The sleep disorder you might not know you have - Alayna Vaughan

Translator: Anh Luong Reviewer: Minh-Hung Nguyen

A leather mask that clamps the mouth shut.

Một mặt nạ da để bịt miệng lại.

A cannonball sewn into a soldier’s uniform.

Một viên đạn đại bác được khâu vào đồng phục của một người lính.

And a machine that delivers sudden electrical pulses.

Và một máy phát các xung điện đột ngột.

These old items were all intended treatments

Đây đều là các phương pháp cũ để điều trị

for a problem that has haunted humanity for millennia:

một vấn đề đã ám ảnh nhân loại trong hàng thiên niên kỷ:

snoring.

ngáy.

It might seem harmless, but snoring can be a sign of something more dangerous.

Nó có vẻ vô hại, nhưng ngáy có thể là dấu hiệu của vấn đề nào đó nguy hiểm hơn.

So, what exactly causes snoring? And when does it become a problem?

Vậy, chính xác nguyên nhân gây ra ngáy là gì? Và khi nào ngáy trở thành vấn đề?

A snore’s quality can range from a gentle mew to a stuttering chainsaw—

Chất lượng tiếng ngáy có thể dao động từ một tiếng “meo” nhẹ nhàng

đến tiếng của một cưa máy—

but all snores originate from the respiratory tract,

nhưng tất cả các kiểu ngáy đều bắt nguồn từ đường hô hấp,

which is lined with soft tissues.

nơi được lót bởi các mô mềm.

During sleep, the muscles around these tissues relax,

Trong khi ngủ, các cơ xung quanh các mô này giãn ra,

narrowing the airway.

gây thu hẹp đường thở.

Many factors, including congestion, anatomical features,

Bằng nhiều yếu tố, bao gồm tắc nghẽn, đặc điểm giải phẫu

and the position you’re sleeping in,

và vị trí khi đang ngủ,

can further constrict this passage and lead to or exacerbate snoring.

có thể khiến thu hẹp hơn nữa đoạn ống này và dẫn đến hoặc làm trầm trọng thêm ngáy.

The narrower the respiratory tract is, the stronger the airflow,

Đường hô hấp càng hẹp, luồng không khí càng mạnh

and the more those relaxed tissues may vibrate,

và các mô đang giãn đó càng rung,

producing sound.

tạo ra âm thanh.

Most of us will snore at some point in our lives.

Hầu hết chúng ta sẽ ngáy vào một lúc nào đó trong cuộc sống.

But loud, chronic snoring is one sign of a sleep disorder

Nhưng ngáy to, mãn tính là một dấu hiệu của rối loạn giấc ngủ

known as obstructive sleep apnea.

được gọi là chứng ngưng thở tắc nghẽn khi ngủ.

Có khoảng một phần tư số người trưởng thành mắc bệnh,

It affects about a quarter of all adults,

but it’s estimated that around 80% of people who suffer from it

nhưng người ta ước tính khoảng 80% những người mắc bệnh

aren’t aware they have it.

không nhận thức họ có bệnh.

This is especially troublesome because it can lead to serious cardiovascular issues.

Điều này rất rắc rối vì có thể dẫn đến các vấn đề tim mạch nghiêm trọng.

Obstructive sleep apnea is usually caused by blockages in the airway

Ngưng thở khi ngủ thường được gây ra bởi tắc nghẽn trong đường thở

and is mainly characterized by pauses in breathing during sleep.

và chủ yếu được đặc trưng bởi việc tạm ngừng việc thở trong khi ngủ.

There's one other kind of sleep apnea called central sleep apnea,

Có một loại ngưng thở khi ngủ khác được gọi là ngưng thở khi ngủ trung ương,

which occurs when the brain temporarily fails to regulate the body's breathing.

xảy ra khi não tạm thời không điều chỉnh hơi thở của cơ thể.

This condition isn't as common,

Tình trạng này không phổ biến

and snoring is usually a less prominent feature—

và ngáy thường là một đặc điểm ít nổi trội hơn—

though you can have both.

tuy nhiên bạn có thể mắc cả hai.

If you’re experiencing obstructive sleep apnea,

Nếu bạn đang bị ngưng thở do tắc nghẽn khi ngủ,

you might stop breathing for 10 or more seconds before waking,

bạn có thể bị ngừng thở trong 10 giây hoặc hơn trước khi thức dậy,

sometimes without realizing it, to catch your breath.

đôi khi điều đó không được nhận ra, khiến nó kìm hãm hơi thở.

In doing so, you might make a snorting or a choking sound.

Khi nó xảy ra, có thể sẽ tạo ra một tiếng hít hoặc một âm thanh nghẹt thở.

This may happen five times an hour,

Điều này có thể xảy ra năm lần một giờ,

though in severe cases, it could occur more than 30.

nhưng trong trường hợp nghiêm trọng, nó có thể xảy ra hơn 30 lần.

And it's a problem because your tissues are getting less oxygen.

Và đó là một vấn đề bởi vì các mô của bạn đang nhận được ít oxy hơn.

As you experience periods of low oxygen intake,

Khi bạn trải qua thời gian nhận oxy thấp,

your body releases stress hormones.

cơ thể bạn giải phóng hormone căng thẳng.

And your blood vessels constrict to get oxygenated blood to your vital organs.

Và các mạch máu của bạn co lại để mang máu giàu oxy đến các cơ quan quan trọng.

This increases your blood pressure and puts additional stress on your heart.

Điều này làm tăng huyết áp và gây áp lực cho tim của bạn.

And this is why obstructive sleep apnea can be linked to hypertension

Đây là lý do tại sao ngưng thở tắc nghẽn khi ngủ có liên quan đến tăng huyết áp

and other cardiovascular problems.

và các vấn đề tim mạch khác.

Your difficulty breathing and poor-quality rest may also lead to headaches,

Khó thở và nghỉ ngơi kém chất lượng cũng có thể dẫn đến đau đầu,

decreased concentration, and chronic fatigue.

giảm tập trung và mệt mỏi mãn tính.

So what puts someone at risk of developing obstructive sleep apnea?

Vậy điều gì khiến một người có nguy cơ mắc ngưng thở tắc nghẽn khi ngủ?

Features like larger tongues, thicker necks, and smaller jaws

Các đặc điểm như lưỡi lớn hơn, cổ dày hơn và hàm nhỏ hơn

can make people more susceptible.

có thể khiến người ta dễ mắc hơn.

Older people are more at risk because, as we age,

Người già có nguy cơ cao hơn, vì khi chúng ta già đi,

our soft tissues loosen, further narrowing our airways.

các mô mềm trở nên lỏng lẻo, gây thu hẹp đường thở của chúng ta hơn.

Drinking alcohol before going to sleep can cause excessive relaxation

Uống rượu trước khi ngủ có thể gây sự giãn quá mức

of our throat and jaw muscles.

của cổ họng và cơ hàm của chúng ta.

And one of the main contributors to obstructive sleep apnea is weight gain

Và một trong những tác nhân chính gây ngưng thở tắc nghẽn khi ngủ là tăng cân

because more tissue around the neck can constrict the airway.

vì nhiều mô quanh cổ có thể làm co đường thở lại.

Many researchers see weight loss as a solution to obstructive sleep apnea.

Nhiều nhà nghiên cứu coi giảm cân là cách hạn chế ngưng thở tắc nghẽn khi ngủ.

Certain behavioral shifts, like limiting your alcohol consumption before bed,

Thay đổi một số hành vi, như hạn chế uống rượu trước khi đi ngủ,

elevating your head, and avoiding sleeping on your back may also help.

nằm đầu cao và tránh nằm ngửa khi ngủ cũng có thể có ích.

For people who have a milder condition,

Đối với những người có tình trạng nhẹ hơn,

mouth and throat exercises have been shown to alleviate obstructive sleep apnea

bài tập miệng và cổ họng được chứng minh làm giảm chứng ngưng thở tắc nghẽn khi ngủ

in some preliminary trials.

trong một số thử nghiệm sơ bộ.

But these approaches, and devices like oral appliances,

Nhưng những cách tiếp cận này, và các thiết bị như dụng cụ miệng,

may not always be sufficient.

có thể đôi khi là không đủ.

Sleep apnea can be reliably treated using CPAP machines,

Ngưng thở khi ngủ có thể được điều trị một cách đáng tin cậy bằng máy CPAP,

which keep the airway open by delivering a constant stream of pressurized air.

giữ cho đường thở mở bằng cách cung cấp một luồng không khí áp lực liên tục.

Doctors will usually aim to remedy sleep apnea with non-invasive treatments

Bác sĩ thường khắc phục chứng ngưng thở khi ngủ bằng điều trị không xâm lấn

like these first, but if they don’t work, they may consider surgery.

trong lần đầu tiên, nhưng nếu không hiệu quả, họ có thể sẽ xem xét phẫu thuật.

Snores can be silly.

Ngáy có thể là điều ngớ ngẩn.

But intense ones are well-worth investigating with a doctor.

Nhưng những tiếng ngáy lớn thực sự cần được bác sĩ khám.

After all, everyone needs a chance to catch their breath—

Rốt cuộc, mọi người đều cần một cơ hội để lấy lại hơi thở của họ—

and some z’s...

và cả những giấc ngủ zzz.