Tom Shannon: The painter and the pendulum

Tłumaczenie: Ewa Barycka Korekta: Marcin Cwikla

John Hockenberry: It's great to be here with you, Tom.

John Hockenberry: Tom, miło tutaj być.

And I want to start with a question

Chciałbym zacząć od pytania,

that has just been consuming me

które dręczy mnie

since I first became familiar with your work.

od kiedy po raz pierwszy poznałem Twoje prace.

In you work there's always this kind of hybrid quality

Twoja praca zawsze charakteryzuje się hybrydową jakością

of a natural force

pewnego rodzaju wzajemnej zależności

in some sort of interplay with creative force.

sił natury z siłą twórczą.

Are they ever in equilibrium

Czy kiedykolwiek są one w równowadze

in the way that you see your work?

w sposób, jaki postrzegasz swoją pracę?

Tom Shannon: Yeah, the subject matter that I'm looking for,

Tom Shannon: To, czego szukam

it's usually to solve a question.

to odpowiedź na pytanie.

I had the question popped into my head:

W mojej głowie pojawiło się pytanie:

What does the cone that connects the sun and the Earth look like

jak wygląda stożek łączący Słońce z Ziemią

if you could connect the two spheres?

jeśli można byłoby połączyć te ciała niebieskie?

And in proportion, what would the size of the sphere

W odpowiedniej proporcji jaki byłby rozmiar kuli

and the length, and what would the taper be to the Earth?

i długość oraz czy zwężenie byłoby w kierunku Ziemi?

And so I went about and made that sculpture,

Zabrałem się do tego i stworzyłem tę rzeźbę

turning it out of solid bronze.

z odlanego brązu.

And I did one that was about 35 feet long.

Zrobiłem też taką na ponad 10,5 metra.

The sun end was about four inches in diameter,

Koniec przy Słońcu miał średnicę na około 10 cm

and then it tapered over about 35 feet

i zwężał się na długości ponad 10,5 metra

to about a millimeter at the Earth end.

do milimetra na końcówce przy Ziemi.

And so for me, it was really exciting

Dla mnie to było bardzo ekscytujące

just to see what it looks like

widzieć, jak to wygląda

if you could step outside and into a larger context,

jeśli wyszłoby się z tym w szerszy kontekst,

as though you were an astronaut,

jakby się było kosmonautą

and see these two things as an object,

i widziało te dwa obiekty jako jeden,

because they are so intimately bound,

ponieważ są one tak silnie złączone.

and one is meaningless without the other.

Jeden nic nie znaczy bez drugiego.

JH: Is there a relief

JH: Czy istnieje jakaś ulga

in playing with these forces?

podczas zabawy tymi siłami?

And I'm wondering how much of a sense of discovery there is

Zastanawiam się też jakie poczucie odkrycia wiąże się

in playing with these forces.

podczas zabawy tymi siłami?

TS: Well, like the magnetically levitated objects --

TS: W przypadku lewitacji magnetycznej przedmiotów

like that silver one there,

jak ten srebrny tutaj.

that was the result

To jest rezultat

of hundreds of experiments with magnets,

setek eksperymentów z magnesami,

trying to find a way to make something float

szukania sposobu na unoszenie przedmiotów w powietrzu

with the least possible connection to the ground.

z jak najmniejszym połączeniem z podłożem.

So I got it down to just one tether

Mamy oto jedną więź,

to be able to support that.

która jest podparciem.

JH: Now is this electromagnetic here, or are these static?

JH: Czy to elektromagnes, czy są one statyczne?

TS: Those are permanent magnets, yeah.

TS: To są stałe magnesy.

JH: Because if the power went out, there would just be a big noise.

JH: Bez dostępu prądu były wielki hałas.

TS: Yeah.

TS. Tak.

It's really unsatisfactory having plug-in art.

To nie jest zadowalające, gdy sztuka potrzebuje prądu.

JH: I agree.

JH: Zgadzam się.

TS: The magnetic works

TS: Prace magnetyczne

are a combination of gravity and magnetism,

to kombinacja grawitacji i magnetyzmu,

so it's a kind of mixture of these ambient forces

tak więc ta mieszanka tych otaczających na sił

that influence everything.

wywierających wpływ na wszystko.

The sun has a tremendous field

Słońce posiada potężne pole

that extends way beyond the planets

sięgające dalej niż planety.

and the Earth's magnetic field protects us from the sun.

A pole magnetyczne Ziemi chroni nas przed Słońcem.

So there's this huge

Istnieją wielkie

invisible shape structures

struktury o niewidocznych kształtach

that magnetism takes in the universe.

i magnetyzm rządzi wszechświatem.

But with the pendulum,

Wahadło natomiast

it allows me to manifest

pozwala mi na pokazanie

these invisible forces

tych niewidocznych sił,

that are holding the magnets up.

które trzymają magnesy u góry.

My sculptures

Moje rzeźby

are normally very simplified.

zazwyczaj są bardzo uproszczone.

I try to refine them down

Staram się dopracowywać je

to very simple forms.

do bardzo prostych form.

But the paintings become very complex,

Obrazy stają się bardzo złożone,

because I think the fields

bo, jak myślę, pola,

that are supporting them,

które je podtrzymują,

they're billowing, and they're interpenetrating,

kłębią się, wzajemnie przenikają,

and they're interference patterns.

stąd te wzory interferencji.

JH: And they're non-deterministic.

JH: One nie determinują.

I mean, you don't know necessarily where you're headed when you begin,

Na początku nie wiadomo dokąd powiodą,

even though the forces can be calculated.

mimo, że siły te można obliczyć.

So the evolution of this --

Tak więc ewolucja tego,

I gather this isn't your first pendulum.

mniemam, że nie jest to Twoje pierwsze wahadło.

TS: No. (JH: No.)

TS: Nie. (JH: Nie.)

TS: The first one I did was in the late 70's,

TS: Pierwsze powstało pod koniec lat 70'.

and I just had a simple cone

To był prosty stożek

with a spigot at the bottom of it.

z czopem na jego spodzie.

I threw it into an orbit,

Wprowadziłem wahadło w orbitę,

and it only had one color,

było jednego koloru,

and when it got to the center, the paint kept running out,

a gdy dostało się do środka, zabrakło farby,

so I had to run in there,

musiałem biec tutaj,

didn't have any control over the spigot remotely.

nie miałem kontroli nad czopem na odległość.

So that told me right away: I need a remote control device.

W ten sposób dowiedziałem się, że potrzebuję pilota do zdalnego sterowania.

But then I started dreaming of having six colors.

Wtedy zacząłem śnić o sześciu kolorach.

I sort of think about it as the DNA --

Reprezentujących DNA -

these colors, the red, blue, yellow,

kolory - czerwony, niebieski, żółty,

the primary colors and white and black.

- główne kolory, dalej biały, czarny.

And if you put them together in different combinations --

Gdy zbierze się je razem w różnych kombinacjach,

just like printing in a sense,

jak podczas druku,

like how a magazine color is printed --

jak drukowane są pisma kolorowe

and put them under certain forces,

i podda się je pewnym siłom,

which is orbiting them

wprowadzania na orbitę

or passing them back and forth

lub przesuwania do przodu i do tyłu,

or drawing with them,

lub ciągnięcia,

these amazing things started appearing.

te zdumiewające rzeczy zaczęły się pojawiać.

JH: It looks like we're loaded for bear here.

JH: Wydaje się, że zabieramy się za grubą zwierzynę.

TS: Yeah, well let's put a couple of canvases.

TS: Tak, połóżmy z kilka płócien.

I'll ask a couple of my sons

Poproszę moich synów,

to set up the canvases here.

by ustawili płótna tutaj.

I want to just say --

Otóż...

so this is Jack, Nick and Louie.

to są Jack, Nick i Louie.

JH: Thanks guys.

JH:. Dziękuję Wam.

TS: So here are the --

TS: Oto są...

JH: All right, I'll get out of the way here.

JH: Dobrze, usuwam się.

TS: I'm just going to throw this into an orbit

TS. Wprowadzę to na orbitę,

and see if I can paint everybody's shoes in the front.

zobaczymy, czy uda się pomalować buty osób z przodu.

(Laughter)

(Śmiech)

JH: Whoa. That is ...

JH: To jest...

ooh, nice.

fajne.

TS: So something like this.

Coś w tym rodzaju,

I'm doing this as a demo,

to jest prezentacja,

and it's more playful,

rodzaj zabawy.

but inevitably,

Lecz nieuchronnie

all of this can be used.

wszystko to może być wykorzystane.

I can redeem this painting,

Mogę odzyskać ten obraz,

just continuing on,

nie przestawać

doing layers upon layers.

i nakładać warstwa po warstwie.

And I keep it around for a couple of weeks,

Przez kilka tygodni ono się kręci.

and I'm contemplating it,

Kontempluję je,

and I'll do another session with it

robię kolejną sesję

and bring it up to another level,

i przenoszę na inny poziom,

where all of this

gdzie to wszystko

becomes the background, the depth of it.

staje się tłem, głębią.

JH: That's fantastic.

JH: To fantastyczne.

So the valves at the bottom of those tubes there

Zawory na spodzie rurek tutaj

are like radio-controlled airplane valves.

są jak zawory samolotu kontrolowane radiowo.

TS: Yes, they're servos with cams

TS: Tak, to są siłowniki z kamerkami,

that pinch these rubber tubes.

one uciskają na rurki gumowe.

And they can pinch them very tight and stop it,

Mogą ucisnąć bardzo mocno i zatrzymać

or you can have them wide open.

lub mogą być szeroko otwarte.

And all of the colors

Wszystkie te kolory

come out one central port

pochodzą z jednego centralnego portu

at the bottom.

u dołu.

You can always be changing colors, put aluminum paint,

Zawsze można zmieniać kolory, wstawić farbę aluminiową

or I could put anything into this.

lub mogę włożyć tam cokolwiek.

It could be tomato sauce,

Może być to sos pomidorowy,

or anything could be dispensed --

wszystko, co może być wydawane -

sand, powders or anything like that.

piasek, proszki, cokolwiek takiego.

JH: So many forces there.

JH: Tak wiele sił.

You've got gravity, you've got the centrifugal force,

Grawitacja, siła odśrodkowa,

you've got the fluid dynamics.

dynamika płynu.

Each of these beautiful paintings,

Każdy z tych pięknych obrazów,

are they images in and of themselves,

czy są same w sobie czy o sobie,

or are they records

czy są zapisem

of a physical event

wydarzenia fizycznego, nazwijmy je

called the pendulum approaching the canvas?

wahadło przybliżające się do płótna?

TS: Well, this painting here,

TS: Ten obraz tutaj,

I wanted to do something very simple,

chciałem zrobić coś bardzo prostego,

a simple, iconic image

prosty, ikoniczny obraz

of two ripples interfering.

dwóch interferujących zmarszczek.

So the one on the right was done first,

Ta po prawej powstała pierwsza,

and then the one on the left

potem ta po lewej stronie

was done over it.

powstała na tej pierwszej.

And then I left gaps

Pozostawiłem przerwy,

so you could see the one that was done before.

by móc zobaczyć tę, która powstała najpierw.

And then when I did the second one,

Gdy zrobiłem tę drugą,

it really disturbed the piece --

to ona naruszyła całość,

these big blue lines

te duże niebieskie linie

crashing through the center of it --

wtłoczone w samym centrum.

and so it created a kind of tension and an overlap.

To stworzyło rodzaj napięcia oraz kolizję.

There are lines in front of the one on the right,

Te linie z przodu po prawej stronie

and there are lines behind the one on the left,

i linie z tyłu po lewej.

and so it takes it into different planes.

Powstają różne płaszczyzny.

What it's also about,

To jest również o

just the little events,

małych wydarzeniach,

the events of the interpenetration of --

wydarzeniach wzajemnej penetracji...

JH: Two stars, or --

JH: Dwie gwiazdy lub

TS: Two things that happened --

TS: Dwie rzeczy, które się wydarzyły,

there's an interference pattern, and then a third thing happens.

jest to wzór interferencji i trzecia rzecz się pojawia.

There are shapes that come about

Oto pojawiają się kształty

just by the marriage

poprzez mariaż

of two events that are happening,

dwóch wydarzeń.

and I'm very interested in that.

Bardzo się tym interesuję.

Like the occurrence of moire patterns.

Pojawienie się wzorów pasków moire,

Like this green one,

jak ten zielony.

this is a painting I did about 10 years ago,

To obraz, jaki zrobiłem 10 lat temu.

but it has some --

Ten ma parę...

see, in the upper third --

w trzecim u góry...

there are these moires and interference patterns

to są paski moire i wzory interferencji,

that are radio kind of imagery.

radiowy rodzaj obrazowości.

And that's something that in painting

W malowaniu jest coś,

I've never seen done.

czego jeszcze nie widziałem.

I've never seen a representation

Nigdy nie widziałem wyobrażenia

of a kind of radio interference patterns,

rodzaju wzorów radiowej interferencji,

which are so ubiquitous

które są wszechobecne

and such an important part of our lives.

i stanowią istotną część naszego życia.

JH: Is that a literal part of the image,

JH: Czy to jest dosłowna część obrazu,

or is my eye making that interference pattern --

czy to moje oko tworzy ten wzór interferencji?

is my eye completing that interference pattern?

Czy ja uzupełniam wzór interferencji?

TS: It is the paint actually,

TS: To farba tak naprawdę

makes it real.

sprawia, że on się urzeczywistnia.

It's really manifested there.

To się naprawdę w ten sposób okazuje.

If I throw a very concentric circle,

Jeśli wrzucę bardzo koncentryczne koło

or concentric ellipse,

lub koncentryczną elipsę,

it just dutifully makes

to powstają te idealne linie

these evenly spaced lines,

w równych odstępach,

which get closer and closer together,

które zbliżają się do siebie,

which describes how gravity works.

to opisuje, jak działa grawitacja.

There's something very appealing

To jest coś bardzo interesujące -

about the exactitude of science

dokładność nauki,

that I really enjoy.

naprawdę to lubię.

And I love the shapes that I see

Uwielbiam kształty, które widzę

in scientific observations

podczas obserwacji naukowych

and apparatus,

oraz w urządzeniach,

especially astronomical forms

zwłaszcza w formach astronomicznych

and the idea of the vastness of it,

oraz pojęcie ich wielkości,

the scale,

skali

is very interesting to me.

bardzo mnie interesuje.

My focus in recent years

W ostatnich latach

has kind of shifted more toward biology.

zwróciłem się bardziej ku biologii.

Some of these paintings, when you look at them very close,

Niektóre z tych obrazów, gdy im się przyjrzeć,

odd things appear

to dziwne rzeczy się pojawiają,

that really look like horses or birds

konie, ptaki,

or crocodiles, elephants.

krokodyle, słonie.

There are lots of things that appear.

Dużo rzeczy się pojawia.

When you look into it, it's sort of like looking at cloud patterns,

Gdy patrzymy, to jakby patrzenie na wzory chmur,

but sometimes they're very modeled and highly rendered.

ale czasami są one wymodelowane i dobrze oddane.

And then there are all these forms

A tutaj są te formy,

that we don't know what they are,

nie wiemy czym one są,

but they're equally well-resolved

ale są równie dobrze rozłożone

and complex.

i skomplikowane.

So I think, conceivably, those could be predictive.

Niewykluczone, że te są prorocze.

Because since it has the ability

Ponieważ to ma zdolność

to make forms

do tworzenia form,

that look like forms that we're familiar with

które wyglądają jak formy, które znamy

in biology,

z biologii.

it's also making other forms that we're not familiar with.

Ale powstają też inne formy, który nie znamy.

And maybe it's the kind of forms

Może ten rodzaj form

we'll discover underneath the surface of Mars,

ktoś odkryje pod powierzchnią Marsa,

where there are probably lakes

gdzie prawdopodobnie są jeziora

with fish swimming under the surface.

z pływającymi w nich rybami.

JH: Oh, let's hope so. Oh, my God, let's.

JH:. Miejmy nadzieję.

Oh, please, yes. Oh, I'm so there.

O tak! Już to widzę!

You know, it seems

Wiesz, wydaje się

at this stage in your life,

na tym etapie życia,

you also very personally

my też osobiście

are in this state of confrontation

jesteśmy w tym stanie konfrontacji

with a sort of dissonant --

z rodzajem dysonansu.

I suppose it's an electromagnetic force

Przypuszczam, że jest to siła elektromagnetyczna,

that somehow governs your Parkinson's

która rządzi Parkinsonem

and this creative force

i ta siła kreatywna

that is both the artist

to zarówno artysta

who is in the here and now

- tu i teraz -

and this sort of arc of your whole life.

jak i rodzaj łuku całego biegu życia.

Is that relevant to your work?

Czy to ma się jakoś do Twojej pracy?

TS: As it turns out,

TS: Jak się okazuje,

this device kind of comes in handy,

to urządzenie jest przydatne,

because I don't have to have

ponieważ nie muszę mieć

the fine motor skills to do,

dobrych umiejętności motorycznych.

that I can operate slides,

Potrafię operować slajdami,

which is more of a mental process.

co jest bardziej procesem mentalnym.

I'm looking at it and making decisions:

Patrzę na to i podejmuję decyzje.

It needs more red, it needs more blue,

To potrzebuje czerwieni, a to błękitu,

it needs a different shape.

to potrzebuje innego kształtu.

And so I make these creative decisions

Podejmuję te decyzje kreatywne

and can execute them

i mogę je wykonywać

in a much, much simpler way.

w o wiele prostszy sposób.

I mean, I've got the symptoms.

Mam objawy,

I guess Parkinson's kind of creeps up over the years,

myślę, że Parkinson stopniowo się rozwija na przestrzeni lat,

but at a certain point you start seeing the symptoms.

ale w pewnym momencie zaczynasz dostrzegać objawy.

In my case,

W moim przypadku,

my left hand has a significant tremor

moja lewa ręka znacznie się trzęsie,

and my left leg also.

podobnie lewa noga.

I'm left-handed, and so I draw.

Jestem leworęczny, tak więc rysuję.

All my creations

Wszystkie moje prace

really start on small drawings,

rozpoczynają się od małych rysunków,

which I have thousands of,

których mam tysiące.

and it's my way of just thinking.

To mój sposób myślenia.

I draw with a simple pencil,

Rysuję ołówkiem.

and at first, the Parkinson's

Na początku objawy Parkinsona

was really upsetting,

naprawdę były irytujące,

because I couldn't get the pencil to stand still.

bo nie mogłem utrzymać ołówka.

JH: So you're not a gatekeeper for these forces.

JH: Nie jesteś strażnikiem tych sił.

You don't think of yourself as the master of these forces.

Nie myślisz o sobie jako panu tych sił.

You think of yourself as the servant.

Myślisz, że jesteś ich poddanym.

TS: Nature is -- well, it's a godsend.

TS: Natura - to dar od Boga.

It just has so much in it.

Tak wiele od niej pochodzi.

And I think nature

Myślę, że natura

wants to express itself

chce się sama wyrażać

in the sense that we are nature,

w tym sensie, że my jesteśmy naturą,

humans are of the universe.

ludzie są częścią wszechświata.

The universe is in our mind,

Wszechświat jest w naszym umyśle,

and our minds are in the universe.

nasze umysły są we wszechświecie.

And we are expressions

Jesteśmy zasadniczo wyrazem

of the universe, basically.

wszechświata.

As humans,

Jako ludzie

ultimately being part of the universe,

ostatecznie będący częścią wszechświata

we're kind of the spokespeople

jesteśmy rzecznikami

or the observer part

lub obserwatorami

of the constituency

części składowych

of the universe.

wszechświata.

And to interface with it,

I aby stykać się z nim

with a device that lets these forces

za pomocą urządzenia, które pozwala by te siły,

that are everywhere

które są wszędzie

act and show what they can do,

działały i pokazywały, co to może zrobić

giving them pigment and paint just like an artist,

dostawszy farbę - malować jak artysta,

it's a good ally.

to dobry sprzymierzeniec.

It's a terrific studio assistant.

To fantastyczny asystent w studio.

JH: Well, I love the idea

JH: Podoba mi się pomysł,

that somewhere within this idea

że gdzieś w pojęciach

of fine motion and control

ruchu i kontroli

with the traditional skills

tradycyjnych umiejętności

that you have with your hand,

posiadanych w ręku

some sort of more elemental force gets revealed,

rodzaj bardziej podstawowej siły się pojawia

and that's the beauty here.

i to jest piękne.

Tom, thank you so much. It's been really, really great.

Tom, bardzo dziękuję. Było wspaniałe.

TS: Thank you, John.

TS: Dziękuję, John.

(Applause)

(oklaski)