Why should you read Edgar Allan Poe? - Scott Peeples

Translator: Trang Pham Reviewer: Nhu PHAM

A high forehead topped by disheveled black hair,

Một vầng trán rộng bị tóc đen xoăn rối che phủ,

a sickly pallor,

một làn da xanh xao bệnh hoạn,

and a look of deep intelligence and deeper exhaustion

một cái nhìn của trí tuệ sâu sắc và vẻ kiệt sức còn sâu sắc hơn

in his dark, sunken eyes.

trong đôi mắt tối tăm, hõm sâu của ông.

Edgar Allan Poe’s image is not just instantly recognizable –

Hình tượng Edgar Allan Poe không những dễ nhận ra

it’s perfectly suited to his reputation.

mà còn hoàn toàn phù hợp với tiếng tăm của ông.

From the prisoner strapped under a descending pendulum blade,

Từ một tù nhân bị trói dưới lưỡi dao lắc đang dần hạ xuống,

to a raven who refuses to leave the narrator’s chamber,

tới một con quạ không chịu rời phòng của người dẫn chuyện,

Poe’s macabre and innovative stories of gothic horror

những câu chuyện sáng tạo đầy rùng rợn mang phong cách Gô-tích của Poe

have left a timeless mark on literature.

đã để lại dấu ấn khó phai trong lịch sử văn chương.

But just what is it that makes Edgar Allan Poe

Nhưng điều gì đã đưa Edgar Allan Poe

one of the greatest American authors?

trở thành một trong những nhà văn Mỹ vĩ đại nhất?

After all, horror was a popular genre of the period,

Ở thời ông, thể loại kinh dị khá phổ biến

with many practitioners.

với nhiều tác giả,

Yet Poe stood out thanks to his careful attention to form and style.

nhưng Poe vẫn nổi bật nhờ sự tỉ mỉ trong thể loại và phong cách.

Trong vai trò nhà phê bình văn học,

As a literary critic,

he identified two cardinal rules for the short story form:

ông đã xác định hai quy tắc cốt yếu cho thể loại truyện ngắn:

it must be short enough to read in one sitting,

một, truyện phải đủ ngắn để có thể đọc hết trong một lượt,

and every word must contribute to its purpose.

và hai, mỗi từ mỗi chữ đều phải có mục đích.

By mastering these rules,

Áp dụng thuần thục hai quy tắc này,

Poe commands the reader’s attention

Poe thu hút sự chú ý của độc giả,

and rewards them with an intense and singular experience –

và đem lại cho họ trải nghiệm căng thẳng và rất riêng -

what Poe called the unity of effect.

mà ông gọi là sự kết hợp các hiệu ứng

Though often frightening, this effect goes far beyond fear.

- vượt cả nỗi sợ đơn thuần.

Poe’s stories use violence and horror to explore the paradoxes and mysteries

Truyện ngắn của Poe gồm yếu tố bạo lực, rùng rợn để khám phá nghịch lý và bí ẩn

of love,

của tình yêu,

grief,

nỗi đau,

and guilt,

và tội lỗi,

while resisting simple interpretations or clear moral messages.

với các thông điệp đạo đức được diễn giải mập mờ và phức tạp.

And while they often hint at supernatural elements,

Dù các tác phẩm của Poe thường hàm ẩn yếu tố siêu nhiên,

the true darkness they explore is the human mind

mảng tối thực sự mà chúng hướng tới chính là tâm trí con người

and its propensity for self-destruction.

và khuynh hướng tự diệt của nó.

Trong truyện ngắn "The Tell-Tale Heart", một vụ giết người tàn nhẫn

In “The Tell-Tale Heart,” a ghastly murder

is juxtaposed with the killer’s tender empathy towards the victim –

được đặt tương phản cạnh sự cảm thông của kẻ thủ ác với nạn nhân

a connection that soon returns to haunt him.

- mối liên kết sẽ quay về ám ảnh hắn.

The title character of "Ligeia" returns from the dead

Nhân vật Ligeia trong truyện ngắn cùng tên từ cõi chết trở về

through the corpse of her husband’s second wife –

qua xác chết người vợ thứ của chồng cô,

or at least the opium-addicted narrator thinks she does.

hoặc ít nhất là người kể chuyện nghiện ngập nghĩ vậy.

And when the protagonist of “William Wilson”

Và khi nhân vật chính của "William Wilson"

violently confronts a man he believes has been following him,

dằn mặt kẻ mà anh ta cho là đã bám đuôi mình,

he might just be staring at his own image in a mirror.

có lẽ chỉ đang đối mặt với hình ảnh của chính mình trong gương.

Through his pioneering use of unreliable narrators,

Tiên phong trong việc sử dụng những người dẫn chuyện không đáng tin,

Poe turns readers into active participants

Poe buộc độc giả phải tham gia chủ động

who must decide when a storyteller might be misinterpreting

và tự mình quyết định xem người kể chuyện có đang hiểu sai

or even lying about the events they’re relating.

hay thậm chí là nói dối về những chuyện họ kể.

Although he’s best known for his short horror stories,

Tuy được biết đến nhiều nhất nhờ các truyện ngắn kinh dị,

Poe was actually one of the most versatile

Poe thực ra lại là một trong những tác giả đa tài

and experimental writers of the nineteenth century.

và chịu khó thử nghiệm nhất thế kỷ XIX.

Ông sáng tạo ra thể loại truyện trinh thám ta đọc ngày nay,

He invented the detective story as we know it,

with “The Murders in the Rue Morgue,”

với "Án mạng phố Rue Morgue,"

followed by “The Mystery of Marie Roget”

tiếp đó là "Bí ẩn Marie Roget"

and “The Purloined Letter.”

và "Lá thư bị đánh cắp."

All three feature the original armchair detective,

Cả ba truyện ngắn này đều xuất hiện nhân vật thám tử ghế bành

C. Auguste Dupin,

C. Auguste Dupin,

who uses his genius and unusual powers of observation and deduction

dùng năng lực quan sát, suy luận thiên tài và khác người

to solve crimes that baffle the police.

để phá các vụ án làm đau đầu giới cảnh sát.

Poe also wrote satires of social and literary trends,

Poe cũng viết tác phẩm châm biếm xã hội và các trào lưu văn học,

and hoaxes that in some cases anticipated science fiction.

cũng như một số tin vịt giúp định hướng khoa học viễn tưởng sau này.

Those included an account of a balloon voyage to the moon,

Các tin vịt gồm chuyến bay khinh khí cầu tới mặt trăng

and a report of a dying patient put into a hypnotic trance

và báo cáo về một bệnh nhân hấp hối bị đưa vào trạng thái thôi miên

so he could speak from the other side.

để có thể nói chuyện từ thế giới bên kia.

Poe even wrote an adventure novel about a voyage to the South Pole

Poe thậm chí còn viết tiểu thuyết phiêu lưu về chuyến đi đến Nam Cực

and a treatise on astrophysics,

và viết luận về vật lý thiên văn,

all while he worked as an editor,

khi đang làm biên tập,

producing hundreds of pages of book reviews and literary theory.

và xuất bản hàng trăm trang phê bình sách và lý thuyết văn học.

An appreciation of Poe’s career wouldn’t be complete without his poetry:

Sẽ thật thiếu sót nếu đánh giá sự nghiệp văn chương của ông

mà không có những áng thơ đầy mê hoặc và ám ảnh.

haunting and hypnotic.

His best-known poems are songs of grief, or in his words,

Nổi tiếng nhất là những khúc ca về nỗi đau, hay như Poe viết,

“mournful and never-ending remembrance.”

"nỗi nhớ thống khổ và khôn nguôi".

“The Raven,” in which the speaker projects his grief onto a bird

Bài "Con quạ", với người kể chuyện trút nỗi đau vào con chim

who merely repeats a single sound,

- con vật chỉ lặp đi lặp lại một âm thanh duy nhất,

made Poe famous.

đã giúp Poe nổi danh.

But despite his literary success,

Dù thành công trong sự nghiệp văn chương,

Poe lived in poverty throughout his career,

Poe sống trong nghèo khổ suốt những năm làm việc,

and his personal life was often as dark as his writing.

và có một cuộc sống tăm tối như chính các tác phẩm của mình.

He was haunted by the loss of his mother and his wife,

Cái chết ở tuổi 24 của cả mẹ và vợ do bệnh lao

who both died of tuberculosis at the age of 24.

đã ám ảnh Poe cả đời.

Poe struggled with alcoholism

Ông đánh vật với chứng nghiện rượu

and frequently antagonized other popular writers.

và thường đối đầu với các nhà văn nổi tiếng khác.

Much of his fame came from posthumous – and very loose – adaptations of his work.

Phần nhiều danh tiếng của ông tới từ

các tác phẩm chuyển thể rất khác với nguyên gốc sau khi ông qua đời.

And yet, if he could’ve known how much pleasure and inspiration

Nếu có thể biết được các tác phẩm của mình đã đem lại

his writing would bring to generations of readers and writers alike,

bao niềm vui và cảm hứng cho nhiều thế hệ độc giả và tác giả,

perhaps it may have brought a smile to that famously brooding visage.

có lẽ nụ cười đã nở trên khuôn mặt ưu sầu nổi tiếng ấy.