Why I fight for the education of refugee girls (like me) | Mary Maker

Translator: Anush Ignatyan Reviewer: Emma Dovlatyan

We do not choose where to be born.

Մենք չենք ընտրում, թե որտեղ ծնվենք:

We do not choose who our parents are.

Մենք չենք ընտրում, թե ովքեր լինեն մեր ծնողները:

But we do choose how we are going to live our lives.

Բայց մենք ենք ընտրում, թե ինչպես ապրենք:

I did not choose to be born in South Sudan,

Ես չէի ընտրել ծնվել Հարավային Սուդանում` խնդիրներով լի մի երկրում:

a country rife with conflict.

I did not choose my name --

Ես չէի ընտրել իմ անունը՝ Նիրիաք, որը նշանակում է պատերազմ:

Nyiriak,

which means "war."

I've always rejected it

Ես միշտ մերժել եմ դա

and all the legacy it was born into.

և այն ողջ համայնքը, որի ծնունդն է դա եղել:

I choose to be called Mary.

Ես ընտրել եմ Մերի անունը:

As a teacher, I've stood in front of 120 students,

Որպես ուսուցիչ՝ ես կանգնել եմ 120 աշակերտի առջև,

so this stage does not intimidate me.

հետևաբար՝ այս բեմն ինձ չի վախեցնում:

My students come from war-torn countries.

Իմ աշակերտները պատերազմներից տուժած երկրներից են:

They're so different from each other,

Նրանք այնքան տարբեր են միմյանցից,

but they have one thing in common:

բայց մի ընդհանրություն ունեն՝

they fled their homes in order to stay alive.

նրանք փախել են իրենց տներից, որ ողջ մնան:

Some of them belong to parents back home in South Sudan

Նրանցից ոմանք ծնողներ ունեն Հարավային Սուդանում, ովքեր սպանում են իրար

who are killing each other

because they belong to a different tribe or they have a different belief.

որովհետև տարբեր ցեղերից են կամ տարբեր հավատք ունեն:

Others come from other African countries devastated by war.

Ոմանք էլ Աֆրիկայի՝ պատերազմից ավերված այլ երկրներից են:

But when they enter my class, they make friends,

Բայց երբ նրանք իմ դասարան են մտնում, ընկերանում են, միասին են տուն գնում,

they walk home together,

they do their homework together.

միասին են տնային աշխատանքներն անում:

There is no hatred allowed in my class.

Իմ դասարանում ատելությունն արգելված է:

My story is like that of so many other refugees.

Իմ պատմությունն էլ նման է շատ այլ փախստականների պատմություններին:

The war came when I was still a baby.

Պատերազմը սկսվեց, երբ ես դեռ երեխա էի:

And my father,

Իսկ հայրս, որ վաղ մանկությանս ընթացքում կողքիս չի եղել,

who had been absent in most of my early childhood,

was doing what other men were doing:

անում էր այն, ինչ մյուս տղամարդիկ էին անում.

fighting for the country.

կռվում էր հանուն երկրի:

He had two wives and many children.

Նա երկու կին ուներ և շատ երեխաներ:

My mother was his second wife,

Իմ մայրը նրա երկրորդ կինն էր

married to him at the age of 16.

և ամուսնացել էր նրա հետ 16 տարեկանում:

This is simply because my mother came from a poor background,

Պատճառն այն էր,որ մայրս աղքատ ընտանիքից էր և այլընտրանք չուներ:

and she had no choice.

My father, on the other hand, was rich.

Հայրս էլ, մյուս կողմից, հարուստ էր:

He had many cows.

Նա շատ կովեր ուներ:

Gunshots were the order of the day.

Կրակոցներն օրվա բնականոն ընթացքն էին:

My community was constantly under attack.

Իմ համայնքը շարունակ հարձակման էր ենթարկվում:

Communities would fight each other as they took water along the Nile.

Համայնքները կռվում էին միմյանց դեմ, երբ Նեղոսի երկայնքով ջուր էին վերցնում:

But that was not all.

Բայց դա ամենը չէր:

Planes would drop the spinning and terrifying bombs

Ինքնաթիռները պտտվող և սարսափեցնող ռումբեր էին նետում,

that chopped off people's limbs.

որոնք պոկում էին մարդկանց վերջույթները:

But the most terrifying thing for every single parent

Բայց ծնողների համար ամենասարսափելին

was to see their children being abducted and turned into young soldiers.

տեսնելն էր, որ իրենց երեխաներին առևանգում ու երիտասարդ զինվորների են վերածում:

My mother dug a trench

Մայրս մի փոս էր փորել,

that soon became our home.

որը շուտով դարձավ մեր տունը:

But yet, we did not feel protected.

Բայց մենք մեզ դեռ պաշտպանված չէինք զգում:

She had to flee in search of a safe place for us.

Մայրս ստիպված էր մեզ համար մի ապահով տեղ գտնել:

I was four years old, and my younger sister was two.

Ես չորս տարեկան էի, փոքր քույրս՝ երկու:

We joined a huge mass of people,

Մենք միացանք մարդկանց մի մեծ զանգվածի,

and together we walked for many agonizing days

ու միասին շատ տառապալից օրեր անցանք՝

in search of a secure place.

մի անվտանգ տեղ փնտրելով:

But we could barely rest

Բայց չէինք էլ հասցնում հանգստանալ,

before we were attacked again.

մինչև մեզ վրա նորից կհարձակվեին:

I remember my mother was pregnant,

Հիշում եմ, որ մայրս հղի էր,

when she would take turns to carry me and my younger sister.

երբ հերթով տանում էր ինձ ու փոքր քրոջս:

We finally made it across the Kenyan border, yes.

Վերջապես անցանք Քենյայի սահմանը:

But that was the longest journey that I have ever had in my whole life.

Բայց դա ամենաերկար ճամփորդությունն էր, որ ամբողջ կյանքումս ես երբևէ ունեցել եմ:

My feet were raw with blisters.

Ոտքերս բշտիկներից կարմրել էին:

To our surprise,

Ի զարմանս մեզ,

we found other family members who had fled into the camp earlier on,

մենք ընտանիքի մյուս անդամներին գտանք, ովքեր ավելի վաղ էին փախել ճամբար,

where you all are today,

ուր այսօր դուք բոլորդ եք,

the Kakuma camp.

Կակումայի ճամբարը:

Now, I want you all to be very quiet just for a moment.

Հիմա ուզում եմ, որ մի պահ բոլորդ լռեք:

Do you hear that?

Լսո՞ւմ եք դա:

The sound of silence.

Լռության ձայնը:

No gunshots.

Ոչ մի կրակոց:

Peace, at last.

Վերջապես խաղաղություն:

That was my first memory of this camp.

Այս ճամբարից դա իմ առաջին հիշողությունն էր:

When you move from a war zone

Երբ դուրս ես գալիս պատերազմի գոտուց

and come to a secure place like Kakuma,

ու գալիս ես այնպիսի անվտանգ տեղ, ինչպիսին Կակուման է,

you've really gone far.

իսկապես հեռու գնացած ես լինում:

I only stayed in the camp for three years, though.

Ես ճամբարում միայն երեք օր մնացի:

My father, who had been absent in most of my early childhood,

Հայրս, որ վաղ մանկությանս մեծ մասում իմ կողքին չէր եղել,

came back into my life.

վերադարձավ իմ կյանք:

And he organized for me to move with my uncle

Նա կազմակերպեց, որ ես հորեղբորս հետ տեղափոխվեմ

to our family in Nakuru.

Նակուրուի մեր ընտանիք:

There, I found my father's first wife,

Այնտեղ ես գտա հորս առաջին կնոջը,

my half sisters and my half brothers.

խորթ քույրերիս ու եղբայրներիս:

I got enrolled in school.

Ընդունվեցի դպրոց:

I remember my first day in school -- I could sing and laugh again --

Հիշում եմ դպրոցում առաջին օրս՝ ես կարող էի նորից երգել ու ծիծաղել,

and my first set of school uniforms, you bet.

ու դպրոցական առաջին համազգեստս:

It was amazing.

Հիանալի էր:

But then I came to realize

Բայց հետո ես հասկացա,

that my uncle did not find it fit for me to go to school,

որ հորեղբայրս ճիշտ չէր համարում իմ դպրոց գնալը,

simply because I was a girl.

պարզապես որովհետև ես աղջիկ էի:

My half brothers were his first priority.

Խորթ եղբայրներս էին նրա համար առաջնահերթ:

He would say, "Educating a girl is a waste of time."

Նա ասում էր.«Աղջիկ կրթելը ժամանակի վատնում է»:

And for that reason, I missed many days of school,

Այս պատճառով ես դպրոցում շատ օրեր բաց թողեցի,

because the fees were not paid.

քանի որ վարձը վճարված չէր:

My father stepped in

Հայրս եկավ և ինձ գրանցեց գիշերօթիկ դպրոցում:

and organized for me to go to boarding school.

I remember the faith that he put in me over the couple of years to come.

Ես հիշում այն հավատը, որ նա ինձ ներշնչեց գալիք մի քանի տարիների համար:

He would say, "Education is an animal that you have to overcome.

Նա ասում էր.«Կրթությունը կենդանի է, որին պիտի հաղթես:

With an education, you can survive.

Կրթությամբ կարող ես գոյատևել:

Education shall be your first husband."

Կրթությունը կլինի քո առաջին ամուսինը»:

And with these words came in his first big investment.

Այս խոսքերով նրա առաջին մեծ ավանդը եկավ:

I felt lucky!

Ես ինձ հաջողակ էի զգում:

But I was missing something:

Բայց ինձ ինչ-որ բան պակասում էր.

my mother.

մայրս:

My mother had been left behind in the camp,

Նա մնացել էր ճամբարում,

and I had not seen her since I left it.

և հեռանալուցս հետո ես նրան չէի տեսել:

Six years without seeing her was really long.

Առանց նրան տեսնելու անցկացրած 6 տարին իսկապես շատ երկար էր:

I was alone,

Ես մենակ էի դպրոցում,

in school,

when I heard of her death.

երբ լսեցի նրա մահվան մասին:

I've seen many people back in South Sudan

Ես շատ մարդկանց եմ տեսել Հարավային Սուդանում,

lose their lives.

որ զրկվել են իրենց կյանքից:

I've heard from neighbors

Հարևաններից լսել եմ,

lose their sons, their husbands,

որ կորցրել են իրենց որդիներին, ամուսիններին,

their children.

իրենց երեխաներին:

But I never thought that that would ever come into my life.

Բայց երբեք չէի մտածել, որ դա երբևէ կարող էր ինձ հետ պատահել:

A month earlier, my stepmother,

Դրանից մի ամիս առաջ մահացավ խորթ մայրս,

who had been so good to me back in Nakuru, died first.

որ Նակուրուում ինձ շատ լավ էր վերաբերվում:

Then I came to realize that after giving birth to four girls,

Հետո ես հասկացա, որ 4 աղջիկների կյանք տալուց հետո

my mother had finally given birth to something

մայրս վերջապես կյանք էր տվել մի բանի,

that could have made her be accepted into the community --

որի շնորհիվ համայնքը կարող էր ընդունել նրան՝

a baby boy,

տղա երեխայի՝

my baby brother.

իմ փոքրիկ եղբորը:

But he, too,

Բայց նա նույնպես

joined the list of the dead.

համալրեց մահացածների շարքը:

The most hurting part for me

Ինձ համար ամենացավալին այն էր,

was the fact that I wasn't able to attend my mother's burial.

որ չէի կարող մասնակցել մորս թաղմանը:

I wasn't allowed.

Ինձ թույլ չէին տալիս:

They said her family did not find it fit

Ասում էին՝ նրա ընտանիքը ճիշտ չի համարում,

for her children, who are all girls, to attend her burial,

որ նրա երեխաները, որ բոլորը աղջիկներ են, մասնակցեն նրա թաղմանը,

simply because we were girls.

պարզապես որովհետև մենք աղջիկ էինք:

They would lament to me and say,

Նրանք սգում էին ու ասում ինձ.

"We are sorry, Mary, for your loss.

«Մերի, մենք ցավում ենք քո կորստի համար:

We are sorry that your parents never left behind any children."

Ցավում ենք, որ ծնողներդ իրենց հետևից երեխաներ չթողեցին»:

And I would wonder:

Ու ես մտածում էի՝

What are we?

Մենք ի՞նչ ենք:

Are we not children?

Մենք երեխաներ չե՞նք:

In the mentality of my community,

Իմ համայնքի մտածողության մեջ

only the boy child counted.

միայն տղաներն էին երեխա համարվում:

And for that reason, I knew this was the end of me.

Դրա համար էլ ես գիտեի, որ դա իմ վերջն էր:

But I was the eldest girl.

Բայց ես ավագ աղջիկն էի:

I had to take care of my siblings.

Ես պիտի հոգ տանեի քույրերիս մասին:

I had to ensure they went to school.

Ես պիտի այնպես անեի, որ նրանք դպրոց գնան:

I was 13 years old.

Ես 13 տարեկան էի:

How could I have made that happen?

Ինչպե՞ս կարող էի դա անել:

I came back to the camp to take care of my siblings.

Ես վերադարձա ճամբար, որ հոգ տանեի քույրերիս մասին:

I've never felt so stuck.

Ես երբեք այդքան տոկուն չեմ զգացել:

But then, one of my aunts, Auntie Okoi,

Բայց հետո հորաքույրերիցս մեկը՝ Օկոին,

decided to take my sisters.

որոշեց տանել քույրերիս:

My father sent me money from Juba for me to go back to school.

Հայրս Ջուբայից ինձ փող ուղարկեց, որ նորից դպրոց գնամ:

Boarding school was heaven, but it was also so hard.

Գիշերօթիկ դպրոցը դրախտային էր, բայց նաև շատ դժվար էր:

I remember during the visiting days when parents would come to school,

Հիշում եմ տեսակցության օրերը, երբ ծնողները գալիս էին դպրոց,

and my father would miss.

իսկ իմ հայրը չկար:

But when he did come,

Բայց երբ գալիս էր,

he repeated the same faith in me.

ամրացնում էր այն հավատն իմ մեջ:

This time he would say,

Այդ ժամանակ նա ասում էր.

"Mary, you cannot go astray,

«Մերի, դու չես կարող շեղվել ճիշտ ուղուց,

because you are the future of your siblings."

որովհետև դու քույրերիդ ապագան ես»:

But then, in 2012,

Բայց հետո, 2012թ.-ին,

life took away the only thing that I was clinging on.

կյանքն ինձնից խլեց միակ բանը, որից կառչում էի:

My father died.

Հայրս մահացավ:

My grades in school started to collapse,

Դպրոցում գնահատականներս սկսեցին իջնել,

and when I sat for my final high school exams in 2015,

և երբ 2015թ.-ին հանձնում էի ավագ դպրոցի ավարտական քննություններս,

I was devastated to receive a C grade.

ինձ տապալեց ստացածս ցածր գնահատականը:

OK, I keep telling students in my class,

Ես աշակերտներիս շարունակ ասում եմ.

"It's not about the A's; it's about doing your best."

«Հարցը բարձր գնահատական ստանալը չէ, հարցը առավելագույնս աշխատելն է»:

That was not my best.

Ես այդքան չաշխատեցի:

I was determined.

Ես վճռական էի տրամադրված:

I wanted to go back and try again.

Ուզում էի ետ գնալ ու նորից փորձել:

But my parents were gone.

Բայց ծնողներս չկային:

I had no one to take care of me,

Ոչ ոք չունեի, որ իմ մասին հոգար ու վարձը վճարեր:

and I had no one to pay that fee.

I felt so hopeless.

Ես հուսալքված էի:

But then, one of my best friends,

Բայց հետո լավագույն ընկերներիցս մեկը՝

a beautiful Kenyan lady, Esther Kaecha,

քենյացի մի գեղեցիկ տիկին՝ Էսթեր Քաեչան,

called me during this devastating moment,

զանգեց ինձ այդ խորտակիչ պահին

and she was like, "Mary, you have a strong will.

ու ասաց .«Մերի, դու ուժեղ կամք ունես:

And I have a plan, and it's going to work."

Ես մի ծրագիր ունեմ, և այն հաստատ կգործի»:

OK, when you're in those devastating moments, you accept anything, right?

Այդպիսի կործանարար պահերի ամեն ինչի համաձայնում ես, ճիշտ չէ՞:

So the plan was, she organized some travel money

Ծրագիրը սա էր՝ նա գումար էր հավաքել,

for us to travel to Anester Victory Girls High School.

որ մենք գնանք Անեսթերի Հաղթանակի աղջիկների ավագ դպրոց:

I remember that day so well.

Ես շատ լավ եմ հիշում այդ օրը:

It was raining when we entered the principal's office.

Անձրևում էր, երբ մտանք տնօրենի գրասենյակ:

We were shaking like two chickens that had been rained on,

Մենք դողում էինք երկու հավի նման, որոնք անձրևի տակ են ընկել,

and we looked at him.

ու նայեցինք նրան:

He was asking, "What do you want?"

Նա հարցրեց. «Ի՞նչ եք ուզում»:

And we looked at him with the cat face.

Մենք կատվի հայացքով նայեցինք նրան:

"We just want to go back to school."

«Պարզապես ուզում ենք դպրոց վերադառնալ»:

Well, believe it or not, he not only paid our school fees

Կհավատաք թե չէ, նա վճարեց ոչ միայն մեր ուսման վարձը,

but also our uniform and pocket money for food.

այլ մեր համազգեստի համար ու սննդի համար գրպանի գումար տվեց:

Clap for him.

Ծափահարեք նրան:

(Applause)

(Ծափահարություն)

When I finished my high school career,

Երբ ավարտեցի ավագ դպրոցը,

I became the head girl.

դարձա ղեկավար աղջիկ:

And when I sat for the KCSE for a second time,

Երբ 2-րդ անգամ Քենյայի միջնակարգ կրթության վկայականի քննություն հանձնեցի,

I was able to receive a B minus. Clap.

կարողացա նախորդից մի քիչ ավելի բարձր գնահատական ստանալ:

(Applause)

Ծափահարեք:

(Ծափահարություն)

Thank you.

Շնորհակալություն:

So I really want to say thank you to Anester Victory, Mr. Gatimu

Իսկապես ուզում եմ շնորհակալություն ասել Անեսթերի Հաղթանակին, պարոն Գատիմուին

and the whole Anester fraternity for giving me that chance.

և Անեսթերի բոլո ընկերններին, ինձ այդ հնարավորությունը տալու համար:

From time to time,

Ժամանակ առ ժամանակ

members of my family will insist that my sister and I should get married

ընտանիքիս անդամները պնդում են, որ ես ու քույրերս ամուսնանանք,

so that somebody will take care of us.

որպեսզի ինչ-որ մեկը մեր մասին հոգ տանի:

They will say,

Նրանք ասում են.

"We have a man for you."

«Մենք քեզ համար մի տղամարդ ենք գտել»:

I really hate the fact that people took us as property rather than children.

Ինձ դուր չէր գալիս այն,որ մարդիկ մեզ ընդունում էին որպես ունեցվածք ոչ թե երեխա:

Sometimes they will jokingly say,

Երբեմն նրանք կատակով ասում են.

"You are going to lose your market value

«Դուք կկորցնեք ձեր շուկայական արժեքը

the more educated you become."

ավելի կրթված դառնալուն զուգահեռ»:

But the truth is,

Բայց ճշմարտությունը հետևյալն է`

an educated woman is feared in my community.

իմ համայնքում կրթված կնոջից վախենում են:

But I told them, this is not what I want.

Բայց ես նրանց ասել եմ, որ դա չէ իմ ուզածը:

I don't want to get kids at 16 like my mother did.

Ես չեմ ուզում մորս նման 16 տարեկանում երեխա ունենալ:

This is not my life.

Դա իմ կյանքը չէ:

Even though my sisters and I are suffering,

Չնայած քույրերս ու ես տառապում ենք,

there's no way we are heading in that direction.

մենք ոչ մի կերպ այդ ուղով չենք գնա:

I refuse to repeat history.

Ես հրաժարվում եմ պատմությունը կրկնել:

Educating a girl will create equal and stable societies.

Աղջիկներին կրթելը կստեղծի հավասար ու կայուն հասաակություններ:

And educated refugees will be the hope

Իսկ կրթված փախստականները կլինեն

of rebuilding their countries someday.

իրենց երկրները վերակառուցելու հույսը:

Girls and women have a part to play in this

Աղջիկներն ու կանայք էլ սրանում դեր ունեն խաղալու

just as much as men.

ճիշտ այնքան, որքան տղամարդիկ:

Well, we have men in my family that encourage me to move on:

Իմ ընտանիքում կան մարդիկ, ովքեր ինձ քաջալերում են, որ առաջ գնամ`

my half brothers and also my half sisters.

խորթ եղբայրներս ու նաև խորթ քույրերս:

When I finished my high school career,

Երբ ավագ դպրոցն ավարտեցի,

I moved my sisters to Nairobi, where they live with my stepsister.

քույրերիս տարա Նայրոբի, ուր նրանք ապրում են խորթ քրոջս հետ:

They live 17 people in a house.

Նրանք 17 հոգով ապրում են մի տան մեջ:

But don't pity us.

Բայց մեզ մի խղճացեք:

The most important thing is that they all get a decent education.

Ամենակարևորն այն է, որ նրանք բոլորը պատշաճ կրթություն ստանան:

The winners of today

Այսօրվա հաղթողները

are the losers of yesterday,

երեկվա պարտվածներն են,

but who never gave up.

ովքեր չեն հանձնվել:

And that is who we are,

Եվ ահա, թե ով ենք մենք՝

my sisters and I.

քույրերս ու ես:

And I'm so proud of that.

Եվ ես հպարտ եմ դրանով:

My biggest investment in life --

Կյանքում իմ մեծագույն ավանդը...

(Applause)

(Ծափահարություն)

is the education of my sisters.

քույրերիս կրթությունն է:

Education creates an equal and fair chance for everyone to make it.

Կրթությունը բոլորի համար հավասար ու արդար հնարավորություն է ստեղծում:

I personally believe education is not all about the syllabus.

Ես ինքս կարծում եմ,որ կրթությունը միայն ուսումնական ծրագիրը չէ:

It's about friendship.

Դա ընկերություն է:

It's about discovering our talents.

Դա մեր տաղանդները բացահայտելն է:

It's about discovering our destiny.

Դա մեր ճակատագիրը բացահայտելն է:

I will, for example, not forget the joy that I had

Ես, օրինակ, երբեք չեմ մոռանա այն ուրախությունը, որ զգացի,

when I first had singing lessons in school,

երբ դպրոցում առաջին անգամ երգի դաս ունեցա,

which is still a passion of mine.

որը դեռ իմ նախասիրությունն է:

But I wouldn't have gotten that

Բայց ես դա չէի գտնի

anywhere else.

ոչ մի ուրիշ տեղ:

As a teacher, I see my classroom as a laboratory

Որպես ուսուցիչ`ես իմ դասարանը տեսնում եմ որպես լաբորատորիա,

that not only generates skills and knowledge

որը տալիս է ոչ միայն հմտություններ և գիտելիք,

but also understanding and hope.

այլև ըմբռնում և հույս:

Let's take a tree.

Եկեք վերցնենք մի ծառ:

A tree may have its branches cut,

Ծառի ճյուղերը կարող են կտրվել,

but give it water, and it will grow new branches.

բայց ջրեք ծառը և այն նորից ճյուղեր կտա:

For the child of war,

Պատերազմ ապրած երեխայի համար

an education can turn their tears of loss into a passion for peace.

կրթությունը նրանց կորստի արցունքները կարող է վերածել խաղաղության ձգտման:

And for that reason, I refuse to give up on a single student in my class.

Այդ պատճառով էլ ես չեմ դադարի աշխատել իմ աշակերտներից որևէ մեկի հետ:

(Applause)

(Ծափահարություն)

Education heals.

Կրթությունը բուժում է:

The school environment

Դպրոցական միջավայրը

gives you a focus to focus ahead.

կենտրոնացնում է ապագայի վրա:

Let's take it this way:

Եկեք դա այսպես հասկանանք.

when you're busy solving mathematical equations,

երբ զբաղված ես մաթեմատիկական հավասարումներ լուծելով

and you are memorizing poetry,

և երբ բանաստեղծություններ ես անգիր սովորում,

you forget the violence that you witnessed back home.

մոռանում ես այն բռնությունը, որին ականատես ես եղել տանը:

And that is the power of education.

Դա է կրթության հզորությունը:

It creates this place for peace.

Այն տեղ է նախապատրաստում խաղաղության համար:

Kakuma is teeming with learners.

Կակումայում սովորողները շատ են:

Over 85,000 students are enrolled in schools here,

Այստեղի դպրոցներում գրանցված են ավելի քան 85.000 աշակերտներ,

which makes up 40 percent of the refugee population.

որը կազմում է փախստականների 40 տոկոսը:

It includes children who lost years of education because of the war back home.

Կան նաև երեխաներ, որ պատերազմի պատճառով մի քանի տարի կրթությունից զրկված են եղել:

And I want to ask you a question:

Ուզում եմ ձեզ մի հարց տալ՝

If education is about building a generation of hope,

եթե կրթության նպատակը հույսի սերունդ ստեղծելն է,

why are there 120 students packed in my classroom?

ինչո՞ւ են 120 աշակերտ խցկված իմ դասարանում:

Why is it that only six percent of the primary school students

Ինչո՞ւ է հիմնական դպրոցի աշակերտների միայն 6 տոկոսը

are making it to high school,

գնում ավագ դպրոց,

simply because we do not have enough places for them?

որովհետև մենք նրանց համար բավարար տեղեր չունենք:

And why is it that only one percent of the secondary school graduates

Եվ ինչո՞ւ է, որ միջնակարգ դպրոցն ավարտածների միայն մեկ տոկոսն է

are making it to university?

համալսարան գնում:

I began by saying that I am a teacher.

Ես խոսքս սկսեցի՝ ասելով, որ ուսուցիչ եմ:

But once again, I have become a student.

Բայց ևս մեկ անգամ ես դարձել եմ ուսանող:

In March, I moved to Rwanda

Մարտ ամսին ես գնացի Ռուանդա

on a scholarship program called "Bridge2Rwanda."

մի կրթաթոշակային ծրագրով, որը կոչվում է Կամուրրջ դեպի Ռուանդա:

It prepares scholars for universities.

Այն համալսարանների համար մասնագետներ է պատրաստում:

They are able to get a chance to compete for universities abroad.

Նրանց հնարավորություն է տրվում համալսարանների համար արտասահմանում մրցելու

I am now having teachers telling me what to do,

Ես ուսուցիչներ չունեմ, որ ինձ ասեն, թե ինչ անեմ՝

instead of the other way round.

դրա հակառակն անելու փոխարեն:

People are once again investing in me.

Մարդիկ ևս մեկ անգամ աջակցում են ինձ:

So I want to ask you all to invest in young refugees.

Ես ուզում եմ բոլորիդ խնդրել աջակցել ձեր երիտասարդ փախստականներին:

Think of the tree that we mentioned earlier.

Մտածեք այն ծառի մասին, որ մասին ասացի:

We are the generation to plant it,

Մենք այն սերունդն ենք, որ պիտի տնկի այն,

so that the next generation can water it,

որպեսզի հաջորդ սերունդն էլ կարողանա այն ջրել,

and the one that follows will enjoy the shade.

իսկ դրան հաջորդող սերունդը կվայելի ստվերը:

They will reap the benefits.

Նրանք օգուտ կստանան:

And the greatest benefit of them all

Իսկ նրանց բոլորի ամենամեծ օգուտը կրթությունն է,

is an education that will last.

որի արդյունքը երկարատև կլինի:

Thank you.

Շնորհակալություն

(Applause)

(Ծափահարություն)