How I found myself through music | Anika Paulson

Translator: sann tint Reviewer: Myo Aung

The philosopher Plato once said,

ဒဿနပညာရှင် Plato တစ်ခါက ပြောဖူးတာက

"Music gives a soul to the universe,

"ဂီတဟာ စကြာဝဠာကို ဝိဉာဉ်တစ်ခု၊

wings to the mind,

စိတ်ကို အတောင်ပံတွေ၊

flight to the imagination

စိတ်ကူးကို ပျံသန်းမှုနဲ့

and life to everything."

အရာတိုင်းကို ရှင်သန်မှုပေးတယ်"တဲ့။

Music has always been a big part of my life.

ဂီတဟာ ကျွန်မဘဝ အစိတ်အပိုင်းကြီးတစ်ခု အမြဲ ဖြစ်တယ်

To create and to perform music

ဂီတဖန်တီးတာနဲ့ ဖျော်ဖြေမှုက

connects you to people countries and lifetimes away.

သင့်ကို လူတွေ၊ အဝေးက နိုင်ငံတွေနဲ့ ဘဝတာတွေကို ဆက်သွယ်ပေးတယ်။

It connects you to the people you're playing with,

သင်နဲ့အတူ တီးမှုတ်နေတဲ့ လူတွေနဲ့ သင့်ပရိတ်သတ်နဲ့

to your audience

သင်ကိုယ်တိုင်နဲ့

and to yourself.

သင့်ကို ဆက်သွယ်ပေးတယ်။

When I'm happy, when I'm sad,

ကျွန်မ ပျော်တဲ့အခါ၊ ဝမ်းနည်းတဲ့အခါ၊

when I'm bored, when I'm stressed,

ငြီးငွေ့တဲ့အခါ၊ စိတ်ဖိစီးတဲ့အခါ

I listen to and I create music.

ဂီတကို နားထောင်တယ်၊ ဖန်တီးတယ်။

When I was younger, I played piano;

ငယ်ငယ်တုန်းက စန္ဒရားတီးခဲ့တယ်၊

later, I took up guitar.

နောက်တော့ ဂစ်တာစသင်ခဲ့တယ်။

And as I started high school,

အထက်တန်းမှာ စခဲ့တာကြောင့်

music became a part of my identity.

ဂီတဟာ ကိုယ်ပိုင် အစိတ်အပိုင်းဖြစ်ခဲ့တယ်။

I was in every band,

တီးဝိုင်းတိုင်းမှာ ပါခဲ့တယ်၊

I was involved with every musical fine arts event.

ဂီတအနုသုခုမပွဲတိုင်း ပါဝင်ခဲ့တယ်။

Music surrounded me.

ဂီတက ကျွန်မကို ဝိုင်းရံထားတယ်

It made me who I was,

ကိုယ်ဘယ်သူဆိုတာ ဖန်တီးပေးတယ်

and it gave me a place to belong.

ကိုယ့်ကို ပိုင်ဆိုင်ရာတစ်ခုပေးခဲ့တယ်။

Now, I've always had this thing with rhythms.

ကဲ ဒီအရာဟာ စည်းချက်တွေနဲ့အတူ အမြဲရှိနေခဲ့တယ်။

I remember being young,

ငယ်ရွယ်တာကို အမှတ်ရမိတယ်

I would walk down the hallways of my school

ကျောင်းရဲ့ စင်္ကြံတွေမှာလျှောက်ပြီး

and I would tap rhythms to myself on my leg with my hands,

ခြေထောက်ပေါ် လက်တွေနဲ့ (သို့) သွားတွေကိုရိုက်ရင်းကိုယ့်ကိုယ်ကို

or tapping my teeth.

စည်းချက်ခေါက်နေတာပေါ့။

It was a nervous habit,

ဒါက စိတ်ရှုပ်စရာ အကျင့်ပါ။

and I was always nervous.

ကျွန်မ အမြဲ စိတ်ရှုပ်တယ်

I think I liked the repetition of the rhythm --

စည်းချက်တွေကို ထပ်ကျော့တာ ကျွန်မကြိုက်တယ်ထင်တယ်။

it was calming.

ဒါက တည်ငြိမ်စေတာပါ။

Then in high school,

ဒီနောက် အထက်တန်းမှာ

I started music theory,

ဂီတသီအိုရီ စတင်ခဲ့ပြီး

and it was the best class I've ever taken.

တက်ခဲ့ဖူးသမျှမှာ အကောင်းဆုံးသင်တန်းပါ။

We were learning about music --

ဂီတအကြောင်း သင်နေခဲ့ကြတယ်၊

things I didn't know, like theory and history.

ကျွန်မ မသိတဲ့ သီအိုရီတို့၊ သမိုင်းတို့လို အရာတွေပေါ။

It was a class where we basically just listened to a song,

ဒါက အခြေခံအနေနဲ့ သီချင်းတစ်ပုဒ်ကို နားထောင်တာသက်သက် အတန်းတစ်ခုပါ။

talked about what it meant to us

ကိုယ့်ကို ဘယ်အနက်ဆောင်တာ ဆွေးနွေး၊

and analyzed it,

ဒါကို သရုပ်ခွဲတယ်၊

and figured out what made it tick.

၎င်းအထာက ဘယ်လိုဆိုတာ မှန်းဆတာပါ။

Every Wednesday, we did something called "rhythmic dictation,"

ဗုဒ္ဓဟူးနေ့တိုင်း "စည်းချက် သတ်ပုံ" လို့ခေါ်တာတစ်ခု လုပ်ကြတယ်၊

and I was pretty good at it.

ဒီမှာ ကျွန်မ အတော်လေးတော်တယ်​

Our teacher would give us an amount of measures

ကျွန်မတို့ဆရာက တိုင်းတာမှု ပမာဏနဲ့

and a time signature,

အချိန်ပြ သင်္ကေတပေးတယ်၊

and then he would speak a rhythm to us

နောက် စည်းချက်တစ်ခု ကျွန်မတို့ကိုပြောကာ

and we would have to write it down with the proper rests and notes.

ကျွန်မတို့က ဆီလျော်တဲ့ ရပ်နားမှုတွေ၊ သင်္ကေတတွေ ရေးချရတယ်။

Like this:

ဒီလိုမျိုးပေါ့။

ta ta tuck-a tuck-a ta,

တာ တာ တပ် ‘အတပ် ‘အ တာ

ta tuck-a-tuck-a-tuck-a, tuck-a.

တာ တပ်‘အ‘တပ်‘အ‘တပ်‘အ တပ်‘အ

And I loved it.

ကျွန်မ ဒါကို သဘောကျတယ်။

The simplicity of the rhythm --

စည်းချက်ရဲ့ ရိုးစင်းမှုပါ

a basic two- to four- measure line --

အခြေခံ နှစ်ကနေ လေး အတိုင်းအတာလိုင်းပါ

and yet each of them almost told a story,

ပြီးတော့ ဒါတွေတစ်ခုစီက ဇာတ်လမ်းတစ်ပုဒ် ပြောသလောက်ပါ၊

like they had so much potential,

ဥပမာ ဒါတွေမှာ အစွမ်းအများကြီးရှိပြီး

and all you had to do was add a melody.

လုပ်ဖို့လိုတာက တေးသွားဖြည့်တာပါ။

(Guitar)

(ဂစ်တာတီး)

Rhythms set a foundation for melodies and harmonies to play on top of.

စည်းချက်တွေဟာ ထိပ်မှာ တီးခတ်ဖို့ တေးသွား တွေနဲ့ သဟဇာတဖြစ်မှုအတွက် အုတ်မြစ်ချပေးတယ်

It gives structure and stability.

ဖွဲ့စည်းမှုနဲ့ တည်ငြိမ်းမှုကိုပေးတယ်။

Now, music has these parts --

ကဲ ဂီတမှာ ဒီအပိုင်းတွေရှိပါတယ်။

rhythm, melody and harmony --

စည်းချက်၊ တေးသွားနဲ့ သဟဇာတဖြစ်မှုပါ၊

just like our lives.

ကျွန်မတို့ ဘဝတွေလိုပေါ့။

Where music has rhythm,

ဂီတက စည်းချက်ရှိရာမှာ

we have routines and habits --

ကျွန်မတို့က လုပ်ရိုးလုပ်စဉ်တွေ၊ အကျင့်တွေရှိတယ်။

things that help us to remember what to do and to stay on track,

ဘာ လုပ်ဖို့လိုတာမှတ်မိဖို့ လမ်းကြောင်းမှာနေဖို့၊ ရှေ့ဆက်နေဖို့

and to just keep going.

ကျွန်မတို့ကို ကူညီပေးတာတွေပေါ့။

And you may not notice it,

သင် သတိမထားမိနိုင်လောက်ပေမဲ့

but it's always there.

အြမဲ အဲဒီမှာရှိပါတယ်။

(Guitar)

(ဂစ်တာတီးသည်)

And it may seem simple,

ဒါက ရိုးစင်းပုံရပါတယ်၊

it may seem dull by itself,

၎င်းသီးသန့်ဆို ငြီးငွေ့ဖွယ်ကောင်းပုံရပေမဲ့

but it gives tempo and heartbeat.

၎င်းက နရီနဲ့ နှလုံးခုန်သံကိုပေးတယ်၊

And then things in your life add on to it,

နောက် သင့်ဘဝထဲက အရာတွေကို ဒီမှာ ထပ်ပေါင်းတယ်၊

giving texture --

ဖွဲ့စပ်ပုံပေးရင်း

that's your friends and your family,

ဒါက သင့််မိတ်ဆွေတွေ၊ သင့်မိသားစုနဲ့

and anything that creates a harmonic structure in your life

သင့်ဘဝနဲ့ သင့်သီချင်းထဲမှာ သင်ဖန်တီးသမျှ အရာတိုင်းကို

and in your song,

သဟဇာတဖြစ်တဲ့ ဖွဲ့စည်းမှုတစ်ခုပါ။

like harmonies,

သဟာဇာဖြစ်မှုတွေလို

cadences

အချီအချတွေနဲ့

and anything that makes it polyphonic.

ဒါကို သံစုံဖန်တီးတဲ့ အရာမှန်သမျှပါ။

And they create beautiful chords and patterns.

ဒါတွေက လှပတဲ့ မိတ်ဖက်သံတွေနဲ့ အဆင်တွေ ဖန်တီးပေးတယ်။

(Guitar)

(ဂစ်တာတီးသည်)

And then there's you.

ဒီနောက် သင် အဲဒီမှာပါ၊

You play on top of everything else,

အရာတိုင်းရဲ့ ထိပ်ဆုံးမှာ သင်တီးခတ်တယ်၊

on top of the rhythms and the beat

စည်းချက်တွေနဲ့ ရိုက်ချက်ရဲ့ ထိပ်ဆုံးမှာပါ၊

because you're the melody.

အကြောင်းက သင်က တေးသွားဖြစ်လို့ပါ။

And things may change and develop,

အရာတွေဟာ ပြောင်းလဲ၊ ဖြစ်ပေါ်ပေမဲ့

but no matter what we do,

ကျွန်မတို့ဘာလုပ်လုပ် အရေးမပါဘူး

we're still the same people.

ကျွန်တို့ဟာ ဒီလူတွေပဲဖြစ်တုန်းလေ။


Throughout a song melodies develop,

သီချင်းနဲ့ တေးသွားတွေ ဖြစ်ပေါ်တဲ့ တစ်လျှောက်

but it's still the same song.

သီချင်းက ဒီသီချင်းပဲလေ။

No matter what you do,

ကျွန်မတို့ဘာလုပ်လုပ်ပါ၊

the rhythms are still there:

စည်းချက်တွေကတော့ ရှိနေဆဲပါ

the tempo and the heartbeat ...

နရီနဲ့ နှလုံးခုန်သံ

until I left,

ကျွန်မ ထွက်မသွားမချင်းပါ။

and I went to college

နောက် ကောလိပ်တက်ခဲ့တော့

and everything disappeared.

အရာတိုင်း ပျောက်ကွယ်သွားတယ်။

When I first arrived at university,

ပထမဆုံး တက္ကသိုလ်ရောက်တော့

I felt lost.

ဆုံးရှုံးမှုခံစားရတယ်။

And don't get me wrong -- sometimes I loved it and it was great,

တလွဲမထင်ပါနဲ့ဦး၊ တစ်ခါတစ်လေတော့ နှစ်သက်ပါတယ်၊ အရမ်းကောင်းပေမဲ့

but other times,

အြခားအချိန်တွေမှာတော့

I felt like I had been left alone

ကိုယ့်အားကိုယ်ကိုးဖို့ တစ်ဦးတည်း

to fend for myself.

ချန်ထားခံရသလို ခံစားရတယ်။

It's like I had been taken out of my natural environment,

ဒါက ကိုယ့်သဘာဝ ဝန်းကျင်ကနေ ထုတ်ယူခံလိုက်ရပြီး

and put somewhere new,

နေရာသစ်တစ်ခုမှာ ထားတာမျိုးပါ

where the rhythms and the harmonies

အဲဒီမှာက စည်းချက်တွေနဲ့ သဟဇာတဖြစ်မှုတွေနဲ့

and the form had gone away,

ပုံစံက ပျောက်ကွယ်ကာ

and it was just me --

ကျွန်မပဲရှိတော့တယ်..

(Guitar)

(ဂစ်တာတီးသည်)

silence and my melody.

တိတ်ဆိတ်မှုနဲ့ တေးသွားပါ

And even that began to waver,

ပြီးတော့ စတင်ယိမ်းထိုးတာတောင်မှ

because I didn't know what I was doing.

ကိုယ်ဘာလုပ်နေမှန်း မသိခဲ့တော့

I didn't have any chords to structure myself,

ကိုယ့်ကိုယ်ကို တည်ဆောက်ဖို့ မိတ်ဖက်သံတွေ မရှိဘူး

or a rhythm

ဒါမှမဟုတ် စည်းချက်၊

or a beat to know the tempo.

ဒါမှမဟုတ် နရီသိဖို့ ရိုက်ချက်ပေါ့။

(Guitar)

(ဂစ်တာတီးသည်)

And then I began to hear all these other sounds.

ဒီနောက် ဒီအခြား အသံတွေအားလုံးကို စကြားလာခဲ့တယ်။

(Guitar)

(ဂစ်တာတီးသည်)

And they were off-time

ပြီးတော့ ဒါတွေက အချိန်ကိုက် မဟုတ်၊

and off-key.

သံစဉ်ကိုက် မဟုတ်ပါ။

And the more I was around them,

ဒါတွေအနီးမှာ ရောက်ရှိခဲ့လေလေ

the more my melody started to sound like theirs.

တေးသွားဟာ ၎င်းတို့အသံမျိုး ထင်ရလေလေပါ။

And slowly I began to lose myself,

တဖြည်းဖြည်း ကိုယ့်ကိုယ်ကို စပျောက်ဆုံးလာတယ်၊

like I was being washed away.

ရေစီးမှာပါသွားသလိုမျိုးပါ။

But then the next moment --

ဒါပေမဲ့ နောက်တဒင်္ဂမှာတော့

(Guitar)

(ဂစ်တာတီးသည်)

I could hear it.

ဒါကို ကျွန်မ ကြားနိုင်ခဲ့တယ်၊

And I could feel it.

ပြီးတော့ ခံစားလို့ရခဲ့တယ်၊

And it was me.

ဒါက ကျွန်မ ဖြစ်ခဲ့တယ်၊

And I was here.

ကျွန်မက ဒီမှာရှိခဲ့တယ်။

And it was different,

ပြီးတော့ ဒါက ကွဲပြားပေမဲ့

but not worse off.

ပိုဆိုးမသွားဘူး။

Just changed a little.

အနည်းငယ် ပြောင်းလဲရုံလေးပါ။

Music is my way of coping with the changes in my life.

ဂီတဟာ ကျွန်မဘဝထဲက အပြောင်းအလဲတွေကို ကိုင်တွယ်ဖြေရှင်းတဲ့ နည်းလမ်းပါ။

There's a beautiful connection between music and life.

ဂီတနဲ့ဘဝကြားမှာ လှပတဲ့ ဆက်သွယ်မှုတစ်ခုရှိတယ်။

It can bind us to reality

ပကတိတရားနဲ့ ချည်ပေးနိုင်တယ်

at the same time it allows us to escape it.

တစ်ချိန်တည်းမှာ ကျွန်မတို့ကို လွတ်မြောက်စေတယ်။

Music is something that lives inside of you.

ဂီတဟာ သင့်ကိုယ်တွင်းမှာ ရှင်သန်တဲ့ တစ်ခုခုပါ။.

You create it and you're created by it.

သင်က ဒါကဖန်တီးပြီး ဒါက သင့်ကိုဖန်တီးလိုက်တယ်။

Our lives are not only conducted by music,

ကျွန်မတို့ဘဝတွေဟာ ဂီတနဲ့ လမ်းညွှန်ခံရတာတင်မက

they're also composed of it.

ဂီတရဲ့ သီဖွဲတာပါခံရတယ်။

So this may seem like a bit of a stretch,

ဒီတော့ ဆွဲဆန့်မှုတစ်ခုလို ဖြစ်ပုံရပေမဲ့

but hear me out:

ပြီးအောင် နားဆင်ပါဦး။

music is a fundamental part of what we are

ဂီတဟာ ကျွန်မတို့ ဘာဆိုတာနဲ့ ကျွန်မတို့ဝန်းကျင်က အရာအားလုံးရဲ့

and of everything around us.

အခြေခံ အစိတ်အပိုင်းတစ်ခုပါ။

Now, music is my passion,

အခု ဂီတက ကျွန်မ စွဲလမ်းမှုပါ

but physics also used to be an interest of mine.

ဒါပေမဲ့ ရူပဗေဒကလည်း ကျွန်မ စိတ်ဝင်စားမှုဖြစ်ဖူးတယ်။

And the more I learned,

ပိုလေ့လာလေလေ

the more I saw connections between the two --

ဒီနှစ်ခုကြားက ဆက်စပ်မှုကို ပိုမြင်ခဲ့လေလေပါ၊

especially regarding string theory.

အထူးသဖြင့် ကြိုးသီအိုရီနဲ့စပ်လို့ပေါ့။

I know this is only one of many theories,

ဒါက သီအိုရီများစွာထဲက တစ်ခုပဲဆိုတာ သိပေမဲ့

but it spoke to me.

ဒါက ကျွန်မကို ပြောခဲ့တယ်။

So, one aspect of string theory, at its simplest form, is this:

ဒီတော့ ကြိုးသီအိုရီရဲ့ ရှုထောင့်တစ်ခုက အရိုးရှင်းဆုံးပုံစံအရ ဒါပါ၊

matter is made up of atoms,

ဒြပ်ဟာ အက်တမ်တွေနဲ့ ဖွဲ့စည်းထားတယ်၊

which are made up of protons and neutrons and electrons,

ဒါတွေက ပရိုတွန်၊ နူထရွန်နဲ့ အီလက်ထရွန်တွေနဲ့ ဖွဲ့စည်းထားတယ်၊

which are made up of quark.

ဒါတွေက ဒြပ်မှုန်တွေနဲ့ ဖွဲ့စည်းတယ်။

And here's where the string part comes in.

ဒီမှာက ကြိုးကဏ္ဍ ပါဝင်ရာပါ။

This quark is supposedly made up of little coiled strings,

ဒီဒြပ်မှုန်ဟာ ကြိုးခွေလေးတွေနဲ့ ဖွဲ့စည်းထားပြီး

and it's the vibrations of these strings that make everything what it is.

ဒီကြိုးတွေရဲ့ တုန်ခါမှုတွေဟာ အရာတိုင်းကို အရှိအတိုင်းဖန်တီးတယ်။

Michio Kaku once explained this

တစ်ခါက "စကြာဝဠာ အကျဉ်းချုပ်"

in a lecture called, "The Universe in a Nutshell,"

လို့ခေါ်တဲ့ ပို့ချက်ချက်ထဲမှာ Michio Kaku က ဒါကို ရှင်းပြတယ်၊

where he says,

အဲဒီမှာ သူဆိုတာက

"String theory is the simple idea

"ကြိုး သီအိုရီက စကြာဝဠာရဲ့ အားလေးခု

that the four forces of the universe --

ကမ္ဘာမြေဆွဲအား၊ လျှပ်စစ်သံလိုက်အားနဲ့

gravity, the electromagnetic force, and the two strong forces --

ကြီးမားတဲ့ အားနှစ်ခုကို ဂီတအဖြစ် ရှုမြင်နိုင်တဲ့

can be viewed as music.

ရိုးစင်းတဲ့ အယူအဆတစ်ခုပါ၊

The music of tiny little rubber bands."

သေးမျှင်တဲ့ သားရေကွင်းတွေရဲ့ ဂီတပါ။"

In this lecture, he goes on to explain physics

ဒီပို့ချချက်မှာ သူ ရူပဗေဒကို ဒီကြိုးတွေအကြားက

as the laws of harmony between these strings;

သဟဇာတဖြစ်မှုရဲ့ နိယာမတွေအဖြစ် 
 ဓာတုဗေဒကို

chemistry, as the melodies you can play on these strings;

ဒီကြိုးပေါ်မှာ တီးနိုင်တဲ့ တေးသွားတွေအဖြစ် ဆက်ရှင်းပြကာ

and he states that the universe is a "symphony of strings."

စကြဝဠာဟာ "ကြိုးတွေရဲ့ သံစုံတေးသွားတစ်ခု"လို့ ဖော်ပြတယ်။

These strings dictate the universe;

ဒီကြိုးတွေက စကြာဝဠာကို ပြဌာန်းပေးတယ်၊



they make up everything we see and everything we know.

၎င်းတို့က ကျွန်မတို့ မြင်သမျှ၊ သိသမျှကို ဖန်တီးပေးတယ်

They're musical notes,

ဂီတသင်္ကေတတွေဆိုပေမဲ့

but they make us what we are and they hold us together.

ကျွန်မတို့ ဘာဆိုတာကို ဖန်တီးပေးပြီး စုစည်းပေးပါတယ်။

So you see,

ဒီတော့ သင်နားလည်တာက

everything is music.

အရာတိုင်းဟာ ဂီတပါ။

(Guitar)

(ဂစ်တာတီးသည်)


When I look at the world,

လောကကို ကြည့်တဲ့အခါ

I see music all around us.

ကျွန်မတို့ ဝန်းကျင်မှာ ဂီတကိုမြင်ရတယ်။

When I look at myself,

ကိုယ့်ကိုယ်ကို ကြည့်တော့

I see music.

ဂီတကို မြင်တယ်။

And my life has been defined by music.

ကျွန်မဘဝကို ဂီတက ပြဌာန်းထားပေးတယ်။

I found myself through music.

ဂီတကနေ ကျွန်မကိုယ် ကျွန်မတွေ့ရတယ်

Music is everywhere,

ဂီတက နေရာတိုင်းမှာရှိပြီး

and it is in everything.

အရာတိုင်းရဲ့ အတွင်းမှာရှိတယ်။

And it changes and it builds

ဒါက ပြောင်းလဲတယ်၊ တည်ဆောက်တယ်၊

and it diminishes.

ပြီးတော့ မှိန်သွားတယ်။

But it's always there,

ဒါပေမဲ့ အဲဒီမှာ အမြဲရှိနေတယ်၊

supporting us,

ကျွန်မတို့ကို ပံ့ပိုးပေးနေတယ်၊

connecting us to each other

အချင်းချင်းကို ဆက်သွယ်ပေးကာ

and showing us the beauty of the universe.

ကျွန်မတို့ကို စကြာဝဠာရဲ့ အလှအပကို ပြနေပါတယ်။

So if you ever feel lost,

ဒီတော့ ပျောက်ဆုံးတယ်လို့ ခံစားရင်

stop and listen for your song.

ရပ်ပြီး သင့်သီချင်းကို နားဆင်ပါ။

Thank you.

ကျေးဇူးတင်ပါတယ်။

(Applause)

(လက်ခုပ်သံများ)