How the blockchain will radically transform the economy | Bettina Warburg

Translator: Mariam Mamulashvili Reviewer: Levan Lashauri

ეკონომისტები ასობით წლებია ხალხის ქცევას სწავლობენ:

Economists have been exploring people's behavior for hundreds of years:

how we make decisions,

როგორ ვიღებთ გადაწვეტილებებს,

how we act individually and in groups,

როგორ ვიქცევით, მარტო და როგორ ვიქცევით ჯგუფში,

how we exchange value.

როგორ ვცვლით ღირებულებებს.

They've studied the institutions that facilitate our trade,

მათ შეისწავლეს ინსტიტუციები, რომლებიც გვიადვილებს ვაჭრობას,

like legal systems,

მაგალითად სამართლებრივი სისტემა,

corporations,

კორპორაციები,

marketplaces.

ბაზრები.

But there is a new, technological institution

თუმცა, ახალი ტექნოლოგიური ინსტიტუცია გამოჩნდა,

რომელიც მთლიანად შეცვლის ღირებულების გაცვლის გზას

that will fundamentally change how we exchange value,

და ეს არის "ბლოკჩეინი".

and it's called the blockchain.

შეიძლება ეს ზედმეტად თამამად ჟღერდეს,

Now, that's a pretty bold statement,

but if you take nothing else away from this talk,

მაგრამ თუ ამ ლაპარაკიდან თქვენთვის საინტერესოს ვერაფერს გაიგებთ,

I actually want you to remember

ერთი რამ მაინც დაიმახსოვრეთ:

that while blockchain technology is relatively new,

მიუხედავად იმისა, რომ "ბლოკჩეინის" ტექნოლოგია შედარებით ახალია,

it's also a continuation of a very human story,

ეს ერთი ადამიანური ისტორიის გაგრძელებაა

და ისტორია შემდეგია.

and the story is this.

ჩვენ, როგორც ადამიანები,

As humans, we find ways

გაურკვევლობის შემცირების გზებს ვეძებთ,

to lower uncertainty about one another

so that we can exchange value.

იმისთვის რომ ღირებულებები გავცვალოთ.

ერთ-ერთი პირველი ადამიანი ვინც გადაწყვიტა,

Now, one of the first people to really explore the idea

of institutions as a tool in economics

რომ ინსტიტუციებისთვის შეეხედა როგორც საშუალებისთვის ეკონომიკაში,

to lower our uncertainties about one another

რომელიც ერთმანეთის შესახებ გაურკვევლობას შეამცირებდა

and be able to do trade

და ვაჭრობის საშუალებას მოგვცემდა,

was the Nobel economist Douglass North.

იყო ეკონომისტი, ნობელის პრემიის ლაურიატი, დუგლას ნორთი.

He passed away at the end of 2015,

იგი 2015 წლის ბოლოს გარდაიცვალა,

but North pioneered what's called "new institutional economics."

თუმცა მან მოასწრო და წამოიწყო ე.წ."ახალი ინსტიტუციონალური ეკონომიკა".

ინსტიტუციებში კი იგი უბრალოდ გულისხმობდა ფორმალურ წესებს,

And what he meant by institutions were really just formal rules

like a constitution,

როგორიცაა კონსტიტუცია

and informal constraints, like bribery.

და არაფორმალურ შეზღუდვებს, მაგალითად მექრთამეობას.

These institutions are really the grease

ეს ინსტიტუციები რეალურად არის ზეთი,

რომელიც ჩვენი ეკონომიკის ძრავს მუშაობის საშუალებას აძლევს.

that allow our economic wheels to function,

ამას ჩვენ მთელი ისტორიის განმავლობაში ვხედავთ.

and we can see this play out over the course of human history.

წარსულს თუ გადავხედავთ,

If we think back to when we were hunter-gatherer economies,

როცა მონადირე-შემგროვებლების ეკონომიკა გვქონდა

we really just traded within our village structure.

ჩვენ რეალურად საკუთარი სოფლის ფარგლებში ვვაჭრობდით.

We had some informal constraints in place,

ჩვენ გვქონდა რაღაც არაფორმალური შეზღუდვები,

ვვაჭრობდით აგრესიის, ან სოციალური წნეხის მოშველიებით.

but we enforced all of our trade with violence

or social repercussions.

As our societies grew more complex

როცა ჩვენი საზოგადოებები გაიზარდა და გართულდა,

and our trade routes grew more distant,

ამასთან ერთად ჩვენი სავაჭრო მანძილებიც გაიზარდა.

we built up more formal institutions,

ჩამოვაყალიბეთ ფორმალური ინსტიტუციები,

institutions like banks for currency,

როგორიცაა ბანკი გაცვლითი კურსისთვის,

governments, corporations.

მთავრობა, კორპორაციები.

These institutions helped us manage our trade

ეს დაწესებულებები ჩვენ დაგვეხმარა ვაჭრობის მართვაში,

as the uncertainty and the complexity grew,

როცა გაურკვევლობამ და სირთულემ იმატა

and our personal control was much lower.

და ჩვენ მიერ პროცესის პირადი კონრტოლიც საგრძნობლად შემცირდა.

Eventually with the internet, we put these same institutions online.

საბოლოოდ, ინტერნეტის შექმნასთან ერთად,

იგივე ინსტიტუციები ონლაინ სივრცეშიც გაჩნდა.

We built platform marketplaces like Amazon, eBay, Alibaba,

ჩვენ შევქმენით სავაჭრო პლატფორმები, როგორიცაა Amazon, eBay, Alibaba,

უფრო სწრაფი ინსტიტუციები, რომლებიც შუალედური რგოლია

just faster institutions that act as middlemen

to facilitate human economic activity.

და ადამიანის ეკონომიკურ აქტივობას ამარტივებს.

As Douglass North saw it,

დუგლას ნორთის აზრით,

ინსტიტუცია არის საშუალება, შეამცირო გაურკვევლობა იმისთვის,

institutions are a tool to lower uncertainty

so that we can connect and exchange all kinds of value in society.

რომ საზოგადოების წევრები დავკავშირდეთ და გავცვალოთ ყველა სახის ღირებულება.

And I believe we are now entering

ვფიქრობ, ახლა გადავდივართ ჩვენი ურთიერთქმედების და ვაჭრობის,

a further and radical evolution

of how we interact and trade,

მომდევნო, რადიკალური ევოლუციის ეტაპზე,

because for the first time, we can lower uncertainty

რადგან პირველად შეგვიძლია გაურკვევლობა შევამციროთ,

not just with political and economic institutions,

არა მხოლოდ პოლიტიკური და ეკონომიკური ინსტიტუციების მეშვეობით,

like our banks, our corporations, our governments,

როგორიცაა ბანკი, კორპორაციები და მთავრობა,

but we can do it with technology alone.

არამედ მხოლოდ ტექნოლოგიის საშუალებით.

So what is the blockchain?

მაშ, რა არის "ბლოკჩეინი"?

Blockchain technology is a decentralized database

"ბლოკჩეინის" ტექნოლოგია დეცენტრალიზებული ბაზაა,

რომელიც P2P ქსელში

that stores a registry of assets and transactions

აქტივებისა და ტრანზაქციების მონაცემებს ინახავს.

across a peer-to-peer network.

ფაქტიურად მფლობელების და მათი ტრანზაქციების

It's basically a public registry

of who owns what and who transacts what.

საჯარო რეესტრია

The transactions are secured through cryptography,

ტრანზაქციები კრიპტოგრაფიულადაა დაცული

and over time, that transaction history gets locked in blocks of data

და დროთა განმავლობაში ამ ტრანზაქციების ისტორია

მონაცემთა ბლოკში იკეტება,

that are then cryptographically linked together and secured.

რომლებიც კრიპტოგრაფიულიად უკავშირდება ერთმანეთს და ხდება დაცული.

This creates an immutable, unforgeable record

ეს ყველაფერი, ამ ქსელში ყველა ტრანზაქციის,

of all of the transactions across this network.

უცვლელ და გაუტეხავ ჩანაწერს ქმნის.

This record is replicated on every computer that uses the network.

შემდეგ ეს ჩანაწერი, დუბლირდება ყველა კომპიუტერზე, რომელიც ამ ქსელშია.

It's not an app.

ეს არ არის აპლიკაცია.

ეს არ არის კომპანია.

It's not a company.

აღწერით, მასთან ყველაზე ახლო ალბათ Wikipedia თუ იქნება.

I think it's closest in description to something like Wikipedia.

We can see everything on Wikipedia.

ჩვენ ყველაფერს ვხედავთ Wikipedia-ზე,

It's a composite view that's constantly changing and being updated.

ეს არის ნაწილების კომპოზიცია, რომელიც მუდმივად განახლებდი და ცვლადია.

We can also track those changes over time on Wikipedia,

Wikipedia-ზე ჩვენ შეგვიძლია ვნახოთ დროში ცვლილებების ისტორია.

and we can create our own wikis,

შეგვიძლია საკუთარი Wiki-ები შევქმნათ,

because at their core, they're just a data infrastructure.

რადგან ისინი საფუძველში, უბრალოდ მონაცმეთა ინფრასტრუქტურაა

On Wikipedia, it's an open platform that stores words and images

Wikipedia ღია პლატფორმაა, რომელიც სიტყვებსა და სურათებს ინახავს

და მათ ცვლილებას დროში.

and the changes to that data over time.

On the blockchain,

რაც შეეხება ბლოკჩეინს,

შეგიძლიათ ისე შეხედოთ, როგორც ღია ინფრასტრუქტურას,

you can think of it as an open infrastructure

that stores many kinds of assets.

რომელიც მრავალი სახის აქტივს ინახავს.

It stores the history of custodianship,

იქ ინახება მეურვეობის,

ownership and location

მფლობელობის და ადგილმდებარეობის ისტორია,

for assets like the digital currency Bitcoin,

ისეთი აქტივებისთვის, როგორიცაა ელექტრონული ვალუტა ბიტკოინი,

other digital assets

ან სხვა ელექტრონული აქტივები.

მაგალითად, IP-ის მფლობელობა.

like a title of ownership of IP.

It could be a certificate, a contract,

ეს შეიძლება იყოს მოწმობა, კონტრაქტი,

real world objects,

რეალური სამყაროს ნივთები,

even personal identifiable information.

პირადი საიდენთიფიკაციო ინფორმაციაც კი.

რა თქმა უნდა, ბლოკჩეინს სხვა უამრავი ტექნიკური დეტალი აქვს,

There are of course other technical details to the blockchain,

but at its core, that's how it works.

თუმცა ძირითადად ის ასე მუშაობს.

It's this public registry that stores transactions in a network

ეს არის საჯარო რეესტრი, რომელიც ქსელის ტრანზაქციებს ინახავს

and is replicated so that it's very secure and hard to tamper with.

და შემდეგ ამრავლებს, რომ იყოს დაცული და ძნელად შეღწევადი.

ამას მივყავარ ჩემ მთავარ აზრამდე,

Which brings me to my point

of how blockchains lower uncertainty

თუ როგორ ამცირებს გაურკვევლობას "ბლოკჩეინი"

and how they therefore promise to transform our economic systems

და შედეგად როგორ შეცვლის ის რადიკალურად ჩვენს ეკონომიკას.

in radical ways.

So uncertainty is kind of a big term

გაურკვევლობა საკმაოდ ფართე ტერმინია

in economics,

ეკონომიკაში,

but I want to go through three forms of it

თუმცა მე მინდა მის სამ სახეზე ვილაპარაკო,

that we face in almost all of our everyday transactions,

რომელსაც თითქმის ყოველდღიურ ტრანზაქციებში ვაწყდებით

და რომელშიც ბლოკჩეინს შეუძლია თავისი როლი შეასრულოს.

where blockchains can play a role.

We face uncertainties like not knowing who we're dealing with,

გაურკვევლობა ჩნდება, როცა არ ვიცით ვისთან გვაქვს საქმე.

not having visibility into a transaction

როცა ვერ ვხედავთ ტრანზაქციას

and not having recourse if things go wrong.

და საქმის ცუდად წასვლის შემთხვევაში არ გვაქვს საჭირო რესურსი.

So let's take the first example, not knowing who we're dealing with.

მოდით მივყვეთ პირველ მაგალითს, როცა არ ვიცით ვისთან გვაქვს საქმე.

Say I want to buy a used smartphone on eBay.

ვთქვათ, რომ მსურს მეორადი ტელეფონის ყიდვა eBay-ზე.

The first thing I'm going to do is look up who I'm buying from.

პირველი რასაც ვაკეთებ, შევამოწმებ თუ ვისგან ვყიდულობ ამ ტელეფონს.

Are they a power user?

გამოცდილი მომხმარებელია?

Do they have great reviews and ratings, or do they have no profile at all?

კარგი კომენტარები და შეფასებები აქვს, თუ საერთოდ არ აქვს პროფილი?

Reviews, ratings, checkmarks:

კომენტარები, შეფასებები, დახასიათებები:

these are the attestations about our identities

ეს ყველაფერი ჩვენი იდენტობის დამადასტურებელი საშუალებებია,

that we cobble together today

რომლებსაც თავს ვუყრით

და ვიყენებთ იმის გასარკვევად, თუ ვისთან გვაქვს საქმე.

and use to lower uncertainty about who we're dealing with.

But the problem is they're very fragmented.

მაგრამ პრობლემა ისაა რომ ეს ინფორმაცია ძალიან დანაწევრებულია.

Think about how many profiles you have.

დაფიქრდით, რამდენი პროფილი არსებობს.

Blockchains allow for us to create an open, global platform

"ბლოკჩეინი" საშუალებას გვაძლევს, ღია, გლობალური პლატფორმა შევქმნათ,

რომელზეც შეგვიძლია შევინახოთ ნებისმიერი დოკუმენტი, ნებისმიერ ადამიანზე,

on which to store any attestation about any individual

from any source.

ნებისმიერი წყაროდან.

This allows us to create a user-controlled

ამით საშუალება გვეძლევა შევქმნათ მომხმარებლის მიერ მართვადი

portable identity.

პორტაბელური იდენტობა.

More than a profile,

უფრო მეტი ვიდრე პროფილი,

it means you can selectively reveal

ეს იმას ნიშნავს, რომ სურვილისამებრ

შეგიძლიათ სხვადასხვა დეტალი წარადგინოთ თქვენს შესახებ,

the different attributes about you

that help facilitate trade or interaction,

რომელიც გაგიადვილებთ ვაჭრობას, და ურთიერთობას.

მაგალითად, სახელმწიფოს მიერ გაცემული

for instance that a government issued you an ID,

ID ბარათის არსებობა,

or that you're over 21,

ან რომ 21 წელზე მეტის ხართ,

by revealing the cryptographic proof

კრიპტოგრაფიული საბუთის წარდგენით,

რითიც დასტურდება ამ მონაცემების არსებობა.

that these details exist and are signed off on.

Having this kind of portable identity

ასეთი პორტაბელური იდენტობის ქონა ფიზიკურ და ციფრულ მსოფლიოში ნიშნავს,

around the physical world and the digital world

რომ სრულიად ახლებურად შეგვიძლია

means we can do all kinds of human trade

ვაწარმოოთ ყველა სახის ვაჭრობა,

in a totally new way.

So I've talked about how blockchains could lower uncertainty

უკვე ვილაპარაკე თუ როგორ ამცირებს გაურკვევლობას "ბლოკჩეინი",

in who we're dealing with.

იმასთან დაკავშირებით, თუ ვისთან გვაქვს საქმე.

The second uncertainty that we often face

შემდეგი გაურკვევლობა, რომელსაც ხშირად ვაწყდებით

is just not having transparency into our interactions.

არის ტრანზაქციების არასაკმარისი გამჭირვალობა.

Say you're going to send me that smartphone by mail.

ვთქვათ, გინდათ, რომ სმარტფონი ფოსტით გამომიგზვანოთ.

მე გარკვეული გამჭირვალობა მჭრიდება.

I want some degree of transparency.

მინდა ვიცოდე, რომ პროდუქტი, რომელიც ფოსტით მომივა, სწორედ ისაა რაც ვიყიდე

I want to know that the product I bought is the same one that arrives in the mail

and that there's some record for how it got to me.

და რომ არსებობს ჩანაწერები, თუ როგორ მოვიდა ის ჩემამდე.

This is true not just for electronics like smartphones,

ეს მხოლოდ სმარტფონებს და სხვა ელექრონულ მოწყობილობებს არ ეხება,

but for many kinds of goods and data,

არამედ ნებისმიერ სხვა პროდუქტსა და მონაცემს.

things like medicine, luxury goods,

მაგალითად, წამლებს, ფუფუნების საგნებს,

ნებმისმიერ მონაცემს, ან პროდუქტს, რომელსაც არ გვინდა რომ შეეხონ.

any kind of data or product that we don't want tampered with.

The problem in many companies,

ბევრ კომპანიასთან, განსაკუთრებით ისეთთან,

რომელიც სმარტფონისნაირ რთულ პროდუქტებს აწარმოებს,

especially those that produce something complicated like a smartphone,

პრობლემა ისაა, რომ მათ საკუთარ მომარაგების ჰორიზონტალურ ქსელში,

is they're managing all of these different vendors

საქმე ბევრ სხვადასხვა მწარმოებელთან აქვთ

across a horizontal supply chain.

ყველა იმ ადამიანს, რომელიც პროდუქტის კეთების პროცესშია ჩართული,

All of these people that go into making a product,

they don't have the same database.

ერთი მონაცემთა ბაზა არ აქვს.

They don't use the same infrastructure,

ისინი არ იყენებენ ერთ ინფრასტრუქტურას.

and so it becomes really hard to see transparently a product evolve over time.

ასე რომ, ძალიან რთულია ცხადად დაინახოთ პროდუქტის შექმნის პროცესი.

Using the blockchain, we can create

"ბლოკჩეინის" გამოყენებით, ჩვენ შეგვიძლია

a shared reality across nontrusting entities.

არასანდო ერთეულებს შორის საზიარო რეალობა შევქმნათ.

By this I mean

იმას ვგულისხმობ,

all of these nodes in the network do not need to know each other

რომ არ არის საჭირო ამ ქსელის კვანძებმა ერთმანეთის შესახებ იცოდნენ.

or trust each other,

ან ერთმანეთს ენდობოდნენ,

because they each have the ability

რადგან მათ აქვთ შესაძლებლობა

to monitor and validate the chain for themselves.

თავისთვის აკონტროლონ და დაამოწმონ ჯაჭვის კვანძები.

დავუბრუნდეთ Wikipedia-ს.

Think back to Wikipedia.

It's a shared database,

ეს არის საზიარო მონაცემთა ბაზა

და მიუხედავად იმისა, რომ მას ერთდროულად

and even though it has multiple readers

and multiple writers at the same time,

მრავალი მკითხველი და რედაქტორი ჰყავს,

it has one single truth.

მას გააჩნია ერთადერთი ჭეშმარიტება.

So we can create that using blockchains.

ასე რომ, იგივე შეგვიძლია "ბლოკჩეინით" შევქმნათ.

We can create a decentralized database that has the same efficiency of a monopoly

ჩვენ შეგვიძლია შევქმნათ დეცენტრალიზებული მონაცემთა ბაზა,

რომელიც მონოპოლიისნაირად ეფექტურია.

without actually creating that central authority.

თუმცა, ცენტრალური ძალაუფლების გარეშე

So all of these vendors, all sorts of companies,

შესაბამისად ყველა მწარმოებელს, ყველა სახის კომპანიას,

can interact using the same database without trusting one another.

შეუძლია ერთი და იგივე ბაზის გამოყენებით ურთიერთნდობის გარეშე იურთიერთოს.

It means for consumers, we can have a lot more transparency.

მომხმარებლისთვის ეს მეტ გამჭირვალობას ნიშნავს.

As a real-world object travels along,

ნამდვილი საგნის ტრანსპორტირებისას,

we can see its digital certificate or token move on the blockchain,

მისი ელექტრონულ სერტიფიკატის, ან თოქენის, ბლოკჩეინში გადაადილებას ვხედავთ,

რომელსაც თან ღირებულება ემატება.

adding value as it goes.

This is a whole new world in terms of our visibility.

ხილვადობის მხრივ ეს სრულიად ახალი სამყაროა.

So I've talked about how blockchains can lower our uncertainties about identity

ვილაპარაკე თუ როგორ ამცირებს "ბლოკჩეინი" იდენტობასთან დაკავშირებულ გაურვევლობას

and how they change what we mean about transparency

და როგორ აუმჯობესებს გამჭირვალობას.

in long distances and complex trades, like in a supply chain.

დისტანციურ და რთულ ვაჭრობაში, როგორიც მომარაგების ჯაჭვია.

The last uncertainty that we often face

ბოლო გაურკვევლობა რასაც ვაწყდებით,

is one of the most open-ended, and it's reneging.

არის ვალდებულების შეუსრულებლობის შესაძლებლობა.

What if you don't send me the smartphone?

რა ვქნა სმარტფონი რომ არ გამომიგზავნონ?

Can I get my money back?

ფულს დავიბრუნებ?

Blockchains allow us to write code,

"ბლოკჩეინი" კოდების ჩაწერის,

binding contracts,

ადამიანებს შორის

between individuals

დამავალდებულებელი ხელშეკრულებების

and then guarantee that those contracts will bear out

და შემდეგ მესამე პირის ჩარევის გარეშე,

without a third party enforcer.

მათი შესრულების გარანტირების საშუალებას იძლევა.

So if we look at the smartphone example, you could think about escrow.

ასე რომ, ტელეფონის მაგალითში ლაპარაკია გარკვეულ დეპოზიტზე,

You are financing that phone,

რომელიც სმარტფონისთვის გაქვთ გამოყოფილი,

but you don't need to release the funds

მაგრამ ფულს იქამდე არ აგზავნით,

until you can verify that all the conditions have been met.

სანამ პირობები სრულად არ იქნება დაკმაყოფილებული.

სანამ არ მიიღებთ ტელეფონს.

You got the phone.

ჩემი აზრით, ეს "ბლოკჩეინის" მიერ გაურკვევლობის შემცირების

I think this is one of the most exciting ways

that blockchains lower our uncertainties,

ერთ-ერთი შთამბეჭდავი გზაა,

because it means to some degree

რადგან ეს იმას ნიშნავს,

we can collapse institutions and their enforcement.

რომ რაღაც დონეზე შეგვიძლია ინსტიტუციები და მათი გავლენა დავანგრიოთ.

It means a lot of human economic activity

შესაბამისად, ბევრი ეკონომიკური აქტივობა

can get collateralized and automated,

გახდება დაზღვეული და ავტომატური.

and push a lot of human intervention to the edges,

ადამიანური ჩარევა კი, მინიმუმამდე დავა.

the places where information moves from the real world to the blockchain.

მხოლოდ იქ, სადაც ინფრომაცია რეალური სამყაროდან ბლოკჩეინში გადადის.

I think what would probably floor Douglass North

ვფიქრობ დუგლას ნორთს ამ ტექნოლოგიაში ის გააოგნებდა,

about this use of technology

is the fact that the very thing that makes it work,

რომ სწორედ ის რაც მას ამუშავებს,

the very thing that keeps the blockchain secure and verified,

რაც ბლოკჩეინს უსაფრთხოს და დამოწმებადს ხდის,

ჩვენი ურთიერთნდობის ნაკლებობაა.

is our mutual distrust.

So rather than all of our uncertainties

იმის მაგივრად, რომ გაურკვევლობებმა

slowing us down

შეგვაყოვნონ

and requiring institutions

და გვაიძულონ მივმართოთ ინსტიტუციებს,

like banks, our governments, our corporations,

როგორიცაა ბანკი, ჩვენი მთავრობა, ჩვენი კომპანიები,

we can actually harness all of that collective uncertainty

ჩვენ ეს კოლექტიური უნდობლობა

and use it to collaborate and exchange more and faster and more open.

უფრო სწრაფი და ღია თანამშრომლობის და გაცვლისთვის უნდა გამოვიყენოთ

Now, I don't want you to get the impression

არ მინდა შეგექმნათ შთაბეჭდილობა,

that the blockchain is the solution to everything,

თითქოს "ბლოკჩეინი" ჩვენი ყველა პრობლემის გადაწყვეტაა,

even though the media has said that it's going to end world poverty,

მიუხედევად იმისა, რომ მედიაში უკვე გაჟღერდა,

რომ "ბლოკჩეინი" მსოფლიო სიღარიბეს დაამარცხებს,

it's also going to solve the counterfeit drug problem

გადაჭრის წამლების გაყალბების პრობლემას

and potentially save the rainforest.

და პოტენციურად გადაარჩენს ტროპიკულ ტყეებს.

The truth is, this technology is in its infancy,

სინამდვილეში ეს ტექნოლოგია, ჯერ კიდევ ჩვილია,

and we're going to need to see a lot of experiments take place

უამრავი ექსპერიმენტი უნდა ჩატარდეს,

and probably fail

რომელთაგანაც ბევრი კრახით დასრულდება,

before we truly understand all of the use cases

სანამ მის ყველა შესაძლო შედეგს ვნახავთ

for our economy.

ჩვენი ეკონომიკისთვის

But there are tons of people working on this,

უამრავი ადამიანი მუშაობს ამ საკითხზე,

from financial institutions

ფინანსური დაწესებულებებიდან დაწყებული,

to technology companies, start-ups and universities.

ტექნოლოგიური კომპანიებით, სტარტ აპებით

და უნივერსიტეტებით დამთავრებული.

And one of the reasons is that it's not just an economic evolution.

ამის ერთ-ერთი მიზეზი ისაა, რომ ეს მხოლოდ ეკონომიკური ევოლუცია არ არის,

ეს არის ინოვაცია კომპიუტერულ მეცნიერებებში.

It's also an innovation in computer science.

Blockchains give us the technological capability

"ბლოკჩეინი" გვაძლევს ტექნოლოგიურ შესაძლებლობას

of creating a record of human exchange,

გვქონდეს ინფორმაცია ადამიანებს შორის გაცვლაზე,

of exchange of currency,

ვალუტის გაცვლაზე,

of all kinds of digital and physical assets,

ნებისმიერ ციფრულ თუ ფიზიკურ აქტივზე,

even of our own personal attributes,

პირად მახასიათებლებზეც კი

და ეს ყველაფერი სრულიად ახლებურად.

in a totally new way.

So in some ways,

გარკვეულწილად

ის ტექნოლოგიური ინსტიტუციაა,

they become a technological institution

და მას უამრავი ისეთი დადებითი მხარე აქვს,

that has a lot of the benefits

of the traditional institutions we're used to using in society,

რომლის გამოყენებასაც ჩვეულებრივ ტრადიციულ ინსტიტუციებში მივეჩვიეთ,

but it does this in a decentralized way.

თუმცა ეს ყველაფერი არაცენტრალიზებულია.

It does this by converting a lot of our uncertainties

ეს ყველაფერი ჩვენი გაურკვევლობების გარკვევის ხარჯზე ხდება.

into certainties.

So I think we need to start preparing ourselves,

ამიტომ, ჩემი აზრით, უნდა მოვემზადოთ,

because we are about to face a world

რადგან მალე ისეთი მსოფლიოს წინაშე ვიქნებით,

where distributed, autonomous institutions

რომელშიც გადანაწილებულ, ავტონომიურ ინსტიტუციებს,

have quite a significant role.

საკმაოდ დიდი გავლენა ექნებათ.

Thank you.

მადლობა.

(Applause)

(აპლოდისმენტები)

Bruno Giussani: Thank you, Bettina.

ბრუნო ჯუსანი: ბეტინა, მადლობა.

I think I understood that it's coming,

მგონი ვხვდები, რომ ის უკვე მოდის,

it offers a lot of potential,

ძალიან დიდი პოტენციალი აქვს

and it's complex.

და რთულია.

What is your estimate for the rate of adoption?

შენი აზრით, რა დრო დასჭირდება ამ ყველაფრის დანერგვას?

ბეტინა უორბურგი: ძალიან კარგი კითხვაა.

Bettina Warburg: I think that's a really good question.

ჩემი ლაბორატორია ძირითადად კონცენტრირებულია

My lab is pretty much focused

on going the enterprise and government route first,

მრეწველობასა და მთავრობაზე,

because in reality, blockchain is a complex technology.

რადგან "ბლოკჩეინი" რეალურად ძალიან რთული ტექნოლოგიაა.

რამდენ თქვენგანს ესმის სინამდვილეში როგორ მუშაობს ინტერნეტი?

How many of you actually understand how the internet works?

მაგრამ მას ყოველდღე იყენებთ,

But you use it every day,

so I think we're sort of facing the same John Sculley idea

ასე რომ, ვფიქრობ, ჯონ სკალის აზრს ვაწყდებით,

of technology should either be invisible or beautiful,

რომ ტექნოლოგია ან უხილავი, ან მშვენიერი უნდა იყოს,

and blockchain is kind of neither of those things right now,

"ბლოკჩეინი" კი მოცემულ მომენტში არც ერთია და არც მეორე,

ამიტომ, ახლა უფრო შეეფერება ან ძალიან ადრეულ მიმდევარს,

so it's better suited for either really early adopters

ვისაც ესმის და უყვარს ჩაღრმავება,

who kind of get it and can tinker around

ან იმას, კერძო გამოყენებისთვის,

or for finding those best use cases

მაგალითად პირადობის ან აქტივების დასადასტურებლად,

like identity or asset tracking or smart contracts

ან ე.წ. "ჭკვიან კონტრაქტებში", რომლებიც საწარმოების

that can be used at that level of an enterprise or government.

ან მთავრობის დონეზე შეიძლება იქნას გამოყენებული

BG: Thank you. Thanks for coming to TED.

ბ.გ: მადლობა, მადლობა, რომ გვწევიე TED-ში.

BW: Thanks.

ბვ: მადლობა.

(Applause)

(აპლოდისმენტები)