onderaan.

I threw it into an orbit,

Ik gooide hem in een omloop

and it only had one color,

en er was slechts één kleur.

and when it got to the center, the paint kept running out,

Als hij het centrum naderde, was de verf op,

so I had to run in there,

dus moest ik erheen rennen.

didn't have any control over the spigot remotely.

Ik had geen controle over het spuigat.

So that told me right away: I need a remote control device.

Dus ik zag meteen: ik heb een afstandsbediening nodig.

But then I started dreaming of having six colors.

Maar toen begon ik te dromen van zes kleuren.

I sort of think about it as the DNA --

Ik zie het min of meer als DNA --

these colors, the red, blue, yellow,

deze kleuren, het rood, blauw, geel,

the primary colors and white and black.

de primaire kleuren en zwart en wit.

And if you put them together in different combinations --

Als je ze samenvoegt in verschillende combinaties --

just like printing in a sense,

net als printen eigenlijk,

like how a magazine color is printed --

zoals een kleur in een tijdschrift is geprint --

and put them under certain forces,

en ze blootstelt aan bepaalde krachten

which is orbiting them

zoals het draaien

or passing them back and forth

of ze heen en weer bewegen

or drawing with them,

of ermee tekenen,

these amazing things started appearing.

dan ontstaan er wonderlijke dingen.

JH: It looks like we're loaded for bear here.

JH: We zijn zwaarbewapend, geloof ik.

TS: Yeah, well let's put a couple of canvases.

TS: Ja, laten we een paar canvassen klaarleggen

I'll ask a couple of my sons

Ik vraag een paar van mijn zoons

to set up the canvases here.

om de canvassen neer te leggen.

I want to just say --

Ik zal alleen zeggen dat --

so this is Jack, Nick and Louie.

dit zijn Jack, Nick en Louie.

JH: Thanks guys.

JH: Bedankt jongens.

TS: So here are the --

TS: Hier zijn de --

JH: All right, I'll get out of the way here.

JH: Oké, ik ga aan de kant.

TS: I'm just going to throw this into an orbit

TS: Ik zal deze in een omloop gooien

and see if I can paint everybody's shoes in the front.

en kijken of ik hier vooraan ieders schoenen kan beschilderen.

(Laughter)

(Gelach)

JH: Whoa. That is ...

JH: Whoa. Dat is...

ooh, nice.

Oeh. Mooi.

TS: So something like this.

TS: Zoiets dus...

I'm doing this as a demo,

Ik bedoel, ik doe dit als voorbeeld,

and it's more playful,

en het is meer speels.

but inevitably,

Maar hoe dan ook,

all of this can be used.

dit allemaal kan worden gebruikt.

I can redeem this painting,

Ik kan dit schilderij terugwinnen,

just continuing on,

gewoon doorgaan

doing layers upon layers.

met laag over laag.

And I keep it around for a couple of weeks,

Ik houd het enkele weken paraat.

and I'm contemplating it,

Ik ben er mentaal mee bezig

and I'll do another session with it

en doe er dan weer een sessie mee

and bring it up to another level,

en breng het op een ander niveau,

where all of this

waar dit alles

becomes the background, the depth of it.

de achtergrond wordt, de diepte ervan.

JH: That's fantastic.

JH: Dat is fantastisch.

So the valves at the bottom of those tubes there

Dus de kleppen aan de onderkant van de tubes

are like radio-controlled airplane valves.

zijn als radiografisch bestuurde vliegtuigkleppen.

TS: Yes, they're servos with cams

TS: Ja, het zijn servo's met nokken

that pinch these rubber tubes.

die de rubberen tubes dichtknijpen.

And they can pinch them very tight and stop it,

Die kunnen ze heel hard dichtknijpen en afsluiten,

or you can have them wide open.

of je kunt ze wijd open laten.

And all of the colors

Alle kleuren

come out one central port

komen uit één centraal gat

at the bottom.

onderaan.

You can always be changing colors, put aluminum paint,

Je kunt altijd de kleuren veranderen... aluminiumverf gebruiken,

or I could put anything into this.

of je kunt van alles erin doen.

It could be tomato sauce,

Het zou tomatensaus kunnen zijn,

or anything could be dispensed --

van alles kan eruit stromen --

sand, powders or anything like that.

zand, poeders, dat soort dingen.

JH: So many forces there.

JH: Zoveel krachten hier.

You've got gravity, you've got the centrifugal force,

Er is zwaartekracht, de centrifugale kracht,

you've got the fluid dynamics.

de vloeistofdynamiek.

Each of these beautiful paintings,

Elk van deze prachtige schilderijen,

are they images in and of themselves,

zijn ze in en van zichzelf?

or are they records

Of zijn het optekeningen

of a physical event

van een fysieke gebeurtenis

called the pendulum approaching the canvas?

genaamd: de slinger nadert het canvas?

TS: Well, this painting here,

TS: Nou, bij dit schilderij hier

I wanted to do something very simple,

wilde ik iets heel eenvoudigs doen,

a simple, iconic image

een eenvoudig, iconisch beeld

of two ripples interfering.

van twee in elkaar grijpende golven.

So the one on the right was done first,

Dus degene rechts is eerst gemaakt,

and then the one on the left

en toen is degene links

was done over it.

eroverheen gemaakt.

And then I left gaps

Toen liet ik stukken open

so you could see the one that was done before.

zodat je degene kon zien die er al stond.

And then when I did the second one,

Toen ik de tweede deed,

it really disturbed the piece --

werd het stuk echt vervormd --

these big blue lines

die grote blauwe lijnen

crashing through the center of it --

die door het midden snijden.

and so it created a kind of tension and an overlap.

Dus het creëerde een soort spanning en een overlapping.

There are lines in front of the one on the right,

Er zijn lijnen vóór de rechter,

and there are lines behind the one on the left,

en er zijn lijnen achter de linker.

and so it takes it into different planes.

Dus dat creëert verschillende dieptes.

What it's also about,

Waar het ook over gaat,

just the little events,

zijn de kleine gebeurtenissen,

the events of the interpenetration of --

de gebeurtenissen van de interpenetratie van --

JH: Two stars, or --

JH: Twee sterren, of --

TS: Two things that happened --

TS: Twee dingen die gebeurden,

there's an interference pattern, and then a third thing happens.

er is een storingspatroon, en dan gebeurt er een derde ding.

There are shapes that come about

Er zijn vormen die ontstaan

just by the marriage

enkel door het huwelijk

of two events that are happening,

dat twee gebeurtenissen aangaan.

and I'm very interested in that.

Dat interesseert me enorm.

Like the occurrence of moire patterns.

Net als het ontstaan van moirépatronen.

Like this green one,

Zoals deze groene,

this is a painting I did about 10 years ago,

dat is een schilderij van tien jaar geleden.

but it has some --

Maar het heeft --

see, in the upper third --

zie je, in het bovenste deel --

there are these moires and interference patterns

daar zijn die moiré- en storingspatronen

that are radio kind of imagery.

die een soort radiobeelden vormen.

And that's something that in painting

Dat heb ik in de schilderkunst

I've never seen done.

nooit eerder gezien.

I've never seen a representation

Ik heb nooit een weergave gezien

of a kind of radio interference patterns,

van een soort radiostoringsgolven,

which are so ubiquitous

die zo alomtegenwoordig zijn

and such an important part of our lives.

en zo'n belangrijk onderdeel van ons leven.

JH: Is that a literal part of the image,

JH: Is dat letterlijk een deel van het schilderij

or is my eye making that interference pattern --

of maken mijn ogen dat storingspatroon?

is my eye completing that interference pattern?

Vul ik dat storingspatroon aan?

TS: It is the paint actually,

TS: Het is de verf,

makes it real.

die het echt maakt.

It's really manifested there.

Het is daar echt gemanifesteerd.

If I throw a very concentric circle,

Als ik een zeer concentrische cirkel gooi,

or concentric ellipse,

of een concentrische ellips,

it just dutifully makes

maakt hij trouw

these evenly spaced lines,

deze evenwijdige lijnen,

which get closer and closer together,

die dichter en dichter bij elkaar komen,

which describes how gravity works.

wat beschrijft hoe zwaartekracht werkt.

There's something very appealing

Er is iets heel aantrekkelijks

about the exactitude of science

aan de nauwkeurigheid van wetenschap

that I really enjoy.

die ik erg waardeer.

And I love the shapes that I see

Ik hou van de vormen die ik zie

in scientific observations

in wetenschappelijke observaties

and apparatus,

en apparatuur,

especially astronomical forms

met name astronomische vormen

and the idea of the vastness of it,

en het idee van de grootsheid ervan,

the scale,

de schaal,

is very interesting to me.

vind ik erg interessant.

My focus in recent years

Mijn focus heeft zich in de afgelopen jaren

has kind of shifted more toward biology.

meer verplaatst richting biologie.

Some of these paintings, when you look at them very close,

In sommige van deze schilderijen, als je van dichtbij kijkt,

odd things appear

gebeuren er vreemde dingen,

that really look like horses or birds

die echt lijken op paarden of vogels

or crocodiles, elephants.

of krokodillen, olifanten.

There are lots of things that appear.

Er zijn veel dingen die opdoemen.

When you look into it, it's sort of like looking at cloud patterns,

Wanneer je die bekijkt, lijkt het op kijken naar wolkenpatronen,

but sometimes they're very modeled and highly rendered.

maar soms zijn ze heel gemodelleerd en fijn uitgewerkt.

And then there are all these forms

En dan zijn er alle dingen

that we don't know what they are,

waarvan we niet weten wat ze zijn,

but they're equally well-resolved

maar die zijn net zo uitgewerkt

and complex.

en complex.

So I think, conceivably, those could be predictive.

Dus het is voorstelbaar dat die voorspellend zijn.

Because since it has the ability

Want aangezien hij in staat is

to make forms

vormen te maken

that look like forms that we're familiar with

die er uitzien als vormen waarmee we bekend zijn

in biology,

in de biologie,

it's also making other forms that we're not familiar with.

en hij maakt ook vormen die we niet kennen,

And maybe it's the kind of forms

zou het kunnen dat dit de soort vormen zijn

we'll discover underneath the surface of Mars,

die iemand zal ontdekken op Mars,

where there are probably lakes

waar in ondergrondse meren

with fish swimming under the surface.

waarschijnlijk vissen zwemmen onder de oppervlakte.

JH: Oh, let's hope so. Oh, my God, let's.

JH: Oh, laten we het hopen. Oh, mijn hemel, ja!

Oh, please, yes. Oh, I'm so there.

Oh alsjeblieft.. ja. Oh, ik zie het voor me.

You know, it seems

Weet je, het lijkt dat je

at this stage in your life,

op dit punt in je leven,

you also very personally

zelf ook heel persoonlijk

are in this state of confrontation

in een staat van confrontatie bent

with a sort of dissonant --

met een soort dissonant --

I suppose it's an electromagnetic force

Ik neem aan dat het een elektromagnetische kracht is

that somehow governs your Parkinson's

die Parkinson op één of andere manier teweegbrengt,

and this creative force

en die creatieve kracht

that is both the artist

die de kunstenaar is

who is in the here and now

in het hier en nu

and this sort of arc of your whole life.

en de boog van je hele leven.

Is that relevant to your work?

Is dat relevant voor je werk?

TS: As it turns out,

TS: Het blijkt nu

this device kind of comes in handy,

dat dit apparaat heel handig is,

because I don't have to have

want ik hoef niet

the fine motor skills to do,

de fijne motoriek te hebben

that I can operate slides,

voor het bewegen van de schuiven,

which is more of a mental process.

wat meer een mentaal proces is.

I'm looking at it and making decisions:

Ik kijk ernaar en neem beslissingen.

It needs more red, it needs more blue,

Er moet meer rood bij, of meer blauw;

it needs a different shape.

er is een andere vorm nodig.

And so I make these creative decisions

Dus ik maak die creatieve beslissingen

and can execute them

en kan ze uitvoeren

in a much, much simpler way.

op een veel eenvoudiger manier.

I mean, I've got the symptoms.

Ik bedoel, ik heb de symptomen.

I guess Parkinson's kind of creeps up over the years,

Ik denk dat Parkinson geleidelijk de kop opsteekt,

but at a certain point you start seeing the symptoms.

maar na jaren begin je dan de symptomen te zien.

In my case,

In mijn geval,

my left hand has a significant tremor

mijn linkerhand heeft een behoorlijke beving

and my left leg also.

en mijn linkerbeen ook.

I'm left-handed, and so I draw.

Ik ben linkshandig, dus ik teken.

All my creations

Al mijn creaties

really start on small drawings,

beginnen met kleine tekeningen,

which I have thousands of,

waar ik er duizenden van heb.

and it's my way of just thinking.

Het de manier waarop ik denk.

I draw with a simple pencil,

Ik teken met een eenvoudig potlood.

and at first, the Parkinson's

In het begin was Parkinson

was really upsetting,

heel verontrustend,

because I couldn't get the pencil to stand still.

want ik kon het potlood niet stilhouden.

JH: So you're not a gatekeeper for these forces.

JH: Je bent dus geen poortwachter voor deze krachten.

You don't think of yourself as the master of these forces.

Je ziet jezelf niet als de meester van deze krachten.

You think of yourself as the servant.

Je ziet jezelf als dienaar.

TS: Nature is -- well, it's a godsend.

TS: De natuur is -- het is een Godsgeschenk.

It just has so much in it.

Er zit zoveel in.

And I think nature

Ik denk ook dat de natuur

wants to express itself

zichzelf wil uitdrukken,

in the sense that we are nature,

in de zin dat wij allemaal natuur zijn,

humans are of the universe.

mensen zijn van het universum.

The universe is in our mind,

Het universum is in onze geest,

and our minds are in the universe.

en onze geesten zijn in het universum.

And we are expressions

We zijn in feite uitdrukkingen

of the universe, basically.

van het universum.

As humans,

Als mensen,

ultimately being part of the universe,

die uiteindelijk deel uitmaken van het universum,

we're kind of the spokespeople

zijn we de spreekbuizen

or the observer part

of het observerend deel

of the constituency

van de inhoud

of the universe.

van het universum.

And to interface with it,

Om in dialoog te treden

with a device that lets these forces

met een apparaat dat deze krachten

that are everywhere

die je overal vindt

act and show what they can do,

laat handelen en zich uiten

giving them pigment and paint just like an artist,

door ze pigment en verf te geven, net als een kunstenaar.

it's a good ally.

Hij is een goede bondgenoot.

It's a terrific studio assistant.

Hij is een fantastische atelierassistent.

JH: Well, I love the idea

JH: Dat is een mooi idee,

that somewhere within this idea

dat ergens in dit idee van

of fine motion and control

precieze beweging en controle

with the traditional skills

met de traditionele vaardigheden

that you have with your hand,

die je hebt met je hand,

some sort of more elemental force gets revealed,

een meer elementaire kracht wordt onthuld,

and that's the beauty here.

en dat is volgens mij de schoonheid hier.

Tom, thank you so much. It's been really, really great.

Tom, mijn hartelijke dank. Het was fantastisch.

TS: Thank you, John.

TS: Dank je, John.

(Applause)

(Applaus)