How a male contraceptive pill could work | John Amory

85,891 views ・ 2018-05-22

TED


ဗီဒီယိုကိုဖွင့်ရန် အောက်ပါ အင်္ဂလိပ်စာတန်းများကို နှစ်ချက်နှိပ်ပါ။

Translator: Ko Zayar Reviewer: Nyein Chan Ko Ko
00:12
When I tell people
0
12760
1400
"အမျိုးသား သားဆက်ခြားဆေး"ကို
00:14
that I'm trying to develop a contraceptive pill for men,
1
14200
4736
ကျွန်တော် တီထွင်တော့မယ်လို့ ပြောလိုက်တဲ့အခါမှာ
00:18
the response usually varies along gender lines.
2
18960
3720
လူတွေရဲ့တုံ့ပြန်မှုက ကျား/မအလိုက် ကွဲပြားသွားကြတယ်။
00:23
Women say something like,
3
23200
1776
အမျိုးသမီးတွေကတော့ပြောပါတယ်
00:25
"Fantastic. It's about time. When?"
4
25000
3296
"သိပ်ကောင်းတယ်။ အချိန်ကကော ဘယ်တော့ဖြစ်မလဲ"တဲ့
00:28
(Laughter)
5
28320
1296
(ရယ်သံ)
00:29
Men have one of two responses.
6
29640
2096
အမျိုးသားတွေကျတော့ နှစ်မျိုးကွဲသွားတယ်။
00:31
They either love the idea,
7
31760
2216
တချို့က ကြိုက်ကြတယ်။
00:34
or they look at me a little warily
8
34000
2056
တချို့ကတော့ မယုံသလိုနဲ့ ပြန်ကြည့်တယ်။
00:36
and wonder what exactly I have in store for their testicles.
9
36080
3496
ဒါဆို သူတို့ဝှေးစေ့ထဲများ ဘာလာထည့်မှာလည်း ဆိုပြီး စူးစမ်းကြတယ်
00:39
(Laughter)
10
39600
2736
(ရယ်သံ)
00:42
So why does the world need a male pill?
11
42360
3840
ဒါဆို အမျိုးသား သားဆက်ခြားနည်းက ဘာလို့လိုအပ်တာလဲ။
00:47
Well, what if I told you
12
47320
1656
ဟုတ်ပြီ၊ အမေရိကန်ပြည်ထောင်စုမှာ
00:49
that of the six million pregnancies annually in the United States,
13
49000
4416
နှစ်စဉ်နှစ်တိုင်း ကိုယ်ဝန်ဆောင် ၆သန်းမှာ ၃သန်းက
00:53
three million of them are unintended?
14
53440
2896
မရည်ရွယ်ဘဲ ကိုယ်ဝန်ရခဲ့ကြတာဆိုရင်ရော၊
00:56
That's half.
15
56360
1576
တစ်ဝက်နော်။
00:57
That's a really surprising number.
16
57960
2176
သိပ်အံ့ဩစရာကောင်းတဲ့ အရေအတွက်ပါ။
01:00
And those three million unintended pregnancies
17
60160
2576
အဲဒီ မရည်ရွယ်ဘဲရခဲ့တဲ့ ကိုယ်ဝန်သုံးသန်းက
01:02
account for the vast majority of the more than one million abortions
18
62760
3256
အမေရိကန်မှာ ကိုယ်ဝန်ဖျက်ချမှု တစ်သန်းကျော်ရဲ့
01:06
annually performed in the United States.
19
66040
2280
အဓိက တရားခံပဲ။
01:09
Happily, the rate of unintended pregnancy has fallen in the last few years
20
69440
4416
ကံကောင်းစွာနဲ့ပဲ ဒီနှစ်ပိုင်းတွေမှာ မရည်ရွယ်ဘဲရတဲ့ ကိုယ်ဝန်ဆောင်နှုန်းက
01:13
by about 10 percent.
21
73880
1816
၁၀ ရာခိုင်နှုန်းလောက် ကျဆင်းသွားတယ်
01:15
This is because more women are using effective, long-acting,
22
75720
2936
အကြောင်းက အမျိုးသမီးတော်တော်များများက ထိရောက်ပြီး တာရှည်ခံတဲ့
01:18
reversible forms of contraception.
23
78680
1920
ကိုယ်ဝန်ပြန်ယူနိုင်တဲ တားနည်းတွေသုံးလိုပါ
01:21
But we still have a long way to go.
24
81600
2240
ဒါပေမယ့်သွားရမယ့်လမ်းကတော့ အရှည်ကြီးရှိသေးတယ်
01:25
One approach that's finally becoming a real possibility
25
85040
3176
လက်တွေ့မှာဖြစ်လာနိုင်ခြေရှိတဲ့ နောက်နည်းလမ်းတစ်ခုကတော့
01:28
is better contraceptive options for men.
26
88240
3120
အမျိုးသားတွေအတွက် ပိုကောင်းတဲ့ သားဆက်ခြားနည်းလမ်းကောင်းတွေပဲ
01:32
Think about it.
27
92600
1216
စဉ်းစားကြည့်လိုက်ပါ။
01:33
We have over a dozen methods of contraception for women:
28
93840
3656
အမျိုးသမီးတွေအတွက်တော့ သားဆက်ခြားနည်းတွေက အများကြီးပါ၊
01:37
pills, patches, IUDs, shots, sponges, rings, etc.
29
97520
5840
ထိုးဆေး၊ စားဆေး၊ ကပ်ခွာ၊ သားအိမ်ထဲထည့်တဲ့၊ သားအိမ်ခေါင်းထဲထည့်တဲ့ စသည်ဖြင့် အစုံပဲ၊
01:44
For men, we've had the same two options
30
104200
3936
အမျိုးသားတွေအတွက်ကျတော့ နှစ်တစ်ရာကျော်တဲ့အထိ
01:48
for more than a hundred years:
31
108160
1456
ရွေးစရာ နှစ်မျိုးပဲရှိသေးတယ်။
01:49
condoms and vasectomy.
32
109640
1600
ကွန်ဒုံးသုံးမလား သားကြောဖြတ်မလား
01:52
Despite having only two options,
33
112520
2136
အဲဒီ နှစ်ခုစလုံးကလည်း
01:54
both of which have significant drawbacks,
34
114680
2776
သိသာလှတဲ့ ဆိုးကျိုးတွေရှိတာပဲ။
01:57
men currently account for 30 percent of all contraceptive use,
35
117480
4576
ဒီသားဆက်ခြားနည်းတွေကိုသုံးတဲ့ အမျိုးသား ၃၀% ရှိတဲ့အထဲက
02:02
with 10 percent of couples relying on vasectomy
36
122080
2656
စုံတွဲ ၁၀%က သားကြောဖြတ်ထားကြတယ်။
02:04
and 20 percent of couples using condoms.
37
124760
2480
ကျန်တဲ့ ၂၀%ကတော့ ကွန်ဒုံးသုံးတယ်။
02:08
Why are 20 percent of couples relying on condoms for contraception
38
128640
5016
ဘာလို့ စုံတွဲ ၂၀%တောင် သားဆက်ခြားဖို့ကွန်ဒုံးကိုအားကိုးနေတာလဲ။
02:13
when condoms have a one-year failure rate of over 15 percent?
39
133680
3400
ကွန်ဒုံးက တစ်နှစ်မှာ မတော်တဆကိုယ်ဝန်ရ သွားနိုင်ခြေ ၁၅ % တောင်ရှိတာလေ။
02:17
It's because many women can't either safely take
40
137880
3176
ဘာဖြစ်လို့လဲဆိုတော့အမျိုးသမီးတွေက လက်ရှိရနိုင်တဲ့တားဆေးတွေကို
02:21
currently available female contraceptives, for reasons such as blood clots,
41
141080
3736
သွေးခဲတတ်တာလိုမျိုး၊ဒါမှမဟုတ် ဘေးထွက်ဆိုး ကျိုးတွေကို မခံနိုင်တာကြောင့်
02:24
or they can't tolerate the side effects.
42
144840
2360
စိတ်ချလက်ချမသောက်နိုင်ကြဘူး
02:28
So if we think a male contraceptive would be useful, the next question is:
43
148280
3856
ဟုတ်ပြီ။ အမျိုးသား သားဆက်ခြားနည်းက အသုံးဝင်တယ်ထင်ရင် နောက်မေးခွန်းက
02:32
How do we go about developing one?
44
152160
2040
ဘယ်လို တီထွင်ကြမလဲ။
02:35
Well, there's two general approaches.
45
155080
1840
ယေဘုယျ နည်းလမ်း(၂)ခုရှိတယ်။
02:37
The first approach is to try and interfere
46
157560
2056
ပထမနည်းလမ်းက သုက်ကောင်တွေကို
02:39
with the way the sperm swim towards or bind to the egg.
47
159640
3480
မမျိုးဥဆီမရောက်အောင်၊ မပေါင်းနိုင်အောင်တားဖို့။
02:44
This approach turns out to be really difficult,
48
164200
2856
ဒီနည်းလမ်းက တကယ်တော့ ဒါက ခက်တယ်။
02:47
because it's hard to get enough medication in the small volume of the ejaculate
49
167080
4096
အကြောင်းက သုက်ရည်ပမာဏနည်းနည်းလေးထဲကို ဆေးအလုံအလောက်ရောက်ဖို့ ခက်ခဲပ​ြီး
02:51
and have it still work inside the female reproductive tract.
50
171200
3320
အမျိုးသမီးရဲ့ အတွင်းအင်္ဂါလမ်းကြောင်းထဲမှာ ရှင်သန်နေနိုင်လို့ပဲ။
02:55
This is why there's been a lot more work done on the second approach,
51
175680
3696
ဒါကြောင့် ဒုတိယနည်းလမ်းအပေါ်မှာ အများကြီးပိုလုပ်ထားတယ်။
02:59
which is turning off sperm production entirely.
52
179400
3120
သူက သုက်ကောင်ထုတ်လုပ်ကို လုံးဝ ပိတ်ချလိုက်တာပဲ။
03:03
This is also challenging.
53
183440
1696
ဒါလည်း စိန်ခေါ်မှုတစ်ခုပဲနော်။
03:05
Why? Turns out that men make a lot of sperm.
54
185160
4096
ဘာလို့လဲ။ ယောကျ်ားတွေက သုက်ကောင်တွေအများကြီး ထုတ်နိုင်တယ်လေ။
03:09
(Laughter)
55
189280
1416
(ရယ်သံ)
03:10
Men make a thousand sperm every second
56
190720
3600
တစ်စက္ကန့်ကို သုက်ကောင် ထောင်ဂဏန်းလောက် ထုတ်နိုင်တယ်။
03:15
and to have an effective contraceptive,
57
195680
1896
သားခြားနည်းအောင်မြင်ဖို့ဆိုရင်
03:17
you need to get that level of sperm production
58
197600
2176
အဲလောက်များတဲ့ ထုတ်လုပ်မှုကို ပုံမှန်ထက်
03:19
down to one percent of its normal value.
59
199800
2200
တစ်ရာခိုင်နှုန်းအောက် လျှော့ချနိုင်ဖို့လိုမယ်။
03:23
The good news is, this is possible,
60
203400
2936
သတင်းကောင်းကတော့ ဒါက ဖြစ်နိုင်ပါတယ်
03:26
almost.
61
206360
1416
လုံးဝနီးပါးပါ။
03:27
The most studied approach has been to use hormones to suppress sperm production.
62
207800
5000
အများဆုံးလေ့လာထားတဲ့နည်းက သုက်ကောင် ထိန်းချုပ်ဖို့ ဟော်မုန်းတွေကို သုံးထားတယ်။
03:33
Testosterone and progesterone, when administered together,
63
213760
3376
ကျားဟော်မုန်းTestosterone နဲ့ မဟော်မုန်း Progesterone ကို တွဲပေးရင်
03:37
will suppress the signals from the brain to the testes to make sperm,
64
217160
4176
ဦးနှောက်ကတစ်ဆင့်စေခိုင်းတဲ့ ဝှေးစေ့ရဲ့ သုက်ထုတ်လုပ်မှုကို ထိန်းချုပ်ပေးပြီး
03:41
and in about 90 percent of men,
65
221360
2136
အမျိုးသား ကိုးဆယ်ရာခိုင်နှုန်းလောက်က
03:43
sperm production after three to four months will stop.
66
223520
3360
သုံး၊ လေးလလောက်ကြာတဲ့အခါ သုက်ထုတ်လုပ်နှုန်းတွေ ရပ်သွားကြတယ်။
03:47
Unfortunately, 10 percent of men don't respond to these hormonal regimens
67
227680
3696
ကံဆိုးချင်တော့ကျား၁၀ %မှာတော့ နားမလည်နိုင်တဲ့ အကြောင်းတွေကြောင့်
03:51
for reasons that aren't understood.
68
231400
1680
ဒီဟိုမုန်းဆေးညွှန်းကိုမတုံ့ပြန်ဘူး။
03:54
For the last several years, my colleagues and I
69
234800
2216
ဒီနှစ်ပိုင်းတွေမှာ ကျွန်တော်နဲ့ လုပ်ဖော်တွေက
03:57
have been taking a different approach to male contraceptive development,
70
237040
3536
အမျိုးသားသားဆက်ခြားဆေး ဖန်တီးမှုဖို့ တခြာနည်းလမ်းတစ်ခုကိုစမ်းသပ်နေတယ်။
04:00
one that doesn't involve the administration of hormones.
71
240600
2720
ဟော်မုန်းဆေးပေးတာ မပါဘဲနဲ့ပေါ့။
04:04
Specifically, we are looking to block the function of vitamin A in the testes.
72
244240
4280
တိတိကျကျဆို ဝှေးစေ့ထဲက ဗီတာမင်အေရဲ့ လုပ်ဆောင်ချက်တွေ ပိတ်ဖို့ နည်းလမ်းရှာနေတယ်
04:09
Why? Well, for over 90 years it's been known
73
249360
3536
ဘာလို့လဲ ဗီတာမင်အေက သုတ်ထုတ်လုပ်ဖို့ အတွက်လိုအပ်တာကို သိခဲ့တာ
04:12
that you need vitamin A to make sperm.
74
252920
2360
နှစ်ပေါင်း(၉၀)ကျော်ပြီ။
04:15
Animals who are deprived of vitamin A in their diet
75
255960
3016
အစာထဲမှာ ဗီတာမင်အေ မရတဲ့ သတ္တဝါတွေက
04:19
stop making sperm
76
259000
1896
သုက်ပိုးထုတ်တာ ရပ်သွားတယ်။
04:20
and restart making sperm again when the vitamin A is reintroduced.
77
260920
3680
ဗီတာမင်အေ ပြန်ပေးလိုက်ရင် သုတ်ပိုး ပြန်ပြီးထုတ်နိုင်တယ်။
04:25
The vitamin A that we ingest
78
265720
2535
ကျွန်တော်တို့စားလိုက်တဲ့ ဗီတာမင်အေက
04:28
is converted by a family of enzymes to something called retinoic acid.
79
268279
4081
ဒြပ်ပေါင်းတချို့ကို Retinoic acid အဖြစ် ပြောင်းလိုက်တယ်။
04:33
One of these enzymes is found only in the testes.
80
273959
3097
အဲထဲက ဒြပ်ပေါင်းတစ်ခုက ဝှေးစေ့မှာပဲ တွေ့ရတယ်။
04:37
It's this enzyme that we are attempting to block.
81
277080
3096
အဲဒီဒြပ်ပေါင်းကိုပိတ်လိုက်ဖို့ ကျွန်တော်တို့ ကြိုးစားနေတာပါ။
04:40
The blockade of this enzyme should deprive the testes of retinoic acid
82
280200
4416
ဒီဒြပ်ပေါင်းကိုပိတ်တာက ဝှေးစေ့မှာ Retinoic acid ကိုပိတ်စေပြီး
04:44
and stop sperm production
83
284640
1936
ကိုယ်တွင်း တခြားနေရာကဗီတာမင်အေ
04:46
without affecting vitamin A's functions elsewhere in the body.
84
286600
3200
လုပ်ဆောင်ချက်တွေကို မထိခိုက်ဘဲနဲ့ သုတ်ထုတ်လုပ်မှုကို တားပေးလိမ့်မယ်၊
04:50
We're testing this approach in animals
85
290720
1896
ဒီနည်းကို တိရိစ္ဆာန်တွေမှာ စမ်းသပ်နေတာ
04:52
and hope to move to human testing soon.
86
292640
3160
မကြာခင် လူတွေကို စမ်းသပ်ခြင်းဆီ ပြောင်းဖို့ မျှော်လင့်ပါတယ်။
04:57
Obviously, the impact of such a male contraceptive
87
297000
3376
ရှင်းနေတာက အခုလို အမျိုးသား သားဆက်ခြားနည်းရဲ့ သက်ရောက်မှုဟာ
05:00
would go well beyond reproductive biology.
88
300400
2400
မျိုးပွားမှု ဇီဝဗေဒကို ကောင်းကောင်း ကျော်သွားမယ်။
05:03
It's interesting to speculate about the effect that it would have
89
303440
3056
အမျိုးသားနဲ့အမျိုးသမီးဆက်ဆံရေးအပေါ်မှာ ရလာမယ့် အကျိုးကျေးဇူးကို
05:06
on relationships between men and women.
90
306520
1880
ဆင်ခြင် သုံးသပ်ဖို့ စိတ်ဝင်စားစရာပါ။
05:09
One intriguing possibility
91
309320
1456
​စိတ်ဝင်စားစရာ ဖြစ်နိုင်ခြေက
05:10
is that a man could monitor his contraceptive status over time.
92
310800
4240
အမျိုးသားတွေက သူတို့ရဲ့သားဆက်ခြားနိုင်မှု အချက်အလက်ကိုကိုယ်တိုင်တိုင်းတာနိုင်မှာပဲ။
05:15
In the last several years,
93
315720
1576
ပြီးခဲ့တဲ့ နှစ်ပိုင်းတွေမှာ
05:17
two groups have introduced home sperm-testing devices
94
317320
4256
အိမ်သုံး သုက်ကောင်ရည်တိုင်းစက်တွေကို အုပ်စုနှစ်စုကို မိတ်ဆက်ထားပါတယ်​
05:21
that are iPhone-based
95
321600
1496
iPhone ကိုသုံးပြီးတော့ပေါ့
05:23
and that are easy to use.
96
323120
1640
သုံးရလည်းလွယ်တယ်။
05:25
A man could test his sperm count and share the result with his partner.
97
325680
4256
အမျိုးသားဟာသုက်ကောင်အရေအတွက်ကိုကိုယ်တိုင် တိုင်းကာသူ့အဖော်နဲ့လည်းshareနိုင်တယ်
05:29
If the man's sperm count were zero,
98
329960
1816
သုတ်ကောင်ရည်ပမာဏ သုညဖြစ်ပြီဆိုရင်
05:31
the man and his partner would feel very comfortable
99
331800
2816
သားဆက်ခြားပြီဖြစ်လို့
05:34
relying on his contraceptive.
100
334640
2856
အမျိုးသားနဲ့အဖော်ဟာ စိတ်မပူရတော့ဘူးလေ။
05:37
A tool like this, coupled with a male contraceptive,
101
337520
3176
ဒီကိရိယာလေးရယ်၊ အမျိုးသားသားဆက်ခြားနည်းရယ်က
05:40
could greatly increase the role for men in preventing unintended pregnancy.
102
340720
4320
မမျှော်လင့်ဘဲရတဲ့ကိုယ်ဝန်ဆောင်ကာကွယ်ရေးမှာ အမျိုးသားတွေရဲ့ ကဏ္ဍကို မြှင့်တင်ပေးမှာပါ။
05:46
The researchers who are working on male contraception
103
346840
2776
အမျိုးသား သားဆက်ခြားနည်းအတွက် လုပ်ဆောင်နေတဲ့သုတေသီတွေဟာ
05:49
are trying to create a better future for couples,
104
349640
2816
မောင်နှံတွေအတွက်အနာဂတ်ကောင်းတခုကို ကြိုးစားဖန်တီးနေပါတယ်
05:52
a future where contraception is no longer considered just "a woman's issue,"
105
352480
4536
သားဆက်ခြားတာဟာ "အမျိုးသမီးအလုပ်"ပဲဆိုတာထက်
05:57
rather an issue for couples to decide together.
106
357040
2920
မောင်နှံနှစ်ယောက်လုံးရဲ့ အတူတကွ ဆုံးဖြတ်စရာတစ်ခုဖြစ်လာတော့မယ်။
06:01
So why does the world need a male pill?
107
361320
2440
ဒါဆိုကမ္ဘာကြီးကဘာလို့ အမျိုးသားအတွက်ဆေးကို လိုတာလဲ
06:04
Well, I believe that a male pill
108
364520
1736
အမျိုးသား ကိုယ်ဝန်တားဆေးတွေက
06:06
will help reduce the stubbornly high rates of unintended pregnancy and abortion
109
366280
5816
မမျှော်လင့်ဘဲကိုယ်ဝန်ရခြင်းနဲ့ဖျက်ချမှု တွေမြင့်တက်နေတာကိုလျော့ကျစေမယ်လို့ယုံတယ်
06:12
and allow men to equally participate
110
372120
2896
ပြီးတော့သားဆက်ခြားတဲ့နေရာမှာ အမျိုးသားတွေက တန်းတူ
06:15
in contraception.
111
375040
1200
ပါဝင်လာနိင်ပါလိမ့်မယ်
06:17
Thank you.
112
377040
1216
ကျေးဇူးတင်ပါတယ်။
06:18
(Applause)
113
378280
4240
(လက်ခုပ်တီးသံ)
ဤဝဘ်ဆိုဒ်အကြောင်း

ဤဆိုက်သည် သင့်အား အင်္ဂလိပ်စာလေ့လာရန်အတွက် အသုံးဝင်သော YouTube ဗီဒီယိုများနှင့် မိတ်ဆက်ပေးပါမည်။ ကမ္ဘာတစ်ဝှမ်းမှ ထိပ်တန်းဆရာများ သင်ကြားပေးသော အင်္ဂလိပ်စာသင်ခန်းစာများကို သင်တွေ့မြင်ရပါမည်။ ဗီဒီယိုစာမျက်နှာတစ်ခုစီတွင် ပြသထားသည့် အင်္ဂလိပ်စာတန်းထိုးများကို နှစ်ချက်နှိပ်ပါ။ စာတန်းထိုးများသည် ဗီဒီယိုပြန်ဖွင့်ခြင်းနှင့်အတူ ထပ်တူပြု၍ လှိမ့်သွားနိုင်သည်။ သင့်တွင် မှတ်ချက်များ သို့မဟုတ် တောင်းဆိုမှုများရှိပါက ဤဆက်သွယ်ရန်ပုံစံကို အသုံးပြု၍ ကျွန်ုပ်တို့ထံ ဆက်သွယ်ပါ။

https://forms.gle/WvT1wiN1qDtmnspy7