Where did Earth’s water come from? - Zachary Metz

1,731,158 views ・ 2015-03-23

TED-Ed


Vui lòng nhấp đúp vào phụ đề tiếng Anh bên dưới để phát video.

Translator: Le Phuong Thao Reviewer: Vu-An Phan
00:07
It has no taste, color or smell, and we often look right through it.
0
7239
6007
Không màu, không mùi, không vị và ta có thể nhìn xuyên thấu.
00:13
It covers over 70% of the Earth,
1
13246
2901
Nó bao phủ 70% bề mặt Trái Đất
00:16
cycling from the oceans and rivers to the clouds and back again.
2
16147
4939
tuần hoàn từ đại dương và sông đến mây và lặp lại
00:21
It even makes up about 60% of our bodies.
3
21086
3668
Nó cấu thành nên 60% cơ thể chúng ta.
00:24
With all this water around and inside us,
4
24754
3179
Với nước xung quanh và bên trong cơ thể ta
00:27
it's easy to take its presence for granted.
5
27933
3249
Ta thường dễ coi sự hiện diện của nước là điều hiển nhiên.
00:31
But in the rest of the solar system, liquid water is almost impossible to find.
6
31182
5496
Nhưng trong phần còn lại của hệ mặt trời tìm kiếm nước gần như là bất khả thi.
00:36
So how did our planet end up with so much of this substance
7
36678
3558
Vậy tại sao hành tinh của chúng ta lại có nhiều lượng chất này như vậy?
00:40
and where did it come from?
8
40236
2448
Và nó đến từ đâu?
00:42
As you probably know,
9
42684
1379
Như bạn có thể đã biết,
00:44
a water molecule consists of two basic parts.
10
44063
3210
Nguyên tử nước bao gồm hai thành phần cơ bản
00:47
Hydrogen, the simplest of all elements,
11
47273
2698
Hidrô, nguyên tố đơn giản nhất
00:49
has been around since close to the beginning of our universe.
12
49971
4050
đã có mặt ngay từ thuở sơ khai của vũ trụ.
00:54
Oxygen entered the scene several hundred million years later
13
54021
3538
Ôxi chỉ xuất hiện sau đó vài triệu năm,
00:57
after stars began to form.
14
57559
2442
khi các ngôi sao đầu tiên được tạo nên.
01:00
The massive pressure at the center of these fiery infernos was so great
15
60001
5138
dưới áp lực khổng lồ từ tâm của những hỏa ngục này
01:05
that hydrogen atoms fused together to form helium.
16
65139
4238
các nguyên tử Hiđrô hợp nhất lại tạo nên Hêli.
01:09
Helium, in turn, fused to form heavier elements,
17
69377
3538
Heli sau đó lại hợp thành các nguyên tố nặng hơn
01:12
like beryllium, carbon and oxygen in a process known as nucleosynthesis.
18
72915
8229
như beri, cacbon và oxi trong phản ứng hợp hạch.
01:21
When stars eventually collapsed and exploded into supernovas,
19
81144
4459
Khi các ngôi sao lụi tàn và nổ tung thành các siêu tân tinh
01:25
these new elements were spread across the universe
20
85603
3636
những nguyên tố mới này phát tán khắp vũ trụ.
01:29
and combined into new compounds, like the now familiar H2O.
21
89239
5751
và kết hợp lại thành các hợp chất mới như là H2O quen thuộc
01:34
These water molecules were present in the dusty cloud
22
94990
3123
Những nguyên tử nước này tồn tại trong các đám mây bụi
01:38
that formed our solar system
23
98113
2213
tạo nên hệ mặt trời.
01:40
and more collided with our planet after its formation.
24
100326
3500
và va chạm với hành tinh của chúng ta sau khi được tạo thành
01:43
But there's a big question that we don't have the answer to:
25
103826
2880
Nhưng còn một câu hỏi lớn chưa được trả lời:
01:46
how much water arrived on Earth, and when?
26
106706
4301
Bao nhiêu nước đã đến trái đất, và khi nào?
01:51
If, as one theory goes,
27
111007
1771
Theo một giả thuyết,
01:52
relatively small amounts of water were present on Earth when the rock formed,
28
112778
4500
Một lượng nước khá nhỏ đã có trên trái đất khi đá được tạo thành
01:57
the high temperatures and lack of any surrounding atmosphere
29
117278
3656
nhiệt độ cao và không có bầu khí quyển
02:00
would have caused it to evaporate back into space.
30
120934
3083
là nguyên nhân khiến nó bộc hơi trở lại ngoài không gian.
02:04
Water would have been unable to remain on the planet
31
124017
2493
Sẽ không còn nước trên hành tinh
02:06
until hundreds of millions of years later
32
126510
2493
cho đến hàng trăm năm sau
02:09
when our first atmosphere formed through a process called outgassing.
33
129003
4434
khi bầu khí quyển được tạo thành qua quá trình bốc khí
02:13
This occurred when molten rock in the Earth's core
34
133437
2545
xuất hiện khi lớp lõi nóng chảy của trái đất
02:15
released volcanic gasses to the surface,
35
135982
2885
phun trào khí núi lửa tới bề mặt,
02:18
creating a layer that could then trap escaping water.
36
138867
3306
tạo ra 1 lớp mà có thể tránh sự thoát nước.
02:22
So how then did water get back to the planet?
37
142173
2731
Vậy làm cách nào nước trở lại hành tinh?
02:24
Scientists have long suspected
38
144904
1738
Các nhà khoa học dự đoán rằng
02:26
that much of it was brought by ice-bearing comets,
39
146642
3439
phần lớn chúng được mang bởi các sao chổi mang băng,
02:30
or more likely asteroids that bombarded the Earth over millions of years.
40
150081
5047
hoặc các tiểu hành tinh có khả năng va đập Trái đất qua hàng triệu năm.
02:35
Recent research has challenged this theory.
41
155128
2436
Nghiên cứu gần đây đã thách thức lý thuyết này.
02:37
In examining carbonaceous chondrite meterorites
42
157564
3221
Khi kiểm tra cac-bon thiên thạch Chondrite
02:40
that formed shorty after the birth of our solar system,
43
160785
3082
hình thành ngay sau sự khai sinh của hệ mặt trời
02:43
scientists have found that not only did they contain water,
44
163867
3429
các nhà khoa học đã tìm ra nó không chỉ chứa nước
02:47
but their mineral chemical composition matched rocks on Earth
45
167296
4081
mà hợp chất khoáng sản của chúng khớp với đá trên Trái Đất
02:51
and samples from an asteroid that formed at the same time as our planet.
46
171377
4775
và mẫu các tiểu hành tinh được hình thành cùng thời điểm với trái đất
02:56
This suggests that the Earth may have accumulated
47
176152
2392
Nó chỉ ra rằng có lẽ trái đất đã tích trữ
02:58
a substantial amount of water early on that was able to stay put,
48
178544
4077
1 lượng nước đáng kể có thể được giữ lại
03:02
despite the lack of an atmosphere,
49
182621
2051
dù không có bầu khí quyển,
03:04
though asteroids may have brought more over the eons.
50
184672
3598
mặc dù các tiểu hành tinh có lẽ đem theo các ion
03:08
If this turns out to be true,
51
188270
1515
Nếu điều này là đúng,
03:09
life may have formed much earlier than previously thought.
52
189785
4531
sự sống có lẽ được hình thành sớm hơn dự kiến.
03:14
So we do not yet definitively know whether the water on Earth
53
194316
3248
Vậy chúng ta chưa biết chính xác liệu nước của Trái đất
03:17
came from its initial formation,
54
197564
1923
đã là sự hình thành ban đầu của nó,
03:19
later impacts,
55
199487
1508
sau đó bị ảnh hưởng,
03:20
or some combination of the two.
56
200995
2354
hoặc sự kết hợp của cả 2.
03:23
Regardless, the water that runs from our showers, drinking fountains and faucets
57
203349
5067
Dù sao đi nữa, nước từ vòi sen, uống từ đài phun nước hay vòi nước
03:28
is something that didn't just come from a nearby lake or river,
58
208416
3591
là thứ không chỉ đến từ cái hồ hay dòng sông gần đó,
03:32
but first underwent a cosmic and chaotic journey to get here.
59
212007
5015
nhưng trước tiên nó đã trải qua hành trình hỗn loạn của vũ trụ để tới đây
Về trang web này

Trang web này sẽ giới thiệu cho bạn những video YouTube hữu ích cho việc học tiếng Anh. Bạn sẽ thấy các bài học tiếng Anh được giảng dạy bởi các giáo viên hàng đầu từ khắp nơi trên thế giới. Nhấp đúp vào phụ đề tiếng Anh hiển thị trên mỗi trang video để phát video từ đó. Phụ đề cuộn đồng bộ với phát lại video. Nếu bạn có bất kỳ nhận xét hoặc yêu cầu nào, vui lòng liên hệ với chúng tôi bằng biểu mẫu liên hệ này.

https://forms.gle/WvT1wiN1qDtmnspy7