Where did Earth’s water come from? - Zachary Metz

Skąd się wzięła woda na Ziemi? - Zachary Metz

Tłumaczenie: Marta Konieczna Korekta: Rysia Wand

It has no taste, color or smell, and we often look right through it.

Nie ma smaku, koloru, zapachu. Można przez nią patrzeć.

It covers over 70% of the Earth,

Pokrywa 70% Ziemi,

cycling from the oceans and rivers to the clouds and back again.

krążąc z oceanów i rzek do chmur i z powrotem.

It even makes up about 60% of our bodies.

Nasze ciała składają się z niej w 60%.

With all this water around and inside us,

Z całą tą wodą na zewnątrz i wewnątrz

it's easy to take its presence for granted.

bierzemy jej obecność za coś oczywistego.

But in the rest of the solar system, liquid water is almost impossible to find.

Ale w całym Układzie Słonecznym woda w stanie ciekłym to rzadkość.

So how did our planet end up with so much of this substance

Dlaczego nasza planeta posiada tak wiele tej substancji

and where did it come from?

i skąd się ona wzięła?

As you probably know,

Jak wiecie,

a water molecule consists of two basic parts.

cząsteczka wody składa się z tlenu i wodoru.

Hydrogen, the simplest of all elements,

Wodór to najprostszy pierwiastek,

has been around since close to the beginning of our universe.

który istniał od początku wszechświata.

Oxygen entered the scene several hundred million years later

Tlen pojawił się kilkaset milionów lat

after stars began to form.

po powstaniu gwiazd.

The massive pressure at the center of these fiery infernos was so great

Ogromne ciśnienie w środku tych ognistych kul spowodowało,

that hydrogen atoms fused together to form helium.

że atomy wodoru przekształciły się w hel.

Helium, in turn, fused to form heavier elements,

Hel z kolei przekształcił się w cięższe pierwiastki,

like beryllium, carbon and oxygen in a process known as nucleosynthesis.

takie jak beryl, węgiel i tlen.

To tak zwana nukleosynteza.

When stars eventually collapsed and exploded into supernovas,

Kiedy gwiazdy umarły i wybuchły jako supernowe,

these new elements were spread across the universe

nowe pierwiastki rozprzestrzeniły się we wszechświecie

and combined into new compounds, like the now familiar H2O.

tworząc nowe związki chemiczne, takie jak znajome H2O.

These water molecules were present in the dusty cloud

Cząsteczki wody były obecne w chmurze pyłu,

that formed our solar system

który utworzył Układ Słoneczny,

and more collided with our planet after its formation.

a potem zderzyły się z naszą nowo uformowaną planetą.

But there's a big question that we don't have the answer to:

Nie znamy jednak odpowiedzi na pytanie,

how much water arrived on Earth, and when?

ile wody trafiło na Ziemię i kiedy to było.

If, as one theory goes,

Wedle jednej z teorii,

relatively small amounts of water were present on Earth when the rock formed,

gdyby niewielkie ilości wody były obecne

podczas formowania się skał,

the high temperatures and lack of any surrounding atmosphere

wysokie temperatury i brak atmosfery

would have caused it to evaporate back into space.

spowodowałyby ich wyparowanie.

Water would have been unable to remain on the planet

Woda zjawiłaby się na planecie,

until hundreds of millions of years later

dopiero miliony lat później,

when our first atmosphere formed through a process called outgassing.

kiedy proces odgazowania stworzył pierwszą atmosferę.

This occurred when molten rock in the Earth's core

Proces ten zachodzi, gdy roztopione skały jądra

released volcanic gasses to the surface,

uwalniają gazy wulkaniczne na powierzchnię,

creating a layer that could then trap escaping water.

tworząc powłokę, która zatrzymuje wodę.

So how then did water get back to the planet?

Jak woda wróciła na Ziemię?

Scientists have long suspected

Naukowcy długo podejrzewali,

that much of it was brought by ice-bearing comets,

że wiele wody przyniosły lodowe komety

or more likely asteroids that bombarded the Earth over millions of years.

i asteroidy, które bombardowały Ziemię przez miliony lat.

Recent research has challenged this theory.

Ostatnie odkrycia zakwestionowały tę teorię.

In examining carbonaceous chondrite meterorites

Badając meteoryty, chondryty węgliste,

that formed shorty after the birth of our solar system,

które powstały krótko po narodzinach Układu Słonecznego,

scientists have found that not only did they contain water,

naukowcy odkryli, że nie tylko zawierają wodę,

but their mineral chemical composition matched rocks on Earth

ale ich skład chemiczny i mineralny pasuje do skał na Ziemi

and samples from an asteroid that formed at the same time as our planet.

i próbek asteroidów, które powstały w tym samym czasie, co nasza planeta.

This suggests that the Earth may have accumulated

To może oznaczać, ze Ziemia zebrała

a substantial amount of water early on that was able to stay put,

solidną ilość wody dość wcześnie, w stanie możliwym do zachowania,

despite the lack of an atmosphere,

pomimo braku atmosfery.

though asteroids may have brought more over the eons.

Asteroidy mogły wciąż dostarczać jej więcej.

If this turns out to be true,

Jeśli to prawda,

life may have formed much earlier than previously thought.

życie mogło powstać wcześniej, niż zakładano.

So we do not yet definitively know whether the water on Earth

Nie wiemy do końca, czy woda na Ziemi

came from its initial formation,

pochodzi z pierwotnego formowania,

later impacts,

późniejszych bombardowań,

or some combination of the two.

czy połączenia obu czynników.

Regardless, the water that runs from our showers, drinking fountains and faucets

Nie zapominajmy jednak, że woda, która leci z pryszniców i kranów,

is something that didn't just come from a nearby lake or river,

nie pochodzi po prostu z pobliskiego jeziora czy rzeki,

but first underwent a cosmic and chaotic journey to get here.

ale trafiła tu po chaotycznej, kosmicznej wędrówce.