The "dementia village" that's redefining elder care | Yvonne van Amerongen

100,255 views ・ 2019-04-08

TED


ဗီဒီယိုကိုဖွင့်ရန် အောက်ပါ အင်္ဂလိပ်စာတန်းများကို နှစ်ချက်နှိပ်ပါ။

Translator: sann tint Reviewer: Myo Aung
00:12
This is the Hogeweyk.
0
12659
1951
ဒါကတော့ Hogeweyk ပါ။
00:14
It's a neighborhood in a small town very near Amsterdam, in the Netherlands.
1
14984
4381
Netherlands က Amsterdam အနီးက မြို့ငယ်လေးတစ်မြို့ရဲ့ အနီးဝန်းကျင်မှာပါ။
00:19
There are 27 houses for six, seven people each.
2
19881
3469
လူ ၆ ဦး၊ ၇ ဦးစီတိုင်းအတွက် အိမ် ၂၇ လုံးရှိပါတယ်။
00:23
There's a small mall with a restaurant, a pub, a supermarket, a club room.
3
23821
4520
စားသောက်ဆိုင်၊ အရက်ဆိုင်၊ ကုန်တိုက်နဲ့ ကလပ်တစ်ခုပါတဲ့ စျေးတန်းတစ်ခုရှိပါတယ်။
00:28
There are streets, alleys, there's a theater.
4
28900
4325
လမ်းတွေ၊ လမ်းကြားတွေရှိတယ်၊ ပြဇာတ်ရုံရှိတယ်။
00:34
It actually is a nursing home.
5
34434
2000
ဒါက တကယ့် ပြုစုရေး ဂေဟာတစ်ခုပါ။
00:37
A nursing home for people that live with an advanced dementia
6
37093
5634
၂၄ နာရီ စောင့်ရှောက်မှုနဲ့ ပံ့ပိုးမှု လိုနေတဲ့ ရင့်နေတဲ့စိတ်ယိုယွင်းမှုရောဂါနဲ့
00:42
and that need 24-7 care and support.
7
42751
3459
ရှင်သန်နေကြသူတွေအတွက် ပြုစုရေး ဂေဟာတစ်ခုပါ။
00:47
Dementia is a terrible disease,
8
47234
3263
စိတ်ယိုယွင်းမှုဟာ ဆိုးဝါးတဲ့ ရောဂါတစ်ခုဖြစ်ပြီး
00:50
and we still don't have any cure for it.
9
50521
3218
ဒါအတွက် ကုသဖို့ဆေး မရှိသေးပါဘူး။
00:54
It's getting to be a major problem in the world,
10
54211
3627
ဒါဟာ ကမ္ဘာမှာ အဓိကပြဿနာတစ်ခု ဖြစ်လာဖို့ရှိပါတယ်၊
00:57
for the people, for the politicians,
11
57862
1848
လူတွေအတွက်၊ နိုင်ငံရေးသမားတွေအတွက်၊
00:59
for the world -- it's getting to be a big problem.
12
59734
2971
ကမ္ဘာကြီးအတွက် ပြဿနာကြီးတစ်ခု ဖြစ်လာဖို့ရှိပါတယ်။
01:03
We see that we have waiting lists in the nursing homes.
13
63228
3245
ပြုစုရေး ဂေဟာတွေမှာ စောင့်ဆိုင်းစာရင်းတွေ ရှိတာတွေ့ရတယ်။
01:07
Most people that come to the nursing homes with dementia are women.
14
67093
3800
စိတ်ယိုယွင်းမှုရောဂါနဲ့ ပြုစုရေး ဂေဟာတွေ ကို လာသူအများစုဟာ အမျိုးသမီးတွေပါ။
01:11
And that's also because women are used to taking care of people,
15
71855
4960
အမျိုးသမီးတွေဟာ လူတွေကို စောင့်ရှောက်လေ့ ရှိတာကြောင့်လည်းဖြစ်လို့
01:16
so they can manage to take care of their husband with dementia,
16
76839
3853
စိတ်ယိုယွင်းမှုရောဂါရနေတဲ့ ခင်ပွန်းကို စောင့်ရှောက်နိုင်အောင်လို့ပါ။
01:20
but the other way around is not so easy for the gentlemen.
17
80716
4408
ဒါပေမဲ့ အခြားဘက်ကဆိုရင် ဒီလူကြီးမင်းတွေ အတွက်တော့ ဒီလောက် မလွယ်ပါဘူး။
01:26
Dementia is a disease that affects the brain.
18
86629
4333
စိတ်ယိုယွင်းမှုက ဦးနှောက်ကို ထိခိုက်တဲ့ ရောဂါတစ်ခုပါ။
01:30
The brain is confused.
19
90986
2142
ဦးနှောက်ဟာ ရှုပ်ထွေးနေပါတယ်။
01:33
People don't know anymore what the time is,
20
93923
2761
လူတွေဟာ ဘယ်အချိန်ဆိုတာ၊ ဘာဖြစ်နေတယ်ဆိုတာ၊
01:36
what's going on, who people are.
21
96708
2738
ဘယ်သူတွေဆိုတာ မသိတော့ဘူး။
01:39
They're very confused.
22
99470
1472
သူတို့ဟာ စိတ်ရှုပ်နေတယ်။
01:40
And because of that confusion,
23
100966
2214
ဒီစိတ်ရှုပ်ထွေးမှုကြောင့်
01:43
they get to be anxious, depressed, aggressive.
24
103204
6045
သူတို့ဟာ ပူပန်လာတယ်၊ အားငယ်လာတယ်၊ ရန်လိုလာကြတယ်။
01:50
This is a traditional nursing home.
25
110728
2381
ဒါကတော့ အစဉ်အလာ ပြုစုရေး ဂေဟာတစ်ခုပါ။
01:53
I worked there in 1992.
26
113133
2055
ဒီမှာ ၁၉၉၂ က အလုပ်လုပ်ခဲ့တယ်။
01:55
I was a care manager.
27
115641
1507
စောင့်ရှောက်ရေး မန်နေဂျာအဖြစ်ပါ
01:57
And we often spoke together about the fact
28
117687
3016
မကြာခဏ ကျွန်မတို့ ပြောဖြစ်ခဲ့တဲ့အချက်က
02:00
that what we were doing there was not what we wanted for our parents,
29
120727
5001
ကျွန်မတို့တွေဟာ ကိုယ့်မိဘတွေ၊ ကိုယ့်မိတ်ဆွေတွေနဲ့ ကိုယ်ကိုယ်တိုင်အတွက်
02:05
for our friends, for ourselves.
30
125752
3308
မလုပ်ချင်တာတွေကို လုပ်နေကြတာလို့ပါ။
02:09
And one day, we said,
31
129815
1785
တစ်နေ့မှာ ကျွန်မတို့ ပြောခဲ့တာက
02:11
"When we keep on saying this, nothing is going to change.
32
131624
2754
"ဒီလိုဆက်ပြီး ပြောနေလို့ ဘာမှ ပြောင်းလဲသွားမှာ မဟုတ်ဘူး။
02:14
We are in charge here.
33
134402
1373
ဒီမှာ တို့တွေက ဦးစီးသူတွေလေ၊
02:15
We should do something about this,
34
135799
2496
ဒီမှာရှိတဲ့ မိဘတွေကို တို့ဖြစ်စေချင်တာ
02:18
so that we do want to have our parents here."
35
138319
3364
တစ်ခုခုဖြစ်အောင် ဒါနဲ့ပတ်သက်ပြီး တစ်ခုခုလုပ်သင့်တယ်။"
02:22
We talked about that, and what we saw every day
36
142773
3008
ဒီအကြာင်းကို ဆွေးနွေးခဲ့ပြီး နေ့တိုင်း မြင်တွေ့ခဲ့တာက
02:25
was that the people that lived in our nursing home
37
145805
3693
ကျွန်မတို့ရဲ့ ပြုစုရေး ဂေဟာမှာ နေတဲ့သူတွေဟာ သူတို့ပတ်ဝန်းကျင်နဲ့
02:29
were confused about their environment,
38
149522
2365
ပတ်သက်ပြီး စိတ်ရှုပ်နေခဲ့ကြတာပါ၊
02:31
because what they saw was a hospital-like environment,
39
151911
3547
အကြောင်းက သူတို့မြင်တွေ့ရတာက ဆေးရုံလို ပတ်ဝန်းကျင်တစ်ခု၊
02:35
with doctors and nurses and paramedics in uniform,
40
155482
4111
ယူနီဖောင်းဝတ် ဆရာဝန်တွေ၊ သူနာပြုတွေနဲ့ ဆေးဘက်အကူတွေနဲ့၊
02:39
and they lived on a ward.
41
159617
1667
လူနာဆောင်တစ်ခုမှာ နေကြရတာပါ။
02:42
And they didn't understand why they lived there.
42
162069
2834
ဘာကြောင့် သူတို့ ဒီမှာ နေနေလဲဆိုတာ သူတို့ နားမလည်ခဲ့ဘူး။
02:44
And they looked for the place to get away.
43
164927
3309
လွတ်မြောက်ဖို့ နေရာကိုပဲ ရှာနေကြတယ်။
02:48
They looked and hoped to find the door to go home again.
44
168617
4937
အိမ်ကို တစ်ခါပြန်သွားဖို့ တံခါးပေါက်ကို တွေ့ဖို့ ကြည်နေ၊ မျှော်လင့်နေကြတယ်။
02:54
And we said what we are doing in this situation
45
174022
3825
ကျွန်မတို့ ပြောခဲ့တာက ဒီအခြေအနေမှာ ကျွန်မတို့ လုပ်နေတာက
02:57
is offering these people that already have a confused brain
46
177871
5039
ဦးနှောက်ရှုပ်နေပြီးဖြစ်တဲ့ ဒီလူတွေကို နောက်ထပ် စိတ်ရှုပ်စရာ
03:02
some more confusion.
47
182934
1286
ပေးနေတာလို့ပါ။
03:04
We were adding confusion to confusion.
48
184244
3534
စိတ်ရှုပ်မှုထဲကို စိတ်ရှုပ်မှု ထပ်ဖြည့်ပေးနေတာပါ။
03:08
And that was not what these people needed.
49
188180
2451
ဒီလူတွေလိုတာက ဒါမဟုတ်ဘူးလေ။
03:11
These people wanted to have a life,
50
191084
2762
ဒီလူတွေက ဘဝတစ်ခု၊ အကူအညီတစ်ခု၊
03:13
and the help, our help, to deal with that dementia.
51
193870
3564
စိတ်ယိုယွင်းမှုကို ဖြေရှင်းဖို့ ကျွန်မတို့ရဲ့အကူအညီကို လိုချင်ခဲ့တာပါ။
03:17
These people wanted to live in a normal house,
52
197957
4732
ဒီလူတွေက သာမန်အိမ်တစ်လုံးမှာ နေချင်ခဲ့တာလေ၊
03:22
not in a ward.
53
202713
1150
လူနာဆောင်မှာ မဟုတ်ဘူး။
03:24
They wanted to have a normal household,
54
204482
2825
မီးဖို့ချောင်ထဲ မီးဖိုပေါ်က သူတို့ညစာကို ရှူကြည့်လို့ရမယ့်
03:27
where they would smell their dinner on the stove in the kitchen.
55
207331
4698
သာမန် အိမ်ထောင်စုတစ်ခု သူတို့လိုချင်ခဲ့တာပါ။
03:32
Or be free to go to the kitchen and grab something to eat or drink.
56
212966
4262
ဒါမှမဟုတ် မီးဖိုချောင်ထဲသွားပြီး စားဖို့၊ သောက်ဖို့ တစ်ခုခုဆုပ်ကိုင်ခွင့်ပါ
03:37
That's what these people needed.
57
217611
2230
03:39
And that's what we should organize for them.
58
219865
2499
သူတို့အတွက် ကျွန်မတို့ စီစဉ်ပေးသင့်တာက ဒါပါ။
03:43
And we said we should organize this like at home,
59
223269
4721
လူနာဆောင်ထဲမှာလို ၁၅ ဦး၊ ၂၀ ဦး၊ ၃၀ ဦး အုပ်စုနဲ့ မနေရအောင်၊
03:48
so they wouldn't live with a group of 15 or 20 or 30, like in a ward.
60
228014
4952
အိမ်မှာလိုဖြစ်ဖို့ စီစဉ်ပေးသင့်လို့ ကျွန်မတို့ ပြောခဲ့တယ်၊
03:53
No, a small group of people, six or seven, family-like.
61
233434
4214
နိုး၊ လူစုကလေး တစ်ခုပါ၊ မိသားစုလို ခြောက်ယောက်၊ ခုနှစ်ယောက်ပါ။
03:59
Like living with friends.
62
239069
1873
မိတ်ဆွေတွေနဲ့ နေတာမျိုးပေါ့။
04:02
And we should find a way to select people
63
242709
3079
အတူတူနေထိုင်ကြတဲ့အခါ သူတို့တွေ မိတ်ဆွေတွေဖြစ်လာဖို့
04:05
based on their ideas about life
64
245812
2754
အခွင့်လမ်းကောင်းရေစေဖို့ ဘဝနဲ့ပတ်သက်တဲ့
04:08
so that they did have a good chance to become friends,
65
248590
3100
သူတို့ရဲ့စိတ်ကူးတွေကို အခြေခံပြီး လူတွေကို ရွေးချယ်ဖို့
04:11
when they lived together.
66
251714
1568
နည်းလမ်းတစ်ခု ရှာသင့်တယ်။
04:14
And we interviewed all the families of the residents
67
254225
4160
နေထိုငိသူအားလုံးရဲ့ မိသားစုတွေနဲ့ တွေ့ဆုံမေးမြန်းခဲ့တယ်။
04:18
about "what is important for your father," "what's important for your mother,"
68
258409
3693
"သင့်အဖေအတွက် ဘာက အရေးကြီးတာလဲ။" "သင့်အမေအတွက် ဘာက အရေးကြီးတာလဲ။"
04:22
"what is their life like," "what do they want."
69
262126
2749
"သူတို့ဘဝက ဘယ်လိုမျိုးလဲ။" "သူတို့လိုတာက ဘာလဲ"ပေါ့။
04:24
And we found seven groups, and we call them lifestyle groups.
70
264899
4245
အုပ်စု ခုနှစ်ခုတွေ့ရှိခဲ့ပြီး ဘဝနေဟန် အုပ်စုတွေလို့ ကျွန်မတို့ ခေါ်တယ်။
04:29
And for instance, we found this formal lifestyle.
71
269709
3661
ဥပမာ အနေနဲ့ ဒါကို သမားရိုးကျ ဘဝနေဟန်လို့ တွေ့ရတယ်။
04:33
In this lifestyle,
72
273851
1226
ဒီဘဝနေဟန်မှာ
04:35
people have a more formal way of interacting with each other,
73
275101
3421
လူတွေဟာ ပိုသမားရိုးကျဆန်တဲ့ နည်းလမ်းနဲ့ တစ်ဦးနဲ့တစ်ဦးတုံ့ပြန်ဆက်သွယ်တယ်၊
04:38
a distant way.
74
278546
1293
ခပ်တန်းတန်းနည်းတစ်ခုပေါ့။
04:39
Their daily rhythm starts later in the day,
75
279863
2246
သူတို့ နေ့စဉ်စည်းချက်က နေ့နှောင်ပိုင်းမှာ စပြီး
04:42
ends later in the day.
76
282133
1722
နေ့နှောင်းပိုင်းမှာ အဆုံးသတ်တယ်။
04:43
Classical music is more heard in this lifestyle group
77
283879
3026
ဒီဘဝနေဟန် အုပ်စုမှာ အခြား ဘဝနေဟန် အုပ်စုတွေထက်စာရင်
04:46
than in other lifestyle groups.
78
286929
1703
ရှေးသီချင်းကြီးတွေကို ပိုကြားရတယ်။
04:48
And their menu,
79
288656
1484
သူတို့ရဲ့ ဟင်လျာစာရင်းက
04:50
well, is more French cuisine than traditional Dutch.
80
290164
3779
အင်း ရိုရာ ဒတ်ချ်ဟင်းလျာထက် ပြင်သစ် ပိုဆန်တယ်။
04:53
(Laughter)
81
293967
1592
(ရယ်သံများ)
04:55
In contrary to the craftsman lifestyle.
82
295583
3611
လက်မှုပညာသည် ဘဝနေဟန်နဲ့တော့ ဆန့်ကျင်ဘက်ပေါ့။
04:59
That's a very traditional lifestyle,
83
299218
2143
ဒါက အင်မတန်ကို ရိုးရာဆန်တဲ့ ဘဝနေဟန်လေ၊
05:01
and they get up early in the morning, go to bed early,
84
301385
2570
သူတို့က အစောကြီး အိပ်ရာဝင်ပြီး အစောကြီး ထကြတယ်။
05:03
because they have worked hard their whole life, mostly with their hands,
85
303979
4002
အကြောင်းက သူတို့ဟာ တစ်ဘဝလုံး အလုပ်ကြိုးစားကြပြီး အများစုက လက်တွေနဲ့လေ။
05:08
very often had a very small family business, a small farm, a shop,
86
308005
4603
ဖြစ်တတ်တာက မိသားစုလုပ်ငန်းလေးတစ်ခု၊ လယ်လေးတစ်ကွက်နဲ့ ဆိုင်လေးတစ်ဆိုင်ပဲ။
05:12
or like Mr. B, he was a farmhand.
87
312632
4135
ဒါမှမဟုတ် Mr. B လို၊ သူက သူရင်းငှား ဖြစ်ဖူးတယ်။
05:17
And he told me that he would go to his work every morning
88
317466
3500
သူ ကျွန်မကိုပြောတာက မနက်တိုင်း နေ့လည်စာပါတဲ့ စက္ကူအိတ်တစ်အိတ်၊
05:20
with a paper bag with his lunch
89
320990
2204
ဆေးပြင်းလိပ်တစ်လိပ်နဲ့
05:24
and one cigar.
90
324014
1490
သူအလုပ်သွားတယ်။
05:26
That one cigar was the only luxury he could afford for himself.
91
326824
4063
ဒီဆေးပြင်းလိပ်တစ်လိပ်ဟာ သူတတ်နိုငိတဲ့ တစ်ခုတည်းသော ဇိမ်ခံမှုတဲ့။
05:31
And after lunch, he would have that one cigar.
92
331420
3133
နေ့လည်စာပြီးရင် သူ ဒီဆေးပြင်းလိပ်ကို သောက်တယ်။
05:35
And until the day he died in the Hogeweyk,
93
335460
3328
Hogeweyk မှာ သူမသေခင်အထိ
05:38
he was in this little shed, every day, after lunch, to smoke his cigar.
94
338812
5912
နေ့တိုင်း ဒီတဲလေးမှာရှိခဲ့တယ်၊ နေ့လည်စာပြီးရင် ဆေးပြင်းလိပ်သောက်ဖို့လေ။
05:47
This is my mother.
95
347201
1186
ဒါက ကျွန်မအမေပါ။
05:48
She's of the cultural lifestyle,
96
348411
1611
သူက ယဉ်ကျေးမှု ဘဝနေဟန် အုပ်စုကပါ၊
05:50
she's been living in the Hogeweyk six weeks now.
97
350046
2466
အခုဆို Hogeweyk မှာနေတာ တစ်လခွဲရှိပါပြီ။
05:53
And that lifestyle is about traveling, meeting other people, other cultures,
98
353236
5240
ဒီဘဝနေဟန်က ခရီးသွားခြင်း၊ အခြားလူတွေ၊ အခြားယဉ်ကျေးမှုတွေနဲ့ တွေ့ဆုံခြင်းပါ။
05:58
interest in arts and music.
99
358500
3001
အနုပညာနဲ့ ဂီတကို စိတ်ဝင်စားတာပါ။
06:02
There are more lifestyles.
100
362072
1733
နောက်ထပ် ဘဝနေဟန်တွေရှိပြီး
06:04
But that's what we talked about, and that's what we did.
101
364818
3733
ဒါပေမဲ့ ဒါက ကျွန်မတို့ ဆွေးနွေးခဲ့တာ၊ ကျွန်မတို့ လုပ်ခဲ့တာပါ။
06:09
But that's not life in a house with a group of people,
102
369766
4851
ဒါပေမဲ့ ဒါက လူစုတစ်နဲ့ အိမ်တစ်လုံးထဲက ဘဝတစ်ခုပဲမဟုတ်ဘူး၊
06:14
like-minded people, your own life, your own household.
103
374641
3378
အကြိုက်တူတဲ့လူတွေ၊ ကိုယ်ပိုင်ဘဝ၊ ကိုယ်ပိုင် အိမ်ထောင်စုပါ။
06:18
There's more in life,
104
378434
1329
ဘဝမှာ ဒိထက်ပိုပါသေးတယ်၊
06:19
everybody wants fun in life and a meaningful life.
105
379787
3304
လူတိုင်းဟာ ဘဝမှာ ပျော်ချင်ပြီး အဓိပ္ပါယ်ရှိတဲ့ ဘဝတစ်ခုလိုချင်တယ်။
06:23
We are social animals --
106
383688
1421
ကျွန်မတို့က လူမှုရေးသတ္တဝါတွေ
06:25
we need a social life.
107
385133
2269
လူမှုရေးဘဝတစ်ခု လိုအပ်တယ်။
06:27
And that's what we started.
108
387817
1800
ဒါက ကျွန်မတို့ စခဲ့တာပါ။
06:30
We want to go out of our house and do some shopping,
109
390817
3476
အိမ်ကနေထွက်ပြီး စျေးဝယ်ချင်တယ်၊
06:34
and meet other people.
110
394317
1467
အခြားလူတွေကို တွေ့ချင်တယ်။
06:36
Or go to the pub, have a beer with friends.
111
396698
3740
ဒါမှမဟုတ် အရက်ဆိုင်သွားပြီး မိတ်ဆွေတွေနဲ့ ဘီယာသောက်တယ်။
06:40
Or like Mr. W -- he likes to go out every day,
112
400462
4982
ဒါမှမဟုတ် Mr. W လိုပေါ့၊ သူက နေ့တိုင်း အပြင်ထွက်ရတာကြိုက်တယ်၊
06:45
see if there are nice ladies around.
113
405468
2616
ခပ်ချောချော အမျိုးသမီးတွေ တွေ့မလားဆိုပြီးပေါ့။
06:48
(Laughter)
114
408108
1988
(ရယ်သံများ)
06:50
And he's very courteous to them,
115
410465
1555
သူတို့ကိုဆို အတော် ရည်မွန်ပြီး
06:52
and he hopes for smiles and he gets them.
116
412044
2501
အပြုံံးတွေကို မျှော်လင့်တာ၊ သူ ရတယ်လေ။
06:54
And he dances with them in the pub.
117
414863
2333
သူတို့နဲ့ အရက်ဆိုင်မှာ ကတယ်၊
06:58
It's a feast every day.
118
418014
1516
နေ့တိုင်းကို ပွဲဖြစ်နေတယ်လေ။
06:59
There are people that would rather go to the restaurant,
119
419554
3214
စာသောက်ဆိုင်ကိုပဲ သွားချင်တဲ့ လူတွေရှိတယ်၊
07:02
have a wine with friends,
120
422792
1674
မိတ်ဆွေတွေနဲ့ ဝိုင်သောက်၊
07:04
or lunch or dinner with friends and celebrate life.
121
424490
3666
ဒါမှမဟုတ် မိတ်ဆွေတွေနဲ့ နေ့လည်စာ (သို့) ညစာစား၊ဘဝကို အောင်ပွဲခံတာပေါ့။
07:08
And my mother, she takes a walk in the park,
122
428180
2786
ကျွန်မ အမေက ပန်းခြံထဲမှာ လမ်းလျှောက်ပြီး
07:10
and sits on a bench in the sun,
123
430990
1683
နေရောင်ထဲက ခုံတန်းမှာထိုင်တယ်၊
07:12
hoping that a passerby will come and sit next to her
124
432697
3126
ဖြတ်သွားဖြတ်လာတစ်ယောက် သူ့ဘေးမှာ လာထိုင်ပြီး ဘဝအကြောင်း
07:15
and have a conversation about life
125
435847
2563
ဒါမှမဟုတ် ကန်ထဲက ဘဲတွေအကြောင်း
07:18
or about the ducks in the pond.
126
438434
3235
စကာစမြည်လာပြောမလားလို့ မျှော်လင့်ချက်နဲ့ပေါ့။
07:22
That social life is important.
127
442355
2261
ဒီလူမှုရေး ဘဝက အရေးပါတယ်။
07:24
It means that you're part of society, that you belong.
128
444998
4576
ဆိုလိုတာက သင်ဟာ သင်နဲ့ပတ်သက်တဲ့ လူမှုအဖွဲ့အစည်းရဲ့ အစိတ်အပိုင်းလေ။
07:29
And that's what we people need.
129
449974
2067
ဒါက ကျွန်မတို့လူတွေ လိုအပ်တာပါ။
07:33
Even if you're living with advanced dementia.
130
453013
3548
သင်ဟာ ရင့်နေတဲ့ စိတ်ယိုယွင်းမှုရောရာနဲ့ ရှင်သန်နေရင်တောင်ပါ။
07:37
This is what I see from my office window.
131
457482
2865
ဒါကတော့ ကျွန်မရဲ့ ရုံးပြတင်းပေါက်ကနေ မြင်ရတာပါ။
07:40
And one day, I saw a lady coming from one side,
132
460371
4209
တစ်နေ့မှာ အမျိုးသမီးတစ်ဦး တစ်ဘက်ကနေ လာနေတာတွေ့ရတယ်။
07:44
and the other lady from the other side, and they met at the corner.
133
464604
3619
အြခားတစ်ဦးက အြခားဘက်ကနေပေါ့၊ သူတို့တွေ လမ်းထောင့်မှာ ဆုံကြတယ်။
07:48
And I knew both ladies very well.
134
468247
2348
နှစ်ယောက်စလုံးကို ကျွန်မ ကောင်းကောင်းသိပါတယ်။
07:50
I often saw them walking around outside.
135
470929
3352
သူတို့ အပြင်မှာ လမ်းလျှောက်တာ မက​ြာခဏ တွေးဖူးတယ်။
07:54
And now and then, I tried to have a conversation with them,
136
474618
4381
တစ်ခါတစ်လေ သူတို့နဲ့ စကားစမြည် ပြောဖို့ခကြိုးစားကြည့်ဖူးတယ်။
07:59
but their conversation was ...
137
479023
2753
ဒါပေမဲ့ သူတို့စကားပြောတာက
08:02
rather hard to understand.
138
482586
2486
နားလည်ဖို့ အတော်လေး ခက်တယ်။
08:05
But I saw them meeting, and I saw them talking,
139
485839
3659
ဒါပေမဲ့ သူတို့ဆုံတာ တွေ့တယ်၊ သူတို့ စကားပြောတာ တွေ့တယ်။
08:09
and I saw them gesturing.
140
489522
1880
သူတို့ လက်ဟန်ခြေဟန်ပြတာ တွေ့တယ်။
08:11
And they had fun together.
141
491426
1733
သူတို့ အတူတူ ပျော်လို့ရွှင်လို့လေ။
08:13
And then they said goodbye, and each went their own way.
142
493554
3078
ဒီနောက် သူတို့ နှုတ်ဆက်ကြပြီး ကိုယ့်လမ်း ကိုယ်ပြန်သွားကြတယ်။
08:17
And that's what you want in life, meeting other people
143
497331
3238
ဘဝမှာ သင်လိုတာက ဒါပါ၊ အြခားလူတွေကို တွေ့ဆုံတာနဲ့
08:20
and being part of society.
144
500593
2047
လူ့အဖွဲ့အစည်းရဲ့ တစ်စိတ်တစ်ပိုင်းဖြစ်တာပါ။
08:23
And that's what I saw happening.
145
503093
2134
ဒါဖြစ်ပျက်နေတာကို ကျွန်မ မြင်လိုက်ရတာပါ။
08:26
The Hogeweyk has become a place
146
506148
2007
Hogeweyk ဟာ စိတ်ယိုယွင်းမှုရောဂါ
08:28
where people with very advanced dementia can live,
147
508179
3682
အတော်ရင့်နေတဲ့လူတွေ နေထိုင်နိုင်တဲ့၊ လွတ်လပ်မှုရှိပြီး ဘေးကင်းတဲ့
08:31
have freedom and safety,
148
511885
1936
နေရာတစ်ခုဖြစ်လာပါပြီ။
08:33
because the professionals working there and the volunteers working there
149
513845
4484
အကြောင်းက ဒီမှာလုပ်နေကြတဲ့ ပညာရှင်တွေနဲ့ စေတနာ့ဝန်ထမ်းတွေဟာ စိတ်ယိုယွင်းမှုရောဂါကို
08:38
know how to deal with dementia.
150
518353
2222
ကိုင်တွယ်နည်းကို သိတာကြောင့်ပါ။
08:41
And the professionals know how to do their professional work
151
521093
3333
ကျွန်မတို့ရဲ့ နေထိုင်သူတွေရဲ့ ဘဝမှာ သဘာဝကျကျ အံဝင်ခွင်ကျတဲ့နည်းလမ်းနဲ့
08:44
in a way that it fits in a natural way in the life of our residents.
152
524450
5032
သူတို့ရဲ့ ပညာရှင်ဆန်တဲ့အလုပ်ကို ဘယ်လိုလုပ်ရတယ်ဆိုတာ သိပါတယ်။
08:50
And that means that the management has to provide everything
153
530826
4680
ဆိုလိုတာက ဒီလူတွေ သူတို့အလုပ်လုပ်ရာမှာ လိုအပ်တာမှန်သမျှကို စီမံအုပ်ချုပ်မှုက
08:55
those people need to do their work.
154
535530
2334
ပံ့ပိုးပေးဖို့လိုတာပါ။
08:58
It needs a management that dares to do this.
155
538866
3844
ဒါကိုလုပ်ရဲတဲ့ စီမံအုပ်ချုပ်မှုတစ်ခု လိုအပ်ပါတယ်။
09:02
To do things differently than we always have done
156
542734
3137
အစဉ်အလာ ပြုစုရေး ဂေဟာတစ်ခုမှာ ကျွန်မတို့ အမြဲလုပ်ခဲ့ဖူးတာတွေထက်
09:05
in a traditional nursing home.
157
545895
2133
တစ်မူခြားစွာ လုပ်ဆောင်ဖို့ပါ။
09:10
We see that it works.
158
550989
1904
ဒါဟာ အလုပ်ဖြစ်တာ တွေ့ရတယ်။
09:14
We think this can be done everywhere,
159
554006
3166
ဒါကို နေရာတိုင်းမှာ လုပ်နိုင်တယ်လို့ ထင်တာက
09:17
because this is not for the rich.
160
557196
2200
ဒါဟာ ချမ်းသာသူတွေအတွက် မဟုတ်လို့ပါ။
09:19
We've been doing this with the same budget
161
559863
4349
ကျွန်မတို့နိုင်ငံမှာရှိတဲ့ အစဉ်အလာ ပြုစုရေး ဂေဟာလိုပဲ
09:24
as any traditional nursing home has in our country.
162
564236
4079
အလားတူ အသုံးစရိတ်နဲ့ လုပ်နေခဲ့တာပါ။
09:28
We work only with the state budget.
163
568339
2777
နိုင်ငံတွေ အသုံးစရိတ်နဲ့ပဲ လုပ်တာပါ။
09:32
(Applause)
164
572220
6872
(လက်ခုပ်သံများ)
09:40
Because it has to do with thinking different,
165
580226
3572
အကြောင်းက ဒါက တစ်မူထူးအောင် တွေးခြင်းနဲ့နဲ့ဆိုင်တာပါ၊
09:43
and looking at the person in front of you
166
583822
2730
မိမိရှေ့က လူကိုကြည့်ခြင်းနဲ့
09:46
and looking at what does this person need now.
167
586576
3681
ဒီလူ လက်ရှိလိုနေတာကို ကြည့်တာပါ။
09:51
And it's about a smile, it's about thinking different,
168
591352
3240
ဒါဟာ အပြံးတစ်ပွင့်ပါ၊ တစ်မူထူးအောင် တွေးခြင်းပါ။
09:54
it's about how you act, and that costs nothing.
169
594616
4047
သင့်ရဲ့ လုပ်ဆောင်ပုံပါ၊ ဘာမှ မကုန်ကျပါဘူး။
09:59
And there's something else: it's about making choices.
170
599823
3667
အြခားဟာတစ်ခု ရှိပါသေးတယ်၊ ရွေးချယ်မှုတွေလုပ်ခြင်းပါ။
10:03
It's about making choices what you spend your money on.
171
603903
3733
သင် ငွေသုံးတဲ့ အရာကအပေါ် ရွေးချယ်မှုတွေ ပြုလုပ်ခြင်းပါ။
10:08
I always say,
172
608855
1276
ကျွန်မ အမြဲ ပြောတာက
10:11
"Red curtains are as expensive as gray ones."
173
611323
4746
"ခန်းဆီးအနီရောင်တွေဟာ မီးခိုးရောင်တွေလိုပဲ စျေးကြီးပါတယ်။"
10:16
(Laughter)
174
616093
1377
(ရယ်သံများ)
10:17
It's possible, everywhere.
175
617494
2523
ဒါဟာ နေရာတိုင်းမှာ လုပ်ရနိုင်ပါတယ်။
10:21
Thank you.
176
621263
1159
ကျေးဇူးတင်ပါတယ်။
10:22
(Applause)
177
622446
4631
(လက်ခုပ်သံများ)
ဤဝဘ်ဆိုဒ်အကြောင်း

ဤဆိုက်သည် သင့်အား အင်္ဂလိပ်စာလေ့လာရန်အတွက် အသုံးဝင်သော YouTube ဗီဒီယိုများနှင့် မိတ်ဆက်ပေးပါမည်။ ကမ္ဘာတစ်ဝှမ်းမှ ထိပ်တန်းဆရာများ သင်ကြားပေးသော အင်္ဂလိပ်စာသင်ခန်းစာများကို သင်တွေ့မြင်ရပါမည်။ ဗီဒီယိုစာမျက်နှာတစ်ခုစီတွင် ပြသထားသည့် အင်္ဂလိပ်စာတန်းထိုးများကို နှစ်ချက်နှိပ်ပါ။ စာတန်းထိုးများသည် ဗီဒီယိုပြန်ဖွင့်ခြင်းနှင့်အတူ ထပ်တူပြု၍ လှိမ့်သွားနိုင်သည်။ သင့်တွင် မှတ်ချက်များ သို့မဟုတ် တောင်းဆိုမှုများရှိပါက ဤဆက်သွယ်ရန်ပုံစံကို အသုံးပြု၍ ကျွန်ုပ်တို့ထံ ဆက်သွယ်ပါ။

https://forms.gle/WvT1wiN1qDtmnspy7