How I use art to tackle plastic pollution in our oceans | Alejandro Durán

Translator: Ko Ko Oo Reviewer: Myo Aung

This is Sian Ka'an.

ဒါကတော့ Sian Ka'an မှာပါ။

Just south of Tulum on Mexico's Caribbean coast,

မက္ကစီကိုက ကယ်ရစ်ဘီယန်ပင်လယ်ကမ်းရိုးတန်း၊ Tulum မြို့ တောင်ဘက်မှာပါ။

it's a federally protected reserve,

တရား၀င် သဘာ၀ဘေးမဲ့ တောတစ်ခု၊

a UNESCO World Heritage Site

UNESCO ကမ္ဘာ့အမွေအနှစ်ဒေသတစ်ခု၊

and one of the most biodiverse regions on the planet.

ကမ္ဘာ့ဇီဝမျိုကွဲအများဆုံးနေရာတွေထဲက တစ်ခုပေါ့။

But when I first visited in 2010,

ဒါပေမယ့် ၂၀၁၀ မှာ ကျွန်တော်ရောက်သွားတော့

I was horrified and completely confused

ကျွန်တော်အရမ်းထိတ်လန့်ပြီး စိတ်ရှုပ်သွားရတယ်ဗျာ။

as to why the beach was covered in trash.

ကမ်းခြေက အမှိုက်တွေဖုံးလို့ပါလား။

I soon realized that it was floating in from all over the world.

သေချာကြည့်မှ ကမ္ဘာအနှံ့က မျောလာတဲ့ အမှိုက်တွေပါလားဗျာ။

I've since returned, after that first journey,

ပထမဆုံးတစ်ခေါက်ရောက်ပြီး နောက်ပိုင်း တစ်နှစ်အတွင်း

several times a year

ခဏ ခဏ ပြန်သွားခဲ့ပါတယ်။

to visit Sian Ka'an, to the country of my birth,

ကျွန်တော့်မွေးရပ်မြေလည်းဖြစ်တဲ့ Sian Ka'an ကိုပေါ့။

to work with this trash.

ဒီအမှိုက်တွေနဲ့ အလုပ်လုပ်ဖို့ပါ။

And so far,

နောက်ပြီး

we've documented garbage from 58 different countries and territories

ကျွန်တော်တို့ဟာ နိုင်ငံပေါင်း ၅၈ နိုင်ငံက အမှိုက်တွေကို ခြေရာခံမှတ်တမ်းရခဲ့တယ်။

on six continents,

ကမ္ဘာ့တိုက်ကြီး ခြောက်ခုကနေ

all washing ashore in this paradise in Mexico.

ဒီကမ်းခြေကို မျောလာတာဗျ။

Although I can never know where a product was dropped,

ဒီအမှိုက်ကို ဘယ်နေရာမှာပစ်ခဲ့လဲ မသိပေမဲ့

I can, at times, based on the label, know where something was made.

အမှတ်အသားတွေကြည့်ပြီး ဘယ်မှာထုတ်လုပ်တယ်ဆိုတာကိုတော့ သိခဲ့တယ်။

In red, you see all of the countries represented by their trash

Sian Ka'an က အမှိုက်တွေဟာ အခုအနီရောင်ပြထားတဲ့နိုင်ငံတွေက

in Sian Ka'an.

ထုတ်လုပ်တာပဲဗျ။

Such as these Haitian butter containers in all shapes and sizes,

အခုလို ဟေတီကထုတ်တဲ့ ထောပတ်ဘူး အရွယ်စုံ၊

Jamaican water bottles.

ဂျာမေကာထုတ် ရေဘူးတွေ၊

Not surprisingly, a lot of the stuff is from neighboring Caribbean countries,

ကာရစ်ဘီယံအနီးအနား နိုင်ငံတွေကဆိုရင်တော့ အံ့သြစရာမရှိပါဘူး။

but the stuff is from everywhere.

ဒါပေမဲ့ ကမ္ဘာအနှံ့ကလာတာဗျ။

Here's a sampling of international water bottles.

ဒီမှာဆို ကမ္ဘာအနှံ့က ရေဘူးတွေ၊

And one of the ironies is that a lot of what I'm finding

ပိုဆိုးတာတစ်ခုက ကျွန်တော်တွေ့တဲ့ အမှိုက်အများအပြားဟာ

are products for cleaning and beautification,

ပတ်ဝန်းကျင်သန်ံရှင်းလှပဖို့ သုံးတဲ့ပစ္စည်းတွေဖြစ်နေတာပါပဲ။

such as this item from the United States,

ဥပမာ ဒီအမေရိကန်ထုတ်ပစ္စည်းဆိုရင်

which is actually made to protect your plastic,

ပလတ်စတစ်တွေကို ကာကွယ်ဖို့ သုံးတဲ့ပစ္စည်းလေဗျာ။

(Laughter)

(ရယ်သံများ)

shampoo from South Korea,

တောင်ကိုရီးယားက ခေါင်းလျှော်ရည်၊

bleach from Costa Rica

ကိုစတာရီကာက အစွန်းချွတ်ဆေး၊

and a Norwegian toilet cleaner.

နော်ဝေက အိမ်သာသန့်စင်ဆေးရည်၊

And it's items that are all very familiar to us,

ဒီပစ္စည်းတွေအကုန်လုံး ကျွန်တော်တို့နဲ့ ရင်းနှီးပါတယ်။

or at least I hope you're familiar with these toothbrushes.

အနည်းဆုံးသွားတိုက်တံတွေကတော့ ရင်းနှီးလိမ့်မယ်ထင်ပါတယ်ဗျာ။

(Laughter)

(ရယ်သံများ)

Kitchen utensils.

မီးဖိုချောင်သုံးပစ္စည်းတွေ၊

Toys.

အရုပ်တွေ၊

I'm also finding evidence of burning plastic trash,

မီးလောင်ထားတဲ့ ပလတ်စတစ် အမှိုက်တွေလည်း တွေ့ခဲ့သေးတယ်ဗျ။

which releases cancer-causing fumes into the air.

ဒါတွေက ကင်ဆာဖြစ်စေတဲ့ မီးခိုးတွေလည်း ထုတ်သေးတာနော်။

People ask what's the most interesting item that I've found,

လူတွေကမေးတယ် တွေ့တာတွေထဲမှာ ဘာက စိတ်ဝင်စားစရာ အကောင်းဆုံးလဲ။

and that's by far this prosthetic leg.

ဒီလို ခြေတုပေါ့။

And in the background, if you can see that blue little bottle cap,

နောက်ပြီး နောက်က ရေဗူးအဖုံးပြာလေးကို တွေ့လား။

at the time that I found it,

သူ့ကိုတွေ့တုန်းကဆို

it was actually the home to this little hermit crab.

ဟားမစ်ဂဏန်းလေးက အိမ်လုပ်ထားတာဗျ။

This guy is so cute.

ချစ်စရာလေး။

(Laughter)

(ရယ်သံများ)

(Laughter)

(ရယ်သံများ)

လှပပြီးဆွဲဆောင်မှုရှိတဲ့ ပစ္စည်းတွေရှိသလို

And it's these fascinating objects,

ကြောက်စရာကောင်းတာတွေလည်း ရှိသဗျ။

but also horrifying objects,

each with their own history,

တစ်ခုချင်းစီတိုင်းမှာ သူ့သမိုင်းနဲ့သူရယ်။

that I use to make my ephemeral, environmental artworks.

ဒါနဲ့ပဲ ကျွန်တော့် သဘာဝပတ်ဝန်းကျင် အနုပညာဖန်တီးမှုတွေ လုပ်ဖြစ်ခဲ့တယ်။

And it all started with this image in February of 2010,

၂၀၁၀ ဖေဖော်ဝါရီမှာ ဒီပုံလေးနဲ့ စဖြစ်ခဲ့တယ်။

when I first visited Sian Ka'an.

Sian Ka'an ကို ပထမဆုံးရောက်တုန်းကပေါ့။

I noticed that blue was the most prevalent color among the plastic.

အပြာရောင်ဟာ ပလတ်စတစ်တွေကြားမှာ အပေါဆုံးအရာဆိုတာ သတိထားမိတယ်။

Purple is actually the most rare color. It's kind of like gold to me.

ခရမ်းရောင်ကတော့ အရှားဆုံးပဲ ကျွန်တော့်အတွက်ကတော့ ရွှေလိုပဲ။

But blue is the most prevalent,

အပြာက အပေါဆုံးဆိုတော့ကာ

and so I gathered some of the blues

အပြာတွေကို အရင်စုခဲ့တယ်။

and made this little arrangement in front of the blue sky

နောက်ပြီး အပြာရောင်မိုးသားရှေ့မှာ ဒီလိုလေး စီစဥ်ဖြစ်တယ်။

and blue Caribbean waters.

ကယ်ရစ်ဘီယံရေပြာပြာနဲ့အတူပေါ့။

And when I took a photograph and looked at the test shot,

ဓာတ်ပုံအစမ်းရိုက်ကြည့်ပြီး မြင်လိုက်ရတာအခါမှာတော့

it was like a lightning bolt hit me in that moment,

ကျွန်တော့ကို မိုးကြိုးပစ်ချလိုက်တဲ့အတိုင်းပဲ။

and I knew I was going to have to come back

ကျွန်တော်ပြန်လာရမယ်ဆိုတာကို သိလိုက်တယ်။

to create a whole series of installations on location

ဒီနေရာမှာ ဖန်တီးမှုတွေ တစီတတန်းကြီးလုပ်ဖို့

and photograph them.

ဓာတ်ပုံရိုက်ဖို့ပေါ့။

So this turned out to be a sketch

ဆိုတော့ကာ ဒီအရာလေးဟာ ပုံကြမ်းလေးပေ့ါဗျာ။

for a work that I completed three years later.

ကျွန်တော်သုံးနှစ်ကြာလုပ်မယ့် အလုပ်ရဲ့ ပုံကြမ်းလေးပေါ့။

I had no idea that almost 10 years later,

ဒါပေမယ့် ကျွန်တော်မသိတာက နောင်ဆယ်နှစ်အကြာ

almost a decade later, I'd still be working on it.

ဆယ်စုနှစ်တစ်ခုလောက် ကျွန်တော်ဆက်လုပ်နေတာပါပဲ။

But the problem persists.

အမှိုက်ပြသာနာကလည်း ရှိနေဆဲပါပဲ။

So I'm going to show you some of the images

ဆိုတော့ကာ ပုံတချို့ကို ကျွန်တော်ပြမယ်နော်။

from the series that I called "Washed Up: Transforming a Trashed Landscape."

တက်ရေဖြင့် အမှိုက်မြေ ပြောင်းလဲခြင်း ဆိုတဲ့ စီးရီးလေးကပေါ့။

Please keep in mind that I do not paint the garbage.

သတိပြုစေချင်တာက ကျွန်တော်က ဆေးမခြယ်ဘူးနော်။

I'm collecting it and organizing it by color

လိုက်ကောက်ပြီး အရောင်အလိုက် ခွဲခြားပြီး

on the same beaches where I find it.

သူတို့ကိုတွေ့တဲ့ ကမ်းခြေမှာတင် စုစည်းစီစဉ်ခဲ့တာနော်။

This is my precious trash pile as seen in 2015

ဒါကတော့ ၂၀၁၅ တုန်းက ကျွန်တော်ရဲ့ အဖိုးတန်အမှိုက်ထုပ်လေးတွေပါ။

after putting on a first edition of the "Museo de la Basura,"

"Museo de la Basura" ကို ပထမဆုံးစီစဥ်တုန်းကပေါ့

or "Museum of Garbage."

အမှိုက်ပြတိုက် တဲ့။

It's fully my intention to care for this garbage,

ကျွန်တော်ရည်ရွယ်ချက်ကတော့ ဒီအမှိုက်တွေကို သတိထားဖို့

to exalt it,

အသံမြှင့်ဖို့

put it on a pedestal

ဒါတွေကို အခြေခံပြီး

and to curate it.

လူထုကိုချပြဖို့ပါပဲ။

We have all seen devastating images

ကျွန်တော်တို့ ကြောက်စရာပုံတွေ မြင်ခဲ့ရပြီးပြီ။

of animals dying with plastic in their bellies.

ဗိုက်ထဲမှာ ပလတ်စတစ်တွေနဲ့ သေနေတဲ့ တိရိစ္ဆာန်တွေလေ။

And it's so important for us to really see those

ကျွန်တော်တို့တွေ ဒါတွေကိုမြင်ဖို့ လိုပြီ။

and to take those in.

ကိုင်တွယ်ဖို့လိုပြီ။

But it's by making aesthetic -- some might say beautiful -- arrangements

ဒါပေမယ့် အခုလို ဒီအမှိုက်တွေကို လုပ်လိုက်ရင်

တချို့အပြောအရ လှလှလေးစီစဥ်လိုက်မယ်ဆိုရင်

out of the world's waste,

that I'm trying to hook the viewer

ကြည့်ရှုသူတွေကို ဖမ်းစားနိုင်မယ်။

to draw in those that might be numb to the horrors of the world

ကမ္ဘာ့ကြောက်မက်ဖွယ်တွေကို မသိမမြင်ဖြစ်နေတဲ့သူတွေကို

and give them a different way to understand what's happening.

ဘာဖြစ်နေလဲဆိုတာကို နည်းတစ်မျိုးနဲ့ အသိပေးရာရောက်မယ်လေ။

Some have described the Great Pacific Garbage Patch

တချို့တွေက မဟာပစိဖိတ်အမှိုက်ကန် လို့ခေါ်ကြတဲ့နေရာဟာ

as an island twice the size of Texas,

Texas ပြည်နယ်အကျယ်ရဲ့ နှစ်ဆတောင် ရှိပါတယ်။

but I've been told that it's hard to see

ပြောမယ်ဆိုရင်တော့ မြင်ဖို့ရာခက်ခဲပါတယ်။

because it's more like a smog.

မီးခိုးတွေလို ဖြစ်နေတာကိုး။

So through my artwork,

ဒါကြောင့် ကျွန်တော့်အနုပညာထဲကနေ

I attempt to depict the reality of what's happening with our environment

ကျွန်တော်တို့ကမ္ဘာ တကယ်တမ်းဘာဖြစ်နေလဲဆိုတာ ချပြချင်တာပါ။

and to make the invisible visible.

မမြင်တာတွေ မြင်လာအောင်လို့ပါ။

My key question at first, after starting the project,

ကျွန်တော့်မှာ ဒီအလုပ်စကတည်းက မေးခွန်းတစ်ခုရှိနေပါတယ်။

was, "What do I do with the garbage when I'm done?"

ငါရော ဒီအမှိုက်တွေကို ပြီးရင်ဘာလုပ်မှာလဲ?

I was told by some that it could be damaged goods

တချို့ကပြောတယ် ဒါတွေဟာ ပျက်စီးနေပြီ တဲ့။

after traveling across the ocean and being exposed to the elements,

သမုဒ္ဒရာကြီးကို ဖြတ်လာပြီး နေထိရေထိ ဖြစ်လာတော့

that it could become degraded and potentially ruin a batch of recycling.

အဆင့်နိမ့်ပြီး ပြန်သုံးလို့တောင်မရတော့ဘူးပေါ့လေ။

The landfill was not a happy resting place, either.

မြေဖို့ပစ်ဖို့ကလည်း မလုပ်ချင်ပြန်ဘူး။

And then finally, it dawned on me,

နောက်ကျွန်တော်ဆုံးဖြတ်လိုက်တယ်။

after all of the effort by me and all of the people who have helped me

ကျွန်တော့်အလုပ်တွေပြီးရင် တခြားသူတွေက ကူညီကြတာတွေနဲ့

collect and organize and clean this trash,

အမှိုက်တွေကောက်မယ်၊ စုမယ်၊ ရှင်းမယ်၊

that I should keep it.

ပြီးရင် သိမ်းထားမယ်ဗျာ။

And so that's the plan,

ဒီအတိုင်းပဲ

to use it and to reuse it endlessly

သုံးမယ်၊ အခါခါပြန်သုံးမယ်၊

to make more artwork

အနုပညာတွေဖန်တီးမယ်၊

and to engage communities in environmental art-making.

သဘာဝပတ်ဝန်းကျင်ဖန်တီးမှု အနုပညာတွေ လူထုထဲကို ထည့်မယ်။

This is an example of a community-based artwork that we did last year

ဒါကတော့ မနှစ်ကလုပ်ခဲ့တဲ့ လူထုအခြေပြု အနုပညာပြကွက်ပါ။

with the local youth of Punta Allen in Sian Ka'an.

Sian Ka'an, Punta Allen က ဒေသခံလူငယ်တွေနဲ့ပေါ့။

A key part of the community work are the beach cleans

လူထုအခြေပြုအလုပ်တွေမှာ အရေးကြီးတဲ့အချက်က ကမ်းခြေတွေသန့်ရှင်းဖို့

and education programming.

ပညာပေးလုပ်ငန်းတွေလုပ်ဖို့

And as this community around the project grows

ဒီအလုပ်တွေတိုးတက်လာရင်

and as my trash collection grows,

အမှိုက်သိမ်းတာတွေလည်း များလာမယ်။

I really believe that the impact will as well.

တကယ်လည်းအကျိုးရှိမယ်ထင်တယ်။

And so, over the years,

နှစ်တွေကြာခဲ့ပြီးနောက်မှာ

I've become a little obsessed with my trash collection.

ကျွန်တော့်အမှိုက်တွေကို ကျွန်တော်နည်းနည်း စွဲလမ်းလာတယ်။

I pack it into suitcases and travel with it.

အိတ်တွေထဲထည့်ပြီး ခရီးသွားတယ်။

I take it on vacation with me.

အပန်းဖြေခရီးတွေထွက်တယ်။

(Laughter)

(ရယ်သံများ)

And in the latest work,

နောက်ဆုံးအနေနဲ့

I've begun to break the two-dimensional plane of the photograph.

ဓာတ်ပုံတွေရဲ့ နှစ်ဖက်မြင်ပုံစံကနေ စပြီးခွဲထွက်ခဲ့တယ်။

I'm really excited about this new work.

ဒီ့အတွက် တကယ့်ကို စိတ်လှုပ်ရှားတယ်ဗျာ။

I see these as living artworks

ဒီအနုပညာတွေဟာ အသက်ဝင်လာပြီး

that will morph and grow over time.

အချိန်နဲ့အမျှ တဖြည်းဖြည်းချင်း ကြီးထွားလာသလိုပဲ။

Although my greatest wish is that I run out of the raw material

ကျွန်တော်ရဲ့ အကြီးဆုံးဆုတောင်းကတော့

ဒီအလုပ်အတွက် ကုန်ကြမ်းတွေ ကုန်သွားပါစေ လို့ပါပဲ။

for this work,

we're not there yet.

ဒါပေမယ့် မပြည့်သေးပါဘူး။

So in the next phase of the project,

နောက်ထပ် အစီအစဉ် တစ်ခုကတော့

I plan on continuing the community work

ကျွန်ေတာ် လူမှုရေးအလုပ်တွေ ဆက်လုပ်သွားမယ်။

and making my own work at a much larger scale,

ကျွန်တော့်အလုပ်ကိုလည်း ပိုပြီးကြီးအောင် ဆောင်ရွက်မယ်။

because the problem is massive.

ဘာလို့လဲဆိုတော့ ပြဿနာကိုက ကြီးတာကိုး။

Eight million tons of plastic waste enter our oceans every year,

နှစ်စဥ် အမှိုက်တန်ရှစ်သန်းဟာ သမုဒ္ဒရာထဲကို ဝင်ရောက်နေတယ်။

destroying ecosystems.

ဂေဟစနစ်တွေကို ဖျက်ဆီးနေတယ်။

Right now, as I speak, there's literally an oil spill of plastic happening.

ကျွန်တော်စကားပြောနေစဥ်လေးမှာပဲကို ဖြစ်နေတာနော်။

I see this project as a plea for help and a call to action.

ကျွန်တော့်လုပ်ရပ်ကို အကူအညီတောင်းတဲ့ အစီအစဉ်လို့ သဘောထားတယ်။

Our health and future is inextricably linked

ကျွန်တော်တို့ကျန်းမာရေး နဲ့ အနာဂတ်တွေဟာ ဒီသမုဒ္ဒရာတွေနဲ့

to that of our oceans.

တကယ့်ကို ဆက်နွယ်နေတယ်လေ။

I call the project "Washed Up: Transforming a Trashed Landscape,"

တက်ရေဖြင့် အမှိုက်မြေ ပြောင်းလဲခြင်း လို့သာ ခေါင်းစဥ်တပ်ခဲ့တာပါ။

but it's actually transformed me

တကယ်ပြောင်းလဲသွားတာ ကျွန်တော်ပါ။

and made me rethink my own behaviors and consumption.

ကျွန်တော့်ရဲ့ အနေအထိုင် အမူအကျင့်တွေကို ပြန်တွေးတောဆင်ခြင်မိတယ်။

And if it can help anybody else gain more awareness,

တကယ်လို့ တခြားသူတွေလည်း အဲ့သလို သတိထားမိရင်

then it will have been worthwhile.

သိပ်ကိုတန်ဖိုးရှိလာမှာဗျ။

Thank you so much.

ကျေးဇူးအများကြီးတင်ပါတယ်

(Applause)

(လက်ခုပ်သံများ)