How I made friends with reality | Emily Levine

Vertaald door: Peter van de Ven Nagekeken door: Rik Delaet

I'm going to first tell you something that in my grandmother

Ik ga jullie eerst iets vertellen

dat bij mijn grootmoeder een vijf-oj-alarm had af doen gaan:

would've elicited a five-oy alarm:

"Oy-oy-oy-oy-oy."

oj-oj-oj-oj-oj.

(Laughter)

(Gelach)

And here it is ... are you ready?

En dat is ... Ben je er klaar voor?

OK.

Oké.

I have stage IV lung cancer.

Ik heb longkanker in stadium 4.

Oh, I know, "poor me."

Ik weet het: "Arme ik."

I don't feel that way.

Zo voel ik het niet.

I'm so OK with it.

Ik kan het zo goed accepteren.

And granted, I have certain advantages --

Toegegeven, ik ben bevoordeeld --

not everybody can take so cavalier an attitude.

niet iedereen kan daar zo luchtig over doen.

I don't have young children.

Ik heb geen jonge kinderen;

I have a grown daughter who's brilliant and happy and wonderful.

ik heb een volwassen, briljante, gelukkige, prachtige dochter.

I don't have huge financial stress.

Ik heb geen grote financiële problemen.

My cancer isn't that aggressive.

Mijn kanker is niet zo agressief.

It's kind of like the Democratic leadership --

Beetje als de leiding van de Democraten --

(Laughter)

(Gelach)

not convinced it can win.

niet overtuigd dat ze kunnen winnen.

It's basically just sitting there,

Het zit daar maar een beetje te wachten tot Goldman Sachs weer wat geld geeft.

waiting for Goldman Sachs to give it some money.

(Laughter)

(Gelach)

(Applause)

(Applaus)

Oh, and the best thing of all --

O! En het beste nog:

I have a major accomplishment under my belt.

ik heb iets bijzonders bewerkstelligd.

Yes.

Ja.

I didn't even know it until someone tweeted me a year ago.

Ik wist het niet eens tot iemand me vorig jaar tweette.

And here's what they said:

En ze zeiden dit:

"You are responsible

"Je bent verantwoordelijk

for the pussification of the American male."

voor de watjes-cultuur onder de Amerikaanse mannen."

(Laughter)

(Gelach)

(Applause)

(Applaus)

Not that I can take all the credit, but ...

Niet dat ik dat alleen heb gedaan, maar ...

(Laughter)

(Gelach)

But what if you don't have my advantages?

Maar wat als je niet zo bevoorrecht bent als ik?

The only advice I can give you is to do what I did:

Het enige wat ik je kan aanbevelen is hetzelfde te doen als ik:

make friends with reality.

vrienden worden met de realiteit.

You couldn't have a worse relationship with reality than I did.

Je kunt geen slechtere relatie hebben met de realiteit dan ik had.

From the get-go,

Vanaf het prille begin

I wasn't even attracted to reality.

had ik al niks met de realiteit.

If they'd had Tinder when I met reality,

Als er Tinder was geweest toen ik de realiteit ontmoette,

I would have swiped left

had ik naar links geveegd en ik was van het hele gedoe af geweest.

and the whole thing would have been over.

(Laughter)

(Gelach)

And reality and I --

En de realiteit en ik,

we don't share the same values, the same goals --

we hebben niet dezelfde normen, waarden of doelen --

(Laughter)

(Gelach)

To be honest, I don't have goals;

Ik zal je eerlijk zeggen: ik heb geen doelen,

I have fantasies.

ik heb fantasieën.

They're exactly like goals but without the hard work.

Het zijn net doelen maar dan zonder dat je er iets voor hoeft te doen.

(Laughter)

(Gelach)

(Applause)

(Applaus)

I'm not a big fan of hard work,

Ik ben geen fan van hard werken,

but you know reality --

maar je kent de realiteit --

it's either push, push, push, push, push

gaan, gaan, gaan, gaan! --

through its agent, the executive brain function --

dat doet zijn agent, de executieve functies --

een van de voordelen van doodgaan:

one of the "yays" of dying:

my executive brain function won't have me to kick around anymore.

dan hebben mijn executieve functies niemand meer om op te jutten.

(Laughter)

(Gelach)

But something happened

Maar er gebeurde iets

that made me realize

waardoor ik erachter kwam

that reality may not be reality.

dat de realiteit misschien de realiteit niet is.

So what happened was,

Wat er gebeurde was --

because I basically wanted reality to leave me alone --

kijk, ik wilde eigenlijk gewoon dat de realiteit me met rust liet,

but I wanted to be left alone in a nice house

maar dan wel in een leuk huis

with a Wolf range and Sub-Zero refrigerator ...

met de best denkbare inbouw-keukenapparatuur,

private yoga lessons --

privé yogalessen --

I ended up with a development deal at Disney.

dat ik terechtkwam in een baan bij Disney.

And one day I found myself in my new office

En ik zat op een dag in mijn nieuwe kantoor

on Two Dopey Drive --

op Dopeystraat nummer 2 --

(Laughter)

(Gelach)

which reality thought I should be proud of ...

waarvan de realiteit vond dat ik daar trots op mocht zijn ...

(Laughter)

(Gelach)

And I'm staring at the present they sent me to celebrate my arrival --

En ik zit te kijken naar het geschenk waarmee ze me verwelkomden --

not the Lalique vase or the grand piano I've heard of other people getting,

geen Lalique vaas of de vleugel waar anderen me over hadden verteld,

but a three-foot-tall, stuffed Mickey Mouse

maar een één meter hoge Mickey Mouse

(Laughter)

(Gelach)

with a catalog, in case I wanted to order some more stuff

met een catalogus --

voor het geval dat ik nog meer lelijke dingen wou bestellen.

that didn't jibe with my aesthetic.

(Laughter)

(Gelach)

And when I looked up in the catalog

En toen ik in de catalogus opzocht

to see how much this three-foot-high mouse cost,

wat deze meterhoge muis moest kosten,

here's how it was described ...

zag ik dat hij zo werd omschreven:

"Life-sized."

"Levensgroot."

(Laughter)

(Gelach)

And that's when I knew.

Toen wist ik het.

Reality wasn't "reality."

De realiteit was geen 'realiteit'.

Reality was an imposter.

De realiteit was een bedrieger.

So I dived into quantum physics and chaos theory

Dus dook ik in kwantumfysica en chaos-theorie

to try to find actual reality,

om de echte realiteit te vinden

and I've just finished a movie --

en ik heb net een film afgemaakt --

yes, finally finished --

ja, eindelijk af! --

about all that,

daarover,

so I won't go into it here,

dus daar ga ik nu niet op in,

maar het was pas nadat we die film hadden gemaakt

and anyway, it wasn't until after we shot the movie,

when I broke my leg and then it didn't heal,

en ik mijn been brak en het maar niet wou helen,

so then they had to do another surgery a year later,

zodat ze het een jaar later opnieuw moesten opereren,

en ook dat duurde weer een jaar --

and then that took a year --

two years in a wheelchair,

twee jaar in een rolstoel,

and that's when I came into contact with actual reality:

en toen maakte ik echt kennis met de realiteit:

limits.

grenzen.

Those very limits I'd spent my whole life denying

De grenzen die ik mijn hele leven had ontkend

and pushing past and ignoring

en overtreden en genegeerd

were real,

waren echt,

and I had to deal with them,

en daar moest ik het mee doen

and they took imagination, creativity and my entire skill set.

en dat vergde verbeelding, creativiteit en al mijn vaardigheden.

It turned out I was great at actual reality.

Het bleek dat ik heel goed was in echte realiteit.

I didn't just come to terms with it,

Ik accepteerde haar niet alleen,

I fell in love.

ik werd er verliefd op.

And I should've known,

Ik had het kunnen weten,

given my equally shaky relationship with the zeitgeist ...

gezien mijn dito twijfelachtige relatie met de tijdgeest ...

I'll just say, if anyone is in the market for a Betamax --

Laat ik het zo zeggen: als je nog een Betamax zoekt ...

(Laughter)

(Gelach)

I should have known that the moment I fell in love with reality,

Ik had kunnen weten dat zodra ik verliefd werd op de realiteit,

the rest of the country would decide to go in the opposite direction.

de rest van het land juist de andere kant op zou gaan.

(Laughter)

(Gelach)

But I'm not here to talk about Trump or the alt-right or climate-change deniers

Maar ik ga het niet hebben

over Trump of de 'alt-right' of klimaatverandering-ontkenners

or even the makers of this thing,

of zelfs over de makers hiervan,

which I would have called a box,

wat ik een doos zou noemen,

except that right here, it says,

maar nou hebben ze hier geschreven:

"This is not a box."

"Dit is geen doos."

(Laughter)

(Gelach)

They're gaslighting me.

Ze proberen me gek te maken.

(Laughter)

(Gelach)

(Applause)

(Applaus)

But what I do want to talk about

Waar ik het wel over wil hebben

is a personal challenge to reality

is een persoonlijke strijd met de realiteit

that I take personally,

die ik persoonlijk opvat,

and I want to preface it by saying that I absolutely love science.

en laat ik vooraf zeggen dat ik gek ben op wetenschap.

I have this --

Ik heb dit --

not a scientist myself --

al ben ik zelf geen wetenschapper --

but an uncanny ability to understand everything about science,

dit opmerkelijke vermogen om alles over wetenschap te begrijpen,

except the actual science --

behalve de wetenschap zelf --

(Laughter)

(Gelach)

which is math.

wiskunde dus.

But the most outlandish concepts make sense to me.

Maar de wildste concepten snap ik gewoon.

The string theory;

Snaartheorie:

the idea that all of reality emanates from the vibrations of these teeny --

het idee dat de hele realiteit voortkomt uit de vibraties van die minuscule --

I call it "The Big Twang."

Ik noem het 'De Grote Boing'.

(Laughter)

(Gelach)

Wave-particle duality:

Dualiteit van golven en deeltjes:

the idea that one thing can manifest as two things ...

het idee dat een ding zich als twee dingen kan manifesteren ...

you know?

Snap je?

That a photon can manifest as a wave and a particle

Dat een foton zich kan manifesteren als een golf en als een deeltje

coincided with my deepest intuitions

viel samen met mijn diepste intuïtie

that people are good and bad,

dat mensen goed zijn én slecht,

ideas are right and wrong.

dat ideeën goed zijn maar ook fout.

Freud was right about penis envy

Freud had het goed dat penisnijd bestond,

and he was wrong about who has it.

maar had het mis over wie dat heeft.

(Laughter)

(Gelach)

(Applause)

(Applaus)

Thank you.

Dank je wel.

(Applause)

(Applaus)

And then there's this slight variation on that,

En dan heb je die variatie erop

which is reality looks like two things,

die zegt dat de realiteit lijkt op twee dingen

but it turns out to be the interaction of those two things,

die feitelijk de interactie tussen die twee blijkt te zijn,

like space -- time,

zoals tijd-ruimte,

mass -- energy

materie-energie,

and life and death.

en leven en dood.

So I don't understand --

Dus ik begrijp niet,

I simply just don't understand

ik begrijp gewoon niet

the mindset of people who are out to "defeat death" and "overcome death."

wat de mensen bezielt die de dood willen 'overwinnen'.

How do you do that?

Hoe wil je dat doen dan?

How do you defeat death without killing off life?

Hoe ga je de dood overwinnen zonder het leven te verliezen?

It doesn't make sense to me.

Ik snap het niet.

I also have to say,

En, moet ik zeggen,

I find it incredibly ungrateful.

ik vind het niet bepaald dankbaar.

I mean, you're given this extraordinary gift --

Ik bedoel, je krijgt dit buitengewone geschenk --

life --

het leven --

but it's as if you had asked Santa for a Rolls-Royce Silver Shadow

maar het is net of je Sinterklaas had gevraagd om een Rolls-Royce

and you had gotten a salad spinner instead.

en je kreeg uiteindelijk een kaasschaaf.

You know, it's the beef --

Het punt is --

the beef with it is that it comes with an expiration date.

Het punt is de beperkte houdbaarheid.

Death is the deal breaker.

De dood verpest het feestje.

I don't get that.

Ik snap dat niet.

I don't understand --

Ik snap niet --

to me, it's disrespectful.

voor mij is dat respectloos.

It's disrespectful to nature.

Je toont geen respect voor de natuur.

The idea that we're going to dominate nature,

Het idee dat wij de natuur er wel onder krijgen,

we're going to master nature,

dat wij dat wel even zullen regelen,

nature is too weak to withstand our intellect --

dat de natuur geen partij is voor ons intellect --

no, I don't think so.

nee, daar geloof ik niet in.

I think if you've actually read quantum physics as I have --

Als je je net als ik in kwantumfysica had verdiept --

well, I read an email from someone who'd read it, but --

nou ja, iemand stuurde me er ooit een e-mail over --

(Laughter)

(Gelach)

You have to understand

Je moet begrijpen

that we don't live in Newton's clockwork universe anymore.

dat dit niet meer Newton's voorspelbare universum is.

We live in a banana peel universe,

We leven in een bananenschil-universum

and we won't ever be able to know everything

en we zullen nooit alles weten

or control everything

of in de hand krijgen

or predict everything.

of kunnen voorspellen.

Nature is like a self-driving car.

De natuur is als een zelfsturende auto.

The best we can be is like the old woman in that joke --

We kunnen nog het beste doen als die oude vrouw in die grap --

I don't know if you've heard it.

Ik weet niet of je hem kent.

An old woman is driving

Een oude vrouw rijdt in haar auto

with her middle-aged daughter in the passenger seat,

met haar dochter van middelbare leeftijd naast haar

and the mother goes right through a red light.

en die moeder rijdt pardoes door een rood licht.

And the daughter doesn't want to say anything that makes it sound like,

De dochter wil niks zeggen,

want dat klinkt al snel als "Je bent te oud om te rijden."

"You're too old to drive,"

so she didn't say anything.

Dus zegt ze maar niks.

And then the mother goes through a second red light,

Vervolgens rijdt die moeder door nog een rood licht

and the daughter, as tactfully as possible,

en de dochter zegt zo tactvol mogelijk:

says, "Mom, are you aware

"Moeder, weet je wel

that you just went through two red lights?"

dat je door twee rode lichten bent gereden?"

And the mother says, "Oh, am I driving?"

Waarop die moeder zegt: "O, rijdt ik?!"

(Laughter)

(Gelach)

(Applause)

(Applaus)

So ...

Dus ...

and now, I'm going to take a mental leap,

En nu maak ik een gedachtesprong,

which is easy for me because I'm the Evel Knievel of mental leaps;

wat voor mij geen kunst is, want ik ben de Evel Knievel van de gedachtesprongen;

my license plate says,

op mijn kenteken staat:

"Cogito, ergo zoom."

"Ik denk, dus ik ga snel."

I hope you're willing to come with me on this,

Ik hoop dat je me wilt volgen,

but my real problem with the mindset that is so out to defeat death

maar mijn echte probleem met dat idee van het overwinnen van de dood

is if you're anti-death,

is dat als je anti-dood bent --

which to me translates as anti-life,

wat voor mij ook anti-leven betekent,

which to me translates as anti-nature,

wat dan ook anti-natuur betekent --

it also translates to me as anti-woman,

je volgens mij ook anti-vrouw bent,

because women have long been identified with nature.

want vrouwen worden al lang geïdentificeerd met de natuur.

And my source on this is Hannah Arendt,

Mijn bron hiervoor is Hannah Arendt,

the German philosopher who wrote a book called "The Human Condition."

de Duitse filosofe die het boek 'De menselijke conditie' schreef.

And in it, she says that classically,

Daarin zegt ze dat van oudsher

work is associated with men.

werk wordt geassocieerd met mannen.

Work is what comes out of the head;

Werk komt uit het hoofd;

it's what we invent,

het is wat we uitvinden,

it's what we create,

wat we verzinnen,

it's how we leave our mark upon the world.

hoe we onze stempel op de wereld drukken.

Whereas labor is associated with the body.

Zwoegen, echter, wordt geassocieerd met het lichaam.

It's associated with the people who perform labor

Het wordt geassocieerd met mensen die zwoegen

or undergo labor.

of die bevallen.

So to me,

Dus voor mij

the mindset that denies that,

is een idee dat dat ontkent,

that denies that we're in sync with the biorhythms,

dat ontkent dat we tikken volgens de klok van de bioritmen,

the cyclical rhythms of the universe,

de cyclische ritmen van het universum,

does not create a hospitable environment for women

een idee dat een onherbergzame omgeving schept voor vrouwen

or for people associated with labor,

of voor mensen die worden geassocieerd met zwoegen,

which is to say,

en daarmee bedoel ik

people that we associate as descendants of slaves,

mensen die we zien als nakomelingen van slaven

or people who perform manual labor.

of mensen die zware lichamelijke arbeid verrichten.

So here's how it looks from a banana-peel-universe point of view,

En zo ziet dat eruit

vanuit het perspectief van een bananenschil-universum,

from my mindset, which I call "Emily's universe."

vanuit de wereld die ik 'Emily's universum' noem.

First of all,

Ten eerste

I am incredibly grateful for life,

ben ik ongelooflijk dankbaar voor het leven,

but I don't want to be immortal.

maar zou ik niet onsterfelijk willen zijn.

I have no interest in having my name live on after me.

Mijn naam hoeft mij niet zo nodig te overleven.

In fact, I don't want it to,

Sterker nog: liever niet.

because it's been my observation

Want ik heb namelijk gezien

that no matter how nice and how brilliant

dat ongeacht hoe aardig en briljant

or how talented you are,

en getalenteerd je ook bent,

50 years after you die, they turn on you.

50 jaar na je dood keren mensen zich tegen je.

(Laughter)

(Gelach)

And I have actual proof of that.

En dat kan ik bewijzen.

A headline from the Los Angeles Times:

Een kop uit de Los Angeles Times:

"Anne Frank: Not so nice after all."

"Anne Frank: achteraf toch niet zo aardig."

(Laughter)

(Gelach)

Plus, I love being in sync

En ik dein ook juist zo graag mee op de cyclische ritmes van het universum.

with the cyclical rhythms of the universe.

That's what's so extraordinary about life:

En dat is zo bijzonder aan het leven:

it's a cycle of generation,

die cyclus van ontwikkeling,

degeneration,

afbraak,

regeneration.

vernieuwing.

"I" am just a collection of particles

'Ik' ben slechts een verzameling deeltjes

that is arranged into this pattern,

georganiseerd in dit patroon,

then will decompose and be available,

dat vervolgens uit elkaar valt en weer beschikbaar komt

all of its constituent parts, to nature,

zodat de natuur al die deeltjes

to reorganize into another pattern.

weer in een nieuw patroon te gieten.

To me, that is so exciting,

Ik vind dat zo opwindend

and it makes me even more grateful to be part of that process.

en ik wordt er alleen maar dankbaarder van dat ik daarvan deel mag uitmaken.

You know,

Weet je,

I look at death now from the point of view of a German biologist,

ik zie de dood tegenwoordig

zoals de Duitse bioloog Andreas Weber hem ziet.

Andreas Weber,

who looks at it as part of the gift economy.

Hij ziet het als onderdeel van de gift-economie.

You're given this enormous gift, life,

Je krijgt dit enorme geschenk, het leven,

you enrich it as best you can,

je verrijkt het zo goed als je kunt

and then you give it back.

en dan geef je het weer terug.

And, you know, Auntie Mame said, "Life is a banquet" --

Auntie Mame zei: "Het leven is een feestmaal" --

well, I've eaten my fill.

nou, ik heb mijn best gedaan.

I have had an enormous appetite for life,

Ik heb mogen genieten van een gezonde eetlust,

I've consumed life,

heb het leven geconsumeerd,

but in death, I'm going to be consumed.

maar de dood zal mij consumeren.

I'm going into the ground just the way I am,

Ik ga de grond in zoals ik ben

and there, I invite every microbe

en daar nodig ieder iedere microbe

and detritus-er

en 'detritus-er'

and decomposer

en reducent uit

to have their fill.

om zich uit te leven --

I think they'll find me delicious.

ik denk dat ze me zeer smakelijk zullen vinden.

(Laughter)

(Gelach)

I do.

Echt waar.

So the best thing about my attitude, I think, is that it's real.

Het beste aan mijn houding, denk ik, is dat hij echt is.

You can see it.

Dat kun je zien.

You can observe it.

Je kunt het bekijken.

It actually happens.

Het gebeurt echt.

Well, maybe not my enriching the gift,

Nou, misschien niet dat ik de gift verrijk,

I don't know about that --

dat kan ik moeilijk beoordelen --

but my life has certainly been enriched by other people.

maar mijn leven is zeker verrijkt door andere mensen.

By TED,

Door TED,

which introduced me to a whole network of people

die me introduceerde bij een heel netwerk van mensen

who have enriched my life,

die mijn leven hebben verrijkt,

including Tricia McGillis, my website designer,

zoals Tricia McGillis, de ontwerper van mijn website,

who's working with my wonderful daughter

die samenwerkt met mijn prachtige dochter

to take my website and turn it into something

om mijn website in iets om te toveren

waar ik alleen nog een blog hoef te schrijven.

where all I have to do is write a blog.

I don't have to use the executive brain function ...

Dan heb ik de executieve functies niet meer nodig ...

Ha, ha, ha, I win!

Ha, ha, ha, ik win!

(Laughter)

(Gelach)

And I am so grateful to you.

En ik ben jullie zo dankbaar.

I don't want to say "the audience,"

Ik wil niet zeggen 'het publiek',

because I don't really see it as we're two separate things.

want ik zie ons niet echt als twee afzonderlijke dingen.

I think of it in terms of quantum physics, again.

Dat zie ik dus weer in termen van kwantumfysica.

And, you know, quantum physicists are not exactly sure what happens

En weet je, kwantumfysici weten niet precies wat er gebeurt

when the wave becomes a particle.

wanneer een golf een deeltje wordt.

There are different theories --

Er zijn verschillende theorieën --

the collapse of the wave function,

ineenstorten van de golffunctie, decoherentie --

decoherence --

maar over één ding zijn ze het eens:

but they're all agreed on one thing:

dat de realiteit tot stand komt door een interactie.

that reality comes into being through an interaction.

(Voice breaking) So do you.

(Met brekende stem) Dus jullie ook.

And every audience I've ever had,

En elk publiek dat ik ooit had,

past and present.

vroeger en nu.

Thank you so much for making my life real.

Heel erg bedankt dat jullie mijn leven tot realiteit brengen.

(Applause)

(Applaus)

Thank you.

Dank je.

(Applause)

(Applaus)

Thank you.

Dank je.

(Applause)

(Applaus)

Thank you.

Dank je.

(Applause)

(Applaus)

Thank you.

Dank je.