Why do some people go bald? - Sarthak Sinha

3,440,135 views ・ 2015-08-25

TED-Ed


Vui lòng nhấp đúp vào phụ đề tiếng Anh bên dưới để phát video.

Translator: Thu Ha Tran Reviewer: Hong-Hanh Tran
00:06
What do Charles Darwin, Michael Jordan, and Yoda have in common?
0
6728
4888
Đâu là điểm chung của Charles Darwin, Michael Jordan và Yoda?
00:11
They, like many other historical and fictive individuals, are bald,
1
11616
5007
Họ, như nhiều nhân vật lịch sử và nhân vật hư cấu khác, bị hói,
00:16
in some cases by their own choice.
2
16623
2411
trong nhiều trường hợp, là do họ muốn.
00:19
For centuries, a shining dome has been a symbol of intelligence,
3
19034
4117
Trong nhiều thế kỉ, một chỏm đầu sáng chói là biểu tượng của sự thông minh,
00:23
but despite this, many balding people still wish their hair would return.
4
23151
5493
dù vậy, nhiều người hói đầu vẫn mong tóc mình mọc trở lại.
00:28
Scientists have long pondered,
5
28644
2018
Các nhà khoa học đã nghiên cứu rất lâu,
00:30
"Why do some people lose their hair, and how can we bring it back?"
6
30662
4660
"Tại sao một số người lại mất đi bộ tóc và làm sao chúng ta làm tóc mọc trở lại?"
00:35
The full-headed among us have about 100,000 to 150,000 hairs on our scalps,
7
35322
6321
Những người có đầy đủ tóc có khoảng 100,000 đến 150,000 sợi tóc trên da đầu,
00:41
and scientists have discovered two things about this dense thicket.
8
41643
3923
và các nhà khoa học đã tìm ra hai điều về chổ tóc dày đặc này.
00:45
Firstly, the sprouting hair we see is mostly made up of keratin,
9
45566
4628
Đầu tiên, sợi tóc mọc ra mà ta thấy chủ yếu gồm keratin,
00:50
the protein leftover from dead cells that are forced upwards
10
50194
4551
là loại protein sót lại từ tế bào chết, bị đẩy lên
khi tế bào mới hình thành phía dưới.
00:54
as new cells grow beneath them.
11
54745
2574
00:57
Secondly, the structures that drive hair growth
12
57319
2800
Thứ hai, cấu trúc giúp mọc tóc
01:00
are called hair follicles,
13
60119
1957
được gọi là nang tóc,
01:02
a network of complex organs that forms before we're born,
14
62076
4496
một mạng lưới các cơ quan phức tạp, được hình thành trước khi chúng ta ra đời,
01:06
and grows hair in an everlasting cycle.
15
66572
3688
và giúp mọc tóc theo một chu kì lặp lại liên tục.
01:10
This cycle has three main phases.
16
70260
2223
Chu kì này có ba phần chính.
01:12
The first is anagen, the growth phase,
17
72483
3245
Phần thứ nhất là anagen, kì sinh trưởng,
01:15
which up to 90% of your hair follicles are experiencing right now,
18
75728
5013
có tới 90% nang tóc của bạn đang ở kì này,
01:20
causing them to push up hair at a rate of one centimeter per month.
19
80741
4239
chúng làm cho tóc bạn dài ra với tốc độ 1cm mỗi tháng.
01:24
Anagen can last for two to seven years, depending on your genes.
20
84980
4593
Anagen có thể kéo dài từ 2 đến 7 năm, phụ thuộc vào gen của bạn.
01:29
After this productive period,
21
89573
1798
Sau kì sinh trưởng này,
01:31
signals within the skin instruct some follicles to enter a new phase
22
91371
4945
tín hiệu dưới da báo cho một số nang chuyển sang một kì mới
01:36
known as catagen, or the regressing stage,
23
96316
3503
được gọi là catagen, hay kì suy thoái,
01:39
causing hair follicles to shrink to a fraction of their original length.
24
99819
4594
khiến cho nang tóc thu nhỏ lại bằng một phần của độ dài ban đầu.
01:44
Catagen lasts for about two to three weeks
25
104413
2886
Catagen kéo dài từ 2 đến 3 tuần
01:47
and cuts blood supply to the follicle, creating a club hair,
26
107299
4694
và cắt nguồn cung cấp máu tới nang, cô lập chỗ tóc đó,
01:51
meaning it's ready to be shed.
27
111993
2154
nghĩa là nó đã chuẩn bị rụng.
01:54
Finally, hairs enter telogen, the resting phase,
28
114147
3462
Cuối cùng, tóc sẽ tới kì telogen, kì nghỉ ngơi,
01:57
which lasts for ten to twelve weeks,
29
117609
2285
kéo dài từ 10 tới 12 tuần,
01:59
and affects about 5-15% of your scalp follicles.
30
119894
4084
ảnh hưởng tới khoảng 5-15% số nang trên da đầu bạn.
02:03
During telogen, up to 200 club hairs can be shed in a day,
31
123978
4884
Trong kì telogen, tới 200 sợi tóc có thể rụng mỗi ngày,
02:08
which is quite normal.
32
128862
1471
điều này rất bình thường.
02:10
Then, the growth cycle begins anew.
33
130333
3078
Sau đó, chu kì sinh trưởng lại bắt đầu.
02:13
But not all heads are hairy,
34
133411
2384
Nhưng không phải ai cũng có nhiều tóc.
02:15
and, in fact, some of them grow increasingly patchy over time
35
135795
3905
Thực tế, một vài người có tóc mọc ngày càng thưa,
02:19
in response to bodily changes.
36
139700
2730
phản hồi cho sự thay đổi trong cơ thể.
02:22
95% of baldness in men can be attributed to male pattern baldness.
37
142430
5599
95% hói đầu ở nam tạo thành lệ hói đầu ở nam.
02:28
Baldness is inherited,
38
148029
1796
Hói đầu có di truyền,
02:29
and in people with this condition,
39
149825
1769
và với những người trong trường hợp này
02:31
follicles become incredibly sensitive to the effects of dihydrotestosterone,
40
151594
5389
nang tóc trở nên cực kì nhạy cảm do ảnh hưởng của dihydrotestosterone (DHT),
02:36
a hormonal product made from testosterone.
41
156983
3031
một sản phẩm hormone được tạo bởi testosterone.
02:40
DHT causes shrinkage in these overly sensitive follicles,
42
160014
5038
DHT dẫn tới sự co lại của những nang tóc rất nhạy cảm này,
02:45
making hair shorter and wispier.
43
165052
2698
khiến tóc ngắn dần và mỏng dần.
02:47
But loss isn't sudden.
44
167750
2054
Nhưng rụng tóc không phải đột ngột.
02:49
It happens gradually, along a metric known as the Norwood Scale,
45
169804
4238
Nó diễn ra từ từ, do bằng một hệ thống gọi là thước đo Norwood,
02:54
which describes the severity of hair loss.
46
174042
3245
diễn tả mức độ nghiêm trọng của rụng tóc.
02:57
First, hair recedes along the temples,
47
177287
2471
Đầu tiên, tóc rụng ở hai bên thái dương,
02:59
then hair on the crown begins to thin in a circular pattern.
48
179758
4816
sau đó tóc ở đỉnh đầu mỏng dần theo đường tròn.
03:04
At the highest rating on the scale,
49
184574
2220
Tại điểm cao nhất của thước đo này,
03:06
these balding areas meet and expand dramatically,
50
186794
4187
các vùng hói gặp nhau và mở rộng nhanh chóng,
03:10
eventually leaving only a ring of sparse hair around the temples
51
190981
4319
cuối cùng chỉ còn một vòng tròn tóc lưa thưa quanh thái dương,
03:15
and the back of the head.
52
195300
1858
và phần sau đầu.
03:17
Genetics isn't all that drives hair loss.
53
197158
2419
Gen không là tất cả gây rụng tóc.
03:19
Long periods of stress can release signals that shock follicles
54
199577
4585
Căng thẳng kéo dài có thể tạo ra các tín hiệu làm tổn thương nang tóc
03:24
and force them into the resting phase prematurely.
55
204162
3473
và khiến chúng rơi vào kì nghỉ ngơi sớm.
03:27
Some women experience this after childbirth.
56
207635
2835
Một số phụ nữ gặp phải hiện tượng này sau khi sinh.
03:30
Follicles might also lose the ability to go into anagen, the growth phase.
57
210470
5510
Nang tóc cũng có thể mất khả năng ở kì anagen, thời sinh trưởng.
03:35
People going through chemotherapy treatment temporarily experience this.
58
215980
4912
Những người trải qua hóa trị gặp phải điều này tạm thời.
03:40
But while balding may look permanent,
59
220892
1933
Nhưng khi hói đầu dường như mãi mãi,
03:42
scientific investigation has revealed the opposite.
60
222825
3695
các nghiên cứu khoa học đã cho thấy điều ngược lại.
03:46
Below the skin's surface,
61
226520
1733
Dưới bề mặt lớp da,
03:48
the roots that give rise to our hair actually remain alive.
62
228253
4249
các chân tóc có tác dụng kéo dài tóc, thực ra vẫn sống.
03:52
Using this knowledge,
63
232502
1463
Với kiến thức này,
03:53
scientists have developed drugs that shorten the resting phase,
64
233965
3377
các nhà khoa học đã phát triển thuốc làm ngắn lại kì nghỉ ngơi,
03:57
and force follicles into anagen.
65
237342
2763
và thúc đẩy nang tóc vào kì anagen (sinh trưởng).
04:00
Other drugs combat male pattern baldness
66
240105
2594
Những loại thuốc khác trị hói di truyền ở nam giới
04:02
by blocking the conversion of testosterone to DHT
67
242699
4274
bằng cách chặn sự chuyển hóa testosterone thành DHT
04:06
so that it doesn't affect those sensitive follicles.
68
246973
3413
để nó không ảnh hưởng tới những nang tóc nhạy cảm.
04:10
Stem cells also play a role in regulating the growth cycle,
69
250386
3528
Tế bào gốc cũng tham gia vào điều tiết chu kì mọc tóc,
04:13
and so scientists are investigating whether they can manipulate
70
253914
3336
và các nhà khoa học đang tìm hiểu liệu họ có thể
04:17
the activity of these cells to encourage follicles to start producing hair again.
71
257250
6013
điều khiển hoạt động của những tế bào này để thúc đẩy nang tạo ra tóc mới hay không.
04:23
And in the meantime,
72
263263
1160
Ở thời điểm hiện tại,
04:24
while scientists hone their hair-reviving methods,
73
264423
2817
khi các nhà khoa học đang cải thiện phương pháp tái tạo tóc,
04:27
anyone going bald, or considering baldness,
74
267240
3530
những người đang hói hoặc người lo lắng về hói đầu,
04:30
can remember that they're in great company.
75
270770
2964
có thể tin rằng họ không hề đơn độc.
Về trang web này

Trang web này sẽ giới thiệu cho bạn những video YouTube hữu ích cho việc học tiếng Anh. Bạn sẽ thấy các bài học tiếng Anh được giảng dạy bởi các giáo viên hàng đầu từ khắp nơi trên thế giới. Nhấp đúp vào phụ đề tiếng Anh hiển thị trên mỗi trang video để phát video từ đó. Phụ đề cuộn đồng bộ với phát lại video. Nếu bạn có bất kỳ nhận xét hoặc yêu cầu nào, vui lòng liên hệ với chúng tôi bằng biểu mẫu liên hệ này.

https://forms.gle/WvT1wiN1qDtmnspy7