3 rules to help you build a successful business | The Way We Work, a TED series

Transcriber:

Running a business means being a constant problem solver.

Translator: sharmin ismail Reviewer: Daban Q. Jaff

کار کردن مانای بوونی چارەسەر بۆ کێشەی بەردەوام.

Every day it's something new,

ھەموو ڕۆژێک شتێکی نوێ یە،

whether it's product development,

ئەگەر ئەوە بەرەنجانی گەشە بێت،

distribution, creating content or, I don't know,

دابەشکردن، دروستکردنی ناوەڕۆک یان، نازانم،

deciding what to do during a pandemic.

پێویستە چی بکەین لە میانەی ئەو پەتایە.

The trick isn’t always knowing all the answers

پیلانەکە ئەوەنییە ھەموو وەڵامەکان بزانیت

but becoming adept at figuring them out.

بەڵام کارامەیی لە دەرخستنیان.

[The Way We Work]

[ئەو رێگایەی کاری پێ دەکەیم]

My entrepreneurial spirit

ڕۆحی کارەکەم

comes from growing up in Latino neighborhoods in LA

لە گەشە دایە لە گەڕەکەکانی لەیتینۆ لە LA

and being surrounded by so many people who are immigrants.

لە لایەن زۆرێک خەڵکەوە چواردەورە دراوە کە کۆچبەرن.

It takes heart and ingenuity to move to a new country

دڵ و ئازایەتی دەوێت کۆچکردن بەرەو وڵاتێکی دیکە

and rebuild your life.

دووبارە ژیانت بنیات بنێیەوە.

I grew up seeing firsthand

گەورە بوون بە بینینی

so many examples of people getting creative with limited resources,

زۆر نمونەی خەڵک داھێنان لەگەڵ سەرچاوە سنوردارەکان،

whether it was the pupusa lady outside, rain or shine,

ئەگەر ئەوە خانمی پوپوسا بێت دەرەوە، باران یان درەوشانەوە،

or my dad, who started as a field worker and now owns his own restaurant.

باوکم سەرەتا وەک کرێکارێکی کێڵگە دەستی پێکرد ئێستا خاوەنی چێشتخانەی خۆیەتی.

In 2017, I left my corporate job

لە ٢٠١٧ کارەکەم جێھێشتت

and used my entire life savings to launch Rizos Curls.

سەرجەم پاشەکەوتەکانی ژتانم بەکار ھێنا بۆ دەست پێکردنی ڕیزۆس کێرلس.

Helping people embrace their natural hair texture

یارمەتی دانی خەڵک و چینی سروشتی پرچم

has been my personal passion since I was a teenager.

حەزی تایبەتیم بووە لەو کاتەوەی ھەرزەکار بووم.

Learning to love my hair in its natural state

خۆشەویستی بۆ قژم لە دۆخێکی سروشتی

was the first step to learning to love myself.

یەکەم ھەنگاو بوو بۆ فێربوونی خۆشەویستی خۆم.

Today, I'm running a self-funded,

ئەمڕۆ، دەڕۆم بۆ دۆزینەوەی خۆم،

multimillion dollar business that has been profitable since day one.

بازرگانی چەندان ملییۆن دۆلار کە لە ڕۆژی یەکەمەوە قازانج بەخش بووە.

Growing up where I'm from,

گەشەکردن لەو شوێنەی من لێیم،

building a successful business felt unattainable.

دروستکردنیبازرگانییەکی سەرکەوتوو ھەستی بەدەست نەھێنانی.

But turns out that entrepreneurial spirit was there all along.

بەڵام دەرکەوت ئەو ڕۆحە بازرگانە ئەوکات ھەموو

Here are my top three principles that guide me in doing business.

ئەمە سێ بنەمای سەرەکی ژیانمە کە رێنمویم دەکەن لە بازرگانی کردن.

One: Get personal with your customers.

یەک:کەسایەتی بەدەست بھێنە لەگەڵ کڕیارەکانت.

With every transaction, your customer is giving you power,

لەگەڵ ھەموو مامەڵەیەک، کڕیارەکانت ھێزت پێ دەدەن،

so don't take that power for granted.

ئەو دەسەڵاتە مەگرە بۆ بەخشین.

I feel so immersed with our customers

ھەست دەکەم نقوم بووم لەگەڵ کریارەکانم

because I see them in my family, my tias,

لەبەرئەوەی ئەوان لە خێزانەکەمدا دەبینمەوە،

my cousins, my parents and even in myself.

ئامۆزاکانم، باوانم تەنانەت لە خۆمدا.

And that means nobody, not even the haircare giants,

مانای ئەوەیە ھیچ کەسێک، تەنانەت،

can speak to them like I can.

توانای قسە کردن بۆ ئەوان وەک ئەوەی من دەتوانم.

We get to know our customers on a personal level

کڕیارەکانمان لەسەر ئاستی کەسی دەناسین

because we take the time to really listen.

لەبەر ئەوەی کاتمان دەوێ بۆ ئەوەی بەڕاستی گوێ بگرین.

Building that kind of relationship creates an authentic,

دروستکردنی ئەو جۆرە پەیوەندییە دروستکردنی باوەڕ پێکراو،

reciprocal understanding between brand and customers.

ئاڵوگۆڕی بیرو ڕا لە نێوان مارکە و کڕیارەکان.

Two: Don't be afraid to break the rules.

دوو: مەترسە لە شکاندنی یاساکان.

As a Latina-owned, self-funded small business,

وەک خاوەندارێتی لەیتینا، دۆزینەوەی خۆت، بازرگانی بچووک،

I'm constantly entering spaces

زۆر جار دەچمە ناو بۆشاییەکان

where my business is the first of its kind.

شوێنی کارەکەم جۆری یەکەمیتی.

This year, we launched Rizos Curls into a mainstream retailer

ئەمساڵ، ڕایزۆس کورلس لە ڕێڕەوێکی گشتی دەستی کرد بە تاک فرۆشی

where we became the first Latina-owned curly hair care brand

کە ئێمە دەبینە یەکەم خاوەنی لاتینی براندی خزمەتگوزاری قژی لوول

to be carried in their stores.

بۆ ئەوەی ھەڵبگیرێت لە کۆگاکانیان.

It was a big deal for us.

ئەمە ڕێککەوتنێکی گەورە بوو بۆ ئێمە.

Traditional business wisdom says

دانای بازرگانی نەریتی دەڵێت

that we should have invested a lot of marketing dollars

دەبوو دۆلارێکی زۆر لە بازاڕەژان بخەینە کار

on that type of launch,

لەسەر ئەو دەست پێکردنە،

but instead I showed up on a horse,

بەڵام لە جیاتی ئەمە من لەسەر ئەسپێک دەرکەوتم،

with a mariachi and recorded TikToks.

لەگەڵ ماریاچی و تۆماری تیک تۆک.

I spent less than a 1,000 dollars on that launch.

کەمتر لە ھەزار دۆلارم خەرج کرد لەکاتی دەست بەکار بوون.

So my point is, don't be afraid to try things differently.

مەبەستم ئەوەیە، ماترسە لە ھەوڵدان بۆ تاقی کردنەوەی شتە جیاوازەکان.

Don't expect the same rules to apply to your small business

چاوەڕێی ھەمان یاسا مەکە بۆ جێبەجێ کردنی کارە بچوکەکانت

as they do to Fortune 500 companies.

وەک ئەوەی ئەوان دەیکەن بۆ سەرمایەی ٥٠٠ کۆمپانیا.

Embrace what makes you you, and make it a part of your strategy

باوەش بەو شتە بکە کە تۆ دروستت دەکات و بیکە بە بەشێک لە ستراتیجیەکەت

rather than following the same old playbook that's out there

لە جیاتی ئەوەی هەمان شوێن کەوتن کتێبی یاری کۆن کە لەوێیە

for everyone to see.

بۆ ھەموو ئەوانەی کە بیبینن.

Three: Make your intuition your BFF.

سێ: بی بی ئێفەکەت دروست بکە.

Running a business is noisy and demanding.

کارکردن بە زەحمەت و داواکاریە.

There's retailers, customers, your team, your finances,

تاک فرۆشی، کڕیارەکان، دەستە(تاقم)ەکەت، داھاتەکەت،

and things happening in the world beyond your control.

شتەکان لە دنیادا ڕوو دەدەن لەو دیوی کۆنتڕۆلی تۆوە.

How do you make big and important decisions with all of that?

چۆن بڕیارێکی گەورە و گرینگ دەدەیت لەگەڵ ھەموو ئەمانە؟

Yes, facts and data matter, but at the end of the day,

بەڵێ، ڕاستی و بابەتی داتا، بەڵام لە کۆتایی ڕۆژەکە،

you've got to trust your gut.

دەبێت متمانەت ھەبێت بە چاو نەترسیت.

Your intuition is your best friend.

بیرۆکەت(ژیریت) باشترین ھاوڕێی تۆیە.

OK, here's what I do.

باشە، چی بکەم لێرە.

I have daily check-ins with myself,

ڕۆژانە پشکنینم ھەیە لەگەڵ خۆمدا،

and I have a checklist that I go through after every big meeting

لیستێکی پشکنینم ھەیە کە پێیدا دەچمەوە دوای ھەموو کۆبونەوەیەکی گەورە

where I ask myself questions like, "Am I uneasy? Am I excited?

کاتێک پرسیار لەخۆم دەکەم وەک، “من شڵەژاوم؟ من دڵخۆشم

How do they make me really feel?"

چۆن بەڕاستی ھەستم پێ دەکەن؟”

It's a thing that can't be explained through numbers or logic.

ئەوە شتێکە ناتوانرێ ڕون بکرێتەوە باھۆی ژمارە یان مەنتیق.

But when I go through my list of questions,

بەڵام کاتێک بەناو لیستی پرسیارەکانمدا دەچم،

I'm able to quiet the noise and tune into that voice inside me

دەتوانم ژاوەژاوەکە بێدەنگ بکەم وە ئاواز بدە بۆ ئەو دەنگەی کە لە ناخمدا

that helps me stay true to myself and my mission.

یرمەتیم دەدات بە ڕاستی بمێنمەوە لەگەڵ خۆم و ئەرکەکەم.

It's important to know who you are and who you are not.

گرینگە بزانیت تۆ کێیت و تۆ کێ نیت.

That means knowing when to say no.

مانای وایە بزانیت کەی بڵێی نا.

For me, that's meant turning down outside capital.

بۆ من، مانای وایە لە دەرەوەی پایتەخت.

Yeah, that extra cash flow would have been amazing,

بەڵێ، ئەو لێشاوی پارە زیادەیە سەرسوڕھێنەر دەبوو،

but investors would want to maximize profits and in turn,

بەڵام وەبەرهێنەکان دەیانەوێت لە نۆرەی خۆی زیاد بکەن و قازانج بکەن،

compromise a community and culture aspects of what we stand for.

سازدانی کۆمەڵگایەک و لایەنی ڕۆشنبیری لەوەی کە ئێمە چاوەرێین.

And for me, that's non-negotiable.

بۆ من، شیاو نییە بۆ گفتوگۆکردن (ناگوترێت).

At the end of the day, you have to be grateful.

لە کۆتایی ڕۆژەکە، پێویستە سوپاسگوزار بی.

No one has to work for you, and no one has to be your customer.

ھیچ کەسێک کار بۆ تۆ ناکات، ھیچ کەسێک نابێتە کڕیارت.

خەڵک ھەڵبژاردنییان ھەییە،

People have choices,

so remember to appreciate every employee effort

لەبیرت بێت نرخاندنی ھەموو ھەوڵدانێکی کارمەند

and every sale.

و ھەموو فرۆشتنێک.