Why are blue whales so enormous? - Asha de Vos

Tại sao cá voi xanh lại khổng lồ? - Asha de Vos

Transcriber: Andrea McDonough Reviewer: Bedirhan Cinar

Translator: Hoàng Hà Reviewer: Nguyen Ngoc

Cá voi xanh là loài động vật lớn nhất

Blue whales are the largest animals that have ever roamed the planet.

từng sinh sống trên hành tinh.

They’re at least two times as big as the biggest dinosaurs—

Chúng ít nhất to gấp 2 lần loài khủng long lớn nhất,

"Nó to quá !"

“that’s big!“—

the length of a basketball court,

có chiều dài bằng một sân bóng rổ,

and as heavy as 40 African elephants.

nặng tương đương 40 chú voi Châu Phi.

If that’s not enough to make you marvel, here’s something that will.

Nếu những dữ liệu trên chưa đủ làm bạn kinh ngạc,

thì đây là một vài điều sẽ khiến bạn ngạc nhiên.

They’ve grown to this enormous size

Chúng lớn tới kích thước khổng lồ như vậy

by feeding exclusively on tiny shrimp-like creatures called krill—

bởi chỉ ăn những động vân giống tôm tí hon được gọi là động vật nhuyễn thể

that are no bigger than your little finger.

kích thước của chúng không to hơn ngón út của bạn.

In many ways, the sheer size of krill

Theo nhiều cách, kích thước tuyệt đối của động vật nhuyễn thể

seems to have driven the evolution of the blue whale.

dường như tạo nên sự phát triển của cá voi xanh.

See, krill are so small but are found in dense patches.

Nhìn xem, động vật nhuyễn thể tuy rất bé

nhưng chúng được tìm thấy với những lượng khổng lồ.

For increased efficiency,

Để tăng hiệu quả,

blue whales have evolved to use a feeding strategy called lunge feeding.

cá voi xanh đã tiến hóa

để sử dụng một chiến lược săn mồi

được gọi là "sự lao tới".

Basically, the whale accelerates towards a prey patch

Một cách đơn giản, cá voi tăng tốc tới một đàn con mồi

and opens its mouth wide.

và mở rộng miệng của nó.

Để tăng sức chứa, miệng của các voi được mở rộng ra.

To increase the capacity, its mouth expands.

The special, accordion-like blubber layer

Điểm đặc biệt là những lớp mỡ xếp chồng lền nhau

that extends from its snout to its belly button

kéo dài từ mũi cho đến rốn

enables the whale to engulf large quantities of prey-laden water.

khiến cá voi có thể nuốt vào một lượng lớn

con mồi và nước.

With each giant gulp,

Với mỗi lần nuốt khổng lồ,

the whale takes in 125% of its body weight in water and krill.

Cá voi thu lấy một khối lượng bằng 125% khối lượng cơ thể nó

bởi nước và động vật nhuyễn thể.

The whale must then expel the water while retaining the yummy krill.

Sau đó, cá voi phải tống toàn bộ số nước ra

trong khi vẫn giữ lại những động vật nhuyễn thể ngon lành này.

To do this, it uses its baleen,

Để làm được điều đó, nó sử dụng tấm sừng

the comb-like structure made of the same stuff our nails and hair are made of,

có hình giống như những răng lược được làm bởi cùng chất liệu

như móng tay và tóc của chúng ta,

and its tongue.

và lưỡi của nó.

It’s pretty crazy that the blue whale’s heart is as big as a small car,

Nó có vẻ là khá điên rồ khi mà tim của một con cá voi xanh

to bằng một chiếc ô tô nhỏ,

a child could crawl through its arteries,

và một đứa trẻ có thể bò qua động mạnh của nó,

its tongue weighs as much as an elephant,

Lưỡi của nó nặng bằng cả một con voi,

but its esophagus is so small,

nhưng thực quản của nó thì bé tí,

the whale could choke on a loaf of bread.

nên cá voi có thể bị nghẹn chỉ với một ổ bánh mỳ.

These whales are really not designed to feed on anything larger than krill.

Những chú cá voi này thực sự không được thiết kế

để ăn bất kỳ thứ nào lớn hơn các loài nhuyễn thể.

It’s estimated that blue whales eat four tons of krill per day.

Người ta ước lượng rằng cá voi xanh ăn 4 tấn nhuyễn thể mỗi ngày.

Because of their incredible design,

Bởi vì cấu tạo khó tin của nó,

mỗi lần lặn cung cấp cho cá voi

each dive provides the blue whale with 90 times as much energy as is used.

năng lượng gấp 90 lần năng lượng mà nó đã sử dụng.

Every mouthful of krill provides almost 480,000 calories,

Mỗi miệng đầy thức ăn cấp khoảng 480,000 calo

the same amount you get from eating 1,900 hamburgers.

bằng lượng calo bạn nhận được từ việc ăn 1,900 cái hamburgers.

But, why are blue whales so big?

Nhưng, tại sao cá voi xanh lại to vậy ?

Blue whales are considerably larger than the largest living land animal,

Cá voi xanh được cho là lớn hơn

loài sinh vật lớn nhất đang sinh sống trên mặt đất, loài voi.

the elephant.

The heavier an animal is,

Con vật càng nặng,

the greater its relative surface area.

thì diện tích bề mặt tương đối đến chúng càng lớn.

As weight increases,

Khi khối lượng tăng,

there’s a point at which the legs of that animal would simply collapse.

thì điểm mà chân con vật đặt lên

sẽ dễ dàng sụp đổ.

That explains why elephants don’t stand on the delicate legs of a horse.

Đó là lý do tại sao voi không đứng

trên đôi chân thanh nhã như ngựa.

They need legs shaped like stout pedestals

Chúng cần những cái chân giống như những cột trụ vững chắc

to hold their bodies up against gravity.

để giữ cơ thể chúng chống lại lực hấp dẫn.

In water, the situation is quite different.

Trong nước, hoàn cảnh có vẻ khác một chút.

Buoyancy counteracts the gravitational pull on the body

Sức nổi chống lại lực hấp dẫn tác động lên cơ thể

and their great bulk is therefore partially supported by the water.

và kích thước khổng lồ vì thế mà được nâng đỡ một phần

bởi lớp nước.

So, the ocean is a great place for species that want to grow bigger.

Vì thế, đại dương là vị trí tuyệt vời cho những loài

muốn phát triển lớn hơn.

The other secret to their size is their diet.

Một bí mật khác của kích thước của chúng là chế độ ăn.

By evolving such a huge mouth,

Bởi tiến hóa với chiếc miệng khổng lồ,

the whale’s have specialized to catch enormous quantities

cá voi đã chuyên hóa để bắt được một lượng khổng lồ

of highly abundant and nutritious prey,

con mồi phong phú và dồi dào chất dinh dưỡng này

which provides the energy needed to grow so big.

chúng sẽ đem lại cho cá voi năng lượng cần thiết để phát triển thật lớn.

But, now maybe you’re wondering why blue whales aren’t any bigger?

Nhưng có thể bây giờ bạn đang tự hỏi

tại sao cá voi xanh lại không to hơn nữa?

Sau tất cả những điều trên, đại dương dường như là thiên đường

cho bất cứ loài thú khổng lồ nào.

After all, the ocean sounds like nirvana for any growing beast.

Tốt thôi, trông khi mà chiến thuật lao tới săn mồi cho phép cá voi

Well, while lunge feeding may have allowed blue whales

trở thành loài động vật lớn nhất

từng tồn tại trên hành tinh,

to become the biggest animal to have ever roamed the planet,

bởi khả năng ăn hiệu quả một đàn con mồi lớn,

by enabling them to feed efficiently in dense prey patches,

nhưng điều này có giá của nó

Những nhà khoa học ước lượng chi phí kéo theo một lần săn mồi

it isn't cost free.

Scientists compared all the costs involved with lunge feeding

để kiếm lượng năng lượng từ số nhuyễn thể mà chúng ăn.

to the energy gained from the krill they eat.

Họ thấy rằng khi mà cơ thể cá voi tăng kích thước,

What they found is that when the whale’s body increases in size,

nhu cầu năng lượng của cơ thể sẽ tăng nhanh hơn

the energy that body demands rises faster

số năng lượng thừa mà chúng lấy từ thức ăn.

than the extra energy they get from their food.

Những con cá voi săn mồi này cần năng lượng bằng 15 lần số được giữ lại

Feeding whales needs 15 times the energy required to remain still

và 5 lần nhiều hơn số chúng dùng khi bơi.

and 5 times more energy than used when swimming.

Tính toán cho thấy

rằng một loài vật săn mồi kiểu trên có thể lớn đến 33 mét

tương đương kích thước cá voi xanh.

Calculations show that the largest a lunge feeder can grow is 33 meters,

Suy ra thì cá voi xanh phải cảm ơn rất nhiều tới loài nhuyễn thể bởi vì:

kích thước nhỏ, sự tiến hóa thích nghi đó

pretty much blue whale size.

sẽ không có khả thi nếu như loài nhuyễn thể không bé như vậy.

Turns out blue whales have a lot to thank krill for:

Thật khó tin là những sinh vật tí hon đó

neat, evolutionary adaptations that would not have been possible

lại cho phép cá voi xanh đạt tới giới hạn

if krill were not so small.

về kích thước trên hành tinh của chúng ta.

It’s incredible that these tiny creatures have allowed blue whales

Nó khiến cho bạn tự hỏi câu ngạn ngữ cổ,

"Ăn sao thì người vậy"

to really push the limits of size on our planet.

thực sự không áp dụng cho thế giới của cá voi.

Makes you wonder if that old adage, “you are what you eat,”

really does apply in blue whale world.