How a male contraceptive pill could work | John Amory

85,003 views ・ 2018-05-22

TED


Videoyu oynatmak için lütfen aşağıdaki İngilizce altyazılara çift tıklayınız.

Çeviri: Mehmet Altınöz Gözden geçirme: Cihan Ekmekçi
00:12
When I tell people
0
12760
1400
İnsanlara erkekler için
00:14
that I'm trying to develop a contraceptive pill for men,
1
14200
4736
bir doğum kontrol hapı geliştirmeye çalıştığımı söylediğimde
00:18
the response usually varies along gender lines.
2
18960
3720
cevaplar cinsiyete göre değişiyor.
00:23
Women say something like,
3
23200
1776
Kadınlar şöyle diyor;
00:25
"Fantastic. It's about time. When?"
4
25000
3296
''Harika, zamanı gelmişti. Ne zaman?''
00:28
(Laughter)
5
28320
1296
(Kahkahalar)
00:29
Men have one of two responses.
6
29640
2096
Erkekler şu iki tepkiden birini veriyor.
00:31
They either love the idea,
7
31760
2216
Ya bu fikri çok seviyorlar
00:34
or they look at me a little warily
8
34000
2056
ya da bana dikkatlice bakıp
00:36
and wonder what exactly I have in store for their testicles.
9
36080
3496
testisleri için neler planladığımı anlamaya çalışıyorlar.
00:39
(Laughter)
10
39600
2736
(Kahkahalar)
00:42
So why does the world need a male pill?
11
42360
3840
Peki dünyanın neden bir erkek hapına ihtiyacı var?
00:47
Well, what if I told you
12
47320
1656
Size Birleşik Devletler'de
00:49
that of the six million pregnancies annually in the United States,
13
49000
4416
her yıl gerçekleşen 6 milyon hamilelikten
00:53
three million of them are unintended?
14
53440
2896
3 milyonunun planlanmadığını söylesem?
00:56
That's half.
15
56360
1576
Bu yarısı.
00:57
That's a really surprising number.
16
57960
2176
Gerçekten şaşırtıcı bir oran.
01:00
And those three million unintended pregnancies
17
60160
2576
Bu 3 milyon planlanmayan gebelik
01:02
account for the vast majority of the more than one million abortions
18
62760
3256
ABD'de her yıl gerçekleşen
01:06
annually performed in the United States.
19
66040
2280
1 milyonun üzerinde kürtajdan sorumlu.
01:09
Happily, the rate of unintended pregnancy has fallen in the last few years
20
69440
4416
Neyse ki istenmeyen gebelik oranı son birkaç yıl içerisinde
01:13
by about 10 percent.
21
73880
1816
%10 oranında azaldı.
01:15
This is because more women are using effective, long-acting,
22
75720
2936
Çünkü daha çok kadın etkili, uzun süreli
01:18
reversible forms of contraception.
23
78680
1920
ve vazgeçilebilir doğum kontrolü kullanıyor.
01:21
But we still have a long way to go.
24
81600
2240
Önümüzde hâlâ uzun bir yol var.
01:25
One approach that's finally becoming a real possibility
25
85040
3176
Nihayetinde yapılabilir olmaya başlayan bir yaklaşım
01:28
is better contraceptive options for men.
26
88240
3120
erkekler için daha iyi doğum kontrol seçenekleri.
01:32
Think about it.
27
92600
1216
Bir düşünün.
01:33
We have over a dozen methods of contraception for women:
28
93840
3656
Kadınlar için bir düzinenin üstünde doğum kontrol yöntemi var:
01:37
pills, patches, IUDs, shots, sponges, rings, etc.
29
97520
5840
haplar, bantlar, spiraller, iğneler, süngerler, halkalar vs.
01:44
For men, we've had the same two options
30
104200
3936
Erkekler için, hep iki seçeneğimiz vardı.
01:48
for more than a hundred years:
31
108160
1456
Yüzyıldan uzun süredir
01:49
condoms and vasectomy.
32
109640
1600
kondomlar ve vasektomi ameliyatı.
01:52
Despite having only two options,
33
112520
2136
2 seçenek olmasına rağmen
01:54
both of which have significant drawbacks,
34
114680
2776
ikisininde önemli dezavantajları var,
01:57
men currently account for 30 percent of all contraceptive use,
35
117480
4576
erkekler şu anda doğum kontrolünün yüzde 30'unu oluşturuyor,
02:02
with 10 percent of couples relying on vasectomy
36
122080
2656
çiftlerin yüzde 10'u vasektomi ameliyatına,
02:04
and 20 percent of couples using condoms.
37
124760
2480
yüzde 20'si kondom kullanmaya güveniyor.
02:08
Why are 20 percent of couples relying on condoms for contraception
38
128640
5016
Neden doğum kontrolü için çiftlerin yüzde 20'si kondoma
02:13
when condoms have a one-year failure rate of over 15 percent?
39
133680
3400
yılda yüzde 15'den fazla başarısızlık oranına rağmen güveniyor?
02:17
It's because many women can't either safely take
40
137880
3176
Çünkü bir çok kadın, günümüzdeki kadın gebelik önleyicilerini
02:21
currently available female contraceptives, for reasons such as blood clots,
41
141080
3736
ya kan pıhtısı gibi sebeplerden dolayı
02:24
or they can't tolerate the side effects.
42
144840
2360
ya da yan etkilerine müsamaha edemediklerinden güvenle alamıyorlar.
02:28
So if we think a male contraceptive would be useful, the next question is:
43
148280
3856
Eğer erkek doğum kontrolünün yararlı olacağı düşünüyorsak soru şu:
02:32
How do we go about developing one?
44
152160
2040
Bir tane nasıl geliştiririz?
02:35
Well, there's two general approaches.
45
155080
1840
Buna ilişkin iki genel yaklaşım var.
02:37
The first approach is to try and interfere
46
157560
2056
İlk yaklaşım spermin yumurtaya doğru ilerleyip
02:39
with the way the sperm swim towards or bind to the egg.
47
159640
3480
yumurtaya bağlanmasına müdahele etmek.
02:44
This approach turns out to be really difficult,
48
164200
2856
Bu yaklaşımın uygulanabilirliği oldukça zor,
02:47
because it's hard to get enough medication in the small volume of the ejaculate
49
167080
4096
çünkü az miktarda ejakülat içinde yeteri kadar ilaç bulunmasını sağlamak
02:51
and have it still work inside the female reproductive tract.
50
171200
3320
ve bunun kadın üreme yolunda hâlâ işlemesini sağlamak güç.
02:55
This is why there's been a lot more work done on the second approach,
51
175680
3696
sperm üretimini tamamen durduran
02:59
which is turning off sperm production entirely.
52
179400
3120
ikinci yaklaşımda daha çok çalışma yapılmış olmasının sebebi bu.
03:03
This is also challenging.
53
183440
1696
Bu da oldukça zor.
03:05
Why? Turns out that men make a lot of sperm.
54
185160
4096
Neden mi? Öyle görünüyor ki erkekler çok sperm üretiyor.
03:09
(Laughter)
55
189280
1416
(Kahkahalar)
03:10
Men make a thousand sperm every second
56
190720
3600
Erkekler saniyede bin sperm üretir
03:15
and to have an effective contraceptive,
57
195680
1896
ve etkili bir doğum kontrolü için
03:17
you need to get that level of sperm production
58
197600
2176
bu sperm üretim düzeyini
03:19
down to one percent of its normal value.
59
199800
2200
normal değerinin %1 aşağısına çekmek lazım.
03:23
The good news is, this is possible,
60
203400
2936
İyi haber ise bu mümkün,
03:26
almost.
61
206360
1416
neredeyse.
03:27
The most studied approach has been to use hormones to suppress sperm production.
62
207800
5000
En çok çalışılan yaklaşım sperm üretimini baskılamak için hormanları kullanmak.
03:33
Testosterone and progesterone, when administered together,
63
213760
3376
Testosteron ve progesteron vücuda birlikte verildiğinde
03:37
will suppress the signals from the brain to the testes to make sperm,
64
217160
4176
Beyinden testislere giden sperm yapma sinyallerini bastıracaktır
03:41
and in about 90 percent of men,
65
221360
2136
ve erkeklerin yüzde 90'ının
03:43
sperm production after three to four months will stop.
66
223520
3360
sperm üretimi üç ile dört ay sonra duracaktır.
03:47
Unfortunately, 10 percent of men don't respond to these hormonal regimens
67
227680
3696
Maalesef, erkeklerin yüzde 10'u bu rejime anlaşılamayan sebeplerden dolayı
03:51
for reasons that aren't understood.
68
231400
1680
yanıt vermiyor.
03:54
For the last several years, my colleagues and I
69
234800
2216
Son birkaç yıldır meslektaşlarım ve ben
03:57
have been taking a different approach to male contraceptive development,
70
237040
3536
erkekler üzerinde farklı bir doğum kontrolü geliştirmesi yolundayız,
04:00
one that doesn't involve the administration of hormones.
71
240600
2720
hormon verilmesini kapsamayan bir geliştirme.
04:04
Specifically, we are looking to block the function of vitamin A in the testes.
72
244240
4280
Özellikle, testislerdeki A vitamini işlevini durdurmaya çalışıyoruz.
04:09
Why? Well, for over 90 years it's been known
73
249360
3536
Neden mi? 90 yılı aşkın bir zaman
04:12
that you need vitamin A to make sperm.
74
252920
2360
sperm üretmek için A vitamini gerekli olduğu biliniyor.
04:15
Animals who are deprived of vitamin A in their diet
75
255960
3016
Diyetinde A vitamininden yoksun olan hayvanlar
04:19
stop making sperm
76
259000
1896
sperm üretmeyi keserler
04:20
and restart making sperm again when the vitamin A is reintroduced.
77
260920
3680
ve A vitamini tekrar verildiğinde tekrar sperm üretmeye başlarlar.
04:25
The vitamin A that we ingest
78
265720
2535
Sindirdiğimiz A vitamini
04:28
is converted by a family of enzymes to something called retinoic acid.
79
268279
4081
bir enzim ailesi tarafından retinoik asit dediğimiz şeye dönüştürülür.
04:33
One of these enzymes is found only in the testes.
80
273959
3097
Bu enzimlerden bir tanesi sadece testislerde bulunur.
04:37
It's this enzyme that we are attempting to block.
81
277080
3096
Önlemeye çalıştığımız enzim işte bu enzim.
04:40
The blockade of this enzyme should deprive the testes of retinoic acid
82
280200
4416
Bu enzimin engellenmesi testisi retinoik asitten yoksun bırakır
04:44
and stop sperm production
83
284640
1936
ve sperm üretimini durdurur,
04:46
without affecting vitamin A's functions elsewhere in the body.
84
286600
3200
üstelik vücudun başka bir yerindeki A vitamini işlevini etkilemez.
04:50
We're testing this approach in animals
85
290720
1896
Bu yaklaşımı hayvanlarda deniyoruz
04:52
and hope to move to human testing soon.
86
292640
3160
ve yakında insanlarda denemeye başlamayı umut ediyoruz.
04:57
Obviously, the impact of such a male contraceptive
87
297000
3376
Belli ki böyle bir erkek doğum kontrolü etkisi
05:00
would go well beyond reproductive biology.
88
300400
2400
üreme biyolojisinin ötesine geçerdi.
05:03
It's interesting to speculate about the effect that it would have
89
303440
3056
Kadın erkek ilişkileri üzerindeki etkileri hakkında
05:06
on relationships between men and women.
90
306520
1880
çıkarımda bulunmak da ilginç olacaktır.
05:09
One intriguing possibility
91
309320
1456
İlgi çeken bir olasılık da
05:10
is that a man could monitor his contraceptive status over time.
92
310800
4240
insan kendi doğum kontrolü durumunu zamanla gözleyebilmesi.
05:15
In the last several years,
93
315720
1576
Son birkaç yılda,
05:17
two groups have introduced home sperm-testing devices
94
317320
4256
iki grup evde sperm testi aletleri geliştirdi;
05:21
that are iPhone-based
95
321600
1496
bunlar iPhone tabanlı
05:23
and that are easy to use.
96
323120
1640
ve kullanımı kolay.
05:25
A man could test his sperm count and share the result with his partner.
97
325680
4256
Erkek kendi sperm sayısını test edebilir ve sonucu partneriyle paylaşabilir.
05:29
If the man's sperm count were zero,
98
329960
1816
Erkeğin sperm sayısı sıfır çıkarsa
05:31
the man and his partner would feel very comfortable
99
331800
2816
partneriyle birlikte doğum kontrolüne itimat ederek
05:34
relying on his contraceptive.
100
334640
2856
çok rahat hissedecektir.
05:37
A tool like this, coupled with a male contraceptive,
101
337520
3176
Gebelik önleyiciyle birleştirilmiş böyle bir aygıt,
05:40
could greatly increase the role for men in preventing unintended pregnancy.
102
340720
4320
erkeklerin istenmeyen gebelikleri önlemekteki rolünü epeyce arttırabilir.
05:46
The researchers who are working on male contraception
103
346840
2776
Erkek doğum kontrolü üzerinde çalışan araştırmacılar
05:49
are trying to create a better future for couples,
104
349640
2816
çiftler için daha iyi bir gelecek yaratmaya çalışıyorlar,
05:52
a future where contraception is no longer considered just "a woman's issue,"
105
352480
4536
doğum kontrolünün artık sadece ''kadın sorunu'' olduğu düşünülmeyen bir gelecek,
05:57
rather an issue for couples to decide together.
106
357040
2920
çiftlerin beraber karar vereceği bir konu.
06:01
So why does the world need a male pill?
107
361320
2440
Peki neden erkekler için bir hapa ihtiyaç var?
06:04
Well, I believe that a male pill
108
364520
1736
Çünkü bence, erkekler için bir hap
06:06
will help reduce the stubbornly high rates of unintended pregnancy and abortion
109
366280
5816
düşmek bilmeyen planlanmayan gebelik ve kürtaj oranlarını azaltarak
06:12
and allow men to equally participate
110
372120
2896
erkeklerin doğum kontrol konusuna
katılım sağlamasını mümküm kılacak.
06:15
in contraception.
111
375040
1200
06:17
Thank you.
112
377040
1216
Teşekkürler.
06:18
(Applause)
113
378280
4240
(Alkışlar)
Bu web sitesi hakkında

Bu site size İngilizce öğrenmek için yararlı olan YouTube videolarını tanıtacaktır. Dünyanın dört bir yanından birinci sınıf öğretmenler tarafından verilen İngilizce derslerini göreceksiniz. Videoyu oradan oynatmak için her video sayfasında görüntülenen İngilizce altyazılara çift tıklayın. Altyazılar video oynatımı ile senkronize olarak kayar. Herhangi bir yorumunuz veya isteğiniz varsa, lütfen bu iletişim formunu kullanarak bizimle iletişime geçin.

https://forms.gle/WvT1wiN1qDtmnspy7