Bruno Torturra: Got a smartphone? Start broadcasting

Vertaald door: Huub Ramakers Nagekeken door: Axel Saffran

Has anyone among you ever been exposed to tear gas?

Is iemand van jullie ooit blootgesteld aan traangas?

Tear gas? Anyone?

Traangas? Iemand?

I'm sorry to hear that, so you might know that it's a very toxic substance,

Het spijt me dat te horen, waarschijnlijk weet je dus dat het zeer giftig spul is,

but you might not know that it's a very simple molecule

maar misschien weet je niet dat het een heel eenvoudig molecuul is

with an unpronouncable name:

met een onmogelijk uit te spreken naam:

it's called chlorobenzalmalononitrile.

het heet chlorobenzalmalononitrile.

Het is me gelukt.

It's decades old, but it's becoming very trendy among police forces

Het is tientallen jaren oud, maar wordt steeds populairder bij politiemachten

around the planet lately, it seems,

over de hele planeet, lijkt het wel, de laatste tijd,

and according to my experience as a non-voluntary breather of it,

en volgens mijn ervaring met het onvrijwillige inademen van het spul,

tear gas has two main but quite opposite effects.

heeft traangas twee belangrijke, maar tegengestelde effecten.

One, it can really burn your eyes,

1: het brandt heel erg in je ogen,

and two, it can also help you to open them.

2: het kan je helpen ze te openen.

Tear gas definitely helped to open mine to something

Traangas heeft zeker geholpen mijn ogen te openen voor iets

that I want to share with you this afternoon:

dat ik deze middag graag met jullie wil delen:

that livestreaming the power of independent broadcasts through the web

de kracht van het live streamen van onafhankelijke beelden op internet

can be a game-changer in journalism,

een enorme verandering teweeg kan gaan brengen in journalistiek,

in activism, and as I see it, in the political discourse as well.

in activisme, en zoals ik het zie, in de politieke dialoog.

That idea started to dawn on me in early 2011

Dat idee kwam begin 2011 bij mij op

when I was covering a protest in São Paulo.

toen ik een demonstratie in São Paulo versloeg.

It was the marijuana march,

Het was de marijuana-mars,

a gathering of people asking for the legalization of cannabis.

een bijeenkomst van mensen die wilden dat cannabis gelegaliseerd werd.

When that group started to move,

Toen die groep in beweging kwam,

the riot police came from the back with rubber bullets, bombs,

kwam de oproerpolitie van achter met rubberen kogels, bommen

and then the gas.

en toen het gas.

But to make a long story short,

Om een lang verhaal kort te maken,

I had entered that protest as the editor-in-chief

ik was bij de demonstratie als de hoofdredacteur

of a well-established printed magazine where I'd worked for 11 years,

van een bekend tijdschrift waar ik al 11 jaar voor werkte.

and thanks to this unsolicited effects of tear gas,

Dankzij de ongevraagde effecten van traangas,

I left it as a journalist that was now committed to new ways

verliet ik het als een journalist die een nieuw pad had ingeslagen,

of sharing the raw experience of what it's like to be there, actually.

om de rauwe ervaring te delen van aanwezig zijn op die plek.

So in the following week, I was back in the streets,

Dus de week erna was ik weer terug op straat,

but that time, I wasn't a member of any media outlet anymore.

maar tegen die tijd was ik geen werknemer van een mediabedrijf meer.

I was there as an independent livestreamer, and all I had with me

Ik was daar als onafhankelijke livestreamer en het enige dat ik mee had

was basically borrowed equipment.

was eigenlijk geleend materiaal.

I had a very simple camera and a backpack with 3G modems.

Ik had een hele eenvoudige camera en een rugzak met 3G modems bij me.

And I had this weblink that could be shared through social media,

Ook had ik een weblink die via sociale media gedeeld kon worden,

could be put in any website,

op iedere website gezet kon worden,

and that time, the protest went along fine.

en die keer verliep het protest voorspoedig.

There was no violence.

Er was geen sprake van geweld.

There was no action scenes.

Er waren geen actiescènes.

But there was something really exciting,

Maar er gebeurde wel iets heel spannends,

because I could see at a distance the TV channels covering it,

want ik kon van afstand zien hoe tv-zenders er verslag van deden.

and they had these big vans and the teams and the cameras,

Ze hadden grote bestelwagens en hun teams met camera's.

and I was basically doing the same thing

Eigenlijk deed ik precies hetzelfde

and all I had was a backpack.

hoewel ik alleen een rugzak bij me had.

And that was really exciting to a journalist,

Dat moment was heel boeiend voor een journalist,

but the most interesting part was when I got back home, actually,

maar het interessantste gebeurde eigenlijk toen ik thuis kwam,

because I learned that I had been watched

omdat ik er achter kwam dat ik was bekeken

by more than 90,000 people,

door meer dan 90.000 mensen

and I got hundreds of emails and messages of people asking me, basically,

en ik honderden e-mails en berichten had gekregen van mensen die me vroegen

how did I do it,

hoe ik het gedaan had,

how it was possible to do such a thing.

hoe het mogelijk was om zoiets te doen.

And I learned something else, that that was actually the first time

Ik ontdekte ook dat dit werkelijk de eerste keer was

that somebody had ever done a livestreaming in a street protest

dat iemand een livestream van een straatprotest had gedaan

in the country.

in dit land.

And that really shocked me,

Dat choqueerde me echt,

because I was no geek, I was no technology guy,

want ik was geen nerd, geen techneut,

and all the equipment needed was already there,

en alle benodigde apparatuur was er al,

was easily available.

was eenvoudig beschikbaar.

And I realized that we had a frontier here,

Ik realiseerde dat we bij een grens waren gekomen,

a very important one,

een heel belangrijke.

that it was just a matter of changing the perspective,

We moesten slechts het perspectief veranderen

and the web could be actually used,

om het web echt te kunnen gebruiken

already used, as a colossal and uncontrollable

--en dat gebeurde reeds -- als een kolossaal, onbedwingbaar,

and highly anarchical TV channel, TV network,

zeer anarchistisch tv-kanaal, televisiezender.

and anyone with very basic skills and very basic equipment,

Iedereen met basisvaardigheden en erg simpele apparatuur,

even someone like me who had this little stuttering issue,

zelfs iemand als ik, met mijn kleine stotterprobleem,

so if it happens, bear with me please,

dus als het gebeurt, neem het me niet kwalijk,

even someone like me could become a broadcaster.

kan zelfs iemand als ik verslaggever worden.

And that sounded revolutionary in my mind.

Dat klonk baanbrekend in mijn hoofd.

So for the next couple of years,

Dus in de jaren die volgden,

I started to experiment with livestreaming in different ways,

begon ik andere manieren van livestreamen uit te proberen,

not only in the streets but mostly in studios and in homes,

niet alleen op straat maar veelal in studio's en vanuit huizen,

until the beginning of 2013, last year,

tot het begin van 2013, vorig jaar,

when I became the cofounder of a group called Mídia NINJA.

toen ik de mede-oprichter werd van een groep genaamd Mídia NINJA.

NINJA is an acronym

NINJA is een acroniem

that stands for Narrativas Independentes Jornalismo e Ação,

en staat voor Narrativas Independentes Jornalismo e Ação,

or in English, independent narratives, journalism, and action.

in het Nederlands: 'onafhankelijke verhalen, journalistiek en actie'

It was a media group that had little media plan.

Het was een mediagroep die niet echt een mediaplan had.

We didn't have any financial structure.

We hadden geen financiële structuur.

We were not planning to make money out of this,

We wilden er geen geld mee verdienen,

which was wise, because you shouldn't try to make money out of journalism now.

wat slim was, omdat je niet moet hopen om nu met journalistiek geld te verdienen.

But we had a very solid and clear conviction,

Maar we hadden een sterke en duidelijke overtuiging.

that we knew that the hyperconnected environment of social media

We wisten dat de hyper- verbonden omgeving van sociale media

could maybe allow us to consolidate

ons misschien de mogelijkheid zou kunnen bieden

a network of experimental journalists throughout the country.

een netwerk van experimentele journalisten door het hele land aan te houden.

So we launched a Facebook page first, and then a manifesto,

Dus als eerste lanceerden we een Facebook- pagina, gevolgd door een manifest,

and started to cover the streets in a very simple way.

waarna we de straten op een simpele manier begonnen te verslaan.

But then something happened, something that wasn't predicted,

Toen gebeurde er echter iets wat we niet hadden voorspeld,

that no one could have anticipated.

iets wat niemand had kunnen zien aankomen.

Street protests started to erupt in São Paulo.

Er ontstonden protesten op de straten van São Paulo.

They began as very local and specific.

Het begon erg lokaal en specifiek.

They were against the bus fare hike that had just happened in the city.

Men protesteerde tegen de stijging van de ritprijs voor bussen in de stad.

This is a bus.

Dit is een bus.

It's written there, "Theft."

Er staat op: "Diefstal."

But those kind of manifestations started to grow,

Dit soort betogingen begon te groeien

and they kept happening.

en kwam steeds vaker voor.

So the police violence against them started to grow as well.

Het politiegeweld tegen de demonstranten begon dus ook toe te nemen.

But there was another conflict,

Maar er was nog een ander conflict,

the one I believe that's more important here

dat ik het belangrijkst vind

to make my point that it was a narrative conflict.

om mijn punt te onderschrijven dat het een conflict in verhaallijnen betreft.

There was this mainstream media version of the facts

Er was de mainstream- mediaversie van de feiten

that anyone who was on the streets could easily challenge

die iedereen op straat makkelijk zou kunnen betwisten

if they presented their own vision of what was actually happening there.

door hun eigen perceptie te presenteren op wat daar werkelijk gebeurde.

And it was this clash of visions, this clash of narratives,

Deze botsing van percepties, deze botsing van verhaallijnen,

that I think turned those protests

zorgde er denk ik voor dat deze protesten

into a long period in the country of political reckoning

een lange periode van politieke afrekening teweegbrachten

where hundreds of thousands of people,

waarin honderdduizenden mensen,

probably more than a million people

allicht meer dan een miljoen mensen

took to the streets in the whole country.

de straat opgingen in het hele land.

But it wasn't about the bus fare hike anymore.

Maar het ging niet meer om de ritprijs van de bus.

It was about everything.

Het ging over alles.

The people's demands, their expectations,

De eisen van mensen, hun verwachtingen,

the reasons why they were on the streets

de redenen waarom ze de straat op gingen,

could be as diverse as they could be contradictory in many cases.

waren vaak even divers als tegenstrijdig.

If you could read it, you would understand me.

Als je dit kon lezen, zou je me begrijpen.

But it was in this environment of political catharsis

In deze tijd van politieke catharsis

that the country was going through

die het land meemaakte,

that it had to do with politics, indeed,

had het met politiek te maken, zeker,

but it had to do also with a new way of organizing,

maar ook met een nieuwe manier van organiseren,

through a new way of communicating.

door middel van een nieuw soort communicatie.

It was in that environment that Mídia NINJA emerged

Het was in deze omstandigheden dat Mídia NINJA opdaagde

from almost anonymity to become a national phenomenon,

en vanuit de anonimiteit een nationaal fenomeen werd,

because we did have the right equipment.

omdat we de juiste apparatuur hadden.

We are not using big cameras.

We gebruiken geen grote camera's.

We are using basically this.

We gebruiken eigenlijk gewoon dit.

We are using smartphones.

We gebruiken smartphones.

And that, actually, allowed us to become invisible in the middle of the protests,

Dat maakte ons onzichtbaar te midden van demonstraties

but it allowed us to do something else:

maar het stond ons toe om iets anders te doen:

to show what it was like to be in the protests,

te laten zien hoe het was om bij de protesten te zijn,

to present to people at home a subjective perspective.

om aan de kijkers thuis een subjectief beeld te bieden.

But there was something that is more important,

Maar er was iets nóg belangrijker,

I think, than the equipment.

denk ik, dan de apparatuur.

It was our mindset,

Dat was onze houding,

because we are not behaving as a media outlet.

omdat we ons niet gedragen als een normaal mediakanaal.

We are not competing for news.

We concurreren niet om nieuws.

We are trying to encourage people,

We proberen mensen aan te moedigen

to invite people, and to actually teach people

om anderen uit te nodigen en deze mensen te leren

how to do this, how they also could become broadcasters.

hoe ze dit kunnen doen, hoe zij ook verslaggever kunnen worden.

And that was crucial to turn Mídia NINJA from a small group of people,

Dat was essentieel om Mídia NINJA, een kleine groep mensen,

and in a matter of weeks,

in enkele weken tijd

we multiplied and we grew exponentially throughout the country.

exponentieel te laten groeien door het hele land.

So in a matter of a week or two, as the protests kept happening,

Dus in een week of twee, terwijl de protesten plaatsvonden,

we were hundreds of young people

waren wij een groep van honderden jonge mensen

connected in this network throughout the country.

met elkaar verbonden in dit landelijke netwerk.

We were covering more than 50 cities at the same time.

We versloegen meer dan 50 steden tegelijkertijd.

That's something that no TV channel could ever do.

Dat zou geen enkele televisiezender ooit kunnen.

That was responsible for turning us suddenly, actually,

Dat zorgde ervoor dat we opeens, eigenlijk,

into kind of the mainstream media of social media.

één van de mainstream-kanalen werden van de sociale media.

So we had a couple of thousands of followers on our Facebook page,

We hadden een paar duizend volgers op onze Facebook-pagina

and soon we had a quarter of a million followers.

en al snel hadden we er een kwart miljoen.

Our posts and our videos

Onze berichten en videos

were being seen by more than 11 million timelines a week.

waren wekelijks zichtbaar op ruim 11 miljoen 'tijdlijnen'.

It was way more than any newspaper or any magazine could ever do.

Dat was veel meer dan enige krant of tijdschrift ooit zou kunnen.

And that turned Mídia NINJA into something else,

Het maakte Mídia NINJA tot iets anders,

more than a media outlet, than a media project.

meer dan een mediakanaal, meer dan een mediaproject.

It became almost like a public service

Het werd een soort van publieke dienst

to the citizen, to the protester,

voor de burgers, voor de demonstranten,

to the activist,

voor de activist,

because they had a very simple and efficient and peaceful tool

omdat ze een eenvoudig, efficiënt en vreedzaam hulpmiddel hadden

to confront both police and media authority.

om op te staan tegen het gezag van zowel politie als media.

Many of our images started to be used in regular TV channels.

Veel van onze beelden werden gebruikt door gewone TV-zenders.

Our livestreams started to be broadcast even in regular televisions

Onze livestreams werden zelfs door reguliere tv-zenders uitgezonden

when things got really rough.

als het er fel aan toe ging.

Some our images were responsible to take some people out of jail,

Sommige beelden zorgden ervoor dat mensen de gevangenis konden verlaten,

people who were being arrested unfairly

mensen die onterecht in hechtenis waren genomen,

under false accusations, and we could prove them innocent.

onder valse beschuldigingen, en wij konden hun onschuld bewijzen.

And that also turned Mídia NINJA very soon

Dat zorgde er ook al snel voor dat Mídia NINJA

to be seen as almost an enemy of cops, unfortunately,

als een vijand werd gezien door agenten, helaas,

and we started to be severely beaten, and eventually arrested on the streets.

we werden ernstig toegetakeld en uiteindelijk ook gearresteerd op straat.

It happened in many cases.

Dit gebeurde vele malen.

But that was also useful, because we were still at the web,

Maar dat was ook nuttig omdat we nog steeds online waren,

so that helped to trigger an important debate in the country

dus het hielp om een belangrijke discussie in het land los te maken

on the role of the media itself

over de rol van de media zelf

and the state of the freedom of the press in the country.

en de mate van persvrijheid in het land.

So Mídia NINJA now evolved

Mídia NINJA had zich ontwikkeld

and finally consolidated itself in what we hoped it would become:

en consolideerde zich uiteindelijk tot wat we hoopten dat het zou worden:

a national network of hundreds of young people,

een nationaal netwerk van honderden jonge mensen

self-organizing themselves locally

die zich op lokaal niveau organiseren

to cover social, human rights issues,

om sociale- en mensenrechtenkwesties te verslaan

and expressing themselves not only politically

en zichzelf niet alleen op een politieke manier te uiten

but journalistically.

maar op een journalistieke manier.

What I started to do in the beginning of this year,

Wat ik begin dit jaar ben gaan doen,

as Mídia NINJA is already a self-organizing network,

omdat Mídia NINJA al een zelf-organiserend netwerk is,

I'm dedicating myself to another project.

is mezelf toewijden aan een ander project.

It's called Fluxo, which is Portuguese for "stream."

Het heet Fluxo, wat het Portugese woord is voor "stroom".

It's a journalism studio in São Paulo downtown,

Het is een kantoor in het centrum van São Paulo

where I used livestream to experiment

waar ik livestream gebruik om te experimenteren met

with what I call post-television formats.

wat ik noem post-televisieformats.

But I'm also trying to come up with ways to finance independent journalism

Ook probeer ik manieren te bedenken om zelfstandige journalistiek te financieren

through a direct relationship with an audience,

door middel van een directe verbinding met een publiek,

with an active audience,

met een actief publiek,

because now I really want to try to make a living

omdat ik nu écht wil proberen mijn brood te verdienen

out of my tear gas resolution back then.

met het door traangas opgeroepen voornemen dat ik toen had.

But there's something more significant here,

Maar iets anders is hier nog meer van belang,

something that I believe is more important and more crucial than my personal example.

volgens mij nog belangrijker en crucialer dan mijn eigen voorbeeld.

I said that livestream could turn the web into a colossal TV network,

Ik zei dat livestreams het internet kunnen transformeren tot een enorm TV netwerk,

but I believe it does something else,

maar ik denk dat het nog iets anders doet,

because after watching people using it,

want nadat ik mensen het heb zien gebruiken,

not only to cover things but to express, to organize themselves politically,

niet alleen om zaken te verslaan, maar ook om zich politiek uit te drukken,

I believe livestream can turn cyberspace into a global political arena

geloof ik dat livestream het internet kan veranderen in een mondiale politieke arena

where everyone might have a voice,

waarin iedereen een stem heeft,

a proper voice,

een werkelijke stem,

because livestream takes the monopoly of the broadcast political discourse,

omdat livestream het monopolie van uitzending over politieke kwesties,

of the verbal aspect of the political dialogue

van het verbale aspect van de politieke dialoog,

out of the mouths of just politicians and political pundits alone,

weghaalt bij alleen de politici en politieke kenners zelf.

and it empowers the citizen through this direct and non-mediated power

Het emancipeert de burger via dit directe en onaangetaste vermogen

of exchanging experiences and dialogue,

om ervaringen en dialoog uit te wisselen,

empowers them to question and to influence authorities

steunt ze om de autoriteiten in twijfel te trekken en te beïnvloeden

in ways in which we are about to see.

op manieren die we nog gaan meemaken.

And I believe it does something else that might be even more important,

Ik geloof ook dat het nog een ander, misschien wel belangrijker effect heeft.

that the simplicity of the technology can merge objectivity and subjectivity

De eenvoud van de technologie fuseert objectiviteit en subjectiviteit

in a very political way, as I see it,

op een politieke manier, zoals ik het zie,

because it really helps the audience,

omdat het een enorme hulp is voor het publiek,

the citizen, to see the world through somebody else's eye,

de burger, om de wereld door de ogen van iemand anders te bekijken.

so it helps the citizen to put him- or herself

Dit helpt de burger om hem- of haarzelf

in other people's place.

in andermans schoenen te verplaatsen.

And that idea, I think, should be the intention,

Dat idee zou, denk ik, de intentie moeten zijn,

should be the goal of any good journalism, any good activism,

het doel moeten zijn van alle goede journalistiek, alle goede activisme,

but most of all, any good politics.

maar boven al het andere, elke goede vorm van politiek.

Thank you very much. It was an honor.

Hartelijk dank. Het was een eer.

(Applause)

(Applaus)