Louise Leakey: Digging for humanity's origins

Μετάφραση: Leonidas Argyros Επιμέλεια: Fotini Sotiropoulou

Who are we?

Ποιοι είμαστε;

That is the big question.

Αυτό είναι το μεγάλο ερώτημα.

And essentially we are just an upright-walking, big-brained,

Και βασικά είμαστε απλά ένας πίθηκος που περπατά όρθιος, έχει μεγάλο εγκέφαλο,

super-intelligent ape.

και είναι πανέξυπνος.

This could be us.

Θα μπορούσαμε να είμαστε έτσι.

We belong to the family called the Hominidae.

Ανήκουμε στην οικογένεια που λέγεται Ανθρωπίδαι.

We are the species called Homo sapiens sapiens,

Είμαστε το είδος που λέγεται Homo sapiens sapiens,

and it's important to remember that,

και είναι σημαντικό να το θυμόμαστε αυτό

in terms of our place in the world today

αναφορικά με τη θέση μας στον κόσμο σήμερα,

and our future on planet Earth.

και το μέλλον μας στον πλανήτη Γη.

We are one species

Είμαστε ένα είδος

of about five and a half thousand mammalian species

ανάμεσα σε περίπου 5500 είδη θηλαστικών

that exist on planet Earth today.

που υπάρχουν στη Γη σήμερα.

And that's just a tiny fraction of all species

Και αυτό είναι ένα πολύ μικρό ποσοστό όλων των ειδών

that have ever lived on the planet in past times.

που έχουν ζήσει ποτέ στο παρελθόν στον πλανήτη.

We're one species out of approximately,

Είμαστε ένα είδος ανάμεσα σε περίπου --

or let's say, at least 16 upright-walking apes

ας πούμε τουλάχιστον 16 πιθήκους που περπατούν όρθιοι

that have existed over the past six to eight million years.

που έχουν υπάρξει τα τελευταία 6 με 8 εκατομμύρια χρόνια.

But as far as we know, we're the only upright-walking ape

Αλλά απ΄όσο γνωρίζουμε, είμαστε ο μόνος πίθηκος που περπατά όρθιος

that exists on planet Earth today, except for the bonobos.

που υπάρχει στη Γη σήμερα, με εξαίρεση τους μπονόμπος.

And it's important to remember that,

Και είναι σημαντικό να το θυμόμαστε αυτό,

because the bonobos are so human,

γιατί οι μπονόμπος είναι τόσο ανθρώπινοι,

and they share 99 percent of their genes with us.

και μοιράζονται το 99 τοις εκατό των γονιδίων τους με μας,

And we share our origins with a handful of the living great apes.

και μοιραζόμαστε την προέλευσή μας με μία μικρή ομάδα των ζώντων μεγάλων πιθήκων.

It's important to remember that we evolved.

Και είναι σημαντικό να θυμόμαστε πως εξελιχθήκαμε.

Now, I know that's a dirty word for some people,

Γνωρίζω πως αυτή είναι μία "κακή" λέξη για κάποιους ανθρώπους

but we evolved from common ancestors

αλλά εξελιχθήκαμε από κοινούς προγόνους

with the gorillas, the chimpanzee and also the bonobos.

με τους γορίλες, τους χιμπατζήδες και επίσης τους μπονόμπος.

We have a common past, and we have a common future.

Έχουμε ένα κοινό παρελθόν, και ένα κοινό μέλλον,

And it is important to remember that all of these great apes

και είναι σημαντικό να θυμόμαστε ότι όλοι αυτοί οι μεγάλοι πίθηκοι

have come on as long and as interesting evolutionary journey

έχουν κάνει ένα εξίσου μακρύ και ενδιαφέρον εξελικτικό ταξίδι,

as we ourselves have today.

όπως και εμείς σήμερα.

And it's this journey that is of such interest to humanity,

Και είναι αυτό το ταξίδι που έχει τόσο ενδιαφέρον για την ανθρωπότητα,

and it's this journey that has been the focus

και αποτελεί το επίκεντρο

of the past three generations of my family,

των περασμένων τριών γενεών στην οικογένειά μου

as we've been in East Africa looking for the fossil remains

καθώς ψάχνουμε στη ανατολική Αφρική για τα απολιθωμένα υπολείμματα

of our ancestors to try and piece together our evolutionary past.

των προγόνων μας για να σχηματίσουμε μία εικόνα του εξελικτικού παρελθόντος μας.

And this is how we look for them.

Και να πώς ψάχνουμε γι' αυτούς.

A group of dedicated young men and women walk very slowly

Μία ομάδα από αφοσιωμένους νέους άνδρες και γυναίκες περπατά πολύ σιγά

out across vast areas of Africa,

σε τεράστιες εκτάσεις της Αφρικής,

looking for small fragments of bone, fossil bone, that may be on the surface.

ψάχνοντας για μικρά κομμάτια από κόκκαλα, απολιθωμένα, που μπορεί να βρίσκονται στην επιφάνεια.

And that's an example of what we may do as we walk across

Και αυτό είναι ένα παράδειγμα του τι μπορεί να κάνουμε καθώς περπατάμε

the landscape in Northern Kenya, looking for fossils.

στη βόρεια Κένυα, ψάχνοντας για απολιθώματα.

I doubt many of you in the audience can see

Αμφιβάλλω αν κάποιοι από εσάς στο κοινό μπορείτε να δείτε

the fossil that's in this picture,

το απολίθωμα σε αυτή τη φωτογραφία,

but if you look very carefully, there is a jaw, a lower jaw,

αλλά αν κοιτάξετε πολύ προσεκτικά, υπάρχει ένα σαγόνι -- κάτω σαγόνι --

of a 4.1-million-year-old upright-walking ape

ηλικίας 4.1 εκατομμυρίων ετών ενός πιθήκου που περπατούσε όρθιος

as it was found at Lake Turkana on the west side.

όπως βρέθηκε στη δυτική όχθη της λίμνης Τουρκάνα.

(Laughter)

(Γέλια)

It's extremely time-consuming, labor-intensive

Παίρνει πολύ χρόνο, πολύ ενέργεια

and it is something that is going to involve a lot more people,

και απαιτεί πολύ περισσότερους ανθρώπους

to begin to piece together our past.

για να ξεκινήσουμε να συμπληρώνουμε το παζλ του παρελθόντος μας.

We still really haven't got a very complete picture of it.

Δεν έχουμε ακόμα μία πολύ ολοκληρωμένη εικόνα.

When we find a fossil, we mark it.

Όταν βρίσκουμε ένα απολίθωμα, το σημειώνουμε.

Today, we've got great technology: we have GPS.

Σήμερα έχουμε σπουδαία τεχνολογία, έχουμε GPS.

We mark it with a GPS fix,

Το σημαδεύουμε με αυτό

and we also take a digital photograph of the specimen,

και παίρνουμε και μία ψηφιακή φωτογραφία

so we could essentially put it back on the surface,

ώστε ουσιαστικά να μπορούμε να το βάλουμε πίσω στην επιφάνεια,

exactly where we found it.

ακριβώς εκεί που το βρήκαμε,

And we can bring all this information into big GIS packages, today.

και μπορούμε να βάλουμε όλες αυτές τις πληροφορίες σε μεγάλα πακέτα δεδομένων GPS.

When we then find something very important,

Όταν βρίσκουμε κάτι πολύ σημαντικό,

like the bones of a human ancestor,

όπως τα οστά ενός ανθρώπινου προγόνου,

we begin to excavate it extremely carefully and slowly,

αρχίζουμε να ανασκάπτουμε πολύ προσεχτικά και αργά

using dental picks and fine paintbrushes.

χρησιμοποιώντας οδοντογλυφίδες και πινέλα ζωγραφικής.

And all the sediment is then put through these screens,

Και το χώμα περνά μέσα από αυτά τα κόσκινα,

and where we go again through it very carefully,

όπου το μελετάμε πολύ προσεχτικά

looking for small bone fragments, and it's then washed.

ψάχνοντας για μικρά κομμάτια οστού, και μετά το πλένουμε.

And these things are so exciting. They are so often the only,

Και αυτά τα πράγματα είναι τόσο συναρπαστικά, πολύ συχνά είναι η μοναδική,

or the very first time that anybody has ever seen the remains.

ή η πρώτη φορά που κάποιος έχει δει τα υπολείμματα.

And here's a very special moment, when my mother and myself

Και αυτή είναι μία πολύ ειδική στιγμή όταν η μητέρα μου και εγώ

were digging up some remains of human ancestors.

ανασκάπταμε τα υπολείμματα ανθρώπινων προγόνων

And it is one of the most special things

και είναι ένα από τα πιο σημαντικά πράγματα

to ever do with your mother.

που μπορείς ποτέ να κάνεις με τη μητέρα σου.

(Laughter)

(Γέλια)

Not many people can say that.

Λίγοι άνθρωποι μπορούν να το πουν αυτό.

But now, let me take you back to Africa, two million years ago.

Αλλά τώρα, αφήστε με να σας πάω πίσω στην Αφρική, πριν από δύο εκατομμύρια χρόνια.

I'd just like to point out, if you look at the map of Africa,

Θα ήθελα να πω, αν κοιτάξετε το χάρτη της Αφρικής,

it does actually look like a hominid skull in its shape.

μοιάζει πραγματικά στο σχήμα με το κρανίο ενός ανθρωπίδη.

Now we're going to go to the East African and the Rift Valley.

Τώρα θα πάμε στην ανατολική Αφρική και τη Ρηξιγενή Κοιλάδα.

It essentially runs up from the Gulf of Aden,

Ξεκινά ουσιαστικά από τον κόλπο του Άντεν

or runs down to Lake Malawi.

και φτάνει μέχρι τη λίμνη Μαλάουι.

And the Rift Valley is a depression.

Η Ρηξιγενής Κοιλάδα είναι μία καθίζηση.

It's a basin, and rivers flow down from the highlands into the basin,

Είναι μία λεκάνη, και ποτάμια κυλάνε σε αυτή από τα υψίπεδα,

carrying sediment, preserving the bones of animals that lived there.

κουβαλώντας ιζήματα, διατηρώντας τα οστά των ζώων που έζησαν εκεί.

If you want to become a fossil, you actually need to die somewhere

Αν θέλετε να γίνετε απολίθωμα, πρέπει να πεθάνετε κάπου

where your bones will be rapidly buried.

όπου τα οστά σας θα θαφτούν γρήγορα.

You then hope that the earth moves in such a way

Μετά ελπίζετε πως η γη θα κινηθεί με τέτοιο τρόπο

as to bring the bones back up to the surface.

ώστε να φέρει τα οστά πίσω στην επιφάνεια.

And then you hope that one of us lot

Και μετά ελπίζετε πως ένας από εμάς

will walk around and find small pieces of you.

θα τριγυρνά και θα βρει μικρά κομμάτια από εσάς.

(Laughter)

(Γέλια)

OK, so it is absolutely surprising that we know as much

Εντάξει, είναι απόλυτα αξιοπερίεργο που γνωρίζουμε τόσα

as we do know today about our ancestors,

όσα ξέρουμε σήμερα για τους προγόνους μας,

because it's incredibly difficult,

γιατί είναι απίστευτα δύσκολο,

A, for these things to become -- to be -- preserved,

πρώτον, γι' αυτά τα πράγματα να γίνουν -- να διατηρηθούν,

and secondly, for them to have been brought back up to the surface.

και δεύτερον, για να έρθουν στην επιφάνεια.

And we really have only spent 50 years looking for these remains,

Και έχουμε περάσει μόλις 50 χρόνια ψάχνοντας γι' αυτά τα υπολείμματα,

and begin to actually piece together our evolutionary story.

και συνθέτοντας την εξελικτική μας ιστορία.

So, let's go to Lake Turkana, which is one such lake basin

Ας πάμε λοιπόν στη λίμνη Τουρκάνα, που είναι μία τέτοια λεκάνη λίμνης

in the very north of our country, Kenya.

στα βόρεια της χώρας μας, της Κένυας.

And if you look north here, there's a big river that flows into the lake

Και αν κοιτάξετε βόρεια εδώ, υπάρχει ένα μεγάλο ποτάμι που καταλήγει στη λίμνη

that's been carrying sediment and preserving the remains

και μεταφέρει ιζήματα και διατηρεί τα υπολείμματα

of the animals that lived there.

των ζώων που έζησαν εκεί.

Fossil sites run up and down both lengths of that lake basin,

Υπάρχουν θέσεις απολιθωμάτων κατά μήκος αυτής της λεκάνης,

which represents some 20,000 square miles.

έκτασης 20.000 τετραγωνικών μιλίων.

That's a huge job that we've got on our hands.

Έχουμε πάρα πολλή δουλειά μπροστά μας.

Two million years ago at Lake Turkana,

Πριν από δύο εκατομμύρια χρόνια στη λίμνη Τουρκάνα,

Homo erectus, one of our human ancestors,

ο Homo erectus, ένας από τους ανθρώπινους προγόνους μας,

actually lived in this region.

έζησε σε αυτή την περιοχή.

You can see some of the major fossil sites that we've been working

Μπορείτε να δείτε κάποιες από τις πιο σημαντικές τοποθεσίες απολιθωμάτων όπου δουλεύουμε

in the north. But, essentially, two million years ago,

στα βόρεια, αλλά βασικά, πριν από δύο εκατομμύρια χρόνια,

Homo erectus, up in the far right corner,

ο Homo erectus, στην πάνω δεξιά γωνία,

lived alongside three other species of human ancestor.

ζούσε παράλληλα με τρία άλλα είδη ανθρώπινων προγόνων.

And here is a skull of a Homo erectus,

Και εδώ είναι ένα κρανίο ενός Homo erectus,

which I just pulled off the shelf there.

που μόλις κατέβασα από το ράφι εκεί.

(Laughter)

(Γέλια)

But it is not to say that being a single species on planet Earth is the norm.

Αυτό δεν σημαίνει ότι το να είσαι το μοναδικό είδος στον πλανήτη Γη είναι το φυσιολογικό.

In fact, if you go back in time,

Αντιθέτως, αν γυρίσετε πίσω στο παρελθόν,

it is the norm that there are multiple species of hominids

το φυσιολογικό είναι να υπάρχουν πολλαπλά είδη ανθρωπιδών

or of human ancestors that coexist at any one time.

ή ανθρώπινων προγόνων που συνυπάρχουν σε κάθε δεδομένη στιγμή.

Where did these things come from?

Από πού έρχονται αυτά τα πράγματα;

That's what we're still trying to find answers to,

Αυτό προσπαθούμε να απαντήσουμε,

and it is important to realize that there is diversity

και είναι σημαντικό να συνειδητοποιήσουμε ότι υπάρχει ποικιλία

in all different species, and our ancestors are no exception.

σε όλα τα διαφορετικά είδη, και οι πρόγονοί μας δεν είναι εξαίρεση.

Here's some reconstructions of some of the fossils

Ιδού κάποιες αναπαραστάσεις ορισμένων απολιθωμάτων

that have been found from Lake Turkana.

που έχουν βρεθεί στη λίμνη Τουρκάνα.

But I was very lucky to have been brought up in Kenya,

Ήμουν πολύ τυχερή που μεγάλωσα στην Κένυα,

essentially accompanying my parents to Lake Turkana

συνοδεύοντας ουσιαστικά τους γονείς μου στη λίμνη Τουρκάνα

in search of human remains.

σε αναζήτηση ανθρώπινων υπολειμμάτων.

And we were able to dig up, when we got old enough,

Και μπορέσαμε να ανασκάψουμε, όταν μεγαλώσαμε αρκετά,

fossils such as this, a slender-snouted crocodile.

απολιθώματα σαν αυτό, ένα λεπτόρυγχο κροκόδειλο,

And we dug up giant tortoises, and elephants and things like that.

και γιγαντιαίες χελώνες, και ελέφαντες και άλλα τέτοια πράγματα.

But when I was 12, as I was in this picture,

Αλλά όταν ήμουν 12 ετών, όπως σε αυτή τη φωτογραφία,

a very exciting expedition was in place on the west side,

μία πολύ συναρπαστική αποστολή ήταν σε εξέλιξη στη δυτική όχθη,

when they found essentially the skeleton of this Homo erectus.

όταν βρήκαν ουσιαστικά το σκελετό αυτού του Homo erectus.

I could relate to this Homo erectus skeleton very well,

Θα μπορούσα να μπω στη θέση αυτού του σκελετού πολύ καλά,

because I was the same age that he was when he died.

γιατί είχα την ίδια ηλικία με αυτόν όταν πέθανε.

And I imagined him to be tall, dark-skinned.

Και τον φαντάστηκα να είναι ψηλός, σκουρόχρωμος.

His brothers certainly were able to run long distances

Τα αδέρφια του μπορούσαν να τρέξουν μεγάλες αποστάσεις

chasing prey, probably sweating heavily as they did so.

κυνηγώντας το θήραμα, μάλλον ιδρώνοντας πολύ στην πορεία.

He was very able to use stones effectively as tools.

Ήταν πολύ ικανός στη χρήση πετρών ως εργαλεία.

And this individual himself, this one that I'm holding up here,

Και αυτό το άτομο, που κρατώ εδώ,

actually had a bad back. He'd probably had an injury as a child.

είχε προβλήματα με την πλάτη του -- μάλλον από χτύπημα όταν ήταν παιδί.

He had a scoliosis and therefore must have been looked after

Είχε σκολίωση και επομένως μάλλον το φρόντιζαν

quite carefully by other female, and probably much smaller,

προσεκτικά άλλα θηλυκά, και μάλλον πολύ μικρότερα,

members of his family group, to have got to where he did in life, age 12.

μέλη της οικογενειακής του ομάδας, για να φτάσει εκεί που έφτασε στη ζωή, στα 12 χρόνια.

Unfortunately for him, he fell into a swamp

Δυστυχώς γι' αυτόν, έπεσε σ' ένα βάλτο

and couldn't get out.

και δεν μπορούσε να βγει.

Essentially, his bones were rapidly buried

Ουσιαστικά, τα κόκκαλά του θάφτηκαν γρήγορα

and beautifully preserved.

και διατηρήθηκαν πολύ όμορφα.

And he remained there until 1.6 million years later,

Και έμεινε εκεί ώσπου μετά από 1.6 εκατομμύρια χρόνια

when this very famous fossil hunter, Kamoya Kimeu,

ο φημισμένος κυνηγός απολιθωμάτων, Καμόγια Κιμέου,

walked along a small hillside

περπάτησε σε μια λοφοπλαγιά

and found that small piece of his skull lying on the surface

και βρήκε αυτό το μικρό κομμάτι από το κρανίο του στο έδαφος

amongst the pebbles, recognized it as being hominid.

ανάμεσα στα βότσαλα, το αναγνώρισε ως τμήμα ανθρωπίδη.

It's actually this little piece up here on the top.

Είναι αυτό το μικρό κομμάτι εδώ πάνω πάνω.

Well, an excavation was begun immediately,

Αμέσως άρχισε μία ανασκαφή,

and more and more little bits of skull

και όλο και περισσότερα μικρά κομμάτια κρανίου

started to be extracted from the sediment.

άρχισαν να βγαίνουν από το ίζημα.

And what was so fun about it was this:

Και αυτό που ήταν ιδιαίτερα διασκεδαστικό ήταν πως --

the skull pieces got closer and closer to the roots of the tree,

τα κομμάτια του κρανίου πλησίαζαν όλο και περισσότερο τις ρίζες του δέντρου,

and fairly recently the tree had grown up,

και πρόσφατα το δέντρο είχε αναπτυχθεί,

but it had found that the skull had captured nice water in the hillside,

αλλά είχε βρει πως το κρανίο είχε κρατήσει νερό στη λοφοπλαγιά

and so it had decided to grow its roots in and around this,

και έτσι είχε αποφασίσει να στείλει τις ρίζες του μέσα και γύρω του,

holding it in place and preventing it from washing away down the slope.

κρατώντας το στη θέση του και εμποδίζοντάς το να παρασυρθεί μακριά.

We began to find limb bones; we found finger bones,

Αρχίσαμε να βρίσκουμε οστά από άκρα, δάχτυλα,

the bones of the pelvis, vertebrae, ribs, the collar bones,

τη λεκάνη, σπόνδυλους, θωρακικά οστά, τις κλείδες,

things that had never, ever been seen before in Homo erectus.

πράγματα που δεν είχαμε δει ποτέ πριν στο Homo erectus.

It was truly exciting.

Ήταν πολύ συναρπαστικό.

He had a body very similar to our own,

Είχε ένα σώμα παρόμοιο με το δικό μας,

and he was on the threshold of becoming human.

και ήταν στο κατώφλι του να γίνει άνθρωπος.

Well, shortly afterwards, members of his species

Λίγο αργότερα, μέλη αυτού του είδους

started to move northwards out of Africa,

άρχισαν να μετακινούνται βόρεια πέρα από την Αφρική,

and you start to see fossils of Homo erectus

και αρχίζουμε να βρίσκουμε απολιθώματα Homo erectus

in Georgia, China and also in parts of Indonesia.

στη Γεωργία, την Κίνα, και σε τμήματα της Ινδονησίας.

So, Homo erectus was the first human ancestor to leave Africa

Ο Homo erectus ήταν ο πρώτος ανθρώπινος πρόγονος που έφυγε από την Αφρική

and begin its spread across the globe.

και ξεκίνησε να εξαπλώνεται σε όλο τον κόσμο.

Some exciting finds, again, as I mentioned,

Κάποια συναρπαστικά ευρήματα, ξανά, όπως ανέφερα,

from Dmanisi, in the Republic of Georgia.

από το Ντμανίσι στη Δημοκρατία της Γεωργίας.

But also, surprising finds

Αλλά και απρόσμενα ευρήματα

recently announced from the Island of Flores in Indonesia,

που ανακοινώθηκαν πρόσφατα από το νησί Φλόρες στην Ινδονησία,

where a group of these human ancestors have been isolated,

όπου μία ομάδα από αυτούς τους ανθρώπινους προγόνους απομονώθηκε,

and have become dwarfed, and they're only about a meter in height.

και έγιναν νάνοι, μόνο ένα μέτρο σε ύψος.

But they lived only 18,000 years ago,

Αλλά έζησαν πριν από μόλις 18.000 χρόνια

and that is truly extraordinary to think about.

και αυτό είναι πραγματικά εκπληκτικό.

Just to put this in terms of generations,

Για να το θέσουμε σε προοπτική με βάση τις γενιές,

because people do find it hard to think of time,

γιατί οι άνθρωποι το βρίσκουν δύσκολο να σκεφτούν σε χρόνια,

Homo erectus left Africa 90,000 generations ago.

ο Homo erectus εγκατέλειψε την Αφρική πριν από 90.000 γενιές.

We evolved essentially from an African stock.

Εξελιχθήκαμε ουσιαστικά από μία αφρικανική βάση.

Again, at about 200,000 years as a fully-fledged us.

Ξανά, περίπου 200.000 χρόνια πριν, με την πλήρη μας μορφή,

And we only left Africa about 70,000 years ago.

και φύγαμε από την Αφρική πριν από μόλις 70.000 χρόνια.

And until 30,000 years ago, at least three upright-walking apes

Και μέχρι πριν από 30.000 χρόνια, τουλάχιστον τρεις πίθηκοι που περπατούσαν όρθιοι

shared the planet Earth.

μοιράζονταν τη Γη.

The question now is, well, who are we?

Η ερώτηση τώρα είναι, ποιοι είμαστε;

We're certainly a polluting, wasteful, aggressive species,

Είμαστε σίγουρα ένα σπάταλο, επιθετικό είδος που μολύνει,

with a few nice things thrown in, perhaps.

ίσως με κάποια καλά πράγματα στο μείγμα.

(Laughter)

(Γέλια)

For the most part, we're not particularly pleasant at all.

Στο μεγαλύτερο ποσοστό, δεν είμαστε ιδιαίτερα ευχάριστοι.

We have a much larger brain than our ape ancestors.

Ο εγκέφαλός μας είναι πολύ μεγαλύτερος από των πιθήκων προγόνων μας.

Is this a good evolutionary adaptation, or is it going to lead us

Είναι μία καλή εξελικτική προσαρμογή ή θα μας καταστήσει

to being the shortest-lived hominid species on planet Earth?

το πιο βραχύβιο είδος ανθρωπίδη στη Γη;

And what is it that really makes us us?

Και τι μας κάνει πραγματικά αυτό που είμαστε;

I think it's our collective intelligence.

Νομίζω πως είναι η συλλογική μας εξυπνάδα.

It's our ability to write things down,

Η ικανότητά μας να καταγράφουμε πράγματα,

our language and our consciousness.

η γλώσσα μας και η συνείδησή μας.

From very primitive beginnings, with a very crude tool kit of stones,

Από πολύ πρωτόγονο ξεκίνημα, με μία πολύ βασική εργαλειοθήκη με πέτρες,

we now have a very advanced tool kit, and our tool use

έχουμε τώρα μία πολύ προχωρημένη εργαλειοθήκη και η χρήση εργαλείων

has really reached unprecedented levels:

έχει φτάσει σε πρωτόγνωρα επίπεδα.

we've got buggies to Mars; we've mapped the human genome;

Έχουμε ρομπότ στον Άρη, έχουμε χαρτογραφήσει το ανθρώπινο γονιδίωμα,

and recently even created synthetic life, thanks to Craig Venter.

και πρόσφατα δημιουργήσαμε και συνθετική ζωή, χάρις στον Κρεγκ Βέντερ.

And we've also managed to communicate with people

Και καταφέραμε να επικοινωνήσουμε με ανθρώπους

all over the world, from extraordinary places.

απ' όλο τον κόσμο, από εκπληκτικά μέρη.

Even from within an excavation in northern Kenya,

Ακόμα και από μία ανασκαφή στη βόρεια Κένυα,

we can talk to people about what we're doing.

μπορούμε να μιλήσουμε με ανθρώπους για το τι κάνουμε.

As Al Gore so clearly has reminded us,

Όπως μας έχει υπενθυμίσει τόσο καθαρά ο Αλ Γκορ,

we have reached extraordinary numbers

έχουμε φτάσει ασυνήθιστους αριθμούς

of people on this planet.

ανθρώπων στον πλανήτη.

Human ancestors really only survive on planet Earth,

Οι ανθρώπινοι πρόγονοι απλά επιβιώνουν στη Γη,

if you look at the fossil record,

αν κοιτάξετε τα απολιθώματα,

for about, on average, a million years at a time.

κατά μέσο όρο για περίπου ένα εκατομμύριο χρόνια τη φορά.

We've only been around for the past 200,000 years as a species,

Ως είδος υπάρχουμε περίπου τα τελευταία 200.000 χρόνια,

yet we've reached a population of more than six and a half billion people.

αλλά έχουμε φτάσει ένα πληθυσμό περισσότερων από 6.5 δισεκατομμυρίων ανθρώπων.

And last year, our population grew by 80 million.

Πέρσι ο πληθυσμός μας αυξήθηκε κατά 80 εκατομμύρια.

I mean, these are extraordinary numbers.

Αυτοί είναι απίστευτοι αριθμοί.

You can see here, again, taken from Al Gore's book.

Βλέπετε εδώ, πάλι από το βιβλίο του Αλ Γκορ,

But what's happened is our technology

αλλά αυτό που συνέβη είναι πως η τεχνολογία μας

has removed the checks and balances on our population growth.

έχει αφαιρέσει τις δικλείδες ασφαλείας από την πληθυσμιακή αύξηση.

We have to control our numbers, and I think this is as important

Πρέπει να ελέγξουμε τους αριθμούς, και νομίζω πως αυτό είναι εξίσου σημαντικό

as anything else that's being done in the world today.

με οτιδήποτε άλλο συμβαίνει στον κόσμο σήμερα.

But we have to control our numbers,

Αλλά πρέπει να ελέγξουμε τους αριθμούς μας

because we can't really hold it together as a species.

γιατί δεν θα αντέξουμε ως είδος.

My father so appropriately put it,

Ο πατέρας μου το έθεσε πολύ καλά,

that "We are certainly the only animal that makes conscious choices

πως είμαστε σίγουρα το μόνο ζώο που κάνει συνειδητές επιλογές

that are bad for our survival as a species."

που είναι επιβλαβείς για την επιβίωσή μας ως είδος.

Can we hold it together?

Μπορούμε να αντέξουμε;

It's important to remember that we all evolved in Africa.

Είναι σημαντικό να θυμόμαστε πως όλοι εξελιχθήκαμε στην Αφρική.

We all have an African origin.

Όλοι μας έχουμε μία αφρικανική καταγωγή.

We have a common past and we share a common future.

Έχουμε ένα κοινό παρελθόν και μοιραζόμαστε ένα κοινό μέλλον.

Evolutionarily speaking, we're just a blip.

Από την άποψη της εξέλιξης, είμαστε μία απλή κουκίδα.

We're sitting on the edge of a precipice,

Στεκόμαστε στην άκρη ενός γκρεμού,

and we have the tools and the technology at our hands

και έχουμε τα εργαλεία και την τεχνολογία

to communicate what needs to be done

να επικοινωνήσουμε για το τι πρέπει να γίνει

to hold it together today.

για να αντέξουμε σήμερα.

We could tell every single human being out there, if we really wanted to.

Μπορούμε να το πούμε σε όλους τους ανθρώπους αν το θέλαμε πραγματικά.

But will we do that, or will we just let nature take its course?

Αλλά θα το κάνουμε ή θα αφήσουμε τη φύση να πάρει το δρόμο της;

Well, to end on a very positive note,

Για να τελειώσω με μία θετική νότα,

I think evolutionarily speaking,

νομίζω πως από την άποψη της εξέλιξης,

this is probably a fairly good thing, in the end.

αυτό είναι μάλλον κάτι το θετικό.

I'll leave it at that, thank you very much.

Θα σταματήσω εδώ, σας ευχαριστώ πολύ.

(Applause)

(Χειροκρότημα)