Kavita Ramdas: Radical women, embracing tradition

Μετάφραση: Georgios Chatzimilioudis Επιμέλεια: Leonidas Argyros

Salaam. Namaskar.

[Ινδικά]

Good morning.

Καλημέρα.

Given my TED profile, you might be expecting

Με βάση το βιογραφικό μου στο TED,

that I'm going to speak to you about

ίσως περιμένετε ότι θα σας μιλήσω για

the latest philanthropic trends --

τις τελευταίες φιλανθρωπικές τάσεις,

the one that's currently got Wall Street

αυτές που κάνουν την Γουόλ Στρητ

and the World Bank buzzing --

και την Παγκόσμια Τράπεζα να παραμιλούν,

how to invest in women,

πως να επενδύσουμε στις γυναίκες,

how to empower them, how to save them.

πως να τις δώσουμε εφόδια, πως να τις σώσουμε.

Not me.

Όχι εγώ.

I am interested in how women

Εμένα με ενδιαφέρει πώς οι γυναίκες

are saving us.

σώζουν εμάς.

They're saving us by redefining and re-imagining

Μας σώζουν επαναπροσδιορίζοντας

a future that defies and blurs

ένα μέλλον που αψηφά και παραμερίζει

accepted polarities,

αποδεκτές πολώσεις,

polarities we've taken for granted for a long time,

πολώσεις που θεωρούμε δεδομένες εδώ και πολύ καιρό,

like the ones between modernity and tradition,

όπως αυτές μεταξύ μοντερνισμού και παράδοσης,

First World and Third World,

του Πρώτου Κόσμου και του Τρίτου Κόσμου,

oppression and opportunity.

της καταπίεσης και της ευκαιρίας.

In the midst of the daunting challenges

Εν μέσω αποθαρρυντικών προκλήσεων

we face as a global community,

που αντιμετωπίζουμε ως παγκόσμια κοινότητα,

there's something about

υπάρχει κάτι σε αυτό

this third way raga

το ράγκα τρίτου τρόπου

that is making my heart sing.

που κάνει την καρδιά μου να τραγουδάει.

What intrigues me most

Αυτό που με ενθουσιάζει περισσότερο

is how women are doing this,

είναι το πώς το καταφέρνουν οι γυναίκες,

despite a set of paradoxes

παρόλα τα παράδοξα

that are both frustrating and fascinating.

που είναι τόσο απογοητευτικά όσο και συναρπαστικά.

Why is it that women are, on the one hand,

Πώς γίνεται οι γυναίκες από τη μία

viciously oppressed by cultural practices,

να καταπιέζονται βάναυσα από πολιτιστικές συνήθειες,

and yet at the same time,

και από την άλλη

are the preservers of cultures in most societies?

να είναι οι συντηρητές των πολιτισμών στις περισσότερες κοινωνίες;

Is the hijab or the headscarf

Είναι το χιτζάμπ και η μαντίλα

a symbol of submission

σύμβολο υποταγής

or resistance?

ή αντίστασης;

When so many women and girls

Όταν τόσες γυναίκες και κορίτσια

are beaten, raped, maimed

καταχερίζονται, βιάζονται, ακρωτηριάζονται

on a daily basis

καθημερινά

in the name of all kinds of causes --

στο όνομα κάθε είδους σκοπού,

honor, religion, nationality --

τιμής, θρησκείας, εθνικότητας,

what allows women to replant trees,

πώς γίνεται οι γυναίκες να αναφυτεύουν δέντρα,

to rebuild societies,

να ανοικοδομούν κοινωνίες,

to lead radical, non-violent movements

να ηγούνται ριζοσπαστικά, μη βίαια κινήματα

for social change?

για κοινωνική αλλαγή;

Is it different women

Είναι διαφορετικές γυναίκες

who are doing the preserving and the radicalizing?

οι συντηρητές και οι ριζοσπάστες;

Or are they one and the same?

Ή μήπως είναι οι ίδιες;

Are we guilty, as Chimamanda Adichie reminded us

Είμαστε ένοχοι, όπως μας υπενθύμισε η Τσιμαμάντα Αντίτσι

at the TED conference in Oxford,

στο συνέδριο TED της Οξφόρδης,

of assuming that there is a single story

επειδή πιστεύουμε ότι υπάρχει μόνο μία ιστορία

of women's struggles for their rights

των αγώνων των γυναικών για τα δικαιώματά τους,

while there are, in fact, many?

ενώ στην πραγματικότητα υπάρχουν πολλές.

And what, if anything,

Και τι ρόλο

do men have to do with it?

παίζουν οι άνδρες σε αυτές;

Much of my life has been a quest

Στο μεγαλύτερο μέρος της ζωής μου προσπάθησα

to get some answers to these questions.

να βρω απαντήσεις σε αυτά τα ερωτήματα.

It's taken me across the globe

Η αναζήτηση αυτή με ταξίδεψε στον κόσμο,

and introduced me to some amazing people.

και μου γνώρισε καταπληκτικούς ανθρώπους.

In the process, I've gathered a few fragments

Έτσι, συγκέντρωσα μερικά κομμάτια

that help me shed some light on this puzzle.

που με βοήθησαν να ρίξω λίγο φως σε αυτό το παζλ.

Among those who've helped open my eyes

Μεταξύ των ανθρώπων που με βοήθησαν

to a third way

να δω έναν τρίτο τρόπο,

are: a devout Muslim in Afghanistan,

είναι μια αφοσιωμένη Μουσουλμάνα στο Αφγανιστάν,

a group of harmonizing lesbians in Croatia

μια ομάδα αρμονικών λεσβίων στην Κροατία

and a taboo breaker in Liberia.

και μια Λιβεριανή που αψήφισε τα ταμπού.

I'm indebted to them,

Τους είμαι ευγνώμον,

as I am to my parents,

όπως είμαι και στους γονείς μου,

who for some set of misdemeanors in their last life,

οι οποίοι για κάποια αμαρτήματα στην προηγούμενη ζωή τους

were blessed with three daughters in this one.

ευλογήθηκαν με τρεις κόρες στην τωρινή.

And for reasons equally unclear to me,

Και για λόγους εξίσου ασαφείς

seem to be inordinately proud of the three of us.

φαίνεται να είναι υπέρμετρα υπερήφανοι για μας.

I was born and raised here in India,

Γεννήθηκα και μεγάλωσα εδώ στην Ινδία,

and I learned from an early age

και από μικρή ηλικία έμαθα

to be deeply suspicious of the aunties and uncles

να είμαι βαθύτατα καχύποπτη με θείες και θείους

who would bend down, pat us on the head

που έσκυβαν, μας χάιδευαν το κεφάλι

and then say to my parents

και έλεγαν στου γονείς μου,

with no problem at all,

με κανένα απολύτως δυσταγμό,

"Poor things. You only have three daughters.

"Καημένοι. Έχετε μόνο τρεις κόρες.

But you're young, you could still try again."

Αλλά είστε νέοι. Μπορείτε να ξαναπροσπαθήσετε."

My sense of outrage

Η αγανάκτησή μου

about women's rights

για τα δικαιώματα των γυναικών

was brought to a boil when I was about 11.

κορυφώθηκε όταν ήμουν 11.

My aunt, an incredibly articulate

Η θεία μου, μια απίστευτα

and brilliant woman,

εύγλωττη και λαμπρή γυναίκα,

was widowed early.

έμεινε χήρα νωρίς.

A flock of relatives descended on her.

Ένα σμήνος από συγγενείς έπεσε πάνω της.

They took off her colorful sari.

Της αφαίρεσαν το πολύχρωμο

They made her wear a white one.

σάρι της και την ανάγκασαν να φοράει ένα άσπρο.

They wiped her bindi off her forehead.

Της έσβησαν το μπίντι από το μέτωπό της.

They broke her bangles.

Της έσπασαν τα βραχιόλια της.

Her daughter, Rani,

Η κόρη της, η Ράνι,

a few years older than me,

μερικά χρόνια μεγαλύτερή μου,

sat in her lap bewildered,

καθόταν στην αγκαλιά της σαστισμένη,

not knowing what had happened

μην ξέροντας τι είχε συμβεί

to the confident woman

στην μητέρα της που κάποτε ήταν

she once knew as her mother.

μια γυναίκα γεμάτη αυτοπεποίθηση.

Late that night, I heard my mother

Εκείνο το βράδυ, άκουσα τη μητέρα μου

begging my father,

να παρακαλάει τον πατέρα μου,

"Please do something Ramu. Can't you intervene?"

"Σε παρακαλώ κάνε κάτι Ράμου. Δεν μπορείς να παρέμβεις;"

And my father, in a low voice, muttering,

Και ο πατέρας μου, σε χαμηλό τόνο, μουρμούρισε,

"I'm just the youngest brother, there's nothing I can do.

"Είμαι απλά ο μικρότερος αδερφός, δεν μπορώ να κάνω τίποτα.

This is tradition."

Έτσι είναι η παράδοση."

That's the night I learned the rules

Εκείνο το βράδυ έμαθα τους κανόνες για το

about what it means to be female in this world.

τι σημαίνει να είσαι γυναίκα σε αυτόν τον κόσμο.

Women don't make those rules,

Οι γυναίκες δεν φτιάχνουν τους κανόνες,

but they define us, and they define

αλλά αυτοί μας ορίζουν, και ορίζουν

our opportunities and our chances.

της δυνατότητές μας και τις ευκαιρίες μας.

And men are affected by those rules too.

Και οι άντρες επηρεάζονται από αυτούς τους κανόνες.

My father, who had fought in three wars,

Ο πατέρας μου, που είχε πολεμήσει σε τρεις πολέμους,

could not save his own sister

δεν μπορούσε να γλιτώσει την αδερφή του

from this suffering.

από αυτό το βάσανο.

By 18,

Στα 18 μου, υπό την

under the excellent tutelage of my mother,

εξαιρετική καθοδήγηση της μητέρας μου,

I was therefore, as you might expect,

ήμουνα, όπως θα φαντάζεστε,

defiantly feminist.

αψήφιστα φεμινίστρια.

On the streets chanting,

Στους δρόμους φωνάζοντας,

"[Hindi]

[Ινδικά]

[Hindi]

[Ινδικά]

We are the women of India.

"Είμαστε οι γυναίκες της Ινδίας.

We are not flowers, we are sparks of change."

Δεν είμαστε λουλούδια, είμαστε σπίθες αλλαγής."

By the time I got to Beijing in 1995,

Όταν πήγα στο Πεκίνο το 1995,

it was clear to me, the only way

ήμουνα πεποισμένη ότι ο μόνος τρόπος

to achieve gender equality

να επιτευχθεί η ισότητα των φύλων

was to overturn centuries

ήταν να ανατραπούν αιώνες

of oppressive tradition.

καταπιεστικής παράδοσης.

Soon after I returned from Beijing,

Μόλις επέστρεψα από το Πεκίνο,

I leapt at the chance to work for this wonderful organization,

έτρεξα να εργαστώ στον θαυμάσιο οργανισμό, ιδρυμένο από γυναίκες,

founded by women,

για την στήριξη οργανισμών για

to support women's rights organizations around the globe.

τα δικαιώματα των γυναικών ανά τον κόσμο.

But barely six months into my new job,

Όμως, έξι μόλις μήνες στη νέα μου δουλειά

I met a woman

γνώρισα μια γυναίκα

who forced me to challenge all my assumptions.

που με ανάγκασε να αμφισβητήσω όλες μου τις παραδοχές.

Her name is Sakena Yacoobi.

Την λένε Σακήνα Γιακούμπι.

She walked into my office

Μπήκε στο γραφείο μου

at a time when no one knew

την εποχή που κανείς στις Ηνωμένες Πολιτείες

where Afghanistan was in the United States.

δεν ήξερε που βρίσκεται το Αφγανιστάν.

She said to me, "It is not about the burka."

Μου είπε, "Δεν έχει να κάνει με τη μπούρκα."

She was the most determined advocate

Ήταν η πιο αποφασισμένη υπερασπιστής

for women's rights I had ever heard.

των δικαιωμάτων των γυναικών που είχα ακούσει ποτέ.

She told me women were running underground schools

Μου είπε ότι γυναίκες λειτουργούσαν κρυφά σχολεία

in her communities inside Afghanistan,

στις κοινότητες μέσα στο Αφγανιστάν

and that her organization, the Afghan Institute of Learning,

και ο οργανισμός της, το Αφγανικό Ινστιτούτο Μάθησης,

had started a school in Pakistan.

είχε ξεκινήσει ένα σχολείο στο Πακιστάν.

She said, "The first thing anyone who is a Muslim knows

Είπε, "Το πρώτο πράγμα που γνωρίζει ένας Μουσουλμάνος

is that the Koran requires

είναι ότι το Κοράνι επιβάλλει

and strongly supports literacy.

και υποστηρίζει ένθερμα τον αλφαβητισμό.

The prophet wanted every believer

Ο προφήτης ήθελε κάθε πιστός

to be able to read the Koran for themselves."

να μπορεί να διαβάσει το Κοράνι από μόνος του."

Had I heard right?

Είχα ακούσει καλά;

Was a women's rights advocate

Μια υποστηρικτής των δικαιωμάτων των γυναικών

invoking religion?

επικαλούνταν τη θρησκεία;

But Sakena defies labels.

Η Σακήνα αψηφά τις επιγραφές.

She always wears a headscarf,

Πάντα φοράει μαντίλα.

but I've walked alongside with her on a beach

Όμως, περπάτησα μαζί της στην παραλία

with her long hair flying in the breeze.

με το μακρύ μαλλί της να ανεμίζει στον αέρα.

She starts every lecture with a prayer,

Ξεκινάει κάθε μάθημα με προσευχή,

but she's a single, feisty,

όμως είναι μια ανύπαντρη, αποφασισμένη,

financially independent woman

οικονομικά ανεξάρτητη γυναίκα

in a country where girls are married off at the age of 12.

σε μια χώρα όπου τα κορίτσια δίνονται για γάμο στην ηλικία των 12.

She is also immensely pragmatic.

Είναι επίσης εξαιρετικά ρεαλίστρια.

"This headscarf and these clothes," she says,

"Αυτή η μαντίλα και αυτή η ενδυμασία," λέει,

"give me the freedom to do what I need to do

"μου δίνουν την ελευθερία να κάνω αυτά που πρέπει

to speak to those whose support and assistance

για να μιλήσω σ' αυτούς των οποίων τη στήριξη

are critical for this work.

και βοήθεια χρειάζομαι για το έργο μου.

When I had to open the school in the refugee camp,

Όταν έπρεπε να ανοίξω το σχολείο στον

I went to see the imam.

προσφυγικό καταυλισμό, πήγα να δω τον ιμάμη.

I told him, 'I'm a believer, and women and children

Του είπα ότι είμαι θρησκευόμενη, και ότι γυναίκες και παιδιά

in these terrible conditions

σε αυτές τις άθλιες συνθήκες

need their faith to survive.'"

χρειάζονται την πίστη τους για να επιβιώσουν."

She smiles slyly.

Χαμογέλασε πονηρά.

"He was flattered.

"Ήταν κολακευμένος.

He began to come twice a week to my center

Άρχισε να έρχεται δύο φορές τη βδομάδα στο σχολείο μου

because women could not go to the mosque.

επειδή οι γυναίκες δεν μπορούσαν να πάνε στο τέμενος.

And after he would leave,

Και όποτε έφευγε,

women and girls would stay behind.

οι γυναίκες και τα κορίτσια έμεναν πίσω.

We began with a small literacy class

Ξεκινήσαμε με μια μικρή τάξη γραμματισμού

to read the Koran,

για να διαβάσουν το Κοράνι,

then a math class, then an English class, then computer classes.

μετά μαθηματικά, μετά Αγγλικά, μετά υπολογιστές.

In a few weeks, everyone in the refugee camp

Μέσα σε λίγες εβδομάδες, όλοι στον προσφυγικό καταυλισμό

was in our classes."

ερχόντουσαν στην τάξη."

Sakena is a teacher

Η Σακήνα είναι δασκάλα

at a time when to educate women

σε μια εποχή όπου η μόρφωση των γυναικών

is a dangerous business in Afghanistan.

είναι ένα επικίνδυνο εγχείρημα στο Αφγανιστάν.

She is on the Taliban's hit list.

Η Σακήνα είναι στη λίστα στόχων των Ταλιμπάν.

I worry about her every time she travels across that country.

Ανησυχώ κάθε φορά που ταξιδεύει μέσα στη χώρα.

She shrugs when I ask her about safety.

Εκείνη ανασηκώνει τους ώμους όποτε αναφέρομαι στην ασφάλειά της.

"Kavita jaan, we cannot allow ourselves to be afraid.

"Καβίτα μου, δεν έχουμε την πολυτέλεια να φοβόμαστε.

Look at those young girls who go back to school

Κοίτα τα νεαρά κορίτσια που συνεχίζουν να πηγαίνουν

when acid is thrown in their face."

σχολείο και ας τους ρίξαν οξύ στο πρόσωπο."

And I smile, and I nod,

Και τότε χαμογελάω, και νεύω,

realizing I'm watching women and girls

συνειδητοποιώντας ότι βλέπω γυναίκες και κορίτσια

using their own religious traditions and practices,

να χρησιμοποιούν τις θρησκευτικές παραδόσεις και τα έθιμά τους,

turning them into instruments

να τις κάνουν εργαλεία

of opposition and opportunity.

αντίστασης και δημιουργίας ευκαιριών.

Their path is their own

Οι ίδιες δημιούργησαν το μονοπάτι τους

and it looks towards an Afghanistan

που οδηγεί σε ένα Αφγανιστάν

that will be different.

που θα είναι διαφορετικό.

Being different is something the women

Το να είσαι διαφορετική είναι κάτι που

of Lesbor in Zagreb, Croatia

οι γυναίκες της Λέσμπορ

know all too well.

στο Ζάγκρεμπ Κροατίας γνωρίζουν πολύ καλά.

To be a lesbian, a dyke,

Το να είσαι λεσβία,

a homosexual

μια ομοφυλόφιλη,

in most parts of the world, including right here

στην πλειοψηφία του κόσμου,

in our country, India,

όπως και εδώ στην Ινδία, σημαίνει

is to occupy a place of immense discomfort

να βρίσκεσαι σε ένα μέρος με τεράστιες σκοτούρες

and extreme prejudice.

και ακραίες προκαταλήψεις.

In post-conflict societies like Croatia,

Σε μεταπολεμικές κοινωνίες όπως είναι η Κροατία,

where a hyper-nationalism and religiosity

όπου ο υπερ-εθνικισμός και η θρησκευτικότητα

have created an environment unbearable

έχουν δημιουργήσει ένα περιβάλλον αφόρητο

for anyone who might

για οποιονδήποτε θεωρείται

be considered a social outcast.

κοινωνικά στιγματισμένος.

So enter a group of out dykes,

Φανταστείτε μια ομάδα ομοφυλόφιλων

young women who love the old music

νεαρών γυναικών που αγαπούν την παλιά μουσική

that once spread across that region

που κάποτε ακουγόταν σε ολόκληρη την περιοχή

from Macedonia to Bosnia,

από τα Σκόπια μέχρι τη Βοσνία,

from Serbia to Slovenia.

από τη Σερβία μέχρι τη Σλοβενία.

These folk singers met at college at a gender studies program.

Αυτές οι παραδοσιακές τραγουδίστριες γνωρίστηκαν στη σχολή φυλετικών σπουδών.

Many are in their 20s, some are mothers.

Πολλές είναι 20-άρες. Άλλες είναι μητέρες.

Many have struggled to come out to their communities,

Πολλές είχαν δυσκολίες να φανερωθούν στις κοινότητές τους.

in families whose religious beliefs make it hard to accept

Οι θρησκευτικές πεποιθήσεις καθιστούν δύσκολο στις οικογένειες να αποδεχτούν

that their daughters are not sick,

ότι οι κόρες τους δεν είναι άρρωστες,

just queer.

απλά διαφορετικές.

As Leah, one of the founders of the group, says,

Όπως η Λήα, μια από τους ιδρυτές της ομάδας, λέει,

"I like traditional music very much.

"Μου αρέσει πολύ η παραδοσιακή μουσική,

I also like rock and roll.

όπως και η ροκ εντ ρολ.

So Lesbor, we blend the two.

Έτσι, στη Λεσμπόρ τις συνδυάζουμε.

I see traditional music like a kind of rebellion,

Η παραδοσιακή μουσική για μένα είναι ένα είδος επανάστασης,

in which people can really speak their voice,

στην οποία οι άνθρωποι μπορούν να εκφράσουν τις απόψεις τους,

especially traditional songs

ειδικά τα παραδοσιακά τραγούδια

from other parts of the former Yugoslav Republic.

από άλλα μέρη της πρώην Γιουγκοσλαβίας.

After the war, lots of these songs were lost,

Μετά τον πόλεμο, πολλά τραγούδια χαθήκανε.

but they are a part of our childhood and our history,

Είναι όμως μέρος της παιδικής ηλικίας και

and we should not forget them."

της ιστορίας μας, και δεν κάνει να τα ξεχνάμε."

Improbably, this LGBT singing choir

Παραδόξως, αυτή η χορωδία των ΛΟΑΤ

has demonstrated how women

μας δείχνει πώς οι γυναίκες

are investing in tradition to create change,

επενδύουν στην παράδοση για να επιφέρουν αλλαγή,

like alchemists turning discord into harmony.

σαν αλχημιστές που μετατρέπουν τη διχόνοια σε αρμονία.

Their repertoire includes

Το ρεπερτόριό τους περιλαμβάνει

the Croatian national anthem,

τον Κροατικό εθνικό ύμνο,

a Bosnian love song

ένα ερωτικό τραγούδι από τη Βοσνία

and Serbian duets.

και Σερβικά ντουέτα.

And, Leah adds with a grin,

Η Λήα προσθέτει με ένα χαμόγελο,

"Kavita, we especially are proud of our Christmas music,

"Καβίτα, είμαστε ιδιαίτερα περήφανες για τη Χριστουγεννιάτικη μουσική μας

because it shows we are open to religious practices

διότι αποδεικνύει ότι είμαστε ανοιχτές σε θρησκευτικά έθιμα

even though Catholic Church

παρόλο που η Καθολική Εκκλησία

hates us LGBT."

μισεί εμάς τους ΛΟΑΤ.

Their concerts draw from

Οι συναυλίες τους ελκύουν κόσμο από

their own communities, yes,

την ίδια την κοινότητά τους, ναι,

but also from an older generation:

αλλά και από παλαιότερες γενιές,

a generation that might be

γενιές που μάλλον είναι

suspicious of homosexuality,

προκατηλημμένες ως προς την ομοφυλοφιλία,

but is nostalgic for its own music and the past it represents.

αλλά νοσταλγούν τη μουσική τους και το παρελθόν που αντιπροσωπεύει.

One father, who had initially balked at his daughter

Ένας πατέρας που αρχικά απέφευγε την κόρη του

coming out in such a choir,

που συμμετείχε σε μια τέτοια χορωδία,

now writes songs for them.

τώρα τους γράφει τραγούδια.

In the Middle Ages, troubadours

Κατά τον μεσαίωνα, τροβαδούροι

would travel across the land

ταξίδευαν σε όλη τη χώρα

singing their tales and sharing their verses:

τραγουδώντας τις ιστορίες τους και μοιράζοντας τους στίχους τους.

Lesbor travels through the Balkans like this,

Παρόμοια, οι Λέσμπορ ταξιδεύουν στα Βαλκάνια τραγουδώντας,

singing, connecting people divided

ενώνοντας ανθρώπους που τους χώρισε

by religion, nationality and language.

η θρησκεία, η εθνικότητα και η γλώσσα,

Bosnians, Croats and Serbs

Βόσνιοι, Κροάτες και Σέρβοι

find a rare shared space of pride in their history,

βρίσκουν ένα σπάνιο κοινό έδαφος υπερηφάνειας για την ιστορία τους,

and Lesbor reminds them that

και οι Λέσμπορ τους υπενθυμίζουν ότι τραγούδια

the songs one group often claims as theirs alone

που μια ομάδα επικαλείται ως αποκλειστικά δικά της,

really belong to them all.

στην πραγματικότητα ανήκουν σε όλους.

(Singing)

(Τραγούδι)

Yesterday, Mallika Sarabhai showed us

Χθες, η Μαλλίκα Σαραμπάι μας έδειξε

that music can create a world

ότι η μουσική μπορεί να φτιάξει έναν κόσμο

more accepting of difference

που αποδέχεται καλύτερα την διαφορετικότητα

than the one we have been given.

από ότι ο κόσμος που μας δόθηκε.

The world Leymah Gbowee was given

Ο κόσμος που δόθηκε στην Λάυμα Μπόουη

was a world at war.

ήταν ένας κόσμος πολέμου.

Liberia had been torn apart by civil strife for decades.

Ο εμφύλιος κατασπάραζε την Λιβερία εδώ και δεκαετίες.

Leymah was not an activist, she was a mother of three.

Η Λάυμα δεν ήταν ακτιβίστρια, ήταν μητέρα με

But she was sick with worry:

τρία παιδιά και την αρρώσταινε η ανησυχία.

She worried her son would be abducted

Ανησυχούσε μην απαγάγουν το γιο της

and taken off to be a child soldier,

και τον πάρουν για παιδί στρατιώτη.

she worried her daughters would be raped,

Ανησυχούσε μήπως βιάσουν τις κόρες της.

she worried for their lives.

Ανησυχούσε για τη ζωή τους.

One night, she had a dream.

Ένα βράδυ, είδε ένα όνειρο.

She dreamt she and thousands of other women

Είδε ότι η ίδια μαζί με χιλιάδες άλλες γυναίκες

ended the bloodshed.

έβαλαν τέλος στην αιματοχυσία.

The next morning at church, she asked others how they felt.

Την επομένη στην εκκλησία, ρώτησε άλλες γυναίκες πως νιώθουν.

They were all tired of the fighting.

Όλες είχαν κουραστεί από τις μάχες.

We need peace, and we need our leaders to know

Χρειαζόμαστε ειρήνη, και πρέπει οι ηγέτες μας να μάθουν

we will not rest until there is peace.

ότι δε θα αναπαυθούμε εώς ότου υπάρξει ειρήνη.

Among Leymah's friends was a policewoman who was Muslim.

Μια από τις φίλες της Λάυμα, ήταν αστυνόμος και Μουσουλμάνα.

She promised to raise the issue with her community.

Της υποσχέθηκε να θέσει το ζήτημα και στη δική της κοινότητα.

At the next Friday sermon,

Στην λειτουργία της επόμενης Παρασκευής.

the women who were sitting in the side room of the mosque

οι γυναίκες στο πλευρικό δωμάτιο του τέμενους

began to share their distress at the state of affairs.

άρχισαν να μοιράζονται την απελπισία τους για την κατάσταση.

"What does it matter?" they said, "A bullet doesn't distinguish

"Τι νόημα έχει;" είπανε, "Μια σφαίρα δεν μπορεί να ξεχωρίσει

between a Muslim and a Christian."

ένα Μουσουλμάνο από ένα Χριστιανό."

This small group of women,

Αυτή η μικρή ομάδα γυναικών

determined to bring an end to the war,

αποφάσισε να βάλει τέλος στον πόλεμο.

and they chose to use their traditions to make a point:

Και επέλεξαν να χρησιμοποιήσουν τις παραδόσεις τους για να ακουστούν.

Liberian women usually wear

Οι γυναίκες της Λιβερίας συνήθως φοράνε

lots of jewelry and colorful clothing.

πολλά κοσμήματα και πολύχρωμα ρούχα.

But no, for the protest, they dressed

Αλλά όχι, για αυτήν τη διαμαρτυρία

all in white, no makeup.

ντύθηκαν στα λευκά, χωρίς μακιγιάζ.

As Leymah said, "We wore the white

Όπως είπε η Λάυμα, "Φορέσαμε λευκά

saying we were out for peace."

λέγοντας ότι ζητούσαμε ειρήνη."

They stood on the side of the road on which

Σταθήκαν στην άκρη του δρόμου όπου περνούσε

Charles Taylor's motorcade passed every day.

η αυτοκινητοπομπή του Τσαρλ Τέυλορ κάθε μέρα.

They stood for weeks --

Στέκονταν για εβδομάδες,

first just 10, then 20, then 50, then hundreds of women --

αρχικά 10, έπειτα 20, ύστερα 50, μετά εκατοντάδες γυναίκες

wearing white, singing, dancing,

στα λευκά, τραγουδώντας, χορεύοντας,

saying they were out for peace.

λέγοντας ότι ζητάνε ειρήνη.

Eventually, opposing forces in Liberia

Τελικά, οι αντίπαλες δυνάμεις στην Λιβερία

were pushed to hold peace talks in Ghana.

ωθήθηκαν σε ειρηνευτικές συνομιλίες στην Γκάνα.

The peace talks dragged on and on and on.

Οι συνομιλίες παρατείνονταν ξανά και ξανά.

Leymah and her sisters had had enough.

Η Λάυμα και οι αδερφές της δεν άντεχαν άλλο.

With their remaining funds, they took

Με ό,τι χρήματα είχαν απομείνει μια μικρή ομάδα γυναικών

a small group of women down to the venue of the peace talks

πήγε στο χώρο όπου διεξάγονταν οι συνομιλίες,

and they surrounded the building.

και περικύκλωσαν το κτίριο.

In a now famous CNN clip,

Μια διάσημη πλέον μαγνητοσκόπηση του CNN

you can see them sitting on the ground, their arms linked.

τις δείχνει καθιστές στο έδαφος σφιχτά αγκαζέ.

We know this in India. It's called a [Hindi].

Το ξέρουμε αυτό στην Ινδία. Λέγεται [Ινδικά].

Then things get tense.

Τότε τα πράγματα αγριεύουν.

The police are called in to physically remove the women.

Η αστυνομία καλείται να απομακρύνει τις γυναίκες.

As the senior officer approaches with a baton,

Καθώς ο ανώτερος αξιωματικός πλησιάζει με το κλομπ,

Leymah stands up with deliberation,

η Λάυμα σηκώνεται με σκοπιμότητα,

reaches her arms up over her head,

σηκώνει τα χέρια πάνω από το κεφάλι της,

and begins, very slowly,

και αρχίζει, πολύ αργά,

to untie her headdress that covers her hair.

να λύνει το διακοσμητικό ένδυμα που καλύπτει τα μαλλιά της.

You can see the policeman's face.

Φαίνεται το πρόσωπο του αστυνομικού.

He looks embarrassed. He backs away.

Φαίνεται ντροπιασμένος. Κάνει πίσω.

And the next thing you know,

Και την επόμενη στιγμή,

the police have disappeared.

οι αστυνομικοί είχαν εξαφανιστεί.

Leymah said to me later,

Η Λάυμα ύστερα μου είπε,

"It's a taboo, you know, in West Africa.

"Ξέρεις, είναι ταμπού στην Δυτική Αφρική.

If an older woman undresses in front of a man

Όταν μια ηλικιωμένη γυναίκα γδύνεται μπροστά σε έναν άντρα

because she wants to,

επειδή το θέλει εκείνη,

the man's family is cursed."

η οικογένεια του άντρα καταράσσεται."

(Laughter)

(Γέλια)

(Applause)

(Χειροκρότημα)

She said, "I don't know if he did it because he believed,

Μου είπε, "Δεν ξέρω αν έκανε πίσω επειδή το πίστευε,

but he knew we were not going to leave.

αλλά σίγουρα κατάλαβε ότι δεν σκοπεύμε να φύγουμε.

We were not going to leave until the peace accord was signed."

Δεν θα φεύγαμε εώς ότου υπογραφεί η ειρηνευτική συμφωνία."

And the peace accord was signed.

Και η ειρηνευτική συμφωνία υπεγράφη.

And the women of Liberia

Και οι γυναίκες της Λιβερίας

then mobilized in support of Ellen Johnson Sirleaf,

μετά κινητοποιήθηκαν υπέρ της Έλλεν Τζόνσον Σέρληφ,

a woman who broke a few taboos herself

μια γυναίκα που επίσης αψήφισε μερικά ταμπού

becoming the first elected woman head of state

με το να γίνει η πρώτη γυναίκα που εκλέχθηκε

in Africa in years.

πρόεδρος στην Αφρική εδώ και χρόνια.

When she made her presidential address,

Όταν απήυθυνε την προεδρική της ομιλία,

she acknowledged these brave women of Liberia

αναφέρθηκε στις γενναίες γυναίκες της Λιβερίας

who allowed her to win against a football star --

που της έδωσαν την δυνατότητα να νικήσει εναντίον

that's soccer for you Americans --

ενός σταρ του ποδοσφαίρου -- εσείς οι Αμερικάνοι

no less.

το λέτε σόκερ.

Women like Sakena and Leah

Γυναίκες σαν την Σακήνα και τη Λήα

and Leymah

και τη Λάυμα

have humbled me and changed me

με κάνανε μετριόφρων και με αλλάξανε

and made me realize that I should not be so quick

και μου έδωσαν να καταλάβω ότι δεν κάνει

to jump to assumptions of any kind.

να προτρέχω σε υποθέσεις.

They've also saved me from my righteous anger

Με σώσανε από τη δικαιολογημένη μου οργή

by offering insights into this third way.

δείχνοντάς μου πώς δουλεύει ο τρίτος τρόπος.

A Filipina activist once said to me,

Μια Φιλιππινέζα ακτιβίστρια μου είχε πει κάποτε,

"How do you cook a rice cake?

"Πώς μαγειρεύεις ένα κέικ ρυζιού;"

With heat from the bottom and heat from the top."

Με θερμότητα από κάτω και θερμότητα από πάνω."

The protests, the marches,

Οι διαμαρτυρίες, οι πορείες,

the uncompromising position that

η ασυμβίβαστη θέση ότι τα δικαιώματα

women's rights are human rights, full stop.

των γυναικών είναι ανθρώπινα δικαιώματα, τελεία και παύλα,

That's the heat from the bottom.

είναι η θερμότητα από κάτω.

That's Malcolm X and the suffragists

Εδώ ανοίκει ο Μάλκολμ Εξ και οι Σουφραζέτες

and gay pride parades.

και οι παρελάσεις υπερηφάνειας.

But we also need the heat from the top.

Χρειάζεται, όμως, θερμότητα και από την κορυφή.

And in most parts of the world,

Και στην πλειοψηφία του κόσμου

that top is still

η κορυφή εξακολουθεί

controlled by men.

να ελέγχεται από άντρες.

So to paraphrase Marx: Women make change,

Παραφράζοντας το Μαρξ: Οι γυναίκες επιφέρουν αλλαγή,

but not in circumstances of their own choosing.

αλλά όχι σε συνθήκες που οι ίδιες επιλέγουν.

They have to negotiate.

Πρέπει να διαπραγματευτούν.

They have to subvert tradition that once silenced them

Πρέπει να ανατρέψουν την παράδοση που κάποτε τις φίμωνε

in order to give voice to new aspirations.

ώστε να δώσουν φωνή σε νέες προσδοκίες.

And they need allies from their communities.

Και χρειάζονται συμμάχους από τις κοινότητές τους,

Allies like the imam,

συμμάχους όπως ο ιμάμης,

allies like the father who now writes songs

συμμάχους όπως ο πατέρας που γράφει τραγούδια

for a lesbian group in Croatia,

για μια ομάδα λεσβίων στην Κροατία,

allies like the policeman who honored a taboo and backed away,

συμμάχους όπως ο αστυνομικός που τίμησε ένα ταμπού και έκανε πίσω,

allies like my father,

συμμάχους όπως ο πατέρας μου,

who couldn't help his sister but has helped three daughters

που δεν μπόρεσε να βοηθήσει την αδερφή του, αλλά βοήθησε

pursue their dreams.

τρεις κόρες να κυνηγήσουν τα όνειρά τους.

Maybe this is because feminism,

Αυτό χρειάζεται διότι ο φεμινισμός,

unlike almost every other social movement,

σε αντίθεση με άλλα κοινωνικά κινήματα,

is not a struggle against a distinct oppressor --

δεν εναντιώνεται σε συγκεκριμένο καταπιεστή.

it's not the ruling class

Δεν είναι η άρχουσα τάξη

or the occupiers or the colonizers --

ή οι εισβολείς ή οι αποικιοκράτες.

it's against a deeply held set of beliefs and assumptions

Εναντιώνεται σε ένα σύνολο από βαθιά ριζομένες πεποιθήσεις και παραδοχές,

that we women, far too often,

που ακόμα και εμείς οι γυναίκες

hold ourselves.

κατέχουμε συχνά.

And perhaps this is the ultimate gift of feminism,

Και ίσως αυτός είναι ο θησαυρός του φεμινισμού,

that the personal is in fact the political.

ότι κάτι προσωπικό στην ουσία είναι κάτι πολιτικό.

So that, as Eleanor Roosevelt said once of human rights,

Όπως είπε η Έλινορ Ρούζβελτ για τα ανθρώπινα δικαιώματα,

the same is true of gender equality:

το ίδιο ισχύει και για την ισότητα των φύλων,

that it starts in small places, close to home.

ξεκινά σε μικρούς χώρους, κόντα στο σπίτι.

On the streets, yes,

Στους δρόμους, ναι,

but also in negotiations at the kitchen table

αλλά και στις διαπραγματεύσεις στο τραπέζι της κουζίνας

and in the marital bed

και στο συζυγικό κρεβάτι

and in relationships between lovers and parents

και στη σχέση μεταξύ εραστών, μεταξύ γονειών

and sisters and friends.

και αδελφών και φίλων.

And then

Και τότε

you realize that by integrating

γίνεται ξεκάθαρο ότι ενσωματώνοντας

aspects of tradition and community

πτυχές της παράδοσης και της κοινότητας

into their struggles,

στους αγώνες τους,

women like Sakena and Leah and Leymah --

γυναίκες σαν τη Σακήνα και τη Λήα και τη Λάυμα,

but also women like Sonia Gandhi here in India

αλλά και τη Σόνια Γκάντι εδώ στην Ινδία

and Michelle Bachelet in Chile

και τη Μισέλ Βάτσελετ στη Χιλή

and Shirin Ebadi in Iran --

και τη Σιρίν Εμπάντι στο Ιράν,

are doing something else.

κάνουν κάτι άλλο.

They're challenging the very notion

Αμφισβητούν την ίδια την έννοια

of Western models of development.

των Δυτικών μοντέλων ανάπτυξης.

They are saying, we don't have to be like you

Λένε, δεν χρειάζεται να σας μοιάσουμε

to make change.

για να επιφέρουμε αλλαγή.

We can wear a sari or a hijab

Μπορούμε να φοράμε σάρι ή χιτζάμπ

or pants or a boubou,

ή παντελόνια ή μπουμπού,

and we can be party leaders and presidents

και μπορούμε να είμαστε αρχηγοί κομμάτων και πρόεδροι

and human rights lawyers.

και συνήγοροι ανθρωπίνων δικαιωμάτων.

We can use our tradition to navigate change.

Μπορούμε με την παράδοσή μας να καθοδηγήσουμε την αλλαγή.

We can demilitarize societies

Μπορούμε να αποστρατιωτικοποιήσουμε κοινωνίες

and pour resources, instead,

και να μεταγγίσουμε τους πόρους μας

into reservoirs of genuine security.

σε δεξαμενές αληθινής ασφάλειας.

It is in these little stories,

Με αυτές τις μικρές ιστορίες,

these individual stories,

τις ξεχωριστές ιστορίες,

that I see a radical epic being written

βλέπω να γράφεται ένα ριζοσπαστικό έπος

by women around the world.

από γυναίκες ανά τον κόσμο.

It is in these threads

Σε αυτά τα νήματα,

that are being woven into a resilient fabric

που υφαίνονται για να γίνουν ανθεκτικό ύφασμα,

that will sustain communities,

το οποίο θα στηρίξει κοινότητες,

that I find hope.

βρίσκω ελπίδα.

And if my heart is singing,

Και αν η καρδιά μου τραγουδάει,

it's because in these little fragments,

είναι επειδή, σε αυτά τα μικρά κομμάτια,

every now and again, you catch a glimpse

κάθε τόσο, μπορείς να ρίξεις κλεφτές ματιές

of a whole, of a whole new world.

σε έναν ολόκληρο, ολοκληρωτικά νέο κόσμο,

And she is definitely on her way.

Που είναι σίγουρα καθοδόν.

Thank you.

Ευχαριστώ.

(Applause)

(Χειροκρότημα)