Maps that show us who we are (not just where we are) | Danny Dorling

250,184 views ・ 2016-12-21

TED


გთხოვთ, ორჯერ დააწკაპუნოთ ქვემოთ მოცემულ ინგლისურ სუბტიტრებზე ვიდეოს დასაკრავად.

Translator: Guranda Dzamelashvili Reviewer: Levan Lashauri
00:13
I'd like you to imagine the world anew.
0
13120
3040
ვისურვებდი მსოფლიო თავიდან წარმოგედგინათ.
00:17
I'd like to show you some maps,
1
17840
2176
მინდა დედამიწის რამდენიმე რუკა გაჩვენოთ,
00:20
which have been drawn by Ben Hennig,
2
20039
2737
რომელიც ბენ ჰენიგმა ისე შეადგინა,
00:22
of the planet in a way
3
22800
1696
როგორც ჩვენი პლანეტა უმეტეს თქვენგანს არასდროს უნახავს.
00:24
that most of you will never have seen the planet depicted before.
4
24520
5080
00:30
Here's an image that you're very familiar with.
5
30480
3080
ეს სურათი თქვენთვის კარგად ნაცნობია.
00:34
I'm old enough that I was actually born before we saw this image.
6
34480
4056
მე იმ ასაკის ვარ, რომ ამ სურათის გამოჩენამდე დავიბადე.
00:38
Apparently some of my first words were "moona, moona,"
7
38560
2576
როგორც ჩანს, ჩემი პირველი სიტყვები იყო: "მთვარე, მთვარე."
00:41
but I think that's my mom having a particular fantasy
8
41160
3096
მაგრამ ვფიქრობ, ეს დედაჩემის ფანტაზია უფრო იყო იმაზე,
00:44
about what her baby boy could see
9
44280
2256
თუ რას ხედავდა მისი ჩვილი ბიჭი
00:46
on the flickering black and white TV screen.
10
46560
3280
შავ-თეთრი ტელევიზორის მბჟუტავ ეკრანზე.
00:51
It's only been a few centuries
11
51680
1616
მხოლოდ რამდენიმე საუკუნეა,
00:53
since we've actually, most of us, thought of our planet as spherical.
12
53320
3240
რაც უმეტესი ჩვენთაგანი რეალურად ფიქრობს, რომ ჩვენი პლანეტა სფეროსებრია.
00:58
When we first saw these images in the 1960s,
13
58160
3056
როდესაც ეს სურათები პირველად ვნახეთ 1960-იან წლებში,
01:01
the world was changing at an incredible rate.
14
61240
3280
მსოფლიო წარმოუდგენელი სისწრაფით იცვლებოდა.
01:06
In my own little discipline of human geography,
15
66320
3320
მოსახლეობის გეოგრაფიის ჩემ პატარა დისციპლინაში,
01:10
a cartographer called Waldo Tobler
16
70600
2736
კარტოგრაფი ვალდო ტობლერი
01:13
was drawing new maps of the planet,
17
73360
2536
პლანეტის ახალ რუკებს ადგენდა,
01:15
and these maps have now spread,
18
75920
1496
ეს რუკები ახლა ფართოდ გავრცელდა.
01:17
and I'm going to show you one of them now.
19
77440
2007
და ახლა ვაპირებ ერთ-ერთი მათგანი გაჩვენოთ.
01:20
This map is a map of the world,
20
80200
2480
ეს მსოფლიოს რუკაა,
01:23
but it's a map which looks to you
21
83720
2416
მაგრამ ის თქვენთვის ცოტა უცნაურად გამოიყურება.
01:26
a little bit strange.
22
86160
1440
01:28
It's a map in which we stretched places,
23
88200
3816
ამ რუკაზე ჩვენ ადგილები ისე გავწელეთ,
01:32
so that those areas which contain many people are drawn larger,
24
92040
4696
რომ მჭიდროდ დასახლებული რეგიონები, უფრო დიდადაა გამოსახული
01:36
and those areas, like the Sahara and the Himalayas,
25
96760
2936
და ისეთი ადგილები, როგორიცაა საჰარა და ჰიმალაი,
01:39
in which there are few people, have been shrunk away.
26
99720
2480
სადაც ცოტა ხალხი ცხოვრობს, შემცირებულია.
01:42
Everybody on the planet is given an equal amount of space.
27
102760
3640
ამ პლანეტაზე ყველას თანაბარი სივრცე აქვს გამოყოფილი.
01:47
The cities are shown shining bright.
28
107120
2840
ქალაქები მოკაშკაშე სინათლით არის ნაჩვენები.
01:50
The lines are showing you submarine cables and trade routes.
29
110680
3576
ხაზები კი წყალქვეშა კაბელებსა და სავაჭრო მარშრუტებს გვიჩვენებენ.
01:54
And there's one particular line that goes from the Chinese port of Dalian
30
114280
3656
რუკაზე არის ერთი კონკრეტული ხაზი, რომელიც ჩინეთის პორტ დალიანიდან გამოდის
01:57
through past Singapore,
31
117960
1696
სინგაპურს,
01:59
through the Suez Canal,
32
119680
1736
სუეცის არხს,
02:01
through the Mediterranean and round to Rotterdam.
33
121440
2336
ხმელთაშუა ზღვას გადის და მიდის როტერდამთან.
02:03
And it's showing you the route
34
123800
1496
ის გიჩვენებთ, ჯერ კიდევ ერთი წლის წინ, მსოფლიოში უდიდესი გემის მარშრუტს.
02:05
of what was the world's largest ship just a year ago,
35
125320
3936
02:09
a ship which was taking so many containers of goods
36
129280
6016
გემის, რომელსაც სავაჭრო საქონლის იმდენი კონტეინერი გადაჰქონდა,
02:15
that when they were unloaded,
37
135320
1856
რომ როდესაც დატვირთულ იქნა,
02:17
if the lorries had all gone in convoy, they would have been 100 kilometers long.
38
137200
4240
სატვირთო ფურგონები ერთ ხაზზე რომ დაწყობილიყო,100 კმ სიგრძის იქნებოდა.
02:22
This is how our world is now connected.
39
142680
2736
აი, როგორ არის მსოფლიო დღეს დაკავშირებული.
02:25
This is the quantity of stuff we are now moving around the world,
40
145440
5976
ეს იმ საგნების რაოდენობაა, რომლებსაც მსოფლიოს გარშემო გადავაადგილებთ,
02:31
just on one ship, on one voyage,
41
151440
2736
მხოლოდ ერთ გემზე, ერთ რეისსა და ხუთ კვირაში.
02:34
in five weeks.
42
154200
1200
02:38
We've lived in cities for a very long time,
43
158320
2520
ქალაქებში დიდი ხნია ვცხოვრობთ,
02:41
but most of us didn't live in cities.
44
161640
2216
მაგრამ უმეტეს ჩვენგანს ადრე ქალქებში არ უცხოვრია.
02:43
This is Çatalhöyük, one of the world's first cities.
45
163880
3136
ეს არის ჩატალჰიულიკი, მსოფლიოში ერთ-ერთი პირველი ქალაქი,
02:47
At its peak 9,000 years ago,
46
167040
3240
მისი დიდების მწვერვალზე, 9000 წლის წინ,
02:51
people had to walk over the roofs of others' houses to get to their home.
47
171160
6200
ხალხს თავიანთ სახლებში მოსახვედრად, სხვების სახურავებზე გადავლა უწევდა.
02:58
If you look carefully at the map of the city,
48
178080
3296
თუ ქალაქის რუკას კარგად დააკვირდებით,
03:01
you'll see it has no streets,
49
181400
1920
დაინახავთ, რომ მას ქუჩები არ აქვს,
03:04
because streets are something we invented.
50
184280
2680
რადგან ქუჩები არის რაღაც, რაც ჩვენ გამოვიგონეთ.
03:07
The world changes.
51
187760
2216
მსოფლიო იცვლება.
03:10
It changes by trial and error.
52
190000
1880
იცვლება ექსპერიმენტებით.
03:13
We work out slowly and gradually
53
193400
2896
ჩვენ ნელ-ნელა და თანდათანობით ვხვდებით, როგორ ვიცხოვროთ უკეთესად.
03:16
how to live in better ways.
54
196320
1800
03:19
And the world has changed incredibly quickly most recently.
55
199480
5000
მსოფლიო უკანასკნელ პერიოდში დაუჯერებელი სისწრაფით იცვლება.
03:25
It's only within the last six, seven, or eight generations
56
205600
3936
ჩვენ მხოლოდ ბოლო ექვსი, შვიდი ან რვა თაობის მანძილზე გავაცნობიერეთ,
03:29
that we have actually realized that we are a species.
57
209560
3080
რომ სახეობა ვართ.
03:33
It's only within the last few decades
58
213840
2560
მხოლოდ უკანასკნელი ათწლეულების განმავლობაში
03:37
that a map like this could be drawn.
59
217240
2760
გახდა შესაძლებელი მსგავსი რუკის შედგენა.
03:42
Again, the underlying map is the map of world population,
60
222240
4200
ძირითადი რუკა, ისევ მსოფლიო მოსახლეობის რუკაა,
03:47
but over it, you're seeing arrows showing how we spread out of Africa
61
227560
5656
ზემოდან კი ხედავთ ისრებს, რომლებიც გვიჩვენებენ როგორ გავვრცელდით აფრიკიდან.
03:53
with dates showing you where we think we arrived
62
233240
3776
თარიღები სავარაუდო ადგილებში დასახლების
03:57
at particular times.
63
237040
1760
კონკრეტულ დროებს გვიჩვენებს.
03:59
I have to redraw this map every few months,
64
239680
3856
ყოველ რამდენიმე თვეში, ამ რუკის ახლიდან შედგენა მიწევს ხოლმე,
04:03
because somebody makes a discovery that a particular date was wrong.
65
243560
4976
რადგან ვიღაც აღმოაჩენს, რომ რომელიმე კონკრეტული თარიღი მცდარი იყო.
04:08
We are learning about ourselves at an incredible speed.
66
248560
4520
საკუთარი თავის შესახებ დაუჯერებელი სისწრაფით ვსწავლობთ.
04:15
And we're changing.
67
255600
1200
და ჩვენ ვიცვლებით.
04:18
A lot of change is gradual.
68
258640
2256
ბევრი ცვლილება ხდება თანდათან.
04:20
It's accretion.
69
260920
1496
ის გროვდება.
04:22
We don't notice the change
70
262440
2856
ჩვენ ვერ ვამჩნევთ ცვლილებას,
04:25
because we only have short lives,
71
265320
1816
რადგან ჩვენი სიცოცხლე ხანმოკლეა,
04:27
70, 80, if you're lucky 90 years.
72
267160
2600
70, 80 ან თუ იღბლიანი ხართ 90 წელი.
04:30
This graph is showing you
73
270560
2016
ეს გრაფიკი
04:32
the annual rate of population growth in the world.
74
272600
2720
მსოფლიო მოსახლეობის ზრდის წლიურ ტემპებს გიჩვენებთ.
04:36
It was very low until around about 1850,
75
276120
3936
სადღაც 1850 წლამდე, ის ძალიან დაბალი იყო
04:40
and then the rate of population growth
76
280080
2616
და შემდეგ მოსახლეობის ზრდის ტემპმა მატება იწყო.
04:42
began to rise
77
282720
1240
04:44
so that around the time I was born,
78
284840
2016
ისე რომ, დაახლოებით იმ დროს, როდესაც დავიბადე,
04:46
when we first saw those images from the moon of our planet,
79
286880
4720
როდესაც ჩვენ პირველად ვნახეთ ჩვენი პლანეტის ფოტოები მთვარიდან,
04:52
our global population was growing at two percent a year.
80
292640
3360
მაშინ მსოფლიო მოსახლეობა წელიწადში 2%-ით იზრდებოდა.
04:57
If it had carried on growing at two percent a year
81
297440
3960
წელიწადში 2%-იანი ზრდა,
კიდევ რამდენიმე საუკუნის განმავლობაში რომ შენარჩუნებულიყო,
05:02
for just another couple of centuries,
82
302600
2840
05:06
the entire planet would be covered
83
306560
2256
მთელი პლანეტა დაფარული იქნებოდა,
05:08
with a seething mass of human bodies
84
308840
3056
ადამიანის სხეულების მოთუხთუხე მასით,
05:11
all touching each other.
85
311920
2040
სადაც ყველა ერთმანეთთან ფიზიკურ შეხებაში იქნებოდა.
05:15
And people were scared.
86
315000
1816
ხალხი შეშინებული იყო.
05:16
They were scared of population growth
87
316840
1816
მათ მოსახლეობის ზრდის ეშინოდათ,
05:18
and what they called "the population bomb" in 1968.
88
318680
3336
რასაც 1968 წელს "მოსახეობის აფეთქებას" ეძახდნენ.
05:22
But then, if you look at the end of the graph,
89
322040
2200
შემდეგ კი, თუ გრაფიკის ბოლოს შეხედავთ,
05:25
the growth began to slow.
90
325240
2600
ზრდამ შენელება იწყო.
05:28
The decade --
91
328720
1376
ათწლეულებში...
05:30
the '70s, the '80s, the '90s, the noughties,
92
330120
3456
70-იან, 80-იან 90-იან და 2000-იან წლებში
და ამ ათწლეულში მოსახლეობის ზრდის ტემპი
05:33
and in this decade, even faster --
93
333600
2240
კიდევ უფრო სწრაფად მცირდება.
05:36
our population growth is slowing.
94
336600
1616
05:38
Our planet is stabilizing.
95
338240
1256
ჩვენი პლანეტა სტაბილურდება.
05:39
We are heading towards nine, 10, or 11 billion people
96
339520
3016
საუკუნის დასასრულს 9,10 ან 11 მილიარდი ადამიანი ვიქნებით.
05:42
by the end of the century.
97
342560
1240
05:44
Within that change, you can see tumult.
98
344400
3336
ამ ცვლილებებში ხედავთ შფოთვებს.
05:47
You can see the Second World War.
99
347760
1816
ხედავთ მეორე მსოფლიო ომს,
05:49
You can see the pandemic in 1918 from influenza.
100
349600
4176
ხედავთ 1918 წლის გრიპის ეპიდემიას,
05:53
You can see the great Chinese famine.
101
353800
1880
ხედავთ ჩინეთის დიდ შიმშილობას.
05:56
These are the events we tend to concentrate on.
102
356400
2296
ეს ის მოვლენება, რომლებზე კონცენტრირებაც გვჩვევია.
05:58
We tend to concentrate on the terrible events in the news.
103
358720
3936
ახალ ამბებში საშინელ სიახლეებზე გვჩვევია კონცენტრირება
06:02
We don't tend to concentrate on the gradual change
104
362680
3656
და ყურადღებას არ ვაქცევთ თანდათანობით ცვლილებებს
06:06
and the good news stories.
105
366360
1640
და კარგ ახალ ამბებს.
06:09
We worry about people.
106
369480
1696
ჩვენ ვღელავთ ადამიანებზე,
06:11
We worry about how many people there are.
107
371200
2256
ვღელავთ მათი სიმრავლის გამო,
06:13
We worry about how you can get away from people.
108
373480
3160
ვღელავთ იმაზე, თუ როგორ მოვწყდეთ ყველას
და ეს არის მსოფლიო რუკა, რომელიც ისეა შეცვლილი,
06:17
But this is the map of the world changed again to make area large,
109
377200
3400
რომ რაც უფრო დაშორებულია ხალხი,
06:21
the further away people are from each area.
110
381760
4376
მით უფრო გაზრდილია შესაბამისი ტერიტორია.
06:26
So if you want to know where to go to get away from everybody,
111
386160
3936
ამიტომ, თუ გინდათ იცოდეთ სად წახვიდეთ,
რომ მოსწყდეთ ყველას,
06:30
here's the best places to go.
112
390120
2576
აქ საუკეთესო ადგილებია მოცემული.
06:32
And every year, these areas get bigger,
113
392720
2816
ყოველწლიურად ეს ტერიტორიები იზრდება,
06:35
because every year, we are coming off the land globally.
114
395560
3256
რადგან ყოველწლიურად, გლობალურად მიწებს ვტოვებთ,
06:38
We are moving into the cities.
115
398840
1456
ქალაქებში გადმოვდივართ საცხოვრებლად
06:40
We are packing in more densely.
116
400320
2176
და უფრო მჭირდოდ ვიკვრებით.
06:42
There are wolves again in Europe,
117
402520
1616
მგლები ისევ გაჩდნენ ევროპაში
06:44
and the wolves are moving west across the continent.
118
404160
3920
და ისინი გადადგილდებიან დასავლეთით, კონტინენტის მასშტაბით.
06:49
Our world is changing.
119
409200
1400
მსოფლიო იცვლება
06:52
You have worries.
120
412920
1320
და თქვენ შფოთავთ.
06:55
This is a map showing where the water falls on our planet.
121
415680
4896
ეს რუკა გიჩვენებთ სად მიედინება წყალი ჩვენ პლანეტაზე.
07:00
We now know that.
122
420600
1696
ახლა ეს ჩვენთვის ცნობილია
07:02
And you can look at where Çatalhöyük was,
123
422320
3776
და თქვენ ხედავთ სად იყო ჩატალჰიულიკი,
სამი კონტინენტის: აფრიკის, აზიისა და ევროპის შესაყარზე.
07:06
where three continents meet, Africa, Asia, and Europe,
124
426120
2576
07:08
and you can see there are a large number of people living there
125
428720
2976
თქვენ ხედავთ, რომ ბევრი ხალხი ცხოვრობს იქ,
07:11
in areas with very little water.
126
431720
1576
იმ ადგილებში, სადაც წყალი მცირე რაოდენობითაა.
07:13
And you can see areas in which there is a great deal of rainfall as well.
127
433320
3696
თქვენ ასევე ხედავთ ტერიტორიებს,
სადაც დიდი რაოდენობით ტროპიკული წვიმებია.
07:17
And we can get a bit more sophisticated.
128
437040
2160
ჩვენ შეგვიძლია უფრო დავიხვეწოთ
07:20
Instead of making the map be shaped by people,
129
440440
3376
და იმის ნაცვლად, რომ რუკა ადამიანების მიხედვით შევადგინოთ
07:23
we can shape the map by water,
130
443840
2216
შეგვიძლია ეს წყლით მიხედვით გავაკეთოთ
07:26
and then we can change it every month
131
446080
1856
და შემდეგ ყოველთვიურად შეცვლავოთ,
07:27
to show the amount of water
132
447960
1656
რათა იმ წყლის რაოდენობა ვაჩვენოთ,
07:29
falling on every small part of the globe.
133
449640
3200
რომელიც დედამიწის ყოველ მცირე ნაწილში მიედინება.
07:33
And you see the monsoons moving around the planet,
134
453920
3296
თქვენ ხედავთ მუსონების მოძრაობას პლანეტის გარშემო,
07:37
and the planet almost appears to have a heartbeat.
135
457240
3600
თითქოს პლანეტას გული უცემს.
07:41
And all of this only became possible
136
461720
4520
და ეს ყველაფერი
მხოლოდ ჩემს სიცოცხლეში გახდა შესაძლებელი,
07:46
within my lifetime
137
466920
1776
07:48
to see this is where we are living.
138
468720
3160
რომ გვენახა, სადაც ვცხოვრობთ.
07:52
We have enough water.
139
472640
1200
ჩვენ საკმარისი წყალი გვაქვს.
07:55
This is a map of where we grow our food in the world.
140
475760
4360
ეს იმის რუკაა, თუ სად მოგვყავს მსოფლიოში საკვები
08:01
This is the areas that we will rely on most for rice and maize and corn.
141
481280
4440
ეს ის ადგილებია, რომელზეც ბრინჯისა და სიმიდის მოსაყვანად ვართ დამოკიდებული.
08:07
People worry that there won't be enough food, but we know,
142
487760
2856
ადამიანები ღელავენ, რომ არ იქნება საკმარისი საკვები, მაგრამ ჩვენ ვიცით
08:10
if we just ate less meat and fed less of the crops to animals,
143
490640
4776
ნაკლები ხორცი, რომ ვჭამოთ და ნაკლები მოსავლით ვკვებოთ ცხოველები,
08:15
there is enough food for everybody
144
495440
2416
საკმარისი საკვები ყველასთვის იქნება,
08:17
as long as we think of ourselves as one group of people.
145
497880
4320
თუ ჩვენ საკუთარ თავს, როგორც ადამიანთა ერთიან ჯგუფს აღვიქვამთ.
08:24
And we also know
146
504120
1280
ჩვენ ასევე ვიცით, რას ვაკეთებთ, საშინლად ცუდად დღესდღეობით.
08:27
about what we do
147
507280
2056
08:29
so terribly badly nowadays.
148
509360
2560
08:33
You will have seen this map of the world before.
149
513480
4840
ეს მსოფლიო რუკა ადრეც გექნებათ ნანახი.
08:39
This is the map
150
519480
1936
ეს რუკა სატელიტური სურათებით არის შექმნილი,
08:41
produced by taking satellite images,
151
521440
3376
08:44
if you remember those satellites around the planet
152
524840
2776
გავიხსენოთ სატელიტები პლანეტის გარშემო,
08:47
in the very first slide I showed,
153
527640
1760
რომელიც პირველ სლაიდში გაჩვენეთ,
08:51
and producing an image of what the Earth looks like at night.
154
531240
3000
რომლებიც ქმნიან სურათს,
თუ როგორ გამოიყურება დედამიწა ღამით.
08:55
When you normally see that map,
155
535720
1896
ჩვეულებრივ, როცა ამ რუკას ხედავთ,
08:57
on a normal map, the kind of map that most of you will be used to,
156
537640
3520
ნორმალურ რუკას, ისეთს, რომელსაც უმეტესი ჩვენგანი იცნობს,
09:02
you think you are seeing a map of where people live.
157
542160
3280
ფიქრობთ, რომ ხედავთ რუკას,
რომელიც ასახავს, თუ სად ცხოვრობენ ადამიანები.
09:06
Where the lights are shining up is where people live.
158
546120
2480
რომ სადაც შუქი ანათებს ადამიანები იქ ცხოვრობენ,
09:09
But here, on this image of the world,
159
549320
4376
მაგრამ აქ, მსოფლიოს ამ სურათზე
09:13
remember we've stretched the map again.
160
553720
1880
გაიხსენეთ, რომ ჩვენ რუკა კვლავ გავწელეთ.
09:17
Everywhere has the same density of people on this map.
161
557320
4360
ამ რუკაზე, ყველგან, დასახლების ერთნაირი სიმჭიდროვეა.
09:22
If an area doesn't have people,
162
562480
2176
თუ ტერიტორია ადამიანებით არ არის დასახლებული,
09:24
we've shrunk it away
163
564680
1896
ის ნაწილი მთლიანადაა გამქრალი.
09:26
to make it disappear.
164
566600
1536
09:28
So we're showing everybody
165
568160
2136
ასე რომ, ყველას თანაბარი მნიშვნელობით ვაჩვენებთ.
09:30
with equal prominence.
166
570320
1440
09:33
Now, the lights no longer show you where people are,
167
573320
3296
ახლა კი, სინათლეები აღარ გიჩვენებენ,
თუ სად ცხოვრობენ ადამიანები,
09:36
because people are everywhere.
168
576640
1440
რადგან ადამიანები ყველგან არიან.
09:39
Now the lights on the map,
169
579120
1936
შუქი ამ რუკაზე,
09:41
the lights in London, the lights in Cairo, the lights in Tokyo,
170
581080
2976
ლონდონის, კაიროსა და ტოკიოს,
09:44
the lights on the Eastern Seaboard of the United States,
171
584080
2936
შეერთებული შტატების აღმოსავლეთ სანაპიროს შუქი
09:47
the lights show you where people live
172
587040
2936
გაჩვენებთ, სად ცხოვრობენ ადამიანები,
09:50
who are so profligate with energy
173
590000
2200
რომლებიც ისეთი მფლანგველები არიან ენერგიის მიმართ,
09:53
that they can afford
174
593160
1520
რომ საშუალება აქვთ ფული დახარჯონ
09:55
to spend money
175
595680
1536
09:57
powering lights to shine up into the sky,
176
597240
3456
ისეთი განათებისთვის,
10:00
so satellites can draw an image like this.
177
600720
3080
რომლიდანაც სატელიტები შეძლებენ მსგავსი სურათები შექმნან.
10:04
And the areas that are dark on the map
178
604840
2120
ტერიტორიები კი, რომლებიც რუკაზე მუქადაა,
10:07
are either areas where people do not have access to that much energy,
179
607720
3720
არის ტერიტორიები, სადაც ადამიანებს
ან წვდომა არ აქვთ ამდენ ენერგორესურსთან,
10:12
or areas where people do,
180
612400
2096
ან სადაც ადამიანებს აქვთ წვდომა,
10:14
but they have learned to stop shining the light up into the sky.
181
614520
4840
მაგრამ ისინი მიხვდნენ, რომ შეწყვიტონ ცაში შუქის ნათება.
10:19
And if I could show you this map animated over time,
182
619960
3536
რომ შემეძლოს ამ რუკის, დროში ცვლილების ანიმაცია გაჩვენოთ,
10:23
you would see that Tokyo has actually become darker,
183
623520
3576
დაინახავდით, რომ ტოკიო ნამდვილად უფრო მუქი გახდა,
10:27
because ever since the tsunami in Japan,
184
627120
2800
რადგან იაპონიაში ცუნამის შემდეგ,
10:30
Japan has had to rely on a quarter less electricity
185
630880
2416
მას მეოთხედით ნაკლებ ელექტროენერგიით უწევს დაკმაყოფილება,
10:33
because it turned the nuclear power stations off.
186
633320
3000
რადგან ცუნამმა, ატომური ელექტროსადგურები გათიშა
10:37
And the world didn't end.
187
637240
1400
და მსოფლიოს აღსასრული არ დამდგარა,
10:39
You just shone less light
188
639400
2176
უბრალოდ ნაკლებ შუქს ანათებთ ცაში.
10:41
up into the sky.
189
641600
1920
10:45
There are a huge number
190
645320
2976
დიდი რაოდენობით კარგი ახალი ამბებია მსოფლიოში.
10:48
of good news stories in the world.
191
648320
2440
10:51
Infant mortality is falling
192
651880
3416
ბავშვების სიკვდილიანობა კლებულობს
10:55
and has been falling at an incredible rate.
193
655320
3880
და კლებილობს დაუჯერებელი სისწრაფით.
10:59
A few years ago,
194
659920
1440
რამდენიმე წლის წინ
11:02
the number of babies dying in their first year of life in the world
195
662240
3936
ერთ წლამდე ჩვილების სიკვდილიანობის რაოდენობა მსოფლიოში,
11:06
fell by five percent in just one year.
196
666200
3080
მხოლოდ ერთ წელიწადში ხუთი პროცენტით შემცირდა.
11:11
More children are going to school
197
671600
2496
მეტი ბავშვი დადის სკოლაში
და სწავლობს წერა-კითხვას,
11:14
and learning to read and write
198
674120
2616
11:16
and getting connected to the Internet
199
676760
2816
იღებს ინტერნეტზე წვდომას
11:19
and going on to go to university
200
679600
3016
და აგრძელებს უნივერსიტეტში სწავლას,
11:22
than ever before at an incredible rate,
201
682640
3896
ვიდრე ოდესმე, დაუჯერებელი სისწრაფით.
11:26
and the highest number of young people going to university in the world
202
686560
5456
და ყველაზე დიდი რაოდენობა იმ ახალგაზრდებისა,
რომლებიც უნივერსიტეტში სწავლობენ მსოფლიოში,
11:32
are women, not men.
203
692040
1880
არიან ქალები და არა კაცები.
11:35
I can give you good news story after good news story
204
695160
3896
მე შემიძლია გთხრათ ერთი მეორეზე კარგი ამბავი,
11:39
about what is getting better in the planet,
205
699080
2616
თუ რა უმჯობესდება პლანეტაზე,
11:41
but we tend to concentrate
206
701720
2560
მაგრამ ჩვენ ვკონცენტრირდებით
11:45
on the bad news that is immediate.
207
705880
2736
ცუდ ამბავზე, რომელიც იმ წუთას ხდება.
11:48
Rebecca Solnit, I think, put it brilliantly,
208
708640
3200
რებეკა სოლნიტმა ვფიქრობ, შესანიშნავად ჩამოაყალიბა,
11:53
when she explained: "The accretion of incremental, imperceptible changes
209
713160
4440
როდესაც მან ახსნა "უმნიშვნელო ცვლილებათა ბიჯების ერთობლიობა,
11:58
which can constitute progress and which render our era
210
718520
2816
რომელსაც შეუძლია პროგრესამდე მივიდეს
12:01
dramatically different from the past" --
211
721360
2816
და რომელიც ჩვენს ეპოქას, წარსულისგან მკვეთრად განსხვავებულს ხდის"
12:04
the past was much more stable --
212
724200
2040
წარსული უფრო მეტად სტაბილური იყო.
12:07
"a contrast obscured by the undramatic nature of gradual transformation,
213
727640
4976
"კონტრასტი გამქრალია თანდათანობითი გარდაქმნის არადრამატული ბუნებით,
12:12
punctuated by occasional tumult."
214
732640
2960
რომელიც შემთხვევითი შფოთვითაა შეწყვეტილი"
12:16
Occasionally, terrible things happen.
215
736320
2360
ზოგჯერ საშინელი მოვლენები მართლაც ხდება.
12:19
You are shown those terrible things
216
739440
2736
თქვენ გიჩვენებენ ამ საშინელ ამბებს
12:22
on the news every night of the week.
217
742200
3656
ახალ ამბებში, ყოველ ღამით, მთელი კვირის განმავლობაში.
12:25
You are not told about the population slowing down.
218
745880
3976
თქვენ არ გეუბნებიან, რომ მოსახლეობის ზრდა ნელდება,
12:29
You are not told about the world becoming more connected.
219
749880
3016
თქვენ არ გეუბნებიან, რომ მსოფლიო ხდება უფრო მჭირდოდ დაკავშირებული,
12:32
You are not told about the incredible improvements in understanding.
220
752920
3656
თქვენ არ გიყვებიან ჩვენ აღქმაში დაუჯერებელ წინსვლაზე
12:36
You are not told about how we are learning to begin
221
756600
3136
თქვენ არ გაუბნებიან, როგორ ვისწვალეთ
12:39
to waste less and consume less.
222
759760
2456
ნაკლების ფლანგვა და ნაკლების მოხმარება.
12:42
This is my last map.
223
762240
1200
ეს ჩემი უკანასკნელი რუკაა.
12:44
On this map, we have taken the seas
224
764360
2376
ამ რუკაზე ჩვენ ზღვები და ოკენეები ამოვიღეთ.
12:46
and the oceans out.
225
766760
1800
12:49
Now you are just looking
226
769480
2016
ახლა თქვენ მხოლოდ უყურებთ დაახლოებით 7.4 მილიარდ ადამიანს.
12:51
at about 7.4 billion people
227
771520
3856
12:55
with the map drawn in proportion to those people.
228
775400
2920
რუკა, რომელიც ადამიანების რაოდენობების პროპორციებითაა შედგენილი.
12:59
You're looking at over a billion in China,
229
779240
2056
თქვენ უყურებთ მილიარდზე მეტ ადამიანს ჩინეთში
13:01
and you can see the largest city in the world in China,
230
781320
2816
და თქვენ ხედავთ მსოფლიოს ყველაზე დიდი ქალაქს ჩინეთში,
13:04
but you do not know its name.
231
784160
1480
მაგრამ თქვენ მისი სახელი არ იცით.
13:07
You can see that India
232
787080
1856
თქვენ ხედავთ რომ ინდოეთი ამ მსოფლიოს ცენტრშია.
13:08
is in the center of this world.
233
788960
2080
13:11
You can see that Europe is on the edge.
234
791640
3296
ხედავთ, რომ ევროპა ნაპირზეა
13:14
And we in Exeter today
235
794960
3056
და ჩვენ დღეს, ექსეტერში
13:18
are on the far edge of the planet.
236
798040
2936
პლანეტის შორეულ ნაპირზე ვართ.
13:21
We are on a tiny scrap of rock
237
801000
2976
ჩვენ ევროპის ქვის მცირე ნაწილი ვართ,
13:24
off Europe
238
804000
1696
13:25
which contains less than one percent
239
805720
2616
რომელიც მსოფლიოს ერთ პროცენტზე ნაკლებ
13:28
of the world's adults,
240
808360
2016
ზრდასრულ ადამიანს შეიცავს
13:30
and less than half a percent
241
810400
2536
და მსოფლიოს ბავშვების რაოდენობის ნახევარ პროცენტზე ნაკლებს.
13:32
of the world's children.
242
812960
1840
13:35
We are living in a stabilizing world, an urbanizing world,
243
815640
4616
ჩვენ სტაბილიზებად და ურბანიზებად მსოფლიოში ვცხოვრობთ,
13:40
an aging world,
244
820280
1976
დაბერებად მსოფლიოში,
13:42
a connecting world.
245
822280
2136
დაკავშირებად მსოფლიოში.
13:44
There are many, many things to be frightened about,
246
824440
3440
არსებობს ძალიან, ძალიან ბევრი რამ, რისიც შეიძლება შეგეშინდეთ,
13:48
but there is no need for us to fear each other as much as we do,
247
828720
5216
მაგრამ ერთმანეთის ისე არ უნდა გვშინოდეს, როგორც ახლა გვეშინია.
13:53
and we need to see that we are now living in a new world.
248
833960
4240
ჩვენ უნდა დავინახოთ, რომ ახლა ახალ მსოფლიოში ვცხოვრობთ.
13:58
Thank you very much.
249
838960
1216
დიდი მადლობა.
14:00
(Applause)
250
840200
2640
(აპლოდისმენტები)
ამ საიტის შესახებ

ეს საიტი გაგაცნობთ YouTube-ის ვიდეოებს, რომლებიც სასარგებლოა ინგლისური ენის შესასწავლად. თქვენ ნახავთ ინგლისური ენის გაკვეთილებს, რომლებსაც ასწავლიან საუკეთესო მასწავლებლები მთელი მსოფლიოდან. ორჯერ დააწკაპუნეთ ინგლისურ სუბტიტრებზე, რომლებიც ნაჩვენებია თითოეულ ვიდეო გვერდზე, რომ იქიდან დაკვრა ვიდეო. სუბტიტრების გადახვევა სინქრონიზებულია ვიდეოს დაკვრასთან. თუ თქვენ გაქვთ რაიმე კომენტარი ან მოთხოვნა, გთხოვთ დაგვიკავშირდეთ ამ საკონტაქტო ფორმის გამოყენებით.

https://forms.gle/WvT1wiN1qDtmnspy7