Sugar: Hiding in plain sight - Robert Lustig

1,306,410 views ・ 2014-03-31

TED-Ed


Vui lòng nhấp đúp vào phụ đề tiếng Anh bên dưới để phát video.

Translator: Nhu PHAM Reviewer: Lê Anh
00:08
Sugar is playing hide and seek with you.
0
8180
2932
Đường đang chơi trốn tìm với bạn.
Bạn nghĩ sẽ chiến thắng dễ dàng bằng cách
00:11
You'd think it would be pretty easy for you to win,
1
11112
2305
00:13
considering all the sugar in
2
13417
1416
tìm tất cả đường có trong
00:14
sodas, ice cream, candy, and big white bags labeled sugar.
3
14833
5014
nước ngọt, kem, kẹo, và túi trắng lớn dán nhãn "đường" kia.
00:19
People get about half of their added sugars
4
19847
1836
Một nửa lượng đường ta nạp vào đến từ những nguồn này,
00:21
from those drinks and treats,
5
21683
1536
00:23
so it might seem like sugar
6
23219
1724
do đó, có vẻ như đường đang chơi trốn tìm ngay trước mắt,
00:24
is hiding in plain sight,
7
24943
1500
00:26
but like someone in the witness protection program,
8
26443
1846
nhưng như một nhân chứng được ngầm bảo vệ
00:28
the other half is hidden in places you'd least suspect.
9
28289
4800
một nửa sự thật còn lại được giấu ở những nơi mà bạn ít nghi ngờ nhất.
Xem thành phần sốt cà, xúc xích,
00:33
Check the ingredients on ketchup, bologna,
10
33089
1591
00:34
spaghetti sauce, soy milk, sports drinks,
11
34680
3387
sốt mì ý, sữa đậu nành, nước uống tăng lực,
00:38
fish sticks, and peanut butter.
12
38067
2289
cá lăn bột chiên giòn và bơ đậu phộng mà xem,
00:40
You'll find sugar hiding in most of those products.
13
40356
2759
bạn sẽ tìm thấy đường ẩn mình trong đó.
00:43
In fact, you'll find added sugars
14
43115
1901
Thực tế, bạn sẽ tìm thấy thêm đường
00:45
in three-quarters of the more than 600,000 items
15
45016
3014
trong 3/4 của hơn 600.000 mặt hàng có sẵn trong cửa hàng tạp hóa.
00:48
available in grocery stores.
16
48030
2254
Vậy đường đã trốn đi bằng cách nào?
00:50
But how is sugar hiding?
17
50284
1810
Chẳng phải chỉ cần xem chú thích dinh dưỡng thôi sao?
00:52
Can't you just look on food labels?
18
52094
2037
00:54
It's not that easy.
19
54131
1569
Không dễ thế đâu.
00:55
Just like your friend Robert
20
55700
1601
Giống như bạn của bạn - Robert
00:57
might go by Bob, Robby, Rob, Bobby, or Roberto,
21
57301
3211
còn có biệt danh Bob, Robby, Rob, Bobby hay Roberto,
01:00
added sugar has a lot of aliases.
22
60512
2454
đường có rất nhiều nickname.
01:02
And by a lot, we don't mean five or six,
23
62966
2446
Và "rất nhiều", không có nghĩa là 5 hoặc 6,
01:05
try fifty-six.
24
65412
1363
mà tận 56 nickname.
01:06
There's brown rice syrup, barley malt,
25
66775
3200
Có mật gạo, đường mạch nha,
01:09
demerara, Florida Crystals, muscovado,
26
69975
2822
đường phèn, Florida Crytals, đường cát,
01:12
and, of course, high fructose corn syrup,
27
72797
2599
và đường giàu fructose từ bột bắp,
01:15
sometimes called HFCS, or corn sugar.
28
75396
4003
đôi khi được gọi HFCS, hoặc đường ngô.
01:19
Even sugar's tricky nicknames have nicknames.
29
79399
3708
Thậm chí biệt danh của đường còn có thêm biệt danh.
Đường nho hay đường táo ảnh hưởng lên cơ thể bạn
01:23
Grape or apple concentrate has the same effects on your body
30
83107
2554
01:25
as its 55 sugary twins.
31
85661
2250
như 55 anh chị em họ đường của nó.
01:27
And even though organic evaporated cane juice sounds healthy,
32
87911
3209
Ngay cả nước mía ép hữu cơ,
01:31
when you evaporate it,
33
91120
1475
khi được làm bay hơi, bạn sẽ có đường!
01:32
you get sugar!
34
92595
1450
Về mặt hóa học, các loại đường có cấu tạo như nhau.
01:34
Chemically speaking, it's all the same.
35
94045
2392
01:36
And even trickier,
36
96437
1215
Thậm chí, phức tạp hơn,
01:37
when multiple added types of sugars
37
97652
1684
khi nhiều loại đường được dùng trong cùng một sản phẩm,
01:39
are used in one type of product,
38
99336
1710
chúng bị chôn vùi trong một danh sách dài các thành phần,
01:41
they get buried down in a long list of ingredients,
39
101046
3021
01:44
so the sugar content might appear to be okay,
40
104067
2403
vì vậy, hàm lượng đường nhìn sơ qua có vẻ vừa phải,
01:46
but when you add them all together,
41
106470
1455
01:47
sugar can be the single biggest ingredient.
42
107925
3090
nhưng khi cộng dồn có thể lại là thành phần lớn nhất.
01:51
Currently, the FDA doesn't suggest
43
111015
2295
FDA, hiện nay, chưa đề nghị giới hạn lượng đường dùng hằng ngày,
01:53
a recommended daily limit for sugar,
44
113310
2019
01:55
so it's hard to tell if this 65 grams in a bottle of soda
45
115329
2899
vì vậy, khó để kết luận 65g đường trong một chai soda
01:58
is a little or a lot.
46
118228
2170
là ít hay nhiều.
02:00
But the World Health Organization recommends
47
120398
2279
Nhưng Tổ chức Y tế Thế giới khuyến cáo
02:02
limiting sugar to just 5% of your total calories,
48
122677
3304
hạn chế lượng đường ở mức 5% tổng calo của bạn,
02:05
or about 25 grams per day.
49
125981
2165
hay khoảng 25 gr mỗi ngày.
02:08
So, 65 grams is well over twice that amount.
50
128146
3975
Vậy nên, 65g là hơn gấp đôi hạn mức khuyến cáo.
02:12
But just what is sugar?
51
132121
2083
Nhưng đường là gì ?
02:14
What's the difference between glucose and fructose?
52
134204
3703
Và đâu là sự khác biệt giữa glucose và fructose?
02:17
Well, both are carbohydrates
53
137907
1823
Vâng, cả hai đều là carbohydrate
02:19
with the same chemical composition
54
139730
1567
với thành phần hóa học tương tự gồm carbon, hydro và oxy.
02:21
of carbon, hydrogen, and oxygen.
55
141297
2350
02:23
But they have very different structures
56
143647
2067
Nhưng chúng có cấu trúc rất khác nhau
02:25
and behave quite differently in our bodies.
57
145714
2544
và có ảnh hưởng khác nhau lên cơ thể chúng ta.
02:28
Glucose is the best source of energy
58
148258
2423
Glucose là nguồn năng lượng tốt nhất
02:30
for nearly all organisms on Earth.
59
150681
2474
cho hầu hết tất cả các sinh vật trên Trái Đất.
02:33
It can be metabolized by all organs in the body.
60
153155
2863
Nó có thể được chuyển hóa bởi tất cả các cơ quan.
02:36
Fructose, on the other hand,
61
156018
2085
Fructose, mặt khác,
02:38
is metabolized primarily in the liver,
62
158103
2712
được chuyển hóa chủ yếu ở gan,
02:40
and when your liver gets overloaded
63
160815
1960
và khi gan bị quá tải
02:42
with sweet, sweet fructose,
64
162775
1647
bởi đường fructose ngọt ngào,
02:44
the excess is metabolized to fat.
65
164422
3140
lượng đường thừa được chuyển hóa thành chất béo.
02:47
Fresh fruits actually contain fructose,
66
167562
2262
Trái cây tươi có chứa đường fructose,
02:49
but it's naturally occurring
67
169824
1655
nhưng đó là đường tự nhiên và không gây quá tải
02:51
and doesn't cause an overload
68
171479
1691
vì chất xơ trong trái cây làm chậm quá trình hấp thu đường.
02:53
because the fiber in fruit slows its absorption.
69
173170
2562
02:55
This gives your liver the time it needs
70
175732
2084
Điều này cho gan thời gian cần thiết để làm tốt công việc.
02:57
to do its job.
71
177816
1605
02:59
It's sugar that makes cookies chewy
72
179421
2124
Đường fructose làm bánh quy mềm xốp và kẹo giòn,
03:01
and candy crunchy.
73
181545
1961
03:03
It even turns bread crust a beautiful, golden brown.
74
183506
2902
tạo màu nâu vàng đẹp mắt cho vỏ bánh mì.
03:06
It's also a great preservative;
75
186408
2060
Nó cũng là một chất bảo quản rất tốt;
03:08
it doesn't spoil or evaporate,
76
188468
1877
không làm hỏng hoặc bay hơi ,
03:10
so the foods it's added to are easier
77
190345
1755
nên dễ dàng thêm vào thực phẩm
03:12
to store and ship long distances
78
192100
1874
để bảo quản và vận chuyển đường dài và có giá thành rẻ.
03:13
and tend to be cheaper.
79
193974
2024
03:15
That's why sugar is hiding everywhere.
80
195998
2485
Đó là lý do đường ẩn nấp ở khắp mọi nơi.
03:18
Actually, it might be easier to list the foods
81
198483
2850
Trên thực tế, có thể dễ dàng liệt kê các loại thực phẩm
03:21
that added sugar isn't hiding in,
82
201333
2147
không có đường ẩn nấp,
03:23
things like: vegetables, eggs, meats,
83
203480
2378
những thứ như: rau quả, trứng, thịt,
03:25
fish, fruit, raw nuts, even your kitchen sink.
84
205858
4105
cá, trái cây, các loại hạt thô, cả bồn rửa của bạn nữa.
03:29
Simply choosing water over soda, juices, and sports drinks
85
209963
3403
Đơn giản, chỉ cần chọn nước thay vì soda, nước trái cây hay tăng lực
03:33
is a great way to avoid hidden added sugar.
86
213366
2572
là một cách tuyệt vời để rước đường ẩn vào người.
03:35
At the very least,
87
215938
1648
Ít nhất, hãy cố gắng chú ý đến nhãn thực phẩm,
03:37
try to pay attention to food labels,
88
217586
1633
03:39
so you can keep your sugar intake at a healthy level.
89
219219
3368
để có thể giữ lượng đường trong cơ thể ở mức lành mạnh.
03:42
Because in this game of hide and seek,
90
222587
2269
Bởi vì trong trò chơi trốn tìm này,
03:44
every time you don't find added sugar,
91
224856
2124
không tìm thêm được đường nghĩa là bạn đã giành chiến thắng!
03:46
you win!
92
226980
1985
Về trang web này

Trang web này sẽ giới thiệu cho bạn những video YouTube hữu ích cho việc học tiếng Anh. Bạn sẽ thấy các bài học tiếng Anh được giảng dạy bởi các giáo viên hàng đầu từ khắp nơi trên thế giới. Nhấp đúp vào phụ đề tiếng Anh hiển thị trên mỗi trang video để phát video từ đó. Phụ đề cuộn đồng bộ với phát lại video. Nếu bạn có bất kỳ nhận xét hoặc yêu cầu nào, vui lòng liên hệ với chúng tôi bằng biểu mẫu liên hệ này.

https://forms.gle/WvT1wiN1qDtmnspy7