How do your kidneys work? - Emma Bryce

Thận hoạt động như thế nào? - Emma Bryce

Translator: Bao Kieu Reviewer: Nhu PHAM

It's a hot day,

Đó là một ngày nóng nực

and you've just downed several glasses of water,

và bạn vừa uống vài cốc nước,

one after the other.

hết cốc nọ đến cốc kia.

Behind the sudden urge that follows are two bean-shaped organs

Tiếp đến là cảm giác mắc tè bắt nguồn từ hai cơ quan hình hạt đậu

that work as fine-tuned internal sensors.

hoạt động như những bộ cảm biến tinh lọc.

They balance the amount of fluid in your body,

Chúng cân bằng lượng chất lỏng trong cơ thể,

detect waste in your blood,

phát hiện chất thải trong máu,

and know when to release the vitamins, minerals,

và nhận biết khi nào cần cung cấp vi-ta-min, khoáng chất

and hormones you need to stay alive.

và hóc môn giúp duy trì sự sống.

Say hello to your kidneys.

Hãy gửi lời chào đến hai quả thận của bạn.

The main role of these organs is to dispose of waste products

Vai trò chính của chúng là loại bỏ chất thải,

and to turn them into urine.

biến chúng thành nước tiểu.

The body's eight liters of blood pass through the kidneys

8 lít máu của cơ thể đi qua thận

between 20 and 25 times each day,

khoảng 20 - 25 lần mỗi ngày,

meaning that, together, these organs filter about 180 liters every 24 hours.

nghĩa là 2 quả thận này lọc khoảng 180 lít trong 24 giờ.

The ingredients in your blood are constantly changing

Thành phần các chất trong máu luôn thay đổi

as you ingest food and drink,

khi bạn ăn, uống.

which explains why the kidneys need to be on permanent duty.

Đó là lý do vì sao thận hoạt động không ngừng nghỉ.

Blood enters each kidney through arteries that branch and branch,

Máu đi vào thận qua các động mạch rồi tiếp tục chia nhánh

cho đến khi trở thành các mạch máu li ti

until they form tiny vessels that entwine with special internal modules,

tiếp xúc với các bộ phận đặc biệt bên trong thận

called nephrons.

được gọi là nephron.

In each kidney,

Mỗi quả thận có 1 triệu nephron

1 million of these nephrons form a powerful array of filters and sensors

tạo thành một mạng lưới lọc và cảm biến mạnh mẽ

that carefully sift through the blood.

tỉ mỉ kiểm tra toàn bộ lượng máu.

This is where we see just how refined

Đó là nơi ta thấy được mức độ tinh luyện

and accurate this internal sensing system is.

và chính xác của bộ cảm biến này.

To filter the blood, each nephron uses two powerful pieces of equipment:

Để lọc máu, mỗi nephron sử dụng 2 bộ phận mạnh mẽ:

a blob-like structure called a glomerulus, and a long, stringy, straw-like tubule.

một cấu trúc hình giọt nước được gọi là tiểu cầu thận

và một ống dài như ống hút được gọi là tiểu quản thận.

The glomerulus works like a sieve, allowing only certain ingredients,

Tiểu cầu thận làm việc như một cái ray chỉ cho phép vài loại chất

such as vitamins and minerals, to pass into the tubule.

như vi-ta-min và khoáng chất đi vào tiểu quản thận.

Then, this vessel's job is to detect

Sau đó, nhiệm vụ của mạch này là xác định xem

whether any of those ingredients are needed in the body.

chất nào trong số đó cần thiết cho cơ thể

If so, they're reabsorbed in amounts that the body needs,

để hấp thu theo liều lượng mà cơ thể cần,

so they can circulate in the blood again.

và để chúng tiếp tục tuần hoàn trong máu.

But the blood doesn't only carry useful ingredients.

Nhưng máu không chỉ mang các chất cần thiết.

It contains waste products, too.

mà còn chứa các sản phẩm loại thải.

And the nephrons have to figure out what to do with them.

Các nephron buộc phải tìm ra cách xử lý.

The tubules sense compounds the body doesn't need,

Các tiểu quản thận phát hiện ra các hợp chất cơ thể không cần tới,

like urea, left over from the breakdown of proteins,

như u-rê là chất thải ra từ quá trình phá vỡ cấu trúc protein,

and redirects them as urine out of the kidneys

và gom chúng lại thành nước tiểu dẫn ra khỏi thận

and through two long sewers called ureters.

qua hai chiếc ống dài được gọi là niệu quản.

The tubes empty their contents into the bladder to be discharged,

Niệu quản xả nước tiểu vào bàng quang, chờ để được thoát ra

ridding your body of that waste once and for all.

khỏi cơ thể, mang theo các chất thải.

There's water in that urine, too.

Trong nước tiểu cũng có nước.

If the kidney detects too much of it in your blood,

Nếu thận phát hiện có quá nhiều nước trong máu,

for instance, when you've chugged several glasses at once,

ví dụ như khi bạn uống nhiều cốc nước một lúc,

it sends the extra liquid to the bladder to be removed.

nó sẽ đem phần nước thừa đến bàng quang để loại bỏ.

On the other hand, low water levels in the blood

Mặt khác, tỷ lệ nước trong máu thấp

prompt the kidney to release some back into the blood stream,

sẽ khiến thận giải phóng một ít trở lại trong máu,

meaning that less water makes it into the urine.

nghĩa là sẽ có ít nước hòa vào nước tiểu hơn.

This is why urine appears yellower when you're less hydrated.

Đó là lý do nước tiểu có màu vàng đậm khi cơ thể có ít nước.

By controlling water, your kidneys stabilize the body's fluid levels.

Bằng cách kiểm soát nước, thận điều hòa lượng chất lỏng của cơ thể.

But this fine balancing act isn't the kidney's only skill.

Nhưng hoạt động cân bằng tuyệt vời này không phải là kỹ năng duy nhất của thận.

These organs have the power to activate vitamin D

Cơ quan này còn có khả năng kích hoạt vi-ta-min D,

to secrete a hormone called renin that raises blood pressure,

tiết ra một loại hóc môn được gọi là renin làm tăng huyết áp,

and another hormone called erythropoietin,

và một hóc môn khác là erythropoietin,

which increases red blood cell production.

giúp tăng sản sinh tế bào hồng cầu.

Without the kidneys, our bodily fluids would spiral out of control.

Nếu không có thận, lượng chất lỏng trong cơ thể sẽ bị mất kiểm soát.

Every time we ate, our blood would receive another load of unsifted ingredients.

Mỗi lần ta ăn, máu sẽ nhận một lượng chất không được tinh luyện.

Soon, the buildup of waste would overload our systems and we'd expire.

Sau đó, việc tích trữ chất thải sẽ làm hệ thống quá tải và ta sẽ chết.

So each kidney not only keeps things running smoothly.

Do đó, mỗi quả thận không chỉ giữ cho hệ thống hoạt động trơn tru

It also keeps us alive.

mà còn giúp ta sống sót.

Lucky then that we have two of these magical beans.

Thật may mắn khi ta có đến 2 hạt đậu kỳ diệu này.