What cameras see that our eyes don't - Bill Shribman

Translator: Andrea McDonough Reviewer: Bedirhan Cinar

Translator: Dieu Dang NguyenTran Reviewer: Linh Tran

The human eye is one of the most powerful machines

Mắt người là một trong những thứ máy móc

on the planet.

mạnh nhất vũ trụ.

It's like a 500 megapixel camera

Nó giống như một máy ảnh 500 megapixel

that can run in bright light,

có thể hoạt động với ánh sáng khá mạnh,

in near darkness,

hoặc hơi tối,

and even under water, though not real well.

và dưới nước, mặc dù là không tốt lắm.

It communicates to our brains

Nó truyền thông tin về thế giới đến não chúng ta

so much about the world.

Our eyes are how we find partners,

Mắt của giúp ta tìm bạn đời,

how we understand the people around us,

giúp ta hiếu những người xung quanh,

how we read,

giúp ta đọc,

and how we watch game shows on TV

và xem chương trình trò chơi trên TV

where people get knocked into cold water

nơi mọi người bị xô xuống nước bởi

by padded wrecking balls.

những quả bóng bọc đệm.

Yup, the human eye is pretty neat,

Phải, mắt người khá là khéo léo

and we're lucky enough to have two of them.

và ta may mắn khi có đủ hai mắt.

But, there are things that,

Nhưng chuyện là thế này,

despite looking really hard,

dù nhìn khá tốt nhưng

we still can't quite see.

vẫn có thứ ta không nhìn được.

For example, you can watch a horse galloping,

Ví dụ, bạn thấy một chú ngựa đang phi

but your eyes can't keep up with its fast-moving hooves

nhưng mắt bạn không theo kịp chuyển động

enough to figure out whether all four feet

của nó để xem coi bốn cái chân của nó

are ever off the ground simultaneously.

có bao giờ không chạm đất cùng lúc không.

For these types of questions, we need cameras.

Vì thế, chúng ta cần có máy ảnh.

About 150 years ago,

Khoảng 150 trước,

the photographer Eadweard Muybridge used one

nhiếp ảnh gia Eadweard Muybridge đã

to solve the galloping horse mystery.

giải mã bí ẩn về con ngựa phi nước đại.

Using careful photography,

Dùng hình ảnh,

Muybridge proved that at certain points as it gallops,

Muybridge chứng minh trong vài lúc khi nó phi,

a horse really is flying.

nó thực sự bay.

"Look, ma! No hooves!"

Nhìn kìa, chân không chạm đất nhé!

Since then, photography has found its way

Từ đó, nhiếp ảnh đã len lỏi

into all aspects of math and science.

vào trong toán học và khoa học.

It enhances our understanding of a world

Nó làm ta hiểu thêm về thế giới,

we thought we could already see,

ta tưởng ta đã thấy hết,

but it's one which we really need help

nhưng ta thực sự cần máy ảnh

to see a little better.

để nhìn rõ thêm một chút nữa.

It's not always a matter of the world

Nó không chỉ giúp ta xem những

moving by too quickly for our eyes to process.

chuyển động quá nhanh.

Sometimes cameras can help us see matter or movements

Nó còn giúp ta xem những chuyển động

that are too small for the naked eye.

quá nhỏ so với mắt thường.

Botanists use multiple photographs

Các nhà thực vật học dùng nhiều loại ảnh

to show the life cycle of plants

để xem chu kì sống của thực vật

and how flowers turn over the course of a few hours

và hoa hướng về mặt trời

to follow the sun in what is called phototropism,

chỉ trong vài tiếng đồng hồ,

hay ta gọi là tính hướng quang.

growing towards the light.

Mathematicians have used photos

Các nhà toán học dùng ảnh để

to look at where in the twists and turns of a whip

xem ở vị trí nào thì cái roi da

the crack sound comes

phát ra âm thanh khi ta

when the whip is breaking the sound barrier.

quất cái roi vào không trung.

Meteorologists and environmental scientists

Nhà khí tượng học và khoa học môi trường

show the growth of major hurricanes

xem sự phát triển của các cơn bão

and the recession over the years

và quá trình băng tan qua các năm

of many of the world's glaciers.

trên thế giới.

Slow-motion film or high-speed photography

Phim quay chậm hay chụp ảnh ở tốc độ cao

have shown us the beating of a hummingbird's wings

cho ta thấy cú đập cánh của chim ruồi

and the course of a bullet through its target.

hay đường đi của viên đạn bắn ra.

In one project, cadavers,

Trong một dự án,

các xác chết được đóng băng

that's dead bodies,

were frozen and sliced into thousands of wafer-thin discs.

và chia ra thành cả ngàn phần nhỏ.

Những phần đó được chụp ảnh

The discs were photographed

to produced animated movies

để làm một phim tài liệu,

that allow a viewer to travel up and down the skeleton,

người xem có thể nhìn toàn bộ khung xương,

and into the flesh,

nhìn xuyên qua thịt,

and through the bones,

và sâu vào xương,

and the veins,

and,

vào các mạch máu

và

perhaps I should have suggested

tôi nên dặn trước là các bạn

you don't watch this during dinner,

không nên xem lúc ăn tối đâu,

my bad.

xin lỗi nhé!

In classrooms today, the camera,

Trong lớp học, máy ảnh được

now present in just about every phone and computer,

tích hợp trong điện thoại và máy tính,

allows the youngest scientists

giúp các nhà khoa học trẻ

to observe the world around them,

có thể quan sát thế giới xung quanh,

to document it,

ghi chép lại và

and to share their findings online.

chia sẻ chúng qua mạng internet.

Whether it's the change of seasons

Dù là lúc giao mùa hay

or the growth of the germinating seed,

quá trình nảy mầm của hạt giống,

cameras are allowing us to see a beautiful world

máy ảnh giúp ta nhìn một thế giới tuyệt vời

through new eyes.

với một cái nhìn mới.